Συγκριτική μελέτη starion αμυγδαλεκτομής με αμυγδαλεκτομή με τη χρήση διπολικής διαθερμίας

000-000_LAXANAS-5 2/10/2008 16:22 ÂÏ 117 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ORIGINAL ARTICLES Β. Λαχανάς 1 Σ. Παπουλιάκος 2 Γ. Καρατζιάς 2 Μ. Χόρτη 1 Η. Ακριτίδου 2 Γ. Παπαγιάννης 1 Β. Σάνδρης 2 Θ. Καφφές 1 1. Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας 2. Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας Συγκριτική μελέτη starion αμυγδαλεκτομής με αμυγδαλεκτομή με τη χρήση διπολικής διαθερμίας Περίληψη Σκοπός: Η σύγκριση της Starion Αμυγδαλεκτομής (SA) με την Αμυγδαλεκτομή με Διπολική Διαθερμία (ΑΔΔ). Υλικό και μέθοδος: Μία προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη διεξήχθη σε 150 ενήλικες ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αμυγδαλεκτομή. Ενδείξεις αμυγδαλεκτομής αποτελούσαν η χρόνια αμυγδαλίτιδα και το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Τα κριτήρια αποκλεισμού περιλάμβαναν το ιστορικό περιαμυγδαλικού αποστήματος, αιμορραγικές διαταραχές και οποιαδήποτε άλλη επέμβαση ταυτόχρονα με την αμυγδαλεκτομή. Οι ασθενείς ταξινομηθήκαν τυχαία σε δυο ομάδες: SA και ΑΔΔ. Η διεγχειρητική αιμορραγία, η διάρκεια του χειρουργείου, ο μετεγχειρητικός πόνος, το ποσοστό επιπλοκών και η επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο καταγράφηκαν. Αποτελέσματα: Στην ομάδα SA δεν υπήρχε μετρήσιμη διεγχειρητική αιμορραγία, ενώ ο μέσος όρος στην ομάδα ΑΔΔ ήταν 16 ml. Καμία σημαντική διαφορά όσον αφορά τον χρόνο χειρουργείου δεν παρατηρήθηκε. Ο μέσος μετεγχειρητικός πόνος και ο μέσος χρόνος για την επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο ήταν σημαντικά χαμηλότερος στην ομάδα SA. Πρωτοπαθής αιμορραγία συνέβη σε 1 περιστατικό στην ομάδα ΑΔΔ. Δευτεροπαθής μετεγχειρητική αιμορραγία παρατηρήθηκε σε 1 περιστατικό στην ομάδα SA και σε 3 περιστατικά στην ομάδα ΑΔΔ. Συμπεράσματα: Η SA εξασφαλίζει επαρκή αιμόσταση, μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και γρήγορη επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο. Εισαγωγή Η αμυγδαλεκτομή είναι μια από τις πιο συχνές ωτορινολαρυγγολογικές επεμβάσεις και πρωτοπεριγράφτηκε από τον Κέλσιο τον 1 ο αιώνα π.χ.. Από τότε πολλές τεχνικές έχουν αναπτυχθεί 1-3. Το Starion Thermal Welding System (Starion Instruments, Saratoga, California, USA) αποτελεί ένα νέο χειρουργικό σύστημα το οποίο χρησιμοποιεί απευθείας θερμική ενέργεια και πίεση για την ταυτόχρονη θρόμβωση και διαχωρισμό αγγείων και άλλων ιστών. Αποτελείται από μια κεντρική μονάδα, ειδικές λαβίδες και ένα πεντάλ. Η θερμική ενέργεια παράγεται από μία απλή αντίσταση η οποία τροφοδοτείται από μία ηλεκτρική πηγή χαμηλής τάσης. Η αντίσταση αυτή βρίσκεται στο ενεργό τμήμα του χειρουργικού εργαλείου και καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος από στρώμα θερμομονωτικού υλικού, απομονώνοντας έτσι τη θερμική ενέργεια σε ένα ορισμένο τμήμα του εργαλείου. Κατά τη σύγκλειση των σιαγόνων