ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Καταγραφή κακώσεων στην αντισφαίριση σε άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Φοιτητής Ευστάθιος Παπαστεφάνου ΑΕΜ: 16062 Επιβλέπων Καθηγητής Ευάγγελος Συκαράς Επίκουρος καθηγητής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2016 1

Περιεχόμενα 1. Πρόλογος...σελ. 3 2. Περίληψη...σελ. 5 3. Εισαγωγή...σελ. 6 4. Μεθοδολογία...σελ. 12 5. Αποτελέσματα...σελ. 14 6. Συζήτηση...σελ. 27 7. Παραθέματα...σελ. 34 8. Βιβλιογραφία...σελ. 37 2

1. Πρόλογος Η παρούσα εργασία, που εκπονείται στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας, έχει ως αντικείμενο την καταγραφή κακώσεων στο άθλημα της αντισφαίρισης σε άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος έγινε διότι επέλεξα την αντισφαίριση σαν ειδικότητα και θεώρησα σωστό το θέμα της διπλωματικής εργασίας μου να είναι σχετικό με την ειδικότητα μου. Στο πρώτο κεφάλαιο θα ασχοληθούμε με την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και τον σκοπό της έρευνας. Στο δεύτερο κεφάλαιο, θα ασχοληθούμε με την μεθοδολογία και το υλικό που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα. Στο τρίτο κεφάλαιο παρατίθενται τα αποτελέσματα της έρευνας και στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται η συζήτηση όπου προκύπτει και το συμπέρασμα της έρευνας. Στο παράρτημα της εργασίας ο αναγνώστης βλέπει το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε για την συλλογή των δεδομένων της έρευνας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή κ. Ευάγγελο Συκαρά, Επίκουρο καθηγητή, κυρίως για την εμπιστοσύνη και την υπομονή που έδειξε, κατά τη διάρκεια υλοποίησης της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Όπως επίσης και για την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγησή του, για την επίλυση διάφορων θεμάτων. 3

Ευχαριστώ τους γονείς μου, οι οποίοι με στήριξαν με διάφορους τρόπους, καθ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. 4

2. Περίληψη Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η καταγραφή των κακώσεων στην αντισφαίριση σε άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Τα δεδομένα της έρευνας συλλέχθηκαν μέσω ενός ερωτηματολογίου το οποίο απάντησαν 57 (19 αγόρια, 38 κορίτσια) αθλητές της αντισφαίρισης. Στην έρευνα εξετάστηκε η σχέση επιλεγμένων παραγόντων με τους τραυματισμούς που συμβαίνουν στα άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας στην αντισφαίριση. Το 73,7% δήλωσαν πως δεν έχουν υποστεί κάποια κάκωση. Όσον αφορά τη θέση και το είδος των κακώσεων που παρατηρήθηκαν, οι περισσότερες εντοπίστηκαν στα κάτω άκρα (53,3%) και ήταν διαστρέμματα πρώτου βαθμού. Συμπερασματικά, από τα αποτελέσματα φαίνεται πως η αντισφαίριση μπορεί να θεωρηθεί ασφαλές άθλημα στο επίπεδο που ερευνήθηκε. 5

3. Εισαγωγή Η αντισφαίριση είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα στον κόσμο, για αυτό το λόγο συχνά προτείνεται μαζί με άλλα αθλήματα σαν μια ελκυστική δραστηριότητα για την βελτίωση αλλά και την διατήρηση της φυσικής κατάστασης και γενικότερα της υγείας. Είναι άθλημα στο οποίο αγωνίζονται δύο ή τέσσερις παίκτες. Αν οι αντίπαλοι είναι δύο το παιχνίδι λέγεται απλό, αν είναι τέσσερις (ένα ζευγάρι σε κάθε πλευρά) λέγεται διπλό. Κάθε αγώνας χωρίζεται σε σετ, κάθε σετ υποδιαιρείται σε έξι τουλάχιστον γκέιμς (παιχνίδια), και νικητής του αγώνα είναι ο παίκτης που θα κερδίσει τα περισσότερα σετ. Η αντισφαίριση είναι ένα άθλημα που προσελκύει άτομα από διαφορετικές ηλικίες, παιδιά, ενήλικες, ακόμα και ηλικιωμένους. Στην Ελλάδα, χρονολογείται από το 1896 όπου συμπεριελήφθη στο πρόγραμμα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Το 1963 διοργανώθηκε το πρώτο διεθνές τουρνουά στην Κέρκυρα. (Δουβής, 2006) Σύμφωνα με έρευνες όσοι αθλούνται σχεδόν σε καθημερινή βάση παίζοντας τένις έχουν χαμηλό ποσοστό λίπους, ικανοποιητική αερόβια ικανότητα, πιο δυνατή λαβή, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και η καρδιακή συχνότητα τους σε κατάσταση ηρεμίας είναι πιο χαμηλή σε σχέση με όσους δεν αθλούνται καθημερινά (Friedman, et al. 1984; Ferrauti, et al. 1997; Marks, 2006; Pluim, et al. 2007; Fernandez-Fernandez, et al, 2009). Η αντισφαίριση μπορεί να βελτιώσει την γενική υγεία συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής και σωματικής κατάστασης των αθλούμενων. Αυτοί οι άνθρωποι που παίζουν τένις τρεις ώρες ανά εβδομάδα σε μέτρια ένταση μειώνουν στο μισό τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, (Paffenbarger, 1986; Marks, 2005). Ο Paffenbarger (1986) μελέτησε πάνω από 10.000 άτομα για 20 χρόνια. Η αντισφαίριση 6

