«Μαθαίνω σήμερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, γίνομαι αύριο ενεργός πολίτης» Τάξη : Α Τμήμα : Α 1 Σχολική Μονάδα : 1 ο Δημοτικό Σχολείο Καλυθιών Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός : Πατέλη Ολυμπία Σχολικό Έτος : 2013-2014
«Μαθαίνω σήμερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, γίνομαι αύριο ενεργός πολίτης» 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν οι 15 μαθητέ/τριες του Α 1 τμήματος τους 1 ου Δημοτικού Σχολείου Καλυθιών, με υπεύθυνη εκπαιδευτικό την Πατέλη Ολυμπία. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε την περίοδο Φεβρουαρίου Απριλίου 2014. 2. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Για την υλοποίηση του προγράμματος αξιοποιήθηκαν 2 ώρες από το μάθημα της Ευέλικτης Ζώνης σε εβδομαδιαία βάση. Υπήρξαν εβδομάδες που χρειάστηκε να διατεθεί και τρίτη ώρα από το μάθημα της Ευέλικτης Ζώνης προκειμένου να ολοκληρωθούν οι προγραμματισμένες δράσεις. Σε ό,τι αφορά στις μεθόδους διδασκαλίας, στις περισσότερες δράσεις τα παιδιά παρακινήθηκαν να εργαστούν ομαδοσυνεργατικά, ενώ χρησιμοποιήθηκε και η βιωματική μέθοδος διδασκαλίας. Σε ό,τι αφορά στον τεχνολογικό εξοπλισμό, χρησιμοποιήθηκε ένας φορητός ηλεκτρονικός υπολογιστής, ένα βιντεοπροβολέας, ηχεία και σύνδεση στο διαδίκτυο. 3. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Σκοπός του προγράμματος : Σε πρώτη φάση να έρθουν οι μικροί/ές μαθητές/τριες σε επαφή με θέματα που αφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να ευαισθητοποιηθούν γύρω από αυτά έτσι ώστε να είναι σε θέση αργότερα να αναπτύξουν ενεργό δράση. Σε δεύτερη φάση, σκοπός του προγράμματος ήταν η σύνθεση των γνώσεων και εμπειριών των παιδιών σε ένα βίντεο μικρής διάρκειας με προβολή του οποίου θα ενημερώνονται και θα ευαισθητοποιούνται άλλα συνομήλικα παιδιά
(ηλικίας 6-7 ετών) γύρω από βασικά θέματα που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση (αξίες της ΕΕ, χώρες μέλη κτλ.). Στόχοι του προγράμματος : Οι στόχοι του προγράμματος αυτού ήταν οι ακόλουθοι : Α ΜΕΡΟΣ : Ως προς το γνωστικό αντικείμενο Μετά το τέλος του προγράμματος οι μαθητές/τριες : Να αντιληφθούν ότι η ΕΕ είναι μια ομάδα χωρών που διαρκώς μεγαλώνει και γίνεται πιο ισχυρή καθώς νέα μέλη εισέρχονται σ αυτήν Να είναι σε θέση να αναφέρουν ένα τουλάχιστον λόγο που οδήγησε στη δημιουργία της ΕΕ (στην αρχική της μορφή) Να είναι σε θέση να αναφέρουν 5-6 τουλάχιστον χώρες μέλη της ΕΕ Να είναι σε θέση να αναφέρουν τρεις τομείς της καθημερινότητάς μας που έχουν επηρεαστεί από τη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ Να αναγνωρίζουν τη σημαία της ΕΕ Β ΜΕΡΟΣ : Ως προς τις στάσεις-δεξιότητες Να ευαισθητοποιηθούν γύρω από θέματα που αφορούν στη διαφορετικότητα των πολιτών της ΕΕ Να συνειδητοποιήσουν την ισοτιμία και ισονομία όλων των πολιτών των χωρών μελών της ΕΕ Γ ΜΕΡΟΣ : Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία Οι μαθητές/τριες να συνεργάζονται και να ανταλλάσουν απόψεις προκειμένου να καταλήξουν σε συμπεράσματα ή/και στην παραγωγή έργου (κατασκευή ομαδικού κολάζ κτλ). Οι μαθητές/τριες να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από βιωματικές και ομαδοσυνεργαστικές δραστηριότητες
4. ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Στα πλαίσια του προγράμματος υλοποιήθηκε μία μικρή εισαγωγική δράση και τέσσερις εκτενέστερες. Εισαγωγική δράση Στα πλαίσια της εισαγωγικής δράσης η εκπαιδευτικός έδειξε για αφόρμηση στα παιδιά τη σημαία της ΕΕ και τα ρώτησε αν τη γνωρίζουν, αν την έχουν δει κάπου κτλ. Μόνο τρεις από τους συνολικά δεκαπέντε μαθητές/τριες απάντησαν ότι είχαν δει αυτή τη σημαία (στο ξενοδοχείο όπου εργάζεται ο πατέρας του είπε κάποιος, στα χρήματα των γονιών του είπε κάποιος άλλος κτλ.). Κανείς, όμως, δεν ήξερε τι ακριβώς ήταν αυτή η σημαία. Έτσι, ακολούθησε από την εκπαιδευτικό μια πολύ σύντομη και απλή περιγραφή (λόγω του ελλιπούς γνωστικού υπόβαθρου και κυρίως του νεαρού της ηλικίας των μαθητών/τριών) της ΕΕ. Επιπλέον, στην εισαγωγική αυτή δράση παρουσιάστηκαν φωτογραφίες με τις συνέπειες του Β Παγκόσμιου Πολέμου, οι οποίες συζητήθηκαν μεταξύ των μαθητών/τριών προκειμένου να καταλήξουν από μόνοι/ες τους στη βασική αιτία που οδήγησε στη δημιουργία της ΕΕ. Δράση 1 η : Τα σύμβολα της ΕΕ Στο πλαίσιο της δράσης αυτής οι μαθητές/τριες σχεδίασαν και έκοψαν 12 κίτρινα αστέρια τα οποία τοποθέτησαν σε κυκλική διάταξη πάνω σε ένα ορθογώνιο κομμάτι μπλε υφάσματος προκειμένου να κατασκευάσουν συλλογικά τη σημαία της ΕΕ. Η σημαία τοποθετήθηκε σε σημείο της τάξης.
Επιπλέον, η εκπαιδευτικός έβαλε στα παιδιά να ακούσουν τον ύμνο της ΕΕ. Δράση 2 η : Οι χώρες μέλη της ΕΕ Αξίζει να αναφερθεί εξαρχής ότι σε καμία περίπτωση δεν αποτέλεσε στόχο αυτής της δράσης η εκμάθηση από τα μικρά παιδιά των 28 χωρών που είναι σήμερα μέλη της ΕΕ ή του εντοπισμού τους στο χάρτη της Ευρώπης. Βασική επιδίωξη ήταν η κατανόηση από μέρους των παιδιών ότι η ΕΕ ξεκίνησε ως μια μικρή ομάδα χωρών, η οποία, όμως, με το πέρασμα των χρόνων μεγαλώνει και γίνεται ολοένα και πιο ισχυρή αφού νέες χώρες εντάσσονται σ αυτήν. Στα πλαίσια, λοιπόν αυτής της δράσης μοιράστηκαν στα παιδιά της τάξης οι σημαίες των χωρών μελών της ΕΕ (το εκπαιδευτικό υλικό αντλήθηκε από την ιστοσελίδα europa.eu), τα οποία τις χρωμάτισαν (με τη βοήθεια και την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού) και στη συνέχεια συνέθεσαν με αυτές ένα ομαδικό κολάζ σε μεγάλο κομμάτι χαρτί του μέτρου. Επιπλέον, έγινε αναφορά στη βράβευση της ΕΕ με βραβείο Νομπέλ Ειρήνης το 2012. Δράση 3 η : Η επίδραση της ΕΕ σε τομείς της ζωής μας Για την υλοποίηση της δράσης αυτής χρησιμοποιήθηκε υλικό (φωτογραφίες) που αντλήθηκε από το διαδίκτυο και έγινε ταυτόχρονα μια προσπάθεια ενεργοποίησης των μέχρι τώρα εμπειριών των μικρών μαθητών/τριών προκειμένου να είναι σε θέση τα παιδιά να συμμετάσχουν στη
