Βιωσιμότητα. Σύνθημα της εποχής ή Διαχρονικό ζητούμενο Αναστάσιος Μούδιος Partner Γραφείο Θεσσαλονίκης
Οι έννοιες «Η ικανότητα ενός οργανισμού να διαφοροποιείται, να παραμένει παραγωγικός και να συνεχίζει την ύπαρξη του» Η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης κρίνεται από τη δυνατότητα της για μακροπρόθεσμη επιβίωσή και την ικανότητά της να παράγει κέρδη για μεγάλη χρονική περίοδο. Εναλλακτικά, βιώσιμες θεωρούνται οι επιχειρήσεις στις οποίες μελλοντικοί επενδυτές θα ήθελαν να τοποθετηθούν. Τέτοιες επιχειρήσεις συνήθως: Δημιουργούν αξία και επιδεικνύουν συνέπεια από περίοδο σε περίοδο. Εμφανίζουν μεγάλη πιθανότητα μελλοντικών ταμειακών εισροών ή έχουν ιστορικό θετικών επιδόσεων και βελτίωσης των μεγεθών αυτών. Διαθέτουν διοικητικά στελέχη με «προσανατολισμό στην αγορά» και ικανότητες δημιουργίας εσόδων. Είναι σε θέση να πωλούν και να ανταγωνίζονται, να ευημερούν και να αναπτύσσονται όπως αυτό αποδεικνύεται από το ιστορικό τους ή φανερώνεται από αποφάσεις για αλλαγή προς τη σωστή κατεύθυνση. Διαθέτουν στρατηγικές εξόδου (υψηλή απόδοση της επένδυσης )
Η εικόνα σήμερα Η εικόνα που απαντάται σήμερα σε ένα μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου είναι εντελώς διαφορετική. Χαρακτηρίζεται κυρίως από: Σημαντική έλλειψη ρευστότητας με ταυτόχρονη εξάντληση των ορίων δανεισμού. Πίεση από προμηθευτές για ταχύτερους χρόνους αποπληρωμής Περιοδικά αποτελέσματα που καταδεικνύουν ότι η επιχείρηση χάνει συνεχώς χρήματα. Η μείωση της απόδοσης των επιχειρήσεων λαμβάνει συνήθως χώρα κατά τη διάρκεια αρκετών ετών, αν και υπάρχουν περιπτώσεις, όταν ένα εξαιρετικό γεγονός μπορεί ξαφνικά να τοποθετήσει μια επιχείρηση σε κίνδυνο. Παραδείγματα τέτοιων γεγονότων περιλαμβάνουν την απάτη, την αποτυχία του προϊόντος, την κατάρρευση ενός σημαντικού πελάτη ή προμηθευτή καθώς και των φυσικών καταστροφών. «Η μείωση της απόδοσης των επιχειρήσεων λαμβάνει συνήθως χώρα κατά τη διάρκεια αρκετών ετών»
Σήματα προειδοποίησης Ποια είναι τα σήματα προειδοποίησης που εκπέμπει μια επιχείρηση με καθοδική πορεία;
Σήματα προειδοποίησης Επιχειρησιακή Απόδοση Έλλειψη βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και προγραμματισμού Προβλήματα ποιοτικού ελέγχου παράπονα, επιστροφές εμπορευμάτων Καθυστερήσεις στην παράδοση παραγγελιών Συχνές εναλλαγές στελεχών Γενική δυσαρέσκεια εργαζομένων και υψηλός δείκτης αποχωρήσεων Περιορισμοί και δυσκολίες στις εμπορικές πιστώσεις Αδυναμία προσαρμογής σε νέες τεχνολογίες Χρηματοοικονομική Απόδοση Εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων Μείωση κερδών Επιδείνωση του δείκτη άμεσης ρευστότητας Μείωση πωλήσεων Μείωση κεφαλαίου κίνησης Αδυναμία εκπλήρωσης των όρων του δανεισμού Έλλειψη διαθέσιμης ρευστότητας Αύξηση του σταθερού κόστους σε αντιστοιχία με τα έσοδα Αύξηση του δείκτη χρέους προς ίδια κεφάλαια Εξάντληση της κεφαλαιακής βάσης Μείωση της κυκλοφοριακής ταχύτητας των αποθεμάτων Αύξηση του μέσου χρόνου ενηλικίωσης των απαιτήσεων Μείωση των δαπανών για Έρευνα και Ανάπτυξη Συχνά, αυτά τα σημάδια είναι τα συμπτώματα των στρατηγικών ή επιχειρησιακών προβλημάτων που υφέρπουν στην επιχείρηση και τα οποία αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα μέσω ενός σχεδίου ανασυγκρότησης μπορεί να οδηγήσουν την επιχείρηση σε ένα φαύλο κύκλο ύφεσης με αποτέλεσμα την κατάρρευση.
