ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ: μελέτη περίπτωσης Σωτηρία Τζιβινίκου Λέκτορας ΠΤΕΑ
Μελέτη περίπτωσης case study Μαθητής Δ Δημοτικού Υποστήριξη για την ανάπτυξη γραπτού λόγου με την στρατηγική της Αυτορρυθμιζόμενης Ανάπτυξης Harris, Karen R, Graham, Steve, Mason, Linda H (2003). Self-Regulated Strategy Development in the Classroom: Part of a Balanced Approach to Writing Instruction for Students With Disabilities. Focus on Exceptional Children, Mar 2003 Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 2
Wisc-III Γενική Νοημοσύνη: 110 Πρακτική Νοημοσύνη: 114 Λεκτική Νοημοσύνη: 104 IQ ανώτερη φυσιολογική Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 3
Περιγραφή εικόνας Σκέφτομαι και γράφω/ δημιουργική γραφή Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 4
Γενικές παραδοχές του προγράμματος Η υποστήριξη του μαθητή θα γίνει μέσα στη τάξη γενικής αγωγής χωρίς την συμμετοχή δασκάλου ειδικής αγωγής Η υποστήριξη δεν θα είναι εξατομικευμένη, αλλά θα στηριχθεί στην ενσωμάτωση των στόχων του προγράμματος, των προτεινόμενων μεθόδων διδασκαλίας, στρατηγικών, στην καθημερινή σχολική διαδικασία, αφού οι προτεινόμενες αλλαγές θα έχουν θετική συμβολή στην διαδικασία μάθησης όλων των μαθητών της τάξης Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 5
αξιοποίηση υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου Διαφοροποιημένη διδασκαλία Ομαδοσυνεργατική μάθηση ΔΕΠΠΣ Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 6
Στρατηγικές ενίσχυσης ΜΝΗΜΗΣ Τεχνικές οι οποίες στοχεύουν στο να καταστήσουν ευκολομνημόνευτες τις πληροφορίες σαφείς μνημονικές στρατηγικές σύνδεση της νέας γνώσης με την προηγούμενη, παρόμοιες ιδέες οπτικοποίηση πληροφορίας, παράφραση, οπτικοί χάρτες, πίνακες, γραφήματα, χαρτογράφηση εννοιών σημειώσεις Λίστες, οργανογράμματα, σημειώματα, ηλεκτρονικές υπενθυμίσεις Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 7
Διαδικασία της γραφής Προ-γραφή 3 στάδια: Γραφή Μετα-γραφή Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 8
Στάδιο προ-γραφής: βασικός σχεδιασμός Αναζήτηση ιδεών και πληροφοριών για το θέμα Καθορίζεται ο στόχος του γραπτού κειμένου Οργανώνονται οι πληροφορίες Σχεδιάζεται ο τρόπος που θα μεταφερθούν στο γραπτό Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 9
Στάδιο γραφής Ο μαθητής μεταφέρει όλες τις σκέψεις του και τις ιδέες του στο γραπτό λόγο. Η βασική έμφαση στο στάδιο αυτό δίνεται στο νόημα Δηλαδή ο στόχος είναι η γραπτή διατύπωση ενός μηνύματος που θα γίνει κατανοητό από τον αναγνώστη του Ασχολείται με τη σωστή ορθογραφία και τη στίξη Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 10
Στάδιο μετα-γραφής Περιλαμβάνει τον έλεγχο και την επανεξέταση του κειμένου Αλλαγές στο περιεχόμενο και τη σύνταξη Έλεγχος της ορθογραφίας και της στίξης Επανεξέταση της μορφής του κειμένου ως προς τα ευανάγνωστα γράμματα, περιθώρια Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 11
Διδασκαλία προ-γραφής (1) Για την ανάπτυξη ευφράδειας, για το γράψιμο δηλ. προτάσεων: 1. Ο μαθητής εξασκείται στο γράψιμο καθ υπαγόρευση προτάσεων 2. Περιγράφει εικόνες 3. Γράφει μηνύματα Πριν ο μαθητής περάσει στη γραφή πρέπει να ξεκινήσει από ανάλυση ιστοριών Εξασκείται σε τεχνικές οργάνωσης ιδεών (ιστογράμματα) Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 12
