μ Κηπο ανία Π ΕΡ Ι Ο Δ Ι ΚΗ ΕΚ Δ ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑ Ι ΤΟ ΠΕ ΡΙ ΒΑ ΛΛΟ Ν Αγαπηοί φίλοι ου πράσινου, Όλοι μας διαπισώνουμε καθημερινά ο έλλειμμα που υπάρχει σε καθαρό νερό και αέρα, σο πράσινο, ση διαχείριση ων σκουπιδιών και ην ανάπυξη οικολογικών ρόπων ζωής που θα σέβοναι ο περιβάλλον. Σόχος ης εφημερίδας που κραάε σα χέρια σας είναι να συμβάλλει σην καλλιέργεια μιας «πράσινης» συνείδησης, ανλώνας όσο από ην εκδοική δρασηριόηα ων εκδόσεων Αθ. Σαμούλης όσο και από η δράση συναφών οργανώσεων και φορέων. Ο κήπος και η φρονίδα ου, η σωσή διαχείριση ων υδάινων πόρων και η ανακύκλωση ων σκουπιδιών είναι μερικά μόνο από α πράγμαα που μπορούμε να εφαρμόσουμε σην καθημερινόηά μας για να κάνουμε η ζωή μας καλύερη και... πιο πράσινη! Μάθεε πώς σις επόμενες σελίδες... Σην Κηπομανία θα υπάρχει πάνα χώρος για όλους εσάς... Μπορείε να μας σείλεε ις ιδέες σας, ους προβλημαισμούς σας και ό,ι άλλο εσείς θεωρείε όι μπορεί να συμβάλλει σην υιοθέηση νέων ρόπων συμπεριφοράς, έσι ώσε η επαφή μας με ο πράσινο, εκός από χόμπι, να γίνει και μάθημα ζωής! Για ην εφημερίδα Κηπομανία Εκδόσεις Σαμού λη, Αβέρωφ 2, 104 33 Αθήνα E-mail: info@ stamoulis.gr W EDDI NG FRE E PRE SS Μία μοναδική, πολυελής έκδοση με ην πληρέσερη συλλογή φυών για ον ελληνικό κήπο και συνοδευικό DVD με πάνω από 2.500 φυά και 4.000 φωογραφίες! Το νέο σημείο αναφοράς για γεωπόνους, κηποέχνες, φυωριούχους, αλλά και για κάθε ερασιέχνη που αναζηά πρακικές γνώσεις και συμβουλές για ην καθημερινή ενασχόλησή ου με α φυά ου κήπου ή ης βεράσα ε νας. ιαβάσ φέρου Δ ενδια 5 μία γγραφέα & 4. σελ ου συ σις υξη ε λη. ν έ συν η Πά Γιάνν  ç ôéóìýí åìðëïõäïóç ê ΝΤΑ ΚΗΠΟΣ & ΒΕΡΑ ς οδηγός μάς αποκαλύο πρακικός αυό ικής, απανώυρ πο κη ς η πει α «μυσικά» «γιαί» και α», α «πώς νας σε όλα μας αφικό ό πλούσιο φωογρ α «πόε». Μέσα απ οδηγίες, εξεάζοναι μα υλικό και βήμα βή ν φυα περιποίησης ω καθημερινά ζηήμα, όπως ο ας ν ρά βε ς η ι ών ου κήπου κα ανση, ο, ο πόισμα, η λίπ πολλαπλασιασμός σία από α οσ κλάδεμα, η πρ κές συνθήκες, ιρι κα ις Διαβάσ ση σε ε ους εχθρούς και λίδα 3 μ ί α... αν ις ασθένειες. όλης ης ύ άκρι Ανδρι λης ων συγ ση εφ γραφέω σόπου λου κα ι Θυμά ν κη. S STOR IE đ ΚΟΜΠΟΣΤ ĕą ćĉ, ĕą đ đăą čÿ đĕĉ āĕąď. ď ÿ ĈČ ĘĄ Ā ďđ! õēąčĕččāē ĔĖ ąđėďāē èā Ą-ąā Ą đćċćăĉē ĆČĄ ďą w gr compost_ex2124.indd 1 13.000 ίλοι ση διάθεσή σας! øç ñù øîïç øôù ïôñõô ø ĄďĄčĄĎĞęĈĕĈ đčą ĈĂďĄČ ĕą čąĕąďďċďĝĕĉēą ĖĎČčÿ, ÿċĉĕĉ ğē ďą ėĕčÿđĉĕĉ ĀďĄ Ą Ďĝ ćđęĉăđ čđ ĝĕĕ, Ĉ ČĎĀĐĈĕĈ ĕą čąďğĕĉēą ĈĒĆĄĎĈĂĄ, ėĕčÿđĉĕĉ ĕđ ĔĚĔĕĝ ĈĂĆ Ą ÞĎĎĚĔĕĈ, ĝďą ĝĕą ĘĒĈČÿĉĈĔĕĈ, Ĉčĕĝē Ą ĝ ĕđ ąčąďăđ ĄĖĕĝ, ąēăĕčđď ĕąč āćċ Ĕĕđ ďđččđčėēč ĝ ĔĄē! lis. u o m a t s ww. 2009 ΚΗΠΟΣ & ΦΥΤΑ (με συνοδευικό DVD) Διαβάσε ση σελ. 7 για ένα βιβλίο που θα κάνει ις ιδέες σας... ĈĕÿĕĈ ĄďĄčĖčĎĚċđĞď να ανθίσουν. ĆČĄ ďą ėĕčÿđĉĕĉ čđ ĝĕĕ ĆĒāĆđĒĄ čąč ĈĞčđĎĄ, ĝĕđ ČčĒĝ ĘğĒđ čč Ąď ćčąċāĕĉĕĉ. 1 Χειμώνας øă ãďą ĝĕą Τεύχος Ą Ą è Ą - èāā èā øç ç ñù øîïç ñù ù øø î ï ïç ç øôù øôù øô ïô ïô ïôñõô ø ôñõô ôñõô ø ñõô ñ õ ø úĕčÿđĕĉ 100% ąčđďđćččĝ ĎĂ ĄĔ Ą Ĕ Ą Ą ĝ... ĕą ĔčđĖ ĂćČĄ ĔĄē! Ken Thompson Όσο μικρό χώρο και αν διαθέουμε, μπορούμε όλοι να συνεισφέρουμε σην προσασία ου περιβάλλονος μεαρέπονας α πράσινα υπολείμμαα σε λίπασμα για ον κήπο μας. Ο χρησικός αυός οδηγός μάς εξηγεί βήμα βήμα όλα όσα χρειάζεαι να γνωρίζουμε για να φιάξουμε μόνοι μας κομπόσ γρήγορα και εύκολα!, ε α σας Θέλε σκουπίδι ς και α σα ι, σικά ενεκέ ε δρα κουπιδο ερα; Αν να ε σ ώ σ ι ε ύ ο λ μ να ει κα χεε νεε αφρύ μυρίζ α ο επιύ να ελ άνεε να θ νκ ε πώς 8. να ο ε διαβάσ ελ. ό ση σ 10/10/2008 4:16:11 ȝȝ
