Η Επαγγελματική Συμβουλευτική μέσα από το πρίσμα της Θετικής Ψυχολογίας Δέσποινα Σιδηροπούλου Δημακάκου Καθηγήτρια Επαγγελματικής Αξιολόγησης & Καθοδήγησης Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας - Τομέας Ψυχολογίας
Τι είναι η Θετική Ψυχολογία; Η Θετική Ψυχολογία είναι η επιστημονική μελέτη των αρετών του ανθρώπου και των εσωτερικών δυνάμεων του χαρακτήρα που ενδυναμώνουν τα άτομα και τις κοινωνίες να ευδοκιμήσουν. Το αντικείμενο αυτό είναι θεμελιωμένο στην πίστη ότι οι άνθρωποι θέλουν να καλλιεργήσουν ό,τι καλό έχουν μέσα τους και να ζήσουν μια ζωή πλήρη και γεμάτη νόημα. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 2
Υπάρχουν δύο τρόποι για να αναπτύξουμε την ευημερία μας 1. ο ένας είναι να απαλλάξουμε τους εαυτούς μας από τα αρνητικά στοιχεία στη ζωή μας, ενώ 2. ο δεύτερος να ενδυναμώσουμε εκείνα τα στοιχεία που είναι θετικά. Η Θετική Ψυχολογία δίνει έμφαση στο δεύτερο και ως εκ τούτου στηρίζεται στο μοντέλο της σαλουτογένεσης [salus (υγεία)+genesis] και όχι της παθογένεσης. Παθογένεση Σαλουτογένεση ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 3
Χτίζω δυνάμεις vs. Διορθώνω αδυναμίες Στον αντίποδα της εστίασης στο ερώτημα "ποιο είναι το πρόβλημα του πελάτη μου και πώς μπορεί αυτό το πρόβλημα να λυθεί" προβάλλει το ερώτημα ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας πολύτιμης ζωής στα μάτια του πελάτη μου και πώς μπορεί αυτό να επιτευχθεί; Το να προχωρείς προς μία επιθυμητή κατεύθυνση δεν είναι το ίδιο με το να εμποδίζεις τον εαυτό σου να κινηθεί σε μία ανεπιθύμητη κατεύθυνση. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 4
Τα συστατικά της ευημερίας είναι Θετικά Συναισθήματα Δέσμευση Σχέσεις Ύπαρξη με Νόημα Επιτεύγματα ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 5
Μοντέλο PERMA ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 6
P- Positive emotions- Θετικά συναισθήματα: Το να νιώθει κάποιος καλά, το να έχει θετικά συναισθήματα όπως χαρά, ευγνωμοσύνη, ενδιαφέρον, ελπίδα. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 7
E- Engagement - Δέσμευση, αφοσίωση: Το να είναι κάποιος πλήρως απορροφημένος σε δραστηριότητες στις οποίες χρησιμοποιεί τα δυνατά του σημεία και αποτελούν προκλήσεις κατάσταση «Ροής». ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 8
R- Relationships-Σχέσεις: Το να έχει κάποιος θετικές σχέσεις - Γνήσιες διασυνδέσεις ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 9
M-Meaning-Νόημα: Να υπηρετείς κάτι που πιστεύεις ότι είναι μεγαλύτερο από σένα. Μια ύπαρξη με νόημα. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 10
A-Accomplishment-Επίτευγμα: Να επιδιώκεις την επιτυχία, να επιτυγχάνεις επιτεύγματα και να αποκτάς βαθειά γνώση. Αίσθηση επίτευξης, εκπλήρωσης ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 11
Εσωτερικές Δυνάμεις Αρετές Οι προϋπάρχουσες δυνατότητες για ένα συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς, σκέψης ή συναισθήματος, που είναι γνήσιες, ενεργοποιούν τον χρήστη, και καθιστούν δυνατή την βέλτιστη λειτουργία, ανάπτυξη και επίδοση. Οι δυνάμεις αυτές είναι θετικά χαρακτηριστικά που όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν και μπορούν να εκφράσουν, για να ζήσουν μια όσο το δυνατόν καλύτερη ζωή με θετική επίδραση στους άλλους ανθρώπους. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 12
