Πληροφοριακά Συστήµατα: Κατηγορίες και Κύκλος Ζωής Περιεχόµενα Κατηγορίες Π.Σ. ιαχείρισης Πράξεων ιοίκησης Υποστήριξης Αποφάσεων Έµπειρα Συστήµατα Ατόµων και Οµάδων Ο κύκλος ζωής Π.Σ. Ορισµός Φάσεις Χρήστες Άτοµα που εµπλέκονται Ανάλυση Φάσεων Π.Σ. ιαχείρισης Πράξεων Μια πράξη (transaction) είναι µια εµπορική δραστηριότητα ή ένα γεγονός (π.χ. η αγορά ενός προϊόντος ή υπηρεσιών) Το πληροφοριακό σύστηµα ιαχείρισης Πράξεων καταγράφει και βοηθά τη διαχείριση των πράξεων (Παραδείγµατα: συστήµατα κράτησης θέσεων σε αεροπορικές εταιρείες, συστήµατα εξυπηρέτησης πελατών σε τράπεζες. Στα Π.Σ ιαχείρισης Πράξεων έµφαση δίνεται στα παρακάτω στοιχεία: Ασφάλεια (όσον αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες ανεπιθύµητων χρηστών) Ακρίβεια Ορθότητα Πράξεων Επίπεδο υπηρεσιών που παρέχονται στους χρήστες Χρόνος απόκρισης Αριθµός πράξεων που µπορούν να επιτελεστούν στη µονάδα του χρόνου Π.Σ. ιοίκησης Σκοπός τους να βοηθήσουν στελέχη: Στην επίλυση προβληµάτων Στον έλεγχο των αποφάσεων Στη λήψη αποφάσεων Τις περισσότερες φορές χρησιµοποιούνται όταν οι απαιτήσεις για πληροφορίες είναι επαναλαµβανόµενες, δοµηµένες και γνωστές. Στα Π.Σ ιοίκησης έµφαση δίνεται στα παρακάτω στοιχεία: Αποτελεσµατική και ορθή επεξεργασία πληροφοριών Παρουσίαση αποτελεσµάτων στο χρήστη µε γραφικό τρόπο υνατότητα υποβολής προκαθορισµένων ερωτηµάτων
Π.Σ. Υποστήριξης Αποφάσεων Παρέχουν πληροφορίες που βοηθούν τους χρήστες στη λήψη αποφάσεων. Είναι συνήθως άµεσα: επιτρέπουν την διαλογική επικοινωνία χρήστη - Η/Υ ( υνατότητα υποβολής µη προκαθορισµένων ερωτηµάτων σε πραγµατικό χρόνο). Υποστηρίζουν και µη-δοµηµένες αποφάσεις: σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει ξεκάθαρη λύση. Στα Π.Σ Υποστήριξης Αποφάσεων έµφαση δίνεται στα παρακάτω στοιχεία: ιαλογική επικοινωνία µε χρήστες Ενσωµάτωση λογισµικού προσοµοίωσης ενεργειών και πρόβλεψης των αποτελεσµάτων τους Λογισµικό µοντελοποίησης συστηµάτων αποφάσεων (π.χ. υνατότητα εύρεσης εναλλακτικών επιλογών) Έµπειρα Συστήµατα Θεωρούνται επέκταση των Π.Σ. υποστηρίξης αποφάσεων και χρησιµοποιούνται σε πολύ εξειδικευµένα πεδία εφαρµογών όπου εµπειρία όσον αφορά το χειρισµό συγκεκριµένων προβληµάτων. Χρησιµοποιούν ενσωµατωµένη γνώση, εµπειρία και αναλυτικούς κανόνες οι οποίοι προσδιορίστηκαν από ανθρώπους ειδικούς στη συγκεκριµένη γνωστική περιοχή (εµπειρογνώµονες) Βασικά συστατικά: η βάση γνώσεων (knowledge base) και ο µηχανισµός σύνθεσης συλλογισµών (Inference engine) Στα Έµπειρα Συστήµατα έµφαση δίνεται στα παρακάτω στοιχεία: υνατότητα εισαγωγής γνώσης υνατότητα σύνθεσης συλλογισµών Π.