Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ Σ.Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 7 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ Ονοματεπώνυμο φοιτητριών: ΤΣΙΜΗΤΡΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΣΙΩΡΑ ΓΕΩΡΓΙΑ Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Θέμα: Μετανοσοκομειακή φροντίδα ασθενή με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), γνωστό και ως εγκεφαλικό, είναι μια κατάσταση στην οποία η νευρολογική βλάβη είναι αποτέλεσμα της μείωσης της αιμάτωσης σε μια εντοπισμένη περιοχή του εγκεφάλου. Μπορεί να είναι ισχαιμικά, όταν η παροχή αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου διακοπεί ξαφνικά από θρόμβο ή έμβολο, ή αιμορραγικά, όταν ένα αγγείο ραγεί, διαχέοντας αίμα στους χώρους που περιβάλλουν τους νευρώνες. Μια σημαντικού βαθμού ελάττωση της αιμάτωσης του εγκεφάλου είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρή αναπηρία ή θάνατο. Όταν η διάρκεια της μείωσης της αιματικής ροής είναι μικρή και η ανατομική περιοχή που συμμετέχει είναι περιορισμένη, το άτομο μπορεί να μην αντιληφθεί καν ότι υπέστη κάποια βλάβη. Παράγοντες κινδύνου είναι ορισμένα νοσήματα, συνήθειες και εθνικά χαρακτηριστικά. Κάποιοι από αυτούς είναι η αρτηριακή πίεση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η κατάχρηση ουσιών και η αθηροσκλήρυνση. Υπάρχουν τύποι εγκεφαλικών επεισοδίων οι οποίοι είναι: 1. ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο 2. παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο 3. θρομβωτικό εγκεφαλικό επεισόδιο 4. εμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο 5. αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο
ΜΕΤΑΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΘΕΝΗ Έλλειμμα αυτοφροντίδας Ο ασθενής που έχει υποστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να έχει έλλειμμα αυτοφροντίδας ως αποτέλεσμα διαταραχής της κινητικότητας ή διανοητικής σύγχυσης. Είναι σημαντικό για τους ασθενείς να φροντίζουν μόνοι τους και να περιποιούνται όσο περισσότερο μπορούν τον εαυτό τους, προκειμένου να προάγουν τη λειτουργική τους ικανότητα, να αποκτήσουν περισσότερη ανεξαρτησία, να μειώσουν τα αισθήματα αδυναμίας τους και να βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή τους. Ενθαρρύνουμε τη χρήση του μη προσβεβλημένου χεριού κατά το πλύσιμο, το ντύσιμο, το φαγητό. Συνεργασία με έναν θεραπευτή για τη σχεδίαση ενός προγράμματος εκγύμνασης των άνω άκρων στις καθημερινές συνήθειες. Διδάσκουμε τον ασθενή να ντύνεται φορώντας πρώτα τα ρούχα από την πάσχουσα πλευρά. Διαταραχή κινητικότητας Οι γενικότεροι στόχοι είναι η διατήρηση και η βελτίωση της λειτουργικότητας και η πρόληψη των επιπλοκών. Ενθαρρύνουμε τις ενεργητικές ασκήσεις για τη βελτίωση του εύρους κίνησης στα μη προσβεβλημένα άκρα. Αλλάζουμε θέσεις στον ασθενή συχνά. Διατηρούμε το σώμα σωστά ευθυγραμμισμένο και υποστηρίζουμε τα άκρα με μαξιλάρια. Μαθαίνουμε στον ασθενή να ελέγχει τα κάτω άκρα για ερυθρότητα ή οίδημα. Συνεργασία με έναν φυσιοθεραπευτή για τη χρήση κατάλληλων τεχνικών όταν κινείται ο ασθενής.
