Βελιςςάρη Αλίκη, Μπαζίγου Φρατζέςκα, Κουτςογιάννη Κλημεντίνη, Λεμπεςόπουλοσ Κωνςταντίνοσ, Μουρατίδου Μαρία, Μαγούλασ Μιχαήλ, Παγώνησ Σωτήριοσ Υπηρεςία Αιμοδοςίασ Γ.Ν. «ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΓΚ»
Λανθάνουςα Ηπατίτιδα Β (Occult hepatitis B Infection- OBI) Ορισμός: Παρουςία HBV DNA ςτο ήπαρ (με ανιχνεύςιμο ή μη HBV DNA ςτον ορό) ςε αςθενείσ που ανευρίςκονται HBsAg αρνητικοί με τισ διαθέςιμεσ διαγνωςτικέσ δοκιμαςίεσ. Η ποςότητα του HBV DNA ςτον ορό, όταν ανιχνεύεται, είναι ςυνήθωσ αρκετά χαμηλή (<200 IU/ml). Statements from the Taormina expert meeting on occult hepatitis B virus infection Raimondo et al. J Hepatol 2008 Oct;49(4):652-7
Λανθάνουςα Ηπατίτιδα Β (Occult hepatitis B Infection- OBI) Με βάςη το ορολογικό προφίλ η ΟΒΙ μπορεί περαιτέρω να διακριθεί ςε: Οροθετική-OBI: anti-hbc και/ή anti-hbs θετική. Οροαρνητική-OBI:anti-HBc και anti-hbs αρνητική. Ψευδής-ΟΒΙ: περιπτώςεισ με επίπεδα ΗBV DNA ςτον ορό ςυγκρίςιμα με εκείνα που ςυνήθωσ ανιχνεύονται ςε αςθενείσ με ορολογικά εμφανή(overt) HBV λοίμωξη. Οφείλονται ςυνήθωσ ςε λοίμωξη από HBV variants με μεταλλαγέσ ςτο S γονίδιο(escape mutants), οι οποίεσ παράγουν ένα τροποποιημένο HBsAg μη ανιχνεύςιμο από τισ εμπορικά διαθέςιμεσ ανοςοδοκιμαςίεσ. Statements from the Taormina expert meeting on occult hepatitis B virus infection Raimondo et al. J Hepatol 2008 Oct;49(4):652-7
Statements from the Taormina expert meeting on occult hepatitis B virus infection Raimondo et al. J Hepatol 2008 Oct;49(4):652-7
Αιτιοπαθογζνεια ΟΒΙ Η μεταγραφική δραςτηριότητα του ιού καταςτέλλεται από τουσ μηχανιςμούσ άμυνασ του ξενιςτή. Η καταςτολή αυτή δεν είναι απόλυτη και είναι δυνατό να αρθεί ςε ειδικέσ περιςτάςεισ, με αποτέλεςμα επανενεργοποίηςη του ιού και ανάπτυξη τυπικήσ HBsAgθετικήσ λοίμωξησ. Pollicino et al. J Hepatol 2014 Sep;61(3):688-9.
Κλινικζσ προεκτάςεισ ΟΒΙ Πιθανή μετάδοςη μέςω μετάγγιςησ αίματοσ και μεταμόςχευςησ ήπατοσ, με τυπική εικόνα ηπατίτιδοσ Β ςτουσ λήπτεσ. Επανενεργοποίηςη τησ λοίμωξησ επί ανοςοκαταςτολήσ, η οποία μπορεί να οδηγήςει ςε οξεία και ενίοτε κεραυνοβόλο ηπατίτιδα. H OBI προτείνεται ότι ςυμβάλλει ςτην πρόοδο τησ χρόνιασ ηπατικήσ νόςου προσ εγκατάςταςη κίρρωςησ, ιδίωσ ςε αςθενείσ με ςυλλοίμωξη με ΗCV. Πιθανή ςυςχέτιςη με ανάπτυξη ηπατοκυτταρικού καρκινώματοσ (ΗΚΚ), ιδίωσ ςε αςθενείσ με ςυλλοίμωξη με ΗCV. The clinical significance of occult HBV infection. Squadrito et al. Ann Gastroenterol. 2014;27(1):15-19
OBI και μετάγγιςη Μετάδοςη HBV μέςω μετάγγιςησ αίματοσ από αςθενή με λανθάνουςα ηπατίτιδα Β είναι δυνατή και αναφέρεται για πρώτη φορά το 1978 (Hoofnagle et al). Η μεταδοτικότητα εξαρτάται από το ιικό φορτίο και την ανοςιακή κατάςταςη του λήπτη. FFP και αιμοπετάλια ςυνδέονται με μεγαλύτερο κίνδυνο μετάδοςησ, ενώ η παρουςία αντι- HBs προτείνεται ότι έχει προςτατευτικό ρόλο (Αllain et al. 2013). Ωςτόςο, έχουν αναφερθεί περιςτατικά μετάδοςησ από αντι-hbs θετικούσ δότεσ ςε ανοςοΰκανούσ λήπτεσ (Levicnik-Stezinar et al., 2008; Candotti et al., 2008). Η χώρα μασ αποτελεί περιοχή μέςησ ενδημικότητασ για λανθάνουςα ηπατίτιδα Β. Σύμφωνα με ςτοιχεία του ΕΚΕΑ, κατά την περίοδο 2007-2011 διαγνώςτηκαν μόνο με ΝΑΤ 283 μονάδεσ αίματοσ θετικέσ για HBV ςε ςύνολο 2.698.154 εξεταςθειςών (1:9.534).
