ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.1.2015 COM(2015) 19 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για τις δαπάνες ΕΓΤΕ Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης αριθ. 11-12/2014 EL EL
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή...3 2. Έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ...3 3. Παρατηρήσεις σχετικά με την προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2014 για το ΕΓΤΕ...4 4. Εκτέλεση του λογαριασμού εσόδων ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ...6 5. Συμπεράσματα...7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΤΕ ΕΩΣ ΤΙΣ 31/12/2014 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ για το 2014 παρουσιάζεται στο παράρτημα 1 και αναμένεται να ανέλθει σε 44.293,2 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντικατοπτρίζει κυρίως τις δαπάνες του ΕΓΤΕ στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, όπως δηλώθηκαν από τα κράτη μέλη από τις 16 Οκτωβρίου 2013 έως τις 15 Οκτωβρίου 2014, περιλαμβανομένων των μηνιαίων επιστροφών που επιβλήθηκαν στη διάρκεια της χρήσης. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει επίσης εκτίμηση των άμεσων δαπανών, ύψους περίπου 7,7 εκατ. ευρώ, οι οποίες προβλέπεται ότι θα πραγματοποιηθούν μέχρι τις 31Δεκεμβρίου 2013. 2. ΈΣΟΔΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 43 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, τα έσοδα που προέρχονται από δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο αποφάσεων λογιστικής εκκαθάρισης και εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, από παρατυπίες και από την εισφορά επί του γάλακτος, θεωρούνται έσοδα ειδικού προορισμού που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των δαπανών του ΕΓΤΕ. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, τα έσοδα ειδικού προορισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση οιωνδήποτε δαπανών του ΕΓΤΕ. Εάν μέρος των ανωτέρω εσόδων δεν χρησιμοποιηθεί στη διάρκεια του οικονομικού έτους, τότε το ποσό αυτό μεταφέρεται αυτόματα στο επόμενο οικονομικό έτος 1. Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενες εκθέσεις του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, βάσει των εκτιμήσεων της Επιτροπής, τα διαθέσιμα έσοδα ειδικού προορισμού το 2014 ανέρχονταν σε 1.464 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα: Τα έσοδα ειδικού προορισμού που αναμένεται να προκύψουν στη διάρκεια του οικονομικού έτους 2014 υπολογίστηκαν κατ εκτίμηση σε 849 εκατ. ευρώ. Από διορθώσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση και από παρατυπίες αναμενόταν να προκύψουν ποσά ύψους 638 εκατ. ευρώ και 165 εκατ. ευρώ, αντιστοίχως. Οι εισπράξεις από την εισφορά επί του γάλακτος εκτιμήθηκαν σε 46 εκατ. ευρώ. Το ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που αναμενόταν να μεταφερθεί από το οικονομικό έτος 2013 στο έτος 2014 υπολογίστηκε κατ εκτίμηση σε 615 εκατ. ευρώ. Στον προϋπολογισμό του 2014, η Επιτροπή διέθεσε το αρχικώς εκτιμηθέν ποσό εσόδων ειδικού προορισμού ύψους 1.464 εκατ. ευρώ σε δύο καθεστώτα. Συγκεκριμένα: 464 εκατ. ευρώ διατέθηκαν στα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, και 1 Το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης ορίζει ότι τα εσωτερικά έσοδα ειδικού προορισμού μεταφέρονται για ένα μόνον έτος. Ως εκ τούτου, για λόγους χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, τα εν λόγω έσοδα ειδικού προορισμού χρησιμοποιούνται γενικά πριν από τις εγκριθείσες πιστώσεις του σχετικού άρθρου του προϋπολογισμού. 3
