Αγαπητοί συνάδελφοι, Σας καλωσορίζουμε στο 6 ο Συνέδριο Κλινικών Καρδιαγγειακών Παθήσεων, που διοργανώνει η Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. Το φετινό Συνέδριο διεξάγεται στην Πύλο Μεσσηνίας 26-28 Μαϊου με συμβολικό αλλά και ουσιαστικό χαρακτήρα τόνωσης του επιστημονικού ενδιαφέροντος των καρδιολόγων της περιφέρειας. Το πρόγραμμα ελκύει άμεσα την προσοχή όλων των καρδιολόγων αφού συμμετέχουν σ αυτό επιφανείς και διακεκριμένοι συνάδελφοι στους τομείς της κλινικής καρδιολογίας, των αρρυθμιών, της απεικονιστικής και της επεμβατικής καρδιολογίας. Το Συνέδριό μας θα τιμήσει με τη διάλεξη και την παρουσία του ο διάσημος και πολυβραβευμένος Έλληνας Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Yale Γιάννης Ελευθεριάδης, που τοποθετείται στο υψηλότερο 1% των ιατρών της Αμερικής τα τελευταία 10 χρόνια. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου η Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. θα βραβεύσει και φέτος με χρηματικό έπαθλο τις 3 καλύτερες εργασίες νέων καρδιολόγων. Για 3 η φορά θα χορηγηθεί υποτροφία (ύψους 12.000 ), σε νέο καρδιολόγο έως 40 ετών, για ετήσια παραμονή σε αναγνωρισμένου κύρους κέντρο του εξωτερικού, πάντα μετά από αξιολόγηση. Εκ μέρους των μελών του Δ.Σ της Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. και της Οργανωτικής Επιτροπής σας υποδεχόμαστε στην όμορφη και γραφική Πύλο, για να παρακολουθήσουμε τα σύγχρονα θέματα της καρδιολογίας και τις εποικοδομητικές συζητήσεις μεταξύ των συναδέλφων. Με εγκάρδιους φιλικούς χαιρετισμούς Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΜΠΑΛΗΣ ΑΕ Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. Πρόεδρος: Δημήτριος Μπάμπαλης Αντιπρόεδρος: Δημήτριος Μαντζουράτος Γραμματέας: Στέφανος Φούσας Ταμίας: Ιωάννης Καλλικάζαρος Μέλη Σταύρος Κάκουρος Δημήτριος Σταμάτης Αθανάσιος Τρίκας Ειδικός σύμβουλος: Ιωάννης Βασιλειάδης ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Δημήτριος Μπάμπαλης Μέλη Βασιλειάδης Ιωάννης Εφραιμίδης Μιχαήλ Κάκουρος Σταύρος Καλλικάζαρος Ιωάννης Κατσίβας Απόστολος Μακρής Θωμάς Μαντζουράτος Δημήτριος Μερτζάνος Γεώργιος Πατσιλινάκος Σωτήριος Σταμάτης Δημήτριος Τρίκας Αθανάσιος Τσιούφης Κωνσταντίνος
ΠΕΜΠΤΗ, 26 ΜΑΙΟΥ 2011 16.00-20.00 / EΓΓΡΑΦΕΣ 20.00-21.00 / ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ BOEHRINGER INGELHEIM ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 27 ΜΑΙΟΥ 2011 08.45-10.45 ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Πρόεδροι: Σ. Βασιλείου - Η. Ρεντούκας 1. Γ. Αλμπάνης, Ν. Τραγότσαλου, Α. Μαζαράκης Α Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας», Πάτρα Σχολιαστές: Α. Δραγανίγος Γ. Παπανάγνου 2. Ε. Ανδρίκου, Γ. Γορανίτου, Α. Κρανίδης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής, Αθήνα Σχολιαστές: Α. Δούλης Ι. Τσούνος 3. Α. Γιαννακοπούλου, Γ. Καλαβρουζιώτης, Γ. Παπαδόπουλος Παιδοκαρδιολογικά Τμήματα, Νοσοκομεία Παίδων «Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού», Αθήνα Σχολιαστές: Μ. Μακρής Ι. Φωτιάδης 4. Ε. Αδαμάκη, Α. Δούρας, Θ. Τσακνάκης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Βόλου Σχολιαστές: Χ. Αντωνακούδης Τ. Ξυδάς 5. Γ. Σιώνης, Κ. Ευδωρίδης, Α. Τρίκας Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο «Ελπίς, Αθήνα Σχολιαστές: Ι. Βογιατζής Σ. Λαμπρόπουλος 6. Π. Κλουφέτος, Σ. Κοσμοπούλου, Σ. Ζόμπολος Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Καλαμάτας Σχολιαστές: Χ. Δηλανάς Δ. Πλατογιάννης 7. Ν. Κουρεμένος, Α. Γιαννακόπουλος, Α. Μανώλης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας, Αθήνα Σχολιαστές: Χ. Λιόλιος Ι. Σ. Στυλιάδης 8. Γ. Βόβας, Δ. Πατσούρας, Κ. Σιόγκας Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Ιωάννινα Σχολιαστές: Π. Ζαβιτσανάκης Ε. Σκουμπουρδής
10.45 11.15 / ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕΣ 11.15 12.15 / ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Πρόεδροι: A. Κρανίδης - Γ. Παπανάγνου 1. Νεότερες εξελίξεις στη θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης Χ. Γράσσος 2. Νέες κατευθυντήριες οδηγίες στην κολπική μαρμαρυγή Αθ. Μανώλης 3. Νεότερα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα Α. Πιπιλής 4. Νεότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας Χ. Πίτσαβος 12.15 12.45 / ΔΙΑΛΕΞΗ Πρόεδρος: Β. Πυργάκης Ομιλητής: Δ. Αλεξόπουλος Θέμα: Υποστηρικτική φαρμακευτική αγωγή στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα 12.45 13.45 / ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ PFIZER H φροντίδα των ασθενών μετά από Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα Πρόεδρος: Σ. Κάκουρος 1. Αντιμετώπιση των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων με υπολιπιδαιμική αγωγή από την εισαγωγή ως την έξοδο από το νοσοκομείο Χ. Πίτσαβος 2. Η φροντίδα των ασθενών με οξέα στεφανιαία σύνδρομα μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Πρόγραμμα «Κάθε Μέρα Μετράει» Δ. Μπάμπαλης 13.15 14.30 / ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ MSD Πρόεδρος: Δ. Μπάμπαλης Ομιλητής: Α. Κατσίβας Θέμα: Φαρμακευτική καρδιοανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής. Ανάγκες και νέα δεδομένα.
