Ειδικές κατηγορίες ουσιών προς καταχώριση (ενδιάμεσα, ανακυκλώσιμα, απόβλητα) Μεταγενέστεροι χρήστες

Ειδικές κατηγορίες ουσιών προς καταχώριση (ενδιάμεσα, ανακυκλώσιμα, απόβλητα) Μεταγενέστεροι χρήστες Δρ Κουτσοδήμου Αγλαΐα Δ/ΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & XΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Γ.Χ.Κ. 1

ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ REACH (άρθρο 3 παράγραφος 15) Ενδιάμεσο προϊόν: ουσία που παρασκευάζεται & καταναλώνεται ή χρησιμοποιείται αποκλειστικά στο πλαίσιο χημικών διεργασιών με σκοπό να μετατραπεί σε άλλη ουσία δεν υπάρχει στο τελικό προϊόν (εκτός πιθανά ως πρόσμειξη) Η ουσία μπορεί να έχει ρόλο συνηθισμένης ουσίας (περισσότερες απαιτήσεις δεδομένων) ενδιαμέσου ανάλογα με τη χρήση της Απαραίτητη η γνώση της διαδικασίας για την ορθή απόδοση 2

Ενδιάμεσα: Διάφοροι τύποι 1. Μη απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα 2. Απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα στις εγκαταστάσεις παρασκευής 3. Μεταφερόμενα απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα Προσοχή Διαφορετικές απαιτήσεις δεδομένων για τα 3 είδη Μερικές φορές είναι δύσκολη η ερμηνεία Συνιστάται η χρήση του εγχειριδίου / διαδικασία τεκμηρίωσης («Ορισμός ενδιάμεσων προϊόντων» εγκρίθηκε από την Επιτροπή, Κ-Μ και ECHA στις 4 Μαΐου 2010, http://guidance.echa.europa.eu/guidance_el.htm) 3

Ενδιάμεσα: Διάφοροι τύποι 1. Μη απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν (Μ-ΑΕΠ) κατά τη σύνθεση, δεν αφαιρείται σκόπιμα (παρά μόνο για δειγματοληψία) από τον εξοπλισμό πραγματοποίησης της σύνθεσης Εξοπλισμός: δοχείο αντίδρασης, βοηθητικός εξοπλισμός αυτού, κάθε άλλο εξοπλισμό μέσα από τον οποίο περνά η ουσία ή οι ουσίες κατά τη διεργασία συνεχούς ροής ή ασυνεχούς ροής (και σωλήνες για μεταφορά από το ένα δοχείο στο άλλο) Εξαιρούνται: δεξαμενές ή άλλα δοχεία φύλαξης μετά την παρασκευή 4

Ενδιάμεσα: Διάφοροι τύποι 2. Απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν στις εγκαταστάσεις παρασκευής (ΑΕΠΕΠ) Δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια του ΜΑΕΠ Η σύνθεση γίνεται στις ίδιες εγκαταστάσεις Εξοπλισμός: ο προαναφερθείς Εξαιρέσεις: οι προαναφερθείσες 3. Μεταφερόμενο απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν (ΜΑΕΠ) Δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια του ΜΑΕΠ Μεταφέρεται ή παραδίδεται σε άλλες εγκαταστάσεις Εγκατάσταση: ενιαία τοποθεσία όπου, γίνεται από κοινού χρήση μέρους της υποδομής & των εγκαταστάσεων από > ενός παρασκευαστές 5

Ενδιάμεσα: Κύκλος ζωής Ξεκινά με την παρασκευή του (στην πράξη, με την απομάκρυνσή του από τη διεργασία παρασκευής) Τελειώνει με τη χρήση της ουσίας στη διεργασία σύνθεσης για την παρασκευή άλλης ουσίας 6

Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες (ΑΕΣ) Σημείο κλειδί Συνδυασμός τεχνικών μέσων ü ü Συνήθεις συνθήκες λειτουργίας Μη συνήθεις συνθήκες χειρισμού Βεβαίωση που καλύπτει όλο τον κύκλο ζωής Απομονωμένα ενδιάμεσα στις εγκαταστάσεις παρασκευής Παρασκευαστής Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες Μεταφερόμενα απομονωμένα ενδιάμεσα Παρασκευαστής / εισαγωγέας Μεταγενέστερος χρήστης 7

Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες (ΑΕΣ) Παρασκευή (όχι για παρασκευαστές εκτός ΕΕ) και χρήσεις (για απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα στις εγκαταστάσεις παρασκευής και μεταφερόμενα απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα ) Δυνατότητα παροχής λιγότερων πληροφοριών για καταχώριση αν ο παρασκευαστής βεβαιώνει ότι η ουσία παράγεται και χρησιμοποιείται υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες στις εγκαταστάσεις παρασκευής Για μεταφερόμενα απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα, ο παρασκευαστής ή ο εισαγωγέας βεβαιώνει ο ίδιος ή δηλώνει ότι έχει λάβει βεβαίωση από το χρήστη ότι η σύνθεση άλλης ουσίας ή ουσιών από το εν λόγω ενδιάμεσο προϊόν γίνεται σε διαφορετικές εγκαταστάσεις παρασκευής υπό τις αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες. Αν δεν πληρούνται οι αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες τότε πλήρης καταχώριση (άρθρα 10 & 12) 8

Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες (ΑΕΣ) Τί σημαίνει; (άρθρο 18) Τεχνικά μέσα που εξασφαλίζουν τον αυστηρό περιορισμό της ουσίας καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής της κατά: Παρασκευή και καθαρισμό Καθαριότητα και συντήρηση εξοπλισμού Δειγματοληψία και ανάλυση Φόρτωση και εκφόρτωση εξοπλισμού ή δοχείων Διάθεση αποβλήτων Αποθήκευση Τεχνολογίες ελέγχου & διαδικασιών για ελαχιστοποίηση των εκπομπών υπολειμματικές εκπομπές από τον αυστηρό περιορισμό εκπομπές από καθαρισμό, καθαριότητα και συντήρηση μετά από ατυχήματα ή όταν δημιουργούνται απόβλητα Ειδικές διαδικασίες πριν εισέλθει κάποιος στο σύστημα Εκπαιδευμένο και εξουσιοδοτημένο προσωπικό Διαδικασίες που καθορίζονται γραπτώς και παρακολουθούνται αυστηρά 9

Αυστηρός περιορισμός της ουσίας με τεχνικά μέσα Παράδειγμα 2 Χημική βιομηχανία: φόρτωση & εκφόρτωση υγρών προϊόντων σε σιδηροδρομικό όχημα Η ουσία αποθηκεύεται σε δεξαμενές και φορτώνεται σε σιδηροδρομικά οχήματα για να μεταφερθεί σε άλλες εγκαταστάσεις παραγωγής Τα σιδηροδρομικά οχήματα φορτώνονται με συνδετικούς βραχίονες. Υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου προκειμένου η φόρτωση να μπορεί να ξεκινήσει μετά την ορθή σύνδεση του βραχίονα. Στο τέλος και πριν την αποσύνδεση, οι βραχίονες εκκενώνονται με N 2 και η αέρια ουσία επιστρέφεται στη δεξαμενή μαζί με την υγρή φάση για να ανακυκλωθεί. Το εσωτερικό του βραχίονα αδειάζεται σε έναν περιέκτη και εγχέεται εκ νέου στη μονάδα μέσω εύκαμπτων σωλήνων. Οι εύκαμπτοι σωλήνες καθαρίζονται και το νερό συλλέγεται για επεξεργασία. Εφαρμόζονται συνθήκες λειτουργίας και ΑΕΣ για προστασία εργαζόμενων &περιβάλλοντος Το βαγόνι φορτώνεται μέσω αυτοματοποιημένου βραχίονα σύνδεσης με τη συνιστώμενη διάμετρο (DN 80 για υγρά και DN 50 για αέρια) Όλες οι συνδέσεις είναι εξοπλισμένες με τυφλό σύστημα γραμμής ONIS, έτσι ώστε να αποφεύγεται η έκθεση σε υπολείμματα επικίνδυνων χημικών προϊόντων 10

Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες (ΑΕΣ) Τί απαιτείται; Αναλυτική τεκμηρίωση στο εσωτερικό της επιχείρησης πρέπει να περιλαμβάνει: αιτιολόγηση του ότι η ουσία χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο φυσικοχημικές ιδιότητες που οδηγούν στην εφαρμογή ΑΕΣ τεκμηρίωση του σχεδιασμού διεργασιών κι εξοπλισμού (ιδίως ΑΕΣ) δηλώσεις πελατών για χρήση και τήρηση ΑΕΣ σε περίπτωση μεταφοράς τις συνθήκες λειτουργίας μέτρα διαχείρισης κινδύνου εκτιμήσεις έκθεσης διαθέσιμες φυσικοχημικές, τοξικολογικές και οικοτοξικολογικές πληροφορίες. Αναφορά ή εξαγωγή οριακών τιμών (π.χ. οριακή τιμή επαγγελματικής έκθεσης) 11

Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες (ΑΕΣ) Υποχρεώσεις μεταγενέστερων χρηστών Μεταφερόμενα απομονωμένα ενδιάμεσα: Ενημέρωση του παρασκευαστή / εισαγωγέα ότι η ουσία χρησιμοποιείται υπό ΑΕΣ Έλεγχος εάν το ενδιάμεσο εμπίπτει σε περιορισμούς (παρ/μα XVII άρθρο 67) 12

Ενδιάμεσα: Απαιτήσεις πληροφοριών (άρθρα 17, 18) Απαιτήσεις στοιχείων παρ/μα VI και παρ/μα ΧΙ + < 1 1-10 tpa 10-100 100-1000 > 1000 Ουσία - Παρ/μα VII + Παρ/μα VIII + Παρ/μα IX + Παρ/μα X Μ-ΑΕΠ - - - - - ΑΕΠΕΠ υπό ΑΕΣ - 1 1 1 1 ΜΑΕΠ υπό ΑΕΣ - 1 1 1 Παρ/μα VII Μ-ΑΕΠ : Μη απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν ΑΕΠΕΠ: Απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν στις εγκαταστάσεις παρασκευής ΜΑΕΠ: Μεταφερόμενο απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν ΑΕΣ: Αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες 1 καταχώριση που περιλαμβάνει: ταυτότητα του παρασκευαστή και ενδιαμέσου, ταξινόμηση, διαθέσιμες πληροφορίες για φυσικοχημικές ιδιότητες, επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου ή στο περιβάλλον, σύντομη περιγραφή της χρήσης, λεπτομέρειες εφαρμοζομένων μέτρων διαχείρισης κινδύνου 13

Παράρτημα VII Κατάσταση ουσίας στους 20 C και 101,3 kpa Σημείο τήξεως/πήξεως Σημείο ζέσεως Σχετική πυκνότητα Πίεση ατμών Επιφανειακή τάση Υδατοδιαλυτότητα Συντελεστής κατανομής n- οκτανόλη/νερό Σημείο ανάφλεξης Αναφλεξιμότητα Εκρηκτικές ιδιότητες Θερμοκρασία αυτοανάφλεξης Οξειδωτικές ιδιότητες Κοκκομετρία Ερεθισμός δέρματος ή διάβρωση (in vitro) Ερεθισμός των ματιών (in vitro) Ευαισθητοποίηση του δέρματος (in vivo) Μεταλλαξιγένεση (μετάλλαξη γονιδίων σε βακτήρια) Οξεία τοξικότητα (διά της στοματικής οδού) Βραχυπρόθεσμη τοξικότητα στο υδάτινο περιβάλλον σε ασπόνδυλα (Daphnia) Παρεμπόδιση της ανάπτυξης στα υδρόβια φυτά (φύκη) Άμεση βιοαποδομησιμότητα 14

Ενδιάμεσα: Κοινή υποβολή δεδομένων για απομονωμένα ενδιάμεσα (άρθρο 19) Κύριος καταχωρίζων: IUCLID ταξινόμηση ενδιαμέσου κάθε διαθέσιμη πληροφορία για φυσικοχημικές ιδιότητες, επιπτώσεις αυτού στην υγεία του ανθρώπου ή περιβάλλον Αν ένας παρασκευάζει ή εισάγει > 1000 τ/ε συνιστάται υποβολή πληροφοριών παρ. VII Κάθε καταχωρίζων: ταυτότητα παρασκευαστή και ενδιαμέσου σύντομη γενική περιγραφή της χρήσης (δηλ. ενδιάμεσο για χημική σύνθεση) λεπτομέρειες των μέτρων διαχείρισης του κινδύνου Δυνατότητα ξεχωριστής υποβολής (άρθρο 19) Σαφής κι αιτιολογημένη. Λόγοι: Δυσανάλογο κόστος Αποκάλυψη εμπορικών ευαίσθητων πληροφοριών Διαφωνία με τον κύριο καταχωρίζοντα για επιλογή πληροφοριών 15

Καταχώρηση Παράδειγμα. Εταιρεία παρασκευάζει 2300 τόννους ουσίας A, εκ των οποίων 1700 χρησιμοποιούνται ως ενδιάμεσο προϊόν υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες. Υποβολή φακέλου καταχώρισης για την ουσία A, (απαιτήσεις πληροφοριών για ουσίες 100-1000 τόννων). Στον φάκελλο: αναφορά ότι η ουσία χρησιμοποιείται επίσης ως ενδιάμεσο να τεκμηριώνεται και η ποσότητα των 1700 τόννων που χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο προϊόν 16

