Ψεπδναπνθνιηδσηηθό Γιαύθσκα: Τα λεώηεξα δεδνκέλα ζπκθσλνύλ κε ηηο θαζηεξσκέλεο αληηιήςεηο?

Σχετικά έγγραφα
Λαμβάνοντας αποφάσεις στο γλαύκωμα ΕΟΠ, Οπτικά πεδία, Απεικονιστικά

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

β) (βαζκνί: 2) Έζησ όηη ε ρξνλνινγηθή ζεηξά έρεη κέζε ηηκή 0 θαη είλαη αληηζηξέςηκε. Δίλεηαη ην αθόινπζν απνηέιεζκα από ην EViews γηα ηε :

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Constructors and Destructors in C++

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις)

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Ι ΣΟΡΙΚΟ ΦΤΛΑΚΙ Η ΚΑΙ ΚΙΝΓΤΝΟ HIV ΛΟΙΜΧΞΗ ΣΗ ΓΙΑΡΚΔΙΑ ΔΠΙΓΗΜΙΑ Δ ΥΡΗ ΣΔ ΔΝΓΟΦΛΔΒΙΧΝ ΝΑΡΚΧΣΙΚΧΝ ΣΗΝ ΑΘΗΝΑ (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙ ΣΟΣΔΛΗ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

< (0.999) Graft (0.698) (0.483) <0.001 (0.698) (<0.001) (<0.001) 3 months (0.999) (0.483) (<0.001) 6 months (<0.

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΞΟΝΠΔΓΓΗΕΥ ΡΝ ΞΑΗΓΗ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ. ΝΗ ΓΗΔΟΓΑΠΗΔΠ ΡΝ ΞΔΛΘΝΠ.

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

ΔΝΓΔΙΚΤΙΚΔΣ ΛΥΣΔΙΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΔΙΟΥ ΓΔΥΤΔΡΑ 27 ΜΑΪΟΥ 2013

ΓΗΜΟΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΟΜΟ Γ

Ζαχαρίας Μ. Κοντοπόδης Εργαστήριο Λειτουργικών Συστημάτων ΙΙ

ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΔ ΛΤΔΙ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ 2017

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

«Αυτοκτονικότητα και χρόνια σωματική νόσος στην εποχή της κρίσης»

Supplemental tables and figures

Οη ζηαηίλεο ζηνπο ρακεινύ θηλδύλνπ αζζελείο

Επηδεκηνινγία θαη θιηληθή εκθάληζε ηωλ ΙΦΝΕ ζε εθήβνπο θαη ειηθηωκέλνπο: Υπάξρνπλ δηαθνξέο ;

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

Καρκίνος του μαστού: Παράγοντες Κινδύνου και Οικογενής Προδιάθεση

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ. (iv) (ii) (ii) (ii) 5. Γηα ηηο δηάθνξεο ηηκέο ηνπ ι λα ιπζνύλ νη εμηζώζεηο : x 6 3 9x

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΔΦΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΔΙΟΥ ΤΔΣΤ(1) ΣΤΑ ΓΙΑΝΥΣΜΑΤΑ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

Χορήγηζη ΗΧΜΒ ζε ορθοπαιδικό τειροσργείο σπό περιοτική αναιζθηζία

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Σργγεμέπ ζροίγγιξ ζηελέςξρπ αοιζηεοάπ ζηεθαμιαίαπ αοηηοίαπ ποξπ ηξ δενιό κόλπξ. Διαγμωζηική ποξζπέλαζη και θεοαπερηική αμηιμεηώπιζη.

Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ CHA 2 DS 2 -VASc ΣΚΟΡ ΩΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ

Μηα ζπλάξηεζε κε πεδίν νξηζκνύ ην Α, ζα ιέκε όηη παξνπζηάδεη ηοπικό μέγιζηο ζην, αλ ππάξρεη δ>0, ηέηνην ώζηε:

T A E K W O N D O. Δ. ΠπθαξΨο. ΔπΫθνπξνο ΘαζεγεηΪο ΑζιεηηθΪο ΦπζηθνζεξαπεΫαο ΡΔΦΑΑ - ΑΞΘ

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΚΔΦ. 2.4 ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ. β. Η θαηάιπζε είλαη εηεξνγελήο, αθνύ ν θαηαιύηεο είλαη ζηεξεόο ελώ ηα αληηδξώληα αέξηα (βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθή θάζε).

