ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΗ ΤΠΕΤΘΤΝΩΝ ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΣΡΩΝ ΦΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ «ΠΑΝΕΚΦE» 14 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα επιζηημών EUSO 2016 ΕΚΦΕ Λευκάδας - Τοπικός Διαγωνιζμός Λευκάδα 05-12-2015 ΧΗΜΕΙΑ ΥΟΛΗΚΖ ΜΟΝΑΓΑ:. ΤΠΔΤΘΤΝΟ ΚΑΘΖΓΖΣΖ:. 1... ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΑ ΜΑΘΖΣΩΝ: 2.... 3.
EUSO 2015 ΔΚΦΔ ΛΔΤΚΑΓΑ Τασηοποίηζη διαλσμάηφν Μέηρηζη διαλσηόηηηας Δραζηηριόηηηα 1 Σηοιτεία θεφρίας Ζ πνηνηηθή αλάιπζε είλαη κηα δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνύ ηεο δνκήο κηαο ρεκηθήο έλσζεο, δειαδή ε εύξεζε ησλ ζηνηρείσλ από ηα νπνία απνηεινύληαη ηα κόξηα ηεο έλσζεο, ή ζηελ πεξίπησζε ηνληηθώλ ελώζεσλ ε ηαπηνπνίεζε ησλ ηόλησλ. ηελ πεξίπησζε ησλ ειεθηξνιπηώλ ν ηξόπνο ηαπηνπνίεζεο ησλ ηόλησλ είλαη νη κεηαζεηηθέο αληηδξάζεηο. Δπηιέγνπκε γηα ην ζθνπό απηό αληηδξάζεηο πνπ έρνπλ άκεζν νπηηθό απνηέιεζκα νδεγώληαο ζην ζρεκαηηζκό ηδήκαηνο κε ραξαθηεξηζηηθέο ηδηόηεηεο, όπσο ην ρξώκα, ε δηαιπηόηεηα ζε άιινπο δηαιύηεο θ.α. ηνλ παξαθάησ πίλαθα θαίλνληαη θάπνηα ηδήκαηα κε ηηο ηδηόηεηέο ηνπο. ΠΗΝΑΚΑ 1 SO 4 2- OH - BaSO Ba 2+ 4 PbSO Pb 2+ 4 Al 3+ - - Pb(OH) 2 Al(OH) 3 Γηαιύεηαη ζε πεξίζζεηα ΟΖ - Όργανα και οσζίες ποσ θα τρηζιμοποιήζεηε Έμη δνθηκαζηηθνί ζσιήλεο ζε ζηαηώ. ηαγνλνκεηξηθά θηαιίδηα πνπ πεξηέρνπλ δηαιύκαηα Na 2 SO 4 θαη NaOH. Σξία θηαιίδηα Α,Β,Γ κε ηηο νπζίεο BaCl 2, Pb(NO 3 ) 2, AlCl 3 όρη κε απηή ηε ζεηξά. θνπόο ηεο δξαζηεξηόηεηαο είλαη ε ηαπηνπνίεζε ηεο νπζίαο πνπ πεξηέρεη ην θάζε θηαιίδην. Πραγμαηοποίηζη ηοσ πειράμαηος ε δύν ζεηξέο ηξηώλ δνθηκαζηηθώλ ζσιήλσλ θνιιήζηε από κία απηνθόιιεηε εηηθέηα κε ηηο ελδείμεηο Α,Β,Γ θαη πξνζζέζηε 2-3ml πεξίπνπ από ηα αληίζηνηρα δηαιύκαηα. ε θάζε ζσιήλα ηεο πξώηεο ζεηξάο, πξνζζέζηε 2-3 ζηαγόλεο από ην δηάιπκα Na 2 SO 4. εκεηώζηε ηηο παξαηεξήζεηο ζαο ζηνλ πίλαθα 2. 2
ε θάζε ζσιήλα ηεο δεύηεξεο ζεηξάο, πξνζζέζηε δύν ζηαγόλεο από ην δηάιπκα NaOH. εκεηώζηε ηηο παξαηεξήζεηο ζαο ζηνλ πίλαθα 2. ΠΗΝΑΚΑ 2 Α Β Γ Na 2 SO 4 NaΟΖ Δμεγήζηε κε βάζε ηηο παξαηεξήζεηο ζαο, πνηα νπζία πεξηέρεηαη ζε θάζε θηαιίδην. Καιέζηε ηνλ ππεύζπλν θαζεγεηή θαη επηβεβαηώζηε ηελ δηάιπζε ηνπ Al(OH) 3 ζε πεξίζζεηα ΟΖ -. Δραζηηριόηηηα 2 Γηαιπηόηεηα κηαο νπζίαο νλνκάδνπκε ηελ κέγηζηε πνζόηεηα νπζίαο πνπ κπνξεί λα δηαιπζεί ζε νξηζκέλε πνζόηεηα δηαιύηε. Ζ δηαιπηόηεηα ησλ ζηεξεώλ νπζηώλ ζην λεξό απμάλεηαη κε ηελ αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο (ελώ αληίζεηα