1.000 εκατ. ευρώ στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. Για τα εν λόγω δύο καθεστώτα, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή τελικά ενέκρινε πιστώσεις που ανέρχονταν σε 285 εκατ. ευρώ και 30.083 εκατ. ευρώ αντιστοίχως, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής. Το άθροισμα των εγκριθεισών πιστώσεων και των εσόδων ειδικού προορισμού που αναφέρονται ανωτέρω αντιστοιχούν σε εκτιμώμενες αναλήψεις υποχρεώσεων συνολικού ύψους 749 εκατ. ευρώ για τα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών και σε 31.083 εκατ. ευρώ για το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. Στο παράρτημα 1, στο οποίο παρουσιάζεται η προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2014 έως τις 15 Οκτωβρίου 2014, οι αριθμητικές τιμές των πιστώσεων του προϋπολογισμού σε επίπεδο άρθρου για τον τομέα των οπωροκηπευτικών και για τις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις αντιστοιχούν σε εγκριθέντα κονδύλια για τα εν λόγω δύο καθεστώτα, που ανέρχονται αντιστοίχως σε 676,7 εκατ. ευρώ και 38.252 εκατ. ευρώ, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα προαναφερθέντα έσοδα ειδικού προορισμού. Αφού περιληφθούν τα έσοδα ειδικού προορισμού στους τομείς αυτούς, οι συνολικές προβλεπόμενες πιστώσεις στον προϋπολογισμό 2014 ανέρχονται σε 1.140,7 εκατ. ευρώ για τον τομέα των οπωροκηπευτικών και σε 39.252 εκατ. ευρώ για τις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις. 3. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 2014 ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΤΕ Στο παράρτημα 1 εμφαίνεται το προσωρινό επίπεδο εκτέλεσης του προϋπολογισμού 2014. Ακολουθούν σύντομα σχόλια για ορισμένους τομείς του προϋπολογισμού που εμφανίζουν τις σημαντικότερες αποκλίσεις μεταξύ των πραγματικών δαπανών και των αντίστοιχων πιστώσεων που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό 2014. 3.1. Μέτρα που αφορούν την αγορά 2 Οι πιστώσεις που απορροφήθηκαν για παρεμβάσεις στις αγορές γεωργικών προϊόντων, σε σύγκριση με τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού, ήσαν κατά 245,3 εκατ. ευρώ υψηλότερες, αλλά κατά 218,7 εκατ. ευρώ χαμηλότερες αν ληφθούν υπόψη τα προβλεπόμενα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 464 εκατ. ευρώ για το κεφάλαιο αυτό. Η απόκλιση αυτή είναι σαφώς αποτέλεσμα των ρυθμών εκτέλεσης, κυρίως στους τομείς των οπωροκηπευτικών, του οίνου και της γαλακτοκομίας. 3.1.1. Σιτηρά (+ 2,5 εκατομμύρια ευρώ) Για τον προϋπολογισμό 2014 δεν προβλέπονται πιστώσεις για μέτρα της αγοράς για σιτηρά. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένα κράτη μέλη ορισμένες εκκρεμείς δαπάνες για τις επιστροφές κατά την εξαγωγή για τις προηγούμενες περιόδους εμπορίας. 2 Οι δαπάνες που αφορούν την εφαρμογή των μέτρων που ελήφθησαν μετά τη ρωσική απαγόρευση εισαγωγής αναμένεται να περιληφθούν στο οικονομικό έτος 2015. 4
3.1.2. Επιστροφές για προϊόντα εκτός παραρτήματος Ι (- 3,9 εκατομμύρια ευρώ) Για τα εκκρεμή ποσά των αναμενόμενων για το οικονομικό έτος 2014 επιστροφών για προϊόντα εκτός παραρτήματος I, το χρονοδιάγραμμα πληρωμών αποδείχθηκε πολύ ταχύτερο από ό, τι είχε προβλεφθεί κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού και σχεδόν καμία δαπάνη δεν επιβάρυνε έτι περαιτέρω τον προϋπολογισμό 2014, με αποτέλεσμα σημαντική υποαπορρόφηση της γραμμής αυτής. 3.1.3. Επισιτιστικά προγράμματα (-7,2 εκατ. ευρώ) Το οικονομικό έτος 2013 ήταν το τελευταίο έτος εφαρμογής των επισιτιστικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ και η νομοθεσία δεν προβλέπει καθυστέρηση των πληρωμών για το πρόγραμμα. Ωστόσο, ποσό 7,2 εκατ. ευρώ της ενίσχυσης που έχει ήδη καταβληθεί ανακτήθηκε και επεστράφη στο παρόν άρθρο. 