Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Αποτέλεσμα Εισοδήματος



Σχετικά έγγραφα
Ελαστικότητες Ζήτησης

Η αρχική γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: Η νέα γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w

Μεγιστοποίηση της Χρησιμότητας

Προσφορά Εργασίας Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας ( Χ,Α συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A)

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης.

Η Καμπύλη Προσφοράς της Επιχείρησης

Μικροοικονοµική Θεωρία

Επιπτώσεις μεταβολής τιμών

Δεύτερο πακέτο ασκήσεων

Κεφάλαιο 5 Νίκολσον (κεφ. 6,7,8,14 από Varian) Τα αποτελέσματα εισοδήματος και υποκατάστασης

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : Η ζήτηση των αγαθών

Notes. Notes. Notes. Notes. p x. x x

2 ο SET ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Ατομικές Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας - Έστω x=(x 1,,x n ) ένας καταναλωτικός συνδυασμός, όπου x i η ποσότητα του αγαθού i που καταναλώνει

Notes. Notes. Notes. Notes. C = p x x 1 + p y y 1. pxx + pyy = 160

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

Μαρσαλιανή και Χικσιανή καμπύλη ζήτησης. Γραφική απεικόνιση. Μικροοικονομική Θεωρία Ι / Διάλεξη 7β / Φ. Κουραντή 1

Θεωρία Καταναλωτή. Υποδειγματοποίηση της συμπεριφοράς του καταναλωτή. Βασική έννοια: Βελτιστοποίηση υπό περιορισμό.

Ελαχιστοποίηση του Κόστους

Επιλογές του Καταναλωτή και Αποφάσεις Ζήτησης Εκδόσεις Κριτική

Ιδιότητες καµπυλών ζήτησης

Ακαδημαϊκό έτος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Μάθημα: Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Ανάλυση συγκριτικής στατικής

Διάλεξη 4 Ελαστικότητα

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού.

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 3: Θεωρία επιλογών καταναλωτή Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

0 χ1 χ2 Ι2 χ3 Ι5 Ι3 χ

Διάλεξη 7. Εξίσωση Slutsky. Οι επιδράσεις µιας µεταβολής της

ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Κεφάλαιο 2. Ζήτηση των Αγαθών

Το αποτέλεσμα υποκατάστασης (όσο η τιμή μειώνεται τόσο λιγότερη ποσότητα


Πρώτο πακέτο ασκήσεων

To 2 ο Θεμελιώδες Θεώρημα Ευημερίας

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ. οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Ελαστικότητες Ζήτησης και Προσφοράς Εκδόσεις Κριτική

Γενική Ανταγωνιστική Ισορροπία και Αποτελεσματικές κατά Pareto Κατανομές σε Ανταλλακτική Οικονομία

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D )

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1 Μερική παραγώγιση και μερική παράγωγος

Συνάρτηση χρησιμότητας (utility function): u(x)

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 2: Θεωρία Καταναλωτή

Άσκηση 3: Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας για δύο αγαθά Χ και Υ έχει τη μορφή Cobb- Douglas U (X,Y) = X o,5 Y 0,5

ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ: Η ΘΕΩΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

x r i s t o s t s a g a l i d i s

Άριστες κατά Pareto Κατανομές

Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εισαγωγή στην Οικονομική Ανάλυση. Νίκος Θεοχαράκης Διάλεξη 5 Ιανουάριος 2014

Κεφ. 2. Η ζήτηση των αγαθών

Η θεωρία των επιλογών του καταναλωτή

2.10. Τιμή και ποσότητα ισορροπίας

Μεγιστοποίηση του Κέρδους

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Μικροοικονομική. Θεωρία Συμπεριφοράς Καταναλωτή

Μικροοικονομική. Ελαστικότητες

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

Ελαχιστοποίηση του Κόστους

Γενικά. Διάλεξη 12. Υπερβάλλον βάρος: Ορισμός. Ορισμός. Ορισμός. Ορισμός

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΕΜ ΕΞΑΜΗΝΟ

Χρηματικά μέτρα των ωφελειών από ανταλλαγή

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

Μικροοικονοµική Θεωρία. Ζήτηση ενός αγαθού ως συνάρτηση της τιµής. Notes. Notes. Notes. Notes. Κώστας Ρουµανιάς. 22 Σεπτεµβρίου 2014