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

Παξάγνληεο life style θαη πξόιεςε ηνπ θαξθίλνπ ηνπ ηξαρήινπ ζηελ Διιάδα ζήκεξα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

Υπέρταση και Διατροφή

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) FritzBox Fon WLAN Annex B ( )

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Τ ξ ε ύ ο ξ π ς ξ σ ξ ο ί ξ σ _ Ι ε ο α μ ε ι κ ό π

Transcript:

47 Παλειιήλην Οθζαικνινγηθό Σπλέδξην Θεζζαινλίθε, 28-31 Μαΐνπ 2014 Ψεπδναπνθνιηδσηηθό Γιαύθσκα: Τα λεώηεξα δεδνκέλα ζπκθσλνύλ κε ηηο θαζηεξσκέλεο αληηιήςεηο? Φώηεο Τνπνύδεο Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο Οθζαικνινγίαο Α Οθζαικνινγηθή Κιηληθή Α.Π Θ

Πάξα πνιύ πςειά πνζνζηά PEX ζηνλ Ειιεληθό πιεζπζκό ην PEXG είλαη εμίζνπ, αλ όρη πην ζπρλό, από ην POAG Οη πεξηζζόηεξνη κε PEX έρνπλ γιαύθσκα Τν PEXG παξακέλεη ζπρλά αδηάγλσζην Αζζελείο κε PEXG ζπλήζσο έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό ζπλνδεύεηαη ζπλήζσο από πςειή ΕΟΠ Ο θίλδπλνο γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε όζνπο έρνπλ PEX (ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ δελ έρνπλ) είλαη κεγαιύηεξνο κόλν ιόγσ ηεο πςειόηεξεο ΕΟΠ PEX/PEXG ζρεηίδνληαη ζηελά κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG έρεη ήδε βξεζεί (LOXL1)

Πιεζπζκηαθέο κειέηεο Τπραηνπνηεκέλν δείγκα γεληθνύ πιεζπζκνύ Οιν ην θάζκα ηνπ λνζήκαηνο Πνηθηιόηεηα αηηηνπαζνγέλεηαο - παξαγόλησλ θηλδύλνπ Πνηθηινκνξθία έθθξαζεο (θαηλόηππνο) Οιν ην θάζκα πγείαο Πνηθηινκνξθία πγεηώλ σο πξνο ην όξγαλν ζηόρνο Εθζεζε πγεηώλ ζε όιν ην θάζκα ησλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ Μεγάιν δείγκα

Πάξα πνιύ πςειά πνζνζηά PEX ζηνλ Ειιεληθό πιεζπζκό ην PEXG είλαη εμίζνπ, αλ όρη πην ζπρλό, από ην POAG Οη πεξηζζόηεξνη κε PEX έρνπλ γιαύθσκα

Λίγεο πιεζπζκηαθέο κειέηεο έρνπλ ςάμεη εηδηθά γηα PEX θαη PEXG 1 Απζηξαιία: 0.98%-2.3% Ιλδία: 6.28% (ζε άηνκα 60 εηώλ θαη άλσ) Ιζιαλδία: 25% Σνπεδία: 23% (ζε άηνκα άλσ ησλ 66 εηώλ) Σηελ Ειιάδα: θιηληθέο κειέηεο θαη επηδεκηνινγηθέο κειέηεο ζε αγξνηηθνύο πιεζπζκνύο αλαθέξνπλ πςειά πνζνζηά PEX θαη/ή PEXG 2-5 PEX: 16.07% - 27.84% PEXG: 25% - 87.8% (αζζελείο γηα trab) 1. Topouzis F, Anastasopoulos E. Am J Ophthalmol. 2009;148:181-2; 2. Konstas Α et al. Acta Ophthalmol. 1996;74:478-482 3. Kozobolis V et al. Acta Ophthalmol Scand 1997;75:726-729 4. Stefaniotou M et al. Acta Ophthalmol. 1990;68:307-309. 5. Μπιόπνπινο Ν. Οθζαικνινγηθά Χξνληθά 1992.

