1 Απαντήσεις βιβλίου Οικιακής Οικονομίας ΣΤ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΕΛ. Τι γνωρίζω σ.12 για τις τροφές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Απαντήσεις κρυπτόλεξου: οριζόντια: δημητριακά, αυγά, φρούτα, ψάρια, όσπρια ζωικές κάθετα: γάλα, καρποί, τροφές, λαχανικά, κρέατα, θαλασσινά, φυτικές διαγώνια: ξηροί 2. Οι τροφές χρησιμεύουν στον οργανισμό μας για: Ανάπτυξη, Ενέργεια, Προστασία σ.13 3. Αντιστοίχισε τις θρεπτικές ουσίες με τη χρησιμότητά τους στον οργανισμό μας: Πρωτεΐνες ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Βιταμίνες ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Υδατάνθρακες ΕΝΕΡΓΕΙΑ Λίπη-λάδια ΕΝΕΡΓΕΙΑ Άλατα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 4. Σε ποιες θρεπτικές ουσίες είναι πλούσιες οι πιο κάτω ομάδες τροφών; Πρωτεΐνες Βιταμίνες / Άλατα Ασβέστιο Υδατάνθρακες (άμυλο) σ.14 5. Απάντησε στις ερωτήσεις: Α. Και τα δύο οδηγούν στην παχυσαρκία. Τα γλυκά προκαλούν επίσης τερηδόνα, ενώ τα ζωικά λίπη αυξάνουν τη χοληστερόλη. Β. ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΥΜΑΤΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ πρόγευμα δεκατιανό ή κολατσό γεύμα απογευματινό δείπνο Στα ενδιάμεσα αποφεύγουμε τα γλυκά και τα σνακς όπως: σοκολάτες, παγωτά, κρουασάν, πατατάκια, γαριδάκια... Προτιμούμε: φρέσκα φρούτα και χυμούς Κρέας σ.18 Από τις πιο πάνω τροφές ποιες περιέχουν ζωικές πρωτεΐνες και ποιες φυτικές πρωτεΐνες; Ζωικές πρωτεΐνες κρέας ψάρια αυγά Φυτικές πρωτεΐνες όσπρια ξηροί καρποί
2 σ.19 Θυμήσου... 1. Τι δουλειά κάνουν οι πρωτεΐνες στο σώμα μας; Αναπτύσσουν το σώμα μας και διορθώνουν ζημιές. 2. Τι γνωρίζεις για τις βιταμίνες και το σίδηρο; Προστατεύουν την υγεία του σώματος. 3. Εντόπισε σε ποια βαθμίδα της πυραμίδας της Μεσογειακής Διατροφής βρίσκεται το λευκό κρέας και το κόκκινο κρέας. Ανάφερε από ποια ζώα προέρχεται το καθένα: Κόκκινο κρέας αρνί βόδι κατσίκα Λευκό κρέας κοτόπουλο γαλοπούλα κουνέλι Πόσο συχνά μπορείς να τρως το καθένα; Λευκό κρέας: 1-2 φορές τη βδομάδα Κόκκινο κρέας: 1-2 φορές το μήνα 4. Σε ποιες μορφές μπορείς να βρεις το κρέας στην αγορά; Τοποθέτησε τις κατάλληλες λέξεις δίπλα από κάθε εικόνα: φρέσκο κατεψυγμένο διατηρημένο κονσερβοποιημένο σ.20 1. Ποια μορφή κρέατος επιλέγουμε για τη διατροφή μας; Δικαιολόγησε την απάντησή σου. Επιλέγουμε φρέσκο ή κατεψυγμένο κρέας επειδή δεν περιέχει συντηρητικά και αλάτι. 2. Μελέτησε την ετικέτα μιας κονσέρβας κρέατος. Ποιες πληροφορίες αναγράφονται; ημερομηνία λήξης βάρος τιμή συστατικά και πρόσθετα χώρα προέλευσης όνομα προϊόντος και στοιχεία κατασκευαστή σ.22 Σκέψου με την ομάδα σου και γράψε με ποιους τρόπους μαγειρεύουμε το κρέας. Ξεκίνησε με τον πιο υγιεινό τρόπο (σκέψου πώς θα απαλλαγής από το λίπος...) σχάρας, βραστό, ψητό. Αποφεύγουμε τα τηγανιτά. 1. Πριν το μαγείρεμα αφαιρείται το λίπος 2. Στη σχάρα να στραγγίζει το λίπος 3. Στο βραστό κρέας μπορούμε να μαζέψουμε το λίπος που τεντώνει από πάνω (επιπλέει) Τα λαχανικά σ.36 1. Ανάφερε λαχανικά από τις πιο κάτω κατηγορίες: φύλλα: μαρούλι, μαϊντανός, σπανάκι, σέλινο... άνθη: κουνουπίδι, μπρόκολο, αγκινάρα... καρποί: ντομάτα, αγγουράκι, φασολάκια, μπάμια... ρίζες: καρότο, ραπανάκι, παντζάρι ή ζαχαρότευτλο...
