Μικροοικονομία. 1 ο εξάμηνο

Μικροοικονομία 1 ο εξάμηνο

ΘΕΩΡΙΑ ΚΟΣΤΟΥΣ Συνολικό Κόστος (TC): Το χρηματικό ποσό που απαιτείται για την απόκτηση όλων των εισροών. Συνολικό Σταθερό Κόστος (TFC ή πάγια έξοδα): Το χρηματικό ποσό που δαπανά η επιχείρηση για όλες τις σταθερές εισροές, π.χ. Απόσβεση κτιρίων και πάγιων εγκαταστάσεων. Συνολικό Μεταβλητό Κόστος(TVC): Το χρηματικό ποσό που δαπανάται για όλες τις μεταβλητές εισροές και μεταβάλλεται μαζί με το παραγόμενο προϊόν. *Η καμπύλη του TC μας δείχνει το ελάχιστο δυνατό κόστος μιας οποιαδήποτε ποσότητας του παραγόμενου προϊόντος. Μέσο Κόστος (AC): Είναι το συνολικό κόστος παραγωγής μιας ορισμένης ποσότητας ενός προϊόντος δια της ποσότητας αυτής. AC= TC Q Οριακό Κόστος (MC): Είναι η μεταβολή η οποία επέρχεται στο συνολικό κόστος λόγω αύξησης της παραγωγής του προϊόντος κατά μία μονάδα. MC=ΔTC ΔQ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 2

Σχέσεις μεταξύ των καμπυλών μέσου-οριακού κόστους 1. Το AVC έχει ελάχιστο σε μικρότερο επίπεδο παραγωγής από το AC. 2. Όταν το AC μειώνεται τότε AC>MC. 3. Όταν το AC αυξάνεται τότε AC<MC. 4. Όταν το AC έχει ελάχιστο τότε AC=MC. 5. To MC τέμνει τις καμπύλες AVC και AC στο ελάχιστο σημείο τους, με το ανερχόμενο τμήμα της. Οικονομίες Κλίμακας: Οι καμπύλες μακροχρόνιου κόστους έχουν γενικά τη μορφή του σχήματος U. Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που επηρεάζουν τη μορφή των καμπυλών αυτών. Οι παράγοντες αυτοί ονομάζονται οικονομίες κλίμακας και διακρίνονται σε θετικές και αρνητικές. Θετικές Οικονομίες Κλίμακας: Είναι αυτές οι οποίες επηρεάζουν το μακροχρόνιο μέσο κόστος ώστε να μειώνεται, καθώς αυξάνεται η παραγωγή. Άρα, η αύξηση της παραγόμενης ποσότητας οδηγεί σε μακροχρόνια μείωση του LAC. Αρνητικές Οικονομίες Κλίμακας: Η αύξηση της παραγόμενης ποσότητας οδηγεί σε μακροχρόνια αύξηση του LAC. Σε αυτό οφείλεται το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης LAC. Λόγοι Δημιουργίας Οικονομιών Κλίμακας: Θετικών: α) Η διαιρετότητα και η εξειδίκευση της εργασίας. β) Η χρησιμοποίηση νέων μεθόδων τεχνολογίας. Αρνητικών: Μείωση του άριστου ελέγχου όλων των δραστηριοτήτων της επιχείρησης με συνέπεια να είναι δύσκολος ο συντονισμός για τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 3

ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ Χαρακτηριστικά Μονοπωλίου: α) Ένας μόνο πωλητής β) Αδυναμία εισόδου νέων επιχειρήσεων στον κλάδο γ) Αποκλεισμός δημιουργίας υποκατάστατων προϊόντων Λόγοι Δημιουργίας: α) Οικονομίες κλίμακας β) Ο έλεγχος των πρώτων υλών γ) Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας και Κυβερνητικές Άδειες δ) Το μέγεθος της αγοράς *Στο συνολικό μονοπώλιο η καμπύλη προσφοράς είναι απροσδιόριστη, διότι στο σημείο ισορροπίας δεν ισχύει η σχέση ΟΚ=Ρ. Μεγιστοποίηση Κερδών στο Μονοπώλιο: H μονοπωλιακή επιχείρηση βρίσκεται σε ισορροπία, δηλαδή επιτυγχάνει το μέγιστο συνολικό κέρδος στο επίπεδο εκείνο παραγωγής όπου η καμπύλη του οριακού κόστους τέμνει εκ των κάτω την καμπύλη των οριακών εσόδων. Πολιτική Διακριτικών Τιμών: Δημιουργείται όταν το ίδιο προϊόν πωλείται σε διαφορετικές τιμές σε διαφορετικούς αγοραστές. Προϋποθέσεις: α) Μονοπώλιο β) Ο μονοπωλητής να μπορεί να διαχωρίσει τις αγορές γ) Η ελαστικότητα ζητήσεως στις αγορές να είναι διαφορετική. Συμπέρασμα: Η μονοπωλιακή επιχείρηση μεγιστοποιεί το συνολικό της κέρδος αν η κατανομή των πωλήσεων στις διάφορες αγορές γίνεται έτσι ώστε το οριακό έσοδο των διαφορετικών αγορών να ισούται με το κοινό οριακό κόστος. ΟΚ= ΟΕ1 = ΟΕ2 Κοινωνικό Κόστος Μονοπωλίου: α) Τα κέρδη διατηρούνται κατά κανόνα μακροχρονίως. β) Η παραγωγή βρίσκεται αριστερά του ελαχίστου μέσου κόστους. γ) Η τιμή είναι μεγαλύτερη του οριακού κόστους, δηλαδή αναποτελεσματική ή κακή κατανομή παραγωγικών πόρων. δ) Η τιμή είναι υψηλότερη από τον τέλειο ανταγωνισμό. Ποια είναι τα κυριότερα μέτρα για την μέτρηση της μονοπωλιακής δύναμης; α) δείκτης συγκεντρώσεως β) δείκτης κερδών γ) διαφορά μεταξύ τιμής και οριακού κόστους δ) Το αντίστροφο της σταυροειδούς ελαστικότητας ζητήσεως ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 4

Τρόποι Κρατικού Ελέγχου Μονοπωλίου: α) Καθορισμός της τιμής β) Επιβολή φόρου Επιβολή ανώτατης τιμής: α) Μειώνεται η τιμή β) αύξηση της παραγόμενης ποσότητας *Επομένως είναι ωφέλιμη για το σύνολο της κοινωνίας. Μαύρη Αγορά: Όταν η ζήτηση είναι μεγαλύτερη της προσφερόμενης ποσότητας, δηλαδή δημιουργείται έλειμμα τότε παρουσιάζεται και το φαινόμενο της μαύρης αγοράς, δηλαδή να πωλούνται τα προϊόντα σε τιμή μεγαλύτερη από αυτή που έχει καθορίσει το κράτος. Πότε η επιβολή έμμεσου φόρου είναι επιβλαβής για τους καταναλωτές; Όταν επιβάλλεται ένας έμμεσος φόρος, δηλαδή ένας φόρος κατά μονάδα προϊόντος, από το κράτος η επιχείρηση το θεωρεί ως ένα είδος μεταβλητού κόστους. Έτσι λοιπόν : α) η τιμή αυξάνεται β) η πωλούμενη ποσότητα μειώνεται > Καμία μεταβολή δεν γίνεται στην τιμή και την ποσότητα ισορροπίας. > Ο καταναλωτής θα πληρώσει ολόκληρο τον φόρο, στην περίπτωση που η καμπύλη του οριακού κόστους της επιχείρησης είναι παράλληλη του οριζόντιου άξονα. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟΥ-ΤΕΛΕΙΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ α) Η τιμή ισορροπίας στο μονοπώλιο είναι μεγαλύτερη από αυτή του τέλειου ανταγωνισμού. Ενώ το αντίθετο ισχύει για την ποσότητα ισορροπίας. β) Η καμπύλη ζητήσεως της μονοπωλιακής επιχείρησης έχει πάντοτε αρνητική κλίση, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό είναι παράλληλη του οριζόντιου άξονα. γ) Η καμπύλη του οριακού εσόδου της μονοπωλιακής επιχείρησης έχει αρνητική κλίση και διαφέρει από την καμπύλη ζητήσεως, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό είναι παράλληλη στον οριζόντιο άξονα και συμπίπτει με την καμπύλη ζητήσεως. δ) Στο μονοπώλιο η <<επιχείρηση>> και ο <<κλάδος παραγωγής>> ταυτίζονται, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό όχι. ε) Στο μονοπώλιο η τιμή διαφέρει του οριακού εσόδου, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό ισούται. στ) i) Στο σημείο βραχυχρόνιας ισορροπίας της μονοπωλιακής επιχείρησης ισχύει η συνθήκη: ΟΕ=ΟΚ και ΜΕ=Τ>=ΜΜΚ, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό : ΟΕ=ΜΕ=Τ>=ΜΜΚ. ii)στο σημείο της μακροχρόνιας ισορροπίας της μονοπωλιακής επιχείρησης ισχύει η συνθήκη ΟΕ=ΟΚ=LΟΚ=ΜΚ=LMK. ζ) Στο μονοπώλιο είναι δυνατόν η επιχείρηση να παρουσιάζει κέρδος και μακροχρόνια, ενώ αυτό αποκλείεται στον τέλειο ανταγωνισμό. η) Η καμπύλη προσφοράς στο μονοπώλιο είναι απροσδιόριστη, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό μπορεί να προσδιοριστεί αφού ισχυρή η σχέση OK=P. θ) Στο μονοπώλιο έχουμε αχρησιμοποίητη παραγωγική δυναμικότητα, ενώ στον τέλειο ανταγωνισμό όχι. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 5

ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Συνάρτηση Παραγωγής: Μας δείχνει το συνολικό προϊόν της εργασίας. Είναι η ποσότητα του προϊόντος η οποία προέρχεται από την εργασία με σταθερούς συντελεστές. Βραχυχρόνια Περίοδος: H περίοδος κατά την οποία ένας τουλάχιστον συντελεστής παραμένει σταθερός. Συντελεστής Παραγωγής: εργασία, κεφάλαιο, έδαφος, τεχνολογία. Συνολικό Προϊόν(ή Συνολική Παραγωγικότητα της Εργασίας): Μας δείχνει την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος η οποία προέρχεται από τη χρησιμοποίηση της εργασίας, διατηρουμένων σταθερών συντελεστών. Μέσο Προϊόν: Είναι ο λόγος του συνολικού προϊόντος προς την ποσότητα της εργασίας. Ονομάζεται και παραγωγικότητα της εργασίας. Οριακό Προϊόν: Είναι η μεταβολή του συνολικού προϊόντος η οποία επέρχεται από τη χρησιμοποίηση μιας επιπλέον μονάδας της εισροής αυτής. Νόμος Φθίνουσας Απόδοσης(Ν.Φ.Α.): Δηλώνει ότι στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής υπάρχει ένα σημείο μέχρι το οποίο η διαδοχική προσθήκη ίσων μονάδων του μεταβλητού συντελεστή δίνει συνεχώς μεγαλύτερες αυξήσεις στο ΤΡ. Πέρα από το σημείο αυτό κάθε διαδοχική ίση αύξηση του μεταβλητού συντελεστή θα δίνει όλο και μικρότερες αυξήσεις στο συνολικό προϊόν. Δηλαδή το οριακό προϊόν στην αρχή αυξάνεται και μετά μειώνεται. Καμπύλη Ισοπαραγωγής: Ο γεωμετρικός τόπος των σημείων συνδυασμών των εισροών κεφαλαίου και εργασίας, οι οποίοι μπορούν να παράγουν την ίδια ποσότητα προϊόντος. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 6

Χαρακτηριστικά: α) Αρνητική κλίση. β) Κυρτή προς την αρχή των αξόνων. γ) Δεν τέμνονται. MRTS: Η κλίση της καμπύλης ισοπαραγωγής δείχνει το λόγο με τον οποίο το κεφάλαιο μπορεί να αποκατασταθεί από την εργασία όταν το προϊόν παραμένει σταθερό. Το αρνητικό της κλίσεως της καμπύλης ονομάζεται MRTS και ισούται με MRTS Γραμμή Ίσου Κόστους: Είναι ο γεωμετρικός τόπος όλων των συνδυασμών των εισροών (K, L), τους οποίους η επιχείρηση μπορεί να αγοράσει διαθέτοντας ένα ορισμένο χρηματικό ποσό. C = r x K + w x L κλίση γραμμής ίσου κόστους = w/r r = αμοιβή κεφαλαίου w = αμοιβή εργασίας Γραμμή Κλίμακας: Ο γεωμετρικός τόπος των σημείων που δείχνει τους συνδυασμούς των εισροών με το λόγο K/L σταθερό. (MRTS σταθερός) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 7