Thessaloniki Eye Study (TES) Επηδεκηνινγηθή κειέηε νθζαικηθώλ λνζεκάησλ ζην γεληθό πιεζπζκό ηεο Θεζζαινλίθεο (2000-2005) 2,554 ζπκκεηέρνληεο 60 εηώλ, ηπραία επηιεγκέλνη από ην γεληθό πιεζπζκό (πνζνζηό ζπκκεηνρήο 71%) Clinic-Visits: 2261 (89%) Home-Visits: 293 (11%)

Thessaloniki Eye Study Κριτήρια για τη διάγνωση PEX Παξνπζία PEX πιηθνύ ζην θνξηθό ρείινο θαη/ή ην θαθό, ζε ηνπιάρηζηνλ έλαλ νθζαικό Πξηλ από ηε κπδξίαζε ηεο θόξεο (κε κεγάιε κεγέζπλζε) Μεηά από ηε κπδξίαζε ηεο θόξεο (αλαδήηεζε αθόκα θαη πξώηκσλ ζεκείσλ PEX (pregranular radial lines, established granular deposits) Μπδξίαζε έγηλε ζε όινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο! (αθόκα θαη ζε απηνύο πνπ είραλ ζηελή γσλία, αθνύ πξνεγήζεθε πεξηθεξηθή ηξηδνηνκή) Anastasopoulos E et al. Characteristics of pseudoexfoliation in the Thessaloniki Eye Study. J Glaucoma. 2011;20:160-6.

Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο OAG / POAG vs PEXG Άηνκα 60 εηώλ

Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο PEX θαη PEXG Επηπνιαζκόο PEX ζηνλ ειιεληθό πιεζπζκό: 11.9% Επηπνιαζκόο PEXG ζηνλ ειιεληθό πιεζπζκό : 1.7%

Thessaloniki Eye Study Πνζνζηά γιαπθώκαηνο αλάκεζα ζε εθείλνπο πνπ δελ έρνπλ PEX θαη ζε εθείλνπο πνπ έρνπλ (n=2,261) Glaucoma among PEX subjects (PEXG) 15.2% 4.7% Glaucoma among non-pex subjects (POAG)

Τν PEXG παξακέλεη ζπλήζσο αδηάγλσζην Αζζελείο κε PEXG ζπλήζσο έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

Thessaloniki Eye Study Αδηάγλσζην γιαύθσκα Type of glaucoma Rates of undiagnosed cases p value OAG POAG PEXG 50.4% (n=71/141) 57.1% (n=56/98) 34.9% (n=15/43) p=0.017 Παξάγνληεο πνπ ζπζρεηίζηεθαλ κε αδηάγλσζην γιαύθσκα Τν POAG 4 θνξέο πην αδηάγλσζην Τν κηθξό C/D ratio Τν λα κελ έρεη επηζθεθηεί ν αζζελήο νθζαικίαηξν ην ηειεπηαίν έηνο

Σπκπεξηιακβαλνκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Age (mean+/-sd) 72.7 ± 6.1 74.5 ±5.6 0.85 Higher IOP between two eyes (mmhg) (mean+/-sd) Self-report glaucoma treatment in either eyed: n (%) Εμαηξνπκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία 19.2 ± 5.2 21.3 ± 7.2 0.175 32 (34%) 24 (59%) 0.013 POAG Ν=62 PEXG Ν=17 P-value Age (mean+/-sd) 72.2 ± 6.1 75.7 ± 6.6 0.044 Higher IOP between two eyes (mmhg) (mean+/-sd) Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2009;148:606-613. 19.8 ± 5.8 24.3 ± 8.0 0.023

Σπκπεξηιακβαλνκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Higher vertical C/D ratio 0.71±0.16 0.70±0.19 0.976 Higher AGIS score 6.7 ±5.0 7.7±6.5 0.706 Εμαηξνπκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Higher vertical C/D ratio 0.68 ±0.16 0.69 ±0.16 0.898 Higher AGIS score 6.4 ±4.5 5.4 ±4.8 0.308 Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2009;148:606-613.

Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό ζπλνδεύεηαη ζπλήζσο από πςειή ΕΟΠ

J Glaucoma. 2011 Mar;20(3):160-6.

Thessaloniki Eye Study Clinical characteristics Higher IOP between two eyes (mmhg), Mean ± SD (Median) IOP 22mmHg in either eye, n (%) Higher VCD between two eyes, Mean ± SD (Median) PEX in either eye (N=270) No PEX in either eye (N=1,991) P-value 16.8 ± 4.7 (16.0) 15.8 ± 3.9 (15.3) <0.001 29 (11) 115 (6) 0.005 0.34 ± 0.24 (0.3) 0.31 ± 0.21 (0.3) 0.053 Disc damage in either eye, n (%) 55 (21) 219 (11) <0.001 VCD asymmetry, n (%) 24 (9) 77 (4) 0.004 VCD 0.7 in either eye, n (%) 37 (14) 160 (8) 0.023 Results were adjusted for age and sex

Thessaloniki Eye Study Clinical characteristics PEX in either eye (N=189) No PEX in either eye (N=1,717) P-value a Higher IOP between two eyes (mmhg), Mean ± SD (Median) 16.1 ± 3.6 (15.7) 15.5 ± 3.3 (15.3) 0.051 IOP 22mmHg in either eye, n (%) 11 (6) 65 (4) 0.29 Higher VCD between two eyes, Mean ± SD (Median) Optic disc damage in either eye, n (%) 0.28 ± 0.18 (0.3) 0.29 ± 0.19 (0.3) 0.28 11 (6) 115 (7) 0.33 VCD asymmetry, n (%) 1 (0.5) 35 (2) 0.093 VCD 0.7 in either eye, n (%) 8 (4) 79 (5) 0.42 Results were adjusted for age and sex

Ο θίλδπλνο γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε όζνπο έρνπλ PEX (ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ δελ έρνπλ) είλαη κεγαιύηεξνο κόλν ιόγσ ηεο πςειόηεξεο ΕΟΠ Δειαδή ην PEXG ίζσο είλαη κηα παξαιιαγή ηνπ POAG (κε κεγαιύηεξε ΕΟΠ)

Prevalence of OAG (per 1,000 persons) Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο γιαπθώκαηνο ζε άηνκα κε θαη ρσξίο PEX, ζε ζρέζε κε ην ύςνο ηεο ΕΟΠ (αζζελείο πνπ δελ ιάκβαλαλ αληηγιαπθσκαηηθή αγσγή) 1000 900 800 700 Type of Gl aucoma: POAG PEXG 20mmHg 37% vs 15%, p=0.004 (Fisher exact test) age-adjusted OR=3.29 (p=0.005) 600 500 400 300 200 2.1% vs 2.1%, p=1.00 (Fisher exact test) 100 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Hi gher I OP Bet Two Eyes ( mmhg) Higher IOP between two eyes (mmhg)

Thessaloniki Eye Study Με βάζε απηό ην απνηέιεζκα, εθηόο από ηελ πςειή ΕΟΠ, ππάξρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ εππάζεηα ηνπ νπηηθνύ δίζθνπ ζε παξνπζία PEX POAG θαη PEXG: πηζαλώο λα δηαθέξνπλ σο πξνο ηελ παζνθπζηνινγία

PEX/PEXG ζρεηίδνληαη ζηελά κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ

J Glaucoma. 2011 Mar;20(3):160-6.

Thessaloniki Eye Study Factors PEX (N=270) Non-PEX (N=1,991) P-value a Adjusted P-value b Any systemic disease, n (%) 202 (75) 1,409 (71) 0.17 0.83 Hypertension, n (%) 159 (59) 1,072 (54) 0.12 0.82 Diabetes, n (%) 39 (14) 326 (16) 0.41 0.11 Cardiovascular disease, n (%) 95 (35) 677 (34) 0.67 0.47 Migraines, n (%) 10 (4) 87 (4) 0.61 0.84 History of heart attack, n (%) 23 (9) 185 (9) 0.68 0.58 Coronary artery bypass or vascular surgery, n (%) 25 (9) 214 (11) 0.46 0.36 History of cataract surgery, n (%) 58 (21) 223 (11) <0.001 0.051 a. Chi-square test b. P-value adjusted for age and sex