Ελληνικός κήπος Ένα βιβλίο σαθμός για ην ελληνική κηποεχνία! Με ιδιαίερη χαρά οι Εκδόσεις Αθ. Σαμούλης παρουσιάζουν ο βιβλίο ου γνωσού γεωπόνου-κηποέχνη Γιάννη Σπανιδάκη, πρώην ιευθυνή Κήπων και ενδροσοιχιών ου δήμου Αθηναίων και υπεύθυνου για πολλά πρωοπόρα έργα όπως ο Γκολφ ης Γλυφάδας, με ίλο Ελληνικός Κήπος. Γραμμένο ειδικά για ις εδαφοκλιμαικές συνθήκες ης χώρας μας και εμπλουισμένο με πλούσιο φωογραφικό υλικό αποελεί ο απόσαγμα μιας ολόκληρης ζωής ενεργούς ενασχόλησης με ην κηποεχνία και περιλαμβάνει όλα όσα πρέπει να γνωρίζεε για ο σχεδιασμό, ην καασκευή και η συνήρηση ου ελληνικού κήπου! Διαβάζονας ο βιβλίο, θα μάθουμε να απανάμε σο «πώς» και σο «γιαί», συνδυάζονας αρμονικά η λογική και ο συναίσθημα σην ενασχόλησή μας με ον κήπο. Σο βιβλίο αυό θα βρείε πρακικές συμβουλές για: ην επιλογή ων φυών και ων υλικών, ο φως και ο φωισμό, ο νερό ως διακοσμηικό και λειουργικό παράγονα, ην έννοια και η σημασία ου χρώμαος σον κήπο. Η επαγγελμαική συνέπεια ου Γιάννη Σπανιδάκη ον έχει καασήσει ιδιαίερα αγαπηό σο ευρύ κοινό και αυό απουπώθηκε και σην παρουσίαση ου βιβλίου που πραγμαοποιήθηκε σο Πνευμαικό Κένρο ου ήμου Κηφισιάς, ο οποίο γέμισε ασφυκικά από φίλους ου κήπου και ων λουλουδιών. Σο πάνελ ων ομιληών συμμεείχαν εξέχουσες προσωπικόηες: ο π. Πρύανης ου Γεωπονικού Πανεπισημίου Αθηνών και π. Γ.Γ. ου Υπουργείου Παιδείας κ. Ανδρέας Καραμάνος, ο γνωσός αρχιέκων κ. Ανδρέας Τομπάζης και ο συγγραφέας ου βιβλίου, γεωπόνος-κηποέχνης κ. Γιάννης Σπανιδάκης. Την εκδήλωση προλόγησε και συνόνισε ο ήμαρχος Κηφισιάς και Πρόεδρος ου Ε.Σ..Κ.Ν. Αικής, γεωπόνος κ. Νίκος Χιωάκης. Ακολουθήσε κι εσείς ο Γιάννη Σπανιδάκη σε μία απολαυσική διαδρομή ση γνώση ης φύσης, ση γνώση ης ζωής! Κήπος και κλιμαική αλλαγή 2 ÐñïôÜóåéò ãéá Ýíá âéþóéìï ìýëëïí ου Γιάννη Σπανιδάκη Γεωπόνου-Κηποέχνη γενές περιβάλλον πρέπει να εοιμασθούμε να ις αμβλύνουμε καά ο δυναόν για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Υπάρχουν όμως πολλά που μπορούμε να κάνουμε σον περίγυρό μας, ώσε να περιορίσουμε ή να απαλύνουμε ις σχεικές επιδράσεις. Ας δούμε μερικά από αυά: _ ιαμόρφωση νέας σχεδιασικής ανιλήψεως ης διαμορφώσεως ου υπαίθριου χώρου χωρίς μιμηισμούς άλλων περιοχών και διαφορεικών κλιμάων. _ Επιλογή ανθεκικών φυών σις νέες συνθήκες, που ίσως δεν ακολουθούν όσο πολύ η «μόδα» ή δεν ικανοποιούν με επάρκεια ις διακοσμηικές απαιήσεις μας, αλλά θα είναι μακροβιόερα και εύχρησα. _ Ανικαάσαση όλων ων φυών που έχουν υψηλές απαιήσεις σε νερό ή αμοσφαιρική υγρασία με ξηροφυικά και ιδιαίερα ων χλοοαπήων με ανθεκικές εδαφοκαλύψεις. _ Λεπομερέσερη προσαρμογή ων προγραμμάων συνηρήσεως ου κήπου σα σημερινά δεδομένα και προσπάθεια περιορισμού κάθε περιής σπαάλης υλικών (λιπασμάων, φυοπροσαευικών σκευασμάων κ.λπ.). _ Εφαρμογή αυσηρού προγράμμαος εξοικονομήσεως νερού (σωσή διαμόρφωση ανάγλυφου ων επιφανειών, νυκερινό πρόγραμμα ποίσμαος ή εγκαάσαση συσήμαος υπεδαφίου αρδεύσεως, ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση νερού, αξιοποίηση βρόχινου νερού κ.λπ.) και ης οργανικής ουσίας που αποελούν α θεμέλια ου κήπου. Το πρόγραμμα Οι κλιμαικές αλλαγές είναι πλέον οραές και ο μόνο που ακόμη δεν προσδιορίσαμε είναι η χρονική πρόοδος ης εξέλιξής ους, καθώς και ο ανίσοιχο μέγεθός ους. Οι αλλαγές αυές σίγουρα θα επηρεάσουν και ην καθημερινή ζωή ου ερασιέχνη κηπουρού, αλλά και ου επαγγελμαία κηποέχνη. Φυσικά ο νερό ως ένας καθορισικός παράγων σην ανάπυξη ου κήπου θα είναι ο βασικό κεφάλαιο ου προβλήμαος. Τα επίγεια και υπόγεια αποθέμαα νερού μειώνοναι, οι βροχοπώσεις περιορίζοναι αλλά αυόχρονα γίνοναι και ακαάσαες εποχιακά, η ποιόηα ου νερού χειροερεύει, η ερημοποίηση προχωρά και καλύπει νέες εκάσεις πράσινες μέχρι χθες. Οι αλλαγές αυές, μαζί με ις ανίσοιχες ης θερμοκρασίας, θα είναι καθορισικές για ο ανθρωπογενές αλλά και ο φυσικό περιβάλλον, ιδιαίερα ης Μεσογείου όπου και ανήκουμε. Τις μεαβολές που θα υποσεί ο ανθρωποαυό συμπληρώνεαι με ις καάλληλες καλλιεργηικές φρονίδες (κλάδεμα, σκάλισμα κ.