16.00 18.00 / ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΑ: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Πρόεδροι: Ε. Παπαστεριάδης Σ. Ρόκκας 1. Κ. Γκατζούλης, Σ. Σιδερής, Χ. Στεφανάδης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ιπποκράτειο, Αθήνα Σχολιαστές: Σ. Καρτσαγκούλης Β. Σκέμπερης 2. Κ. Λέτσας, Μ. Εφραιμίδης, Α. Σιδέρης Β Καρδιολογικό Τμήμα, Θεραπευτήριο «Ευαγγελισμός», Αθήνα Σχολιαστές: Σ. Κουρούκλης Ν. Φραγκάκης 3. Φ. Ζάγκλη, Ι. Χειλαδάκης, Δ. Αλεξόπουλος Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ρίου, Πάτρα Σχολιαστές: Α. Κωτσάκης Ε. Συμεωνίδου 4. Γ. Ανδρικόπουλος, Σ. Τζέης, Γ. Θεοδωράκης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν, Αθήνα Σχολιαστές: Π. Ιωαννίδης, Δ. Λευθεριώτης 5. Ε. Άννινος, Κ. Κάππος, Αν. Μανώλης Α Καρδιολογικό Τμήμα, Θεραπευτήριο Ευαγγελισμός, Αθήνα Σχολιαστές: Χ. Βασιλόπουλος Η. Ζάρβαλης 6. Γ. Δάκος, Σ. Παρασκευαίδης, Ι. Στυλιάδης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη Σχολιαστές: Α. Κωστοπούλου Δ. Μανωλάτος 7. Θ. Μαούνης, Γ. Πούλος, Γ. Παυλίδης Α Καρδιολογικό Τμήμα, Ωνάσειο ΚΧΚ, Αθήνα Σχολιαστές: Χ. Κάτσικας Π. Κυριακού 8. Η. Μαυράκης, Ε. Κανουπάκης, Π. Βάρδας Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΠΑΓΝΗ, Ηράκλειο Κρήτης Σχολιαστές: Δ. Καλπάκος Κ. Παραβολιδάκης 18.00 18.20 / ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ 18.20 19.20 / ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Πρόεδροι: Δ. Σταμάτης Α. Τρίκας 1. Βιοδείκτες και πρόγνωση στην καρδιακή ανεπάρκεια: νεότερα δεδομένα Δ. Τούσουλης 2. Καρδιονεφρικό σύνδρομο: υπάρχει λύση στην αντιμετώπισή του; Α. Καραβίδας
3. Κολπική μαρμαρυγή στην καρδιακή ανεπάρκεια: πώς και πότε αντιμετωπίζεται; Ι. Ζαρίφης 4. Μηχανική υποβοήθηση στην καρδιακή ανεπάρκεια: σύγχρονα δεδομένα και προβληματισμοί Σ. Αδαμόπουλος 19.20 19.50 / ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ Πρόεδρος: Σ. Φούσας Ομιλητής: Δ. Αθανασιάδης Θέμα: Η εξέλιξη της αντιϋπερτασικής αγωγής κατά την τελευταία πεντηκονταετία Πρόεδρος: Δ. Μαντζουράτος Ομιλητής: Γ. Τσιτούρης Θέμα: Τιμής ένεκεν 19.50 20.30 / ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ Τιμητική διάλεξη Πρόεδρος: Δ. Μπάμπαλης Ομιλητής: Χ. Στεφανάδης Θέμα: Το μέλλον της καρδιαγγειακής ιατρικής Προσφωνήσεις Πρόεδρος Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Χαιρετισμοί Επισήμων Βράβευση ερευνητικών εργασιών από τα μέλη του Δ.Σ Σ. Κάκουρο, Δ. Σταμάτη και Α. Τρίκα Ανακοίνωση υποτροφίας νέου καρδιολόγου Δ. Μπάμπαλης Γ. Παρχαρίδης Χ. Στεφανάδης 20.30 21.30 / ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΜΕNARINI Θεραπευτικές προσεγγίσεις με στόχο την Καρδιαγγειακή Προστασία Πρόεδρος: Δ. Μπάμπαλης Η συνδυασμένη αντιυπερτασική αγωγή απο την άποψη του Κλινικού Kαρδιολόγου Α. Κίτσιου Χρόνια Σταθερή Στηθάγχη: Ο ρόλος της αναστολής του όψιμου ρεύματος ιόντων νατρίου στη θεραπεία της νόσου Α. Καραβίδας
ΣΑΒΒΑΤΟ, 28 ΜΑΙΟΥ 2011 08.45 10.45 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Πρόεδροι: Ι. Βλασερός - Ι. Μπαρμπετσέας 1. Α. Θεοδόσης Γεωργιλάς, Δ. Μπελντέκος, Σ. Φούσας Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Τζάνειο, Πειραιά Σχολιαστές: Α. Αντωνούλας - Ε. Καλκανδή 2. Π. Κουνατιάδης, Σ. Γαβριηλίδης, Ι.Χ. Στυλιάδης Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη Σχολιαστές: Δ. Μεντζικώφ Γ. Ρουσσάκης 3. Α. Κατράνης, Α. Κατσαρός, Δ. Χρυσός Καρδιολογικό Τμήμα Γ.Ν Τριπόλεως, Τρίπολη Σχολιαστές: Α. Αυγεροπούλου Κ. Παμπούκας 4. Α. Μουζάρου, Γ. Φλώρος, Δ. Μπάμπαλης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΚΑΤ, Αθήνα Σχολιαστές: Π. Καλύβας - Κ. Λιάγκας 5. Γ. Γιαννακούλας, Σ. Μουράτογλου, Χ. Καρβούνης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη Σχολιαστές: Σ. Μπρίλη - Μ. Παπαβασιλείου 6. Κ. Μπράτης, Σ. Μαυρογένη, Γ. Παυλίδης Α Καρδιολογική Κλινική, Ωνάσειο ΚΧΚ, Αθήνα Σχολιαστές: Ν. Κουρής Σ. Χαντανής 7. Α. Πατριανάκος, Μ. Κουκουβάς, Ε. Νύκταρη Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, Ηράκλειο Σχολιαστές: Χ. Γράσσος Α. Στεφανίδης 8. Σ. Αράπη, Α. Καραβίδας, Ε. Μάτσακας Εργαστήριο Ηχωκαρδιογραφίας, Νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς, Αθήνα Σχολιαστές: Κ. Αγγέλη Α. Τσούκας 10.45 11.15 / ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ 11.15-12.15 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Πρόεδροι: Ι. Βασιλειάδης Γ. Γιαννόγλου