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Λύσεις Δεύτερου Πακέτου Ασκήσεων

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΔΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ

ΘΕΜΑ Α Α1. α. Σωστό. β. Λάθος. γ. Λάθος. δ. Σωστό. ε. Σωστό Α2. Γ Α3. Β ΘΕΜΑ Β. Β1. Μεταβολή μόνο στη ζητούμενη ποσότητα

Διάλεξη 12. Φορολογία και αποτελεσματικότητα. Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/7

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 3 η. Αποτελεσματικότητα και Ευημερία

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α.1. Κάθε οικονομία παράγει πάντοτε τους συνδυασμούς των προϊόντων που βρίσκονται πάνω στην καμπύλη των παραγωγικών της δυνατοτήτων.

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΛΥΣΗ Α1. ΘΕΜΑ Α. 1. Λ 2. Λ 3. Λ 4. Σ 5. Λ Α2.1. Γ Α2.2. Δ ΘΕΜΑ Β. Β1.

ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τεχνολογία και Συναρτήσεις Παραγωγής παραγωγή εισροές εκροές επιχείρηση παραγωγικοί συντελεστές

Ποιες οικονομικές αρχές βρίσκονται πίσω από την ζήτηση Θεωρία Συμπεριφοράς του. Καταναλωτή. Θεωρία της Απόλυτης. Θεωρία της Τακτικής Ωφέλειας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Σχολή Μηχανικών Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής. Εισαγωγή στην Οικονομία.

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι: Θεωρία Συμπεριφοράς Καταναλωτή

Μάθηµα Τρίτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Ζήτηση)

ΜΑΘΗΜΑ Α.Ο.Θ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (2009) ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ. Κεφάλαιο 2. Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. Όνομα/Επίθετο: ΟΜΑΔΑ Α

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ. Οι αγοραίες δυνάµεις της προσφοράς και ζήτησης

Οικονοµικός ορθολογισµός

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης)

Προτιµήσεις-Υπενθύµιση

ΘΕΜΑ 1ο Σωστό, Λάθος, Ο νόμος της φθίνουσας η μη ανάλογης απόδοσης:

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Ελαστικότητα και Εφαρμογές. Αρ. Διάλεξης: 5

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σχεδιάγραμμα 1: Αξία ή Μικτή Ωφέλεια Ενός Προϊόντος και το Πλεόνασμα του Καταναλωτή. Μέτρα ευημερίας του καταναλωτή. Κ α μ π ύ λ η Ζ ή τ η σ η ς P 1

Transcript:

Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Αποτέλεσμα Εισοδήματος (Επιπτώσεις Μεταβολής της Τιμής στη Ζητούμενη Ποσότητα) () Διαγραμματική Παρουσίαση Α. Επιπτώσεις Μεταβολής της Τιμής στα Κανονικά Αγαθά M x / p (Π) Μείωση της Τιμής του Αγαθού BC x Γ A x x Β 0 A Γ B A M B x x p x Γ IC (U ) IC (U ) M p BC x

- Ο καταναλωτής επιλέγει αρχικά το σημείο - Έστω ότι η τιμή του αγαθού μειώνεται από Η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού μετατοπίζεται από BC σε BC. Ο καταναλωτής επιλέγει τώρα το σημείο A ( x, x ). A A p σε p. Γ ( x, x ). Γ Γ - ΗμετακίνησηαπότοσημείοΑστοΓ(δηλαδήησυνολικήαύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού από αναλυθεί σε δύο επιμέρους αποτελέσματα: x σε x ) A Γ μπορεί να ( Ι ) Αποτέλεσμα Υποκατάστασης (Μετακίνηση από το Α στο Β) - Ακόμα και αν το άτομο παραμείνει στην ίδια καμπύλη αδιαφορίας IC (δηλαδή ακόμα και αν η χρησιμότητα παραμείνει ίση με U), η αλλαγή των σχετικών τιμών θα οδηγήσει σε μετακίνηση από το σημείο Α στο Β (κατά μήκος της αρχικής IC ).