Thessaloniki Eye Study Αλαδήηεζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ ρσξηζηά γηα POAG θαη PEXG Η πξώηε κειέηε πνπ έθαλε ρσξηζηή αλάιπζε γηα ηα δύν είδε γιαπθώκαηνο ζηνλ ίδην πιεζπζκό PEXG: Δηαθνξεηηθόο ηύπνο γιαπθώκαηνο ή παξαιιαγή ηνπ POAG; Σε κνλνπαξαγνληηθά κνληέια (univariate models) POAG vs κε γιαπθσκαηηθνύο πνπ δελ είραλ PEX PEXG vs κε γιαπθσκαηηθνύο πνπ είραλ PEX (Οη παξάγνληεο κε p<0.2 ρξεζηκπνηήζεθαλ ζηα πνιππαξαγνληηθά κνληέια)

Παξάγνληεο πνπ ειέγρζεθαλ (ίδηνη γηα POAG θαη PEXG) Age Female gender Smoking status Non smoker Current smoker Ex-smoker Regular alcohol consumption Leafy green vegetables <1 time a week 1-3 times a week 1 time a day BMI Normal (<25) Overweight (25-29.9) Obese ( 30) Sleep 8 hours or more per day In the afternoon Higher IOP between two eyes BP Status Normal SBP/DBP Normal SBP/DBP with antihypertensive treatment High BP (high SBP and/or high DBP) Diabetes Diabetes treatment Diabetes status No diabetes Diabetes without treatment Diabetes with treatment Diabetes treated with insulin Cardiovascular disease History of heart attack Coronary artery bypass or vascular surgery Migraines Myopia No Mild (>-1D and <-3D) Moderate to high ( -3D)

Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην POAG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό θαη ρσξίο PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per (per year) year) 1.04 1.00 1.09 0.048 Higher IOP between two eyes (per mmhg) 1.19 1.13 1.25 <0.001 Hypertension Higher IOP between two eyes (per mmhg) SBP/DBP WNL Ref (1) - - SBP/DBP WNL with treatment 2.04 0.88 4.73 0.095 Hypertension 1.43 0.70 2.91 0.32 Diabetes status Diabetes No diabetes treated with insulin, Yes Ref 3.05 (1) 1.02-9.07 0.045 - vs. Diabetes No without treatment 1.22 0.46 3.28 0.69 Diabetes with treatment 1.10 0.53 2.29 0.80 Diabetes Coronary treated artery with insulin, bypass Yes or vs. vascular No 2.09 3.05 1.16 1.02 9.07 3.77 0.015 0.045 Coronary surgery, artery Yes bypass vs. Nor vascular surgery, 2.09 1.16 3.77 0.015 Yes vs. No Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) 1.97 0.96 4.03 0.063 Moderate ( -3D) 2.16 0.92 5.06 0.078 * 83 POAG and 1,757 non-poag subjects were included in the analysis 1.19 1.13 1.25 <0.001

Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην PEXG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό πνπ είραλ PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per year) 1.00 0.93 1.08 0.95 Higher IOP IOP between between two eyes two (per eyes mmhg) (per 1.25 1.14 1.37 <0.001 mmhg) Regular alcohol consumption, Yes vs. No 1.52 0.66 3.46 0.32 Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) 1.19 0.25 5.83 0.83 Moderate ( -3D) 2.97 0.96 9.22 0.060 * 37 PEXG and 201 non-pexg subjects were included in the analysis 1.25 1.14 1.37 <0.001

Am J Ophthalmol. 2013 May;155(5):843-51

Οθζαικηθή πίεζε δηήζεζεο Η νθζαικηθή πίεζε δηήζεζεο νξίδεηαη σο: Σπζηεκαηηθή αξηεξηαθή πίεζε Υπνθαζηζηά ηελ νθζαικηθή αξηεξηαθή πίεζε ελδνθζάικηα πίεζε Καηά ζπλζήθε ηζνύηαη κε ηελ νθζαικηθή θιεβηθή πίεζε Topouzis F, Founti P. Weighing in ocular perfusion pressure in managing glaucoma. Open Ophthalmol J. 2009