είναι ένα άθλημα το οποίο προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στον αθλούμενο διότι αναπτύσσει τα θετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου ξεπερνώντας τα υπόλοιπα αθλήματα (Gavin, 1991). Η αντισφαίριση, ενισχύει την αερόβια ικανότητα βελτιώνοντας την καρδιαγγειακή φυσική κατάσταση του ασκούμενου και την αναερόβια ικανότητα προσφέροντας σύντομες, έντονες εκρηκτικές κινήσεις κατά την διάρκεια ενός πόντου. Μετά από κάθε πόντο ακολουθεί παύση, η οποία βοηθάει τους μυς να χρησιμοποιούν το οξυγόνο αποτελεσματικά (Paffenbarger, 1986). Ακόμα, ενισχύει την δυνατότητα να επιταχύνουν, να τρέχουν και να εκτελούν άλματα πιο γρήγορα. Η εκρηκτικότητα του ασκούμενου αυξάνεται με τα βήματα που εκτελούν από και προς την θέση αναμονής. Τα συνεχόμενα ξεκινήματα και σταματήματα βελτιώνουν την δύναμη στα κάτω άκρα (Marks, 2005). Βελτιώνει τον γενικό συντονισμό του σώματος καθώς και τον συντονισμό των άκρων μεταξύ τους. Το τένις αναπτύσσει και την ευκινησία και την δυναμική ισορροπία του ατόμου λόγω των διαφορετικών κατευθύνσεων που αλλάζει κατά την διάρκεια του πόντου (Marks, 2005). Όπως κάθε άθλημα όμως έτσι και το τένις εμπεριέχει κινδύνους τραυματισμού. Ως τραυματισμός ορίστηκε «οποιοδήποτε ατύχημα το οποίο συνέβη κατά τη διάρκεια της εξάσκησης-προπόνησης ή ενός αγώνα, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα ένα ιατρικό πρόβλημα (πόνος, διάστρεμμα, θλάση, κλπ) που παρεμπόδισε τη συμμετοχή (σε εξάσκηση-προπόνηση ή σε αγώνα) για μια ημέρα τουλάχιστον από τότε που συνέβη» (Tsigilis & Hatzimanouil, 2005, σελ. 138). Σύμφωνα με μελέτες είναι φανερό ότι οι περισσότερες κακώσεις έχουν σημειωθεί στα κάτω άκρα, ακολουθούν τα άνω άκρα και τέλος οι κακώσεις στον κορμό (Bylak & Hutchinson, 1998; Kibler & Safran, 2005; Vandervliet, et al, 2007; 7

Young, et al, 2007; BorShong & Tsung-Wei Chen, 2008; Pluim, et al, 2008; Ellenbecker, et al, 2009; Hjelm N., et al, 2009). Οι τραυματισμοί στα κάτω άκρα οφείλονται κυρίως σε οξείες κακώσεις, ειδικότερα στο γόνατο και στην περιοχή της ποδοκνημικής. Στα άνω άκρα οφείλονται κυρίως σε χρόνιες κακώσεις, λόγω υπέρχρησης, ειδικότερα στις αρθρώσεις του αγκώνα και του ώμου (Καράκος, 2008). Σύμφωνα με Δεληγιάννη, (1992, σελ. 154) «οι κακώσεις υπέρχρησης ξεκινούν συνήθως από κάποιο μικροτραυματισμό που ξεφεύγει της προσοχή μας ή τουλάχιστον δεν αποτελεί αιτία διακοπής του προγράμματος άσκησης». Όσον αφορά τους περισσότερους τραυματισμούς στον κορμό είναι και σε αυτήν την περίπτωση λόγω υπέρχρησης και παρατηρούνται ιδιαίτερα στην περιοχή της οσφυϊκής χώρας (Καράκος, 2008). Έρευνες έχουν δείξει ότι εκτός από το είδος των τραυματισμών και την συχνότητα τους, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς στους αθλούμενους, όπως η ηλικία των αθλούμενων, το φύλο, το επίπεδο, ο αθλητικός εξοπλισμός και η επιφάνεια του γηπέδου (Lees, 2003; Barnett & Pollard, 2007; Pluim, et al, 2008). Η ηλικία παίζει σημαντικό παράγοντα για την εκμάθηση αυτού του αθλήματος. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσει ένα παιδί την ενασχόληση με το τένις τόσο καλύτερη εξέλιξη θα έχει. H ITF (International Tennis Federation) έχει ένα ειδικό πρόγραμμα για την εκμάθηση της αντισφαίρισης σε μικρές ηλικίες, το οποίο ονομάζεται Tennis10s. Το πρόγραμμα αυτό, αποτελείται από 3 στάδια. Το αρχικό στάδιο είναι το κόκκινο επίπεδο αφορά ηλικίες 5 έως 8 χρονών και λέγεται κόκκινο γιατί η μπάλα με την οποία παίζουν τα παιδιά είναι κόκκινη. Η μπάλα αυτή είναι 75% πιο αργή από την κανονική μπάλα του τένις. Σε αυτό το επίπεδο εκτός από πιο αργή μπάλα χρησιμοποιούνται μικρότερα γήπεδα και μικρότερες ρακέτες. Το παιδί έχει την δυνατότητα να παίξει τα πρώτα του παιχνίδια σε αυτά τα ειδικά διαμορφωμένα για 8

την ηλικία του γήπεδα με ειδικές μπάλες πιο μαλακές και πιο αργές από τις κανονικές (International Tennis Federation, 2012). Το επόμενο επίπεδο είναι το πορτοκαλί, αναφέρεται σε ηλικίες 8 έως 10 χρονών. Τα παιδιά εξακολουθούν να παίζουν με μικρότερες από το κανονικό ρακέτες και σε μικρότερα από το κανονικό γήπεδα. Η μπάλα σε αυτό το επίπεδο είναι πορτοκαλί και είναι 50% πιο αργή από την κανονική όμως το υλικό της είναι το ίδιο με την κανονική δηλαδή δεν είναι τόσο μαλακή όπως είναι η κόκκινη. Τα γήπεδα είναι μεγαλύτερα από το κόκκινο επίπεδο αλλά μικρότερα από το κανονικό γήπεδο (International Tennis Federation, 2012). Το τελευταίο επίπεδο πριν το κανονικό είναι το πράσινο. Αναφέρεται σε ηλικίες 9 έως 10 χρονών και η μπάλα είναι 25% πιο αργή από την κανονική. Το γήπεδο είναι το κανονικό γήπεδο τένις και τα παιδιά μπαίνουν σιγά σιγά στην νοοτροπία του κανονικού τένις όσον αφορά τον χώρο τις αποστάσεις και τις τακτικές. Παράλληλα, τα παιδιά βελτιώνουν την τεχνική τους αφού μπορούν να χτυπήσουν σε μεγαλύτερο γήπεδο την μπάλα πιο γρήγορα από τα προηγούμενα επίπεδα (International Tennis Federation, 2012). Όταν το παιδί ολοκληρώσει τα τρία αυτά επίπεδα και ο προπονητής του κρίνει ότι είναι έτοιμο να παίξει με την κανονική μπάλα τότε περνάει στην κίτρινη μπάλα την οποία στο εξής μπορεί να χρησιμοποιεί καθ όλη την διάρκεια ενασχόλησης του με το άθλημα. Με την κίτρινη μπάλα μπορούν να παίζουν παιδιά από ηλικίες 10 και πάνω, πάντα εφόσον έχουν μάθει την σωστή τεχνική και την απαραίτητη τακτική. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από τον προπονητή αναφορικά με την αξιολόγηση της ετοιμότητας ενός παιδιού για την μετάβαση του από το ένα επίπεδο στο άλλο (International Tennis Federation, 2012). 9