3.1.4. Οπωροκηπευτικά (+ 333,8 εκατ. ευρώ συγκριτικά με τις εγκριθείσες πιστώσεις) Η σημαντική αυτή υπέρβαση εκτέλεσης προκύπτει από τη σύγκριση των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον τομέα αυτό με τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού 2014 οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τα έσοδα ειδικού προορισμού για τον συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, εάν περιληφθούν τα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 464 εκατ. ευρώ για τον τομέα αυτό (βλέπε υποσημείωση * στο κάτω μέρος του συνημμένου πίνακα), οι συνολικές διαθέσιμες πιστώσεις αυξάνονται σε 1.140,7 εκατ. ευρώ και θα προέκυπτε μικρή υστέρηση εκτέλεσης, ύψους 130,2 εκατ. ευρώ. Τα επιχειρησιακά ταμεία για τις οργανώσεις παραγωγών και το καθεστώς προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία και για τις ενισχύσεις σε ομάδες παραγωγών για προαναγνώριση συνιστούν τα βασικά καθεστώτα που χρηματοδοτούνται μέσω πιστώσεων του εν λόγω τομέα. Σημειωτέον ότι, το 2014, όλα τα εν λόγω συστήματα εμφάνισαν υστέρηση εκτέλεσης διαφόρων βαθμών. 3.1.5. Προϊόντα του αμπελοοινικού τομέα (- 62,6 εκατ. ευρώ) Η εν λόγω υστέρηση εκτέλεσης οφείλεται στις ελαφρώς χαμηλότερες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκαν ορισμένα κράτη μέλη για τα οικεία εθνικά προγράμματα στον αμπελοοινικό τομέα έναντι των αντίστοιχων ανώτατων ορίων του προϋπολογισμού. 3.1.6. Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα ( 9,3 εκατ. ευρώ) Η εν λόγω υστέρηση εκτέλεσης του παρόντος άρθρου οφείλεται στις χαμηλότερες δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη για το καθεστώς διανομής γάλακτος στα σχολεία, σε σύγκριση με εκείνες που προέβλεπε ο εγκριθείς προϋπολογισμός. 3.2. Άμεσες ενισχύσεις Οι πιστώσεις που απορροφήθηκαν για άμεσες ενισχύσεις σε σύγκριση με τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού, ήσαν κατά 637 εκατ. ευρώ υψηλότερες, αλλά κατά 363 εκατ. ευρώ χαμηλότερες αν ληφθούν υπόψη τα προβλεπόμενα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 1.000 εκατ. ευρώ για το κεφάλαιο αυτό. Η απόκλιση αυτή περιλαμβάνει τόσο τις αποσυνδεδεμένες, όσο και τις άλλες άμεσες ενισχύσεις. 3.2.1. Αποσυνδεμένες άμεσες ενισχύσεις (+700,1 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τις εγκεκριμένες πιστώσεις) Η σημαντική αυτή υπέρβαση εκτέλεσης προκύπτει από τη σύγκριση των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον τομέα αυτό με τις εγκριθείσες πιστώσεις του 5
προϋπολογισμού 2014 οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τα έσοδα ειδικού προορισμού για τον συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, εάν περιληφθούν τα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 1.000 εκατ. ευρώ για τον τομέα αυτό (βλέπε υποσημείωση * στο κάτω μέρος του συνημμένου πίνακα), οι συνολικές διαθέσιμες πιστώσεις αυξάνονται σε 39.252 εκατ. ευρώ και θα προέκυπτε υστέρηση εκτέλεσης ύψους 299,9 εκατ. ευρώ. Η ελαφρά αυτή καθαρή υστέρηση εκτέλεσης οφείλεται στις χαμηλότερες δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη για όλα τα μείζονα συστήματα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του τομέα αυτού. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι τα κράτη μέλη ικανοποίησαν περίπου το 99,2 % των αναγκών για τις αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις. 3.2.2. Άλλες άμεσες ενισχύσεις (- 62,5 εκατ. ευρώ) Όλα τα καθεστώτα που χρηματοδοτούνται βάσει του εν λόγω άρθρου του προϋπολογισμού έχουν σχεδόν πλήρως εκτελεστεί. Η παρατηρούμενη ελαφρά υστέρηση εκτέλεσης οφείλεται πρωτίστως στις χαμηλότερες δαπάνες για τη συνδεδεμένη ειδική στήριξη (άρθρο 68) και για τα καθεστώτα στρεμματικής ενίσχυσης για το βαμβάκι. 