Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας II

Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας II 2 η Διάλεξη: Ανασκόπηση βασικών εννοιών 2019 Εργαστήριο Συστημάτων Σχεδιασμού, Παραγωγής και Λειτουργιών

Περιεχόμενα 1. Ορισμοί εφοδιαστικής αλυσίδας 2. Οι δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας 2

Ορισμοί Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Supply Chain Management - SCM) Το σύνολο των μεθόδων και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται για να ολοκληρώσουν αποδοτικά και αρμονικά τους προμηθευτές, τους παραγωγούς, τις αποθήκες, και το λιανεμπόριο προκειμένου να παραχθεί και διανεμηθεί το εμπόρευμα στις κατάλληλες ποσότητες, στις κατάλληλες τοποθεσίες, και στον κατάλληλο χρόνο υπό τη συνθήκη: της ελαχιστοποίησης του συνολικού κόστους κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και της εξασφάλισης του επιθυμητού επιπέδου εξυπηρέτησης Πηγή: Simchi-Levi et al., 2000 Διοικητική Μέριμνα (Logistics) Η διαδικασία που περιλαμβάνει το σχεδιασμό, την εφαρμογή, και τον έλεγχο της αποτελεσματικής και αποδοτικής μεταφοράς και αποθήκευσης πρώτων υλών, ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων, καθώς και τη διαχείριση πληροφοριών που σχετίζονται με τη διακίνηση προϊόντων από τους τόπους παραγωγής σε τόπους κατανάλωσης, με στόχο την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πελατών Πηγή: Council of Logistics Management, 1986 3

Βασικοί παίκτες σε μια αλυσίδα εφοδιασμού Προμηθευτές Εργοστάσια Αποθήκες Πελάτες Αποθήκη 1 Πελάτης 1 Προμηθευτής 1 Προμηθευτής 2 Εργοστάσιο 1 Εργοστάσιο 2 Εργοστάσιο 3 Αποθήκη 2 Αποθήκη 3 Αποθήκη 4 Πελάτης 2 Πελάτης 3 Πελάτης 4 4

Κόστος logistics ως ποσοστό του ΑΕΠ σε επιλεγμένες ηπείρους και χώρες Η.Π.Α. Ιαπωνία Ευρώπη Ινδία Μεξικό 8.5 11 13 13 14 Η άμεση συνεισφορά των logistics στο ΑΕΠ της Ελλάδας ανέρχεται σε 15,7 δις (χωρίς τον κλάδο της ποντοπόρου ναυτιλίας) Η έμμεση συνεισφορά ανέρχεται σε 7,2 δις του ΑΕΠ Κίνα Ασία 15 17 Πηγή: Ελληνική Εταιρεία Logistics και Εργαστήριο Συστημάτων Σχεδιασμού Παραγωγής και Λειτουργιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, 2018 0% 10% 20% Πηγή: CSCMP, 2013 5

Περιεχόμενα 1. Ορισμοί εφοδιαστικής αλυσίδας 2. Οι δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας i. Εξυπηρέτηση πελατών (customer service) ii. iii. iv. Κανάλια διανομής Προμήθειες Μεταφορά v. Αποθήκευση vi. Διανομή vii. Δίκτυα εφοδιαστικής 6

Εξυπηρέτηση Πελατών Η εξυπηρέτηση πελατών, όταν χρησιμοποιείται αποτελεσματικά, είναι μια πρωταρχική μεταβλητή που μπορεί να ασκήσει σημαντική επίδραση στη δημιουργία ζήτησης και στην ενδυνάμωση της πίστης των πελατών (customer loyalty) Πηγή: Kyj and Kyj, 1994 Η ταχύτητα με την οποία τα παραγγελλόμενα είδη (από τους πελάτες) μπορεί να είναι διαθέσιμα Πηγή: Heskett, 1994 Στρατηγική Αποθεμάτων Στρατηγική Μεταφορών Εξυπηρέτηση Πελατών Στρατηγική Τοποθεσίας 7