λπ.). _ Η επαναχρησιμοποίηση ων απορριμμάων ου κήπου και ου σπιιού αφού κομποσοποιηθούν, διασώζει και αυξάνει ην πολύιμη οργανική ουσία συμβάλλονας ση διαήρηση ης υγρασίας. _ Περιορισμό ου «σφραγίσμαος» ου εδάφους με υλικά που μηδενίζουν ην απορρόφηση ου νερού και ης υγρασίας από ο χώμα και ην αποθήκευση ους σο έδαφος. _ Εφαρμογή συνδυασμών φυών που να συνελούν σην παρακράηση ης εδαφικής υγρασίας (πυκνή φύευση, φυά με πλούσιο και ανθεκικό φύλλωμα αλλά και βαθύ ριζικό σύσημα κ.λπ.). _ Συνεχείς αναδασώσεις και βελιώσεις υφισαμένων δασών με σκοπό ην αύξηση ης βιομάζας, ώσε να αυξηθεί η αμοσφαιρική υγρασία και ο οξυγόνο. _ Συνεχείς επεκάσεις ων πρασίνων δημοσίων χώρων ώσε να δημιουργείαι μια ευρύερη φυική κοινωνία που ανθίσααι αποελεσμαικόερα σις αλλαγές. Αυές οι συνοπικές προάσεις θα πρέπει να αποελέσουν η βάση δράσεως αόμων και ομάδων σε οπικό και εθνικό επίπεδο ώσε να υποβοηθήσουμε η Φύση να ανακάμψει, εάν αυό είναι εφικό. Το πρόβλημα ων αλλαγών δεν είναι μόνο δικό μου ή δικό σου, ελληνικό ή ευρωπαϊκό. Είναι ο πρόβλημα που αφορά όλους ους καοίκους ου πλανήη μας.
Οδηγός κηπουρικής για όλους Πολλοί λένε: «ε χρειάζεαι να γνωρίζω πώς λειουργεί ο κήπος, γιαί θα πληρώνω ον κηπουρό να ασχοληθεί με αυόν». Όμως ο κήπος δεν είναι ου κηπουρού, αλλά δικός ους! Νέα εμπλουισμένη έκδοση ου επιυχημένου βιβλίου ων γεωπόνων Τ. Ανδρισόπουλου και Ν. Θυμάκη Η απασχόληση με α φυά μπορεί να μας προσφέρει μεγάλη ευχαρίσηση. Είναι μία ευκαιρία για επικοινωνία με η Φύση επειδή α φυά μπορούν να είναι πανού, σον κήπο, ση βεράνα, ακόμη και μέσα σο σπίι. Ο πρακικός αυός οδηγός, ση δεύερη εμπλουισμένη έκδοσή ου, έρχεαι να μας αποδείξει σην πράξη όι η κηπουρική είναι για όλους, αποκαλύπονας α «μυσικά» ης και απανώνας σε όλα μας α «πώς», α «γιαί» και α «πόε». Πρακικά θέμαα κηπουρικής και οι εργασίες ης εποχής παρουσιάζοναι ανά δίμηνο. Έσι, ο αναγνώσης μπορεί να ξέρει κάθε σιγμή ου έους ι θα κάνει για να φρονίσει α φυά ου και με ποιο ρόπο. Φυσικά, έχουν ληφθεί υπόψη οι ιδιόμορφες ελληνικές κλιμαικές συνθήκες που παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές απ η μία άκρη ης χώρας μέχρι ην άλλη. Μέσα από πλούσιο φωογραφικό υλικό και βήμα βήμα οδηγίες, εξεάζοναι καθημερινά ζηήμαα πε- ριποίησης ων φυών ου κήπου και ης βεράνας, όπως ο πολλαπλασιασμός, ο πόισμα, η λίπανση, ο κλάδεμα, η προσασία από ις καιρικές συνθήκες, ους εχθρούς και ις ασθένειες. Ιδιαίερη έμφαση δίδεαι επίσης σις συνθήκες που επικραούν σις πόλεις, καθώς α φυά σις βεράνες και σους λίγους κήπους πρέπει να είναι προσαρμοσμένα σο κλίμα, ση σκίαση από α ψηλά κίρια, ση ρύπανση ης αμόσφαιρας, ακόμα και σην ξηρή αμόσφαιρα ενός διαμερίσμαος. Παρουσιάζοναι φυά που ευδοκιμούν σην Ελλάδα και που ση μεγάλη ους πλειοψηφία υπάρχουν σα φυώριά μας. Περιλαμβάνοναι όμως και κάποια που δεν είναι όσο διαδεδομένα, με σόχο να γίνουν γνωσά σο ευρύ κοινό. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΈΈνα ββιβλίο βλί που αποσκοπείί σο να καλλιεργήσει ο μεράκι για η φρονίδα ου κήπου και ης βεράνας, ώσε η ενασχόλησή μας με ην κηπουρική, εκός από χόμπι, να γίνει και μάθημα ζωής! γίν Κηπουρική ρω δ ιέ ς... ισ θ ή μα α κα ι μυ να συ, α μα ρώ χ Έν α πα ιχ νί δ ι με Με ο βιβλίο σας, παρορύνεε κάποιον να ασχοληθεί με ην κηπουρική. Γιαί να ο κάνει αυό; Ανδρισόπουλος: εν ξέρω. Γιαί να περνάει ην ώρα ου βλέπονας ηλεόραση; Προφανώς επειδή ον ευχαρισεί. Αν η βαριέαι, αν κανένα κανάλι δεν έχει κάι ενδιαφέρον, όε θα πρέπει να βρει κάι άλλο να κάνει που να ου αρέσει. Και η κηπουρική μπορεί να προσφέρει ευχαρίσηση. Και η συλλογή γραμμαοσήμων μπορεί... Πισεύω όι πρέπει να ανιδρούμε σε αυά που δεν μας αρέσουν. Να μην α αφήνουμε να περνούν. Θυμάκης: Η κηπουρική είναι η πιο όμορφη απασχόληση