Διδασκαλία προ-γραφής (2) Ανταλλαγή απόψεων σε μικρή ομάδα Μαθαίνουν να σκέφτονται Πρόχειρη καταγραφή των σκέψεων Για ποιον σκοπό γράφουμε το κείμενο; (λειτουργία: εκφραστική, διεκπεραιωτική, ποιητική) Ανάλογα με τον σκοπό διαφοροποιείται το κείμενο Συχνές ευκαιρίες για γραπτές δραστηριότητες και άμεση ανατροφοδότηση Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 13
Διδασκαλία γραφής (1) Η αλληλουχία και ακολουθία υποστηρίζεται με τη τοποθέτηση εικόνων σε χρονολογική σειρά Σχεδιασμός περιγράμματος ιστορίας Πλαίσιο κειμένου: κείμενο με κενά που ο μαθητής καλείται να συμπληρώσει Η τεχνική των πιθανών παραγράφων Ολοκλήρωση κειμένων Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 14
Διδασκαλία γραφής (2) Διεύρυνση λεξιλογίου Εμπλουτισμός λεξιλογίου Συμπλήρωση κενών Επιλογή κατάλληλων λέξεων Κατάλογοι με εισαγωγικές λέξεις Κατάλογοι με λέξεις που αφορούν συγκεκριμένα θέματα Χρήση λεξικών και αναζήτηση συνωνύμων, αντίθετων κλπ Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 15
Διδασκαλία γραφής (3) Στρατηγικές που εξοικειώνουν τον μαθητή σε διάφορους γραμματικούς τύπους και συντακτικά μέρη του λόγου Συμπλήρωση κενών Συμπλήρωση απλών-αρχικών προτάσεων με επίθετα, επιρρήματα Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 16
Διδασκαλία γραφής (4) Διδασκαλία γραφοσυμβολικών στοιχείων Στίξη Κεφαλαία Ορθογραφία Τονισμός Καλείται ο μαθητής να υπαγορεύει σε κάποιον άλλο το κείμενο για να αποστασιοποιηθεί από τα γραμματικά λάθη Να ενισχυθεί η παραγωγή ιδεών και νοημάτων Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 17
Διδασκαλία μετα-γραφής ΑΥΤΟΑΞΙΛΟΓΗΣΗ-αυτοέλεγχος = Έλεγχος από τον ίδιο τον μαθητή»του περιεχομένου»της οργάνωσης»του λεξιλογίου»της δομής»της ορθογραφίας ΕΤΕΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-Αλληλοέλεγχος μεταξύ συμμαθητών Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 18
Γενικές συνθήκες για τη διδασκαλία της γραφής Δημιουργία θετικής ατμόσφαιρας Πρόσβαση σε αναγνωστικό υλικό Χρήση οπτικο-ακουστικού υλικού Ένταξη γραπτών δραστηριοτήτων σε όλα τα μαθήματα Παροχή ορθών μοντέλων γραφής Αλληλεπίδραση των μαθητών Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 19
Δημιουργική γραφή: τελικό προϊόν Μετά την διδασκαλία βήμα προς βήμα, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας προτείνεται η δημιουργία εβδομαδιαίας εφημερίδας της τάξης, όπου θα καταγράφονται όλα τα ενδιαφέροντα θέματα της εβδομάδας. Προτείνεται ο μαθητής μας να είναι ο αθλητικός ρεπόρτερ, λόγω των προσωπικών του ενδιαφερόντων. Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 20
Συζήτηση επιστημονικών άρθρων για τις ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ 1 Στρατηγικές κατανόησης κειμένου και μαθησιακή προσέγγιση από παιδιά γυμνασίου με μαθησιακές δυσκολίες Σταμάτης Αντωνίου, Φωτεινή Πολύχρονη, Χριστίνα Κοτρώνη Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 21
Συζήτηση επιστημονικών άρθρων για τις ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ 2 Ερωτηματολόγιο για στρατηγικές των Παπαντωνίου, Ευκλείδη, Κιοσέογλου Δρ. Σωτηρία Τζιβινίκου 22