Εκτός από την ηλικία σημαντικό παράγοντα και στην εξέλιξη και στην ασφάλεια του αθλητή είναι ο εξοπλισμός. Ο εξοπλισμός επηρεάζει άμεσα την απόδοση των αθλητών στο τένις όπως ακριβώς γίνεται και στα περισσότερα αθλήματα. Η ρακέτα είναι υπεύθυνη για αρκετούς τραυματισμούς στα άνω άκρα λόγω των πολλών κραδασμών, δονήσεων κατά τα χτυπήματα της μπάλας τα οποία μεταφέρονται μέσω της λαβής (Lees, 2003). Η επιλογή της ρακέτας πρέπει να γίνεται με προσοχή και ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και το επίπεδο του αθλητή. (Lees, 2003; Miller, 2006), Οι περισσότεροι αθλητές χρησιμοποιούν αντικραδασμικά ώστε να μην περνάνε οι δονήσεις από τα χτυπήματα στο χέρι. Ο Brody (1989), έδειξε ότι τα αντικραδασμικά που τοποθετούνται στις χορδές της ρακέτας είναι αποτελεσματικά όσον αφορά την απορρόφηση των κραδασμών από τις ίδιες τις χορδές. Παρόλα αυτά δεν έχουν σχεδόν καθόλου αποτέλεσμα όσον αφορά το στέλεχος της ρακέτας. Το πιο σημαντικό εξάρτημα του εξοπλισμού είναι ίσως τα παπούτσια, όμως δεν υπάρχουν πολλές έρευνες για το ποιά παπούτσια είναι κατάλληλα. «Το κύριο συμπέρασμα των λίγων ερευνών που έχουν γίνει είναι το ότι τα παπούτσια του τένις πρέπει να παρέχουν πλευρική σταθερότητα για να αντισταθμίζονται οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στην ποδοκνημική κατά τη διάρκεια των πλάγιων μετακινήσεων ή των απότομων αλλαγών κατεύθυνσης (Lees, 2003; Pluim, et al., 2008) και απόσβεση των κάθετων δυνάμεων αντίδρασης του εδάφους που μεταφέρονται στο σώμα (Miller, 2008)» σύμφωνα με (Διονέλλης, 2014, σελ. 54). Σύμφωνα με (Dines, 2015) η αντισφαίριση, είναι ένα άθλημα που ποικίλει όσον αφορά την επιφάνεια του γηπέδου. Υπάρχουν τέσσερα μεγάλα γεγονότα στο τένις (Grand Slam) τα οποία διεξάγονται κάθε χρόνο, όμως παίζονται σε διαφορετικές επιφάνειες. Το Wimbledon παίζεται σε φυσικό χορτάρι, το Γαλλικό Open σε χωμάτινη επιφάνεια, το Αμερικάνικο Open σε DecoTurf (Ακρυλικό δάπεδο) και το 10

Αυστραλιανό Open σε Rebound Ace (γήπεδο γρήγορης επιφάνειας). Μέχρι το 1970 τα τρία από τα τέσσερα Grand Slams παίζονταν σε χορτάρινη επιφάνεια. Όσο περνάνε τα χρόνια τόσο λιγότερη η εμφάνιση των χορτάρινων γηπέδων (Barnett &Pollard, 2007). Με αυτό τον τρόπο, αδικούνται οι αθλητές που είναι καλοί στις γρήγορες επιφάνειες. Η έλλειψη των χορτάρινων γηπέδων, φανερώνει και μια αύξηση των τραυματισμό των αθλητών (Barnett &Pollard, 2007). Σύμφωνα με έρευνα για τις διοργανώσεις σε διαφορετικές επιφάνειες, οι τραυματισμοί ήταν λιγότεροι στις διοργανώσεις όπου η επιφάνεια είναι χορτάρινη (Barnett &Pollard, 2007). Ο σκοπός της έρευνας ήταν να καταγραφούν οι κακώσεις στην αντισφαίριση για άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας (7-14 χρονών) όσον αφορά ψυχαγωγικούς λόγους αλλά και την εκμάθηση και εκτέλεση της τεχνικής του αθλήματος. Η έρευνα δεν ασχολήθηκε με την αντισφαίριση όσον αφορά το επίπεδο πρωταθλητισμού γιατί σε αυτό το επίπεδο απαιτείται διαφορετικού τύπου προπόνηση, διάθεση χρόνου και διάφορα άλλα κριτήρια ώστε να πετύχει ο αθλητής τους στόχους του. 11

4. Μεθοδολογία Στην έρευνα συμμετείχαν 57 παιδιά, (19 αγόρια και 38 κορίτσια) παιδικής και εφηβικής ηλικίας μεταξύ 7 και 14 χρονών (Αθλητικός όμιλος αντισφαίρισης Καλαμαριάς, Κολλέγιο Ανατόλια). Το επίπεδο των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα δεν εξυπηρετεί τις απαιτήσεις του πρωταθλητισμού. Τα παιδιά αυτά, ασχολούνται με το τένις για λόγους ψυχαγωγίας ενώ το επίπεδο τους αποσκοπεί στην συμμετοχή τους σε εσωτερικά πρωταθλήματα και φιλικούς αγώνες μεταξύ των αθλητικών συλλόγων εκτός όλων των επίσημων διοργανώσεων. Η προτεραιότητα στις συγκεκριμένες ηλικίες και η ιδιαίτερη έμφαση στην εκμάθηση της τεχνικής αλλά και των βασικών τακτικών του αθλήματος όπως και η συμμετοχή τους σε αγώνες. Τα παιδιά συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο το οποίο χωρίζεται σε δυο μέρη. Το πρώτο μέρος απαντήθηκε από όλα τα παιδιά και είχε γενικές ερωτήσεις ενώ το δεύτερο μέρος ασχολήθηκε με τους τραυματισμούς οπότε απαντήθηκε μόνο από τα παιδιά που δήλωσαν τραυματισμό. Στο πρώτο μέρος τα παιδιά ερωτήθηκαν μερικά ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά όπως την ηλικία τους, το φύλο τους, το χέρι με το οποίο χρησιμοποιούν την ρακέτα, την προπονητική τους ηλικία. Στην συνέχεια ερωτήθηκαν πόσες μέρες την εβδομάδα έχουν προπόνηση, το είδος της επιφάνειας που παίζουν, αν η επιλογή της ρακέτας έγινε με την βοήθεια του προπονητή τους, αν ο προπονητής δίνει έμφαση σε προθέρμανση σε αποκατάσταση μετά την προπόνηση και στην τεχνική του αθλήματος. Στο δεύτερο μέρος τα παιδιά απάντησαν μόνο σε ερωτήσεις που αφορούν τον τραυματισμό. Οι ερωτήσεις ήταν αν έχουν τραυματιστεί. Στην ερώτηση αυτή μόνο όσα παιδιά απαντούσαν «ΝΑΙ» συνέχιζαν να συμπληρώνουν το ερωτηματολόγιο. 12