Τυπικά Παράπονα Εξυπηρέτησης Πελατών Πηγή: Steven et al., 1983 8

Πιθανά μέτρα της αποδοτικότητας της εξυπηρέτησης των πελατών Επίπεδο Εξυπηρέτησης Στοιχεία πριν τη συναλλαγή Στοιχεία κατά τη συναλλαγή Στοιχεία μετά τη συναλλαγή Διαθεσιμότητα αποθέματος Κατάσταση παραγγελίας (π.χ. στο Πραγματικές ημερομηνίες Ημερομηνίες-στόχοι παράδοσης ράφι ή κατόπιν παραγγελίας) Καθυστερήσεις αποστολών (π.χ. 1 εβδομάδα) Αλλαγή δρομολογίων (π.χ. Real time routing, rerouting) Διαθεσιμότητα προϊόντος (ράφι) παράδοσης (π.χ. Track & trace) Επιστροφές/ αλλαγές (π.χ. με ή χωρίς επιβάρυνση) Εγγυήσεις (π.χ. Caterpillar) 9

Μελέτη περίπτωσης: Tesco 6,784 καταστήματα/ 597,784 εργαζόμενους 4.31 δις κέρδη (2013) H μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικής πώλησης της Μ. Βρετανίας (τρίτη σε παγκόσμιο επίπεδο) Στόχος της εταιρίες είναι τα υψηλότερα κέρδη, αλλά υπάρχει μια σαφής εστίαση στην εξυπηρέτηση πελατών Το 1995 η Tesco εισήγαγε μια κάρτα πιστότητας, (Clubcard) και στη συνέχεια τη χρησιμοποίησε και για άλλες υπηρεσίες (διαδικτυακές αγορές) Σκοπός ήταν να: βελτιώσει τις προσφερόμενες υπηρεσίες/προϊόντα να ενισχύσει την ικανοποίηση πελατών να συμβάλλει στην δημιουργία- διατήρηση των µακροχρόνιων σχέσεων με τους πελάτες Πηγή: Tesco, 2013 10

Logistics & κανάλια διανομής Φυσική διανομή (logistics) Η φυσική διακίνησ των αγαθών από το κέντρο διανομής μέχρι τον τελικό πελάτη. Περιλαμβάνει τις μεθόδους και τα μέσα με τα οποία ένα προϊόν ή μία ομάδα προϊόντων μεταφέρονται φυσικά, ή διανέμονται, από το σημείο αποθήκευσής τους στο σημείο όπου είναι διαθέσιμα στον τελικό πελάτη Κανάλι διανομής Οι σχέσεις και οι συνδέσεις μεταξύ των επιμέρους οργανισμών με στόχο την διάθεση του αγαθού στον τελικό πελάτη. Αυτές οι σχέσεις αφορούν τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης, της αγοράς και της πώλησης του προϊόντος, και της ιδιοκτησίας των αγαθών καθώς μεταφέρονται μέσω των διάφορων συστημάτων διανομής Η επιχείρηση πρέπει να αποφασίσει: (α) τον τύπο του καναλιού (άμεσο ή έμμεσο), (β) το είδος των εμπλεκομένων και (γ) την ένταση της διανομής (εντατική επιλεκτική ή αποκλειστική) έτσι ώστε να ικανοποιήσει τους πελάτες της 12

Διάφοροι τύποι και δομές καναλιών Λιανική Λιανική Λιανική Μεταφορέας δεμάτων Αποθήκη λιανέμπορου Μεσίτης Λιανική Συλλογή Cash & Carry Μονάδα Παραγωγής Άμεση Λιανική Χονδρέμπορος (αποθήκη εμπορευμάτων) Διανομή Αποθήκη Παραγωγού Λιανική Λιανική Λιανική 13

