Ευρωπαϊκή Διάκριση για τη Διδασκαλία και Εκμάθηση Γλωσσών (European Language Label) Το πρόγραμμα European Language Label αποτελεί σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα των γλωσσών. Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι η προώθηση της εκμάθησης γλωσσών με νέους καινοτόμους τρόπους διδασκαλίας και η διατήρηση της πλούσιας γλωσσικής πολυμορφίας της Ευρώπης. Μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού κάθε χρόνο προκηρύσσει διαγωνισμό μεταξύ των σχολείων Δημοτικής, Μέσης και Τεχνικής Εκπαίδευσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Στο διαγωνισμό παίρνουν μέρος εθελοντικά όσα σχολεία επιθυμούν, ενώ η αξιολόγηση των εργασιών τους γίνεται από Επιτροπή Επιθεωρητών Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης. Με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, η Επιτροπή αυτή απονέμει κάθε χρόνο χρηματικά βραβεία διακρίσεις και επαίνους. Πιο κάτω παρουσιάζονται δείγματα εργασιών Δημοτικών Σχολείων που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα European Language Label σε προηγούμενους διαγωνισμούς.
Ενιαίο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Ερήμης 2007-2008 Συντονιστής προγράμματος: Μενέλαος Πιτσιλλίδης Το Δημοτικό Σχολείο Ερήμης έλαβε μέρος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Σωκράτης για τις σχολικές χρονιές 2007-2008 και 2008-2009. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος συνεργάστηκαν και ανάλαβαν κοινές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, έρευνες και εργασίες με άλλα πέντε ευρωπαϊκά δημοτικά σχολεία. Τα συνεργαζόμενα σχολεία προέρχονταν από Ουαλία, Λιθουανία, Γαλλία, Τσεχία και Ιρλανδία. Το όλο πρόγραμμα περιλάμβανε κοινές εργασίες όλων των συμμετεχόντων σε εκπαιδευτικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και άλλα ευρωπαϊκά θέματα. Ο τίτλος του όλου σχεδίου δράσης (project) ήταν: ENA 6ΜΕΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΑΖΛ ENIAIA ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΕΥΡΥΝΟΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ. συνταγές της κάθε χώρας που τους στάληκαν στο μάθημα των Αγγλικών χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο σχετικό με την προετοιμασία και παρασκευή των παραδοσιακών φαγητών. Τέλος, μαγείρεψαν αυτές στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας. Ταυτόχρονα, στα πλαίσια του μαθήματος της Γεωγραφίας ενημερώθηκαν για τις χώρες με τις οποίες συνεργαζόμασταν με σχετικά φύλλα εργασίας και χρήση του διαδικτύου. Αξίζει να σημειωθεί πως στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιο του σχολείου, για ένα μήνα, είχε συμπεριληφθεί ένα παραδοσιακό φαγητό από κάθε χώρα. Έτσι όλα τα παιδιά του σχολείου είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν συνταγές από όλες τις χώρες. Μια από τις δραστηριότητες ήταν να παρουσιάσει η κάθε χώρα παραδοσιακές συνταγές. Συσχετίζοντας το ευρωπαϊκό πρόγραμμα με το διαγωνισμό γλωσσών, European Language Label, αντιμετώπισαν το θέμα διαθεματικά ως εξής: Τα παιδιά είχαν επικοινωνία με τους ευρωπαίους συμμαθητές τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα πλαίσια του μαθήματος της Πληροφορικής, μάθημα στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Ενιαίων Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων, παραλαμβάνοντας και στέλλοντας παραδοσιακές συνταγές. Στη συνέχεια συζήτησαν τις παραδοσιακές