1. Η συμβολή της υπερηχοκαρδιογραφίας Δ. Τσιάπρας 2. Η συμβολή της πυρηνικής καρδιολογίας Α. Κίτσιου 3. Η συμβολή της αξονικής τομογραφίας Π. Κορκονικήτας 4. Η συμβολή του μαγνητικού συντονισμού Μ. Καλαντζή 12.15 12.45 / ΔΙΑΛΕΞΗ Πρόεδρος: Γ. Παρχαρίδης Ομιλητής: Φ. Τρυποσκιάδης Θέμα: Διαστολική καρδιακή ανεπάρκεια-νεότερες απόψεις 12.45 13.15 / ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Πρόεδρος: Δ. Νίκας Ομιλητής: Ι. Ελευθεριάδης Θέμα: Χειρουργική αντιμετώπιση ανευρυσμάτων θωρακικής αορτής 13.15 16.00 / ΕΚΛΟΓΕΣ Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ. 16.00 18.00 ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Πρόεδροι: Ε. Βαβουρανάκης - Β. Βούδρης 1. Χ. Παρίσης, Γ. Σιταφίδης, Φ. Τρυποσκιάδης Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Λάρισας Σχολιαστές: Α. Σπανός Ε. Πισιμίσης 2. Ι. Αντωνέλλης, Α. Σαλάχας, Γ. Υφαντής Τμήμα Επεμβατικής Καρδιολογίας, Θεραπευτήριο Ευαγγελισμός, Αθήνα Σχολιαστές: Π. Αλτσιτζόγλου Α. Περράκης 3. Α. Μαρινάκος, Ν. Νικολάου, Σ. Πατσιλινάκος Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Κωνσταντοπούλειο Ν. Ιωνίας, Αθήνα Σχολιαστές: Α. Ανδρουλάκης Η. Ελευθεριάδης 4. Ι. Μπαλτογιάννης, Σ. Παππάς, Ι. Γουδέβενος Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα Σχολιαστές: Κ. Κωστόπουλος Α. Μαγγίνας 5. Α. Καούκης, Σ. Δευτεραίος, Β. Πυργάκης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς, Αθήνα Σχολιαστές: Α. Αντωνιάδης Π.Κοτυλέας 6. Κ. Τούτουζας, Χ. Νικολάου, Χ. Στεφανάδης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ιπποκράτειο, Αθήνα Σχολιαστές: Γ. Γεωργιόπουλος Κ. Τριανταφύλλου 10
7. Ι. Στεφανίδης, Γ. Τριάντης, Δ. Σιώνης Καρδιολογικό Τμήμα, Θεραπευτήριο ΙΚΑ Παπαδημητρίου, Αθήνα Σχολιαστές: Ε. Λάζαρης Ι. Μαμαρέλης 8. Γ. Μπομπότης, Γ. Χατζηκώστας, Π. Σαρήπουλος Καρδιολογικό και Καρδιοχειρουργικό Τμήμα, Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη Σχολιαστές: Ν. Καυκάς Ν. Νικολάου Σχολιαστές καρδιοχειρουργοί: Π. Δεδεηλίας, Δ. Νίκας, Χ. Ρόκκας, Ι. Χλωρογιάννης 18.00 18.20 / ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ 18.20 19.20 / ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ - ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Πρόεδροι: Ι. Καπρίνης- Κ. Τεντολούρης 1. Χρόνια στεφανιαία νόσος. Η θέση της αγγειοπλαστικής. Κ. Φακιολάς 2. Ποιός τύπος stent και σε ποιον ασθενή Γ. Κοχιαδάκης 3. Πρωτογενής αγγειοπλαστική. Τι πρέπει να βελτιώσουμε. Ι. Κανακάκης 4. Επεμβατική αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς υπέρτασης. Πού βρισκόμαστε; K. Tσιούφης 19.20 19.50 / ΔΙΑΛΕΞΗ Πρόεδρος: Ι. Στυλιάδης Ομιλητής: Ι. Καλλικάζαρος Θέμα: Σταθερή στεφανιαία νόσος. Απόφαση για συντηρητική ή επεμβατική αντιμετώπιση. 19.50-20.00 / Συμπεράσματα Συνεδρίου Πρόεδρος Π.Ι.Ε.Δ.ΚΑΡ.: Δ. Μπάμπαλης 20.00 21.00 / ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΑSTRA ZENECA Πρόεδρος: Ι. Καλλικάζαρος Θέμα: Τικαγκρελόρη: μία διαφορετική χημική κατηγορία αντιαιμοπεταλιακής θεραπείας. Διδάγματα από πρόσφατες μελέτες Δ. Αλεξόπουλος 11
12 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Περιστατικό Ν.1 Γ. Αλμπάνης, Ν. Τραγότσαλου, Α. Μαζαράκης Α Καρδιολογική Κλινική Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Ο Άγιος Ανδρέας» Γυναίκα ασθενής 75 ετών προσήλθε στα τακτικά εξωτερικά καρδιολογικά ιατρεία λόγω προοδευτικά επιδεινούμενων οιδημάτων κάτω άκρων και έντονου μετεωρισμού από μηνός. Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώθηκε ήπια διάταση σφαγίτιδων, διαστολικό φύσημα στο κατώτερο στερνικό χείλος δεξιά και αμφοτερόπλευρα οιδήματα κάτω άκρων ως το ύψος της γαστροκνημίας. Από το ιστορικό αναφέρεται αρτηριακή υπέρταση, έμφραγμα του μυοκαρδίου και αγγειοπλαστικής προ 5ετίας με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης και σύνδρομο πολυκυστικών νεφρών με συνοδό ήπια χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Στην ακτινογραφία θώρακος παρατηρείται διάταση μεσοθωρακίου και μικρή πλευριτική συλλογή δεξιά. Υποβλήθηκε σε υπερηχογράφημα καρδιάς, στο οποίο εκτός από τη διάταση στη ρίζα της ανιούσας αορτής, στη μελέτη με έγχρωμο Doppler, απεικονίζεται στένωση τριγλώχινας χωρίς εμφανή ανατομική βλάβη αυτής. Η ανατομία της καρδιά και των μεγάλων αγγείων απεικονίστηκε με τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας, η οποία και απεικόνισε πέραν πάσης αμφιβολίας την αιτιολογία της στένωσης της τριγλώχινας βαλβίδας. Περιστατικό Ν.2 Ε. Ανδρίκου, Γ. Γορανίτου, Α. Κρανίδης Καρδιολογική Κλινική Γ. Ν. Δυτικής Αττικής Ασθενής ηλικίας 71 χρόνων προσήλθε στην κλινική μας λόγω δύσπνοιας και εύκολης κόπωσης ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Από του παράγοντες κινδύνου αθηροσκλήρωσης υπήρχε αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης. Η κλινική εξέταση έδειχνε αύξηση της φλεβικής πίεσης, μικρού μεγέθους καρωτιδικό σφυγμό, πανσυστολικό φύσημα εντάσεως 3+/4+ αριστερά παραστερνικά και αύξηση της έντασης του δεύτερου τόνου. Εμφανής ήταν η απόλυτη αρρυθμία. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα επιφανείας 12 απαγωγών έδειχνε κολπική μαρμαρυγή και οπίσθιο αριστερό ημισκελικό αποκλει- 13
σμό. Η τηλεακτινογραφία καρδιάς έδειχνε αύξηση της διαμέτρου της καρδιαγγειακής σιλουέτας και σημεία πνευμονικής υπέρτασης, δηλαδή διάταση της κύριας πνευμονικής αρτηρίας και των κλάδων της, με σχετική πτωχεία στην περιφέρεια. Ο ασθενής υποβλήθηκε σε διαθωρική ηχωκαρδιογραφία - Doppler, η οποία έδειξε διάταση των δεξιών κοιλοτήτων. Η αριστερή κοιλία δεν ήταν διατεταμένη. Το κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας ήταν έως μέτρια επηρεασμένο. Με το έγχρωμο Doppler διαπιστώθηκε σημαντική ανεπάρκεια τριγλώχινας, μέσω της οποίας από την εξίσωση Bernoulli υπολογίστηκε συστολική πίεση δεξιάς κοιλίας και κατά επέκταση της πνευμονικής ίση με 100 mmhg. Δεν παρατηρήθηκε μεσοκολπικό έλλειμμα ή άλλη επικοινωνία μεταξύ κοιλοτήτων, ούτε υπήρχε στένωση πνευμονικής βαλβίδας. Βάσει των ανωτέρω τέθηκε η διάγνωση της ιδιοπαθούς πνευμονικής υπέρτασης και χορηγήθηκε στον ασθενή, πέραν της αντιπηκτικής, διουρητικής και αντιυπερτασικής αγωγής, ειδική αγωγή για την πνευμονική υπέρταση. Γίνεται συζήτηση για την θεραπεία του ασθενούς. Περιστατικό Ν.3 Α. Γιαννακοπούλου 1, Γ. Καλαβρουζιώτης 1, Γ. Παπαδόπουλος 2 1 Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», 2 Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείου Παίδων «Π&Α Κυριακού» Η ανώμαλη έκφυση των στεφανιαίων αποτελεί πολύ σπάνια πάθηση (0,25-0,5% όλων των συγγενών καρδιοπαθειών, 1:300 000 γεννήσεις). Σε ποσοστό 5% συνδυάζεται με άλλες συγγενείς καρδιοπάθειες. Χωρίς θεραπεία ποσοστό μεγαλύτερο από 80% πεθαίνει πριν το πρώτο έτος της ζωής. Παρουσιάζουμε την περίπτωση αθίγγανου αγοριού 9 ετών που παραπέμφθηκε για καρδιολογική εκτίμηση λόγω ήπιου συστολικού φυσήματος εν όψει ορθοπεδικού χειρουργείου. Η κλινική εξέταση ανέδειξε ήπιο συστολικό φύσημα στο αριστερό χείλος του στέρνου. Το ΗΚΓ και ο καρδιοθωρακικός δείκτης ήταν φυσιολογικά. Το υπερηχοκαρδιογράφημα έδειξε παθολογικές ροές στο μεσοκοιλιακό αλλά και στο ελεύθερο τοίχωμα της αριστερής κοιλίας και μια διαστολική ροή στο στέλεχος της πνευμονικής. Ακολούθησε, περαιτέρω διερεύνηση με καθετηριασμό καρδιάς ο οποίος ανέδειξε ανώμαλη έκφυση της περισπωμένης από την πνευμονική, από την οποία εκφυόταν με στένωση, και την ύπαρξη ενός εκτεταμένου παράπλευρου δικτύου από την δεξιά στεφανιαία αρτηρία. Στο σπινθηρογράφημα με θάλιο βρέθηκε μικρό αναστρέψιμο έλλειμμα σκιαγράφησης στην κορυφή. Η ανώμαλη έκφυση της περισπωμένης από την πνευμονική είναι εξαιρετικά 14