Ισορροπία της Παραγωγής: Είναι η επιλογή του άριστου συνδυασμού των εισροών ή των συντελεστών παραγωγής. Η ελαχιστοποίηση του κόστους επιτυγχάνεται στο σημείο Α στο οποίο η καμπύλη ισοπαραγωγής εφάπτεται με την γραμμή ίσου κόστους. Στο σημείο αυτό ισχύει MRTS= w/r Αποδόσεις Κλίμακας: Οι αποδόσεις κλίμακας αναφέρονται στη συμπεριφορά του συνολικού προϊόντος όταν μεταβάλλονται όλες οι εισροές και είναι έννοια της μακροχρόνιας περιόδου. Αυξανόμενες Αποδόσεις Κλίμακας: %Q >% εισροών Η απόσταση των διαδοχικών καμπυλών ισοπαραγωγής μειώνεται όσο απομακρυνόμαστε από την αρχή των αξόνων. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 8

Φθίνουσες Αποδόσεις Κλίμακας: %Q < % εισροών Η απόσταση των διαδοχικών καμπυλών ισοπαραγωγής αυξάνεται όσο απομακρυνόμαστε από την αρχή των αξόνων. Σταθερές Αποδόσεις Κλίμακας: % Q = % εισροών Η απόσταση των διαδοχικών καμπυλών ισοπαραγωγής είναι ίδια όσο απομακρυνόμαστε απο την αρχή των αξόνων. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 9

ΘΕΩΡΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Καμπύλη Αδιαφορίας: Είναι ο γεωμετρικός τόπος όλων των σημείων-συνδυασμών Χ-Υ, των οποίων το καθένα αποφέρει στον καταναλωτή την ίδια χρησιμότητα. Χαρακτηριστικά: α)η κλίση τους πρέπει να είναι αρνητική. β)κάθε σημείο στο διάστημα των αγαθών ανήκει σε κάποια καμπύλη αδιαφορίας. γ)δεν τέμνονται. δ)είναι κυρτές προς την αρχή των αξόνων. Οριακός Λόγος Υποκαταστάσεως(MRS): Οριακός λόγος υποκαταστάσεως του αγαθού Υ από το αγαθό Χ ονομάζεται η απόλυτη τιμή του λόγου ΔΥ. MRS = - ΔΥ ΔΧ ΔΧ Αξίωμα Φθίνοντος Οριακού Λόγου Υποκαταστάσεως: Οι καμπύλες αδιαφορίας είναι κυρτές προς την αρχή των αξόνων, άρα η κλίση τους μειώνεται όσο κινούμαστε κατά μήκος μιας καμπύλης αδιαφορίας από αριστερά προς τα δεξιά. Γραμμή Εισοδηματικού Περιορισμού: Είναι το σύνολο των συνδυασμών που μπορεί να πραγματοποιήσει ο καταναλωτής αν δαπανήσει ολόκληρο το χρηματικό του εισόδημα Υ. Υ = P x x Q x + P y x Q y Ισορροπία Καταναλωτή: Ο καταναλωτής πετυχαίνει το μέγιστο της συνολικής χρησιμότητας του εισοδήματός του στο σημείο που η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού εφάπτεται μιας καμπύλης αδιαφορίας. Το σημείο Ε είναι το σημείο ισορροπίας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 10

Καμπύλη Εισοδήματος-Καταναλώσεως: Ο γεωμετρικός τόπος των σημείων ισορροπίας του καταναλωτή, τα οποία αντιστοιχούν σε διάφορα επίπεδα του χρηματικού εισοδήματος του, αποτελούν την καμπύλη εισοδήματος-καταναλώσεως. Κανονικό Αγαθό: Ένα αγαθό είναι κανονικό όταν αυξανόμενου του χρηματικού εισοδήματος του καταναλωτή αυξάνεται και η κατανάλωσή του. Καμπύλη Engel: Είναι ο γεωμετρικός τόπος των σημείων, τα οποία συνδυάζουν την σε ισορροπία ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού προς τα αντίστοιχα επίπεδα του χρηματικού εισοδήματος. Μορφές Καμπύλης Engel: α)αν η καμπύλη Engel είναι κυρτή προς την αρχή των αξόνων τότε Εx<1. β)αν η καμπύλη Engel είναι κοίλη προς την αρχή των αξόνων τότε Εx>1. γ)αν η καμπύλη Engel είναι ευθεία τότε Εx=1. Κατώτερο Αγαθό: Κατώτερα αγαθά ονομάζονται τα αγαθά, τα οποία αυξανομένου του εισοδήματος μειώνεται η κατανάλωσή τους. Ουδέτερο Αγαθό: Ονομάζεται το αγαθό, του οποίου η κατανάλωση παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από τη μεταβολή του χρηματικού εισοδήματος του καταναλωτή. Καμπύλη Τιμής-Καταναλώσεως: Είναι ο γεωμετρικός τόπος των σημείων ισορροπίας του καταναλωτή τα οποία αντιστοιχούν σε διάφορα επίπεδα των τιμών. Η καμπύλη ζήτησης που προκύπτει ερμηνεύεται ως ο γεωμετρικός τόπος των σημείων, τα οποία συνδυάζουν την σε ισορροπία ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού Χ προς τα αντίστοιχα επίπεδα τιμών του. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 11

ΤΕΛΕΙΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Καμπύλες Εσόδων στον Τέλειο Ανταγωνισμό: ΣΕ = p x q ΜΕ= ΣΕ= p x q = p => ΜΕ = p (i) q q ΟΕ= Δ(ΣΕ) = p x Δq = p => OE= p (ii) Δq Δq Από (i) και (ii) έχουμε ΜΕ= ΟΕ= p Υποθέσεις του Τέλειου Ανταγωνισμού: α)υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αγοραστών και πωλητών τέτοιος ώστε να είναι αδύνατος ο επηρεασμός της τιμής του αγαθού ή ενός παραγωγικού συντελεστή. β)τα προϊόντα είναι ομοιογενή. γ)όλοι οι αγοραστές και οι πωλητές έχουν πλήρη γνώση των συνθηκών αγοράς. δ)όλοι οι αγοραστές και οι πωλητές συμπεριφέρονται ορθολογικά και σύμφωνα με την οικονομική αρχή. ε)υπάρχει ελευθερία εισόδου και εξόδου των αγοραστών και πωλητών από την αγορά και κινητικότητα των συντελεστών παραγωγής. Βραχυχρόνια Ισορροπία της Επιχείρησης: Κέρδη Η ισορροπία βραχυχρονίως προσδιορίζεται στο επίπεδο παραγωγής όπου η καμπύλη οριακού κόστους τέμνει εκ των κάτω με το ανερχόμενο τμήμα της την καμπύλη των οριακών εσόδων (Σημείο Ε). Η μεγιστοποίηση του συνολικού κέρδους επιτυγχάνεται εκεί όπου OK=OE. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 12

Κέρδη Μηδέν Εκεί όπου ΜΚ = p -> μηδέν κέρδη Ζημιά Όταν p >= LAC -> η επιχείρηση λειτουργεί p < LAC -> η επιχείρηση δεν λειτουργεί ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 13

Μακροχρόνια Ισορροπία στον Τέλειο Ανταγωνισμό: *Η μεγιστοποίηση των κερδών επιτυγχάνεται σε εκείνο το επίπεδο παραγωγής όπου το LOK=OE=p (Σημείο Ε).Το επίπεδο αυτό είναι το άριστο επίπεδο της επιχείρησης. Χαρακτηριστικά: α)το συνολικό κέρδος της επιχείρησης ισούται με το μηδέν. Στο σημείο ισορροπίας το ΜΜΚ=p. β)το επίπεδο παραγωγής είναι το άριστο. Συνθήκες Ελαχιστοποίησης Ζημίας: α) MC=OE β)[ κλίση MC ] > [ κλίση ΟΕ ] γ) P >= MMK Βραχυχρόνια Καμπύλη Προσφοράς της Ανταγωνιστικής Επιχείρησης: Η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς δίνεται από την καμπύλη οριακού κόστους πάνω από το ελάχιστο κόστος. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 14

ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ Χαρακτηριστικά Ολιγοπωλίου: α)μικρός αριθμός πωλητών, οι οποίοι ελέγχουν την αγορά ή το μεγαλύτερο μέρος της. β)κάθε επιχείρηση δεν ενεργεί ανεξάρτητα από τις άλλες, δηλαδή υπάρχει έντονη αλληλεξάρτηση. Kartel: Συνεννόηση με κρυφές ή φανερές συμφωνίες. Οι ολιγομίλητες συγκροτούν μία ένωση όπου γίνονται συνεννοήσεις ή και γραπτές συμφωνίες σε βασικά ζητήματα όπως: α)μερίδια της αγοράς β)δίκτυα διανομής των προϊόντων γ)προμήθεια πρώτων υλών δ)απασχόληση των παραγωγικών συντελεστών ε)καθορισμός της τιμής πωλήσεως Η κεντρική υπηρεσία του Kartel λειτουργεί ως μονοπωλητής και μεγιστοποιεί το συνολικό της κέρδος στο σημείο, όπου το συνολικό της κόστος ισούται με το οριακό έσοδο. (Σημείο Ε) Υπόδειγμα Cournot: Έχουμε δύο επιχειρήσεις που πωλούν το προϊόν σε μια αγορά της οποίας η καμπύλη ζητήσεων είναι ευθεία γραμμή με αρνητική κλίση. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 15

Υποθέσεις: α)η μία επιχείρηση θεωρεί την παραγωγή της άλλης σταθερή. Κάθε νέος ολιγοπωλητής δέχεται ότι η παραγωγή των ανταγωνιστών του παραμένει σταθερή και προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το συνολικό του κέρδος περιοριζόμενος στο υπόλοιπο μέρος της αγοράς. β)το οριακό κόστος είναι μηδέν. Ηγεσία Τιμής: Μια άλλη μορφή συνεργασίας είναι η ηγεσία τιμής. Η ηγετική επιχείρηση καθορίζει την τιμή ενώ οι υπόλοιπες μικρές επιχειρήσεις πωλούν το προϊόν τους στην τιμή που καθόρισε αυτή. Είναι πιο διαδεδομένη από το Kartel, διότι επιτρέπει στα μέλη της πλήρη ελευθερία όσον αφορά το προϊόν και την πολιτική πωλήσεων. Επιχείρηση Ηγέτης με το Μεγαλύτερο Μέγεθος Παραγωγής: -Καθορίζει την τιμή με βάση την ισότητα ΟΕ=ΟΚ και οι άλλες ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις που ακολουθούν δεν μεγιστοποιούν το κέρδος τους. -Όπως στον Τέλειο Ανταγωνισμό, η τιμή είναι δεδομένη και οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να πωλούν απεριόριστες ποσότητες στην τιμή αυτή. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 16

Επιχείρηση Ηγέτης με το Μικρότερο Κόστος Παραγωγής: Έστω ότι υπάρχουν δύο επιχειρήσεις που παράγουν ένα ομοιογενές προϊόν. Η επιχείρηση ηγέτης είναι αυτή που καθορίζει την τιμή πωλήσεως του προϊόντος βάσει της ισότητας ΟΕ=ΟΚ. Η άλλη επιχείρηση θα ακολουθήσει και θα πωλεί στην τιμή αυτή. Η δεύτερη θυσιάζει μέρος των κερδών της για να εξασφαλίσει την επιβίωσή της. Κεκαμμένη Καμπύλη Ζητήσεως: Επειδή ένας ανταγωνισμός των τιμών θα απέβαινε καταστρεπτικός για τους παραγωγούς, οι ολιγοπωλητές προτιμούν μια σταθερότητα των τιμών. Κατ' αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει ένα αγοραστικό κοινό, πιστό στο προϊόν του και κατόπιν αυξάνει την τιμή του. Έτσι ενώ επίσημα ή ανεπίσημα δεν υπάρχει καμία συνεργασία μεταξύ των ολιγοπωλητών, στην πραγματικότητα ακολουθούν μια συγκεκριμένη πολιτική στη γραμμή της τιμής του προϊόντος τους. Υποθέσεις: α)υπάρχει σταθερότητα της τιμής του προϊόντος στην αγορά. β)όταν μια επιχείρηση μειώσει την τιμή του προϊόντος, τότε οι υπόλοιπες ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις του κλάδου θα ακολουθήσουν αυτήν. γ)όταν μια επιχείρηση αυξήσει την τιμή του προϊόντος, τότε καμία από τις υπόλοιπες ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις του κλάδου δεν θα ακολουθήσουν αυτήν. Συμπέρασμα: Στο υπόδειγμα της κεκαμμένης καμπύλης ζητήσεως, επειδή ο ολιγοπωλητής δεν κερδίζει τίποτα από την μείωση ή την αύξηση της τιμής, η τιμή του προϊόντος διατηρείται σταθερή. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Σελίδα 17