ιοικώντας τους ανθρώπους Πως συµπεριφέρονται; Πως πρέπει να διοικηθούν; Πως πρέπει να λειτουργούν οι επιχειρήσεις; 1
Βασικά ερωτήµατα Βρίσκονται οι κατάλληλοι άνθρωποι στην κατάλληλη θέση; Υπάρχει το υπόβαθρο για την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων και συµπεριφορών; Υποκινούνται για την αύξηση της απόδοσης τους; Ενισχύονται οι οµάδες; Υπάρχουν τα κατάλληλα συστήµατα επικοινωνίας και ανάπτυξης «δεσµών» µε την εταιρεία; Τρία επίπεδα ανάλυσης: Συµπεριφορά ατόµου Συµπεριφορά οµάδας Συµπεριφορά οργανισµού Ο µάνατζερ θα κατανοήσει καλύτερα τη συµπεριφορά των ατόµων ώστε να επιτύχει αποτελεσµατικότερα τους στόχους του 2
Επιστήµες που συνεισφέρουν: Ψυχολογία Κοινωνιολογία Ανθρωπολογία Οικονοµία Πολιτικές επιστήµες Σ=f (A, Π) Σ=συµπεριφορά Α=άνθρωπος Π=περιβάλλον Το παγκόσµιο εξωτερικό περιβάλλον 3
ΑΡΧΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ PEST POLITICAL Νόµοι για την προστασία του περιβάλλοντος Νόµοι για τη φορολογία ιεθνείς εµπορικοί φραγµοί και νόµοι ECONOMIC Οικονοµική Ανάπτυξη Επιτόκια και νοµισµατική πολιτική Κρατικές δαπάνες SOCIAL Κατανοµή εισοδήµατος ηµογραφικά χαρακτηριστικά, πληθυσµιακή ανάπτυξη, ηλικιακή κατανοµή Εργασιακή και κοινωνική κινητικότητα TECHNOLOGICAL Κυβερνητικές δαπάνες για έρευνα Ανάπτυξη κλάδου µε τεχνολογικά επιτεύγµατα Εφευρέσεις και ανάπτυξη ΑΡΧΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ PEST POLITICAL Νόµοι για τις επιχειρήσεις και την ανταγωνιστικότητα Νόµοι για τα εργασιακά Πολιτική σταθερότητα ECONOMIC Προστασία καταναλωτή Φορολογία Συναλλαγµατικές ισοτιµίες SOCIAL Καλύψεις για ανέργους Αλλαγές στον τρόπο ζωής Στάση ως προς την εργασία την καριέρα και τη διασκέδαση TECHNOLOGICAL είκτης µεταφοράς τεχνολογίας Κύκλος ζωής και ταχύτητα αλλαγών τεχνολογιών Χρήση εναλλακτικών µορφών ενέργειας 4
ΑΡΧΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ PEST POLITICAL ECONOMIC SOCIAL TECHNOLOGICAL Νόµοι για την ασφάλεια στην εργασία Πληθωρισµός Εκπαίδευση Information technology Αγοραστική δύναµη Μόδα Internet Πηγή: Ward & Rivani, 2008 Υγεία, πρόληψη, Συναισθήµατα για την ασφάλεια Συνθήκες διαβίωσης πληθυσµού Αιτίες για τις αλλαγές Ένταση Ανταγωνισµού Παγκοσµιοποίηση Αλλαγές στην τεχνολογία ιάχυση πληροφοριών Αλλαγές στις αγορές 5
Παγκοσµιοποίηση Πολλαπλότητα (ανταγωνιστές, πελάτες, κυβερνήσεις, stakeholders) Αλληλεξάρτηση (οικονοµική, συµµαχίες) Αβεβαιότητα Αλλαγές Πολλαπλότητα Χ Αλληλεξάρτηση Χ Αβεβαιότητα X Αλλαγές = Πολυπλοκότητα Χαµηλοί µισθοί Χαµηλή εξειδίκευση Ευέλικτο δυναµικό ή Υψηλή εξειδίκευση Καλύτερης εκπαίδευσης προσωπικό Fordism ή Mass production Post Fordismή Flexible specialization 6
Shamrock organization το τετράφυλλο τριφύλλι (Handy, 1991) πυρήνας «ευέλικτο» δυναµικό συνεργάτες µε συµβόλαιο πελάτης Μοντέλο Atkinson & Meager, (1984) 1. Λειτουργική ευελιξία 2. Αριθµητική ευελιξία 3. Οικονοµική ευελιξία Γεωγραφική ευελιξία Χρονική ευελιξία 7
Η Νέα Επαγγελµατική Σχέση α) η παλιά συµφωνία Τιπρόσφερεο εργαζόµενος Τιπρόσφερεη επιχείρηση β) ηνέασυµφωνία Τι προσφέρει ο εργαζόµενος Τι προρφέρει η επιχείρηση Πιέσεις Κερδοφορίας Πιέσεις για µείωση κοστολογίων Βελτίωση παραγωγικότητας Ζητείται ταλέντο 8
Αυξηµένη τυποποίηση? Οιεταιρείεςεπιδιώκουν: Εναρµόνιση µε τους εταιρικούς στόχους και τις αξίες Ατοµικότητα Κυριαρχία του πελάτη Ή αυξηµένη προσαρµογή (localization?) Κουλτούρα Πιστεύω Αξίες Πρακτικές Θεσµοί Αφορά κράτη, θρησκείες, εργασιακά και φυλετικά 9
