23 ο Συνέ δριο Πανέλλή νιας Ένωσής Νέ ων Αγροτων. Παρασκευή, 23-9-2016 Α Πρωϊνή Συνεδρία Ώρα : 12:40 13:00 Εισήγήτή ς: Σαμαντου ρος Κωνσταντι νος, Γεωπόνος, Αντιπρόεδρος Ένωσης Γεωπόνων Μελετητών Ελλάδας- Συμβούλων Επιχειρήσεων Θέμα: Εμπειρίες από την εφαρμογή των προγραμμάτων του ΠΑΑ 2007-2013. Προτάσεις για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020 Φίλες και Φίλοι Σύνεδροι Τα τελευταία χρόνια η εταιρεία ΑΓΡΕΚ Κ. ΣΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ συμμετέχει ενεργά στην καθιερωμένη ετήσια συνάντησή σας, συμβάλλοντας με το δικό της τρόπο στην προσπάθεια οργάνωσης και καλύτερης λειτουργία των αγροτικών επιχειρήσεων και ειδικότερα στην προσπάθεια που καταβάλλεται ενίσχυσης με κάθε δυνατό τρόπο των νέων αγροτών. Η ΑΓΡΕΚ Κ. ΣΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ Α.Ε, δραστηριοποιείται στον αγροκτηνοτροφικό τομέα και οι κλάδοι των δραστηριοτήτων της είναι: οι αγροκτηνοτροφικές κατασκευές, οι εξοπλισμοί που αφορούν αυτές τις κατασκευές, οι εγκαταστάσεις υδροπονικών συστημάτων παροχή υπηρεσιών που αφορούν τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
H ΑΓΡΕΚ Α.Ε. είναι μια από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες θερμοκηπίων στην Ελλάδα, έχοντας παραδώσει εκατοντάδες στρέμματα θερμοκηπίων από την ίδρυσή της έως σήμερα, τόσο στον ελληνικό χώρο όσο και στο εξωτερικό. Εκτός από τα θερμοκήπια έχει επεκταθεί με επιτυχία και σε άλλες κατασκευές όπως προβατοστάσια, πτηνοτροφεία, θάλαμοι παραγωγής μανιταριών, μεταλλικές αποθήκες, συσκευαστήρια, κ.α. Όσο αφορά τους εξοπλισμούς, διαθέτουμε πλήρη γκάμα των καλύτερων ευρωπαϊκών και ελληνικών οίκων που αφορούν συστήματα θέρμανσης, δροσισμού, εξαερισμού, άρδευσης, υδρολίπανσης, νεφελοψεκασμού, κ.α. Στο δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα της υδροπονίας η ΑΓΡΕΚ είναι η μόνη εταιρία που αναλαμβάνει όχι μόνο την εγκατάσταση, αλλά και τη διαχείριση και συνεχή υποστήριξη πλήρως αυτοματοποιημένων υδροπονικών συστημάτων, εξασφαλίζοντας στον παραγωγό τη μέγιστη δυνατή απόδοση. Η τεράστια πείρα της ΑΓΡΕΚ Κ. ΣΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ Α.Ε. της επιτρέπει να αναλαμβάνει την εκπόνηση μελετών για οποιαδήποτε αγροτική, κτηνοτροφική, ή αγροτουριστική μονάδα, καθώς και τη διεκπεραίωση όλων των απαραίτητων διαδικασιών για την ένταξη σε προγράμματα επιδοτήσεων, αλλά και την τακτική επίβλεψη της λειτουργίας οποιασδήποτε μονάδας. Μέχρι σήμερα η ΑΓΡΕΚ Κ. ΣΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ Α.Ε. έχει συντάξει και εκπονήσει πάνω από 600 μελέτες σε αναπτυξιακά επιχειρησιακά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό δημόσιο. Τα προγράμματα αυτά αφορούν κυρίως την ίδρυση, εκσυγχρονισμό και επέκταση γεωργικών, κτηνοτροφικών και αγροτουριστικών μονάδων καθώς και την μεταποίηση γεωργικών προϊόντων. Φίλες και Φίλοι Από την εφαρμογή των διαφόρων μέτρων και δράσεων της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 δεν έλειψαν για μια ακόμη φορά οι δυσχέρειες, οι δυσλειτουργίες και οι καθυστερήσεις στα διάφορα στάδια υλοποίησής τους : είτε λόγω υπαιτιότητας της δημόσιας διοίκησης γραφειοκρατία, αναμονή στην έκδοση διαφόρων παραστατικών, έλεγχοι κλιμακίων, κλπ. είτε ελλιπούς ενημέρωσης είτε ακόμη, εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών, λόγω της ασφυκτικής οικονομικής συγκυρίας, της κρίσης, που διέρχεται η χώρα μας και φυσικά η αγροτική της οικονομία, τα αγροτικά νοικοκυριά. Σήμερα, διανύουμε μια νέα προγραμματική περίοδο. Έχουμε μπροστά μας το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ( ΠΑΑ ) 2014-2020. Το νέο Πρόγραμμα σύμφωνα με την τελική του μορφή, χωρίζεται σε 16 Μέτρα, μέσα στα οποία βρίσκονται μεταξύ άλλων : τα Σχέδια Βελτίωσης, οι Νέοι Αγρότες (πριμ από 17.000 22.000 ευρώ), το Πριμ των μικρών εκμεταλλεύσεων, η Μεταποίηση,