Καταναλωτικά αγαθά Βιομηχανικά αγαθά/ υπηρεσίες Κανάλια διανομής για καταναλωτικά και βιομηχανικά προϊόντα/ υπηρεσίες Ροή οντοτήτων Παράδειγμα Παραγωγός Πελάτης Αυτόματοι πωλητές, τηλεφωνικές παραγγελίες, internet Παραγωγός Λιανοπωλητής Πελάτης Ακριβά ρούχα, ρολόγια Παραγωγός Χοντρέμπορος Λιανοπωλητής Πελάτης Συσκευασμένα τρόφιμα Παραγωγός Μεσίτης* Χοντρέμπορος Λιανοπωλητής Πελάτης Σιτηρά, δημητριακά, φρούτα Παραγωγός Βιομηχ/κός Πελάτης Αεροσκάφη, συμβουλευτικές υπηρεσίες, κομμωτήριο Παραγωγός Μεσίτης Βιομηχ/κός Πελάτης Ξενοδοχεία Παραγωγός Βιομηχ/κό κέντρο διανομής Βιομηχ/κός Πελάτης Αυτοκινητοβιομηχανία Παραγωγός Μεσίτης Βιομηχ/κό κέντρο διανομής Βιομηχ/κός Πελάτης Ανταλλακτικά αυτοκινήτων * Μεσίτες : ανεξάρτητες εταιρίες οι οποίες φέρνουν σε επαφή αγοραστές και πωλητές διευκολύνοντας τις μεταξύ τους συναλλαγές 14

Επιλογή καναλιού Θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη (1/2) Το επιλεγμένο κανάλι διανομής θα πρέπει: Να καθιστά το προϊόν εύκολα διαθέσιμο στους καταναλωτές μιας συγκεκριμένης αγοράς Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι το προϊόν αντιπροσωπεύεται στο σωστό τύπο καταστήματος Το κατάλληλο φυσικό κανάλι διανομής πρέπει να επιλεγεί Να ενισχύει την προοπτική πραγματοποίησης πωλήσεων Πρέπει να λάβουν καλές θέσεις στο κατάστημα με καλή παρουσίαση Πρέπει να υπάρχει η ενεργή υποστήριξη του πωλητή Το προϊόν πρέπει να είναι ορατό, προσιτό και ελκυστικά παρουσιασμένο Να μειώνει τα προβλήματα σχετικά με θέματα διανομής Σωστή επικοινωνία από την πλευρά του προμηθευτή όσο και του πελάτη Σωστή πρόβλεψη και καθορισμός του μεγέθους της παραγγελίας Θέματα κατά τη διανομή (π.χ. μέγεθος οχήματος, χρονικοί περιορισμοί παράδοσης, κατάσταση προϊόντος) 15

Μέσω του επιλεγμένου καναλιού διανομής θα πρέπει: Επιλογή καναλιού Θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη (2/2) Να επιτυγχάνεται ένα υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης πελατών Χρειάζεται σωστή συνεργασία προμηθευτή τελικού αποδέκτη (π.χ. λιανέμπορου) Ο πελάτης θεωρεί σημαντικό το επίπεδο εξυπηρέτησης και συχνά το χρησιμοποιεί για να συγκρίνει προμηθευτές και να αποφασίζει για μελλοντικές αγορές Να μειώνεται το γενικό κόστος και το κόστος των logistics Το κόστος του καναλιού διανομής είναι πολύ σημαντικό και προσαρμόζεται στην τελική τιμή του προϊόντος Το επιλεγμένο κανάλι προσθέτει ένα κόστος πάνω στην τελική τιμή του προϊόντος και αυτό το κόστος πρέπει να αξιολογηθεί σε σχέση με το είδος του προϊόντος (π.χ. η μεταφορά με courier μπορεί να μην είναι η βέλτιστη σε κάποιες περιπτώσεις όπου το κόστος του προϊόντος είναι μικρό) Να γίνεται γρήγορη και ακριβής μετάδοση κα αξιολόγηση πληροφοριών Η μετάδοση πληροφοριών είναι πολύ σημαντική για την παροχή βέλτιστων υπηρεσιών διανομής (π.χ. πιστοποιητικό παράδοσης Proof of delivery- Οι πληροφορίες μπορεί να περιλαμβάνουν: τάσεις πωλήσεων, επίπεδα αποθέματος, δελτία ελέγχου δαπανών, δελτία καταγραφής ακατάλληλων προϊόντων 16

