Από την Άλγεβρα του Λυκείου στην Άλγεβρα των Ερευνητών. Χαρά Χαραλάµπους. Τµήµα Μαθηµατικών, ΑΠΘ



Σχετικά έγγραφα
ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2012

Γραµµική Αλγεβρα. Ενότητα 3 : ιανυσµατικοί Χώροι και Υπόχωροι. Ευστράτιος Γαλλόπουλος Τµήµα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Ιστορία της Γραμμικής Άλγεβρας

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2014

Κεφάλαιο 8. Το γενικό πολυώνυµο και το αντίστροφο πρόβληµα. 8.1 Το γενικό πολυώνυµο

Ιστορία των Μαθηματικών

Η Συνέλευση του Τµήµατος Μαθηµατικών, αφού έλαβε υπόψη:

Παράρτηµα Α Εισαγωγή Οµάδες. (x y) z= x (y z).

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

Ιστορία των Μαθηματικών

Θεωρία Αριθµών και Αλγεβρα, µέλλον, εφαρµογές και η διδασκαλία σε Π.Π.Σ.

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

Ιστορία των Μαθηματικών

a b b < a > < b > < a >.

Τι είναι βαθμωτό μέγεθος? Ένα μέγεθος που περιγράφεται μόνο με έναν αριθμό (π.χ. πίεση)

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2014

Ιστορία των Μαθηματικών

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2012

Séminaire Grothendieck

Γραμμική Αλγεβρα ΙΙ Διάλεξη 1 Εισαγωγή Χρήστος Κουρουνιώτης Πανεπισ τήμιο Κρήτης 19/2/2014 Χ.Κουρουνιώτης (Παν.Κρήτης) Διάλεξη 1 19/2/ / 13

Εαρινό Εξάμηνο Χ. Χαραλάμπους ΑΠΘ

KΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. { 1,2,3,..., n,...

invariante Eigenschaften spezieller binärer Formen, insbesondere der

(a + b) + c = a + (b + c), (ab)c = a(bc) a + b = b + a, ab = ba. a(b + c) = ab + ac

Ιστορία των Μαθηματικών

Απαντήσεις θεωρίας Κεφάλαιο 1ο. (α μέρος)

Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι αληθείς; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Πρόλογος 3. Εισαγωγή 7

Εαρινό εξάμηνο Χ. Χαραλάμπους. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών, ΑΠΘ

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2014

Υπολογιστικά & Διακριτά Μαθηματικά

L = F +. Είναι, 1 F, άρα και 1 L. Επεκτείνουµε τις πράξεις του F έτσι ώστε

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΠΟΛΛΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ 15

ΜΗ ΜΕΤΑΘΕΤΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ

Εαρινό Εξάμηνο Χ. Χαραλάμπους ΑΠΘ

X = {(x 1, x 2 ) x 1 + 2x 2 = 0}.

Κεφάλαιο 0. Μεταθετικοί ακτύλιοι, Ιδεώδη

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2012

Ενότητα: Πράξεις επί Συνόλων και Σώµατα Αριθµών

Ε Μέχρι 18 Μαΐου 2015.

πυθαγόρειες τριάδες, τριγωνομετρία και υπολογισμός ολοκληρωμάτων.

Αλγεβρικές Δομές ΙΙ. 1 Ομάδα I. Ά σ κ η σ η 1.1 Έστω R ένας δακτύλιος. Δείξτε ότι το σύνολο

ΤΟ ΕΝ ΡΟ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Πιο συγκεκριμένα, η χρήση του MATLAB προσφέρει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα.

Εαρινό Εξάμηνο Χ. Χαραλάμπους ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών, ΑΠΘ

= 7. Στο σημείο αυτό θα υπενθυμίσουμε κάποιες βασικές ιδιότητες του μετασχηματισμού Laplace, δηλαδή τις

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ. Γ' Τάξης Γενικού Λυκείου Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση

Εαρινό Εξάμηνο Χ. Χαραλάμπους ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών, ΑΠΘ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο Αλγεβρα BOOLE και Λογικές Πύλες

Η ιστορία της Άλγεβρας

Ψηφιακή Σχεδίαση Εργαστήριο Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Πρόλογος 3. Εισαγωγή 7

ΑΠΘ. Χαρά Χαραλάμπους Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ. Ιστορία των Μαθηματικών Εαρινό Εξάμηνο 2014

Ισότητα, Αλγεβρικές και Αναλυτικές Ιδιότητες Πραγματικών Ακολουθιών

1 Galois Theory, I. Stewart. Galois theory.

a = a a Z n. a = a mod n.

