ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ α) Ορισµός Γενικά Παχυσαρκία ορίζεται ως η παθολογική εκείνη κατάσταση όπου υπάρχει επιπλέον συσσώρευση λίπους στον οργανισµό. Η παχυσαρκία αποτελεί το πιο συχνό διατροφικό νόσηµα σε όλο τον κόσµο και σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας αυτό αυξάνεται µε πολύ γρήγορο ρυθµό. Η παχυσαρκία συνδέεται µε πολλά ιατρικά προβλήµατα όπως διαβήτης, υπέρταση, υπερλιπιδαιµία, πέτρες χοληδόχου κύστης, αναπνευστικά προβλήµατα και µε µερικά είδη καρκίνων. Για τους παραπάνω λόγους η πρόληψη και η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι πολύ σηµαντική. β) είκτης Μάζας Σώµατος Στην κλινική πράξη ο είκτης Μάζας Σώµατος και η Περίµετρος Μέσης χρησιµοποιούνται για τον καθορισµό του βαθµού της παχυσαρκίας. Ο είκτης Μάζας σώµατος ορίζεται ως Βάρος ( kg) ΜΣ = ------------------- Ύψος 2 ( m ) Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας ταξινοµεί την παχυσαρκία όπως: Κατηγορία Βάρους Σώµατος ΜΣ Ελλειποβαρής <_ 18.5 Φυσιολογικό βάρος 18.5 24.9 Υπέρβαρος 25-29.9 Μέτρια παχύσαρκος 30-34.9 Υπέρµετρα παχύσαρκος 35-39.9 Σοβαρά παχύσαρκος >_ 40 Ο είκτης Μάζας Σώµατος δεν προσδιορίζει την περιεκτικότητα του σώµατος σε λίπος. Ο είκτης Μάζας Σώµατος είναι µια µέτρηση σχετικού βάρους για το ύψος. Γι αυτό το λόγο άτοµα µε ιδιαίτερα ανεπτυγµένη την µυική τους µάζα χρησιµοποιώντας µόνον τον είκτη Μάζας Σώµατος µπορεί να χαρακτηρισθούν παχύσαρκοι. γ) Μέτρηση Περιµέτρου Μέσης Σώµατος Η Περίµετρος Μέσης τα τελευταία χρόνια έχει προταθεί σαν εναλλακτικό σύστηµα κατηγοριοποίησης της παχυσαρκίας. Η µέτρηση της Περιµέτρου Mέσης µας πληροφορεί για την κατανοµή του λίπους στην κοιλιακή χώρα. Η προτεινόµενη µέτρηση Περιµέτρου Μέσης για άνδρες και γυναίκες είναι η παρακάτω Αυξηµένος κίνδυνος ιδιαίτερα αυξηµένος κίνδυνος Άνδρες >_ 94 cm > 102 cm Γυναίκες >_ 80 cm _> 88 cm δ)αιτιολογία της παχυσαρκίας Γενετικοί παράγοντες: Η γενετική προδιάθεση καθορίζει ποια
άτοµα είναι επιρρεπή στην αύξηση βάρους, αλλά αυτό από µόνο του δεν είναι αρκετό αφού είναι απαραίτητο να υπάρχουν και συγκεκριµένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες. Μεταβολικοί παράγοντες: Οι ισχυρισµοί ότι οι παχύσαρκοι έχουν χαµηλότερο µεταβολικό ρυθµό από ό,τι τα αδύνατα άτοµα δεν ευσταθούν αφού η αύξηση βάρους συνδέεται µε αυξηµένες ενεργειακές ανάγκες. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι προβλήµατα στην οξείδωση του λίπους και στην θερµογένεση από την δίαιτα µπορεί να οδηγήσουν σε παχυσαρκία.τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον έχει στραφεί στον µεταβολικό έλεγχο την όρεξης. Προβλήµατα σε κάποιους από τους µηχανισµούς πρόσληψης τροφής όπως γαστρεντερικούς και νευροενδοκρινείς µπορεί να οδηγήσουν σε απορρύθµιση της όρεξης. Συµπεριφερικοί παράγοντες: Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι δίαιτες πλούσιες σε λίπος και ο καθιστικός τρόπος ζωής συµβάλλουν στην αύξηση του κινδύνου της παχυσαρκίας. Μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι αυτοί που καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε λίπος και φτωχές σε υδατάνθρακες είναι πιθανόν να είναι παχύσαρκοι. Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν σηµαντικό ρόλο στην αιτιολογία της παχυσαρκίας. Είναι πλέον ολοφάνερο ότι ο µοντέρνος τρόπος ζωής ιδιαίτερα στις µεγαλουπόλεις µέσω της διαφήµισης και της διαθεσιµότητας της τροφής, προωθεί την την «υπερκατανάλωση» της τροφής. Παράλληλα οι ενεργειακές ανάγκες των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια έχουν µειωθεί εξαιτίας της ολοένα αυξανόµενης χρησιµοποίησης των αυτοκινήτων σε όλες τις µετακινήσεις τους, στις εργασίες καθιστικής φύσεως και στις πολύωρες παρακολουθήσεις των προγραµµάτων της τηλεόρασης. ε) Οφέλη από την απώλεια βάρους Τα οφέλη από την απώλεια και διατήρηση του βάρους είναι σηµαντικά αφού οι ασθενείς αναφέρουν αυξηµένη φυσική και ψυχολογική ευεξία. Απώλεια βάρους 5-10 κιλών έχει αποδειχθεί ότι καλυτερεύει τον πόνο της πλάτης και των αρθρώσεων, τα συµπτώµατα αναπνευστικής δυσλειτουργίας, καλυτέρευση της αρτηριακής πίεσης και καλυτέρευση των παραγόντων κινδύνου που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα οφέλη από µια απώλεια βάρους 5-10 κιλών. Θνησιµότητα Αρτηριακή Πίεση Λιπίδια 20-25 % µείωση πρόωρης θνησιµότητας Μείωση Συστολικής και ιαστολικής Αρτηριακής Πίεσης 10 % µείωση ολικής χοληστερόλης 15 % µείωση της LDL(κακής) Χοληστερόλης 8% αύξηση ΗDL (καλής) Χοληστερόλης 30 % µείωση των τριγλυκεριδίων ιαβήτης Μείωση του κινδύνου ανάπτυξης τύπου 2 διαβήτη µέχρι 50% 30 50 % µείωση σε αυξηµένο σάκχαρο αίµατος 15 % µείωση της ΗbΑic στ) Ο ρόλος της δίαιτας στην θεραπεία της παχυσαρκίας
Η υιοθέτηση µιας υγιεινής δίαιτας αποτελεί σηµαντικό παράγοντα της θεραπείας της παχυσαρκίας. Οι παρακάτω οδηγίες προσδιορίζουν και αναλύουν τι σηµαίνει υγιεινή διατροφή. Υγιεινή διατροφή σηµαίνει µια σωστή ισορροπία µεταξύ των διαφόρων οµάδων τροφών. Αυτό συµπεριλαµβάνει µια δίαιτα µε µια ποικιλία τροφών από τις τέσσερις κυριότερες οµάδες τροφών δηλαδή ψωµί, πατάτες και άλλα δηµητριακά, φρούτα και λαχανικά, κρέας, ψάρι και εναλλακτικά και γαλακτοκοµικά προιόντα. Οι τροφές πλούσιες σε λιπαρά και τα ζαχαρώδη είναι µέρος της διατροφής αλλά χρειάζονται σε πολύ µικρές ποσότητες. Οι τροφές πρέπει να είναι εύγευστες και θρεπτικές. εν υπάρχουν ειδικές τροφές για τους υπέρβαρους και τους παχύσαρκους, όµως οι τροφές µε λίγα λιπαρά και µειωµένης περιεκτικότητας σε ζάχαρη µπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο του βάρους. Καµία τροφή δεν περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για µια υγιεινή διατροφή, γι αυτό προτείνεται µια ποικιλία τροφών. Η δίαιτα κάποιου που θέλει να χάσει βάρος δεν πρέπει να διαφέρει από την δίαιτα που προτείνεται για τον γενικό πληθυσµό. εν πρέπει να απαγορεύονται τροφές όπως το ψωµί, τα µακαρόνια, το ρύζι, οι πατάτες και το κόκκινο κρέας. Οι θερµίδες αυξάνονται όταν χρησιµοποιούνται τρόποι µαγειρικής ή άλλες πρακτικές που αυξάνουν το περιεχόµενο του λίπους και των θερµίδων ( τηγανιτά,βούτηµα σε λάδι ή σάλτσες ) 3. 