Επηδεκηνινγηθά δεδνκέλα ππνζηεξίδνπλ όηη ε ρακειή OPP είλαη έλαο ηζρπξόο παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα γιαύθσκα 1,2 Ωζηόζν ε ζρέζε ηεο OPP κε ην γιαύθσκα είλαη πνιύπινθε θαη ελδέρεηαη λα επεξεάδεηαη από πνιινύο παξάγνληεο 3 Η αληηϋπεξηαζηθή αγσγή είλαη έλαο από απηνύο ηνπο πηζαλνύο παξάγνληεο 4 1. Leske MC. Curr Opin Ophthalmol. 2009. 2. Caprioli J, Coleman AL. Am J Ophthalmol. 2010. 3. Topouzis F, Founti P. Open Ophthalmol J. 2009 4. Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2006

Παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα OAG Σπλνιηθή αλάιπζε Variable Adjusted Analysis OR 95% CI P value Age (per year) 1.04 1.01 1.08 0.021 Sex (female vs. male) 0.83 0.55 1.23 0.35 DPP (per 10 mmhg) 0.89 0.76 1.04 0.14 Anti-HTN (yes vs. no) 1.11 0.74 1.67 0.61 Coronary artery bypass or vascular surgery (yes vs. no) 1.71 0.99 2.97 0.056 Diabetes treated with Insulin (yes vs. no) 2.09 0.86 5.07 0.10 PEX (yes vs. no) 2.39 1.52 3.76 <0.001 IOP (per mmhg) 1.10 1.06 1.14 <0.001 IOP-lowering treatment (yes vs. no) 13.42 8.63 20.86 <0.001

Σπζρέηηζε DPP Status κε OAG, POAG, PEXG In subjects without antihypertensive treatment In subjects with antihypertensive treatment Effect N OR 95% CI P-value N OR 95% CI P-value Association with OAG DPP (per 10 mmhg) Association with POAG DPP (per 10 mmhg) Association with PEXG DPP (per 10 mmhg) 1039 1.05 0.81 1.35 0.731 1212 0.83 0.68 1.01 0.062 922 0.98 0.72 1.33 0.891 1060 0.78 0.62 0.97 0.028 117 1.39 0.81 2.37 0.235 152 0.90 0.58 1.41 0.653 Adjustments: age, sex, coronary artery bypass or vascular surgery, diabetes treated with insulin, IOP, and IOP-lowering treatment; In OAG, also adjustment for PEX

Thessaloniki Eye Study Η ΕΟΠ ήηαλ ν κόλνο παξάγνληαο θηλδύλνπ πνπ ζπζρεηίζηεθε θαη κε ηα δύν είδε γιαπθώκαηνο Οη αγγεηαθέο λόζνη θαη ε ζεξαπεία ηνπο ζπζρεηίζηεθαλ κόλν κε ην POAG Η ρακειή OPP ήηαλ παξάγνληαο θηλδύλνπ κόλν ζην POAG (ζε όζνπο ιάκβαλαλ αληηϋπεξηαζηθή αγσγή) Απηέο νη δηαθνξέο ελδερνκέλσο ζεκαίλνπλ δηαθνξεηηθή παζνθπζηνινγία ζηνπο δύν ηύπνπο γιαπθώκαηνο Τα απνηειέζκαηα απηά δελ ππνζηεξίδνπλ ηηο παιαηόηεξεο αλαθνξέο ζηε βηβιηνγξαθία όηη ην PEXG έρεη ζηελή ζπζρέηηζε κε αγγεηαθέο λόζνπο

Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην PEXG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό πνπ είραλ PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per year) 1.00 0.93 1.08 0.95 Higher IOP IOP between between two eyes two (per eyes mmhg) (per 1.25 1.14 1.37 <0.001 mmhg) Regular alcohol consumption, Yes vs. No 1.52 0.66 3.46 0.32 Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) 1.19 0.25 5.83 0.83 Moderate ( -3D) 2.97 0.96 9.22 0.060 * 37 PEXG and 201 non-pexg subjects were included in the analysis 1.25 1.14 1.37 <0.001