της χειρουργικής λαβής το θερμαινόμενο στοιχείο της λαβής συμπιέζεται σε μία αντίστοιχη υποδοχή από σιλικόνη η οποία συμμετέχει στο σχηματισμού του θερμικού πρανούς κατά μήκος των σιαγόνων της λαβής. Το θερμικό αυτό προφίλ αποτελείται από μία στενή ζώνη υψηλής θερμοκρασίας (cut zone) στο κέντρο, εκατέρωθεν της οποίας συμμετρικά υπάρχει μια ζώνη χαμηλότερης θερμοκρασίας (coagulation zone). Το χαρακτηριστικό αυτό θερμικό προφίλ είναι βασικό για τη λειτουργία του συστήματος καθώς επιτρέπει τον διαχωρισμό του αγγείου από την ζώνη υψηλής θερμότητας αλλά και την ταυτόχρονη συμμετρική και αμφοτερόπλευρη θρόμβωση γύρω από το σημείο διαχωρισμού του αγγείου από τη ζώνη χαμηλής θερμότητας. Η θερμοκρασία αυτή μετουσιώνει το κολλαγόνο και την ελαστίνη των τοιχωμάτων των αγγείων και του πέριξ συνδετικού ιστού. Επιπλέον η εξωτερική πίεση που ασκείται από τις σιαγόνες της χειρολαβής προκαλεί τον επανασχηματισμό του μετουσιωμένου κολλαγόνου και της ελαστίνης με τα τοιχώματα των αγγείων σε παράθεση, με αποτέλεσμα το σχηματισμό θρόμβου 4,5 Το σύστημα Thermal Welding έχει χρησιμοποιηθεί σε επεμβάσεις αμυγδαλεκτομής, εξασφαλίζοντας επαρκή 117

000-000_LAXANAS-5 2/10/2008 16:22 ÂÏ 118 Β. Λαχανάς, Σ. Παπουλιάκος, Γ. Καρατζιάς, Μ. Χόρτη, Η. Ακριτίδου, Γ. Παπαγιάννης, Β. Σάνδρης, Θ. Καφφές αιμόσταση, ενώ ο μετεγχειρητικός πόνος φαίνεται να είναι ελάχιστος 5. Σκοπός αυτής της μελέτη ήταν να συγκριθεί η διεγχειρητική αιμορραγία, ο χειρουργικός χρόνος, ο μετεγχειρητικός πόνος, η επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο και οι επιπλοκές της Starion Αμυγδαλεκτομής (SA) με την Αμυγδαλεκτομή με Διπολική Διαθερμία (ΑΔΔ). Υλικό και μέθοδος Μια προοπτική μελέτη διεξήχθη σε 150 ενήλικες ασθενείς, που υπεβλήθησαν σε αμυγδαλεκτομή στη ΩΡΛ κλινική του Νοσοκομείου Καρδίτσας και στην ΩΡΛ κλινική του Νοσοκομείου Λάρισας. Ενδείξεις για αμυγδαλεκτομή αποτελούσαν η χρόνια αμυγδαλίτιδα και το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοια. Τα κριτήρια αποκλεισμού περιλάμβαναν το ιστορικό περιαμυγδαλικού αποστήματος, αιματολογικές διαταραχές, αδενοτομή ή οποιαδήποτε άλλη επέμβαση σε συνδυασμό με την αμυγδαλεκτομή. Όλες οι επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν υπό γενική αναισθησία. Οι ασθενείς διαχωρίστηκαν τυχαία στις ομάδες SA και ΑΔΔ. Στην ομάδα SA από τις διαθέσιμες για το Starion λαβές επιλέχθηκε η λαβή Bayonet Ultraslim Forceps, η οποία χρησιμοποιούνταν ταυτόχρονα και ως εργαλείο παρασκευής και για αιμόσταση. Η αποκόλληση της αμυγδαλής και η αιμόσταση γινόταν με το σύστημα Starion. Η ρύθμιση 1 της κεντρικής μονάδας χρησιμοποιούνταν για αιμόσταση, ενώ η ρύθμιση 8 για τον διαχωρισμό των ιστών. Στην ομάδα ΑΔΔ χρησιμοποιήθηκε διπολική διαθερμία με λαβές Bayonet (Karl Storz bipolar coagulator στη ρύθμιση των 40 W). Η αποκόλληση της αμυγδαλής και η αιμόσταση γινόταν με τη διπολική διαθερμία. Και στις δυο ομάδες τοποθετούνταν απολίνωση στον κάτω πόλο κατά την αφαίρεση της αμυγδαλής. Η