Κατηγοριοποίηση των δυνάμεων του χαρακτήρα - VIA Institute Η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι δυνάμεις του χαρακτήρα μπορούν να ενεργήσουν σαν «προφυλακτήρες» απέναντι στις ψυχικές νόσους. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 13
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 14
Η προσέγγιση της επαγγελματικής συμβουλευτικής με βάση τις εσωτερικές δυνάμεις του ανθρώπου είναι ένα μοντέλο που θέτει υπό έλεγχο το εσωτερικό μας δυναμικό και έτσι διευκολύνει την βέλτιστη επίδοση και την ευημερία. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 15
Η εφαρμογή της Θ.Ψ στην Ε.Σ. προσφέρει ποικίλα οφέλη για τον «πελάτη» Οι ευτυχείς άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη επαγγελματική ικανοποίηση, είναι πιο συνεργάσιμοι, δέχονται περισσότερη κοινωνική υποστήριξη είναι λιγότερο πιθανόν να απουσιάσουν από τις εργασίες τους είναι πιο πιθανόν να βρίσκουν νόημα στη δουλειά τους και να είναι πιο αυτόνομοι κατά την αναζήτηση εργασίας έχουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 16
Ένταξη του μοντέλου PERMA στις συνεδρίες επαγγελματικής συμβουλευτικής Oι επαγγελματικοί σύμβουλοι μπορούν να ενθαρρύνουν τα θετικά συναισθήματα του πελάτη να βοηθήσουν τους πελάτες να υιοθετήσουν μια προσέγγιση στη ζωή τους με περισσότερη αφοσίωση (δέσμευση) ενθαρρύνοντάς τους να χρησιμοποιήσουν τις σημαντικότερες δυνάμεις τους. (VIA-Inventory of Strengths) να βοηθήσουν τους πελάτες τους να αναπτύξουν υποστηρικτικές σχέσεις να βοηθήσουν τους πελάτες τους να κατανοήσουν τις αξίες και τα πιστεύω τους, ώστε να γνωρίζουν πώς θα υπηρετήσουν τους άλλους με τον καλύτερο τρόπο SMART Goals (Specific, Measurable, Attractive, Realistic, Time-bound) ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 17
Εφαρμογές στους μαθητές δημοτικού Η χρήση τεχνικών προσομοίωσης εργασιακών εμπειριών μέσω του παιχνιδιού, μαζί με συζητήσεις για την αυτοαντίληψη, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να νιώθουν χαρά για τη μελλοντική τους σταδιοδρομία. Στις ημέρες σταδιοδρομίας ζητούμε από τον ομιλητή να εκφράσει τα θετικά συναισθήματα που έχει από τη δουλειά του, από τον ρόλο του ως ομιλητή κλπ. Τονίζουμε πώς και γιατί η εργασία έχει αξία για το άτομο και με ποιους τρόπους μπορεί να προσφέρει αξία στους άλλους. Συζητούμε με τους μαθητές ή κάνουμε ομαδικές ασκήσεις για το ποιες είναι οι προσωπικές δυνάμεις τους και πώς μπορούν να είναι χρήσιμες στην καθημερινή ζωή και τη μελλοντική σταδιοδρομία τους. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 18
Εφαρμογές στο γυμνάσιο-λύκειο Δίνουμε έμφαση στις εσωτερικές δυνάμεις. Χορηγούμε το Ερωτηματολόγιο των Εσωτερικών Δυνάμεων του Χαρακτήρα Τους ενθαρρύνουμε να προσφέρουν υπηρεσίες εθελοντικά Τους βοηθούμε να συζητούν και να εμβαθύνουν στις θετικές πλευρές των επαγγελματικών τους επιλογών. Τους βοηθούμε να διερευνήσουν τα επιτεύγματά τους ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 19
H χρήση των προσεγγίσεων της Θ.Ψ. μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές αλλά και τους μεγαλύτερους ηλικιακά πελάτες να διακρίνουν τον αληθινό λόγο του καθορισμού στόχων στη ζωή τους, ότι δηλαδή η πραγματική ανάγκη είναι η ευτυχία και η πληρότητα. Όταν οι στόχοι ευθυγραμμίζονται με τις δυνάμεις και τις αξίες τους τότε μπορεί να έχει νόημα η ζωή. ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 20
Σας ευχαριστώ ΚΥΠΡΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - ΑΘΗΝΑ 10/12/2016 21