Διαταραχή της λεκτικής επικοινωνίας Ο ασθενείς που χάνει την ικανότητα επικοινωνίας χρειάζεται εντατική λογοθεραπεία και συναισθηματική υποστήριξη. Είναι σημαντικό να προσδιορισθεί με ακρίβεια η φύση της διαταραχής για την υποβοήθηση των μελών της οικογένειας να κατανοήσουν το πρόβλημα. Προσεγγίζουμε τον ασθενή ως ενήλικο άτομο. Δεν πρέπει να νομίζουμε ότι ο ασθενής που δεν ανταποκρίνεται λεκτικά δεν είναι σε θέση και να ακούσει. Μη μιλάτε δυνατά όταν απευθύνεστε στον ασθενή. Πρέπει να δώσετε επαρκή χρόνο στον ασθενή να αντιδράσει. Κοιτάζουμε τον ασθενή κατά πρόσωπο και του μιλάμε αργά. Είμαστε ειλικρινείς όταν δεν κατανοούμε την ομιλία του ασθενούς και του το λέμε. Χρησιμοποιούμε σύντομες, απλές προτάσεις και ερωτήσεις. Δεχόμαστε τις εκρήξεις θυμού του ασθενούς. Δοκιμάζουμε εναλλακτικές μεθόδους επικοινωνίας όπως κάρτες με σύντομες φράσεις. Διαταραχή της κατάποσης Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία της κατάποσης. Η αδυναμία ή έλλειψη συντονισμού της γλώσσας, η διαταραχή της προσοχής και η δυσλειτουργία του αντανακλαστικού της κατάποσης, μπορεί να προκαλέσουν πνιγμονή, σιελόρροια, εισρόφηση ή αναγωγή. Εξασφαλίζουμε την ασφάλεια κατά την σίτιση τοποθετώντας τον ασθενή σε καθιστή θέση και τον αυχένα ελαφρά σε κάμψη. Του λέμε να τρώει μαλακή τροφή και βάζοντας την τροφή πίσω από τα μπροστινά δόντια της μη προσβεβλημένης πλευράς. Πρέπει δίπλα στο κρεβάτι να υπάρχει εξοπλισμός αναρρόφησης για την περίπτωση πνιγμού. Ελαχιστοποιούμε τα εξωτερικά ερεθίσματα.
Μεταξύ των ευθυνών του νοσηλευτή είναι και το να εκτιμήσει την ικανότητα κατάποσης του ασθενούς, να αρχίσει ο ίδιος τη σίτισή του και να εκπαιδεύσει τα μέλη της οικογένειας στο πως θα σιτίζουν τον ασθενή. Η διαταραχή της κατάποσης μπορεί να είναι συνέπεια των νευρολογικών και μυοσκελετικών διαταραχών. Σήμερα, η σίτιση των ασθενών συχνά ανατίθεται σε κατά βάση ανεκπαίδευτο προσωπικό στις μονάδες εντατικής θεραπείας, ή διδάσκεται στα άτομα που θα φροντίζουν τον ασθενή. Ακόμη πρέπει να: Φροντίζουμε στα γεύματα να κάθεται με όρθιο τον κορμό σε καθαρό και αποκλειστικό χώρο για τον ασθενή. Παράσχουμε τα κατάλληλα μέσα. Ενθαρρύνουμε τη σύζυγο να τον επισκέπτεται και να του φέρνει ανά διαστήματα αγαπημένα του φαγητά. Εφαρμόζουμε ασκήσεις βελτίωσης του εύρους κίνησης του αριστερού χεριού και ποδιού. Διατηρούμε το δέρμα καθαρό και στεγνό. Εφαρμόζουμε σχέδιο αλλαγής θέσεως. Ενισχύουμε τις προσπάθειες του ασθενούς να επικοινωνήσει λεκτικά.
Είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνουμε την αυτοφροντίδα αλλά και τη συμμετοχή των μελών της οικογένειας στο σχέδιο φροντίδας. Η σωματική λειτουργία μπορεί να εξακολουθήσει να βελτιώνεται για 3 μήνες καθώς και η ομιλία. Επίσης θα πρέπει να προετοιμάσουμε την οικογένεια και τον ίδιο τον ασθενή στα εξής: Φροντίδα του σώματος, φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία. Ρεαλιστικές προσδοκίες. Ελεύθερος χρόνος για το άτομο που παρέχει φροντίδα. Διανομείς εφοδίων και προμηθειών. Οικιακό περιβάλλον κατάλληλο. Τροποποιήσεις στο σπίτι και κατάλληλα εφόδια. Υπηρεσίες κατ οίκον φροντίδας. Κοινωνικές υπηρεσίες, όπως παράδοση γευμάτων στο σπίτι, φροντίδα ηλικιωμένων κ.λ.π.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η φροντίδα των ασθενών μετά το νοσοκομείο, όχι μόνο με εγκεφαλικό επεισόδιο, είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς από αυτή κρίνεται η ανάρρωση και η μετέπειτα πορεία του. Είναι σημαντική η διδασκαλία της οικογένειας σε αυτή την φροντίδα και η κατανόηση της ιδιαιτερότητας της όλης κατάστασης του δικού τους ανθρώπου. Σεβόμενοι τις ανάγκες και τις αυξημένες απαιτήσεις του ασθενούς, τον βοηθάμε στην βελτίωση της κατάστασής του και στην εξέλιξή του. Ελπίζουμε μέσα από την παραπάνω μικρή ανασκόπηση στη μετανοσοκομειακή φροντίδα να αποδείξαμε τις γνώσεις μας και να προσθέσαμε ένα μικρό λίθο σε ένα τόσο σημαντικό θέμα. Ευχαριστούμε την κυρία Κυπαρίση για την ευκαιρία που μας έδωσε να αναπτύξουμε ένα τέτοιο θέμα.