διεγχειρητική απώλεια αίματος υπολογίσθηκε με τη μέτρηση της ποσότητας αίματος στο δοχείο αναρρόφησης καθώς και με το ζύγισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν κατά την επέμβαση. Ως χρόνος χειρουργείου ορίστηκε ο χρόνος που χρειάστηκε για την αφαίρεση των αμυγδαλών μαζί με την αιμόσταση. Όλοι οι ασθενείς λάβανε την ίδια αναλγητική αγωγή μετεγχειρητικά (1000 mg παρακεταμόλη από το στόμα κάθε 8 ώρες μέχρι τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα). Οι ασθενείς ερωτήθηκαν μέσω τηλεφώνου τις μετεγχειρητικές ημέρες 1, 3, 5, 7 και 14 για το μετεγχειρητικό πόνο που αισθανόταν χρησιμοποιώντας μια αναλογική κλίμακα 0-10, (0 = καθόλου πόνος, 10 = ανυπόφορος πόνος) καθώς και για το χρόνο επιστροφής στην κανονική δίαιτα. Ως χρόνος επιστροφής σε κανονικό διαιτολόγιο ορίσθηκε ο χρόνος μέσα στον οποίο οι ασθενείς μετεγχει- ρητικά επέστρεφαν σε διαιτολόγιο χωρίς την αίσθηση του πόνου κατά τη λήψη στερεάς τροφής. Οι ασθενείς καθώς και οι ερευνητές ήταν τυφλοί ως προς την τεχνική αμυγδαλεκτομής. Όλα τα στοιχειά των ασθενών, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν η διεγχειρητική απώλεια αίματος, ο χρόνος χειρουργείου, ο μετεγχειρητικός πόνος, ο χρόνος επιστροφής σε κανονικό διαιτολόγιο και οι μετεγχειρητικές επιπλοκές καταγράφηκαν σε μια βάση δεδομένων. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας SPSS 12.0 Base and Advanced Models software (SPSS, Inc., Chicago, IL, U.S.A.). Αποτελέσματα Στην εργασία συμμετείχαν 150 ασθενείς, 88 άνδρες και 62 γυναίκες (αναλογία: 1.42/1). Η ηλικιών των ασθενών κυμαινόταν από 17 έως 56 έτη (μέσος ορός: 26.8 έτη). Οι ομάδες SA και ΑΔΔ αποτελούνταν από 81 (45 άνδρες και 36 γυναίκες, αναλογία: 1.25/1) και 69 (36 άνδρες και 33 γυναίκες, αναλογία: 1.09/1) άτομα αντίστοιχα. Κανένας ασθενής δεν χάθηκε κατά τη διάρκεια του follow up. Διεγχειρητική αιμορραγία Στην SA δεν υπήρχε μετρήσιμη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της επέμβασης σε καμία περίπτωση εκτός από ένα ασθενή, όπου παρατηρήθηκε απώλειας αίματος 5 ml λόγω μονόπλευρης αιμορραγίας από την αμυγδαλική αρτηρία (περιοχή κάτω πόλου). Σε αυτόν τον ασθενή χρησιμοποιήθηκε μονοπολική διαθερμία. Ο μέσος όρος διεγχειρητικής αιμορραγίας στην ομάδα ΑΔΔ ήταν 16 ml (εύρος: 0-25 ml). Χειρουργικός Χρόνος Ο μέσος όρος του χρόνου χειρουργείου ήταν 22,67 ± 0,38 (mean ± SEM) λεπτά (εύρος: 20-28 λεπτά) για τη ομάδα SA και 22,23±0,20 (mean ± SEM) λεπτά (εύρος: 19-24 λεπτά) για τη ομάδα ΑΔΔ. Αυτή η διαφορά δεν ήταν σημαντική (Ρ>0,5). (πίνακας 1) Μετεγχειρητικός πόνος Ο μέσος πόνος στις ομάδες SA και ΑΔΔ για τις μετεγχειρητικές ημέρες 1, 3, 5, 7, 10 και 14 καθώς και ο συνολικός μέσος πόνος εμφανίζονται στον πίνακα 2. Ο μέσος πόνος για τη ομάδα SA ήταν 5,82 ± 0,16 ενώ για την ομάδα ΑΔΔ ήταν 7,00 ± 0,15. Αυτή η διαφορά είναι στατιστικά σημαντική (Ρ < 0,001). Ο μέγιστος πόνος παρατηρήθηκε κατά τη πρώτη μετεγχειρητική ημέρα και στις δυο ομάδες. Σε όλες τις μετεγχειρητικές ημέρες ο πόνος στην ομάδα SA ήταν σημαντικά χαμηλότερος (Ρ < 0,001) σε σύγκριση με την ομάδα ΑΔΔ. 118