σον κόσμο. Θεωρείαι κορυφαία μορφή εργασιοθεραπείας. Η επικοινωνία με η Φύση, η άσκηση, η μελέη για α φυά και πολύ περισσόερο η παραήρηση ου πώς μεγαλώνουν και ο «νοιάξιμο», δίνουν πληρόηα ση ζωή μας, ιδιαίερα σα συναισθή συναισθήμαά μας. Γιαί «Κήπος & Βεράνα»; Τελικά σε ποιους απευθύνεαι ο βιβλίο σας; Θυμάκης: Σε κάθε άνθρωπο που θέλει να έχει σχέση με α φυά όπου και αν είναι αυά, σον κήπο, ση βεράνα ή μέσα σο σπίι, είε είναι ερασιέχνης είε επαγγελμαίας. Υπάρχουν ελάχισα βιβλία με αυό ο ανικείμενο από Έλληνες συγγραφείς για ις μεσογειακές συνθήκες. Τα πιο πολλά απ αυά που κυκλοφορούν είναι μεαφρασμένα. Θεωρώ όι αποελεί θεμέλιο λίθο σον παιδευικό ρόλο ου Πρασίνου συνολικά σον πολίη, ον γονιό, ον άνθρωπο ου σήμερα Ανδρισόπουλος: Το βιβλίο μας απευθύνεαι σε όλους αυούς που βρίσκουν ευχαρίσηση όαν παίζουν με χώμαα, νερό, λουλούδια και φύλλα. Βλέπονας η λέξη «ημερολόγιο» σον ίλο, νιώθουμε όι ανοίγονας ις σελίδες θα βρούμε ένα «μπούσουλα» για εργασίες ανά περίοδο. Αυό είναι ο βιβλίο; Ανδρισόπουλος: Πολλοί μας ρωούν: «Να βάλω ώρα λίπασμα ση γαρδένια μου ή να περιμένω;». Σο βιβλίο είναι συγκενρωμένες πολλές απανήσεις σε έοιες ερωήσεις. Επίσης, με η δεύερη έκδοση θέλουμε να απανήσουμε και σε ερωήσεις που ξεκινούν με ένα «πώς». «Πώς να κλαδέψω ην ριαναφυλλιά μου;», μας ρωούν. Λοιπόν, ις απανήσεις σε παρόμοιες ερωήσεις ις βάλαμε σε μία νέα ενόηα σην αρχή ου βιβλίου. Θυμάκης: Κακά α ψέμαα, μπορεί ο χρόνος να είναι σχεικός, αλλά ο προγραμμαισμός οδηγεί σε επιυχημένες ενέργειες. Κάθε πράγμα γίνεαι σον καιρό ου και αυό για ο οικοσύσημα ου κήπου ή για κάθε φυό είναι σημανικό, όσο για ην ομορφιά ου όσο και για η βιωσιμόηά ου! Ναι, μιλάμε για ημερολόγιο, αφού «μυσικά» ης κηπουρικής ως έχνης, νώμοπαρουσιάζοναι η σωσή εποχή, μεε γνώμονα ην εμπειρία μας. 3
ΤΟ ΝΕΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΓΕΩΠΟΝΟΥΣ, ΚΗΠΟΤΕΧΝΕΣ, ΦΥΤΩΡΙΟΥΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ Κήπος και φυά Συνένευξη με ο συγγραφέα Γιάννη Πάλη H πολυελής αυή έκδοση αποελεί προφανώς για σας ένα έργο ζωής. Τι σας οδήγησε ση συγγραφή αυού ου βιβλίου και σε ι κοινό απευθύνεσε; Τα πρώα χρόνια ης επαγγελμαικής μου δρασηριόηας ήμουν φυωριούχος. Αναζηούσα εναγωνίως να βρω οποιοδήποε σοιχείο για α φυά που καλλιεργούσα και κυρίως φωογραφικό υλικό ων φυών σε ώριμη ηλικία. υσυχώς για πάρα πολλά χρόνια και ακόμη και ώρα α βιβλία που μπορεί να βρει κανείς σην ελληνική αγορά είναι ή ξενόγλωσσα ή σην καλύερη περίπωση μεαφρασμένα. Ήαν μια απόφαση που πάρθηκε σαδιακά. Κααρχάς ξεκίνησα να κάνω μια βάση δεδομένων ν για ο φυώριό μου, αργόερα αυή η βάση ην μεεξέλιξα σε ηλεκρονική εγκυκλοπαίδεια και ελικά πήρα ην απόφαση ης μεαροπής ης σε βιβλίο. Αυό κράησε πένε χρόνια. Το βιβλίο αυό μπορεί να ικανοποιήσει ις απαιήσεις ενός ερασινα βρει πληροφορίες για η συνήρηση και ην ανάπυξη ων φυών που έχνη αλλά και ενός επαγγελμαία. Ο ερασιέχνης μπορεί έχει σον κήπο ου ή σο μπαλκόνι ου. Μπορεί επίσης να μάθει πώς να πολλαπλασιάζει α φυά μόνος ου, να αναζηήσει ποια φυά θα αγοράσει για μια νέα φύευση. Ο επαγγελμαίας έχει συγκενρωμένο φωογραφικό υλικό για ην επίδειξη ων φυών σε έναν πελάη, μπορεί να αναζηήσει εύκολα ποια φυά θα χρησιμοποιήσει καά η σχεδίαση ενός κήπου ή ακόμη να βρει βασικές πληροφορίες για φυά που ακόμη δεν έχει χρησιμοποιήσει. Η πολυελής αυή έκδοση περιλαμβάνει ην πληρέσερη συλλογή φυών για ον ελληνικό κήπο, δημιουργώνας ένα νέο σημείο αναφοράς για γεωπόνους, κηποέχνες, φυωριούχους, αλλά και για κάθε ερασιέχνη που αναζηά πρακικές γνώσεις και συμβουλές για ην καθημερινή ενασχόλησή ου με α φυά ου κήπου ή ης βεράνας. Σις σελίδες ου βιβλίου θα βρείε όλα όσα πρέπει να γνωρίζεε για ην επιλογή, η φύευση και ην περιποίηση ων φυών ου κήπου και ης βεράνας, παρουσίαση 