Θεοδώρα Θεοχάρη Αποστολίδη

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι (ΘΕ ΠΛΗ 12) ΕΡΓΑΣΙΑ 2 η Ημερομηνία Αποστολής στον Φοιτητή: 28 Νοεμβρίου 2011

Αντικείμενα και γεωμετρικοί μετασχηματισμοί

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Κεντρικές Απλές Άλγεβρες

ΑΛΓΕΒΡΙΚΕΣ ΟΜΕΣ Ι. Ασκησεις - Φυλλαδιο 9

Τελική Εξέταση 10 Φεβρουαρίου 2017 ιάρκεια εξέτασης 2 ώρες και 30 λεπτά

Αλγεβρα. Ενότητα: Πολυωνυµικές σχέσεις - πολυώνυµα µίας µεταβλητής. Ευάγγελος Ράπτης. Τµήµα Μαθηµατικών

ΑΝΤΙΜΕΤΑΘΕΤΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ, 2013 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΑΡΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ, ΑΠΘ

= s 2m 1 + s 1 m 2 s 1 s 2

ΑΝΤΙΜΕΤΑΘΕΤΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ ΟΥ 3 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

Οµάδες Κοτσίδων και δράσεις της απόλυτης οµάδας Galois

Galois module structure χώρων ολόµορφων διαφορικών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Κεντρικές Απλές Άλγεβρες

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΝΥΣΜΑΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΟΥ

Εφαρμοσμένη Κρυπτογραφία Ι

Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων - Φλώρινα

4.6 Η ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΔΙΟΦΑΝΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ

ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ ΙΙ (ΠΕΡΙΤΤΟΙ) Ασκησεις - Φυλλαδιο 3

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

ΑΛΓΕΒΡΙΚΕΣ ΟΜΕΣ Ι. Ασκησεις - Φυλλαδιο 1

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Ιστορία των Μαθηματικών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Κεντρικές Απλές Άλγεβρες

«ΣΥΝΕΧΗ ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ»

Από την Άλγεβρα των Υπολογισμών στα Υπολογιστικά Συστήματα Άλγεβρας

Γραµµική Αλγεβρα. Ενότητα 2 : Επίλυση Γραµµικών Εξισώσεων. Ευστράτιος Γαλλόπουλος Τµήµα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

οµή οµάδας σε Ελλειπτικές Καµπύλες

R={α/ αρητός ή άρρητος αριθμός }

Στοιχεία Θεωρίας Αριθμών & Εφαρμογές στην Κρυπτογραφία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Συνθήκες Αλυσίδων

Αλγεβρικες οµες ΙΙ. ιδάσκουσα : Χ. Χαραλάµπους. Θέµατα προηγουµένων ετών

Απλές επεκτάσεις και Αλγεβρικές Θήκες

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

21 a 22 a 2n. a m1 a m2 a mn

V (F ) = {(u 1, u 2, u 3 ) P 2 K F (u 1, u 2, u 3 ) = 0}

2 ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ ΑΛΓΕΒΡΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ

Περιεχόμενα. Πρόλογος 3

ETY-202 ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ETY-202 ΎΛΗ & ΦΩΣ 02. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ. Στέλιος Τζωρτζάκης 1/11/2013

ΛΥΣΕΙΣ ΦΥΛΛΑΔΙΟΥ 3/ΣΕΜΦΕ/ y x= ( ) ( ) .( ) , τότε

Περιεχόμενα. Πρόλογος 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. nn n n

ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ Ι (ΑΡΤΙΟΙ) Ασκησεις - Φυλλαδιο 4

Θέµατα ( ικαιολογείστε πλήρως όλες τις απαντήσεις σας)

Transcript:

Από την Άλγεβρα του Λυκείου στην Άλγεβρα των Ερευνητών Χαρά Χαραλάµπους Τµήµα Μαθηµατικών,

Η Άλγεβρα είναι ο κλάδος των Μαθηµατικών που µελετά δεδοµένες πράξεις σε καθορισµένα σύνολα. Θα ξεχωρίσουµε τη Βασική Άλγεβρα από τη Μοντέρνα Άλγεβρα. R = k [ x, y ] I = ( x 2, y 2 ) S = R / I ( x + I)*( x+ I) = I

