Social Skills and leadership Αθήνα, 30 Μάιου 2016 Εισηγητής: Παπαχριστόπουλος Κων. Phd, ChPsychol (BPS) Οργανωτικός Ψυχολόγος
Τι θα δούμε σε αυτή την εισήγηση Κάποιες παραδοχές Ηγεσία/Παρακίνηση + Δεξιότητες Επικοινωνία/Διαχείριση συγκρούσεων και ηγεσία Θεωρίες ηγεσίας + Δεξιότητες «...δεν υπάρχει τίποτα πιο πρακτικό από μια καλή θεωρία» Kurt Lewin Μελέτες περίπτωσης/ Αυτοαξιολόγηση
Κάποιες βασικές παραδοχές Δεν θα προλάβουμε να τα πούμε όλα Δεν μπορούμε να αλλάξουμε όλο τον κόσμο...μπορούμε, ωστόσο, να συμβάλουμε στην αλλαγή. Είναι βαρύ φορτίο η ευθύνη και ο ρόλος του προϊσταμένου Ήρωας είναι κάποιος που αντιλαμβάνεται την ευθύνη που συνοδεύει την ελευθερία Bob Dylan
Ηγεσία Ως Ηγεσία ορίζεται η ικανότητα της άσκησης καταλυτικής επιρροής/παρακίνησης σε μια Ομάδα, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί.
Ρόλοι και ρόλος 1. Figurehead. Λειτουργεί ως σύμβολο ή αντιπρόσωπος του οργανισμού, δρα στα πλαίσια της νόμιμης εξουσίας του κι έχει το κύρος να προεδρεύει σε συσκέψεις και να υπογράφει έγγραφα. 2. Leader. Έχει το ρόλο του ηγέτη που επηρεάζει τη συμπεριφορά των υφισταμένων του, υποκινεί και συμβάλλει στην ανάπτυξη των υφισταμένων του. 3. Liaison. Ο διευθυντής αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους εργαζομένους και καθιερώνει ένα δίκτυο επαφών για τη συλλογή πληροφοριών μέσα στον οργανισμό. 4. Monitor. Αποτελεί το ρόλο του δέκτη που συλλέγει πληροφορίες από το εσωτερικό και το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. 5. Disseminator. Συλλέγει και μεταφέρει πληροφορίες στους υφισταμένους του. 6. Spokesperson. Είναι ο εκπρόσωπος της εταιρείας για θέματα επικοινωνίας με τρίτους ανθρώπους. Δίνει πληροφορίες σε ανθρώπους σχετικά με την απόδοση και την πολιτική του οργανισμού. 7. Entrepreneur: Είναι ο εισηγητής των αλλαγών μέσα στον οργανισμό. 8. Disturbance handler. Αντιμετωπίζει τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν και χειρίζεται τις διάφορες κρίσεις που είναι αναπόφευκτες. 9. Resource allocator: Είναι υπεύθυνος για την κατανομή των πόρων, οι οποίοι συνήθως είναι περιορισμένοι, γι' αυτό και υπάρχουν συγκρούσεις. Επίσης, ελέγχει την κατανομή των εργαζομένων, των υλικών αλλά και την κατανομή του χρόνου. 10. Negotiator. Αναλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις κυρίως με εξωγενείς παράγοντες για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του οργανισμού. Επίσης, διαπραγματεύεται τις προσλήψεις νέων εργαζομένων και αποφασίζει για τις αμοιβές τους.
Τότε Χαρακτηριστικά Ηγεσία Συμπεριφορές Τώρα Χαρισματική Μονόδρομη Ενιαία Κατά περίπτωση Αμφίδρομη Δυαδική Ηγούμαι Υφισταμένων Ηγούμαι όλων Διαχειριστική Μετασχηματική
Η ιεραρχία
Ένας «αρχηγός» ΜΠΟΡΕΙ να είναι ο ίδιος παράδειγμα. να αξιοποιήσει το παρελθόν. διαμορφώσει το μέλλον. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ... δεν μπορεί να επιβάλλει στους άλλους να γίνουν παράδειγμα. να αλλάξει το παρελθόν. επηρεάσει το μέλλον.
Διαφορές Προϊσταμένου/ Ηγέτη Ο Προϊστάμενος Μιλά πολύ Απαντά Διορθώνει Υποθέτει Ελέγχει Δίνει εντολές Επικεντρώνεται στο προϊόν Αποδίδει ευθύνες Κρατά αποστάσεις Ο Ηγέτης Ακούει πολύ Ρωτά Προλαμβάνει Εξερευνά Δεσμεύει Προκαλεί Επικεντρώνεται στη διεργασία Παίρνει την Ευθύνη Έρχεται σε επαφή
Ηγετικά χαρακτηριστικά Δημιουργική και συστημική σκέψη Επικοινωνία Όραμα Αυτοπεποίθηση Εξωστρέφεια Διοίκηση αλλαγών-συνεχούς μάθησης Κίνητρο επιτευγμάτων Αξίες Συγκινησιακή ωριμότητα Μοναξιά
Ηγεσία και δεξιότητες
Παρακίνηση Διαστάσεις της υποκίνησης Πρόκληση Κατεύθυνση Διατήρηση/ επιμονή..η εσωτερική ψυχολογική διαδικασία ενεργοποίησης, κατεύθυνσης και διατήρησης της συμπεριφοράς για την επίτευξη ενός στόχου..