000-000_LAXANAS-5 2/10/2008 16:22 ÂÏ 119 Συγκριτική μελέτη Starion αμυγδαλεκτομής με αμυγδαλεκτομή με τη χρήση διπολικής διαθερμίας Επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο Ο μέσος ορός του χρόνου επιστροφής σε κανονικό διαιτολόγιο ήταν 8,44 ± 0,12 (mean ± SΕΜ ) ημέρες (εύρος 7 ± 10 ημέρες) για την ομάδα SA και 12,01 ± 0,30 (mean ± SΕΜ ) ημέρες (εύρος 8 ± 14 ημέρες) για τη ομάδα ΑΔΔ. Αυτή η διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική (Ρ < 0,001). (πίνακας 1) Μετεγχειρητική αιμορραγία Πρωτοπαθής μετεγχειρητική αιμορραγία έλαβε χώρα σε 1 ασθενή της ομάδας ΑΔΔ. Υπήρχαν 9 ασθενείς (4 από την ομάδα SA και 5 από την ομάδα ΑΔΔ) οι οποίοι ανέφεραν δευτερογενή μετεγχειρητική αιμορραγία. Σε 5 ασθενείς (2 στην ομάδα SA και 3 στην ομάδα ΑΔΔ) δεν διαπιστώθηκε αιμορραγία κατά την προσέλευσή τους στο νοσοκομείο. Σε 1 άτομο (1,2%) της ομάδας SA καθώς και σε 3 (4,3%) άτομα της ομάδας ΑΔΔ διαπιστώθηκαν αιμορραγία η πήγματα αίματος στον αμυγδαλικό βόθρο, ενώ όλοι αυτοί οι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά. Σε ένα ασθενή από την ομάδα ΑΔΔ απαιτήθηκε έλεγχος της αιμορραγίας υπό γενική αναισθησία. (πίνακας 1) Άλλες επιπλοκές Ελαφρύ περιαμυγδαλικό οίδημα και οίδημα σταφυλής εμφανίστηκε σε 7 ασθενείς (8,64%) της ομάδας ΑΔΔ, αλλά υποχώρησαν μέσα σε 24 ώρες. Κανένα περιαμυγδαλικό οίδημα και οίδημα σταφυλής δεν εμφανίστηκε στην ομάδα SA. Καμιά άλλη επιπλοκή δεν εμφανίστηκε και στις δυο ομάδες. Συζήτηση Το Starion Thermal Welding System (Starion Instruments, Saratoga, California, USA) αποτελεί ένα νέο χειρουργικό σύστημα το οποίο χρησιμοποιεί απευ- θείας θερμική ενέργεια και πίεση για την ταυτόχρονη θρόμβωση και διαχωρισμό αγγείων και άλλων ιστών. Η θερμική ενέργεια παράγεται από μία απλή αντίσταση η οποία τροφοδοτείται από μία ηλεκτρική πηγή χαμηλής τάσης. Η αντίσταση αυτή βρίσκεται στο «ενεργό» τμήμα του χειρουργικού εργαλείου καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος από στρώμα θερμομονωτικού υλικού, απομονώνοντας έτσι τη θερμική ενέργεια σε ένα ορισμένο τμήμα του εργαλείου. Κατά τη σύγκλειση των σιαγόνων της χειρουργικής λαβής το θερμαινόμενο στοιχείο της λαβής συμπιέζεται σε μία αντίστοιχη υποδοχή από σιλικόνη η οποία συμμετέχει στο σχηματισμού του θερμικού πρανούς κατά μήκος των σιαγόνων της λαβής. Το θερμικό αυτό προφίλ αποτελείται από μία στενή ζώνη υψηλής θερμοκρασίας (cut zone) στο κέντρο, εκατέρωθεν της οποίας συμμετρικά υπάρχει μια ζώνη χαμηλότερης θερμοκρασίας (coagulation zone). Το χαρακτηριστικό αυτό θερμικό προφίλ είναι βασικό για τη λειτουργία του συστήματος καθώς επιτρέπει τον διαχωρισμό του αγγείου από την ζώνη υψηλής θερμότητας αλλά και την ταυτόχρονη συμμετρική και αμφοτερόπλευρη θρόμβωση γύρω από το σημείο διαχωρισμού του αγγείου από τη ζώνη χαμηλής θερμότητας. Στη ζώνη υψηλής θερμότητας έχει υπολογιστεί ότι