Σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να δημοσιεύουν τις παρακάτω καταστάσεις: Ισολογισμό ή κατάσταση χρηματοικονομικής θέσης Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης ή κατάσταση εισοδήματος Κατάσταση Ταμειακών Ροών Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Προσάρτημα
Η Κατάσταση Πηγών και Χρήσεων Κεφαλαίων η οποία περιλαμβάνει τις μεταβολές των μεγεθών του ισολογισμού και αποκαλύπτει τις πηγές από τις οποίες αντλήθηκαν πρόσθετα κεφάλαια καθώς και τα στοιχεία που χρηματοδοτήθηκαν με αυτά τα κεφάλαια Η Κατάσταση Ταμειακών Ροών παρουσιάζει τις εισροές και εκροές κεφαλαίων ομαδοποιημένες με κριτήρια: Την λειτουργική τους σχέση με την επιχείρηση Την συνάφεια τους από πλευράς διάρκειας.
Προκειμένου να καταρτίσουμε την κατάσταση χρειάζεται πρώτα να προσδιορίσουμε την φύση κάθε μεταβολής των στοιχείων του ισολογισμού. Οι παρακάτω μεταβολές είναι ενδεικτικές εισροής (πηγές) νέων κεφαλαίων: Η λογιστική αξία ενός στοιχείου του ενεργητικού μειώνεται. Οι προβλέψεις και σωρευμένες αποσβέσεις αυξάνονται. Η λογιστική αξία ενός στοιχείου του παθητικού ή των ιδίων κεφαλαίων αυξάνεται.
Αντίθετα εκροές (χρήσεις) κεφαλαίων υποδηλώνουν οι παρακάτω μεταβολές: Η λογιστική αξία ενός στοιχείου του ενεργητικού αυξάνεται. Οι προβλέψεις και οι σωρευμένες αποσβέσεις μειώνονται. Η λογιστική αξία ενός στοιχείου του παθητικού ή των ιδίων κεφαλαίων μειώνεται. Η κατάσταση Πηγών και Χρήσεων κεφαλαίων παρουσιάζει τις μεταβολές των λογαριασμών του ενεργητικού και του παθητικού με βάση τα μεγέθη που διαμορφώνονται σε 2 συγκεκριμένες ημερομηνίες που απέχουν μεταξύ τους ένα πλήρες έτος.
Βασικός σκοπός της ΚΤΡ είναι η παροχή πληροφοριών σχετικά με τις ταμειακές εισπράξεις και πληρωμές κατά την διάρκεια μιας χρήσεως καθώς και την μεταβολή στα ρευστά διαθέσιμα. Ουσιαστικά τα κεφάλαια μιας επιχείρησης κατά την διάρκεια μιας χρήσεως προέρχονται από δυο πηγές: Εκείνες που συνδέονται με τις εργασίες της επιχείρησης Εκείνες που συνδέονται με την απόκτηση κεφαλαίων μέσω δανεισμού ή αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με έκδοση νέων μετοχών ή ομολογιών.
Έσοδα από τις εργασίες της επιχείρησης Αυξήσεις κεφαλαίων & έκδοση ομολογιακών δανείων Ρευστοποίηση επενδύσεων Αυξήσεις μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων Πωλήσεις στοιχείων ενεργητικού Είσπραξη χορηγηθέντων δανείων ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΡΟΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΧΡΗΣΕΩΣ Αυξήσεις στα μη κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία Αυξήσεις στα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού Πληρωμές μερισμάτων, φόρων Πληρωμές διαφόρων λειτουργικών και λοιπών εξόδων
Η ΚΤΡ εξηγεί τις μεταβολές στα επιμέρους στοιχεία του ισολογισμού και στις υποχρεώσεις της επιχείρησης και παρέχει στους επενδυτές, πιστωτές και κάθε άλλο ενδιαφερόμενο πληροφορίες για: Την ικανότητα της επιχείρησης να δημιουργεί θετική ροή κεφαλαίων στο μέλλον Τις αδέσμευτες ταμειακές ροές (free cash flows) οι οποίες ορίζονται ως οι ταμειακές ροές από ΛΔ μείον τις καθαρές εκροές για επενδύσεις και εξυπηρέτηση χρεών. Την ικανότητα να ανταποκρίνεται στην εξόφληση υποχρεώσεων και στην πληρωμή μερισμάτων Την ανάγκη της επιχείρησης για χρηματοδότησή της από εξωτερικές πηγές
Τις αιτίες υφιστάμενων διαφορών μεταξύ των καθαρών κερδών όπως εμφανίζονται στην ΚΑΧ και της καθαρής ταμειακής ροής από τις εργασίες της επχείρησης. Τις ταμειακές και μη ταμειακές συναλλαγές μιας επιχείρησης από τις επενδυτικές και χρηματοοικονομικές της δραστηριότητες Τους λόγους μεταβολής των μετρητών και των εξομοιούμενων με μετρητά στοιχείων μεταξύ της αρχής και του τέλους της χρήσεως.