Καταχώρηση Μη συμβατοί κωδικοί (descriptors) Κωδικοί χρήσεως: PROC4, PROC5, PROC6, PROC7, PROC8a, PROC10, PROC11, PROC12, PROC13, PROC14, PROC16, PROC17, PROC18, PROC19, PROC20, PROC21, PROC22, PROC23, PROC24, PROC25, PROC26, PROC27a, PROC27b Κωδικοί για κατηγορία περιβαλλοντικών εκπομπών: ERC3, ERC4, ERC5, ERC6b, ERC6c, ERC7, ERC8a, ERC8b, ERC8c, ERC8d, ERC8e, ERC8f, ERC9a, ERC9b, ERC10a, ERC10b, ERC11a, ERC11b, ERC12a, ERC12b http://echa.europa.eu/documents/10162/13583/intermediate_status_scc_backgroun d_note_en.pdf 17

Ενδιάμεσα: Υποχρεώσεις 1. Ταξινόμηση: Κοινοποίηση στον ECHA αν: à το διαθέτει την αγορά και à δεν έχει υποβάλει φάκελλο καταχώρισης 2. Αδειοδότηση: Εξαιρούνται. 3. Περιορισμοί: Παρασκευαστής / εισαγωγέας, ΜΧ πρέπει να ελέγξει αν το ενδιάμεσο εμπίπτει σε περιορισμούς (παρ/μα XVII) 4. Αξιολόγηση (άρθρο 49) : Απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν στις εγκαταστάσεις παρασκευής: Δεν ισχύει. Η ΑΑΚΜ μπορεί να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες όταν κρίνει ότι: à υπάρχει κίνδυνος για την υγεία ή το περιβάλλον, ισοδύναμος με SVHC και à ο κίνδυνος δεν ελέγχεται ορθώς Μεταφερόμενο απομονωμένο ενδιάμεσο προϊόν: Ισχύει Όχι έκθεση χημικής ασφάλειας για ενδιάμεσα υπό ΑΕΣ Μειωμένο κόστος καταχώρισης για τα ενδιάμεσα προϊόντα υπό ΑΕΣ 18

REACH και απόβλητα Άρθρο 2(2): τα απόβλητα (οδ. 2006/12/ΕΚ) δεν συνιστούν ουσία, παρασκεύασμα ή αντικείμενο κατά την έννοια άρθρ. 3 REACH. Παρ 'όλα αυτά, οι ουσίες που περιέχονται στα απόβλητα δεν εξαιρούνται εντελώς Τα σενάρια έκθεσης πρέπει να καλύπτουν το σύνολο του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένου και του σταδίου των αποβλήτων 19

Ανακτημένες ουσίες Ανακτημένες ουσίες είναι ουσίες που, αφότου υπήρξαν μέρος απόβλητων υλικών, έχουν πάψει να αποτελούν απόβλητο σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα. Σύμφωνα με το άρθρο 2(7δ), εξαιρούνται από την καταχώριση (μόνο) υπό ορισμένες προϋποθέσεις: η ουσία είναι η ίδια με την ουσία που έχει καταχωριστεί οι πληροφορίες που απαιτούνται από τα άρθρα 31 ή 32, είναι διαθέσιμες στην εγκατάσταση που πραγματοποιεί την ανάκτηση 20

Διαθέσιμες πληροφορίες Ο φορέας ανάκτησης πρέπει να διαθέτει ένα από τα ακόλουθα στοιχεία, ανάλογα με την περίπτωση: ΔΔΑ για την καταχωρισμένη ουσία μαζί με, αν κρίνεται σκόπιμο, το συνημμένο σενάριο έκθεσης άλλες πληροφορίες που επαρκούν για να επιτρέψουν στους χρήστες να λάβουν μέτρα προστασίας για την καταχωρισμένη ουσία, σε περίπτωση που δεν απαιτείται ΔΔΑ, ή τον αριθμό καταχώρισης, αν είναι διαθέσιμος, το καθεστώς της ουσίας σύμφωνα με την αδειοδότηση, λεπτομέρειες σχετικά με τυχόν ισχύοντες περιορισμούς, καθώς και τις απαραίτητες πληροφορίες για να επιτρέπεται ο εντοπισμός και η εφαρμογή κατάλληλων μέτρων διαχείρισης του κινδύνου 21

Η ουσία είναι ίδια με την καταχωρισθείσα Εάν η ουσία έχει καταχωριστεί από κάποιον άλλο και ο φορέας ανακύκλωσης διαθέτει τις απαιτούμενες πληροφορίες δεν απαιτείται προ-καταχώριση ή καταχώριση. Αρχικά καταχωρισμένη ουσία και ανακτημένη ουσία ΟΧΙ αναγκαία τμήμα της ίδιας αλυσίδας εφοδιασμού που οδηγεί στην παραγωγή του αποβλήτου. Οι χρήσεις μιας ανακτημένης ουσίας δεν χρειάζεται να περιλαμβάνονται στο σενάριο έκθεσης της «αρχικής» ουσίας (ο κύκλος ζωής μιας καταχωρισμένης ουσίας τελειώνει με το στάδιο των αποβλήτων) Διακυμάνσεις στη σύσταση και προσμείξεις δεν σημαίνει ότι οι ουσίες είναι διαφορετικές (εγχειρίδιο για προσδιορισμό ουσιών) 22