η θερμοκρασία αγγίζει τους 300-400 ο C, θερμοκρασία η οποία προκαλεί τη εξάχνωση των ιστών και κατά συνέπεια το διαχωρισμό τους. Περίπου 500μ από το κέντρο της αντιστάσεως η θερμοκρασία αυτή πέφτει κάτω από 100 ο C. Η θερμοκρασία αυτή μετουσιώνει το κολλαγόνο και την ελαστίνη των τοιχωμάτων των αγγείων και του πέριξ συνδετικού ιστού. Επιπλέον η εξωτερική πίεση που ασκείται από τις σιαγόνες της χειρολαβής προκαλεί τον επανασχηματισμό του μετουσιωμένου κολλαγόνου και της ελαστίνης με τα τοιχώματα των αγγείων σε παράθεση, με αποτέλεσμα το σχηματισμό θρόμβου 4, 5. Πίνακας 1 Μέσος όρος χειρουργικού χρόνου, μέσος όρος του χρόνου επιστροφής σε κανονικό διαιτολόγιο, πρωτοπαθής και δευτεροπαθής μετεγχειρητική αιμορραγία στις ομάδες της αμυγδαλεκτομής με θερμική τήξη (SA) και αμυγδαλεκτομής με διπολική διαθερμία (ΑΔΔ ). SA ομάδα (n=81) ΑΔΔ ομάδα (n=69) Χρόνος χειρουργείου ± SEM 22.67 ± 0.38 22.23 ± 0.20 Επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο ± SEM 8.44 ± 0.12 12.01 ± 0.30 Πρωτοπαθής μετεγχειρητική αιμορραγία (n) 0 1 (1.4%) δευτεροπαθής μετεγχειρητική αιμορραγία (n) 1 (1.2%) 3 (4.3%) 119

000-000_LAXANAS-5 2/10/2008 16:22 ÂÏ 120 Β. Λαχανάς, Σ. Παπουλιάκος, Γ. Καρατζιάς, Μ. Χόρτη, Η. Ακριτίδου, Γ. Παπαγιάννης, Β. Σάνδρης, Θ. Καφφές Πίνακας 2 Ο μέσος πόνος για τις μετεγχειρητικές ημέρες 1, 3, 5, 7, 10 και 14 καθώς και ο συνολικός μέσος πόνος στις ομάδες SA και ΑΔΔ. Μέσος όρος πόνου ± SEM SA ομάδα (n=81) ΑΔΔ ομάδα (n=69) 1η Μετεγχειρητική ημέρα 8.86 ± 0.15 9.54 ± 0.07 3η Μετεγχειρητική ημέρα 8.26 ± 0.16 9.26 ± 0.09 5η Μετεγχειρητική ημέρα 7.90 ± 0.19 9.12 ± 0.12 7η Μετεγχειρητική ημέρα 6.65 ± 0.23 7.54 ± 0.18 10η Μετεγχειρητική ημέρα 2.20 ± 0.15 4.03 ± 0.19 14η Μετεγχειρητική ημέρα 1.04 ± 0.09 2.51 ± 0.26 Συνολικός μέσος όρος πόνου 5.82 ± 0.16 7.00 ± 0.15 Σε αυτή τη μελέτη διαπιστώθηκε πως το Starion Thermal Welding System εξασφαλίζει επαρκή αιμόσταση σε επεμβάσεις αμυγδαλεκτομής, καθώς δεν υπήρχε μετρήσιμη διεγχειρητική αιμορραγία στην ομάδα SA, ενώ παράλληλα δευτεροπαθής διεγχειρητική αιμορραγία συνέβη σε 1 ασθενή της ομάδας SA καθώς και σε 3 ασθενείς της ομάδας ΑΔΔ. Λόγω της προαναφερθείσας ελάχιστης θερμικής διασποράς του Starion στους παρακείμενους ιστούς, φαίνεται ότι ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος. Σε αυτή τη μελέτη ο μέσος πόνος σε όλες τις μετεγχειρητικές ημέρες καθώς και ο συνολικός μέσος πόνος στην ομάδα SA ήταν σημαντικά χαμηλότερος (Ρ < 0,001) από ότι στην ομάδα ΑΔΔ, ενώ και ο μέσος ορός του χρόνου επιστροφής σε κανονικό διαιτολόγιο ήταν επίσης σημαντικά χαμηλότερος (Ρ < 0,001) υπέρ της ομάδας SA. Επιπλέον κανένα σημείο θερμικής βλάβης δε σημειώθηκε στην ομάδα SA, ενώ ελαφρύ περιαμυγδαλικό οίδημα και οίδημα σταφυλής εμφανίστηκε σε 8,64% ασθενείς της ομάδας ΑΔΔ. Μεταξύ των λαβών που είναι διαθέσιμες για την ομάδα ΑΔΔ χρησιμοποιήθηκε η Bayonet Ultraslim Forceps (110-005D). Πρόκειται για ένα εργαλείο, το οποίο είναι μιας χρήσεως, το οποίο