3.000 φυών, καθώς και μαθήμαα κηποεχνίας βήμα-βήμα. Σο δίγλωσσο συνοδευικό DVD (ελληνικά, αγγλικά) περιέχεαι βίνεο με μαθήμαα κηποεχνίας και δωρεάν ο πρόγραμμα Gardens & Plants (free version) σο οποίο μπορείε μεαξύ άλλων να βρείε πάνω από 2.500 φυά και 4.000 φωογραφίες, να δημιουργήσεε λίσα φυών και προσφορών από 1.300 επιχειρήσεις και να κάνεε κράηση ιμών και μεγεθών φυών, δημιουργώνας έσι ο δικό σας ιδανικό κήπο. Από ην εμπειρία σας, ποια θεωρείε όι είναι α βασικά προβλήμαα που ανιμεωπίζει όποιος ασχολείαι με ον κήπο ση χώρα μας και πώς μπορεί να βοηθήσει ο βιβλίο σας σ αυό; Τα προβλήμαα που συνανά κανείς είναι πολλά. Θα αναφερθώ όμως σε όι έχει σχέση και με ο βιβλίο μου. Υπάρχει περιορισμένη γνώση γύρω από α καλλωπισικά φυά και ακόμη μικρόερη όσον αφορά ις διαφορές ων ποικιλιών, κυκλοφορούν κυρίως ποικιλίες που προορίζοναι για ην κενρική και βόρεια Ευρώπη ενώ οι κήποι καασκευάζοναι συνήθως χωρίς κάποια σοιχειώδη φυοεχνική μελέη. Αποέλεσμα όλων αυών είναι μεά από λίγο χρόνο από ην εγκαάσαση ου κήπου μας να έχουμε ή απώλεια φυών καθώς αυά που χρησιμοποιήσαμε ήαν ακαάλληλα ή να έχουμε κακό αισθηικό αποέλεσμα καθώς α φυά μας, παρόι επιβίωσαν, χρησιμοποιήθηκαν σε λάθος θέσεις και με λάθος ρόπο. Τελικά ο κήπος μας μεά από λίγο χρόνο είναι αποκαρδιωικός και εγκααλείπεαι ολοκληρωικά οκλ και από εμάς. Το βιβλίο μου προείνει ην εισαγωγή νέων ειδών και ποικιλιών φυών κααλληλόερων για χρήση ση χώρα μας και παρέχει μια πολύ λεπομερή περιγρα- φή ων κυριόερων ποικιλιών που χρησιμοποιούναι σήμερα ώσε να είναι σε θέση και ο επαγγελμαίας αλλά και ο ερασιέχνης να χρησιμοποιήσουν ο καάλληλο φυικό υλικό ση σωσή ου θέση. 4
Τελευαία έχουν κυκλοφορήσει σην ελληνική αγορά διάφορες μεαφράσεις ξενόγλωσσων βιβλίων για ον κήπο. Σε ι πισεύεε όι διαφοροποιείαι ο δικό σας σε σχέση με αυά; Τα περισσόερα από α βιβλία που κυκλοφορούν σην Ελλάδα έχουν γραφεί κυρίως σε χώρες ης κενρικής και βορείου Ευρώπης. Τι απαιήσεις έχει ελικά ένα φυό σην Ελλάδα όαν ο συγγραφέας σο Μιλάνο λέει όι δεν θέλει πολύ νερό ή ο συγγραφέας σο Λονδίνο λέει όι ο φυό έχει μεγάλες απαιήσεις σε φως και είναι ευαίσθηο σους παγεούς; Η διαφορά με ο βιβλίο μου είναι όι οι εδαφοκλιμαικές απαιήσεις ων φυών αφορούν ον ελληνικό χώρο. Το βιβλίο σας έχει πλούσιο φωογραφικό υλικό. Πόσο δύσκολο ήαν να ο συλλέξεε; Θα σας πω μόνο όι για η συλλογή ου φωογραφι-φικού υλικού χρειάσηκε να αξιδέψουμε σε Ιαλία,, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ελβεία, Αγγλία, Βουλγαρία και φυσικά ην Ελλάδα. Οι δυσκολίες που συνανήσαμε σε κάθε αξίδι ήαν απρόβλεπες. Για παράδειγμα οργανώσαμε ένα αξίδι σο Λονδίνο από ις 5 έως ις 10 Μαρίου για η φωογράφιση πρώιμων βολβών καθώς γνωρίζαμε όι ο χρόνος αυός ήαν ο ιδανικός α προηγούμενα χρόνια και όι σο Λονδίνο είχαν φυευεί 10.000.000 βολβοί! Αποέλεσμα ήαν να έχουμε σφοδρή χιονόπωση όλες ις μέρες και να επισρέψουμε με 5-6 φωογραφίες και κόσος αξιδιού 3.000. Τέοια απρόοπα συνανήσαμε πολλά, ο δυσκολόερο όλων όμως ήαν ο σωσός προσδιορισμός και η αξινόμηση ου φωογραφικού υλικού για ο οποίο δαπανήθηκε πάνω από ένας χρόνος. Η έκδοση συνοδεύεαι και από ένα DVD. Μπορείε να μας πείε ι περιλαμβάνεαι σε αυό και ποια είναι η χρησιμόηά ου; Το DVD περιλαμβάνει ρία πράγμαα. Τα μηνύμαα ων χορηγών ης έκδοσης, 38 λεπά βίνεο με μαθήμαα για η συνήρηση και ον πολλαπλασιασμό ων φυών και έλος η δωρεάν έκδοση ου προγράμμαος Gardens and Plants. Είναι προφανές όι ο DVD είναι χρήσιμο σε κάθε ερασιέχνη που θέλει να εμπλουίσει ις γνώσεις ου πάνω σις πρακικές ης συνήρησης και ου πολλαπλασιασμού ων φυών. íå ôï òïóõûóôå áêýá óôï ëáôàóôèíà óá STAND ÃÁ¹º Á μ¹μ ¹ Á ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ Α.