Η ουσία είναι ίδια με την καταχωρισθείσα Πηγές πληροφοριών σχετικά με καταχώρισης ουσιών: το ΦΑΠΟ (αν η προς ανάκτηση ουσία έχει προκαταχωριστεί), ιστοσελίδα του ECHA και οι πληροφορίες που παρέχονται από τις ενώσεις ανάκτησης 23

Η ουσία είναι ίδια με την καταχωρισθείσα Εάν η ουσία δεν έχει καταχωριστεί από κάποιον άλλο, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 2(7δ), Οι φορείς ανάκτησης που δεν έχουν προκαταχωρίσει την ουσία τους δεν μπορούν, σύμφωνα με το νόμο, να παρασκευάζουν ή να διαθέτουν στην αγορά την ουσία τους μέχρις ότου εκείνοι ή κάποιος άλλος οργανισμός καταχωρίσει την ουσία. Δυνατότητα καθυστερημένης προκαταχώρισης μόνο για ουσίες που παρασκευάζονται ή εισάγονται σε ποσότητες άνω του 1 τόνου/έτος, για πρώτη φορά μετά το Δεκέμβριο του 2008 24

Η ανάκτηση θεωρείται διαδικασία παρασκευής σύμφωνα με REACH; Ολες οι μορφές ανάκτησης, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής επεξεργασίας, θεωρούνται ως διαδικασίες παρασκευής κάθε φορά που (αφού έχουν εκτελεστεί ένα ή περισσότερα στάδια ανάκτησης) οδηγούν στην παραγωγή μίας ή περισσότερων ουσιών υπό καθαρή μορφή ή σε μείγμα ή σε αντικείμενο, οι οποίες έχουν πάψει να αποτελούν απόβλητο. 25

Ανακτηθέν υλικό. Ουσία με προσμείξεις ή μείγμα; ουσία ορίζεται ως «ένα χημικό στοιχείο και οι ενώσεις του.., συμπεριλαμβανομένου κάθε προσθέτου που είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της σταθερότητάς της και κάθε πρόσμειξης Ενώ συστατικά σε ανακτηθέντα υλικά μπορεί να έχουν αρχικά σκοπίμως προστεθή ως ουσίες για να σχηματίσουν ένα μείγμα, η παρουσία τους στο ανακτημένο υλικό μπορεί να είναι ανεπιθύμητη και ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθούν προσμείξεις π.χ. χρωστική σε νέο πλαστικό = ουσία σε μείγμα χρωστική σε απόβλητα πλαστικών προς ανακύκλωση είναι συνήθως πρόσμειξη, διότι η παρουσία της είναι συνήθως ανεπιθύμητη από τον ανακυκλωτή 26

Ανακτηθέν υλικό. Ουσία με προσμείξεις ή μείγμα; Τέτοια συστατικά δεν είναι προσμείξεις αλλά ξεχωριστές ουσίες σε μείγμα στην περίπτωση που: υπάρχουν σε ποσότητες άνω του 20% κατά βάρος (β/β). το ανακτημένο υλικό επιλέγεται ηθελημένα για την παρουσία ορισμένων συστατικών, τα εν λόγω συστατικά θα πρέπει επίσης να θεωρούνται ως ξεχωριστές ουσίες, ακόμα κι αν υπάρχουν σε ποσότητες μικρότερες από 20% (β/β) (π.χ. αν επιλεγεί PVC για την παρουσία επιβραδυντικών φλόγας, ίσως απαιτηθεί η καταχώριση των εν λόγω επιβραδυντικών φλόγας, εκτός αν έχουν ήδη καταχωριστεί). 27

Είναι τα ανακτημένα υλικά αντικείμενα; Η διαδικασία ανάκτησης μπορεί να οδηγήσει απευθείας στο σχηματισμό αντικειμένου αντί ουσίας ή μείγματος. π.χ., αν τα απόβλητα μετάλλων ή πολυμερών υποβάλλονται απευθείας μετά τη συλλογή & διαλογή σε τήξη για να προκύψουν νέα αντικείμενα. Επιπλέον, όταν ένα ανακτημένο υλικό θεωρείται ότι υποβάλλεται σε περαιτέρω χημικές αντιδράσεις, αυτό είναι μια ένδειξη ότι το υλικό είναι ουσία υπό καθαρή μορφή ή μείγμα και όχι αντικείμενο. Αυτό μπορεί να ποικίλει ανάλογα με το στάδιο στο οποίο θεωρείται ότι το υλικό έχει φτάσει στο στάδιο «τέλους ως αποβλήτου» (θέμα νομοθεσίας περί αποβλήτων και όχι REACH) 28