Περιεχόμενα 1. Ορισμοί εφοδιαστικής αλυσίδας 2. Οι δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας i. Εξυπηρέτηση πελατών (customer service) ii. Κανάλια διανομής iii. Προμήθειες iv. Μεταφορά v. Αποθήκευση vi. Διανομή vii. Δίκτυα εφοδιαστικής 17

Κάθε κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί προμηθευτή του επόμενου Γεωπόνος Τελικός πελάτης Παραγωγός Κατάστημα λιανικής Εργοστάσιο Εταιρία καταναλωτικών προϊόντων 18

Εισαγωγή στη διαχείριση προμηθειών Η διαδικασία των προμηθειών αποτελεί ένα από τα βασικότερα θέματα της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας επειδή το κόστος των προμηθειών ενός προϊόντος αποτελεί το κύριο κόστος του Πηγή: Goffin et al., 1997 Στις Η.Π.Α οι εταιρίες που ασχολούνται με την προμήθεια υλικών/πρώτων υλών (purchasing agents) για λογαριασμό τρίτων έχουν τζίρο πάνω από 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια Πηγή: Grant et al., 2005 Οι προμήθειες γίνονται ολοένα και πιο σημαντικές σε κάθε επιχείρηση και γι αυτό το λόγο έχουν ξεκινήσει και δημιουργούνται ειδικά τμήματα/διευθύνσεις προμηθειών, διαχείρισης προμηθευτών, εφοδιαστικής ή διαχείρισης υλικών Πηγή: Grant et al., 2005 Βασικές κατηγορίες προμηθειών Πρώτη ύλη (raw material) Υλικά συσκευασίας (packing materials) Ανταλλακτικά / εξαρτήματα (component parts) Εφόδια λειτουργίας (operating supplies) Εξοπλισμός υποστήριξης (support equipment) Εξοπλισμός διαδικασιών (process equipment) Υπηρεσίες (services) 19

5 φάσεις για την επιλογή προμηθευτή Η επιλογή προμηθευτή είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα λήψη αποφάσεων, δεδομένου ότι η καταλληλότερη επιλογή προμηθευτεί μειώνει σημαντικά το κόστος και βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων Πηγή: Ghodsypour και O'Brien, 2001 Η επιλογή προμηθευτή εξαρτάται από πληθώρα κριτηρίων (όχι μόνο τιμή) που αφορούν τόσο ποσοτικούς και ποιοτικούς παράγοντες που πολλές φορές είναι και αντικρουόμενοι Πηγή: Ghodsypour καιo'brien, 1998 Φάση 1 Αρχική φάση Τεκμηρίωση ανάγκης για προμήθεια Δημιουργία ομάδας (εάν χρειάζεται) Φάση 2 Αναγνώριση δυνητικών προμηθευτών Καθορισμός κριτηρίων επιλογής Αναγνώριση & κατηγοριοποίηση προμηθευτών Φάση 3 Αξιολόγηση & Επιλογή προμηθευτή Επικοινωνία με δυνητικούς προμηθευτές Αξιολόγηση προμηθευτών & τελική επιλογή Φάση 4 Δημιουργία σχέσεων με τον προμηθευτή Συμβόλαια / Κείμενα με τα προϊόντα & τις υπηρεσίες που θα προσφερθούν Συχνή επικοινωνία & ενημέρωση Φάση 5 Αξιολόγηση σχέσεων με τον προμηθευτή Προώθηση των σχέσεων με τον προμηθευτή Αξιολόγηση των ήδη πεπραγμένων Πηγή: Ellram, 1995 20