δράση με ουσιαστικό τρόπο. Έτσι, τέθηκαν αρκετά ερωτήματα στα παιδιά, όπως «Πώς είναι δυνατό στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ να υπάρχουν γερμανικά, γαλλικά κτλ. προϊόντα;», «Πώς γίνεται ο ξάδερφος του Α. να σπουδάζει Φαρμακευτική στην Ιταλία αφού είναι Έλληνας;», «Έχετε σκεφτεί τι θα γίνει αν έχουμε κάποιο ατύχημα ενώ βρισκόμαστε σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ;» κτλ. Μέσα από τη συζήτηση και με το συντονισμό της εκπαιδευτικού τα παιδιά κατάφεραν να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Στη συνέχεια, επιλέχθηκαν ορισμένα από αυτά και δραματοποιήθηκαν από τα παιδιά. Η δραματοποίηση βιντεοσκοπήθηκε και συμπεριλήφθηκε στο παραδοτέο βίντεο. Δράση 4 η : «Ενωμένοι στην πολυμορφία» Τα παιδιά της τάξης ήταν ήδη ευαισθητοποιημένα στο θέμα της διαφορετικότητας αφού είχε προηγηθεί εκτενής δράση στις 21 Μαρτίου 2014 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού και της Ξενοφοβίας. Έτσι, όταν τους ζητήθηκε από την εκπαιδευτικό της τάξης να σκεφτούν διαφορές μεταξύ των πολιτών των χωρών μελών της ΕΕ δε δυσκολεύτηκαν να καταλήξουν σε πολλές από αυτές (διαφορετική γλώσσα, θρησκεία, διατροφικές συνήθειες κτλ.). Ωστόσο, εκτός των άλλων, ζητούμενο στη δράση αυτή ήταν να εντοπιστούν στοιχεία που ενώνουν τους πολίτες της ΕΕ. Έτσι, ξεκίνησε μια συζήτηση με συντονίστρια την εκπαιδευτικό στην οποία οι μαθητές/τριες εξέφρασαν τις απόψεις τους με βάση και την εμπειρία τους από την 3 η δράση για να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της ισοτιμίας και ισονομίας των πολιτών της ΕΕ ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης, τη γλώσσα, τη φυλή, τη θρησκεία κτλ. Σε μια δεύτερη φάση τα παιδιά οπτικοποίησαν την εμπειρία που αποκόμισαν από τη συμμετοχή τους στη δράση αυτή ως εξής : σε κάθε μαθητή/τρια δόθηκε από τη δασκάλα ένας κύκλος λευκός, τον οποίο ο καθένας ήταν ελεύθερος να τον χρωματίσει με χρώμα της επιλογής του. Ο έγχρωμος, στη συνέχεια, κύκλος τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος της μπλούζας του κάθε παιδιού (για να συμβολίζει τη διαφορετικότητα μεταξύ
των πολιτών της ΕΕ) και τα παιδιά γονάτισαν γύρω από τη σημαία της ΕΕ. Από τη θέση αυτή όλοι/ες οι μαθητές/τριες με τη σειρά ανέφεραν ένα στοιχείο που διαφοροποιεί τους πολίτες της ΕΕ και ένα στοιχείο που τους ενώνει για να καταλήξουν όλα τα παιδιά πιασμένα χέρι-χέρι στο σύνθημα «Ενωμένοι στην πολυμορφία».
5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Όλες οι δράσεις όπως και τα αποτελέσματά τους φωτογραφήθηκαν ή βιντεοσκοπήθηκαν. Η σύνθεση αυτών των φωτογραφιών και βίντεο (που έγινε με χρήση του προγράμματος Movie Maker) οδήγησε στην παραγωγή ενός μεγαλύτερου βίντεο (διάρκειας περίπου 6 30 ) που αποτελεί και το παραδοτέο της εργασίας αυτής.