Πληροφορίες που πρέπει να είναι διαθέσιμες στους χρήστες ανακτημένων ουσιών Απαίτηση για κάθε ανακτημένη ουσία, ανεξάρτητα αν ισχύει ή όχι η εξαίρεση από την υποχρέωση καταχώρισης βάσει του άρθ. 2(7δ) Ο προμηθευτής της ανακτημένης ουσίας πρέπει: να παράσχει στον αποδέκτη συναφείς & επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την ασφαλή χρήση της. Ήτοι ΔΔΑ (και, όπου κρίνεται σκόπιμο, το συνημμένο ΣΕ), ή άλλες πληροφορίες που επιτρέπουν την ασφαλή χρήση της ουσίας ή αντικειμένου με ουσία πολύ υψηλής ανησυχίας Αν δεν απαιτείται ΔΔΑ, εξακολουθεί να ισχύει η υποχρέωση του άρθρου 32. 29

Άλλες πληροφορίες Οι φορείς ανάκτησης του άρθ. 2(7δ) δεν χρειάζεται: να αναφέρουν αριθμό καταχώρισης να πραγματοποιήσουν αξιολόγηση χημικής ασφάλειας ή να συντάξουν ΕΧΑ της ανακτημένης ουσίας. Ωστόσο, υπό ορισμένους όρους (άρθ. 32(1) του REACH, μπορεί να απαιτηθεί η δωρεάν παροχή αρ. καταχώρισης, αν είναι διαθέσιμος Ακόμα και αν η χρήση μιας ανακτημένης ουσίας δεν καλύπτεται από την καταχώριση της ίδιας ουσίας, δεν οφείλει: να αναπτύξει σενάριο έκθεσης για τη χρήση της ανακτημένης ουσίας να καταχωρίσει την ανακτημένη ουσία να κοινοποιήσει τη χρήση της ανακτημένης ουσίας. 30

Άλλες υποχρεώσεις Για τις ανακτημένες ουσίες: υπάρχει υποχρέωση κοινοποίησης για το ευρετήριο ταξινόμησης και επισήμανσης του κανονισμού CLP. Επιπλέον, δεν εξαιρούνται από: την αδειοδότηση και τους περιορισμούς δυνάμει του κανονισμού REACH. Επίσης μπορεί να ισχύουν οι υποχρεώσεις: κοινοποίησης πληροφοριών για ουσίες σε αντικείμενα (άρθρο 33 του REACH), κοινοποίησης στον ECHA [άρθρο 7(2)] για ουσίες που περιλαμβάνονται στον «κατάλογο υποψήφιων ουσιών» και περιέχονται σε αντικείμενα. 31

Μεταγενέστεροι χρήστες Εταιρείες ή άτομα εγκατεστημένα στην Κοινότητα που χρησιμοποιούν χημική ουσία, σε καθαρή μορφή ή μείγμα, στο πλαίσιο βιομηχανικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους. «Χρήση»: Πολύ ευρεία έννοια στον κανονισμό REACH, όλες σχεδόν τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται με μια ουσία π.χ. οποιαδήποτε μεταποίηση, ενσωμάτωση σε μείγμα (τυποποίηση) αποθήκευση, διατήρηση, κατεργασία πλήρωση περιεκτών, μεταφορά μεταξύ περιεκτών, ανάμειξη, παραγωγή αντικειμένου, ή οποιαδήποτε άλλη χρησιμοποίηση 32

Μεταγενέστεροι χρήστες Είναι οι: τυποποιητές μειγμάτων (πργ μείγματος με διάθεση περαιτέρω αλυσ. εφοδ) τελικοί χρήστες - επαγγελματίες ή στη βιομηχανία - ουσιών σε καθαρή μορφή ή σε μείγματα. (χρήση αλλά όχι διάθεση περαιτέρω αλυσίδα εφοδιασμού) παραγωγοί αντικειμένων (π.χ. ρούχα, παιχνίδια, κοσμήματα, ηλ. συσκευές) ανασυσκευαστές (μεταφέρουν ουσίες ή μείγματα από το ένα δοχείο στο άλλο) επανεισαγωγείς: εισάγουν μια ουσία η οποία αρχικά παρήχθη στην ΕΕ και καταχωρήθηκε από κάποιον άλλον στην ίδια αλυσίδα εφοδιασμού εισαγωγέας με «αποκλειστικό αντιπρόσωπο» - εισάγει μια ουσία από χώρες εκτός ΕΕ, αλλά ο προμηθευτής εκτός ΕΕ έχει ορίσει προτάθηκε «αποκλειστικό αντιπρόσωπο» στην ΕΕ 33