Οργανωσιακή συμπεριφορά, ηγεσία και διοίκηση Αντίληψη Στάση Παρακίνηση Επικοινωνία και συγκρούσεις Συμπεριφορά Προσωπικότητα Κοινωνικές Δεξιότητες Ποια η σχέση τους με την ηγεσία ;
Η επικοινωνία και η παρακίνηση Παρακίνηση- Συμπεριφορά Προσωπικότητα, αξίες, στάσεις, αντίληψη.
Η επικοινωνία στους οργανισμούς Στόχοι, στρατηγική, διαδικασίες, υπηρεσίες, Αξίες, στάσεις νόρμες, δύναμη, ομάδες άτυπες,..
Κοινωνικές δεξιότητες Το να κατέχει κάποιος τις κοινωνικές δεξιότητες είναι μια αναγκαιότητα ζωής σε μια κοινωνία που περιγράφεται ως μεταμοντέρνα (π.χ. Ulrich Beck and Zygmunt Bauman). Η κοινωνία μας δεν παρέχει ασφάλεια. Μπορεί να βελτιωθεί μέσα από την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων.
Κοινωνικές Δεξιότητες Οι κοινωνικές δεξιότητες είναι ικανότητες και συμπεριφορές που βοηθούν να εστιάζουμε μια συμπεριφορά μας έξω από τον εαυτό μας, προς την κατεύθυνση μια ευθυγράμμισης με άλλα άτομα. Η κοινωνικά κατάλληλη συμπεριφορά συνδέει τους στόχους του ατόμου με τις αξίες και τους στόχους μιας κοινωνικής ομάδας/οργανισμού. Συνεργασία και δεξιότητες ομάδας Επικοινωνία Διαχείριση συγκρούσεων Σχεσιοδυναμική πορεία της ομάδας
Κοινωνικές Δεξιότητες Μερικές πλευρές των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι: Συνεργασία και ικανότητα να δουλεύει κάποιος σε μια ομάδα: Ανοικτότητα και ανοχή, κοινωνικότητα, χρήση των κοινωνικών πόρων, δυνατότητα συνδιαλλαγών, ικανότητα αρχηγίας, διαπολιτισμικές. δεξιότητες Συνεργασία και δεξιότητες ομάδας Διαχείριση συγκρούσεων Επικοινωνία Σχεσιοδυναμική πορεία της ομάδας Ικανότητα για επικοινωνία: Δεξιότητες γλώσσας, ενεργή ακρόαση, ανατροφοδότηση, ενσυναίσθηση, ικανότητα να δίνει και να παίρνει αναγνώριση. Επίλυση σύγκρουσης / ικανότητα να συμβιβάζεται Σχεσιοδυναμική πορεία της ομάδας
Οι έξι ρόλοι του ηγέτη στην ενδυνάμωση 1. Σεβασμός και εμπιστοσύνη 2. Αυτοπεποίθηση (lead by example, μεταβίβαση πραγματικών αρμοδιοτήτων) 3. Εκπαίδευση 4. Όρια ευθύνης και αποφάσεων 5. Επικοινωνία 6. Εξασφάλιση και έλεγχος προόδου
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ κάποιες έννοιες και ένα παράδειγμα Σκοπός Μήνυμα Πλαίσιο Είμαι φανατική θαυμάστριά σας Σας θαυμάζω απεριόριστα Ρόλος (σύνολο τυποποιημένων αντιδράσεων σε τυποποιημένη κατάσταση) Μη λεκτική επικοινωνία Πόσο καθορίζει τι?/ Γιατί θεωρείται πιο αξιόπιστη? Έχει σχέση με την επιτυχία?