3 κόνδυλοι: πατάτα, κολοκάσι βολβοί: κρεμμύδι, σκόρδο 2. Ποια θρεπτικά συστατικά μας προσφέρουν τα λαχανικά, που είναι τόσο σημαντικά για την υγεία μας; βιταμίνες, άλατα 3. Συζήτησε με την ομάδα σου και γράψε βιταμίνες και άλατα που γνωρίζεις: βιταμίνες: Α,Β,Γ,Δ,Ε,Κ άλατα: ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρος, κάλλιο, νάτριο, μαγνήσιο κ.ά. σ.37 σ.38 1. Γράψε τις μορφές των διατηρημένων λαχανικών στην εικόνα που ταιριάζουν: κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα, ξιδάτα 2. Όταν αγοράζουμε φρέσκα λαχανικά, προσέχουμε: Να έχουν το φυσικό τους χρώμα, να μην είναι μαραμένα, τρυπημένα ή χτυπημένα 3. Γράψε τους κινδύνους που διατρέχουμε από τα άπλυτα λαχανικά: Διατρέχουμε τον κίνδυνο δηλητηρίασης από σκόνες και φυτοφάρμακα 1. Παρατήρησε μια συσκευασία διατηρημένων λαχανικών. Ποιες πληροφορίες υπάρχουν στην ετικέτα; Όνομα προϊόντος ημερομηνία λήξης συστατικά καθαρό βάρος (Net Weight) τιμή χώρα προέλευσης στοιχεία κατασκευαστή 2. Γιατί η χρήση των διατηρημένων λαχανικών και ιδιαίτερα των τουρσί(ξιδάτων) να είναι περιορισμένη; Περιέχουν αλάτι που ανεβάζει την πίεση και ξίδι των οποίων η κατανάλωση πρέπει ν είναι περιορισμένη/ 3. Γράψε με ποιους τρόπους μπορείς να φας τα λαχανικά, αρχίζοντας από τον πιο υγιεινό: φρέσκα (σαλάτα), ψημένα στον ατμό, βραστά, ψητά (στο φούρνο) Τα αυγά σ.46 1. Τα αυγά που τρώμε τα παίρνουμε από τις κότες. Παίρνουμε όμως αυγά και από τις χήνες, πάπιες, γαλοπούλες, στρουθοκάμηλους, περιστέρια, ορτύκια κ.ά. 2. Είναι νόστιμη και θρεπτική τροφή. Βρίσκονται στην ίδια ομάδα τροφών με το κρέας, τα ψάρια,
4 τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς. Γιατί άραγε; Περιέχουν μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών. σ.47 σ.48 σ.49 σ.50 Τα μέρη του αυγού στο σχεδιάγραμμα: (από έξω προς τα μέσα) Δεξιά: Τσόφλι (πόροι) και κρόκος αριστερά: μεμβράνη, αεροθάλαμος, ασπράδι, σπέρμα Πείραμα 2: Γέμισε τη λεκάνη μέχρι τη μέση με νερό και βάλε μέσα τα; Αυγά. Τι παρατηρείς; Το μπαγιάτικο αυγό επιπλέει (κάθετα με τον αεροθάλαμο προς τα πάνω). Το φρέσκο αυγό μένει οριζόντια στον πάτο της λεκάνης. Πείραμα 3: Ανακάτεψε και γράψε τις παρατηρήσεις σου. Το ασπράδι πήζει στο ζεστό νερό, ενώ στο κρύο διαλύεται. Πείραμα 4: Σε ποια λεκάνη σχηματίστηκαν περισσότερες φουσκάλες; Πού οφείλεται αυτό; Στη λεκάνη με το ασπράδι σχηματίστηκαν περισσότερες φουσκάλες. Αυτό οφείλεται την πρωτεΐνη που με το χτύπημα συγκρατεί αέρα. Πείραμα 5: Οι άκρες του χαρτιού κόλλησαν. σ.51 1. Γίνονται πιο αφράτα. 2. Συνδέονται καλύτερα μεταξύ τους τα υλικά. 