Ε. ôöî º ê Á ªÆ»ÃË Ένας Αποδοικός Ευέλικος Σύγχρονος Ποιοικός ρόπος να εμπλουίσεε ε ο καάσημά σας προσφέρονας νέα προϊόνα! Κενρίσε ο ενδιαφέρον ων πελαών σας μέσα από μια μεγάλη συλλογή βιβλίων που απευθύνοναι όσο σον ερασιέχνη όσο και σον επαγγελμαία. Εναχθείε κι εσείς σο δίκυο συνεργαών ων Εκδόσεων Σαμούλη κι επωφεληθείε από ους προνομιακούς και συμφέρονες όρους συνεργασίας. ας. ΑΘΗΝΑ: Αβέρωφ 2, 104 33 Αθήνα, Τηλ.: 210 5238305, Fax: 210 5238959 ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Καραολή & ημηρίου 87, 185 34 Πειραιάς, Τηλ.: 210 4227504, Fax: 210 4227577 Μικροί πράσινοι θησαυροί ου Γιάννη Πάλη ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΑ ΚΩΝΟΦΟΡΑ Πλήρης κααγραφή ων ειδών και ποικιλιών ων κωνοφόρων, με κριήριο η χρήση ους και ις δυναόηες καλλιέργειάς ους σο ξηρό και θερμό κλίμα ης Ελλάδας. ΠΟΛΥΕΤΗ ΑΝΘΟΦΥΤΑ Γνωρίσε α χαρακηρισικά ης πλέον καλ- λιεργούμενης καηγορίας φυών σε κήπους και πάρκα παγκοσμίως. ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΟΙ ΘΑΜΝΟΙ Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεε για ην κυριόερη καηγορία φυών που βλέπουμε σους κήπους και α πάρκα ης χώρας μας. 5
Αρδευικά δίκυα πρασίνου «Εγχειρίδιο αυο-εκπαίδευσης και εχνικής εφαρμογής ης διαχείρισης νερού σε έργα αρχιεκονικής οπίου» χαρακηρίζει ο συγγραφέας και έμπειρος γεωπόνος ο βιβλίο ου, που αποελεί εμπερισαωμένη μελέη όσο και πρωόυπη για α δεδομένα ης περιορισμένης ελληνικής και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας. Το βιβλίο προσφέρει όλες ις απαραίηες θεωρηικές και εχνικές γνώσεις σε όσους ασχολούναι με ο ασικό και περιασικό πράσινο και ειδικόερα με ο ανικείμενο ων αρδευικών δικύων πρασίνου. Ο γεωπόνος και κάθε άλλος εχνικός θα βρουν σις σελίδες ου όλη η σύγχρονη εχνογνωσία που χρειάζοναι, για να συνδυάσουν εύκολα και αποελεσμαικά η θεωρία με ην αρισοεχνική εφαρμογή. Σο αρχικό κεφάλαιο παρουσιάζεαι η διαχρονική εξέλιξη ης εχνολογίας άρδευσης ων δικύων άρδευσης. Το πρώο μέρος περιγράφει αναλυικά α διάφορα μήμαά ους - όπως σωληνώσεις, εξαρήμαα συνδεσμολογίας, ελέγχου και προσασίας δικύων, εκοξευήρες, σαλάκες, ηλεκρικά/ηλεκρονικά μέρη και ανλίες. Ση συνέχεια αναλύοναι οι πιο έγκυρες εχνικές σχεδιασμού αρδευικών δικύων. Ακολουθούν θεωρηικά δεδομένα για ο έδαφος και ο νερό, για ις βασικές αρχές υδραυλικής που εφαρμόζοναι σο σχεδιασμό και η λειουργία δικύων άρδευσης και έλος, για ζηήμαα εγκαάσασης, που εξασφαλίζουν απρόσκοπη λειουργία και υποδειγμαική ανάπυξη χλοοαπήων. Η παρουσίαση σε κάθε κεφάλαιο περιλαμβάνει σχολιασμό και αξιολόγηση από ο συγγραφέα, έγχρωμο φωογραφικό υλικό, επεξηγημαικές εικόνες, καόψεις κ.λπ. ενώ σο έλος υπάρχει εύχρησο παράρημα με λεξικό αγγλο-ελληνι- κών όρων και γλωσσάρι. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Βιολογική καλλιέργεια χειμερινών κηπευικών Πρακικό εγχειρίδιο βιολογικής γεωργίας ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ Κυκλοφορεί αρχές Φεβρουαρίου Καάλληλο για επαγγελμαίες και ερασιέχνες βιοκαλλιεργηές ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Καθηγηής Πανεπισημίου Ιωαννίνων ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α: ΗΛΙΑΣ ΚΑΝΤΑΡΟΣ, Γεωπόνος - Σύμβουλος Βιολογικής Γεωργίας ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, Γεωπόνος - Σύμβουλος Βιολογικής Γεωργίας ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ, Γεωπόνος -Υπεύθυνος Συσημάων Πισοποίησης Αγροικών Προϊόνων ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΚΩΝΤΗΣ, Γεωπόνος - Επικεφαλής Επιθεωρηής Βιολογικής Γεωργίας Σα εγχειρίδια αυά γίνεαι προσπάθεια να εξηγηθούν με απλά λόγια έννοιες και εχνικές που έχουν να κάνουν με ην άσκηση ης βιολογικής γεωργίας και να δοθούν εφαρμόσιμες και πρακικές οδηγίες για ην παραγωγή ων πιο σημανικών καλλιεργειών σον ελληνικό χώρο. Η δομή ων εγχειριδίων είναι σπονδυλωή