Σ. Γραφείου Τα Π.Σ. Γραφείου συµβάλλουν στην προετοιµασία, αποθήκευση, ανάκτηση, αναπαραγωγή και διακίνηση πληροφοριών σε περιβάλλον γραφείου. Έµφαση δίνεται στην: ιακίνηση Πληροφοριών ιαχείριση Αρχείων Ύπαρξη λογισµικού υποστήριξης για: επεξεργασία κειµένου ηλεκτρονικά ηµερολόγια ηλεκτρονικά τετράδια σηµειώσεων ηλεκτρονικό ταχυδροµείο επεξεργασία εικόνων Π.Σ. Ατόµων και Οµάδων ιακρίνονται σε: εκείνα που στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών ενός χρήστη και στην αύξηση της παραγωγικότητάς του (Personal Information Systems) εκείνα που στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών της οµάδας, στην αύξηση της παραγωγικότητας των µελών της και στην προώθηση της συνεργασίας τους. Έµφαση δίνεται στην: Ύπαρξη λογισµικού υψηλών προδιαγραφών και νέας τεχνολογίας έτσι ώστε τα άτοµα να υποβοηθούνται στην εργασία τους Χρήση προγραµµάτων τα οποία είναι συµβατά µεταξύ τους ώστε να διευκολύνεται η συνεργασία ατόµων στο πλαίσιο µιας οµάδας αλλά και να είναι εφικτή η αποτελεσµατική κατανοµή εργασιών και καθηκόντων
Ανάπτυξη Π.Σ.: Ο κύκλος ζωής Ο κύκλος ανάπτυξης πληροφοριακών συστηµάτων (System Development Life Cycle) είναι µια δοµηµένη ακολουθία διεργασιών που απαιτούνται για τη σύλληψη, την ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός νέου πληροφοριακού συστήµατος. Ο όρος «κύκλος» χρησιµοποιείται για να τονίσει ότι κανένα σύστηµα δεν µένει αναλλοίωτο για πάντα. Ανάπτυξη Π.Σ.: Φάσεις Ανάλυση (Analysis) Σχεδίαση (Design) Υλοποίηση (Implementation) Συντήρηση (Maintenance) Για όλες τις φάσεις απαιτείται η ουσιαστική επικοινωνία των χρηστών και των επαγγελµατιών της πληροφορικής ώστε το Π.Σ. να συµβαδίζει µε τις ανάγκες των χρηστών Οι Χρήστες του Π.Σ. Οι χρήστες ενός Π.Σ. είναι άτοµα που εκτελούν µία ή περισσότερες από τις παρακάτω εργασίες: Συλλέγουν, ελέγχουν, εισάγουν, αποθηκεύουν και ανταλλάσσουν δεδοµένα και πληροφορίες. Είναι σηµαντικό να επιτρέπεται η χρήση ενός Π.Σ. σε δύο επιπλέον κατηγορίες χρηστών: Αποµακρυσµένοι ή µετακινούµενοι χρήστες (άρα το Π.Σ. πρέπει να παρέχει δυνατότητα πρόσβασης από απόσταση) Εξωτερικοί χρήστες (π.χ. Προµηθευτές ή πελάτες) Άτοµα που εµπλέκονται στην ανάπτυξη ενός Π.Σ. Αναλυτές (σε συνεργασία µε τους χρήστες του Π.Σ. πραγµατοποιούν την ανάλυση απαιτήσεων) Σχεδιαστές Συστηµάτων (σχεδίαση σε επίπεδο µαύρου και άσπρου κουτιού) Προγραµµατιστές (κωδικοποίηση και υλοποίηση του Π.Σ.) Συχνά απαιτείται η δηµιουργία οµάδας διαχείρισης έργου. Ο συντονιστής της είναι υπεύθυνος για τον προσδιορισµό, τον συντονισµό και την επίβλεψη των εργασιών που έχει αναλάβει η οµάδα.
Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστηµάτων (Η πραγµατικότητα) Ανάλυση Συστήµατος Αποτελείται από τρία στάδια Τον προσδιορισµό των αναγκών (ποια προβλήµατα καλείται να επιλύσει το νέο Π.Σ.) Την ανάλυση των αναγκών Την αιτιολόγηση ανάπτυξης του Π.Σ. Προσδιορισµός των αναγκών Στο στάδιο αυτό απαντώνται ερωτήµατα όπως: Ποιο πρόβληµα καλείται να επιλύσει το νέο Π.Σ. Πως αντιµετωπίζεται µε την υπάρχουσα υποδοµή το πρόβληµα Ποιες είναι οι δυνατές εναλλακτικές λύσεις Συλλέγονται πληροφορίες σχετικές µε: την φύση, την έκταση και την σοβαρότητα του προβλήµατος Συντάσσεται σχετική έκθεση µε τα αποτελέσµατα του προσδιορισµού αναγκών Ανάλυση αναγκών Στο στάδιο αυτό απαντώνται ερωτήµατα όπως: Ποιες είναι οι λειτουργίες του βέλτιστου Π.Σ. Ποιες είναι οι ελάχιστες λειτουργίες που πρέπει να υποστηρίζει το νέο Π.Σ. Με ποιο τρόπο τυχόν υφιστάµενο Π.Σ. θα µπορούσε να καλύψει τις ανάγκες Λαµβάνονται συνεντεύξεις από τους τελικούς χρήστες του Π.Σ. µε στόχο να καθοριστούν οι απαιτήσεις τους Συντάσσεται έκθεση µε τα αποτελέσµατα της ανάλυσης αναγκών και καταγραφής απαιτήσεων
Αιτιολόγηση Ανάληψης Έργου Στο στάδιο αυτό συντάσσεται έκθεση η οποία περιλαµβάνει τα παρακάτω: Μελέτη σκοπιµότητας (Είναι εφικτή η υλοποίηση της λύσης;) Εναλλακτικοί τρόποι υλοποίησης του Π.Σ Ανάλυση κόστους σε συνάρτηση µε το προσδοκώµενο όφελος Περιγραφή της τελικής λύσης που θα προωθηθεί για υλοποίηση Σχεδίαση Συστήµατος Λογική Σχεδίαση Πως θα είναι η δοµή του συστήµατος Η ροή των δεδοµένων Έλεγχος του λογικού σχεδιασµού Φυσική Σχεδίαση Συγκεκριµένη περιγραφή υλικού και λογισµικού Παράδειγµα Λογικής Σχεδίασης Παράδειγµα Φυσικής Σχεδίασης
Υλοποίηση Συστήµατος Η φάση αυτή περιλαµβάνει: Συγγραφή Λογισµικού Ολοκλήρωση Λογισµικού Υλικού Ολοκλήρωση Υποσυστηµάτων σε ένα συνολικό σύστηµα Έλεγχος του Συστήµατος Λειτουργεί σύµφωνα µε τις προδιαγραφές; Εγκατάσταση του Συστήµατος Το νέο σύστηµα τίθεται σε λειτουργία Εκπαίδευση Προσωπικού Οι χρήστες εκπαιδεύονται πάνω στο νέο σύστηµα Συντήρηση Συστήµατος Με την πάροδο του χρόνου, οι διαφοροποιήσεις στις ανάγκες των χρηστών και οι αλλαγές στην τεχνολογία επιβάλλουν µικρές ή µεγαλύτερες τροποποιήσεις στο σύστηµα. Είναι πιθανόν σε κάποια φάση η συντήρηση του συστήµατος να καταστεί ασύµφορη. Στην περίπτωση αυτή η σχεδίαση νέου Π.Σ. µπορεί να είναι αναπόφευκτη. Ερωτήσεις?