Στην συνέχεια ερωτήθηκαν το είδος τραυματισμού τους, εάν είχαν ξανά τον ίδιο τραυματισμό στο παρελθόν, σε ποιό σημείο του σώματος τους τραυματίστηκαν. Όσα παιδιά απαντούσαν τραυματισμό στα άνω άκρα συμπλήρωναν την ερώτηση εάν ο τραυματισμός προήλθε από εκτέλεση σερβίς. Όσα παιδιά απαντούσαν τραυματισμό στα κάτω άκρα συμπλήρωναν την ερώτηση εάν φορούσαν κατάλληλα παπούτσια. Έπειτα τα παιδιά απάντησαν αν ο τραυματισμός τους οφείλεται σε χτύπημα forehand ή backhand, εάν η κάκωση ήταν σοβαρή ώστε να μείνουν εκτός προπόνησης και πόσες μέρες, την αιτία του τραυματισμού και τέλος αν υπήρξε η παροχή πρώτων βοηθειών και από ποιόν. 13

5. Αποτελέσματα Στην έρευνα αυτή συμμετείχαν 57 παιδιά (19 αγόρια και 38 κορίτσια). Οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 7 έως 14 χρόνια και η προπονητική τους ηλικία από 1 (ή και λιγότερο) έως 7 χρόνια. Η πρώτη ερώτηση ήταν η ηλικία των παιδιών. Ο μέσος όρος των ηλικιών των παιδιών είναι 10 χρόνια και 4 μήνες και 1, 95 η τυπική απόκλιση. Το μεγαλύτερο ποσοστό είναι αυτό της ηλικίας των 10 χρόνων (19,3%) αμέσως επόμενο είναι η ηλικία των 11 χρόνων (17,5%) και τελευταίο ποσοστό είναι αυτό των 14 χρονών (3,5%). Σχήμα 1. Ποσοστά ηλικιών συμμετεχόντων. 14

Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να δούμε τα ποσοστά τραυματισμού που παρατηρήθηκαν στην έρευνα καθώς τα δεδομένα που ακολουθούν δείχνουν την σχέση επιλεγμένων παραγόντων με τους τραυματισμούς. Από τους 57 ερωτηθέντες οι 15 (26,3%) τραυματίστηκαν. Σχήμα 2. Πίνακας τραυματισμών. 15

Ακόμα, εξετάστηκε η σχέση τραυματισμών με επιλεγμένους παράγοντες. Αρχικά εξετάστηκε η σχέση ηλικίας και τραυματισμού ώστε να διαπιστωθεί σε ποια ηλικία υπήρξαν οι περισσότεροι τραυματισμοί. Από τα 15 άτομα που τραυματίστηκαν, το μεγαλύτερο ποσοστό τραυματισμού εμφανίστηκε στις ηλικίες των 10, 11, 12 (26,7%), ακολουθούν οι ηλικίες 9 χρονών (13,3%) και 13 χρονών (6,7%). Στις ηλικίες 7, 8 και 14 χρονών δεν υπήρξε τραυματισμός. 7 2 7 4 6 4 4 7 Σχήμα 3. Σχέση ηλικίας τραυματισμού. Η δεύτερη ερώτηση ήταν το φύλο των παιδιών, γι αυτό εξετάστηκε η σχέση φύλου τραυματισμού για να διαπιστωθούν τα ποσοστά τραυματισμένων ανάλογα με το φύλο. Από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν, τα 9 ήταν κορίτσια (60%) και τα 6 αγόρια (40%). 16

Σχήμα 4. Σχέση φύλου τραυματισμού. Η επόμενη ερώτηση ήταν με ποιο χέρι χρησιμοποιούν την ρακέτα. Έτσι εξετάστηκε και η σχέση του επιδέξιου χεριού με την ύπαρξη τραυματισμών. Από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν, τα 13 (86,7%) ήταν δεξιόχειρες και τα 2 (13,3%) αριστερόχειρες. Σχήμα 5. Σχέση χεριού ρακέτας τραυματισμού. 17

Η επόμενη ερώτηση ήταν πόσα χρόνια παίζουν τένις, και εξετάστηκε η σχέση της προπονητικής ηλικίας με τον τραυματισμό. Ο μέσος όρος της προπονητικής ηλικίας είναι 2 χρόνια και 11 μήνες και 1,72 η τυπική απόκλιση. Από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν τα 4 (26,7%) είχαν 5 χρόνια προπονητική ηλικία, τα 3 (20%) 3 χρόνια προπονητική ηλικία και 3 (20%) 4 χρόνια. Ακολουθούν, τα παιδιά με προπονητική ηλικία 2 χρόνων (13,3%), τα παιδιά με 6 χρόνια (13,3%) και τα παιδιά με 1 χρόνο (6,7%) προπονητική ηλικία. Σχήμα 6. Σχέση προπονητικής ηλικίας τραυματισμού. Η επόμενη ερώτηση ήταν πόσες μέρες την εβδομάδα παίζουν τα παιδιά τένις και εξετάστηκε η σχέση των ημερών προπόνησης και τραυματισμού. Από τα 15 παιδιά που υπέστησαν κάκωση τα 12 (80%) είχαν 2 φορές την εβδομάδα τένις, και τα 3 (20%) είχαν 3 φορές την εβδομάδα. 18

Σχήμα 7. Σχέση ημερών προπόνησης τραυματισμού. Η επόμενη ερώτηση ήταν το είδος της επιφάνειας γηπέδου στο οποίο παίζουν και εξετάστηκε η σχέση επιφάνειας γηπέδου και τραυματισμού. Από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν τα 6 (40%) έπαιζαν τένις σε άσφαλτο, τα 5 (33,4%) σε χορτάρινη επιφάνεια τα 2 (13,3%) σε χωμάτινη επιφάνεια και τα άλλα 2 (13,3%) σε «άλλο». Σχήμα 8. Σχέση επιφάνειας γηπέδου τραυματισμού. 19

Η επόμενη ερώτηση ήταν εάν δίνει ο προπονητής έμφαση στην προθέρμανση και εξετάστηκε η σχέση προθέρμανσης και τραυματισμών. Από τα 55 παιδιά που δήλωσαν πως κάνουν προθέρμανση τα 15 (27,3%) τραυματίστηκαν, μόνο 2 παιδιά δήλωσαν πως δεν κάνουν προθέρμανση τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. Σχήμα 9. Σχέση προθέρμανσης τραυματισμού. Η επόμενη ερώτηση ήταν αν υπήρξε αποκατάσταση στο τέλος της προπόνησης και εξετάστηκε η σχέση αποκατάστασης και τραυματισμού. Από τα 54 παιδιά που δήλωσαν πως κάνουν αποκατάσταση μετά από προπόνηση, τα 15 (27,8%) τραυματίστηκαν, 3 παιδιά δήλωσαν πως δεν κάνουν αποκατάσταση τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. 20