Διαχείριση σχέσεων με προμηθευτές Οι σχέσεις μεταξύ των εταιριών μπορεί να είναι τύπου arm s length μέχρι και τη δημιουργία κοινοπραξιών και κάθετης ολοκλήρωση Συνεργασία Arm s length Τύπος Ι Τύπος ΙΙ Τύπος ΙΙΙ Κοινοπραξία Κάθετη Ολοκλήρωση Συνήθως οι εταιρίες έχουν σχέσεις τύπου arm s length όπου ένας προμηθευτής προσφέρει συγκεκριμένα προϊόντα/ υπηρεσίες σε ένα εύρος πελατών με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις Ενώ η σχέση τύπου arm s length θεωρείται κατάλληλη σε πολλές περιπτώσεις, όταν η σχέση προμηθευτή πελάτη γίνεται στενότερη τότε αναφερόμαστε σε συνεργασίες που παρέχουν επιπρόσθετα οφέλη και στις δύο εταιρίες (προμηθευτή και πελάτη) Πηγή: Lambert et al., 1996 21

4 Βασικές στρατηγικές προμήθειας ανάλογα με τη δύναμη του προμηθευτή και του αγοραστή Δύναμη προμηθευτή Υψηλή Χαμηλή Όταν ο προμηθευτής κατέχει μονοπωλιακή ή ολιγοπωλιακή θέση και ο αγοραστής μικρή διαπραγματευτική ισχύ. Στόχος για τον αγοραστή είναι η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων και νέων προμηθευτών. Όταν ο προμηθευτής και ο αγοραστής έχουν ίδια υψηλή ισχύ στην αγορά. Στόχος είναι η δημιουργία μακροπροθέσμων στρατηγικών συνεργασιών με σκοπό την μείωση του κόστους, την δημιουργίας αξίας και στη συνέχεια τον επιμερισμό του οφέλους. Όταν και ο προμηθευτής και ο αγοραστής έχουν χαμηλή ισχύ στην αγορά. Στόχος αποτελεί η μείωση του κόστους και η αύξηση της αξίας (κυρίως έμμεσων δαπανών) μέσω των από κοινού προμηθειών διάφορων αγοραστών. Όταν η εταιρία/αγοραστής κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην αγορά και ο προμηθευτής μικρή διαπραγματευτική ισχύ. Στόχος είναι η αύξηση του ανταγωνισμού. Ενδείκνυται μία "επιθετική στρατηγική ". Χαμηλή Δύναμη αγοραστή Υψηλή Πηγή: ΑΤ Kerney 22

5 βασικά είδη μεταφορών Οδικές μεταφορές Σιδηροδρομικές μεταφορές Θαλάσσιες μεταφορές Αεροπορικές μεταφορές Μεταφορές με αγωγούς Ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα από τα παραπάνω μέσα ή να κάνει κάποιο συνδυασμό έτσι ώστε να πετύχει την καλύτερη ισορροπία κόστους-εξυπηρέτησης πελάτη Παραλαβή <150km <150km Παράδοση 24

Βαθμολόγηση κριτηρίων ανά μέσο μεταφοράς Μέσω μεταφοράς Κόστος 1=ακριβότερο Μέσος χρόνος παράδοσης 1=γρηγορότερο Χρονικές διακυμάνσεις παράδοσης 1=μικρότερη Απώλεια και καταστροφή 1=ασφαλέστερο Σιδηροδρομικές 3 3 3 4 Οδικές 2 2 3 4 Αεροπορικές 1 1 1 3 Θαλάσσιες 5 5 5 2 Αγωγός 4 4 2 1 Πηγή: Ballou, 2004 25

Μεταφορές στην Ελλάδα: Ποσοτικά στοιχεία Σιδηροδρομικές 0,46 % Αεροπορικές 0,02 % Στόλος οχημάτων Θαλάσσιες 18,50 % 1.3 εκ. Ι.Χ. Γηρασμένα και μικρού μεγέθους οχήματα 36.5 χιλ. Δ.Χ. Κατακερματισμένη αγορά Λόγοι επιλογής οδικών μεταφορών Οδικές 81,03 % Μικρές αποστάσεις μεταξύ των βασικών πόλεων Γεωμορφολογία Ευελιξία και αξιοπιστία Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2013 ΠΗΓΗ: Eurostat 26