ΕΚΕΑ, Δελτίο Επιδημιολογικήσ Επιτήρηςησ 2012
Σκοπόσ Σκοπόρ ηηρ παπούζαρ επγαζίαρ ήηαν ο πποζδιοπιζμόρ ηηρ ζςσνόηηηαρ ανίσνεςζηρ αιμοδοηών με λανθάνοςζα HBV ζηην Υπηπεζία Αιμοδοζίαρ ηος Γ.Ν. Αμ. Φλέμιγκ καηά ηη δεκαεηία 2006-2015
ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Μελεηήθηκαν αναδπομικά ηα αποηελέζμαηα ηος οπολογικού και μοπιακού ελέγσος 95.065 αιμοδοηών πος πποζήλθαν ζηην Υπηπεζία Αιμοδοζίαρ ηος Γ.Ν. Αμ. Φλέμιγκ καηά ηην πεπίοδο 01/01/2006 έυρ 31/12/2015. Ο οπολογικόρ έλεγσορ ππαγμαηοποιήθηκε ζηην ςπηπεζία μαρ με μέθοδο σημειοθυηαύγειαρ (CMIA, Architect Qualitative II, Abbott). Η δοκιμαζία ΝΑΤ/discriminatory NAT εκηελέζθηκε ζηο ΕΚΕΑ (Procleix Ultrio Assay, Grifolds).
Αποτελζςματα Σε ζύνολο 95.065 αιμοδοηών, 171 (0,18%) βπέθηκαν θεηικοί για HBV-DNA και 148 (0,16%) από αςηούρ εμθάνιζαν και θεηικό ανηιγόνο επιθανείαρ. 23 (0,02%) δεν είσαν ανισνεύζιμο ηίηλο HbsAg και θευπήθηκαν πεπιζηαηικά λανθάνοςζαρ ηπαηίηιδαρ Β. 23 HBV-DNA (+) ΗΒsAg (+) Το ζύνολο ηυν αιμοδοηών με λανθάνοςζα ηπαηίηιδα Β (100%) εμθάνιζε θεηικό ανηι- Hbc, 15(65%) είσαν θεηικό ανηι-hbs και 9 (39%) θεηικό anti-hbe. Θετικό n(%) Αντι-c Αντι-s Αντι-e 23 (100%) 15 (65%) 9 (39%) 148 ΗΒsAg (-) Σύμθυνα με ηο ππυηόκολλο ηηρ Υπηπεζίαρ οι μονάδερ αποππίθθηκαν, οι αιμοδόηερ εκλήθηζαν για επανεξέηαζη και παπαπέμθθηκαν για πεπαιηέπυ έλεγσο και παπακολούθηζη
Αποτελζςματα Η μέζη ηλικία ηυν αιμοδοηών με λανθάνοςζα ηπαηίηιδα Β ήηαν ηα 43,65 έηη και ςπεπείσε ελαθπά ηο ανδπικό θύλο (56,5%). Η πλειοτηθία αθοπούζε δόηερ 1 ηρ ζςγγενή/θίλο. θοπάρ, οι οποίοι αιμοδοηούζαν για Ενδιαθέπον εύπημα αποηελεί όηι ενώ η πλειοτηθία ηυν αιμοδοηών με θεηικό HbsAg ήηαν αλλοδαποί (68%), μεηαξύ ηυν αζθενών με λανθάνοςζα ηπαηίηιδα Β ςπεπείσαν ζαθώρ οι ελληνικήρ καηαγυγήρ αιμοδόηερ (78%). 150 100 101 Αλλοδαποί 50 47 5 18 Έλληνεσ 0 Overt HBV Occult HBV
Συμπεράςματα Θεηικό HBV DNA βπέθηκε ζηο 0,18% ηος πληθςζμού ηυν αιμοδοηών πος πποζήλθαν ζηο νοζοκομείο μαρ καηά ηην ηελεςηαία δεκαεηία. Ο επιπολαζμόρ ηηρ λανθάνοςζαρ ηπαηίηιδαρ βπέθηκε 0,02% και αθοπούζε κςπίυρ έλληνερ αιμοδόηερ. Η πιθανόηηηα τεςδώρ απνηηικών αποηελεζμάηυν καηά ηην ανίσνεςζη ηος HbsAg δεν μποπεί να αποκλειζθεί και θα μποπούζε να διεςκπινιζθεί με εκ νεός μέηπηζη με διαθοπεηική μέθοδο. Ο μοπιακόρ έλεγσορ ηος αίμαηορ αποδεικνύεηαι ζημανηικόρ ζηον πποζδιοπιζμό πεπιζηαηικών λανθάνοςζαρ ΗBV, πος άλλυρ θα διέθεςγαν ηηρ διάγνυζηρ και θα ζςνιζηούζαν δςνηηική πηγή μεηάδοζηρ ηηρ νόζος. Η γνώζη ηηρ επιδημιολογίαρ ηηρ λανθάνοςζαρ HBV ζηον πληθςζμό εςθύνηρ κάθε αιμοδοζίαρ και η έγκαιπη ανίσνεύζή ηηρ μέζυ εςαίζθηηυν μοπιακών μεθόδυν μποπεί να ελαηηώζει ηη ζςσνόηηηα μεηάδοζηρ ηηρ λοίμυξηρ μέζυ μεηάγγιζηρ και να βοηθήζει ζηην αναγνώπιζη και παπακολούθηζη ηυν αιμοδοηών-θοπεών.
Ευχαριστώ!