Οι αιτίες Πολλές είναι οι αιτίες που συμβάλλουν στην επιχειρηματική αποτυχία. Οι Διοικήσεις συχνά καταφεύγουν στο να επιρρίψουν ευθύνες για την αποτυχία σε εξωτερικούς παράγοντες φαινομενικά πέρα από τον έλεγχό τους. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν: Το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον Το ασταθές νομοθετικό πλαίσιο Οι διακυμάνσεις των επιτοκίων Η εργατική αναταραχή Η αύξηση του κόστους εργασίας Η ενίσχυση του ανταγωνισμού Η πτώση της αγοράς Η αύξηση του κόστους απόκτησης πρώτων υλών
Οι αιτίες Στην πραγματικότητα οι επιχειρηματικές αποτυχίες οφείλονται κυρίως σε ανεπάρκειες της Διοίκησης. Κάποιες φορές είναι η άρνηση των δεδομένων, άλλες φορές η αμέλεια, αλλά σχεδόν πάντα η κατάληξη αυτών οδηγεί σε σημαντικές απώλειες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ανεπαρκειών της Διοίκησης: Αυτοκρατορικό στυλ χωρίς σαφείς γραμμές ευθύνης. Αναποτελεσματική επικοινωνία. Υψηλός δείκτης εναλλαγής προσωπικού και υποτίμηση του ανθρώπινου παράγοντα. Έλλειψη πολιτικής αμοιβών και προγραμμάτων παροχής κινήτρων. Επιχειρηματικοί στόχοι που δεν επετεύχθησαν ή δεν κατανοήθηκαν. Επιδείνωση επιχειρηματικής δραστηριότητας και αδυναμία προσέλκυσης νέων πελατών. Ανεπαρκής ανάλυση των αγορών και των στρατηγικών που ακολουθούνται. Μη έγκαιρη και ακριβή χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Ιστορικό αποτυχημένων σχεδίων επέκτασης. Ανεξέλεγκτη ή λαθεμένα διαχειριζόμενη ανάπτυξη. Business Failures 9% beyond management s control and to sheer bad luck 91 % related to influences that management could control, 52% are rooted in internally generated problems that management didn t control * Association of Insolvency and Restructuring Advisors
Τι μπορεί να γίνει Το Corporate turnaround ορίζεται ως: «Η εφαρμογή μιας σειράς δράσεων που απαιτούνται για να ξεπεράσει μια οργάνωση το σκόπελο της επιχειρηματικής αποτυχίας και να επιστρέψει σε συνθήκες ομαλότητας και χρηματοπιστωτικής φερεγγυότητας» Το Turnaround management απαιτεί ισχυρή ηγεσία και συνήθως περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, την έρευνα των βαθύτερων αιτίων της αποτυχίας καθώς και μακροπρόθεσμα προγράμματα για την αναζωογόνηση των οργανισμών. Η πρώτη και βασική εργασία του σχεδιασμού της ανασυγκρότησης μιας επιχείρησης είναι να αναλυθεί η παρούσα κατάσταση με στόχο : Να καθοριστεί η πραγματική κατάσταση από την πλευρά της στρατηγικής, επιχειρησιακής λειτουργίας και χρηματοοικονομικής προοπτικής Να αξιολογηθούν οι διαθέσιμες εναλλακτικές επιλογές της επιχείρησης και να κατανοηθεί αν μπορεί να υπάρξει ανασυγκρότηση Να προσδιοριστεί η πιθανότητα της επιβίωσης σε βραχυχρόνιο ορίζοντα Να γίνει αντιληπτή η πρόθεση των τρίτων ενδιαφερομένων για υποστήριξη των διαφόρων επιλογών Να γίνει μια προκαταρκτική αξιολόγηση της ομάδας διοίκησης
Συστατικά στοιχεία Ανασυγκρότησης 1. Σταθεροποίηση της κατάστασης διατήρηση βραχυπρόθεσμων διαθεσίμων ανάκτηση εμπιστοσύνης των ενδιαφερομένων μερών 2. Νέα ηγεσία ανάληψη διοικητικών καθηκόντων από εξειδικευμένα στελέχη στελέχωση διοικητικής ομάδας από experts 3. Διαχείριση σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη 4. Στρατηγική επικέντρωση επαναπροσδιορισμός επιχειρηματικού μοντέλου αποεπένδυση Ανάπτυξη μέσω συγχωνεύσεων / εξαγορών Αναπροσανατολισμός σε αγορές και προϊόντα Εξωτερικές αναθέσεις δραστηριοτήτων * 7 απαραίτητα συστατικά στοιχεία του σχεδίου ανασυγκρότησης
Συστατικά στοιχεία Ανασυγκρότησης 5. Βελτίωση κρίσιμων διαδικασιών Ανάπτυξη της ζήτησης Ικανοποίηση της ζήτησης Συστήματα υποστήριξης 6. Οργανωτικές Αλλαγές Νέα οργανωτική δομή Πλαίσιο διαχείρισης ευθύνης & επιδόσεων Πολιτική αποδοχών και επιβράβευσης Εστιασμένη εκπαίδευση Βελτίωση διαύλων επικοινωνίας * 7 απαραίτητα συστατικά στοιχεία του σχεδίου ανασυγκρότησης 7. Χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση Ανάκτηση φερεγγυότητας σε επίπεδο ροών και οικονομικών καταστάσεων Εναρμόνιση της κεφαλαιακής διάρθρωσης με τις προβλέψεις των λειτουργικών ροών Εξασφάλιση αναγκαίων διαθεσίμων από υπάρχουσες ή νέες πηγές για την εφαρμογή του σχεδίου ανασυγκρότησης.