-H μείωση της σχετικής τιμής του αγαθού οδηγεί το άτομο να υποκαταστήσει το αγαθό με το σχετικά φθηνότερο αγαθό. A B A B x x x x (αύξηση του σε, μείωση του σε ) => Αυτή η μετακίνηση από το σημείο Α στο Β κατά μήκος της αρχικής IC (δηλαδή η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού λόγω μείωσης της τιμής p, με δεδομένη τη χρησιμότητα U) ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης. ( ΙΙ ) Αποτέλεσμα Εισοδήματος (ΜετακίνησηαπότοΒστοΓ) - Ημείωσητηςτιμήςτουαγαθού αυξάνει το πραγματικό εισόδημα του ατόμου. Το άτομο μπορεί να αποκτήσει ένα μεγαλύτερο επίπεδο χρησιμότητας (U >U ), δηλαδή μπορεί να μετακινηθεί από το σημείο Β (επί της αρχικής καμπύλης αδιαφορίας IC ) στο σημείο Γ (επί της υψηλότερης καμπύλης αδιαφορίας IC ). 3

=> Αυτή η μετακίνηση από το σημείο Β στο Γ (δηλαδή η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού λόγω αύξησης του πραγματικού εισοδήματος του ατόμου) ονομάζεται αποτέλεσμα εισοδήματος. B x x Γ B x x Γ (αύξηση του σε και αύξηση του σε, διότι τα αγαθά, είναι κανονικά.) - Σημείωση: Η παρατηρούμενη καταναλωτική συμπεριφορά είναι μόνο η συνολική μετακίνησηαπότοσημείοαστογ(δηλαδή η συνολική μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας από σε ). x Α x Γ 4

(Π) Αύξηση της Τιμής του Αγαθού x BC M / p x Β x Γ A x Γ B A BC IC (U ) 0 x Γ B x IC (U ) A x M p p M - Ο καταναλωτής επιλέγει αρχικά το σημείο - Έστω ότι η τιμή του αγαθού αυξάνεται από Η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού μετατοπίζεται από BC σε BC. 5 x A A A ( x, x ). p σε p.

Γ Γ Γ ( x, x ). - Ο καταναλωτής επιλέγει τώρα το σημείο - ΗμετακίνησηαπότοσημείοΑστοΓ(δηλαδήησυνολικήμείωση A Γ της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού από x μπορεί να σε x ) αναλυθεί σε δύο επιμέρους αποτελέσματα: ( Ι ) Αποτέλεσμα Υποκατάστασης (Μετακίνηση από το Α στο Β) - Ακόμα και αν το άτομο παραμείνει στην ίδια καμπύλη αδιαφορίας IC (δηλαδή ακόμα και αν η χρησιμότητα παραμείνει ίση με U), η αλλαγή των σχετικών τιμών θα οδηγήσει σε μετακίνηση από το σημείο Α στο Β (κατά μήκος της αρχικής IC ). -H αύξηση της σχετικής τιμής του αγαθού οδηγεί το άτομο να υποκαταστήσει το αγαθό με το σχετικά φθηνότερο αγαθό. A B A B (μείωση του σε, αύξηση του σε x ) x x x => Αυτή η μετακίνηση από το σημείο Α στο Β κατά μήκος της αρχικής IC (δηλαδή η μείωση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού λόγω αύξησης της τιμής p, με δεδομένη τη χρησιμότητα U) 6 ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης.

( ΙΙ ) Αποτέλεσμα Εισοδήματος (ΜετακίνησηαπότοΒστοΓ) - Η αύξηση της τιμής του αγαθού μειώνει το πραγματικό εισόδημα του ατόμου. Το άτομο αναγκάζεται να μετακινηθεί από το σημείο Β (επί της αρχικής καμπύλης αδιαφορίας IC ) στο σημείο Γ (επί της χαμηλότερης καμπύλης αδιαφορίας IC ), δηλαδή η χρησιμότητα μειώνεται από U σε U. => Αυτή η μετακίνηση από το σημείο Β στο Γ (δηλαδή η μείωση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού λόγω μείωσης του πραγματικού εισοδήματος του ατόμου) ονομάζεται αποτέλεσμα εισοδήματος. B x x Γ B x x Γ (μείωση του σε και μείωση του σε, διότι τα αγαθά, είναι κανονικά.) 7