είναι εύκολο στη χρήση δίχως να απαιτεί ειδική εξάσκηση. Συμπέρασμα Συμπερασματικά, πιστεύουμε ότι η Starion αμυγδαλεκτομή αποδείχτηκε στη μελέτη μας μια αποτελεσματική μέθοδος, η οποία εξασφαλίζει επαρκή αιμόσταση, μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και γρήγορη επιστροφή στο κανονικό διαιτολόγιο. Summary Starion tonsillectomy versus bipolar tonsillectomy. V. Lachanas 1, S. Papouliakos 2, G. Karatzias 2, M. Chorti 1 I. Akritidou 2, J. Papagiannis 1, V. Sandris 2, T. Kaffes 1 1 ENT Department, General Hospital of Karditsa. 2 ENT Department, General Hospital of Larissa. Objective: To compare Starion Tonsillectomy (ST) with Bipolar Electrocautery Tonsillectomy (BET) procedure. Material and methods: A prospective randomized study was conducted on 150 consecutive adult patients undergoing tonsillectomy. Indications included: chronic tonsillitis, and obstructive sleep apnea syndrome. Exclusion criteria included: peritonsilar abscess history, bleeding disorders, and any other procedure together with tonsillectomy. Patients were randomly assigned to ST or BET groups. Intraoperative bleeding, operative time, postoperative pain, complication rates, and return to normal diet were evaluated. Results: In the ST group there was no measurable intraoperative bleeding, while mean bleeding for BET group was 16ml. No significant difference regarding mean operative time was noticed. Mean postoperative pain score and mean time for return to normal diet were significantly lower in the ST group. Primary hemorrhage occurred in 1 subject of the BET group. Secondary postoperative hemorrhage was noticed in 1 subjects of the ST group and 3 subjects of the BET group. Conclusion: Starion tonsillectomy procedure provides sufficient haemostasis, lower postoperative pain, and quick return to normal diet. 120

000-000_LAXANAS-5 2/10/2008 16:22 ÂÏ 121 Συγκριτική μελέτη Starion αμυγδαλεκτομής με αμυγδαλεκτομή με τη χρήση διπολικής διαθερμίας μπμ π ƒ ºπ 1. Younis RT, Lazar RH. History and current practice of tonsillectomy. Laryngoscope. 2002; 112(8 Pt 2):3-5. 2. Timms MS, Temple RH. Coblation tonsillectomy: a double blind randomized controlled study. J Laryngol Otol. 2002; 116(6):450-452. 3. Prokopakis EP, Lachanas VA, Benakis AA, et al. Tonsillectomy using the Ligasure vessel sealing system. A preliminary report. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2005; 69(9):1183-1186. 4. Treat MR. A new thermal device for sealing and dividing blood vessels. Available at: http: // www.starioninstruments.com/pdfs/ Treat.pdf. Accessed November 28, 2005. 5. Karatzias GT, Lachanas VA, Papouliakos SM, et al. Tonsillectomy Using the Thermal Welding System. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec. 2005; 67(4):225-229. 6. Belloso A, Chidambaram A, Morar P, et al. Coblation tonsillectomy versus dissection tonsillectomy: postoperative hemorrhage. Laryngoscope. 2003; 113 (11):2010-2013. 121