Αποθήκευση: μια από τις πιο βασικές διαδικασίες της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ο βασικός ρόλος των αποθηκών είναι η διευκόλυνση της διακίνησης των προϊόντων από τους προμηθευτές στον πελάτη Ο μη σωστός σχεδιασμός και διαχείριση μιας αποθήκης μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τα επίπεδα εξυπηρέτησης των πελατών και να αυξήσει τα λειτουργικά κόστη Οι αποθήκες έχουν μετασχηματιστεί σε κέντρα διανομής που εξυπηρετούν πρωτίστως τη διακίνηση τω προϊόντων προς τον τελικό καταναλωτή Η ύπαρξη αποθηκευτικού χώρου είναι πολύ σημαντική για τους εξής λόγους: Να εξασφαλίζει ομαλές εναλλαγές αναλόγως την προσφορά και τη ζήτηση Να εξασφαλίζει μείωση κόστους προμηθειών με την αγορά μεγάλων ποσοτήτων Να καλύπτει την αυξημένη ζήτηση προϊόντων (εποχικότητα ή/και προσφορά) Να παρέχει μια πλειάδα προϊόντων από διαφορετικούς προμηθευτές σε ένα συγκεκριμένο μέρος Να διεκπεραιώνει τις παραγγελίες των πελατών ακόμα και εάν ένα εργοστάσιο έχει πρόβλημα με την παραγωγή του (βλάβη/ απεργία) 28

Είδη αποθηκών 1/2 Αποθήκευση σε μισθωμένη ή ιδιόκτητη αποθήκη Αποθήκη εταιρίας Εταιρία Πρόκειται για το πιο κλασσικό μοντέλο Η εταιρία διαθέτει μια ιδιόκτητη ή μισθωμένη αποθήκη και αποθηκεύει εκεί τα προϊόντα της, τα οποία και μεταφέρει όπου χρειαστεί Παραγωγικές μονάδες εταιρίας Αποθήκευση στο χώρο ενός 3PL συνεργάτη Εταιρία 1 Εταιρία 2 Εταιρία 3 Πολλές εταιρίες επιλέγουν τη χρήση εξωτερικού συνεργάτη (3PL) Η 3PL εταιρία αναλαμβάνει τη φύλαξη και τη διανομή των προϊόντων για λογαριασμό της τρίτης εταιρίας 3PL αποθήκη 29

Είδη αποθηκών 2/2 Αποθήκευση Cross-docking Η αποθήκη παίζει το ρόλο του κέντρου διανομής και μίξης προϊόντων Τα προϊόντα φθάνουν σε μεγάλες ποσότητες και αμέσως κατακερματίζονται σε μικρότερες, αναμειγνύονται με άλλα προϊόντα και δημιουργούνται οι παραγγελίες των πελατών Η παραγγελία περιέχει διάφορα προϊόντα σε μικρότερες συσκευασίες που αποστέλλονται άμεσα στους πελάτες Προμηθευτής 1 Crossdock facilities Πελάτης 1 Προμηθευτής 2 Προμηθευτής 3 Πελάτης 2 30

Βασικές λειτουργίες και κόστη της αποθήκης Παραλαβή προϊόντων Αποθήκευση Συλλογή, προετοιμασία, συσκευασία Αποστολή Η αποθήκευση είναι μια από τις πιο κοστοβόρες διαδικασίες μιας εταιρίας αφού περιλαμβάνει κόστη που αφορούν: Το προσωπικό Τους αποθηκευτικούς χώρους Τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό Τα πληροφοριακά συστήματα 31