- Παρατήρηση: Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το αποτέλεσμα εισοδήματος λειτουργούν προς την ίδια κατεύθυνση (αλληλοενισχύονται). - Αν η τιμή του αγαθού μειωθεί, τότε: Το αποτέλεσμα υποκατάστασης τείνει να αυξήσει τη ζητούμενη ποσότητα x. Το αποτέλεσμα εισοδήματος (η αύξηση του πραγματικού εισοδήματος) τείνει επίσης να αυξήσει τη ζητούμενη ποσότητα x. - Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε η μείωση (αύξηση) της τιμής p οδηγεί σίγουρα σε αύξηση (μείωση) της ζητούμενης ποσότητας x, δηλαδή η τιμή και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις: x ( p, M)/ p < 0 8

Β. Επιπτώσεις Μεταβολής της Τιμής στα Κατώτερα Αγαθά - Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το αποτέλεσμα εισοδήματος λειτουργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις. - Αν η τιμή του αγαθού μειωθεί, τότε: Το αποτέλεσμα υποκατάστασης τείνει να αυξήσει τη ζητούμενη ποσότητα x. Το αποτέλεσμα εισοδήματος (η αύξηση του πραγματικού εισοδήματος) τείνει να μειώσει τη ζητούμενη ποσότητα x. - Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε η επίπτωση από μια μείωση (ήαύξηση) της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι αμφίβολη (δεν μπορεί να προβλεφθεί με βεβαιότητα). 9

Αγαθά Gffen - Αν το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι αρκετά ισχυρό για ένα κατώτερο αγαθό, τότε η τιμή και η ζητούμενη ποσότητα μπορούν να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. - Ένα αγαθό ονομάζεται αγαθό Gffen αν η αύξηση (μείωση) της τιμής p οδηγεί σε αύξηση (μείωση) τηςζητούμενηςποσότηταςx : x ( p, M)/ p > 0 - Ημείωση(αύξηση) της ζητούμενης ποσότητας ενός αγαθού λόγω μείωσης (αύξησης) της τιμής του ονομάζεται παράδοξο του Gffen. - Παράδειγμα: Αύξηση κατανάλωσης πατάτας λόγω αύξησης της τιμής της (Ιρλανδία, 9 ος αιώνας). 0

() Μαθηματική Παρουσίαση - Η συνολική επίπτωση από μια μεταβολή της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x δίνεται από τη μερική παράγωγο: x ( pm, )/ p - Αναλύουμε αυτήν τη συνολική επίπτωση στα επιμέρους αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος χρησιμοποιώντας τις σχέσεις που συνδέουν τις Μαρσαλιανές με τις αντισταθμιστικές συναρτήσεις ζήτησης: x ( pm, ) = h[ pv, ( pm, )] h( p, u) = x[ p, e( p, u)] - Πρόταση (Εξίσωση του Slutsky). Αν u = V(p,M), τότε για κάθε (p,m) ισχύει: x( pm, ) h( pu, ) x( pm, ) = x ( p, M) p p M

- Απόδειξη: Χρησιμοποιούμε την ταυτότητα: h( p, u) = x[ p, e( p, u)] () - Παραγωγίζουμε την () ως προς p : h x x e () = + () p p e p - Eίναι: epu (, ) = epv [, ( pm, )] = M (3) e - Από το Λήμμα του Shephard, γνωρίζουμε: = h ( p, u) (4) p (3) h x x - Άρα: () = + h ( p, u) (5) (4) p p M - Επίσης: h( p, u) = h[ p, V( p, M)] = x ( p, M) (6) (6) h x x x h x - Άρα: (5) = + x( p, M) = x( p, M) p p M p p M

- Ο όρος h( p, u)/ p παριστάνει το αποτέλεσμα υποκατάστασης, διότι δείχνει τη μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας x (όταν μεταβάλλεται η τιμή p ) υποθέτοντας ότι η χρησιμότητα παραμένει σταθερή (κίνηση κατά μήκος μιας δεδομένης καμπύλης αδιαφορίας). - Ο όρος x( pm, ) [ x( pm, )/ M] παριστάνει το αποτέλεσμα εισοδήματος, διότι δείχνει τη μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας x (όταν μεταβάλλεται η τιμή p ) λόγω μεταβολής του πραγματικού εισοδήματος. Κατεύθυνση Αποτελεσμάτων Υποκατάστασης και Εισοδήματος ( Ι ) Κατεύθυνση Αποτελέσματος Υποκατάστασης - Αντισταθμιστικός Νόμος Ζήτησης (ή ος Νόμος του Hcks). Αν η συνάρτηση χρησιμότητας είναι οιονεί κοίλη, τότε το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό: h( p, u) / p 0, =,..., n. 3