2. Eναλλακτική Αντιµετώπιση της Παχυσαρκίας Συµπληρωµατικές Θεραπείες Οι εναλλακτικές και συµπληρωµατικές θεραπείες µπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και την θεραπεία της παχυσαρκίας αντιµετωπίζοντας το άτοµο σαν όλον και όχι αποσπασµατικά. Οι θεραπείες αυτές έχουν στόχο, εκτός από την αντιµετώπιση των κλασσικών συµπτωµάτων που παρουσιάζει ένας παχύσαρκος πχ. βουλιµία, υπερβολική πείνα, υψηλή χοληστερόλη κλπ., να αντιµετωπίσουν και να θεραπεύσουν τις ψυχολογικές ανισορροπίες, τους φόβους, τις εµµονές και άλλα αρνητικά συναισθήµατα που συνοδεύουν σχεδόν πάντοτε τα παχύσαρκα άτοµα. α) Ανθοϊάµατα του ρ Μπαχ Τα ανθοϊάµατα του Dr Bach είναι εκχυλίσµατα από διάφορα άνθη δέντρων, θάµνων και άλλων φυτών που είναι παρασκευασµένα πολύ εύκολα και δεν προκαλούν καµία παρενέργεια επειδή προέρχονται από ακίνδυνα φυτά. Ο ιδρυτής αυτού του θεραπευτικού συστήµατος είναι ο Edward Bach, Άγγλος ιατρός και οµοιοπαθητικός, ο οποίος γύρω στα 1930 οδηγήθηκε στην δηµιουργία 38 ανθοϊαµάτων. Ο Edward Bach υποστήριξε ότι ή ψυχική υγεία διασφαλίζει και την σωµατική υγεία και ότι υπάρχει άµεση σχέση µεταξύ ασθένειας και ψυχικής κατάστασης. ηµιούργησε έτσι 38 ιάµατα που προέρχονταν από αντίστοιχα άνθη. Κάθε ένα από αυτά τα ιάµατα σχετίζεται µε µια αρνητική νοητική κατάσταση ή διάθεση, η οποία αν συνεχιστεί σε µακροχρόνια βάση µπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία και να ωθήσει τον οργανισµό σε κατάρρευση.
Τα ανθοϊάµατα του Dr Bach δεν θεραπεύουν ασθένειες αλλά εξισορροπούν αρνητικά συναισθήµατα και συµπεριφορές, βοηθώντας έτσι τον άνθρωπο στην αποκατάσταση της ψυχικής του αρµονίας,είναι εντελώς ακίνδυνα, δεν προκαλούν παρενέργειες και µπορούν να ληφθούν µε οποιοδήποτε άλλο φάρµακο της συµβατικής ιατρικής. Πως µπορούν να βοηθήσουν στην αντιµετώπιση της παχυσαρκίας; Τα ανθοϊάµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν παράλληλα µε την διατροφή για την αντιµετώπιση της παχυσαρκίας και του ελέγχου του βάρους και είναι απαραίτητα ειδικά: Για αυτούς που καταναλώνουν µεγάλες ποσότητες φαγητού σε µικρό χρονικό διάστηµα µε την αίσθηση ότι χάνουν τον αυτοέλεγχό τους. Για οποιαδήποτε ενέργεια γύρω από το φαγητό που φαίνεται ότι βρίσκεται εκτός ελέγχου. Για το άτοµο που χρησιµοποιεί την τροφή για να καταπνίξει (συγκαλύψει) συναισθήµατα ή που χρησιµοποιεί την τροφή για παρηγοριά. Για αρνητική εικόνα του εαυτού (σώµατος) Για αισθήµατα ενοχής. Σε περιπτώσεις βουλιµίας ή ανορεξίας. Για όπου υπάρχει ανάγκη για τελειότητα και για τον έλεγχο του εαυτού. Για όσους υποβάλλουν τον εαυτόν τους σε ένα υπερβολικά αυστηρό πρόγραµµα δίαιτας και /ή άσκησης. Για την προστασία από το κοινωνικό περιβάλλον που ζητά ένα ιδανικό σώµα και την τέλεια οµορφιά. Για την αντιµετώπιση της λαιµαργίας. Μπορούν τα ανθοϊάµατα να χρησιµοποιούνται προληπτικά ; Φυσικά και µπορούν. Τα ανθοϊάµατα χρησιµοποιούνται από χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσµο που προσπαθούν να έχουν µια καλή ποιότητα ζωής µέσα σε ένα αγχώδες περιβάλλον. Τα ανθοϊάµατα έχουν σαν στόχο την πρόληψη και αντιµετώπιση καθηµερινών προβληµάτων της ζωής όπως περιπτώσεις άγχους, στρες, πανικού και άσχηµων ειδήσεων, δυσκολίες κατά τον ύπνο, σε περιόδους των εξετάσεων µαθητών και φοιτητών, σε περιπτώσεις σωµατικής και ψυχικής εξάντλησης καθώς επίσης και σε µια µειωµένη ζωτικότητα, σε περιπτώσεις µιας δηµόσιας οµιλίας στην σκηνή ή µπροστά στον φακό της τηλεόρασης, σε περιπτώσεις διακοπής του καπνίσµατος κ.