ΑΣΚΗΣΗ 2η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ

Αεροφωτογραφίες Η Προκαταρκτική έρευνα γραφείου, περιλαμβάνει πριν απ όλα την κατανόηση του χώρου με τη βοήθεια των σχετικών χαρτών, χαρτών αλλά και των αεροφωτογραφιών ή και των διαθεσίμων δορυφορικών εικόνων. εικόνων Ανάμεσα σε αυτά τα βοηθήματα, οι αεροφωτογραφίες αποτελούν πολύ χρήσιμο εργαλείο καθώς πέρα από την απλή παρατήρηση, συμβάλλουν και στην έρευνα της διαχρονικής εξέλιξης του χώρου έρευνας με τις σειρές αεροφωτογραφιών διαφόρων εκδόσεων (διαφόρων χρονικών περιόδων). Συνεπώς μπορεί να δώσουν χρήσιμες πληροφορίες πέρα από τη γεωλογική δομή και την τεκτονική της περιοχής και για την εξέλιξη πιθανών αστοχιών πρανών, καθιζήσεων, εδαφικών υποχωρήσεων κλπ.

Έτσι μπορεί να καθοριστούν επακριβώς τα όρια μιας κατολίσθησης, αφού αποκαλύπτονται όλα τα κύρια χαρακτηριστικά της, όπως η στέψη, στέψη οι πλευρές, πλευρές οι ρωγματώσεις, ρωγματώσεις η παραμόρφωση του ανάγλυφου στη ζώνη αστοχίας, ο διαφορετικός χαρακτήρας της βλάστησης κ.ά. Εξ άλλου το μέγεθος της μετακίνησης καθορίζεται εύκολα από τις αστοχίες σε γραμμικά έργα όπως δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές, κ.λ.π. Σημαντική ακόμη είναι η συμβολή των αεροφωτογραφιών στον έλεγχο των αλλαγών στις χρήσεις γης γενικά καθώς και αυτών που επιφέρει μια αστοχία, αστοχία στη διαχρονική εξέλιξη της αστοχίας, αστοχίας όσο και στις περιόδους επαναδραστηριοποίησής της, καθώς και στις διάφορες παρεμβάσεις αντιμετώπισης που έχουν γίνει. Οι αεροφωτογραφίες είναι ένα βοήθημα που το παράγει και το διαθέτει η ΓΥΣ, σε διάφορες κλίμακες, αλλά κυρίως από 1:8.000 έως 1:33.000.

Οι αεροφωτογραφίες απεικονίζουν μια περιοχή, όπως ένας τοπογραφικός χάρτης, αλλά η διαδικασία προβολής (κωνική προβολή) είναι διαφορετική από αυτήν του χάρτη (ορθή προβολή), όπως φαίνεται στο Σχήμα. Τρόπος λήψης αεροφωτογραφίας και διαφορές με τον αντίστοιχο τοπογραφικό χάρ-τη.

Οι αεροφωτογραφίες που χρησιμοποιούνται στις γεωλογικές έρευνες είναι οι κατακόρυφες, όπου η κάμερα είναι έτσι τοποθετημένη ώστε να «σημαδεύει» το τμήμα του εδάφους που βρίσκεται ακριβώς κάτω από αυτήν. αυτήν Οι αεροφωτογραφίες έχουν σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο παραλληλόγραμμο και βέβαια όπως κάθε φωτογραφία μπορούν να είναι είτε ασπρόμαυρες είτε έγχρωμες. Κάστρο Καλαμάτας Μήλεσι

Τα χαρακτηριστικά στοιχεία μιας αεροφωτογραφίας είναι: 1. Ο αύξων αριθμός. αριθμός Βρίσκεται σε μία από τις πλευρές της αεροφωτογραφίας και καθορίζεται κατά τη λήψη της. Κάθε πτήση του αεροπλάνου με τα κατάλληλα όργανα έχει τους δικούς της αύξοντες αριθμούς, που τυπώνονται πάνω στην αεροφωτογραφία και διευκολύνουν στην τοποθέτησή τους σε σωστή σειρά κατά την παρατήρηση. 2. Η ημερομηνία λήψης. λήψης Είναι η ημερομηνία λήψης της αεροφωτογραφίας και δείχνει: α) το έτος λήψης για την παρακολούθηση της διαχρονικής εξέλιξης μεταβολών που ενδιαφέρουν την έρευνα (π.χ. έλεγχος κατολίσθησης), β) το μήνα λήψης, που συνδέεται με το μέγεθος της βλάστησης κλπ γ) την ημέρα λήψης, που διευκολύνει τη συσχέτιση κάποιου συμβάντος (π.χ. μέγεθος βροχόπτωσης) με κάποιο γεγονός που ερευνάται (π.χ. αστοχία πρανούς). 3. Η ώρα λήψης. λήψης Η ώρα αυτή βοηθά στην κατανόηση του είδους και μεγέθους της σκιάς στα αντικείμενα παρατήρησης. 4. Το ύψος πτήσης. πτήσης Το ύψος του αεροπλάνου την ώρα της λήψης. Η παράμετρος αυτή βοηθά στον υπολογισμό της κλίμακας της αεροφωτογραφίας. 5. Η εστιακή απόσταση. απόσταση Η απόσταση των φακών της κάμερας. Χρησιμεύει επίσης στον υπολογισμό της κλίμακας.