- Αν η τιμή του αγαθού μειωθεί, τότε ο καταναλωτής υποκαθιστά τα υπόλοιπα αγαθά με το σχετικά φθηνότερο αγαθό, δηλαδή η ζητούμενη ποσότητα h αυξάνεται. (II) Κατεύθυνση Αποτελέσματος Εισοδήματος () Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι επίσης αρνητικό: x ( p, M) [ x ( p, M)/ M] < 0 ( + ) - Στην περίπτωση αυτή, τα αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος λειτουργούν προς την ίδια κατεύθυνση (είναι και τα δύο αρνητικά). x( p, M) h( p, u) x( p, M) = x ( p, M) < 0 p p M ( ) ( ) 4

- Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε η μείωση (αύξηση) της τιμής p οδηγεί σίγουρα σε αύξηση (μείωση) της ζητούμενης ποσότητας x, δηλαδή η τιμή και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις. () Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι θετικό: x ( p, M) [ x ( p, M)/ M] > 0 ( ) - Στην περίπτωση αυτή, τα αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος λειτουργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις (το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό, ενώ το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι θετικό). x( p, M) h( p, u) x( p, M) = x ( p, M) > 0 p p M < ( ) ( + ) 5

- Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε η επίπτωση από μια μείωση (ήαύξηση) της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι αμφίβολη (δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια). - Αν το (θετικό) αποτέλεσμα εισοδήματος υπερισχύει του (αρνητικού) αποτελέσματος υποκατάστασης, τότε ισχύει x( p, M)/ p > 0 (δηλαδή το αγαθό είναι ένα αγαθό Gffen). - Παράδειγμα. Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας Cobb-Douglas: ux (, x) xx α β =, αβ, > 0, α+ β= Γνωρίζουμε: x( p, M) = αm / P (Μαρσαλιανές Συναρτήσεις Ζήτησης) x ( p, M) = β M / P (, ) / α β / ( ) ( ) β ( α β) ( ) α ( β α) ( ) V p M = a p p M h( p, u) = / p / p u h ( p, u) = / p / p u β α β (Έμμεση Συνάρτηση Χρησιμότητας) (Αντισταθμιστικές Συναρτήσεις Ζήτησης) 6

- Η συνολική επίπτωση από μια μεταβολή της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι: x ( p, M) / p = αm / p < 0 (7) - Αναλύουμε τη συνολική επίπτωση στα επιμέρους αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος (χρησιμοποιώντας την εξίσωση του Slutsky). - Αποτέλεσμα Υποκατάστασης: h( p, u) / p = α β p p u (8) (9) β α β β α ( ) ( β ) Θέτουμε: u = V( p, M) = a/ p / p M (9) Άρα: (8) h( p, M) / p = αβ M / p (0) -Αποτέλεσμα Εισοδήματος: x( p, M) [ x( p, M)/ M] = α M / p () - Αθροίζουμε τα αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος για να πάρουμε τη συνολική επίπτωση από τη μεταβολή της τιμής: x ( p, M ) (, ) (, ) = h p u x ( p, M) x p M = p p M β (0) () 7

M M M αβ α α = = p p p, πράγματι (όπως βρήκαμε και στην (7)). - Αριθμητικό Παράδειγμα: Έστω α=β=/, p =, p =4, M=8. Τότε: x =4, x =, V=, h (p =, p =4, u=)=4= x Ανητιμήτουαγαθού αυξηθεί σε p = 4, τότε: x =, h ( p = 4, p = 4, u = ) = Δ x = x x = 3 : Συνολική επίπτωση στη ζητούμενη ποσότητα. Αναλύουμε τη συνολική επίπτωση στα επιμέρους αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος: *Αποτέλεσμα Υποκατάστασης: Δ h = h h = * Αποτέλεσμα Εισοδήματος = Συνολική Επίπτωση Αποτέλεσμα Υποκατάστασης = Δx Δ h = ( 3) ( ) =. 8