Δημοτικό σχολείο Λυκαβητού 2007-2008 Συντονίστρια προγράμματος: Αντωνία Ταμπούρλα Το συγκεκριμένο σχολείο επέλεξε να εκπληρώσει το στόχο του Διαπολιτισμικού Διαλόγου αναπτύσσοντας διάλογο με ένα πολιτισμό που βρίσκεται τόσο κοντά μας αλλά και τόσο μακριά μας, τον πολιτισμό των Αρμενίων. Τα παιδιά της Ε τάξης δε γνωρίζαν κάτι για τους Αρμένιους ούτε καν ότι υπήρχε ένα Αρμένικο Σχολείο πολύ κοντά στο δικό τους σχολείο το Ναρέκ. Γι αυτό αποφασίστηκε μαζί με τους δασκάλους των Αγγλικών και των Οικοκυρικών οι μαθητές να γνωρίσουν καλύτερα και να επικοινωνήσουν με τα παιδιά του Ναρέκ μέσω της λαϊκής πολιτιστικής μας παράδοσης και ιδιαίτερα μέσω κάποιων συνταγών που τα ίδια παιδιά θα μάζευαν και θα κατέγραφαν στα Αγγλικά και στα Ελληνικά. 1. Τα παιδιά της Ε του Λυκαβητού και της Στ του Ναρέκ μάζεψαν παραδοσιακές συνταγές αλλά και πληροφορίες για το χωριό από το οποίο προερχόταν η κάθε συνταγή. Τα παιδιά επέλεξαν αυτές τις συνταγές να είναι από τα κατεχόμενα χωριά μας. 2. Συναντήθηκαν και εφάρμοσαν Κυπριακές και Αρμένικες συνταγές. 3. Μάζεψαν και κατέγραψαν βασικό λεξιλόγιο στα αρμένικα, αγγλικά και ελληνικά 4. Πήραν συνεντεύξεις από τους παππούδες ή τις γιαγιάδες για τον τρόπο που μαγείρευαν αυτές τις συνταγές 5. Προγραμματίζετε ακόμη επίσκεψη μαζί με τα παιδιά του Ναρέκ στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης σαν συνέχεια της έρευνας τους ώστε να γνωρίσουν πώς ήταν οι χώροι της κουζίνας παλιά και τι σκεύη χρησιμοποιούσαν. 6. Παρουσίασαν όλα όσα έχουν μάθει από αυτό τον διάλογο εκφράζοντας τα συναισθήματά τους αλλά και τι θα ήθελαν ακόμη να κάνουν σαν συνέχεια του προγράμματος για τον επόμενο χρόνο. Με το πρόγραμμα αυτό επιτεύχθηκαν οι πιο κάτω βασικοί στόχοι του Διαπολιτισμικού Διαλόγου: 1. Αποδοχή και σεβασμός του διαφορετικού 2. Αναβάθμιση των πολιτισμών και των γλωσσών 3. Απόκτηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων 4. Διαμόρφωση θετικών αντιλήψεων για τις διαφορές μεταξύ των πολιτισμών 5. Σεβασμός άλλων πολιτισμών σαν ισότιμων με τον δικό τους Σαν πρώτο βήμα τα παιδιά έγραψαν μια επιστολή ζητώντας από τα παιδιά του Ναρέκ να γνωριστούν και να συναντηθούν για να εφαρμόσουν τις συνταγές που θα μάζευαν μέσω της έρευνας τους. Ακολούθως το πρόγραμμα εξελίχθηκε ως εξής:
Δημοτικό Σχολείο Ακακίου 2007 2008 Συντονίστρια προγράμματος: Χριστίνα Πίττα Λουκά Το Δημοτικό Σχολείο Ακακίου παρουσίασε το θέμα «Χώρες, θρύλοι, παραμύθια». Ο σκοπός ήταν οι μαθητές να μελετήσουν κάποιες ευρωπαικές χώρες στην αγγλική γλώσσα ως προς τη γεωγραφία, τον τουρισμό τον πολιτισμό και τους θρύλους. Για το λόγο αυτό πρώτα οι μαθητές κατέγραψαν θρύλους, παραμύθια για την Κύπρο και τη Μεγάλη Βρετανία, ένα ποίημα/παιχνίδι για τη Γαλλία και αξιοθέατα για την Ιταλία. Μελέτησαν τη γεωγραφία των χωρών αυτών και επέλεξαν κάποια γεωγραφικά στοιχεία για να τα παρουσιάσουν (γεωγραφική θέση, κλίμα, μορφολογία εδάφους). Η παρουσίαση έγινε στα αγγλικά, ενώ ο θρύλος της Μ. Βρετανίας γράφτηκε στα αγγλικά, ο θρύλος από την Κύπρο στα ελληνικά, το παιχνίδι της Γαλλίας στα γαλικά, τα αξιοθέατα της Ιταλίας στα ιταλικά και αγγλικά. Ετοιμάστηκαν δημιουργικές δραστηριότητες και οι μαθητές παρουσίασαν σε Power Point τις εργασίες τους. Cyprus (Kipar-Kupa?) France (Franta) A wide variety of landscapes: North and west: coastal plains South-east: mountains (Alps) South-central: the Massif Central South-west: the Pyrenees Cyprus is situated in the Eastern Basin of the Mediterranean Sea. It is the third largest island in the Mediterranean Sea. It has got a Mediterranean climate which is warm and rather dry (mild winters, dry hot summers).
Δημοτκό Σχολείο Αγίας Βαρβάρας 2007-2008 Συντονίστρια προγράμματος: Νίτσα Βρυώνη - Ξιούρουππα Το Δημοτικό Αγίας Βαρβάρας πήρε την ιδέα της παρουσίασης από το θεατράκι που θα παρουσίαζαν τα παιδιά για τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή με τίτλο «Άγιοι Βασίληδες της Ευρώπης». Ανατέθηκε στα παιδιά να κάνουν μια έρευνα και να μαζέψουν υλικό και εικόνες γι αυτούς. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η συγγραφή του διαλόγου. Η ομάδα των παιδιών που ενεπλάκησαν έγραψε ένα διάλογο-σύντομο θεατρικό με πρωταγωνιστές τους Αγιους Βασίληδες. Παράλληλα με τη συγγραφή του διαλόγου ξεκίνησε η κατασκευή κούκλων. Το καλλιτεχνικό αυτό επιχείρημα έγινε κατά τη διάρκεια άλλων μαθημάτων όπως η τέχνη και ο σχεδιασμός-τεχνολογία και τη συμβολή και άλλων δασκάλων. Η ομάδα των παιδιών που ανάλαβε τη συγγραφή του διαλόγου ανάθεσε τους ρόλους των Άγιων Βασίληδων σε συμμαθητές τους. Ετσι το θεατρικό παίχτηκε με έξι παιδιά να κρατούν τις κούκλες και άλλα πέντε παιδιά να διαβάζουν το κείμενο. Όταν ήρθε ο καιρός να παίξουν το διάλογό τους με τις κούκλες, αποφάσισαν να αναθέσουν τους ρόλους των Άγιων Βασίληδων σε συμμαθητές τους. Έτσι ξεκίνησε με μεγάλο ενθουσιασμό μια διαδικασία εκμάθησης αγγλικών από τα έξι παιδιά που έγραψαν το κείμενο, σε άλλα πέντε που είχαν πάρει τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Διάβαζαν και έπαιζαν κατά τα διαλείμματα και σε συναντήσεις στο σπίτι. Το θεατρικό παίχτηκε τελικά με τα έξι παιδιά του προγράμματος να κρατούν τις κούκλες, άλλους πέντε να διαβάζουν το κείμενο και με θεατές τα υπόλοιπα παιδιά της Ε τάξης και τα παιδιά της Στ τάξης. Στο τέλος της χρονιάς ζητήθηκε από τα παιδιά να αξιολογήσουν το πρόγραμμα μέσα από μια σειρά ερωτήσεων. Με τη θετική ανταπόκριση των παιδιών στην έρευνα, ετοιμάστηκε μια πορεία εργασίας που κατέληγε στην υποβολή συμμετοχής στο διαγωνισμό. Τα στάδια ήταν: έρευνα, συγγραφή βιογραφικού σημειώματος, ομαδική συγγραφή θεατρικού διαλόγου, κατασκευή μαριονέτων, δραματοποίηση του διαλόγου, παρουσίαση της δουλειάς.