Η ΚΤΡ περιλαμβάνει τις ταμειακές ροές που προέρχονται τόσο από τις εργασίες της επιχείρησης όσο και από τις επενδυτικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες της. Στην πρώτη κατηγορία διακρίνουμε τις εισπράξεις από την πώληση των προιόντων ή την παροχή υπηρεσιών καθώς και τις πάσης φύσεως πληρωμές π.χ. για αγορές πρώτων υλών, αμοιβές εργαζομένων, πληρωμή φόρων κλπ.
Οι επενδυτικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν τις ταμειακές συνέπειες λογιστικών γεγονότων τα οποία σχετίζονται με αγορά και πώληση παγίων, συμμετοχών σε άλλες επιχειρήσεις και χρεογράφων, καθώς επίσης την χορήγηση δανείων και την είσπραξη χρεολυσίων. Οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν τις ταμειακές συνέπειες λογιστικών γεγονότων σχετικών με την έκδοση μετοχών ή τον δανεισμό της επιχείρησης, την πληρωμή μερισμάτων και την εξόφληση δανειακών κεφαλαίων.
Πηγή:ΓΚΙΚΑΣ Δ., 2002
Πηγή:ΓΚΙΚΑΣ Δ., 2002
Πηγή:ΓΚΙΚΑΣ Δ., 2002
Οι ταμειακές ροές από τις επενδυτικές δραστηριότητες μιας επιχείρησης είναι οι εξής: Ταμειακές εισπράξεις Από ρευστοποίηση επενδύσεων ή πάγιων περιουσιακών στοιχείων Από είσπραξη χορηγηθέντων στην επιχείρηση δανείων Ταμειακές πληρωμές Για απόκτηση παγίων στοιχείων ή πραγματοποίηση επενδύσεων Για χορήγηση πιστώσεων ή δανείων σε πελάτες Για αγορές τίτλων (ομολογιών ή μετοχών) άλλων επιχειρήσεων
Οι ταμειακές ροές από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες μιας επιχείρησης είναι οι εξής: Ταμειακές εισπράξεις Από βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο δανεισμό μέσω ομολογιών Από τους φορείς με την έκδοση μετοχών Ταμειακές πληρωμές Για εξόφληση δανειακών κεφαλαίων εκτός χρεωστικών τίτλων. Για μερίσματα στους μετόχους.
Τα βασικά στάδια που ακολουθούνται για την κατάρτιση της ΚΤΡ είναι τα εξής: Υπολογισμός της μεταβολής της ταμειακής ροής των μετρητών και των ισοδύναμων στοιχείων εντός μιας περιόδου Ανάλυση όλων των λογαριασμών εκτός των λογαριασμών μετρητών για να εντοπιστεί εάν περιλαμβάνονται εισπράξεις ή πληρωμές. Έλεγχος εάν οι καθαρές ταμειακές ροές από την ΚΤΡ είναι ίσες με την καθαρά αύξηση (μείωση) μετρητών όπως υπολογίζεται στο πρώτο στάδιο
Κατάρτιση μιας πλήρους καταστάσεως ταμειακής ροής ταξινομωντας όλες τις εισροές/ εκροές ανάλογα με την φύση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης (συναλλακτικές, επενδυτικές και χρηματοοικονομικές) Περιγραφική απεικόνιση οποιωνδήποτε μη ταμειακών επενδυτικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών ή παρουσίαση αυτών σε ξεχωριστό πίνακα ο οποίος συνοδεύει τις άλλες χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
Οι πηγές άντλησης πληροφοριών για την κατάρτιση της ΚΤΡ είναι οι εξής: Δύο συγκριτικοί ισολογισμοί οι οποίοι είναι αναγκαίοι για τον υπολογισμό των μεταβολών που έχουν επέλθει από την αρχή έως το τέλος της χρήσης στους λογαριασμούς ενεργητικού, παθητικού και καθαράς θέσης. Η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως Η κατάσταση διάθεσης κερδών καθώς αυτή περιέχει πληροφορίες για φορούς και αμοιβές οι οποίες είναι συνδεδεμένες με τα κέρδη καθώς και τα μερίσματα της χρήσης. Το προσάρτημα το οποίο εμφανίζει στοιχεία για αγορές και πωλήσεις παγίων ή έσοδα τα οποία δεν σχετίζονται με εισροές διαθεσίμων όπως διάφορα έκτακτα έσοδα.