Επικοινωνούμε για να Παρακινήσουμε Εκφράσουμε συναίσθημα Παρέχουμε πληροφορία Σε τι από τα παραπάνω υπολείπονται οι ηγέτες στο χώρο της εργασίας;
Συγκρούσεις και Ηγεσία Κάποιες έννοιες Διαφωνίες Ερμηνείες Συναισθήματα Αυτό εκπληρούμενη προφητεία Επιλεκτική αντίληψη Fight or flight??? Eπικοινωνία Σινιάλα/ Όσο πιο νωρίς παρατηρήσεις τα μηνύματα της σύγκρουσης τόσο πιο γρήγορα μπορείς να επέμβεις Το αντίξουν συμφέρον και εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίαν το αντίθετο συγκλίνει, και απ' τις διαφορές (γεννιέται) η πιο όμορφη αρμονία Ηράκλειτος
Πηγές συγκρούσεων Συγκρουόμενοι στόχοι. Ανάγκες Περιορισμένοι πόροι. Διαφορετικές αντιλήψεις/αξίες Οργάνωση Ζωτικός χώρος Κακή επικοινωνία
3 επίπεδα στις συγκρούσεις Κοινωνικό (ανάμεσα στους ρόλους, εργασιακούς κ.α) Διαπροσωπικό (ανάμεσα σε αξίες, πεποιθήσεις κ.α) Ενδο προσωπικό (ανάμεσα σε κομμάτια του εαυτού μου)
Στυλ Διαχείρισης συγκρούσεων Συμβιβασμός (αμοιβαίες υποχωρήσεις, αμοιβαίες θυσίες) Ανταγωνισμός (Επίλυση εις βάρος των άλλων) Συνεργασία (Μελέτη των διαφορών, επίλυση μέσω σύνθεσης) Αποφυγή (Υποτίμηση κατάστασης, «το πρόβλημα δεν με αφορά» Διευκόλυνση( «Ας λυθεί το πρόβλημα όπως θέλει η άλλη πλευρά»)
Δυναμικός Ανταγωνισμός Μη συνεργατικός Αποφυγή Συμβιβασμός Συνεργασία Συνεργατικός Διευκόλυνση Μη δυναμικός Πότε το κάθε στυλ είναι προτιμότερο;
Ποιο στυλ συνηθίζετε περισσότερο; Συνεργασία 1-4 Συμβιβασμός 5-8 Διευκόλυνση 9-12 Ανταγωνισμός 13-16 Αποφυγή 17-20 Σε ποιες περιπτώσεις κάθε στυλ είναι προτιμότερο;
Εστιάζεις στο αποτέλεσμα Ανταγωνισμός Συνεργασία Συμβιβασμός Αποφυγή Διευκόλυνση Εστιάζεις στη σχέση
Στυλ διαχείρισης συγκρούσεων Συμβιβασμός Ανταγωνισμός Συνεργασία Αποφυγή Διευκόλυνση Κατάλληλο όταν Οι στόχοι σημαντικοί Πίεση χρόνου Παρόμοιος ισχύος «αντίπαλοι» Γρήγορες, αποφασιστικές λύσεις Σημαντικές και δυσάρεστες αποφάσεις Οι άλλοι θα εκμεταλλευτούν μια μη ανταγωνιστική λύση Στόχος η μάθηση Απαιτείται ομοφωνία Μπορούμε να στηριχτούμε στις σχέσεις μας Ζήτημα μικρής σημασίας Χρειάζεται χρόνος για συλλογή πληροφοριών Κάποιος άλλος μπορεί να επιλύσει σύγκρουση πιο αποτελεσματικά Πιο σοβαρό το ζήτημα για τους άλλους Θες να μάθεις Θα χάσεις
Δεξιότητες Διαχείριση συγκρούσεων και Ηγεσία Ονοματίστε τα συναισθήματα σας και αναγνωρίστε την αξία τους 1 Ξεχωρίστε τη σχέση από την ουσία του προβλήματος Θεώρησε ότι ο άλλος έχει καλή πρόθεση μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου / κάτι ήξερε ο Axelrod. Αντιμετώπισε το πρόβλημα, όχι τον άνθρωπο Βοήθησε τον άλλον να save face/ να μην ξεμπροστιαστούν Δώσε έμφαση στις ανάγκες και όχι μόνο σε λύσεις Μίλησε για τον εαυτό σου Μην μπερδεύουμε το στιγμιότυπο μιας σχέσης με την ίδια τη σχέση (έχετε ένα γλαφυρό παράδειγμα ;;;) H επίλυση συγκρούσεων είναι βασικός μηχανισμός πρόληψης για τη σωματική μας υγεία ( αναπνοή, καρδιά, εφίδρωση, ουσίες πήξης, ιστοί μυών συσπώνται..κ.α) / fight «Αναλαμβάνω το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί.» Δώστε χρόνο Μίλα. Οἱ λέξεις ἔχουν ἔχθρες μεταξύ τους, ἔχουν τοὺς ἀνταγωνισμούς: ἂν κάποια ἀπ αὐτὲς σὲ αἰχμαλωτίσει, σ ἐλευθερώνει ἄλλη. Κική Δημουλά, H περιφραστική πέτρα
Authentic leadership Δεξιότητες Fake Unfocused Rootless Be real Genuine Purposeful Grounded Fragmented Resentful Overwhelmed Be whole Connected Supported Resilient Stagnant Apathetic Pessimistic Be Innovative Curius Engaged Optimistic
Σε ομάδες Ποια από αυτά που συζητήσαμε σήμερα μπορούν να μεταφερθούν στην καθημερινότητα της εργασίας μου; Αυτό που ονομάζουμε «αρχή» είναι συχνά το τέλος Και τελειώνοντας σημαίνει πως κάνουμε μιαν αρχή Το τέλος είναι εκεί όπου ξεκινάμε Τ. Σ. Έλιοτ
Δεν είχε μόνο βάσανα η Σπιναλόγκα είχε γλέντια..είχε χαρά Η καλοσύνη δεν απόκαμε Σταύρο μου Μανώλης Φουντουλάκης Πρωταγωνιστές, 9 Μάιου 2010