και κάθε εγχειρίδιο εξεάζει μια συγκεκριμένη ενόηα, είναι αυόνομο και οι πληροφορίες δίνοναι με ρόπο φιλικό προς ον αναγνώση. Τα κηπευικά αποελούν α προϊόνα εκείνα που προκαλούν η μεγαλύερη ανησυχία σους κααναλωές σχεικά με ην ασφάλεια και ην ποιόηά ους. Έχει αποδειχθεί πολλές φορές πως οι χρόνοι ασφαλείας από ην ελευαία χρήση χημικών - συνθεικών φυοφαρμάκων πριν ην συγκομιδή παραβιάζοναι από ους παραγωγούς, με αποέλεσμα ην ύπαρξη υπολειμμάων χημικών φυοπροσαευικών ουσιών σα προϊόνα που φάνουν σον κααναλωή (μερικές φορές πάνω και από α επιρεπά όρια). Επίσης, οι καλλιέργειες κηπευικών εκός εποχής, που επιβάλλουν οι νέες κααναλωικές συνήθειες, απαιούν μεγάλες ανάγκες σε εισροές και ενέργεια και επιβαρύνουν ο περιβάλλον και ο ελικό προϊόν σο πλαίσιο ης μη ελεγχόμενης συμβαικής γεωργίας. Έσι α ελευαία χρόνια πολλοί είναι οι κααναλωές που σράφηκαν σα λαχανικά βιολογικής γεωργίας, αναζηώνας ην ποιόηα και ην ασφάλεια. Η βιολογική παραγωγή κηπευικών είναι ένας δυναμικός, αλλά και ευαίσθηος κλάδος, ο οποίος συνισά έναν από ους κύριους μοχλούς ανάπυξης ης βιολογικής γεωργίας, καθώς αποελεί ον κράχη αλλά και η βιρίνα ης βιολογικής γεωργίας σην αγορά. Το εγχειρίδιο αυό θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε ενδιαφερόμενο επαγγελμαία ή νεοεισερχόμενο ση βιολογική γεωργία αλλά και σε όσους θέλουν να αποκήσουν βασικές γνώσεις για ην αειφόρο αυή μέθοδο παραγωγής αγροικών προϊόνων. Σις σελίδες ου θα βρείε όλα όσα πρέπει να γνωρίζεε για η βιολογική καλλιέργεια ων χειμερινών κηπευικών: ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ - ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Επιλογή οποθεσίας Πολλαπλασιασικό Υλικό Απευθείας σπορά - παραγωγή σπορόφυων Μεαφύευση Εδαφολογικές αναλύσεις - Φυλλοδιαγνωσική Σοιχεία για σπορές Αμειψισπορά - Συγκαλλιέργεια Ε ΑΦΟΣ - ΘΡΕΨΗ Χλωρή Λίπανση Λιπάσμαα - Βελιωικά εδάφους ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Εχθροί και ασθένειες 6 Τέλος, μπορεί να φανεί χρήσιμο και για ους κααναλωές, όσους ουλάχισον θα ήθελαν μια πρώη γνωριμία με α βιολογικά προϊόνα, ενώ είναι βέβαιο πως θα λύσει και πολλές από ις απορίες ους (ι εισροές χρησιμοποιούναι, ι διαφορές υπάρχουν με α συμβαικά, γιαί είναι πιο ποιοικά αλλά και πιο ακριβά κ.ά.).
Υψηλή ανθοδεική για ην ωραιόερη μέρα ης ζωής μας Wedding Stories Οι Εκδόσεις Αθ. Σαμούλης, που επί 25 έη δρασηριοποιούναι σο χώρο ου εξειδικευμένου βιβλίου, βρίσκοναι σην ευχάριση θέση να ανακοινώσουν ην κυκλοφορία ης έκδοσης Wedding Stories σε συνεργασία με ην Ολλανδική κοινοπραξία DUTCH CREATIONS. Ενα βιβλίο που θα κάνει ις ιδέες σας... να ανθίσουν! Ο διεθνούς φήμης Ολλανδός Master Florist Robert Koene παρουσιάζει υπέροχες ιδέες για ο σολισμό ου γάμου και ης δεξίωσης με φόνο πανέμορφες οποθεσίες ης χώρας μας: Ένας πολυελής γάμος με θέα ην Ακρόπολη, ένας γάμος σην εξοχή με φόνο ο Μουσείο Οίνου σα Μεσόγεια ης Αικής, ένας μυθικός γάμος μέσα σο απέρανο γαλάζιο ης Σανορίνης, ένας εξωικός γάμος σην παραλία ων Ασεριών, ένα γαμήλιο παραμύθι με φόνο ο υποβληικό ακρωήρι ου Σουνίου, ένας ζεσός οικογενειακός χρισουγεννιάικος γάμος μέσα σην αρχονική φινέσα ου κααπράσινου Πηλίου. Το Wedding Stories, με ις μοναδικές συνθέσεις ων λουλουδιών που παρουσιάζει, αλλά και ο DVD με η βήμα προς βήμα προεοιμασία ους, θα αποελέσουν πηγή έμπνευσης για ανθοπώλες, σιλίσες, διοργανωές γάμων, αξιδιωικά γραφεία σην Ελλάδα και σο εξωερικό, αλλά και κάθε λάρη ου lifestyle. Για όσους ενδιαφέροναι να ανακαλύψουν α μυσικά ης ανθοδεικής έχνης, μαζί με ο λεύκωμα προσφέρεαι δωρεάν ένα DVD διαρκείας 1 ώρας και 10 λεπών με βήμα-βήμα οδηγίες από η δημιουργία ων ανθοσυνθέσεων κάθε γάμου. Ένα χρήσιμο εργαλείο για ους επαγγελμαίες ανθοδέες, αλλά και γι αυούς που αγαπούν α λουλούδια. 7