Μεταγενέστεροι χρήστες (ΜΧ) Δεν είναι οι: Διανομείς Έμποροι λιανικής πώλησης Καταναλωτές (δεν έχουν υποχρεώσεις κατά REACH, CLP). Διανομείς: αποθηκεύουν και θέτουν στην αγορά χημικά προϊόντα για λογαριασμό τρίτων. Οι REACH και CLP υποχρεώσεις περιορίζονται στη διαβίβαση πληροφοριών στην αλυσίδα εφοδιασμού. 34

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (1) Γνωστοποίηση χρήσης στον προμηθευτή όταν η ουσία δεν έχει ακόμη καταχωριστεί Οικειοθελής ενέργεια και πραγματοποιείται για επιχειρηματικούς λόγους Ο ΜΧ υποβάλει αίτημα 12 μήνες πριν από την προθεσμία καταχώρισης. Ο προμηθευτής οφείλει να αξιολογήσει την επικινδυνότητα της συγκεκριμένης χρήσης. Οι ΜΧ πρέπει να παρέχουν στον προμηθευτή επαρκείς πληροφορίες ώστε να συμπεριληφθεί η χρήση ή οι χρήσεις στην αξιολόγησή του. Προθεσμία για την τελευταία καταχώριση του 2018 (για ποσότητες > από έναν τόνο ετησίως) είναι η 31η Μαΐου 2017. 35

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (2) Γνωστοποίηση στον προμηθευτή χρήσης που δεν καλύπτεται από το ΔΔΑ καταχωρισμένης ουσίας Οικειοθελής ενέργεια. Εξαρτάται από τη μελέτη του ΔΔΑ από το ΜΧ Ο ΜΧ υποβάλει αίτημα στον προμηθευτή ο οποίος οφείλει να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις του πριν από την επόμενη προμήθεια. Εάν όμως η επόμενη προμήθεια πραγματοποιηθεί εντός διαστήματος ενός μηνός από τη λήψη του αιτήματος του ΜΧ, οι προμηθευτές έχουν προθεσμία ενός μηνός για να συμμορφωθούν. Οι ΜΧ πρέπει να παρέχουν στον προμηθευτή επαρκείς πληροφορίες ώστε να συμπεριληφθεί η χρήση ή οι χρήσεις στην αξιολόγησή του. 36

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (3) Εκτέλεση κατάλληλων ενεργειών μετά την παραλαβή ΔΔΑ Ο ΜΧ οφείλει: να προσδιορίσει και να εφαρμόσει τα κατάλληλα μέτρα για τον επαρκή έλεγχο των κινδύνων στον χώρο του. να ελέγξει εάν οι συνθήκες λειτουργίας και μέτρα διαχείρισης κινδύνου από ΣΕ, καλύπτουν τη χρήση της ουσίας και τις συνθήκες χρήσεως. q Αν οι επιτόπιες συνθήκες συμφωνούν με τις πληροφορίες ΣΕ, ΟΧΙ περαιτέρω ενέργειες πέρα από την τεκμηρίωση της συμμόρφωσης q αυτής. Εάν δεν συμβαίνει αυτό, οι ΜΧ θα πρέπει να εκτελέσουν ορισμένες ενέργειες εντός 12 μηνών από την παραλαβή του ΔΔΑ για καταχωρισμένη ουσία. να συμμορφώνεται με τους όρους τυχόν περιορισμού ή άδειας για τη συγκεκριμένη ουσία, οι οποίοι κανονικά αναγράφονται στο ΔΔΑ 37

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (4) Γνωστοποίηση πληροφοριών σε προμηθευτές Οι ΜΧ οφείλουν να πληροφορήσουν χωρίς καθυστέρηση τους προμηθευτές τους εάν: τα προτεινόμενα μέτρα διαχείρισης κινδύνου είναι ακατάλληλα, και όποτε λαμβάνονται νέες πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους. Συνιστάται στους ΜΧ να επικοινωνούν με τον προμηθευτή τους εάν χρησιμοποιούν ουσία που περιλαμβάνεται στον κατάλογο αδειοδότησης. Ένας ΜΧ μπορεί να υποβάλει αίτηση αδειοδότησης ή να ζητήσει να συμπεριληφθεί η χρήση του στην αίτηση αδειοδότησης ενός προμηθευτή ή παρασκευαστή. 38