Σχήμα 10. Σχέση αποκατάστασης τραυματισμού. Επόμενη ερώτηση ήταν αν δίνεται έμφαση στην τεχνική του αθλήματος και εξετάστηκε η σχέση τεχνικής και τραυματισμού. Από τα 55 παιδιά που δήλωσαν πως δίνουν πολύ έμφαση στην τεχνική, τα 15 (27,3%) τραυματίστηκαν, 2 παιδιά δήλωσαν πως δίνουν λιγη έμφαση, τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. Σχήμα 11. Σχέση τεχνικής τραυματισμού. 21

Επόμενη ερώτηση ήταν το είδος τραυματισμού. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν διάστρεμμα (80%), μετά ακολούθησε η επιλογή «άλλο» (13,3%), η μυϊκή κάκωση (6,7%) και τέλος το κάταγμα (0%). Σχήμα 12. Είδος τραυματισμού. Επόμενη ερώτηση ήταν αν έχουν τραυματιστεί ξανά στο παρελθόν. Οι περισσότεροι δήλωσαν πως δεν έχουν τραυματιστεί (53,3%). Σχήμα 13. Τραυματισμός στο παρελθόν. 22

Η επόμενη ερώτηση ήταν το σημείο του σώματος στο οποίο σημειώθηκαν οι περισσότερες κακώσεις. Οι περισσότερες κακώσεις σημειώθηκαν στα κάτω άκρα (53,3%), ακολουθούν τα άνω άκρα (40%), το κεφάλι (6,7%), τέλος ο κορμός (0%). Σχήμα 14. Σημείο σώματος τραυματισμού. Επόμενη ερώτηση είναι η πλευρά του σώματος που τραυματίστηκαν. Οι περισσότεροι δεξιόχειρες δήλωσαν τραυματισμό στο δεξί πόδι (50%), ακολουθεί το δεξί χέρι (41,7%) και τέλος το αριστερό πόδι (8,3%), ενώ κανένας δεξιόχειρας δεν δήλωσε τραυματισμό στο αριστερό χέρι. Από τους αριστερόχειρες οι μισοί απάντησαν αριστερό χέρι (50%) και οι άλλοι μισοί δεξιό πόδι (50%). Σχήμα 15. Πλευρά σώματος τραυματισμού. 23

Επόμενη ερώτηση ήταν εάν τα παιδιά τα οποία επέλεξαν ως σημείο τραυματισμού τα κάτω άκρα φορούσαν τα κατάλληλα παπούτσια. Σχήμα 16. Κατάλληλα υποδήματα στους τραυματίες κάτω άκρων. Επόμενη ερώτηση ήταν εάν ο τραυματισμός τους οφείλεται σε forehand ή backhand χτύπημα. Δέκα παιδιά (76,9%)απάντησαν ότι οφείλεται στο χτύπημα forehand, και 3 παιδιά (23,1%) στο χτύπημα backhand. Σχήμα 17. Σχέση χτυπήματος forehand ή backhand τραυματισμό. 24

Επόμενη ερώτηση ήταν εάν η κάκωση ήταν τόσο σοβαρή ώστε τα παιδιά να μείνουν εκτός προπόνησης. Παρατηρήθηκε πως τα περισσότερα παιδιά απάντησαν όχι (73,3%) και ναι (26,7%). Σχήμα 18. Σοβαρότητα τραυματισμού. Επόμενη ερώτηση ήταν πόσες μέρες χρειάστηκε να μείνουν εκτός όσα παιδιά απάντησαν ναι στην σοβαρότητα του τραυματισμού τους. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν 1-3 μέρες (50%), ακολουθούν οι απαντήσεις 4-7 μέρες (25%) και 7-15 μέρες (25%), ενώ κανένα παιδί δεν απάντησε πάνω από 20 μέρες. Σχήμα 19. Μέρες που χρειάστηκε να μείνουν οι τραυματίες. 25

Επόμενη ερώτηση ήταν η αιτία του τραυματισμού που υπέστησαν τα παιδιά. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν ότι ο τραυματισμός τους οφείλεται σε ατύχημα (60%), ακολουθεί η λάθος εκτέλεση άσκησης (26,6%), η ελλιπής προθέρμανση (6,7%) και ο ελλιπής εξοπλισμός (6,7%), τέλος κανένα παιδί δεν επέλεξε την απάντηση ελλιπής φυσική κατάσταση. Σχήμα 20. Αιτία τραυματισμού. Επόμενη ερώτηση ήταν εάν υπήρξε παροχή πρώτων βοηθειών για τον τραυματισμό που υπέστησαν. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν ναι (80%) ενώ τα υπόλοιπα απάντησαν όχι (20%). Σχήμα 21. Παροχή πρώτων βοηθειών. 26

Η τελευταία ερώτηση ήταν να απαντήσουν τα παιδιά ποιός τους παρείχε τις πρώτες βοήθειες. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν πως ο πάροχος των πρώτων βοηθειών ήταν ο προπονητής (83,3%), ακολουθούν οι απαντήσεις ιατρός (8,3%) και η επιλογή «άλλο» (8,3%). Σχήμα 22. Πάροχος πρώτων βοηθειών. 27

6. Συζήτηση Η έρευνα αυτή μελέτησε παιδιά παιδικής και εφηβικής ηλικίας από 7 έως 14 χρονών για να καταγράψει τις κακώσεις που έχουν σημειωθεί στο άθλημα της αντισφαίρισης. Η έρευνα δεν ασχολήθηκε με το επίπεδο πρωταθλητισμού διότι εκεί τα κριτήρια θα ήταν διαφορετικά όπως και τα αποτελέσματα. Ακόμα, διαπιστώνεται κατά πόσο οι γονείς θα πρέπει να έχουν ενδοιασμούς με το άθλημα της αντισφαίρισης. Στην έρευνα αυτή συμμετείχαν 57 παιδιά (19 αγόρια και 38 κορίτσια). Από αυτά τα 15 (26,3%) υπέστησαν κάκωση. Από τα 15, τα 6 (40%) ήταν αγόρια και τα 9 (60%) ήταν κορίτσια.. Τρεις ηλικίες είχαν τους περισσότερους τραυματισμούς, οι ηλικίες των 10, 11 και 12 χρονών (26,7%), ενώ στις ηλικίες 7, 8 και 14 δεν βρέθηκαν παιδιά με κακώσεις. Στις πολύ μικρές ηλικίες δίνεται περισσότερη έμφαση στην εκμάθηση τεχνικής, αυτό πιθανόν σημαίνει ότι τα ατυχήματα περιορίζονται διότι τα παιδιά είναι περισσότερο στατικά κάνοντας μόνο κίνηση στην μπάλα την οποία ο προπονητής στέλνει ελεγχόμενα κοντά τους. Επίσης, στις μικρές ηλικίες και μάλιστα σε επίπεδα αρχαρίων τα παιδιά παίζουν με διαφορετικές μπάλες ανάλογα με την ηλικία τους (International Tennis Federation, 2012). Είναι δύσκολο να υποστεί ένα παιδί αυτής της ηλικίας τραυματισμό εφόσον παίζει με μπάλα η οποία είναι 75% πιο αργή και γενικώς πιο μαλακή από την κανονική μπάλα. Μαζί με την μπάλα προσαρμόζεται και ο εξοπλισμός και το γήπεδο κάνοντας το τένις ακόμα πιο ασφαλές (International Tennis Federation, 2012). Στην ηλικία των 14 χρόνων, τα παιδιά συνήθως είναι πιο έμπειρα με το άθλημα, ακόμα η απουσία τραυματισμών στην παρούσα έρευνα μπορεί να οφείλεται 28

