GEOGRAFIE VRAESTEL 2/2 KAARTWERK GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 TOTAAL: 75 TYD: 1½ ure Hierdie vraestel bestaan uit 10 bladsye en 1 bladsy vir rofwerk Bladsy 1 van 11
GEOGRAFIE VRAESTEL 2/2: KAARTWERK GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 TOTAAL: 75 TYD: 1½ ure 75 INSTRUKSIES EN INLIGTING Beantwoord AL die vrae in die spasies wat op die vraestel voorsien is. Hulpbronmateriaal: Die 1:50 000 topografiese kaart 3126DD QUEENSTOWN en die ortofotokaart van n gedeelte van die gekarteerde gebied. Jy moet die topografiese kaart eers van n ruitnet (breedte- en lengtelyne) voorsien voordat jy die vrae beantwoord. Kyk volgende bladsy. Toon ALLE berekeninge. Punte word vir berekeninge toegeken en NIE slegs vir n korrekte antwoord nie. Jy moet die skoon papier aan die einde van hierdie vraestel gebruik vir rofwerk en berekeninge. Do NOT detach this page from the question paper. Jy mag n nie-programmeerbare sakrekenaar gebruik. Die volgende lys toon Engelse terme met hul Afrikaanse vertalings wat op die topografiese kaart kan voorkom. ENGLISH Aerodrome Canal Caravan Park Cemetery Diggings Golf Course Rifle Range Sewage Works AFRIKAANS Vliegveld Kanaal Karavaanpark Begraafplaas Uitgrawings Gholfbaan Skietbaan Rioolwerke Bladsy 2 van 11
VOORBEREIDING VAN DIE QUEENSTOWN TOPOGRAFIESE KAART Voordat jy die vraestel begin beantwoord, moet die topografiese kaart eers soos volg voorberei word: o Bring n ruitnet (blokkies) van 1' x 1' oor die hele topografiese kaart aan volgens die indeling aan die kant van die kaart. Trek baie netjies en akkuraat lyne van bo na onder en van links na regs oor die kaart in. o Merk die ruite aan die bo- en onderkante van links na regs 1, 2, 3 tot 15, en die ruite aan die linker- en regterkante van bo na onder A, B, C tot O. o Die lyne wat jy op die kaart intrek, verteenwoordig breedte- (horisontaal) en lengtelyne (vertikaal). Dit is nie nodig om n ruitnet op die ortofotokaart aan te bring nie. Bladsy 3 van 11
VRAAG 1: MEERVOUDIGE ANTWOORDKEUSEVRAE Die volgende vrae/stellings is gebaseer op die 1:50 000 topografiese kaart 3126DD QUEENSTOWN en die ortofotokaart van dieselfde gebied. Verskeie opsies word as moontlike antwoorde op die vrae voorsien. Kies die regte antwoord en skryf slegs die letter (A D) in die blokkie langs die vraag neer. 1.1. Die kontoertussenruimte op die ortofotokaart is meter. A 20 B 10 C 5 D 2 1.2. Die verwysingsnommer van die topografiese kaart direk suid van die kaart 3126DD QUEENSTOWN is A 3127CC. B 3226BB. C 3227BB. D 3126AC. 1.3. Hangklip in ruit B6 op die topografiese kaart is ʼn A tafelberg/mesa. B plato. C vallei. D tafelkop/butte. 1.4. Die aarde se geronde oppervlak word op die topografiese kaart deur die -projeksie voorgestel. A Mercator B Gauss Konforme C Lambert D Transversale 1.5. Queenstown is n voorbeeld van n -dorp. A sentraleplek B aansluitings C poort D brug Bladsy 4 van 11
1.6. Bestudeer die profiel van die Klaas Smitsrivier in ruite L4 en M4 op die topografiese kaart. In watter ontwikkelingstadium is die Klaas Smitsrivier? A Middelloop B Verjonging C Vlakte D Boloop 1.7. Die ware peiling na Δ179 (E7) vanaf Δ194 (I5) op die topografiese kaart is mees waarskynlik A 210. B 197. C 25. D 17. 1.8. Die nedersettingspatroon van Sharon in ruit A3 op die topografiese kaart is A verspreid. B rond. C gekern. D onreëlmatig. 1.9. Die koördinaat van Fincham s Neck Picnic Place (L10) op die topografiese kaart is mees waarskynlik A 26 56' 17'' S 31 54' 27'' O / 26 56,3' S 31 54,5' O. B 31 55' 17'' S 26 54' 27'' O / 31 55,3' S 26 54,5' O. C 31 56' 17'' S 26 54' 27'' O / 31 56,3' S 26 54,5' O. D 26 56' 17'' S 31 53' 27'' O / 26 56,3' S 31 53,5'O. 1.10. Die skaal van die ortofotokaart is as dié van die topografiese kaart. A 5 keer kleiner B 5 keer groter C 40 keer groter D 10 keer kleiner 1.11 Die landvorm by 1192 (ruit O6), wat tussen Δ172 en 1311 voorkom, is n A poort. B uitloper. C vallei. D saal. Bladsy 5 van 11
