ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΣΥΚΙΩΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ
Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του καρκίνου του ενδοµητρίου αρχίζει µε την αναγνώριση των ασθενών ως χαµηλού ή υψηλού κινδύνου όσον αφορά τις επιπτώσεις στην επιβίωσή τους από τη συγκεκριµένη κακοήθεια.
ύο υποοµάδες ασθενών µε καρκίνο ενδοµητρίου: Α) Ασθενείς στις οποίες µπορούµε να αναγνωρίσουµε χαρακτηριστικά τρόπου ζωής που συνοδεύονται από παρατεταµένη έκθεση σε οιστρογόνα, χωρίς τη σύγχρονη επίδραση προγεστερόνης, είτε εξωγενώς είτε ενδογενώς (πρώιµηπρώιµη εµµηναρχή, καθυστερηµένη εµµηνόπαυση, ανωορρηκτικοί κύκλοι, ατοκία µονοτοκία, ορµονοπαραγωγοί όγκοι ωοθηκών, παχυσαρκία-χρόνια χρόνια διέγερση µε ενδογενώς παραγόµενα οιστρογόνα). Β) Ασθενείς στις οποίες το νεόπλασµα ακολουθεί πολύ περισσότερο επιθετική διαδροµή. Συνήθως µεγαλύτερης ηλικίας και οι όγκοι τους είναι συνήθως µέτριας πτωχής διαφοροποίησης ή πιο σπάνιων ιστολογικών τύπων (θηλώδες - ορώδες, διαυγοκυτταρικό θηλώδες ενδοµητροειδές, αδενοπλακώδες κλπ.) Στην κατηγορία αυτή των ασθενών βρίσκουµε πιο συχνά βαθιά διήθηση στο µυοµήτριο και εξωτερική διασπορά.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΙΑΣΠΟΡΑΣ
ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Α. Προετοιµασία ρουτίνας σε αρχόµενη νόσο (χαµηλού κινδύνου ασθενείς)
ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Β. Προετοιµασία σε κλινικά ύποπτη για προχωρηµένη νόσο ασθενή
ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Επιβίωση αναλόγως των προγνωστικών παραγόντων ΛευκάΛευκά τετραγωνάκια: Grade 1 όγκοι ΜαύροιΜαύροι ρόµβοι: Grade 2 όγκοι ΜαύραΜαύρα τρίγωνα: Ποικιλία κυτταρολογικών τύπων ΜαύραΜαύρα τετράγωνα: Grade 3 όγκοι
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ (α) Κ.Ο.Υ. µε αµφοτερόπλευρη σαλπιγγωοθηκεκτοµή (β) Κ.Ο.Υ. µε αµφοτερόπλευρη σαλπιγγωοθηκεκτοµή + λεµφαδενικός δειγµατισµός (γ) Ριζική υστερεκτοµή (τύπου ΙΙ ή ΙΙΙ) µε αµφοτερόπλευρη σαλπιγγωοθηκεκτοµή + εκτεταµένο λεµφαδενικό καθαρισµό (συµπεριλαµβανοµένων παραορτικών λεµφαδένων)
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ STAGING Κυτταρολογική εξέταση Υστερεκτοµία Επιπλεκτοµή µερική ολική βιοψίες βιοψίες από περιτόναιο Παραορτικοί λεµφαδένες
TUMOR DEBULKING SURGERY (σε εκτεταµένη νόσο)
ΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΑ ΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Μόλυνση ιάσπαση τραύµατος Ατελεκτασία Όµοια επίπτωση όπως σε απλή Κ.Ο.Υ. Επιπλοκές λόγω σταδιοποίησης: 2 κατηγορίες: Άµεσες µετεγχειρητικές Καθυστερηµένες επιπλοκές
Άµεσες Επιπλοκές: Τραυµατισµός αγγείων, ιδίως φλεβών (πιο συχνοί από αρτηρίες) Απώλεια αίµατος µεγαλύτερη Ελαφρώς µεγαλύτερος κίνδυνος τραυµατισµού βλαβών ουρητήρων (αν και σπάνιος)
Μεταγενέστερες Επιπλοκές: Πνευµονική εµβολή αλλά κυρίως επιπλοκές λόγω σχηµατισµού συµφύσεων (ιδίως µεταξύ ελίκων λεπτού εντέρου). Μετεγχειρητικός ειλεός εντερική απόφραξη. Η συχνότητα βαρειάς εντερικής βλάβης αυξάνει µε την µετεγχειρητική ακτινοβολία όσο πιο εκτεταµένη είναι η ενδοπεριτοναϊκή επέµβαση.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΑ ΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Ακριβής καθορισµός έκτασης νόσου Απάλειψη σφαλµάτων που συνεπάγεται µόνον η κλινική σταδιοποίηση Ακριβής καθορισµός του ιστολογικού grade και της παρουσίας επέκτασης στον τράχηλο (δύσκολο να καθορισθεί µε αξιοπιστία µε βάση.α.).) Αναφέρονται έως 30% διαφορές µεταξύ δειγµάτων στην.α. και στο παρασκεύασµα υστερεκτοµής. Καθορισµός παραγόντων χειρουργική σταδιοποίηση: υψηλού κινδύνου (µόνον µε Ο ακριβής καθορισµός της ιστολογίας του νεοπλάσµατος, ο βαθµός κακοήθειας (grade), το βάθος διήθησης έως ενδοτράχηλο, η ύπαρξη νόσου έξω από µήτρα
Με τη χειρουργική σταδιοποίηση: Λαµβάνονται αποφάσεις για µετεγχειρητική επιπρόσθετη ή βοηθητική θεραπεία µε οµοιόµορφες και πιο λογικές προσεγγίσεις για τις ασθενείς αυτές µε πτωχή πρόγνωση. Και ένα επιπρόσθετο πλεονέκτηµα: Η αξιόπιστη αναγνώριση ασθενών χαµηλού κινδύνου που δεν χρειάζονται άλλη θεραπεία.
Τέλος, η ευρεία εφαρµογή χειρουργικής σταδιοποίησης επιτρέπει λεπτοµερή περιγραφή των θεραπευτικών αποτελεσµάτων ή σύγκριση µε τα θεραπευτικά αποτελέσµατα άλλων κέντρων.