Η βασική άλγεβρα είναι η άµεση γενίκευση της αριθµητικής. 3 4= 4+ 3 + X+Y=Y+X Στη βασική/στοιχειώδη άλγεβρα οι αριθµοί συχνά αντιπροσωπεύονται µε σύµβολα και µελετούνται οι κανόνες που αφορούν τις µαθηµατικές εκφράσεις και εξισώσεις που περιλαµβάνουν αυτά τα σύµβολα. Μία βασική ανησυχία αφορά την εύρεση λύσεων πολυωνυµικών εξισώσεων

Η µοντέρνα/σύγχρονη άλγεβρα ορίζει µε αξιωµατικό τρόπο αλγεβρικά συστήµατα. Οι ιδιότητες των πράξεων χαρακτηρίζουν τα συστήµατα. Έτσι συναντάµε οµάδες, δακτυλίους, σώµατα, άλγεβρες, modules,, κλπ.

Είδη πράξεων συµβολισµός Εσωτερικές Α x A A * 1 + 3 = 4 (1 + i)(1 -i) = 2 η εξωτερικές Β x Α A # 1 2 3 2 2 4 = i 6 2i

Ιδιότητες ύπαρξη ουδέτερου στοιχείου στοιχείου a*e=a=e*a ύπαρξη αντιστρόφου στοιχείου a*b=b*a=e η προσεταιριστική ιδιότητα a*(b*c)=(a*b)*c η αντιµεταθετική ιδιότητα a*b=b*a η επιµεριστική ιδιότητα a*( a*(b#c)=(a* )=(a*b)#(a*c)

Εκτεταµένη χρήση της Άλγεβρας στα σύγχρονα Μαθηµατικά και στη Μαθηµατική Φυσική Συµµετρία, κβαντοµηχανική Οµάδες και Άλγεβρες του Lie (υπερσυµµετρία και αντίστοιχες άλγεβρες) Θεωρία κατηγοριών µελετά και συγκρίνει διάφορα αλγεβρικά συστήµατα

Οι πράξεις είναι αφηρηµένη µορφή πρόσθεσης και πολλαπλασιασµού. Η ελλειπτική καµπύλη µε αυτή τη πρόσθεση είναι αβελιανή οµάδα. To µηδέν είναι το σηµείο στο άπειρο

Οι αρχές της Άλγεβρας Ευκλείδης (325-265 265 π.χ.) Στοιχεία ιόφαντος (200-284 284 µ.χ.) Αριθµητικά Al-Kwarismi (790-840 µ.χ.) Hisab al-jabr w'al-muqabala

Επίλυση πολυωνυµικών εξισώσεων Βαθµός Τύπος γνωστός από αρχαιότητα 16 ος αιώνας Del Ferro, Tartaglia, Cardan, Ferrari

Αναγκαστικά αντιµέτωποι µε τους µιγαδικούς αριθµούς 4, 2 3, 2 + 3 (Bombelli 1572) Viète In artem analyticam isagoge 1591 κάνει για πρώτη φορά χρήση συµβόλων

Abel-Ruffini 1824 και 1799 εν υπάρχει τύπος για τις λύσεις των εξισώσεων πέµπτου βαθµού. Θεµελιώδες θεώρηµα της Άλγεβρας Κάθε πολυωνυµική εξίσωση µε συντελεστές µιγαδικούς έχει µία µιγαδική λύση. Gauss (1777-1855) 1855)

Ιδιοφυία του Galois (1811-1832) (Η αρχή της Θεωρίας Οµάδων) Για ποιες εξισώσεις υπάρχει τύπος για τις λύσεις Οµάδα των αυτοµορφισµών των σωµάτων που περιέχουν τις λύσεις

Τετραδικοί αριθµοί και Hamilton (1805-1865) Γενίκευση των µιγαδικών αριθµών σε διάσταση 4. Το σύνολο αυτό δεν είναι σώµα, όµως κάθε στοιχείο του είναι αντιστρέψιµο Άλγεβρα των διανυσµάτων και Grassman (1809 1877) 1809

Hilbert (1862( 1862-1943) Φορµαλισµός Αξιωµατικές αποδείξεις Λίστα µε τα 23 προβλήµατα 1900 στο Παγκόσµιο Συνέδριο των Μαθηµατικών Θεωρία των αναλλοιώτων, Θεωρία δακτυλίων, γεωµετρία, θεωρία αριθµών, ανάλυση, διαφορικές εξισώσεις, µαθηµατική φυσική, κ.ο.κ.ε Gordan1: Αυτά δεν είναι Μαθηµατικά. Είναι Θεολογία. (1890) Gordan2: Είµαι πεπεισµένος ότι η Θεολογία έχει και αυτή τα πλεονεκτήµατα της. (1899)