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (5α) Γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με την ασφαλή χρήση στους πελάτες Οι ΜΧ που προμηθεύουν επικίνδυνες ουσίες ή μείγματα οφείλουν να παρέχουν ΔΔΑ σε άλλους μεταγενέστερους χρήστες ή διανομείς. ΟΧΙ ΔΔΑ αν πωλούνται στο κοινό και παρέχονται επαρκείς πληροφορίες για τα απαιτούμενα μέτρα (εκτός εάν ζητηθεί ΔΔΑ από ΜΧ ή διανομέα). Παρέχεται ΔΔΑ αν ζητηθεί από ΜΧ ή διανομείς για ορισμένα μη επικίνδυνα μείγματα με επικίνδυνες ουσίες σε C > από τις καθορισμένες. Οι ΜΧ οφείλουν να επικαιροποιήσουν χωρίς καθυστέρηση το ΔΔΑ εάν ληφθούν νέες πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα διαχείρισης κινδύνου ή τους κινδύνους, εάν εγκριθεί ή απορριφθεί μια αίτηση αδειοδότησης ή εάν επιβληθεί κάποιος περιορισμός. 39

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (5β) Γνωστοποίηση πληροφοριών σχετικά με την ασφαλή χρήση στους πελάτες Οι ΜΧ που προμηθεύουν αντικείμενα σε άλλους ΜΧ ή σε διανομείς οφείλουν να παρέχουν επαρκείς πληροφορίες ώστε να επιτρέπεται η ασφαλής χρήση του αντικειμένου εάν το αντικείμενο περιέχει μια ουσία που περιλαμβάνεται στον κατάλογο υποψήφιων προς αδειοδότηση ουσιών και βρίσκεται σε συγκέντρωση 0,1% (κ.β.) στο αντικείμενο. Αυτές οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές εάν ζητηθούν. 40

Κυριότερες υποχρεώσεις των ΜΧ (6) Εκπόνηση έκθεσης χημικής ασφάλειας από μεταγενέστερο χρήστη ΕΧΑ όταν η χρήση του ΜΧ δεν καλύπτεται στο σενάριο έκθεσης εντός 12 μηνών από την παραλαβή του ΔΔΑ για μια καταχωρισμένη ουσία. Έκθεση μεταγενέστερου χρήστη προς τον ECHA Οι ΜΧ υποχρεούνται να υποβάλλουν ορισμένες πληροφορίες στον ECHA, με τη μορφή έκθεσης, όταν: οφείλουν να εκπονήσουν ΕΧΑ ΜΧ διότι η χρήση τους δεν υποστηρίζεται η χρήση τους δεν υποστηρίζεται και εξαιρούνται από την εκπόνηση ΕΧΑ μεταγενέστερου χρήστη υπό ορισμένες συνθήκες, έχουν διαφορετική ταξινόμηση μιας ουσίας σε σχέση με όλους τους προμηθευτές τους. 41

Περαιτέρω καθοδήγηση & συναφείς πληροφορίες ü Εγχειρίδιο καθοδήγησης για ΜΧ http:// echa.europa.eu/guidance-documents/guidance-on-reach. ü Τη σελίδα για τους μεταγενέστερους χρήστες στον δικτυακό τόπο του ECHA: http://www.echa.europa.eu/el/regulations/reach/downstream-users ü Πρακτικός οδηγός 13: How downstream users can handle exposure scenarios (Πώς οι μεταγενέστεροι χρήστες διαχειρίζονται τα σενάρια έκθεσης): http://www.echa.europa.eu/el/practical-guides ü Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τις εκθέσεις από ΜΧ: echa.europa.eu/qa-display/- /qadisplay/5s1r/view/reach/downstream+users+reports ü Καθοδήγηση σχετικά με τη σύνταξη των δελτίων δεδομένων ασφαλείας: echa.europa.eu/guidance-documents/guidance-on-reach; ü Το εργαλείο Navigator, που βοηθά στον προσδιορισμό των υποχρεώσεων του κλάδου: http://www.echa.europa.eu/el/support/guidance-on-reach-and-clpimplementation/identify-your-obligations 42

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Καν. 1272/2008/ΕΚ Εγχειρίδιο καθοδήγησης σχετικά με τα ενδιάμεσα προϊόντα Εγχειρίδιο καθοδήγησης σχετικά με τα απόβλητα και τις ανακτημένες ουσίες Παρουσίαση ECHA «REACH & CLP. Downstream user overview» Εγχειρίδιο καθοδήγησης για ΜΧ http:// echa.europa.eu/guidance-documents/guidance documents/guidance-on-reach