σπάνια νόσος. Εκδηλώνεται τους πρώτους μήνες της ζωής με σοβαρή αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια και ανεπάρκεια μιτροειδούς. Χωρίς θεραπεία, συνήθως οδηγεί στο θάνατο. Σπανιότατα, όπως στην περίπτωση που παρουσιάζουμε, παραμένει ασυμπτωματική. Συνήθως, υπάρχει υποκλοπή αίματος προς την πνευμονική αντί για τους κλάδους της αριστερής στεφανιαίας. Η ύπαρξη στένωσης στην έκφυση της περισπωμένης από την πνευμονική, προστάτευε μερικώς τον μικρό ασθενή μας από το φαινόμενο αυτό. Συστάθηκε χειρουργική θεραπεία που είναι η θεραπεία εκλογής καθώς ο κίνδυνος αιφνιδίου θανάτου υπάρχει ακόμα και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Η ανώμαλη έκφυση των στεφανιαίων αποτελεί σπάνια αλλά θεραπεύσιμη πάθηση. Ο υψηλός βαθμός κλινικής υποψίας και η κατάλληλη διερεύνηση και αντιμετώπιση στις ύποπτες περιπτώσεις μπορεί να αποτρέψουν τον κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου στα πάσχοντα άτομα. Περιστατικό Ν.4 Ε. Αδαμάκη, Α. Δούρας, Θ. Τσακνάκης Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.Νοσοκομείου Βόλου Στην ομόζυγη β-μεσογειακή ή Μείζων Μεσογειακή Αναιμία(ΜΜΑ), είναι γνωστό ότι παρατηρούνται σε ένα σημαντικό ποσοστό, 4-5%, θρομβοεμβολικά επεισόδια που αφορούν συνήθως τον εγκέφαλο και τον πνεύμονα για τα οποία ενοχοποιείται η υπερπηκτική κατάσταση που συνοδεύει το νόσημα(1). Εν τούτοις, όσο μας είναι γνωστό από τη σχετική βιβλιογραφία, η εμφάνιση εμφράγματος που να σχετίζεται με τη ΜΜΑ είναι εξαιρετικά σπάνια και υπάρχει μόνο 1 ακόμη αναφορά(2) Πρόκειται για γυναίκα,ηλ 38 χρ., πάσχουσα από ΜΜΑ, η οποία προσήλθε αιτιώμενη προκάρδιο άλγος με αντανάκλαση στη ράχη και στα χέρια από ημιώρου. Οψη πάσχοντος, ΑΠ 110/80 mm Hg. Στην κλινική εξέταση παρουσίαζε ήπιο συστολικό φύσημα στη κορυφή και καθαρούς πνεύμονες. Στο ΗΚΓ εμφάνιζε διαταραχές επαναπολώσεως,συμβατές με ισχαιμία, στο κατώτερο τοίχωμα. Η ασθενής δεν θρομβολύθηκε διότι δεν πληρούσε ΗΚΓ-ικά κριτήρια και το άλγος υφέθη σταδιακά μετά ημίωρο. Από το ιστορικό της αναφέρεται μόνο κληρονομική επιβάρυνση-από τους γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες για Στεφανιαία νόσο. Από το λοιπό καρδιαγγειακό ιστορικό της αναφέρεται εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή στο παρελθόν (2001 και 2003) για την οποία είχε λάβει αμιωδαρόνη, αλλά δεν παρουσίασε ξανά την αρρυθμία. Τον 9/2001 εμφάνισε δεξιά ημιπάρεση που οφείλοταν σε εγκεφαλικό έμφρακτο. Ετέθη σε ασπιρίνη 100mgr. Τον 8/2009, εμφάνισε δυσαρθρία, λόγω νέου εγεφαλικού επεισοδίου. Η ασπιρίνη διεκόπη και ετέθη σε κλοπιδογρέλη 75 mgr. Εκανε 15
έλεγχο των καρωτίδων, με μη σημαντικά ευρήματα. Υποβλήθηκε επίσης σε πλήρη ανοσολογικό και γονιδιακό έλεγχο για θρομβοφιλία, που ήταν αρνητικός. Από τον τακτικό καρδιολογικό έλεγχο αναφέρεται ελαφρά αιμοσιδήρωση του μυοκαρδίου (MRI) και ελαφρά επηρεασμένο υπερηχογραφικό ΚΕ. Ομοια ήταν τα ευρήματα εκ των υπερήχων, και στην οξεία φάση με υποκινησία του κατωτέρου τοιχώματος. Η πορεία της ήταν ανεπίπλεκτη και την 4η ημέρα υποβλήθηκε σε στεφανιογραφία που κατέδειξε υποκινησία στο κατώτεροκορυφαίο τοίχωμα και φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία. 20 ημέρες μετά, την υποβάλαμε σε Διοισοφάγειο υπερηχογράφημα που ανέδειξε έναν ελαφρά κινητό θρόμβο στο ωτίο του αρ. κόλπου, που θα μπορούσε να ευθύνεται για το έμφραγμα από εμβολή της δεξιάς στεφανιαίας. Στην αγωγή της προσετέθη και Sintrom Ένα μήνα μετά- προς αποκλεισμό μυοκαρδίτιδας- υποβλήθηκε σε MRI καρδιάς που επιβεβαίωσε το έμφραγμα. Το έμφραγμα με φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία, μπορεί να αποδοθεί σε i) σπασμό ii) θρόμβωση in situ iii) εμβολο. Στην περίπτωση μας ο θρόμβος στο ωτίο συνηγορεί υπέρ του εμβόλου. Η δημιουργία του θρόμβου δέ, μπορεί να αποδοθεί στην δεδομένη υπερπηκτική κατάσταση που συνοδεύει την ΜΜΑ σε συνδυασμό με την δυσλειτουργία της αρ. κοιλίας. Η 2 η αυτή διεθνής αναφορά εμφράγματος σε ασθενή με ΜΜΑ, διευκρινίζει μερικώς τον πιθανό μηχανισμό. Επισημαίνει δε μια νέα επιπλοκή που, που με την αύξηση του προσδόκιμου αυτών των ασθενών,αναμένεται να γίνει και πιο συχνή. Περιστατικό Ν.5 Γ. Σιώνης, Κ. Ευδωρίδης, Α. Τρίκας Καρδιολογική Κλινική, ΠΓΝΑ «Η Ελπίς». Ανδρας 62 ετών, υπερτασικός, καπνιστής προσέρχεται λόγω επεισοδίων απώλειας συνείδησης από όρθια θέση, το τελευταίο με πτώση και τραυματισμό. Ανέφερε επίσης εναλλαγές υπέρτασης-υπότασης με συνοδές εφιδρώσεις και επανειλημμένα επεισόδια προκάρδιου άλγους στην ηρεμία. Το ΗΚΓράφημα παρουσίαζε