Περιφερειακό Συνέδριο ΕΕ Κύπρος Αειφόρος Αγροτική Ανάπτυξη Ακάμα 24 Ιανουαρίου 2015 Αίθουσα Συνεδρίων - Ξενοδοχείο Droushia Heights (Δρούσεια) Αλεξάνδρα Ατταλίδου - Αν. Επικεφαλής Γραφείου ΕΚ στην Κύπρο Αγαπητό Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αγαπητοί τοπικοί άρχοντες, Φίλοι και φίλες, Σας καλωσορίζω και σε αυτό το περιφερειακό συνέδριο, το τρίτο της σειράς, για την χερσόνησο του Ακάμα και τις ευκαιρίες για μια αειφόρο αγροτική ανάπτυξη. Ήθελα να ξεκινήσω εκφράζοντας εκ μέρους του ΕΚ τις θερμές μου ευχαριστίες στο Τμήμα Περιβάλλοντος και τη Διευθύντρια του Έργου Ακάμα για τη συνδιοργάνωση αυτού του συνεδρίου, καθώς και όλους όσους αποδέχτηκαν την πρόσκλησή μας να συμμετέχουν με παρεμβάσεις και ομιλίες. Βρισκόμαστε σε μια πραγματικά μοναδική περιοχή, τόσο για την γεωλογία και τη φυσιογραφία της, όσο και για την χλωρίδα και την πανίδα της. Η χερσόνησος του Ακάμα είναι μέρος της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής κληρονομιάς, και ως τέτοια πρέπει να προστατευτεί και να αναδειχθεί. Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και το Διαχειριστικό Σχέδιο της περιοχής Natura 2000 "Χερσόνησος Ακάμα" το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί και να τεθεί σε εφαρμογή για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. 1
Αυτό το Σχέδιο έχει μεγάλη σημασία, αν αναλογιστούμε τα λάθη που έγιναν στην Κύπρο σε σχέση με το είδος ανάπτυξης που επιλέγηκε τόσο για τον Κυπριακό τουρισμό, όσο και για την Κυπριακή γεωργία. Επιλογές και μοντέλα διαχείρισης που οδήγησαν σε μια άναρχη ανάπτυξη για επιδίωξη γρήγορου και βραχυπρόθεσμου κέρδους, οι οποίες ζημίωσαν τόσο το περιβάλλον, όσο και τους ίδιους τους γεωργούς, κτηνοτρόφους και παραγωγούς. Πανέμορφοι τόποι μετατράπηκαν από φυσικοί παράδεισοι σε παραδείγματα προς αποφυγή με την αλλοίωση τόσο του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και του παραδοσιακού οικιστικού χαρακτήρα των αγροτικών περιοχών της Κύπρου. Η οικονομική κρίση αποκάλυψε την ένδεια που χαρακτήριζε την στρατηγική μας για το μέλλον αυτού του τόπου. Ωστόσο δεν είναι ποτέ αργά για να αλλάξουν και να αντιστρέψουμε αυτά τα δεδομένα. Και σε αυτό η ΕΕ μπορεί και είναι διαχρονικά υποστηρικτής και αρωγός μέσα από την ανάπτυξη της Κοινής Αγροτικής/ Γεωργικής Πολιτικής της Ευρώπης. Με το 77% της συνολικής έκτασης της ΕΕ να αποτελείται από αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των δασικών περιοχών και των γεωργικών εκτάσεων, είναι ξεκάθαρη η βαρύτητα που έχει η Αγροτική Ανάπτυξη και το περιβάλλον για την Ευρώπη. Το ΕΚ έπαιξε διαχρονικά σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και εφαρμογή αυτής της πολιτικής, πάντοτε προσαρμοσμένο στη σημαντικότητα της προστασίας του περιβάλλοντος, όπως αυτό επιβάλλεται και από τις Συνθήκες της ΕΕ. 2
Στο τέλος του 2013 έγινε κατορθωτό, μετά από δεκαετίες διαπραγματεύσεων και μια σειρά μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησε το '90 να αναθεωρηθεί ολόκληρο το πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής/ Γεωργικής Πολιτικής. Το ΕΚ συμμετείχε για πρώτη φορά σε αυτή τη διαδικασία ως συννομοθέτης με το Συμβούλιο, γεγονός που αυξάνει την παρουσία και τη δράση του μοναδικού άμεσα εκλεγμένου οργάνου της ΕΕ από τους Ευρωπαίους πολίτες σε μια πολιτική τόσο ζωτική για όλους. Πτυχές του νέου πλαισίου της Κοινής Αγροτικής/ Γεωργικής Πολιτικής, ιδιαίτερα σε συνάρτηση με την αειφόρο αγροτική ανάπτυξη, θα παρουσιάσει εκ μέρους