6. Το ύψος λήψης. λήψης Το μέσο υψόμετρο της περιοχής που καλύπτει η αεροφωτογραφία. 7. Η γραμμή πτήσης. πτήσης Η διεύθυνση του αεροπλάνου κατά την πτήση του. 8. Η πορεία πτήσης. πτήσης Η φορά που ακολούθησε το αεροπλάνο κατά την πτήση του στη συγκεκριμένη διεύθυνση. Πολλές φορές λόγω καιρικών συνθηκών, π.χ. ισχυροί άνεμοι, σημειώνεται παρέκκλιση στην πορεία του αεροπλάνου και συνεπώς η πτήση αλλοιώνεται. Στην περίπτωση αυτή η επικάλυψη είναι έκκεντρη. Παρέκκλιση από την καθορισμένη πορεία του αεροπλάνου λόγω ισχυρού ανέμου.

9. Η ζώνη αεροφωτογραφιών. αεροφωτογραφιών Οι εκάστοτε δύο γειτονικές σειρές αεροφωτογραφιών που είναι παράλληλες μεταξύ τους και εντάσσονται στο πλήθος των α/φιών που καλύπτουν όλη την περιοχή μελέτης. 10. Η επικάλυψη κατά μήκος. μήκος Κάθε αεροφωτογραφία παρουσιάζει επικάλυψη με την προηγούμενη και την επόμενη κατά 60%. 11. Η επικάλυψη κατά πλάτος. πλάτος Όταν για την κάλυψη μιας περιοχής χρειάζονται πολλές ζώνες αεροφωτογραφιών τότε, οι α/φίες κάθε ζώνης παρουσιάζουν μία επικάλυψη κατά 20-25% με την πάνω ή και την κάτω ζώνη. Διαδρομές πτήσης αεροπλάνου κατά τη διαδικασία αεροφωτογράφησης

12. Η κλίμακα. κλίμακα Η κλίμακα μιας αεροφωτογραφίας δίνεται από τον τύπο: f*10-3 / (H-h) όπου, f = η εστιακή απόσταση των φακών της κάμερας, H = το ύψος πτήσης και h = το υψόμετρο της επιφάνειας που φωτογραφίζεται. Ανάγνωση αεροφωτογραφιών με τo στερεοσκόπιο. Η επικάλυψη που παρουσιάζουν οι αεροφωτογραφίες είναι η βάση για τη στερεοσκοπική (τρισδιάστατη) παρατήρηση της περιοχής μελέτης, με τη βοήθεια του στερεοσκόπιου είτε κατοπτρικού είτε τσέπης. τσέπης Το κατοπτρικό στερεοσκόπιο, αποτελείται από δύο προσοφθάλμιους φακούς, φακούς δύο κάτοπτρα (καθρέπτες) και δύο πρίσματα σε διάταξη τέτοια που να επιτρέπεται η παρατήρηση δύο αεροφωτογραφιών συγχρόνως. Το στερεοσκόπιο τσέπης έχει απλά δύο προσοφθάλμιους φακούς, για τον ίδιο σκοπό.

Στη στερεοσκοπική όραση βοηθάει η ικανότητα κάθε ματιού να αναπαριστά μία ελάχιστα διαφορετική εικόνα του ίδιου αντικειμένου, κάτω από συνθήκες ομαλούς όρασης, λόγω της διαφορετικής γωνίας παρατήρησης. Η αλλαγή δηλαδή της γωνίας, επιτυγχάνεται με την πτήση (μετατόπιση του αντικειμένου). Η μετατόπιση αυτή καλείται παράλλαξη. παράλλαξη Συνεπώς, στον εγκέφαλο του παρατηρητή φθάνουν δύο ελαφρά παραλλαγμένες εικόνες, που «μεταφράζονται» σε βάθος (τρίτη διάσταση) και η σύνθεση που προκύπτει είναι η τρισδιάστατη εικόνα. Έτσι, κοιτώντας με το κάθε μάτι μια φωτογραφία είτε με τη βοήθεια του στερεοσκοπίου είτε και χωρίς (για πολύ εκπαιδευμένους χρήστες) ο εγκέφαλος δημιουργεί μία καινούργια εικόνα που θα αποτελεί τη σύνθεση αυτών των δύο αλλά σε τρισδιάστατη απεικόνιση.

Πλημμύρες σε περιοχή των Ιωαννίνων.

Τουρκοβούνια Κατολίσθηση Μαλακάσας

Κατολίσθηση Παναγοπούλας

ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΤΙΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ Στη συγκεκριμένη άσκηση που έχει σαν στόχο την εξοικείωση σας με το στερεοσκόπιο και τη στερεοσκοπική όραση, σας δίδονται δύο ζεύγη αεροφωτογραφιών (μια πριν και μια μετά την εκδήλωση σοβαρής αστοχίας πρανούς, προκειμένου να ερευνήσετε και σχολιάσετε τα ακόλουθα: Να εντοπίστε με τη χρήση του στερεοσκόπιου τις αστοχίες πρανών σε περιοχή για το ζεύγος των αεροφωτογραφιών του 1971 και καθορίσετε τα όριά τους. Να εντοπίστε τις ίδιες αστοχίες στο δεύτερο ζεύγος (1975), να καθορίστε τα όριά τους και να τις συγκρίνετε με αυτές στο ζεύγος του 1971. Υπάρχει διαφορά? και αν ναι ως προς τι. Να καθορίσετε την επίδραση πιθανών αστοχιών (αν υπάρχουν) στο δρόμο που διαμορφώνεται κατά μήκος του λόφου, πάλι από την εικόνα του 1975 (δεύτερο ζεύγος αεροφωτογραφιών). Να αναφέρετε το σκοπό του φράκτη F που φαίνεται στην εικόνα του 1975. Να σημειώσετε με Χ τα κτήρια που νομίζετε ότι τελικά θα καταστραφούν ή θα απομακρυνθούν εξ αιτίας των αστοχιών.

Investigations in Environmental Geology (Foley et al, 1999).