3. Εμπλουτίζεται η θρεπτική τους αξία και η γεύση. Ψάρια και θαλασσινά σ.57 Ψάρια τσιπούρα μπαρμπούνι τόνος ξιφίας θαλασσινά αστακός, γαρίδες, στρείδια (οστρακοειδή) χταπόδι, σουπιές, καλαμάρι (μαλάκια) σ.58 σ.59 1. (Οι εικόνες εμφανίζονται με την ίδια σειρά που αναγράφονται οι μορφές στην παρένθεση) 2. Σε ποια ομάδα τροφών βρίσκονται τα ψάρια; Τι κοινό έχουν αυτές οι τροφές; Βρίσκονται στην ομάδα των πρωτεϊνούχων τροφών μαζί με το κρέας, αυγά, όσπρια, ξηρούς καρπούς. Όλες αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες. 1. Γράψε τρόπους μαγειρέματος των ψαριών. Στη σχάρα, στον ατμό, ψητά, βραστά, τηγανιτά
5 2. Ποιο τρόπο προτιμάς και γιατί; Προτιμούμε στη σχάρα, βραστά, στον ατμό, ψητά (με λίγο ελαιόλαδο). Αν είναι ανάγκη να τηγανίσουμε, χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο. σ.60 3. Λύσεις σταυρόλεξου: Οριζόντια: 1. ΚΑΡΔΙΑ 2. ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ 3. ΓΑΡΙΔΑ 4. ΡΕΓΚΑ 5. ΒΡΑΓΧΙΑ Κάθετα: 1. ΤΣΙΠΟΥΡΑ 2. ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ 3. ΨΗΤΑ Τα όσπρια σ.65 Μελέτησε να εξηγήσεις τις πιο πάνω προτάσεις που αναφέρονται στα όσπρια. Τα όσπρια λέγονται έτσι επειδή βρίσκονται στην ίδια ομάδα με το κρέας και μπορούν να το αντικαταστήσουν. Ήταν από τις τροφές των παππούδων μας που μπορούσαν ανέξοδα να τρώνε, αντίθετα με το κρέας. Γράψε τα ονόματα των πιο κάτω οσπρίων. κουκιά, φακές, λουβάνα, φασόλια, φασόλια γίγαντες, ρεβίθια Έχεις μάθει ότι τα όσπρια περιέχουν φυτικές πρωτεΐνες που βοηθούν στην ανάπτυξη. σ.66 Πείραμα 1 Στάξε λίγες σταγόνες ιώδιο πάνω στα ψημένα όσπρια. Τι παρατηρείς; Τα όσπρια μαυρίζουν Ποιο συμπέρασμα βγάζεις για τα όσπρια; Περιέχουν άμυλο. Πείραμα 2 Τι παρατηρείς; Τι συμπέρασμα βγάζεις για το άμυλο που περιέχουν; Τα ψημένα όσπρια είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα φουσκωμένα κι αυτά μεγαλύτερα από τα ωμά. Το άμυλο απορροφά νερό και αυξάνεται σε όγκο. σ.67 Γράψε τις ιδιότητες του αμύλου. 1. Μαυρίζει με το ιώδιο 2. Συγκρατεί νερό και φουσκώνει
6 σ.67 σ.72 Είναι φυτική τροφή και τρώγονται κυρίως με τις φλούδες. Περιέχουν, λοιπόν και πολλές φυτικές ίνες που βοηθούν στην καλή λειτουργία των εντέρων. 1. Σε ποιες μορφές μπορείς να βρεις τα όσπρια στην αγορά; Σε συσκευασίες του μισού και ενός κιλού Ψημένα σε κονσέρβες 2. Μελέτησε μια ετικέτα συσκευασίας των οσπρίων και γράψε πληροφορίες που αναγράφονται σ αυτή. ονομασία προϊόντος καθαρό βάρος (Net weight) τιμή συστατικά (αν είναι κονσέρβα) στοιχεία κατασκευαστή / συσκευαστή χώρα προέλευσης Το παρασκεύασμα με όσπρια που ετοίμασα είναι πλούσιο σε πρωτεινες, βιταμίνες-άλατα και υδατάνθρακες (άμυλο) Φρόντισε τα ρούχα σου σ.80 Πηγαίνεις στην αγορά...συζήτησε στην ομάδα σου και γράψε μερικούς. χρήση (για ποιο σκοπό το χρειάζομαι), σχέδιο, χρώμα, εφαρμογή (αν μου ταιριάζει) τιμή, υφή, σύνθεση