Κοινωνιολογικές θεωρίες κουλτούρας 5 διαστάσεις της κουλτούρας του Hofstede Προσανατολισµοί KLUCKHORN Λίστα παγκόσµιων αξιών Αξίες του Schwartz Στρατηγική και ιοίκηση Α.Π Εταιρική Στρατηγική H.R. 10
Εσωτερικό Περιβάλλον επιχείρησης ιοίκηση Οργανωσιακή δοµή Εσωτερικό Περιβάλλον Ηγεσία Στρατηγική Οργανωσιακή κουλτούρα ιοίκηση Α. Π. Ηγεσία Πλάνο διαδοχής Ανταµοιβές Ανάπτυξη εργαζοµένων ιοίκηση ταλέντων ιοίκηση απόδοσης Κnowledge Μanagement Επιβράβευση 11
Strategic People Management Στρατηγική ιοίκηση Ανθρώπων ιοίκηση Ανθρώπων Βασική Ικανότητα ιατηρήσιµο Ανταγωνιστικό Πλεονέκτηµα Στρατηγική H.R 1.Η παγκοσµιοποιηµένη προσέγγιση 2.Η προσέγγιση βάσει δεδοµένων (Best fit) 12
Κάθετη και Οριζόντια Ενσωµάτωση 1. Κάθετη: συνταίριασµα επιχειρησιακής στρατηγικής και στρατηγικής ανθρωπίνων πόρων, δίνοντας έµφαση στην ανταγωνιστικότητα των ανθρώπων σ ένα διεθνές περιβάλλον 2. Οριζόντια: συνταίριασµα πολιτικών HR όπως, στρατολόγηση, επιλογή, εκπαίδευση, ανάπτυξη, απόδοση, διαδοχή Πρακτικές εφαρµογές HR Ad Hoc HRM Ενσωµατωµένο HRM ιαδικαστικό HRM Στρατηγικό HRM Ρητορικό HRM «Ουσιαστικό HRM» 13
Σχέση HR managers και line managers Λόγοι για µη εναρµόνιση 1. Επιχειρησιακοί: Ελλιπής εκπαίδευση 2. ιοικητική βραχυχρόνια οπτική: Έµφαση στην κάλυψη στόχων 3. Μείωση ιεραρχικών επιπέδων: φόρτος εργασίας, µειωµένος χρόνος Η στρατηγική του HR Ανάλυση ιάγνωση Συµπεράσµατα και προτάσεις Πρόγραµµα δράσης Σχεδιασµός πόρων Οφέλη 14
Οι 4 ρόλοι του HR Έµφαση στη µελλοντική στρατηγική ιαδικασίες ιοίκηση Στρατηγικού HR ιοίκηση υποδοµών ιοίκηση αλλαγών ιοίκηση συµβολής εργαζοµένων Άνθρωποι Καθηµερινές λειτουργίες Οι 4 ρόλοι του HR 1.Στρατηγικός εταίρος 2.Πρεσβευτής αλλαγών 3.Ο πρωταθλητής των εργαζοµένων 4.Ειδικός στα διοικητικά 15
Παράγοντες που επηρεάζουν το HR Εξωτερικό Περιβάλλον Οργανωσιακό Περιβάλλον Οργανωσιακή δοµή 16
Θεωρητικές προσεγγίσεις 1. Γραφειοκρατία 2. Προσαρµοστικότητα στα δεδοµένα Έµφαση στην τεχνολογία «Μηχανιστική» επιχείρηση Η «οργανική» επιχείρηση Η ευέλικτη επιχείρηση Το τετράφυλλο τριφύλλι Spaghetti structure Οργανωσιακή οµή Κατά λειτουργία 17
Οργανωσιακή οµή Κατά προϊόν ή υπηρεσία Οργανωσιακή οµή Κατά περιοχή 18
Μήτρα Οργανωσιακή οµή Οργανωσιακή κουλτούρα 19
Schein s model ( οµή κρεµµυδιού) Παρατηρήσιµη Εκδηλώσεις Τυπικότητες Γλώσσα Πεποιθήσεις Αξίες Πιστεύω Slogans Κορµού Σύµβολα Ιστορίες Mottoes Πηγή: Schein, E.H. (1985) Organizational culture and leadership, San Francisco: Jossey - Bass Goffee and Jones Grid Πηγή: Goffee, R. and Jones, G. (1996) What holds the modern company together?, Harvard Business Review, Nov/Dec 2 διαστάσεις (κοινωνικότητα - sociability, προσήλωση σε κοινούς στόχους - solidarity), 4 κουλτούρες Υψηλή Κοινωνικότητα ικτυακή Networked Κατατετµηµένη Fragmented Κοινοτική Communal Μισθοφορική Mercenary Χαµηλή Χαµηλή Προσήλωση σε κοινούς στόχουςυψηλή 20
Οι 4 τύποι κουλτούρας του Handy πηγή: Handy, c. (1986) Understanding Organizations, London, Penguin Ρόλος Τράπεζες Ισχύς Οικογενειακή επιχείρηση 1 2 3 4 Καθήκοντα Κατασκευαστικές Α Μ HRM Άτοµο ικηγορικές εταιρείες Το πλαίσιο ανταγωνιστικών αξιών Cameron & Quinn (Πηγή: Μπουραντάς, 2005) 21
5 διαστάσεις της κουλτούρας πηγή: Hofstede, G. (2001)http://www.geerthofstede.com/geert_hofstede_resources.shtml 22