Emily Noether (1882-1935) 1935) Θεµελίωση του κλάδου της Αντιµεταθετικής Άλγεβρας 30 = 2 3 5 ( x 2 z 3, xyz 3 ) = ( x) ( z 3 ) ( x 2, y) ακτύλιοι της Noether Θεώρηµα της Noether (στη φυσική), θεωρία αναλλοιώτων,, µη αντιµεταθετική άλγεβρα Το πρώτο βιβλίο της Μοντέρνας Άλγεβρας (1924) του van der Waerden βασίστηκε στις παραδόσεις της

Fermat (1601-1665 ) Από τους Fermat και Galois στη Σύγχρονη Άλγεβρα n n x + y = Απόδειξη του τελευταίου θεωρήµατος του Fermat (1995) z n Wiles (1954- ) Πρόβληµα της θεωρίας αριθµών. + εικασία των Taniyama-Shimura (τοπολογία) + αλγεβρικά εργαλεία, θεωρία οµάδων, αντιµεταθετική άλγεβρα, θεωρία Galois +

Γενίκευση της Γραµµικής Άλγεβρας Αντιµεταθετική Άλγεβρα διανυσµατικοί χώροι πάνω από σώµατα modules πάνω από αντιµεταθετικούς δακτυλίους Στενούς δεσµούς µε την Αλγεβρική Γεωµετρία -6-4 -2 2 4 6-2 -4-6 6 4 2 R I I I 1 2 3 = k[ x, y] = ( x 2 + = ( xy) = ( xy, x y 1) 1) 2 2 + y 2

2000 Mathematics Subject Classification 00-xxGeneral 01-xxHistory and biography 03-xxMathematical logic and foundation 05-xxCombinatorics {For finite fields, see 11Txx} 06-xxOrder, lattices, ordered algebraic structures [See also 18B35] 08-xxGeneral algebraic systems 11-xxNumber theory 12-xxField theory and polynomials 13-xxCommutative rings and algebras 14-xxAlgebraic geometry 15-xxLinear and multilinear algebra; matrix theory 16-xxAssociative rings and algebras {For the commutative case, see 13-xx} 17-xxNonassociative rings and algebras 18-xxCategory theory; 19-xx$K$-theory [See also 16E20, 18F25] 20-xxGroup theory and generalizations 22-xxTopological groups, Lie groups

13-xx Prev: 12 Up: Top Next: 14 Commutative rings and algebras 13-00 General reference works (handbooks, dictionaries, bibliographies, ies, etc.) 13-01 Instructional exposition (textbooks, tutorial papers, etc.) 13-02 Research exposition (monographs, survey articles) 13-03 Historical (must also be assigned at least one classification number from Section 01) 13-04 Explicit machine computation and programs (not the theory of computation or programming) 13-06 Proceedings, conferences, collections, etc. 13Axx General commutative ring theory 13Bxx Ring extensions and related topics 13Cxx Theory of modules and ideals 13Dxx Homological methods {For noncommutative rings, see 16Exx; ; for general categories, see 18Gxx} 13Exx Chain conditions, finiteness conditions 13Fxx Arithmetic rings and other special rings 13G05 Integral domains 13Hxx Local rings and semilocal rings 13Jxx Topological rings and modules [See also 16W60, 16W80] 13K05 Witt vectors and related rings 13L05 Applications of logic to commutative algebra [See also 03Cxx, 03Hxx] 13Mxx Finite commutative rings {For number-theoretic aspects, see 11Txx} 13Nxx Differential algebra [See also 12H05, 14F10] 13Pxx Computational aspects of commutative algebra [See also 68W30]

Ταξινόµηση των πεπερασµένων απλών οµάδων Ολοκληρώθηκε το 1990 15,000+ σελίδες σε όγκο 500 εργασίες 100 µαθηµατικούς 3 δεκαετίες. Z p A n «κλασσικές» οµάδες, οµάδες τύπου Lie, σποραδικές οµάδες (26 είδη)

Η Θεωρία Αναπαραστάσεων Οµάδων/Αλγεβρών παραπέµπει στη γενικευµένη Θεωρία Galois Σε κάθε στοιχείο της οµάδας/άλγεβρας αντιστοιχείται οµοµορφικά ένας τετραγωνικός πίνακας σταθερής διάστασης Μελετάµε ιδιότητες της οµάδας µέσα από τις ιδιότητες των πινάκων.