3.3. Λογιστικός έλεγχος των γεωργικών δαπανών (+ 58,6 εκατ. ευρώ) Η σημαντική αυτή υπέρβαση εκτέλεσης των πιστώσεων του προϋπολογισμού 2014 για τον λογιστικό έλεγχο του κεφαλαίου των γεωργικών δαπανών οφείλεται κυρίως σε υψηλότερες πληρωμές από τα κράτη μέλη για την επίλυση διαφορών και συγκεκριμένα για την καταβολή εξισωτικών τόκων στο πλαίσιο της υπόθεσης Jülich II. Επιπλέον, στο πλαίσιο του εν λόγω κεφαλαίου του προϋπολογισμού, η Επιτροπή προβαίνει σε επιστροφές στα κράτη μέλη με ποσό περίπου 20 εκατ. ευρώ, λόγω των θετικών διορθώσεων υπέρ αυτών που περιλαμβάνονται σε ορισμένες αποφάσεις εκκαθάρισης των λογαριασμών της Επιτροπής. 4. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΓΤΕ Στον πίνακα του παραρτήματος 1 εμφαίνεται ότι το 2014 ήταν σε τελευταία ανάλυση διαθέσιμα τελικά έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 1.724,4 εκατ. ευρώ. Το εν λόγω ποσό ήταν κατά 260,4 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από το αρχικώς προβλεπόμενο ποσό των 1.464 εκατ. ευρώ. Η διαφορά αυτή οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι το ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που τελικώς μεταφέρθηκε από τη χρήση 2013 στη χρήση 2014 ανέρχεται σε 710,2 εκατ. ευρώ, δηλαδή: ήταν υψηλότερο κατά 95,2 εκατ. ευρώ από το ποσό των 615 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό. Το ποσό αυτό έχει χρησιμοποιηθεί εξ ολοκλήρου για την χρηματοδότηση των δαπανών του ΕΓΤΕ κατά το οικονομικό έτος 2014. Επιπλέον, τα νέα έσοδα ειδικού προορισμού που εισπράχθηκαν εντός του 2014 ανήλθαν σε 1014,2 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το ποσό των 849 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το 2014 εκδόθηκαν από την Επιτροπή περαιτέρω αποφάσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση. Το μέρος των προσφάτως εισπραχθέντων εσόδων ειδικού προορισμού που δεν θα χρησιμοποιηθεί το 2014 θα μεταφερθεί στη χρήση ΕΓΤΕ 2015. 6
5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι προσωρινές δαπάνες του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ 2014, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων για τις άμεσες δαπάνες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014, υποδηλώνουν υπέρβαση εκτέλεσης ύψους 939,6 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού. Η εν λόγω υπέρβαση εκτέλεσης καλύπτεται από τα διαθέσιμα έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 1 724,4 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, το αποθεματικό κρίσης δεν έχει κινητοποιηθεί το 2014, με αποτέλεσμα το ποσό των 424,5 εκατ. ευρώ από μη χρησιμοποιηθείσες πιστώσεις να παραμένει στον προϋπολογισμό του 2014. Σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 3, η Επιτροπή εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1259/2014 4 που καθορίζει τα ποσά που το 2015 επιστρέφονται στους δικαιούχους των άμεσων ενισχύσεων που υπόκεινται σε δημοσιονομική πειθαρχία κατά το εν λόγω οικονομικό έτος. Το ποσό των 868,2 εκατ. ευρώ των μη δεσμευθεισών πιστώσεων που αντιστοιχεί στο ελέω δημοσιονομικής πειθαρχίας αφαιρεθέν από τις άμεσες πληρωμές ποσό στα κράτη μέλη το 2014 θα πρέπει στη συνέχεια να μεταγραφεί στο οικονομικό έτος 2015 και να χρησιμοποιηθεί για την επιστροφή των σχετικών δαπανών στα κράτη μέλη. Απομένει η διενέργεια ορισμένων προσαρμογών του τέλους του έτους και μεταφορών πιστώσεων. Λαμβανομένων υπόψη των προσαρμογών αυτών, καθώς και των αναγκών χρηματοδότησης του προϋπολογισμού του 2014 που αναφέρονται ανωτέρω,εκτιμάται ότι το υπόλοιπο των εσόδων ειδικού προορισμού που θα μεταφερθούν στον προϋπολογισμό του ΕΓΤΕ για το2014 θα ανέλθει περίπου σε 330 εκατ. ευρώ. 3 4 Κανονισμός (EE) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1259/2014 της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 2014, για την επιστροφή, σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των πιστώσεων που μεταφέρονται από το οικονομικό έτος 2014 7