του ΕΚ ο Ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδάκης. Αρκεί εδώ να τονίσω ότι η Κοινή Αγροτική/ Γεωργική Πολιτική συνεχίζει να βασίζεται σε δύο πυλώνες: από τη μια στην υποστήριξη του ίδιου του παραγωγού με την παροχή συγκεκριμένων Άμεσων Πληρωμών και Ενισχύσεων, και από την άλλη στην Αγροτική Ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος με την προώθηση συγκεκριμένων μέτρων Πράσινων Ενισχύσεων και καινοτόμων δράσεων για την αειφόρο ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα και για το σεβασμό και την προστασία του φυσικού μας πλούτου, όπως είναι η χερσόνησος του Ακάμα. Η χρηματοδότηση της Αγροτικής/ Γεωργικής Πολιτικής, που φτάνει στα 95 δισεκατομμύρια ευρώ για όλη την επικράτεια της ΕΕ βασίζεται στο γενικό πλαίσιο του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλάνου 2014-2020, το οποίο στοχεύει στην ενδυνάμωση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Στο νέο αναθεωρημένο πλαίσιο, η Κοινή Αγροτική/ Γεωργική Πολιτική προσαρμόζεται στις νέες προκλήσεις για βελτιωμένη, βιώσιμη και 3
αποτελεσματική γεωργία στην Ευρώπη. Προσφέρονται μέτρα και εργαλεία για μια εναλλακτική οικονομική ανάπτυξη. Και με αυτή την ευκαιρία, είναι επιτακτική ανάγκη κι η Κύπρος να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις για την επαναφορά της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την ανάπτυξη γενικότερα. Και για αυτό απαιτείται ενεργητική διεκδίκηση και εκ μέρους των γεωργών. Για παράδειγμα, νέοι άνεργοι θα μπορούσαν να ψάξουν και να βρουν ευκαιρίες που μπορούν να τύχουν αξιοποίησης, τόσο προς το συμφέρον των ιδίων όσο και προς το συμφέρον της Κυπριακής οικονομίας και της Κυπριακής υπαίθρου. Ιδιαίτερα αφού μέσα από την Κοινή Αγροτική/ Γεωργική Πολιτική προσφέρεται χρηματική ενίσχυση για γεωργούς κάτω των 40 ετών. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα να αντλήσουμε από την περίοδο 2007-2013: Τα χρήματα που επενδύθηκαν από τα Ταμεία Αγροτικής Ανάπτυξης βοήθησαν 300 νέους να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της γεωργίας και δημιούργησαν 1.7 εκατομμύρια ευρώ ακαθάριστη προστιθέμενη αξία για την Κυπριακή οικονομία. Επίσης, από το 2007: - Επενδύθηκαν πέραν των 392 εκατομμυρίων ευρώ στο γεωργικό τομέα και τις αγροτικές περιοχές της Κύπρου - 1.500 γεωργικές επιχειρήσεις υποστηρίχθηκαν από την επένδυση περίπου 75 εκατομμυρίων ευρώ για εκσυγχρονισμό 4
- Πέραν των 67 χιλιάδων εκταρίων ορεινών περιοχών ή περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα υποστηρίχθηκαν μέσα από προγράμματα αειφόρου διαχείρισης Ακόμα, οι Άμεσες πληρωμές και ενισχύσεις που προβλέπονται μπορούν να αποδειχθούν ένα σημαντικό δίχτυ ασφάλειας ή έστω να προσφέρουν οικονομικές ανάσες εν μέσω της χρηματοοικονομικής κρίσης στο νησί. Ως ΕΚ είμαστε πεπεισμένοι ότι μπορούν να γίνουν πολλά περισσότερα. Και το αναθεωρημένο πλαίσιο του 2013 παρέχει τα βήματα προς την ορθή κατεύθυνση. Αυτό που απαιτείται είναι η συνέργεια τόσο των εθνικών όσο και των τοπικών αρχών και των παραγωγών, μαζί και με την αρωγή της ΕΕ για ανάπτυξη δράσεων προς τη σωστή κατεύθυνση. Και το ΕΚ μπορεί να αποτελέσει ένα άγρυπνο μάτι για την προστασία περιοχών όπως η Χερσόνησος του Ακάμα που εντάσσονται στο πρόγραμμα Natura 2000, φτάνει η ίδια η τοπική κοινωνία να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή Αναφορών του ΕΚ έχει ήδη λάβει αιτήματα αναφορών για περιβαλλοντικά θέματα που αφορούν και την Χερσόνησο Ακάμα. Ευχαριστώ. 5