τα Βιολογικά, η Εξισωτική αποζημίωση,κλπ. Τα χρήματα που θα δοθούν από Ευρώπη και Εθνική συμμετοχή, είναι περίπου 6 δις. Τα Μέτρα του Νέου ΠΑΑ 2014-2020 επιγραμματικά, έχουν ως εξής : 1) M01 - Δράσεις μετάδοσης γνώσεων και ενημέρωσης (άρθρο 14) 2) M02 - Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση (άρθρο 15) 3) M03 - Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (άρθρο 16) 4) M04 - Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού (άρθρο 17). Εμπεριέχονται τα Σχέδια Βελτίωσης και η Μεταποίηση 5) Μ05 - Αποκατάσταση του δυναμικού γεωργικής παραγωγής που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα, και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων (άρθρο 18). 6) M06 - Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων (άρθρο 19). πριμ Νέων Αγροτών έως 22.000 ευρώ, πριμ για μικρές εκμεταλλεύσεις 14.000 ευρώ, ενίσχυση για νέες επιχειρήσεις 7) M07 - Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές (άρθρο 20) 8) M08 - Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών (άρθρα 21-26) 9) M09 - Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών (άρθρο 27). 10) M10 - Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα (άρθρο 28). Περιέχεται η νιτρορύπανση, οι σπάνιες φυλές και τα κλαδέματα 11) M11 - Βιολογικές καλλιέργειες (άρθρο 29). Ενισχύονται και τα φρούτα. 12) Μ12 - Ενισχύσεις στο πλαίσιο του Natura 2000 και της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (άρθρο 30) 13) Μ13 - Ενισχύσεις σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα (άρθρο 31). Η γνωστή σε όλους μας Εξισωτική αποζημίωση. 14) M14 - Καλή διαβίωση των ζώων (άρθρο 33) 15) M16 - Συνεργασία (άρθρο 35) 16) M19 - Στήριξη για τοπική ανάπτυξη μέσω του LEADER (ΤΑΠΤΚ - τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων) (άρθρο 35 κανονισμού (ΕΕ) αριθ.1303/2013) H ΚΑΠ, λοιπόν, παρέχει χρηματοδοτικά εργαλεία για την οργάνωση των γεωργών προκειμένου να ενδυναμώσουν και να βελτιώσουν τη θέση τους. Υπάρχουν επιπλέον οι δυνατότητες βελτίωσης στη δημιουργία Οργανώσεων Παραγωγών και άλλων συλλογικών μορφών οργάνωσης, μιας και είναι και το θέμα του Συνεδρίου αυτού, για να οργανωθούν καλύτερα και να πετύχουν αποτελεσματικότερη πρόσβαση στις αγορές. Πολύ σημαντικό για την επανεκκίνηση της αγροτική οικονομίας στη χώρα μας είναι η ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα που θα βοηθήσει τη ρευστότητα του αγροτικού χώρου και θα διευκολύνει την είσοδο των αγροτών στα πολλά υποσχόμενα Μέτρα της νέας
προγραμματικής περιόδου, όσο και στην εξεύρεση διεξόδων στα απαιτητικά δίκτυα της αγοράς. Η ταχύτητα με την οποία μεταβάλλονται οι αγορές, επιβάλλει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία και λιγότερη γραφειοκρατία στη λήψη των αποφάσεων. Ο περιορισμός των διοικητικών εμποδίων και η διασφάλιση ενός σταθερού και ασφαλούς νομικού και χρηματοδοτικού πλαισίου, θα μπορούσε να αποτελέσει αυξημένο κίνητρο για τους παραγωγούς να οργανωθούν περισσότερο. Να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε δυσλειτουργίες του παρελθόντος. Δυστυχώς όμως δεν αρκεί μόνο το θεσμικό πλαίσιο για να λύσει όλα τα προβλήματα. Ως αδύναμος κρίκος της αλυσίδας οι γεωργοί, φοβούνται ακόμα και να διεκδικήσουν το δίκιο τους, με αποτέλεσμα να έχουμε περιορισμένα αποτελέσματα κυρίως λόγω της έλλειψης σωστής επιβολής της νομοθεσίας, αφενός, και αφετέρου της αβεβαιότητας που