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΟΜΠΟΣΤ Επιέλους, ένα βιβλίο για ο κομπόσ με οδηγίες και συμβουλές που μπορούν να εφαρμοσούν εύκολα και άμεσα!,. Η καασκευή ου κομπόσ είναι όχι μόνο απλή αλλά και διασκεδασική! Ελάχισα πράγμαα είναι καλύερα για α φυά σας και για ο περιβάλλον απ όι ο σπιικό κομπόσ κήπου και σο βιβλίο αυό θα βρείε πρακικές συμβουλές και παραδείγμαα για να φιάξεε μόνοι σας κομπόσ γρή- γορα και εύκολα!,. -,,,,,,! Όλα όσα πεάμε, α οποία κάποε ήαν ζωνανά, μπορούν να ανακυκλωθούν. Αυό ο βιβλίο είναι εδώ για να σας βοηθήσει να ξεφύγεε από όλο αυό ο μυσήριο και ην αλαι- πωρία που υποίθεαι όι συνοδεύει ην καασκευή ου κομπόσ. Μας διευκρινίζει όι η καασκευή ου κομπόσ δεν απαιεί σκληρή δουλειά, δεν κοσίζει σχεδόν ίποα και όι ο μοναδικό συσαικό που χρειάζεσε είναι η υπομονή. εν πρόκειαι για κά- ποια ιδιαίερη συναγή, αλλά ο βιβλίο πραγμαικά εξηγεί όι, ακόμα κι αν α πράγμαα πάνε σραβά, εάν εσείς καανοήσεε ις βασικές αρχές και μάθε- ε από α λάθη σας, σύνομα θα βρείε η μέθοδο εκείνη που αιριάζει σ εσάς και σο είδος ης κηπουρικής σας. Ξεκινώνας από α κααλληλόερα για διάβρωση υλικά και φάνονας σα δοχεία και ις αποικίες σκωλήκων, ο βιβλίο αυό παρέχει πρακικές οδη- γίες σχεικά με η μεαροπή ων απορριμμάων ου νοικοκυριού σας σε φιλικό προς ο περιβάλλον λίπασμα. Σις σελίδες ου βιβλίου θα βρείε μάθεε πώς να φιάξεε ένα επιλέξεε α καλύερα εργαλεία Η καασκευή ου κομπόσ δε μοιάζει καθόλου με ην επένδυση με απεσαρία ενός δωμαίου ή ο φιάξιμο μίας βρύσης που σάζει. Και α δύο μπορεί να φιαχούν όσο άσχημα, που να εύχεσε να μην είχαε καν μπει σον κόπο να ασχοληθείε με αυά. Όσον αφορά όμως σην καασκευή ου κομπόσ, ο χρόνος και η έλλειψη άξης είναι με ο μέρος σας. -! 100%...! Ken Thompson Φιάξε κομπόσ σε ελάχισο χώρο, ακόμα και αν δεν έχεε κήπο! compost_ex2124.indd 1 10/10/2008 4:16:11 Τα συσαικά ου κομπόσ Η σύνθεση ου κομπόσ μοιάζει με η μαγειρική. Το μυσικό βρίσκεαι σο ποια συσαικά θα χρησιμοποιήσουμε και ποια θα παραλείψουμε. Μην ανησυχείε όμως σε ανίθεση με ο ψήσιμο ενός κέικ, η χρήση ων σωσών αναλογιών δεν είναι καθορισική, ο χρόνος ψησίμαος εξαράαι από εσάς και α συσαικά ων σκουπιδιών είναι ένα θεικό σοιχείο.... ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ Το σπίι και ειδικά η κουζίνα αποελούν βασική πηγή ων συσαικών ου κομπόσ. Οποιαδήποε πράσινα (ή ποροκαλί ή κίρινα ή μώβ) απορρίμμαα λαχανικών μπορούν να χρησιμοποιηθούν σο σωρό ου κομπόσ. Μην αποθαρρύνεσε από η σκληρή εμφάνιση μερικών, όπως συμβαίνει με ις φλούδες ου γκρέηπφρου αυά θα κομποσοποιηθούν εξίσου γρήγορα με α υπόλοιπα υλικά λαχανικών. εν υπάρχει επίσης κανένα πρόβλημα με α περισσευούμενα, μαγειρεμένα λαχανικά. Θεωρηικά α απορρίμμαα κρεάων ή ψαριών (μαγειρεμένων ή όχι) μπορούν να κομποσοποιηθούν, πρέπει όμως ο δοχείο για ο κομπόσ σας να είναι ανθεκικό σα ζώα. Τι βάζουμε μέσα: κόκκους καφέ, παλιά βαμβακερά, μεαξωά ή μάλλινα είδη ρουχισμού (σχισμένα), σόφλια αυγών, σκουπίδια από πάωμα, κομμαάκια μαλλιών ή νυχιών, χαρικά και χαρόνια, περιώμαα λαγών ή χάμσερ, φακελάκια σαγιού, σκόνη από ηλεκρική σκούπα, απορρίμμαα λαχανικών, ρίμμαα ξύλου. Τι παραλείπουμε: περιώμαα σκύλου ή γάας, ρίμμαα από κώκ και γαιάνθρακα, γαλακοκομικά προιόνα, πάνες μιας χρήσεως, απορρίμμαα κρεάων και ψαριών, έλαια ή λίπη. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΤΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ (αφού η διαβάσεε πρώα) 8 Ακόμα κι αν όλα πάνε σραβά, πάλι θα κααφέρεε αφ να φιάξεε κομπόσ σο έλος. Άλλωσε, όλα όσα χρειάζεσε, εκός από ο βιβλίο αυό, βρίσκοναι ήδη σο νοικοκυριό σας! Υπεύθυνος έκδοσης: Ανώνης Σαμούλης Σύναξη: Φώης Αϊβάζης, Σαυρούλα Σαμάη, Πέρος Ρέππας Επιμέλεια Κειμένων: Φώης Αϊβάζης Καλλιεχνική Επιμέλεια: Τέη Σώλου Παραγωγή: Απόσολος Σαμούλης