Σχέσεις Ζήτησης Μεταξύ των Αγαθών (Υποκατάστατα και Συμπληρωματικά Αγαθά) - Εξετάζουμε τις επιπτώσεις από μια μεταβολή της τιμής του αγαθού ( p ) στη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού ( x ): x ( pm, )/ p - Αναλύουμε αυτή τη συνολική επίπτωση στα επιμέρους αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος χρησιμοποιώντας τη γενικευμένη εξίσωση του Slutsky: x( pm, ) h( pu, ) x( pm, ) = x ( p, M) p p M - Οόρος h( p, u)/ p παριστάνει το (σταυροειδές) αποτέλεσμα υποκατάστασης. - Ο όρος x (, ) [ (, )/ ] παριστάνει το (σταυροειδές) pm x pm M αποτέλεσμα εισοδήματος. 9

Κατεύθυνση (Σταυροειδών) Αποτελεσμάτων Υποκατάστασης και Εισοδήματος ( Ι ) Κατεύθυνση (Σταυροειδούς) Αποτελέσματος Υποκατάστασης - Αν η συνάρτηση χρησιμότητας είναι οιονεί κοίλη, τότε το (σταυροειδές) αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι θετικό: h( p, u)/ p 0,, =,..., n. - Ανητιμήτουαγαθού αυξηθεί, τότε ο καταναλωτής υποκαθιστά το αγαθό με το σχετικά φθηνότερο αγαθό, δηλαδή η ζητούμενη ποσότητα h αυξάνεται. (II) Κατεύθυνση (Σταυροειδούς) Αποτελέσματος Εισοδήματος () Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε το σταυροειδές αποτέλεσμα εισοδήματος είναι αρνητικό: x ( p, M) [ x ( p, M)/ M] < 0 ( + ) 0

- Στην περίπτωση αυτή, τα αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος λειτουργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις (το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι θετικό, ενώ το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι αρνητικό). x( p, M) h( p, u) x( p, M) = x ( p, M) > 0 p p M < ( + ) ( ) - Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κανονικό, τότε η επίπτωση από μια μείωση (ήαύξηση) της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι αμφίβολη. () Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε το σταυροειδές αποτέλεσμα εισοδήματος είναι θετικό: x ( p, M) [ x ( p, M)/ M] > 0 ( )

- Στην περίπτωση αυτή, τα αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος λειτουργούν προς την ίδια κατεύθυνση (είναι και τα δύο θετικά). x( p, M) h( p, u) x( p, M) = x ( p, M) > 0 p p M ( + ) ( + ) - Συμπέρασμα: Αν το αγαθό είναι κατώτερο, τότε η αύξηση (μείωση) της τιμής p οδηγεί σίγουρα σε αύξηση (μείωση) της ζητούμενης ποσότητας x. Υποκατάστατα και Συμπληρωματικά Αγαθά Ορισμός () Δύο αγαθά, ονομάζονται ακαθάριστα υποκατάστατα αν: x ( p, M)/ p > 0 - Ηαύξηση(μείωση) της τιμής του αγαθού αυξάνει (μειώνει) τη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού.

() Δύο αγαθά, ονομάζονται ακαθάριστα συμπληρωματικά αν: x ( p, M)/ p < 0 - Ηαύξηση(μείωση) της τιμής του αγαθού μειώνει (αυξάνει) τη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού. - Παράδειγμα. Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας Cobb-Douglas: ux (, x) xx α β =, αβ, > 0, α+ β= Γνωρίζουμε: x( p, M) = αm / P (Μαρσαλιανές Συναρτήσεις Ζήτησης) x ( p, M) = β M / P (, ) / α β / ( ) ( ) β ( α β) ( ) α ( β α) ( ) V p M = a p p M h( p, u) = / p / p u h ( p, u) = / p / p u β α β (Έμμεση Συνάρτηση Χρησιμότητας) (Αντισταθμιστικές Συναρτήσεις Ζήτησης) 3