στο μικρό δείγμα ατόμων της ηλικίας αυτής. Τα παιδιά όσο είναι σε μικρή ηλικία και ανήκουν σε ένα από τα 3 αρχικά επίπεδα του Tennis10s είναι περισσότερο ασφαλή διότι χρησιμοποιούν διαφορετικό εξοπλισμό και γήπεδο. Όσον αφορά την προπονητική ηλικία και τον τραυματισμό, από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν τα 4 (26,7%) είχαν 5 χρόνια προπονητική ηλικία, τα 3 (20%) 3 χρόνια προπονητική ηλικία και 3 (20%) 4 χρόνια. Ακολουθούν, τα παιδιά με προπονητική ηλικία 2 χρόνων (13,3%), τα παιδιά με 6 χρόνια (13,3%) και τα παιδιά με 1 χρόνο (6,7%) προπονητική ηλικία. Από τα 57 παιδιά, τα 12 έχουν προπόνηση 2 φορές την εβδομάδα και έχουν υποστεί κάκωση (80%), αντίστοιχα 8 παιδιά έχουν 3 φορές την εβδομάδα και έχουν υποστεί κάκωση (20%). Ακόμα, εξετάστηκε το είδος επιφάνειας του γηπέδου σε σχέση με τους τραυματισμούς και το μεγαλύτερο ποσοστό εμφανίστηκε στην άσφαλτο (40%), αμέσως μετά ακολουθεί η χορτάρινη επιφάνεια (33,4%). Αμέσως μετά έρχεται το χώμα μαζί και η άσφαλτος (13,3%). Το χώμα είναι πιο αργή επιφάνεια που απορροφά και τους κραδασμούς σε μεγάλο βαθμό οπότε ήταν αναμενόμενο να έχει χαμηλότερο ποσοστό. Η άσφαλτος είναι σκληρή επιφάνεια με πολλούς κραδασμούς και πολύ γρήγορη οπότε είναι αναμενόμενο, να έχει μεγαλύτερο ποσοστό τραυματισμού, στοιχεία που επιβεβαιώνονται από τους Barnett και Pollard (2007). Σημαντικό ρόλο στον αθλητισμό παίζει η προθέρμανση και η αποκατάσταση μετά την προπόνηση. Από τα 55 παιδιά που απάντησαν πως δίνουν έμφαση στην προθέρμανση τα 15 (27,3%) δήλωσαν πως υπέστησαν κάκωση. Μόλις 2 παιδιά δήλωσαν πως δεν δίνουν έμφαση στην προθέρμανση τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. 29

Αντίστοιχα από τα 54 παιδιά που δήλωσαν πως δίνουν έμφαση στην αποκατάσταση μετά την προπόνηση τα 15 (27,8%) δήλωσαν πως υπέστησαν κάκωση. Μόνο 3 παιδιά απάντησαν πως δεν κάνουν αποκατάσταση τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. Η προθέρμανση πριν την προπόνηση δεν έχει απαραίτητα θετικά αποτελέσματα καθώς, οι στατικές διατάσεις κατά την διάρκεια της προθέρμανσης δεν βοηθάνε τον αθλητή, μάλλον κακό του κάνουν αφού έρευνες έδειξαν πως η στατική διάταση στην προθέρμανση μειώνει την επίδοση (Knudson, et al. 2004; Χατζόπουλος, 2012). Αντίθετα, οι δυναμικές διατάσεις έχουν πολύ καλά αποτελέσματα (Little & Williams, 2006;). «Εκείνο που προστατεύει από τραυματισμούς φαίνεται πως είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του μυός (Knudson, et al. 2004). Μια σταδιακά αυξανόμενη, ελαφριά ως μέτρια σε ένταση, μυϊκή δραστηριότητα φαίνεται πως έχει καλύτερα αποτελέσματα από ότι οι στατικές διατάσεις στην προθέρμανση» σύμφωνα με Χατζόπουλος (2012, σελ 111). Στις μικρές ηλικίες όμως και όταν οι εντάσεις των προπονήσεων είναι συνήθως χαμηλής έως και μέτριας έντασης δεν είναι απαραίτητη πάντα η προθέρμανση (Χατζόπουλος, 2012). Αυτό δικαιολογεί κάπως τα αποτελέσματα της ερώτησης. Αν και στην αντισφαίριση η εκμάθηση της τεχνικής είναι πολύ σημαντική θεωρήθηκε παράδοξο το γεγονός ότι τα 15 άτομα (27,3%) που υπέστησαν κάκωση απάντησαν πως δίνουν έμφαση στην τεχνική. Όμως τα παιδιά που απάντησαν πως δίνουν έμφαση στην τεχνική ήταν συνολικά 55. Μόλις 2 παιδιά δήλωσαν πως δίνουν λιγη έμφαση, τα οποία όμως αποτελούν ελάχιστο δείγμα και δεν μπορεί να ληφθούν υπόψιν. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν πως το είδος τραυματισμού τους ήταν διάστρεμμα (80%), ακολουθεί η απάντηση «άλλο» (13,3%). Μόλις ένα παιδί (6,7%) 30