Ορισμοί Δρομολόγησης & Προγραμματισμού Οι εταιρίες που αναλαμβάνουν τη μεταφορά & διανομή προϊόντων σε διάφορα σημεία εξυπηρέτησης (πελάτες) καθώς και οι δημόσιοι οργανισμοί μαζικής μεταφοράς βασίζονται στη χρήση ενός στόλου οχημάτων και του αντίστοιχου πληρώματος που τα επανδρώνει Η βέλτιστη διαχείριση αυτών των οχημάτων καθώς και των πληρωμάτων τους, δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα διαχείρισης & ανάθεσης τα οποία εμπεριέχονται κάτω από τη γενική κατηγορία προβλημάτων «δρομολόγησης και προγραμματισμού» Πηγή: Bodin et al., 1983 33

Γνωστές κατηγορίες προβλημάτων δρομολόγησης και προγραμματισμού Το πρόβλημα της συντομότερης διαδρομής (Shortest Path Problem) Το πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή (Traveling Salesman Problem Πρόβλημα δρομολόγησης στόλου οχημάτων (Vehicle Routing Problem) 34

Σχεδιασμός δικτύου εφοδιαστικής αλυσίδας Πως πρέπει τα προϊόντα να κινούνται μέσα σε ένα δίκτυο εφοδιαστικής O σχεδιασμός δικτύου εφοδιαστικής αλυσίδας περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τις διαδικασίες: αλυσίδας; Προμήθειας: επιλογή προμηθευτών, πρώτων υλών, καθορισμός προμηθευτικού κύκλου κ.α. Παραγωγής: προγραμματισμός παραγωγής, προγραμματισμός ανθρωπίνων πόρων, προσδιορισμός νέων εγκαταστάσεων, επιλογή υπεργολάβων κ.α. Αποθήκευσης: καθορισμός επιπέδου αποθέματος, προσδιορισμός νέων εγκαταστάσεων, επιλογή υπεργολάβων κ.α. Μεταφοράς πρώτων υλών/υλικών: καθορισμός τρόπου και μέσου μεταφοράς (π.χ. οδική, ακτοπλοϊκή μεταφορά), επιλογή χρονικής περίοδου μεταφοράς, επιλογή διαμετακομιστικών κέντρων κ.α. Μεταφοράς και διανομής τελικών προϊόντων: καθορισμός τρόπου και μέσου μεταφοράς (π.χ. ποδήλατο, φορτηγά περιορισμένης χωρητικότητας, καθορισμός σειράς εξυπηρέτησης των πελατών, επιλογή αστικού εμπορευματικού κέντρου κ.α. 36

Γιατί είναι τόσο πολύπλοκος ο σχεδιαμός δικτύων εφοδιαστικής αλυσίδας; Ύπαρξη πληθώρας επιλογών και αντικρουώμενων στόχων/ συμφερόντων Καθορισμός στόχου (π.χ. κόστος, χρόνος, ρίσκο) Επιλογή γεωγραφικής τοποθεσίας εγκαταστάσεων και μέγεθος/ είδος εγκαταστάσεων Επιλογή τρόπου μεταφοράς μεταξύ των εγκαταστάσεων Καθορισμός αριθμού και είδους εργαζομένων Επιλογή προμηθευτή Καθορισμός επιπέδου παραγωγής, επιπέδου αποθέματος, επιπέδου μεταφοράς Καθορισμός συνεργασίας μεταξύ των οντοτήτων κ.α. Δεν υπάρχει ένα ιδανικό δίκτυο εφοδιαστικής αλυσίδας ακόμα και μέσα στην ίδια επιχείρηση (εξαρτάται από δίαφορα άλλα χαρακτηριστικά όπως το είδος του πελάτη, του προϊόντος, τη χρονική στιγμή, τον χρονικό ορίζοντα, το είδος της ζήτησης, την αγορά κ.α.) 37

Βασικά βήματα σχεδιασμού δικτύου εφοδιαστικής αλυσίδας Α. Περιγραφή του προβλήματος Β. Μοντελοποίηση του προβήματος Γ. Επίλυση του προβλήματος Δ. Ανάλυση και εφαρμογή της λύσης 38