επικρατεί στο χώρο της αγροτικής οικονομίας και της απο- επένδυσης σ αυτή. Σημαντικό στοιχείο στο νέο ΠΑΑ 2014-2020 είναι ότι εκχωρούνται μια σειρά από Μέτρα - Δράσεις στις Περιφέρειες, οι οποίες θα πρέπει να οργανωθούν καλύτερα για την επιτάχυνση εφαρμογής των διαφόρων προγραμμάτων και τη καλύτερη δυνατή απορρόφηση κονδυλίων. Μέτρα και Δράσεις που εκχωρούνται είναι : Σχέδια Βελτίωσης Νέοι Αγρότες Ενισχύσεις για την Αν/ξη μικρών εκμεταλλεύσεων Μεταποίηση γεωργικών προϊόντων για επενδύσεις έως 600 χιλ. ευρώ Ενισχύσεις εκκίνησης επιχείρησης για μη γεωργικές δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές Εγγειοβελτιωτικά έργα έως 2.2 εκ. ευρώ Αναδασμοί Αγροτική και δασική οδοποιία Συνεργασία και Δικτύωση για προϊόντα περιφερειακής εμβέλειας ή συνεργασίες με φορείς εντός της κάθε περιφέρειας LEADER CLLD Γενική παρατήρηση αποτελεί η θέση μας ότι τα προγράμματα θα πρέπει να είναι περισσότερο ευέλικτα και να χαρακτηρίζονται από απλουστευμένες διαδικασίες και απλοποιημένους χειρισμούς. Ειδικότερα, σε σχέση με την προδημοσίευση του Μέτρου για τους νέους γεωργούς, θέλω να επισημάνω και τα εξής, παρά τις σχετικές βελτιώσεις που στο μεταξύ έχουν σημειωθεί : Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην συγκέντρωση του ελάχιστου ορίου 45% επί της μέγιστης βαθμολογίας. Είναι απαραίτητη η αναπροσαρμογή του ορίου προς τα κάτω αν όχι η κατάργησή του, δεδομένου ότι η συγκριτική βαθμολόγηση εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει στην έγκριση των καλύτερων προτάσεων και στην ασφαλή απορρόφηση όλων των πόρων του Μέτρου. Με τα υπάρχοντα κριτήρια βαθμολόγησης ένα μεγάλο ποσοστό μόνιμων κατοίκων πεδινών περιοχών, αδυνατούν ακόμα και με τις καλύτερες επιχειρηματικές
επιλογές να συμπληρώσουν την ελάχιστη βαθμολογία των 45 μορίων Επειδή ένας σημαντικός αριθμός νέων γεωργών εν αναμονή της προκήρυξης του Προγράμματος Νέων Γεωργών υπέβαλε δήλωση ΟΣΔΕ για πρώτη φορά το 2015, είναι σκόπιμο να αλλάξει ο περιορισμός εγκατάστασης πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενίσχυσης από δώδεκα (12) σε δεκαοκτώ (18) μήνες, κατά την πρώτη εφαρμογή του προγράμματος, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα υποβολής προτάσεων και σ αυτή την κατηγορία νέων γεωργών. Είναι πρακτικά δύσκολο να συμμετέχει κάποιος σε Ομάδα Παραγωγών και να τύχει της σχετικής μοριοδότησης, αν και εφόσον αυτές υπάρχουν στην περιοχή του. Αναφορικά με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας ( 40 ο έτος ), θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι από την υποβολή της Αίτησης Ενιαίας Ενίσχυσης ( ΟΣΔΕ ) ή της εγγραφής στο ΜΑΑΕ ( αφορά στον προσδιορισμό της πρώτης εγκατάστασης, μέχρι την τελική υποβολή του φακέλου υποψηφιότητας στο πρόγραμμα ( δεν είναι ακόμη βέβαιο πότε θα γίνει η προκήρυξη ) σε ορισμένες περιπτώσεις θα έχει συμπληρωθεί το προσδόκιμο όριο των 40 ετών, γι αυτό κατά την πρώτη εφαρμογή του εν λόγω μέτρου,η ημερομηνία προσδιορισμού της ηλικίας θα πρέπει να είναι συνάρτηση είτε της ημερομηνίας εγγραφής στο ΜΑΑΕ, είτε της ημερομηνίας υποβολής της Αίτησης Ενιαίας Ενίσχυσης ( ΟΣΔΕ ) και όχι αυτής κατά την υποβολή του φακέλου υποψηφιότητας. Επιπλέον των παραπάνω θεωρούμε ότι είναι εκ των ων ουκ άνευ να αναφερθεί η αναγκαιότητα πρόβλεψης της υποχρεωτικής υπογραφής Γεωτεχνικού Συμβούλου ( Π.Δ. 344/2000 ΦΕΚ Α. 297 / 29.12.2000 περί «Άσκησης του Επαγγέλματος του Γεωτεχνικού» στις υποβαλλόμενες προτάσεις του Μέτρου. καθόσον κατ αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται τόσο η ορθότητα, η εγκυρότητα και ο ρεαλισμός του επιχειρηματικού σχεδίου του εν δυνάμει δικαιούχου.