δήλωσε πως υπέστη μυϊκή κάκωση ενώ κανένα παιδί δεν έπαθε κάταγμα. Επίσης, μελετήθηκαν τα αποτελέσματα από την ερώτηση αν τα παιδιά έχουν υποστεί ποτέ ξανά στο παρελθόν κάποια κάκωση από την αντισφαίριση. Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν πως δεν έχουν τραυματιστεί στο παρελθόν (53,3%). Αυτό ενισχύει την άποψη πως η αντισφαίριση είναι ένα άθλημα στο οποίο δεν εμφανίζονται ευκολα τραυματισμοί. Στην συνέχεια εξετάστηκε σε ποιό σημείο του σώματος βρέθηκαν οι περισσότερες κακώσεις. Τα αποτελέσματα συμφωνούν με την βιβλιογραφία. Το μεγαλύτερο ποσοστό σημειώθηκε στα κάτω άκρα (53,3%), ακολουθούν τα άνω άκρα (40%) και το κεφάλι (6,7%). Σύμφωνα με μελέτες είναι φανερό ότι οι περισσότερες κακώσεις έχουν σημειωθεί στα κάτω άκρα, ακολουθούν τα άνω άκρα και τελευταίοι έρχονται οι τραυματισμοί στον κορμό (Bylak & Hutchinson, 1998; Kibler & Safran, 2005; Vandervliet, et al, 2007; Young, et al, 2007; BorShong & Tsung-Wei Chen, 2008; Pluim, et al, 2008; Ellenbecker, et al, 2009; Hjelm N., et al, 2009). Επίσης, εξετάστηκε ποιά πλευρά του σώματος έχει τις περισσότερες κακώσεις. Είναι φανερό από τα αποτελέσματα ότι η πλευρά του σώματος που υπέστει κάκωση συμφωνεί σχεδόν απόλυτα με την πλευρά του χεριού με το οποίο χρησιμοποιεί την ρακέτα κάθε αθλούμενος. Οι μισοί δεξιόχειρες (50%) απάντησαν πως έχουν τραυματιστεί στο δεξί πόδι. Ομοίως, οι μισοί αριστερόχειρες (50%) απάντησαν πως έχουν τραυματιστεί στο αριστερό χέρι. Μόνο ένας δεξιόχειρας (8,3%) απάντησε κάκωση στο αριστερό πόδι. Αφού οι περισσότεροι τραυματισμοί είναι στην ίδια πλευρά του χεριού που χρησιμοποιούν την ρακέτα, αυτό δείχνει πως οι τραυματισμοί αυτοί οφείλονται κυρίως σε λάθος τεχνική, γιατί είναι πολύ δύσκολο ένα παιδί αυτής της ηλικίας και του επιπέδου να τραυματιστεί στο χέρι της ρακέτας χωρίς να οφείλεται σε λάθος τεχνική. 31

Στην συνέχεια εξετάστηκε πόσα από τα παιδιά που δήλωσαν κάκωση στα κάτω άκρα φορούσαν τα κατάλληλα υποδήματα. Από τα 8 παιδιά τα 7 (87,5%) απάντησαν πως φορούσαν τα κατάλληλα υποδήματα. Μόλις 1 παιδί (12,5%) δεν φορούσε. Αυτό αποκλείει το ενδεχόμενο αιτίας του τραυματισμού από έλλειψη κατάλληλου εξοπλισμού. Ακόμα, τα παιδιά ρωτήθηκαν αν ο τραυματισμός τους οφείλεται σε forehand ή σε backhand χτύπημα. Δέκα παιδιά (76,9%) απάντησαν τραυματισμό από χτύπημα forehand ενώ 3 παιδιά (23,1%) απάντησαν τραυματισμό από χτύπημα backhand. Τα αποτελέσματα φανερώνουν πως οι περισσότεροι τραυματισμοί έγιναν από την πλευρά του χεριού που χρησιμοποιούν την ρακέτα. Απαραίτητο είναι να φανεί κατά πόσο οι κακώσεις αυτές είναι σοβαρές ή όχι. Tα παιδιά κλήθηκαν να απαντήσουν εάν χρειάστηκε να μείνουν εκτός προπόνησης και πόσες μέρες. Από τα 15 παιδιά που τραυματίστηκαν στο σύνολο, τα 4 (26,7%) απάντησαν πως χρειάστηκε να μείνουν εκτός προπόνησης. Τα υπόλοιπα 11 (73,3%) απάντησαν πως δεν χρειάστηκε κάτι που φανερώνει πως οι κακώσεις ήταν ήπιες και αντιμετωπίσιμες επί τόπου και δεν χάθηκαν ημέρες προπόνησης. Από τα 4 παιδιά τα 2 (50%) απάντησαν 1-3 μέρες, 1 παιδί (25%) απάντησε 4-7 μέρες, επίσης 1 παιδί (25%) απάντησε 7-15 μέρες. Κανένα παιδί δεν απάντησε πάνω από 20 μέρες. Αυτό σημαίνει ότι οι κακώσεις που μπορεί να υποστεί κάποιο παιδί στην αντισφαίριση σε αυτό το επίπεδο δεν είναι σοβαρές. Στη συνέχεια, τα παιδιά απάντησαν πού οφείλεται η κάκωση τους. Τα 9 παιδιά (60%), απάντησαν πως οφείλεται σε ατύχημα, τα 4 παιδιά (26,6%) απάντησαν σε λάθος τεχνική της άσκησης, 1 παιδί (6,7%) απάντησε ελλιπής προθέρμανση και τέλος 1 παιδί (6,7%) απάντησε ελλιπής εξοπλισμός. 32

Το συμπέρασμα από τα αποτελέσματα είναι πως οι περισσότερες κακώσεις οφείλονται σε ατυχήματα και σε λάθος εκτέλεση της άσκησης. Η λάθος εκτέλεση της άσκησης, συνδέεται με την λάθος τεχνική. Επιπλέον, τα περισσότερα παιδιά που τραυματίστηκαν υπέστησαν διάστρεμμα και την επιλογή 1-3 ως απάντηση για τις μέρες που χρειάστηκε να μείνουν εκτός προπόνησης. Αυτά τα αποτελέσματα δηλώνουν ότι οι τραυματισμοί που υπάρχουν στην αντισφαίριση στο επίπεδο που η έρευνα ασχολήθηκε δεν είναι σοβαροί και οφείλονται σχεδόν όλοι σε ατυχήματα και λάθος τεχνική. Αυτό επιβεβαιώνει την ιδιαίτερη σημασία που έχει η σωστή εκμάθηση και εκτέλεση της τεχνικής στο άθλημα της αντισφαίρισης. και την επιλογή του αθλήματος για το πολύ μικρό αριθμό κακώσεων. 33

7. Παραθέματα Ερωτηματολόγιο Έτος γέννησης 20... Φύλλο: Αγόρι Κορίτσι Χέρι ρακέτας: Δεξί Αριστερό Πόσα χρόνια παίζετε τένις;... Πόσες μέρες έχετε προπόνηση;.../εβδομάδα Σε τί είδους επιφάνεια γηπέδου παίζετε; Χορτάρι, Χώμα, Άσφαλτος, Άλλο Η επιλογή ρακέτας έγινε με την βοήθεια του προπονητή σας; ΝΑΙ ΟΧΙ Δίνετε έμφαση στο ζέσταμα κατά την έναρξη της προπόνησης; ΝΑΙ ΟΧΙ Υπάρχει αποκατάσταση στο τέλος της προπόνησης; ΝΑΙ ΟΧΙ Ο προπονητής επικεντρώνεται στην τεχνική των χτυπημάτων; Λίγο Πολύ Έχετε τραυματιστεί ποτέ; 34

ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ΟΧΙ, αγνοήστε όλες τις παρακάτω ερωτήσεις. Αν ΝΑΙ, συμπληρώστε τις παρακάτω ερωτήσεις. Τι είδους τραυματισμός / κάκωση; Μυϊκή κάκωση (Θλάση) Διάστρεμμα (Στραμπούληγμα) Κάταγμα (Σπάσιμο) Άλλο... Είχατε ξανά τον ίδιο τραυματισμό στο ίδιο σημείο πριν ξεκινήσετε προπονήσεις τένις; ΝΑΙ ΟΧΙ Σε ποιό σημείο του σώματος έχετε τραυματιστεί; Κεφάλι Άνω άκρα, Δεξί Αριστερό Κορμός Κάτω άκρα, Δεξί Αριστερό o Αν Άνω, συμπληρώστε την παρακάτω ερώτηση. Ο τραυματισμός προήλθε από εκτέλεση σερβίς; ΝΑΙ ΟΧΙ o Αν Κάτω, συμπληρώστε την παρακάτω ερώτηση. Φορούσατε τα κατάλληλα παπούτσια; ΝΑΙ ΟΧΙ Ο τραυματισμός ήταν στο forehand ή στο backhand χτύπημα; forehand backhand ΟΧΙ 35

Ο / Η τραυματισμός / κάκωση σας ήταν τόσο σοβαρός ώστε να μείνετε εκτός προπόνησης; ΝΑΙ ΟΧΙ o Αν ΝΑΙ, πόσες μέρες; 1- - - Σε τί πιστεύετε ότι οφείλεται ο τραυματισμός σας; Ατύχημα Ελλιπής προθέρμανση Ελλιπής εξοπλισμός Ελλιπής φυσική κατάσταση Λάθος εκτέλεση της άσκησης Υπήρξε παροχή πρώτων βοηθειών; ΝΑΙ ΟΧΙ o Αν ΝΑΙ, από ποιόν; Προπονητής Ιατρός Μόνοι σας Άλλο (περιγράψτε)... 36

8. Βιβλιογραφία Ελληνική Βιβλιογραφία Δεληγιάννης Α., Ιατρική της άθλησης, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1992 Δουβής Σ., Το τένις, εκδόσεις Art Work, Αθήνα 2006 Θεοδοσίου Α., & Διονέλλης Π,. (2014). Αθλητικοί Τραυματισμοί Ερασιτεχνών Παικτών Αντισφαίρισης, Αναζητήσεις στη Φυσική αγωγή & τον αθλητισμό, τόμος 12 (1), 52 61 Καράκος Κ., (2008). Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα tennis elbow, http://hdl.handle.net/10184/813 Χατζόπουλος Δ., Διδακτική Φυσικής Αγωγής, εκδόσεις Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 2012 Ξενόγλωσση Βιβλιογραφια Barnett T. & Pollard G., (2007), How the tennis court surface affects player performance and injuries, Medicine and Science in Tennis, 12 (1). 34-37 Bor-Shong, L., Tsung-Wei, C., & Wen-Chen, T. (2008). Effects of handle diameters and vibration dampener on postures and performance during tennis volley In Proceedings of The 9th Asia Pasific Industrial Engi-neering & Management Systems Conference, pp. 87-92. 37

Brody, H. (1989), Vibration damping in tennis rackets, International Journal of Sports Biomechanics, 5, 451-456 Bylak J., & Hutchinson M. R., (1998), Common sports injuries in young tennis players, Sports Medicine, 26, 119-132. Dines J. S., et al. (2015), Tennis injuries epidemiology, pathophysiology, and treatment, J Am Acad Orthop Surg 23:181-189 Ellenbecker T. S., et al. (2009), Common Injuries in Tennis Players: Exercises to Address Muscular Imbalances and Reduce Injury Risk, Strength and Conditioning Journal, Volume 31, 50-58 Fernandez-Fernandez, et al. (2009), Health benefits of tennis in adult population, ITF Coaching and Sport Science Review, 16 (47), 13 16. Ferrauti, et al. (1997), Effects of tennis training on lipid metabolism and lipoproteins in recreational players, Br J Sports Med 31:322-327 Friedman D.B., et al. (1984), Tennis and cardiovascular fitness in middle-aged men, The Physician and Sportsmedicine, 12, 87-91. Gavin, J., The exercise habit, Leisure Press, Illinois 1991 Hjelm N., et al. (2010), Injury profile in junior tennis players: a prospective two year study Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2010) 18:845 850 Kibler W. B., & Safran M., (2005), Tennis Injuries, Med Sport Sci. Basel, Karger, 2005, 48, 120 137 Knudson D. V., et al. (2004), Stretching has no effect on tennis serve performance, Journal of Strength and Conditioning Research, 18(3), 654 656 38

Lees Α., (2003), Science and the major racket sports: a review, Journal of Sports Sciences, 21:9, 707-732 Little T., & Williams A. G., (2006), Effects of differential stretching protocols during warm-ups on high-speed motor capacities in professional soccer players, Journal of Strength and Conditioning Research, 20(1), 203 207 Marks B. L., (2006), Health benefits for veteran (senior) tennis players, Br Journal Sports Med 40:469 476. Miller S., (2006), Modern tennis rackets, balls, and surfaces, Br J Sports Med 40:401 405. Paffenbarger R.S., & Wing A.L., & Hyde R.T., et al. (1986). Physical activity, allcause mortality, and longevity of college alumni, The New England Journal of Medicine 314:605 13 Pluim, B. M., et al. (2007), Health benefits of tennis, British Journal of Sports Medicine, 41, 760-768 Pluim, B. M. et al. (2008), Tennis injuries: occurrence, aetiology, and prevention, British Journal of Sports Medicine, 40, 415-423. Tsigilis N. & Hatzimanouil D., (2005), Injuries in handball: Examination of the risk factors, European Journal of Sport Science, 5(3):137-142 Vandervliet E. J. M., et al. (2007), Sports-related acute and chronic avulsion injuries in children and adolescents with special emphasis on tenni, Br J Sports Med 41:827 831. 39

Young J. A. et al. (2007), Experiences of Australian professional female tennis players returning to competition from injury, Br J Sports Med 41:806 811 Ηλεκτρονική βιβλιογραφία International Tennis Federation (2012). www.itftennis.com 40