- Η συνολική επίπτωση από μια μεταβολή της τιμής p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι: x ( p, M) / p = 0 () Δηλαδή, τα αγαθά, δεν είναι ακαθάριστα υποκατάστατα ούτε συμπληρωματικά. - Αναλύουμε τη συνολική επίπτωση στα επιμέρους σταυροειδή αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος (χρησιμοποιώντας τη γενικευμένη εξίσωση του Slutsky). - Αποτέλεσμα Υποκατάστασης: h( p, u) / p = α β p p u (3) (4) β α β α α ( ) ( β ) Θέτουμε: u = V( p, M) = a/ p / p M (4) Άρα: (3) h( p, u) / p = αβ M / pp (5) -Αποτέλεσμα Εισοδήματος: x ( p, M) [ x ( p, M) / M] = αβ M / p p (6) β 4

- Αθροίζουμε τα σταυροειδή αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος για να πάρουμε τη συνολική επίπτωση από τη μεταβολή της τιμής: x ( p, M) h( p, u) x ( p, M) = x ( p, M) = p p M αβ M αβ M = = pp pp (5) (6) 0, πράγματι (όπως βρήκαμε και στην ()). - Άρα: Για τη συνάρτηση Cobb-Douglas, τα σταυροειδή αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος αλληλοεξουδετερώνονται. => Η συνολική (ακαθάριστη) επίπτωση από μια μεταβολή της p στη ζητούμενη ποσότητα x είναι μηδενική. 5

- Ο ορισμός των ακαθάριστων υποκατάστατων και συμπληρωματικών αγαθών έχει το μειονέκτημα της ασυμμετρίας. - Είναι δυνατό να ισχύει x( p, M)/ p > 0 και, ταυτόχρονα, να ισχύει x ( p, M)/ p < 0 (ή x ( p, M)/ p = 0) Ασαφής σχέση μεταξύ των αγαθών,. - Παράδειγμα. Έστω η οιονεί γραμμική συνάρτηση χρησιμότητας: ux (, x) = lnx+ x - Οι Μαρσαλιανές συναρτήσεις ζήτησης είναι: M (,0), αν M p p ( x, x ) = p M p (, ), αν M p p p 6

x - Για M p, είναι: > 0 και = 0 p p => Ασαφής σχέση μεταξύ των αγαθών,. Ορισμός () Δύο αγαθά, ονομάζονται καθαρά (ήκατάhcks) υποκατάστατα αν: h( p, u)/ p > 0 - Παρατήρηση: Αν η συνάρτηση χρησιμότητας είναι οιονεί κοίλη, τότε τα αγαθά, είναι καθαρά υποκατάστατα. () Δύο αγαθά, ονομάζονται καθαρά συμπληρωματικά αν: h( p, u)/ p < 0 - Πρόταση:(Συμμετρία Σταυροειδών Αποτελεσμάτων Υποκατάστασης ή ος Νόμος του Hcks). Για δύο οποιαδήποτε αγαθά, ισχύει: h(, ) h ( p, u) p u = p p x 7

- Παράδειγμα. Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας Cobb-Douglas: ux (, x) xx α β =, αβ, > 0, α+ β=. Έχουμε ήδη βρει: β ( α β) ( ) h( p, u) = / p / p u α ( β α) ( ) h ( p, u) = / p / p u β α (Αντισταθμιστικές Συναρτήσεις Ζήτησης) h h = α β p p u = > p β α β α p 0. Δηλαδή: - Τα αγαθά, είναι καθαρά υποκατάστατα. - Τα σταυροειδή αποτελέσματα υποκατάστασης είναι συμμετρικά. 8

- 3 ος Νόμος του Hcks: Τα περισσότερα αγαθά πρέπει να είναι καθαρά υποκατάστατα. - Απόδειξη: Γνωρίζουμε ότι η αντισταθμιστική συνάρτηση ζήτησης είναι ομογενής μηδενικού βαθμού ως προς τις τιμές. => Εφαρμόζουμε το θεώρημα του Euler στη συνάρτηση h (p,u): h( p, u) h( p, u) h( p, u) p +... + p +... + pn = 0 (7) p p p Από τον ο Νόμο του Hcks, έχουμε: h ( p, u) 0 (8) p h ( p, u) Από (7), (8) p 0 p - Δηλαδή: Το σταθμισμένο άθροισμα των σταυροειδών αποτελεσμάτων υποκατάστασης πρέπει να είναι θετικό για κάθε αγαθό. n 9