α. β)γεµµοθεραπεία Η Γεµµοθεραπεία είναι ένα παρακλάδι της φυτοθεραπείας, που έχει ανακαλυφθεί από τον Henri Pol και τους συναδέλφούς του το 1965. Η Γεµµοθεραπεία είναι µία µέθοδος που χρησιµοποιεί εκχυλίσµατα των µπουµπουκιών των φυτών και άλλους φυτικούς ιστούς όταν βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης. Αυτοί οι ιστοί είναι πλούσιοι σε παράγοντες ανάπτυξης,
περιλαµβανοµένων βιταµινών, ιχνοστοιχείων, φυτό-ορµονών, αυξινών, gibberellins Μερικά από αυτά τα ενεργά συστατικά βρίσκονται µόνο στα µπουµπούκια και όχι σε ολόκληρο το φυτό. Η Γεµµοθεραπεία είναι κλάδος της φυτοθεραπείας. Στη θεραπευτική αγωγή χρησιµοποιούνται γλυκερινικά εµβρέγµατα οφθαλµών και άλλων εµβρυακών φυτικών κυττάρων.µιλάµε για φυτική γεµµοθεραπεία, η οποία εισάγει τους νεαρούς βλαστούς και τις ανθισµένες κορυφές στη θεραπευτική. Γεµµοθεραπεία και Παχυσαρκία Ένα µεγάλο µέρος του πληθυσµού συνεχώς ψάχνει νέες µεθόδους διαχείρισης και απώλειας του βάρους εκτός των αλλαγών που πρέπει να γίνουν στον τρόπο ζωής και διατροφής. Μια από τις µεθόδους είναι η εφαρµογή της γεµµοθεραπείας στον πόλεµο κατά της παχυσαρκίας. Γεµµοθεραπευτικά σκευάσµατα που µπορούν να χρησιµοποιηθούν είναι η Βetula pubescens (birch) όπου επηρεάζει γενικώς τους ενδοκρινείς αδένες και κυρίως τον θυρεοειδή αδένα όπου εξισορροπείται το ενδοκρινικό σύστηµα έτσι ώστε ο οργανισµός ανταποκρίνεται θετικά στο ποσό της τροφής που καταναλώνεται. Επίσης λειτουργούν και σαν γενικό αποτοξινοτικό του οργανισµού. Άλλα Γεµµοθεραπευτικά σκευάσµατα επίσης που χρησιµοποιούνται είναι η ficus carica and tilia και juniperus, rosmarinus and tilia. γ) Βιοχηµικά άλατα του Dr Schussle O Dr Schussler ιατρός και οµοιοπαθητικός από την Γερµανία διετύπωσε την θεωρία κατά την οποία κάθε διαταραχή στην µοριακή κίνηση των κυτταρικών αλάτων στους ζωντανούς ιστούς η οποία προκαλείται από την έλλειψη της απαραίτητης ποσότητάς τους, αποτελεί ασθένεια, η οποία µπορεί να επανορθωθεί µε την χορήγηση των ίδιων µεταλλικών αλάτων σε µικρές ποσότητες. Ο Schussler ανακάλυψε δώδεκα βιοχηµικά ιστικά άλατα που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και συντήρηση του ανθρώπινου οργανισµού. Τα βιοχηµικά αυτά άλατα δεν είναι φάρµακα αλλά µικροδόσεις κυτταρικής τροφής παρασκευασµένης οµοιοπαθητικά για εύκολη απορρόφηση και γρήγορη επαναφορά της κυτταρικής ισορροπίας και του οργανισµού ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΑΛΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Τα Βιοχηµικά Άλατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν για τον έλεγχο του βάρους και στην καταπολέµηση της παχυσαρκίας βοηθώντας στην αντιµετώπιση περιπτώσεων όπως υπερβολική / ασυνήθιστη πείνα του αισθήµατος πείνας που νιώθει κάποιος αµέσως µετά το φαγητό την λαχτάρα για ζάχαρη την λαχτάρα και υπερκατανάλωση σοκολάτας και γλυκών το αίσθηµα πληρότητας και φουσκώµατος το αίσθηµα µεγάλης πείνας και δίψας Αργός µεταβολισµός Επιρρέπεια σε αλατισµένες και πικρές τροφές Υπερβολική επιθυµία για µεγάλες ποσότητες νερού