εικόνα παλαιού κατωτέρου εμφρά-γματος και αρνητικά Τ στο πρόσθιο τοίχωμα, το υπερηχογράφημα καρδιάς ακινησία κατωτερο-οπισθίου τοιχώματος με διάχυτη υποκινησία των υπολοίπων τοιχωμάτων και ο εργαστηριακός έλεγχος αύξηση της τροπονίνης. Ο ασθενής τέθηκε σε αντιϋπερτασική, αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και υποδόρια ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους με σταδιακή ύφεση των συμπτωμάτων και έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Σε επαναληπτικό υπερηχογράφημα μετά 7ήμερο παρουσιάστηκε ευμεγέθης, κινητός, μισχωτός θρόμβος κορυφής που εξαφανίστηκε απρόσμενα 24 ώρες μετά τη χορήγηση κλασικής ηπαρίνης εν- 16
δοφλέβια, ενώ παράλληλα παρατηρήθηκε φυσιολογικοποίηση της συστατικότητας του προσθιοπλαγίου τοιχώματος με παραμένουσα ακινησία κατωτερο-οπισθίου. Η συλλογή ούρων 24ώρου έδειξε αυξημένα επίπεδα κατεχολαμινών και VMA ενώ στο MRI επινε-φριδίων παρουσιάστηκε κυστικό μόρφωμα αριστερού επινεφριδίου (Σχήμα). Εγινε άμεση διακοπή των β αποκλειστών και έναρξη αγωγής με α-blocker (τεραζοσίνη) με αργή και σταδιακή αύξηση έως τα όρια του ορθοστατισμού και μετά 15θήμερο παράλληλη επαναχορήγηση των β αποκλειστών. Η αξονική στεφανιογραφία που διενεργήθηκε έδειξε 50-60 % στένωση στο εγγύς τμήμα του προσθίου κατιόντα και υφολική εγγύς απόφραξη της δεξιάς (επικρατούσα). Το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου με επαναχορήγηση έδειξε ουλή κατωτερο-οπισθίου τοιχώματος, χωρίς εικόνα ισχαιμίας. Ο ασθενής εξήλθε σε καλή γενική κατάσταση και παραπέμφηκε προς χειρουργική-λαπαροσκοπική- αφαίρεση του αδενώματος. Από την κλασική τριάδα συμπτωμάτων των κατεχαλαμινοεκριτικών όγκων των επινεφριδίων (κεφαλαλγία, εφίδρωση, ταχυκαρδία) ο ασθενής μας παρουσίασε μόνο εφυδρώσεις ενώ αντίθετα παρουσίασε πιο σπάνιες επιπλοκές όπως η ορθοστατική υπόταση και η μυοκαδιοπάθεια τύπου Tako-tsubo. Στα πλαίσια της μυοκαρδιοπάθειας αυτής η εμφάνιση ενδοκοιλοτικού θρόμβου θεωρείται μια εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή. Η 50-60 % βλάβη του προσθίου κατιόντα στην αξονική αγγειογραφία ταυτόχρονα με το κλινικό σύνδρομο (αναστρέψιμη υποκινησία προσθίου τοιχώματος και ενζυμική κίνηση) έθεσε αυτόματα υπο συζήτηση και τη διάγνωση ενός οξέως στεφανιαίου συνδρόμου.θεωρήσαμε τη διάγνωση της μυοκαρδιοπάθειας περισσότερο πιθανή λόγω: 1) της πλήρους φυσιολογικοποίησης της κινητικότητας του προσθίου τοιχώματος παρά την ενζυμική κίνηση 2) της περιοχικής κατανομής των διαταραχών κινητικότητας και του τύπου της υποστροφής (υποκινησία κορυφής, ακινησία βασικών τμημάτων, φυσιολογικοποίηση πρώτα της συσταλτικότητας της κορυφής) 3) της οριακής βλάβης του προσθίου κατιόντος. Το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου έδειξε ότι η βλάβη του προσθίου κατιόντα δεν ήταν αιμοδυναμικά σημαντική (μελέτη αρνητική για ισχαιμία) καθώς και ουλή κατωτέρου τοιχώματος. Το εύρημα αυτό σε συνδυασμό με την υφολική απόφραξη της δεξιάς στεφανιαίας αναδεικνύει το γεγονός ότι οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν συχνότερα στεφανιαία επεισόδια σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. 17
Περιστατικό Ν.6 Π. Κλουφέτος, Σ. Κοσμοπούλου, Σ. Ζόμπολος Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείου Καλαμάτας Πρόκειται για άνδρα ασθενή G. L. 39 ετών που προσήλθε με πυρετό, καχεξία, κακουχία, δύσπνοια, οιδήματα κάτω άκρων. Η φυσική εξέταση ανέδειξε ασκίτη, ηπατομεγαλία, διατεταμμένες σφαγίτιδες, έντονο κύμα α στο σφαγιτιδικό σφυγμό και επίφλεβο, ΑΠ 80/40mmHg και σφύξεις 118/min. Από τη γενική αίματος: λευκοκυττάρωση με ουδετεροφιλία, αναιμία (Ht 25%, Hb 8,9g/dl), θρομβοκυττάρωση (PLT 558.000). Από το βιοχημικό έλεγχο : LDH 247, sgot 189, sgpt 27, ALP 263, γgt 436, λεύκωμα ολικό 8,2, λευκωματίνη 3, TBIL 2,99, DBIL 2,30. Ο υπέρηχος καρδίας έδειξε πολυοζώδες μόρφωμα που κατελάμβανε όλο το δεξιό κόλπο και προέπιπτε μέσω της τριγλώχινας στη δεξιά κοιλία. Ετέθη η διάγνωση όγκου δεξιού κόλπου, πιθανόν μύξωμα και παρεπέμφθη για χειρουργική αντιμετώπιση σε τριτοβάθμιο κέντρο των Αθηνών. Περιστατικό Ν.7 Ν. Κουρεμένος, Α. Γιαννακόπουλος, Α. Μανώλης Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας, Αθήνα Γυναίκα 76 ετών εμφανίζεται στα επείγοντα καρδιολογικά ιατρεία με οπισθοστερνικό άλγος μέτριας ισχύος αρχόμενο από διώρου. Η ασθενής είχε ιστορικό παλαιού εμφράγματος του μυοκαρδίου και για τουλάχιστον 10 χρόνια ήταν ασυμπτωματική, σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή. Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα εισόδου είχε φλεβοκομβικό ρυθμό με 1ου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό και αποκλεισμό αριστερού σκέλους αγνώστου αρχής. Η ακτινογραφία θώρακος απεκάλυψε αμφοτερόπλευρη πλευριτική συλλογή και στοιχεία αρχόμενης κυψελιδικής συμφόρησης. Το υπερηχογράφημα εισαγωγής κατέδειξε ακινησία μέσων βασικών τμημάτων διαφραγματικού και κατωτέρου τοιχώματος με υπερτροφία αριστεράς κοιλίας, διάταση του αριστερού κόλπου και μέτριες ανεπάρκειες της μιτροειδούς και αορτικής βαλβίδας. Στην εισαγωγή είχε θετική ενζυμική κίνηση ( τροπονίνη: 3,3 ng/ml), κρεατινίνη ορού 2,7 mg/dl, αναιμία με Ht: 30% και NTproBNP: 2050. Η ασθενής εισήχθηκε στην ΜΕΠΚ με διάγνωση οξέως στεφανιαίου συνδρόμου. Έγινε έναρξη της ενδεδειγμένης φαρμακευτικής αγωγής με αρχικά ύφεση του κλινικού της συνδρόμου. Την 2η μέρα επανεμφανίσθηκε ο στηθαγχικός πόνος και τιτλοποιήθηκε η αντιυπερτασική αγωγή της με ενδοφλέβια χορήγηση νιτρωδών και μείωση της συστολικής αρτηριακής της πίεσης από 180 στα 120 mmhg. Την 3η μέρα νοσηλείας της η κρεατι- 18
νίνη ορού εμφάνισε επιδείνωση ( 2,7 στα 4) και η ασθενής έγινε ολιγουρική. Η ασθενής εμφάνισε οξύ καρδιονεφρικό σύνδρομο. Περιστατικό Ν.8 Γ. Βόβας, Δ. Πατσούρας, Κ. Σιόγκας Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Ιωάννινα Άνδρας 45 ετών προσέρχεται με οξύ πρόσθιο έμφραγμα του μυοκαρδίου και αντιμετωπίζεται με επιτυχή θρομβολυτική αγωγή. Μετά από δύο ημέρες προγραμματίζεται για στεφανιογραφικό έλεγχο με την προοπτική να υποβληθεί σε επέμβαση επαναιμάτωσης. Το υπερηχοκαρδιογράφημα που γίνεται πριν από την στεφανιογραφία για τον έλεγχο της λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας, αναδεικνύει ακινησία του προσθίου, του προσθιοδιαφραγματικού τοιχώματος και της κορυφής με κλάσμα εξώθησης 35%. Επιπλέον, απεικονίζεται ευμεγέθης θρόμβος κορυφής προσκολλημένος στο ενδοκάρδιο της αριστερής κοιλίας. Η στεφανιογραφία ανέδειξε οριακή στένωση στον πρόσθιο κατιόντα ( 50%) με ροή TIMI 3 και περιφερική νόσο στην περισπωμένη και την δεξιά στεφανιαία αρτηρία και αποφασίσθηκε συντηρητική αγωγή. Ακολούθησε χορήγηση κλασσικής ενδοφλέβιας ηπαρίνης και από του στόματος αντιπηκτικής αγωγής με την προοπτική λύσης του θρόμβου. Με νέο υπερηχοκαρδιογράφημα δύο ημέρες μετά την έναρξη της ενδοφλέβιας αντιπηκτικής αγωγής, ανιχνεύθηκε μερική αποκόλληση του θρόμβου από την κορυφή με αυξημένη κινητικότητά του. Μέσα στις επόμενες δύο ημέρες, και ενώ συνεχιζόταν η ενδοφλέβια αντιπηκτική αγωγή, ημερήσια υπερηχοκαρδιογραφική εκτίμηση ανέδειξε προοδευτικά αυξημένη αποκόλληση και κινητικότητα του θρόμβου, που κατέληξε να προσφύεται με λεπτό μίσχο στο μεσοκοιλιακό διάφραγμα καθώς και εμφάνιση νέων δορυφόρων θρόμβων στην επιφάνειά του. Ακολουθεί συζήτηση για τις εναλλακτικές θεραπευτικές μεθόδους και την τελική αντιμετώπιση του ασθενούς. 19
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Περιστατικό Ν.1 Κ. Γκατζούλης, Σ. Σιδερής, Χ. Στεφανάδης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική και Καρδιολογικό Τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθήνας Δυσκολίες στην τοποθέτηση των βηματοδοτικών ηλεκτροδίων λόγω συγγενών ανωμαλιών Η παραμένουσα αριστερή άνω κοίλη φλέβα είναι η πιο συχνή συγγενής ανωμαλία του φλεβικού δικτύου της θωρακικής κοιλότητας και παρουσιάζεται περίπου 0,3-0,5% στο γενικό πληθυσμό. Αυτό το ποσοστό ανεβαίνει κατά δέκα φορές σε πληθυσμό με καρδιακές ανωμαλίες. Η παραμένουσα αριστερή άνω κοίλη φλέβα με απουσία της δεξιάς άνω κοίλης φλέβας που αναφέρεται σαν μονήρη παραμένουσα αριστερή άνω κοίλη φλέβα είναι πολύ σπάνια και εμφανίζεται σε ποσοστό 0,07-0,13% όπως σε ασθενείς που παρουσιάζουν συγγενή ανωμαλία viscera-atrial solitus. Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με μονήρη αριστερή παραμένουσα άνω κοίλη φλέβα έχουν κάποια καρδιακή ανωμαλία όπως μεσοκολπική επικοινωνία, ελλείμματα των ενδοκαρδιακών προσκεφαλέων ή τετραλογία Fallot. Γενικά, η παραμένουσα αριστερή άνω κοίλη φλέβα συνοδεύεται με την παρουσία της δεξιάς άνω κοίλης φλέβας και εκβάλλουν στον δεξιό κόλπο μέσω ενός διατεταμένου στφανιαίου κόλπου. Η ύπαρξη της παραμένουσας αριστερής άνω κοίλης φλέβας με ή χωρίς δεξιά άνω κοίλη φλέβα δεν προκαλεί αιμοδυναμικές ανωμαλίες και συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία. Το δικό μας περιστατικό αναφέρεται σε ένα άνδρα ηλικίας 69 ετών ο οποίος χειρουργήθηκε το 1997 λόγω σοβαρού βαθμού στένωσης αορτής. Ο ασθενής είχε δίπτυχη αορτική βαλβίδα και αντικαταστάθηκε με μηχανική. Η δίπτυχη αορτική βαλβίδα είναι και αυτή μια μορφή συγγενούς καρδιοπάθειας. Ενημερωτικό σημείωμα από την επέμβαση ο ασθενής δεν είχε. Η αιτία προσέλευσης στο νοσοκομείο μας ήταν η εύκολη κόπωση και συγκοπτικά επεισόδια που άρχισαν ξαφνικά πριν από λίγες ημέρες από την εισαγωγή του. Από το ηλεκτροκαρδιογράφημα διαγνώστηκε πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός. Η εμφύτευση βηματοδότη σε αυτούς τους ασθενείς είναι ιδιαίτερα δύσκολη και χρειάζονται μεγαλύτερα ηλεκτρόδια και λεπτοί χειρισμοί. Δυστυχώς είναι σχεδόν αδύνατο να γνωρίζουμε εκ των προτέρων την ύπαρξη αυτής της ανωμαλίας έτσι ώστε να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι. Το σύνηθες είναι να ευρίσκεται τυχαία κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Τα προ- 20
βλήματα που μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι πτώση της αρτηριακής πίεσης, στηθάγχη, διάτρηση της καρδιάς, επιπωματισμός και καρδιακή ανακοπή. Όσο αφορά την τοποθέτηση των ηλεκτροδίων δυσκολίες υπάρχουν στην ανεύρεση κάποιας σταθερής θέσης και ικανοποιητικών μετρήσεων, κυρίως της σύλληψης. Περιστατικό Ν.2 Κ. Λέτσας, Μ. Εφραιμίδης, A. Σιδέρης Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» Κοιλιακή ταχυκαρδία σε ασθενή χωρίς δομική καρδιοπάθεια Άνδρας ηλικίας 68 ετών προσήλθε στο νοσοκομείο μας με αιμοδυναμικά σταθερή κοιλιακή ταχυκαρδία. Ο παρακλινικός έλεγχος που συμπεριλάμβανε υπερηχοκαρδιογράφημα, στεφανιογραφία και μαγνητική τομογραφία καρδιάς απέκλεισε την παρουσία δομικής καρδιοπάθειας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση παρουσιάζονται τα ευρήματα της ηλεκτροφυσιολογικής μελέτης στην οποία έγινε χαρτογράφηση δυναμικών κατά την διάρκεια του φλεβοκομβικού ρυθμού και χαρτογράφηση ενεργοποίησης κατά την διάρκεια της ταχυκαρδίας. 21
Περιστατικό Ν.3 Φ. Ζάγκλη, Ι. Χειλαδάκης, Δ. Αλεξόπουλος Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών Άνδρας, ασθενής, 79 ετών, με ιστορικό εμφύτευσης VDD βηματοδότη το 2004 λόγω πλήρους κολποκοιλιακού αποκλεισμού, παρουσιάζει εξάντληση της γεννήτριας, και εισάγεται για αντικατάστασή της. Αναφέρει από 2μήνου επιδεινούμενη δύσπνοια προσπάθειας, και από το λοιπό ιστορικό αρτηριακή υπέρταση, και υποθυρεοειδισμό. Στο υπερηχοκαρδιογράφημα παρουσιάζει υπερτροφία αριστερής κοιλίας, μέτρια στένωση αορτικής βαλβίδας και φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης. Λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή αποτελούμενη από ινδαπαμίδη, καντεσαρτάνη, αλλοπουρινόλη, ομεπραζόλη, θυροξίνη και βαρφαρίνη. Η κάτωθι εικόνα δείχνει το ηλεκτροκαρδιογράφημα εισαγωγής. Συζητείται η διάγνωση και το θεραπευτικό πλάνο. Περιστατικό Ν.4 Γ. Ανδρικόπουλος, Σ. Τζέης, Ι. Ρασσιάς, Γ. Θεοδωράκης, Καρδιολογική Κλινική ΓΝΑ «Ερρίκος Ντυνάν» ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΚΑΧΕΞΙΑΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΚΙ ΕΠΙΤΥΧΗ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΑΝΑΣΥΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ Ασθενής ηλικίας 64 ετών, πάσχων από χειρουργηθείσα ισχαιμική καρδιοπάθεια με σοβαρή δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας (ΚΕ=20-25%%), προσήλθε από άλλο κέντρο λόγω επανειλημμένων ενεργοποιήσεων επεισοδίων αυτόματου εμφυτεύσιμου απινιδωτή (ICD), σοβαρού περιορισμού 22