ε δηαιπηόηεηα ησλ αεξίσλ ειαηηώλεηαη). Έλα δηάιπκα νλνκάδεηαη θνξεζκέλν όηαλ έρεη δηαιπζεί ε κέγηζηε δπλαηή πνζόηεηα νπζίαο ζ απηό. Ζ νπνηαδήπνηε επηπιένλ πξνζζήθε νπζίαο θαζηδάλεη ζηνλ ππζκέλα ηνπ δνρείνπ σο ίδεκα. Ζ δηαιπηόηεηα ησλ ζηεξεώλ ζην λεξό εθθξάδεηαη ζπλήζσο ζε g διαλ. οσζίας / 100g νερού. ηε δξαζηεξηόηεηα απηή ζα ππνινγίζεηε ηε δηαιπηόηεηα ηνπ NaC ζην λεξό. Ζ εμάξηεζε ηεο δηαιπηόηεηαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άιαηνο από ηε ζεξκνθξαζία είλαη πνιύ κηθξή. Όργανα και οσζίες ποσ θα τρηζιμοποιήζεηε Ζιεθηξνληθή δπγαξηά. Γύν πνηήξηα δέζεσο. Πεξίπνπ 50ml απεζηαγκέλν λεξό. Πεξίπνπ 30g NaC. 3
Γπάιηλε ξάβδν αλάδεπζεο Γθαδάθη κε ηξίπνδα θαη πιέγκα. Αλαπηήξα Πραγμαηοποίηζη ηοσ πειράμαηος ην έλα πνηήξη δέζεσο ξίμηε ηελ πνζόηεηα ηνπ NaC πνπ ππάξρεη ζηνλ πάγθν εξγαζίαο ζαο. Πξνζζέζηε ην απεζηαγκέλν λεξό θαη κε ηε ξάβδν αλάδεπζεο αλαθαηέςηε έληνλα γηα δύν ιεπηά. Θα παξαηεξήζεηε όηη δελ έρεη δηαιπζεί νιόθιεξε ε πνζόηεηα ηνπ NaC. Απηό ζεκαίλεη όηη ην ππεξθείκελν δηάιπκα είλαη θνξεζκέλν. Επγίζηε ην δεύηεξν πνηήξη δέζεσο θαη θαηαγξάςηε ηε κάδα ηνπ.. Μεδελίζηε ηε δπγαξηά ρσξίο λα αθαηξέζεηε ην πνηήξη θαη ξίμηε πεξίπνπ 10g από ην θνξεζκέλν δηάιπκα ηνπ NaC πνπ έρεηε ζην πξώην πνηήξη, πξνζέρνληαο λα κελ κεηαθεξζνύλ θξύζηαιινη ηνπ αδηάιπηνπ άιαηνο. εκεηώζηε ηελ αθξηβή κάδα ηνπ δηαιύκαηνο πνπ πξνζζέζαηε.. Προζοτή! Η παρακάηφ διαδικαζία πρέπει να γίνει σπό ηη ζσνετή επίβλευη ενός μέλοσς ηης ομάδας και μακριά από οποιαδήποηε άλλη δραζηηριόηηηα ποσ ηστόν γίνεηαι ηασηότρονα. Ο μαθηηής ποσ θα επιβλέπει ηη διαδικαζία θα πρέπει να θορά προζηαηεσηικά γσαλιά αλλά ότι πλαζηικά γάνηια. Αλάςηε ην γθαδάθη, ηνπνζεηήζηε ην θάησ από ηνλ ηξίπνδα θαη ηνπνζεηήζηε ην πιέγκα. Σνπνζεηήζηε πάλσ ζην πιέγκα ην πνηήξη πνπ πεξηέρεη ην θνξεζκέλν δηάιπκα θαη πεξηκέλεηε κέρξη εμαηκίζεσο ηνπ λεξνύ. Ρπζκίζηε ηε θιόγα ώζηε λα κελ έρνπκε έληνλν βξαζκό κε απνηέιεζκα λα εθηηλάζζνληαη ζηαγνλίδηα έμσ από ην πνηήξη. Όηαλ εμαηκηζηεί νιόθιεξε ε πνζόηεηα ηνπ λεξνύ, πεξηκέλεηε αθόκα ηξία ιεπηά, ώζηε ην άιαο πνπ απνκέλεη λα απαιιαρηεί από θάζε ίρλνο πγξαζίαο θαη ζβήζηε ην γθαδάθη. Πεξηκέλεηε λα θξπώζεη ην πνηήξη θαη ζηε ζπλέρεηα δπγίζηε ην θαη θαηαγξάςηε ηε κάδα ηνπ. 4
Με βάζε ηηο πξνεγνύκελεο κεηξήζεηο, πξνζδηνξίζηε ηελ δηαιπηόηεηα ηνπ NaC ζην λεξό εμεγώληαο ηα βήκαηα πνπ ζα αθνινπζήζεηε.... Απάνηηζη: g NaC / 100g νερού Ερώηηζη: ε πνηνπο παξάγνληεο θαηά ηε γλώκε ζαο κπνξεί λα νθείιεηαη ην ελδερόκελν ζθάικα ζηνλ ππνινγηζκό ηεο δηαιπηόηεηαο; Καλή επιηστία 5