Για την προετοιμασία της ΚΤΡ απαιτείται να καθοριστούν: Η μεταβολή στα διαθέσιμα: ένας αρκετά απλός υπολογισμός καθώς υπάρχουν δυο συγκριτικοί ισολογισμοί Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες. Για την συγκεκριμένη διαδικασία χρειαζόμαστε στοιχεία από την ΚΑΧ, το κυκλοφορούν ενεργητικό και τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις προκειμένου να καθοριστούν οι εισροές και εκροές Οι ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες. Για την συγκεκριμένη διαδικασία χρειαζόμαστε στοιχεία από το πάγιο ενεργητικό. Οι ταμειακές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Για την συγκεκριμένη διαδικασία χρειαζόμαστε στοιχεία των λογαριασμών μακροχρόνιων υποχρεώσεων, καθαράς θέσης και διάθεσης κερδών.
Άμεση μέθοδος vs. Έμμεσης μεθόδου Η κυριότερη διαφορά έγκειται στον τρόπο υπολογισμού των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες. Η άμεση μέθοδος εμφανίζει τις κυριότερες κατηγορίες ακαθάριστων πληρωμών και εισπράξεων. Η έμμεση μέθοδος εμφανίζει τα ΚΚ μετά την αφαίρεση των φόρων και τις προσαρμογές για λογιστικά γεγονότα τα οποία δεν συνεπάγονται εισροές ή εκροές ή για γεγονότα όπου οι εισροές/εκροές έγιναν σε προηγούμενη χρήση ή θα γίνουν σε επόμενη καθώς και για γεγονότα τα οποία πρέπει να εμφανιστούν στις επενδυτικές ή χρηματοοικονομικές δραστηριότητες.
Η ΚΤΡ δίνει γρήγορες απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα όπως ποια είναι η προέλευση κεφαλαίων που μπήκαν στην επιχείρηση ή πως χρησιμοποιήθηκαν. Ωστόσο, θα πρέπει να αξιολογείται σε συνδυασμό και με πληροφορίες από τις λοιπές οικονομκέςκαταστάσεις την χρήση αριθμοδεικτών κλπ. Για παράδειγμα, σε περίπτωση αύξησης των απαιτήσεων η ΚΤΡ δεν δείχνει εάν οφείλεται σε αλλαγή της πιστωτικής πολιτικής, σε υπαιτιότητα των πελατών ή είναι αποτέλεσμα αυξημένων πωλήσεων της επιχείρησης.
Βασιλείου, Δ., Ηρειώτης, Ν., 2008, Χρηματοοικονομική Διοίκηση, Εκδόσεις Rosili Γκίκας, Δ.,2002, Η ανάλυση και οι χρήσεις των λογιστικών καταστάσεων, Εκδόσεις Μπένου Γκλεζάκος, Μ.,2008, Αξιολόγηση Επιχειρήσεων, Ιδιωτική Έκδοση ΛαζαρΊδης, Θ., Κοντέος, Γ.,Σαριαννίδης, Ν., 2013,Σύγχρονη Χρηματοοικοομική Ανάλυση, Ιδιωτική Έκδοση Μπατσινίλας, Ε. Πατατούκας, Κ., 2012, Σύγχρονη Ανάλυση & Διερεύνηση των Οικονομικών Καταστάσεων, Εκδόσεις Σταμούλης Νιάρχος, Ν., 2004, Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων, Εκδόσεις Σταμούλης Ξανθάκης, Ε., Αλεξάκης,Χ., 2007, Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επιχειρήσεων, Εκδόσεις Σταμούλης