IA Δημοτκό Σχολείο Πάφου 2008-2009 Συντονίστρια προγράμματος: Μαρία Ξάνθου Εφαρμογή του προγράμματος CLIL (Content and Language Integrated Learning) Το πρόγραμμα CLIL αναφέρεται στη διδασκαλία μη γλωσσικού μαθήματος (Γεωγραφίας) μέσω της αγγλικής γλώσσας. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε από τις 15 Ιανουαρίου μέχρι και τις 15 Φεβρουαρίου. Στόχος ήταν να διερευνηθούν οι απόψεις των παιδιών καθώς και τα αποτελέσματα της εφαρμογής του προγράμματος α) στην ενίσχυση της εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας και β) στην εκμάθηση του περιεχομένου μιας ενότητας της Γεωγραφίας. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS η οποία έδειξε ότι η ομάδα CLIL (εμπλουτισμένη) σημείωσε στατιστικά σημαντική αύξηση στη γνώση αγγλικού λεξιλογίου και ξεπέρασε την ομάδα CLIL και την ομάδα ελέγχου. Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος τα παιδιά της ομάδας CLIL (εμπλουτισμένη) ασχολήθηκαν με δημιουργικές εργασίες όπως δημιουργία τουριστικού οδηγού για διαφήμηση της χώρας για την οποία τα παιδιά μαθαίνουν στη Γεωγραφία στο πρόγραμμα Power Point, αναπαράσταση συνέντευξης ενός αυτόχθονα κατοίκου της χώρας από δημοσιογράφο, παρουσίαση ζώων της σαβάνας στο πρόγραμμα kidspiration, ακροστοιχίδες κλπ. Τα παιδιά έδειχναν μεγάλο ενδιαφέρον και οι γονείς εξέφραζαν θετικά σχόλια. Η πλειοψηφία των παιδιών ανάφερε ότι ανάπτυξαν τις γνώσεις τους στη Γεωγραφία και στα Αγγλικα. Οι μαθητές εκτέθηκαν στο λεξιλόγιο της ξένης γλώσσας φυσικά και αβίαστα σε μαθησιακό περιβάλλον όπου η γνώση παρουσιαζόταν μέσα πό πολύ ενδιαφέροντα θέματα. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιλάμβανε πειραματική έρευνα, ερωτηματολόγια για διερεύνηση της στάσης των παιδιών απέναντι στο CLIL, καθώς και συνεντεύξεις από τα παιδιά. Η Στ τάξη διδάχθηκε τη Γεωγραφία στην ελληνική γλώσσα, η Στ 1 διδάχθηκε τη Γεωγραφία μέσω ενός «εμπλουτισμένου» προγράμματος CLIL και η Στ 3 μέσω CLIL. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων δόθηκαν φύλλα εργασίας τα οποία περιείχαν τα θέματα για διερεύνηση και χάρτες. Το εμπλουτισμένο πρόγραμμα CLIL περιλάμβανε παρουσιάσεις σε Power Point οι οποίες στηρίχθηκαν σε σύγχρονες προσεγγίσεις για αποτελεσματική διδασκαλία όπως μάθηση με διερεύνηση, συνεργατική μάθηση, παιγνιώδης τρόπος διδασκαλίας, εποπτικοποίηση νέου λεξιλογίου, γλωσσικές δραστηριότητες/παιχνίδια (word bingo, word anagrams). Δόθηκε ποικιλία δραστηριοτήτων οι οποίες ανταποκρίνονταν σε όλα τα μαθήσιακά στυλ/τύπους νοημοσύνης.