1.12 Die verwysingsnommer van die ortofotokaart direk oos van die ortofotokaart 3126 DD 13, is A 7. B 9. C 14. D 18. 1.13 Punthoogte 1087 wes van Bowker s Kop op die ortofotokaart is geleë op n... A gholfbaan. B ontspanningsterrein. C skoolterrein. D bewerkte land. 1.14 Die Klaas Smitsrivier op die topografiese kaart is n rivier. A periodiese B episodiese C permanente D eksotiese 1.15 n Ortofotokaart is n gewysigde lugfoto waarop kontoerlyne, punthoogtes, trigonometriese bakens en ander kenmerke met byskrifte geteken is. A hoëhoek- B laehoek- C horisontale D vertikale (15 x 1) [15] VRAAG 2: KAARTBEREKENINGE 2.1 Bereken die lengte van die skietbaan (rifle range) in ruit K10, in meter. Toon alle berekeninge. (3) 2.2 Gee die koördinate van die windpomp in ruit M15 op die topografiese kaart. (4) Bladsy 6 van 11
2.3 Bepaal die huidige (2014) magnetiese peiling vanaf 1301 (M8) na die reservoir in ruit O8. Toon alle berekeninge. (8) 2.4 Teken vryhand (nie volgens skaal) n dwarsprofiel vanaf Δ172 (N6/7) na 1244 (N7) om die vorm van die riviervallei te illustrrer. Voorsien jou skets van duidelike byskrifte en toon ook die posisie van die rivier aan. (5 x 1) (5) [20] Bladsy 7 van 11
VRAAG 3: TOEPASSING EN INTERPRETASIE Verwys na beide die topografiese kaart en die ortofotokaart om die vrae hieronder te beantwoord. 3.1 Teken die tabel hieronder oor en vergelyk die residensiële gebiede Blue Rise en Windsor op die ortofotokaart ten opsigte van die volgende aspekte: 3.1.1 Straatpatroon 3.1.2 EEN voordeel 3.1.3 EEN nadeel (6 x 1) (6) 3.1.1 BLUE RISE WINDSOR 3.1.2 3.1.3 3.2 Die N6 nasionale roete loop deur Queenstown. 3.2.1 Noem EEN voordeel vir die dorp Queenstown as gevolg van die N6 wat daardeur loop. (1 x 2) (2) 3.2.2 Noem EEN nadeel vir die dorp Queenstown as gevolg van die N6 wat daardeur loop. (1 x 2) (2) 3.3 Vind die skietbaan (rifle range) in K10 op die topografiese kaart. 3.3.1 In watter rigting sal daar geskiet word? (1 x 2) (2) 3.3.2 Gee EEN rede vir jou antwoord op VRAAG 3.3.1. (1 x 2) (2) 3.4 Die gekarteerde gebied ervaar seisoenale reënval. Motiveer hierdie stelling deur EEN bewys vanaf die topografiese kaart te verskaf. (1 x 2) (2) Bladsy 8 van 11
3.5 Dit is duidelik vanaf die kaart dat ondergrondse water gebruik word om die skaars oppervlakwater tydens die droë seisoen aan te vul. Ondersteun dié stelling met EEN bewys vanaf die kaart. (1 x 2) (2) 3.6 Vind die vliegveld (aerodrome) in K8/9 op die topografiese kaart. 3.6.1 In watter stedelike grondgebruiksone is die vliegveld geleë? (1 x 2) (2) 3.6.2 Gee TWEE redes waarom die vliegveld in hierdie grondgebruiksone (3.6.1) geleë is. (2 x 2) (4) 3.7 Vind The Hexagon aan die suidekant van die ortofotokaart en identifiseer die straatpatroon. (1 x 1) (1) [25] VRAAG 4: GIS 4.1 Wat is n Geografiese Inligtingstelsel (GIS)? (1 x 2) (2) 4.2 Definieer die term afstandswaarneming. (1 x 2) (2) 4.3 Onderskei tussen vektordata en rasterdata. (2 x 2) (4) Bladsy 9 van 11
4.4 Gebruik ruit H3 op die topografiese kaart en gee EEN voorbeeld elk van die verskynsels soos hieronder genoem: 4.4.1 Punt: (1 x 1) (1) 4.4.2 Lyn: (1 x 1) (1) 4.4.3 Poligoon: (1 x 1) (1) 4.5 Jou vriend/vriendin woon in ezibeleni en hy/sy wil graag n besigheid in die gebied begin. Hoe kan jy van n GIS gebruik maak om die sukses van sy/haar besigheid te verseker? (2 x 2) (4) [15] GROOTTOTAAL: 75 Bladsy 10 van 11
ROFWERK (Moet NIE hierdie bladsy losmaak nie) Bladsy 11 van 11