Prevalence of OAG (per 1,000 persons) Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο γιαπθώκαηνο ζε άηνκα κε θαη ρσξίο PEX, ζε ζρέζε κε ην ύςνο ηεο ΕΟΠ (αζζελείο πνπ δελ ιάκβαλαλ αληηγιαπθσκαηηθή αγσγή) 1000 900 800 700 Type of Gl aucoma: POAG PEXG 20mmHg 37% vs 15%, p=0.004 (Fisher exact test) age-adjusted OR=3.29 (p=0.005) 600 500 400 300 200 2.1% vs 2.1%, p=1.00 (Fisher exact test) 100 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Hi gher I OP Bet Two Eyes ( mmhg) Higher IOP between two eyes (mmhg)

Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG έρεη ήδε βξεζεί (LOXL1)

LOXL 1 Ιζρπξή ζπζρέηηζε αλάκεζα ζε PEX/PEXG θαη 3 πνιπκνξθηζκνύο ζην γνλίδην LOXL1 Σεκαληηθή αλαθάιπςε ησλ genome wide association studies γεληθόηεξα (πέξα ηεο νθζαικνινγίαο)

Anastasopoulos E, Coleman AL, Wilson MR, Sinsheimer J, Yu F, Katafigiotis S, Founti P, Salonikiou A, Pappas T, Koskosas A, Katopodi T, Lambropoulos A, Topouzis F. Association of LOXL1 polymorphisms with pseudoexfoliation, glaucoma, intraocular pressure, and systemic diseases in a Greek population. The Thessaloniki Eye Study IOVS, 2014 (Accepted for publication)

ARVO annual meeting 2014

Η ζπζρέηηζε απηή δηαθνξνπνηείηαη ζε δηαθνξεηηθνύο πιεζπζκνύο (ηζρύεη γηα ηνπο Καπθάζηνπο, αλαζηξέθεηαη ζηνπο Γηαπσλέδνπο θαη ηνπο Κνξεάηεο γηα ην rs1048661 θαη ην rs2165241) Η ζπζρέηηζε ησλ πνιπκνξθηζκώλ αθνξά ην PEX θαη όρη εηδηθά ην PEXG (δελ καο βνεζάεη ζην λα πξνβιέςνπκε ηνλ θίλδπλν γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε απηνύο πνπ έρνπλ PEX)

Ο επηπνιαζκόο PEX ζην ειιεληθό πιεζπζκό ζηα άηνκα άλσ ησλ 60 εηώλ είλαη 11.9% Τν PEXG έρεη ηε κηζή ζπρλόηεηα από ην POAG Mόλν ην 15,2% όζσλ έρνπλ PEX έρεη θαη γιαύθσκα (νη πεξηζζόηεξνη δελ έρνπλ γιαύθσκα) Τν PEXG είλαη ιηγόηεξν πηζαλό λα κείλεη αδηάγλσζην από ην POAG Σε επίπεδν γεληθνύ πιεζπζκνύ, νη αζζελείο κε PEXG δελ έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό δελ ζπλνδεύεηαη πάληα από πςειή ΕΟΠ (εάλ δελ ππάξρεη γιαύθσκα, ε ΕΟΠ είλαη πην πηζαλό λα είλαη θπζηνινγηθή) Εθηόο από ηελ πςειή ΕΟΠ, ππάξρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο πνπ ελέρνληαη ζηελ παζνθπζηνινγία ηνπ PEXG PEX/PEXG δελ θαίλεηαη λα ζρεηίδνληαη κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Δελ ζεκαίλεη όηη ηα άηνκα κε PEXG είλαη «πξνζηαηεπκέλα» από αγγεηαθνύο παξάγνληεο Επεηδή ν ξόινο ηεο ΕΟΠ ζην PEXG είλαη θπξίαξρνο, ελδερνκέλσο επηζθηάδεη ηνλ ξόιν άιισλ παξαγόλησλ Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG παξακέλεη πξνο αλαδήηεζε

Σαο επραξηζηώ