Ικανότητες Ηγεσίας Σε περιπτώσεις ανασυγκρότησης επιχειρήσεων απαιτείται η ενεργοποίηση σημαντικών ικανοτήτων διοίκησης προκειμένου για την ανάνηψη της ασθμαίνουσας επιχείρησης. Είναι εξαιρετικά κρίσιμο για την επιτυχή έκβαση της προσπάθειας, τα στελέχη που αναλαμβάνουν την ανασυγκρότηση να διαθέτουν ισχυρό χαρακτήρα και ικανότητες διαχείρισης της αλλαγής. Οι καλύτεροι ηγέτες που εργάζονται στα σχέδια ανασυγκρότησης είναι εκείνοι που χειρίζονται με την ίδια ευχέρεια τα ευρύτερα στρατηγικά ζητήματα αλλά και τα θέματα της καθημερινής διαχείρισης. Έχουν την δυνατότητα να συνδράμουν στους τρίτους ενδιαφερόμενους για την κατανόηση των προβλημάτων, να σκιαγραφούν ένα όραμα για το μέλλον και να παρακινούν το προσωπικό με στόχο την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Τα στελέχη αυτά θα πρέπει να είναι σε θέση να: Να διατυπώνουν με σαφήνεια την κατεύθυνση και το σκεπτικό της εταιρείας για την ανασυγκρότηση, ακόμη και όταν το τελικό αποτέλεσμα είναι άγνωστο Να μεταδίδουν την αίσθηση της ισορροπίας, του έλεγχου και της εμπιστοσύνης στους λοιπούς ενδιαφερόμενους Να ακούν και να δέχονται προτάσεις αφορούσες την ανασυγκρότηση, από όπου κι αν προέρχονται από το εσωτερικό της επιχείρησης Να είναι σταθεροί αλλά και ευέλικτοί όσον αφορά στο συντονισμό και στη διαχείριση της υλοποίησης της ανασυγκρότησης Να αποφασίζουν άμεσα την αντικατάσταση του μη αποδοτικού ανθρώπινου δυναμικού. Να εμπνέουν και να εμψυχώνουν το προσωπικό Να διαβεβαιώνουν το προσωπικό ότι οι δύσκολες αποφάσεις λαμβάνονται με ακριβοδίκαιο τρόπο και ότι οι άνθρωποι που επηρεάζονται αντιμετωπίζονται με τη δέουσα φροντίδα και προσοχή.
Χαρακτηριστικά επιτυχημένων σχεδίων ανασυγκρότησης Η εμπειρία διδάσκει πως για την θετική έκβαση της προσπάθειας απαιτείται: Ένα σχέδιο ανασυγκρότησης με ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει και τα επτά ουσιαστικής σημασίας συστατικά Ένα σχέδιο που πραγματεύεται τα καθοριστικής σημασίας ζητήματα όχι με τρόπο γραμμικό αλλά ταυτόχρονα και παράλληλα Ένα σχέδιο με ευρύ πεδίο εφαρμογής Μελέτες συγκριτικής ανάλυσης διαφόρων σχεδίων ανασυγκρότησης επισημαίνουν ότι οι επιτυχημένες εργασίες ανασυγκρότησης χαρακτηρίζονται από: Αλλαγή σε διοικητικές θέσεις Χρήση πολλαπλών στρατηγικών δημιουργίας ταμιακών ροών Κατανόηση ότι οι στρατηγικές περιορισμού του κόστους αν και σημαντικές είναι ανεπαρκής για την επιτυχή έκβαση της ανασυγκρότησης Βελτιστοποίηση των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου ως βάση για υιοθέτηση πολιτικών προσανατολισμένων στην επίδοση Αναπροσανατολισμό στις αγορές των προϊόντων ταυτόχρονα με βελτιωμένη στρατηγική μάρκετινγκ Αλλαγή στην οργάνωση όσον αφορά σε δομές, διαδικασίες αλλά και την βελτίωση της εσωτερικής επικοινωνίας
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.