ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ Περιεχόμενο διάλεξης έννοια βραχυπρόθεσμης ρευστότητας δείκτες ςρευστότητας δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας λογαριασμών Κεφ. Κίνησης (ΚΚ) αναμενόμενες λογιστικές καταστάσεις βιβλιογραφία: Γκίκας, κεφάλαια 3-4 ΕΝΝΟΙΑ ΒΡΑΧ/ΣΜΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ορισμός: η ικανότητα της επιχείρησης να εξυπηρετεί τις βραχ/θεσμες υποχρεώσεις ενδιαφέρει μετόχους & πιστωτές παρέχει δυνατότητα εκμετάλλευσης ευκαιριών στην αγορά αντίστροφη σχέση με αποδοτικότητα προσοχή σε στατική & δυναμική εικόνα 2 3 Στατική & δυναμική διάσταση ρευστότητας ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Χαρακτηριστικά δείκτη ΕΡ Ρευστοποίηση ταμ. διακ/σμός Σενάριο Α Σενάριο Β Κυκλοφ. ενεργητ. 31.12.Χ1: 1.800 Βραχυπρ. υποχρ. 31.12.Χ1: 2.400 31.01.Χ2 30.11.Χ2 30.11.Χ2 31.01.Χ2 Κέρδη έτους 20Χ2, ανά μήνα : α) 60 60 β) 200 200 Υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας; 4 Α) Κυκλοφοριακή ή Έμμεση Ρευστότητα - ΕΡ ΕΡ = ΚΕ (Κυκλοφορούν Ενεργητικό) ΒΥ (Βραχυπρ/σμες υποχρεώσεις Συσχέτιση λογαριασμών Κεφαλαίου Κίνησης Συμπεριλαμβάνονται οι μεταβατικοί λογ/σμοί 5 φυσιολογικό εύρος τιμών ΕΡ: 1-2 μέση τιμή δείκτη 15 1,5 Εξάρτηση δείκτη από: κλάδο φάση οικονομικού κύκλου, κλπ. συνθήκες/οργάνωση επιχείρησης λογιστικές μεθόδους (FIFO, ΜΣΟ, κλπ) 6 1
Θέματα στη χρήση του δείκτη ΕΡ δείκτης σε ευρεία χρήση στηρίζεται στην υπόθεση λύσης της επιχείρησης μείγμα ιστορικών & τρεχουσών αξιών αποθέματα σε ιστορικές πελάτες & προμηθευτές σε ονομαστικές ή παρούσες αξίες επηρεασμός συστατικών από λογιστική πολιτική / επιμέτρηση 7 Λογαριασμοί που απαιτούν προσοχή χρεόγραφα: μέθοδος επιμέτρησης: κόστος ή εύλογες αξίες; μεταβολή αξίας από επιμέτρηση πελάτες και λοιπές απαιτήσεις: επισφάλειες επάρκεια πρόβλεψης αποθέματα: μέθοδος αποτίμησης (LIFO vs FIFO) απαξιωμένα βραδέως κινούμενα 8 Μη λογιστικοποιημένες υποχρεώσεις υποχρεώσεις από δοσμένες εγγυήσεις πωληθέντων αγαθών (αν υπάρχουν) αμφοτεροβαρείς συμβάσεις στις 31.12.Χ1 έχει υπογραφεί σύμβαση για αγορά την 30.01.Χ2, με πίστωση 30 ημερών, σημαντικής αξίας εμπορευμάτων ενδεχόμενες «παρατηρήσεις» ορκωτού λογιστή για επιμέτρηση αποθεμάτων και απαιτήσεων 9 Τρόποι ανάλυσης δείκτη ΕΡ διαχρονικά διαστρωματικά σύγκριση με κλάδο ισολογισμός κοινών μεγεθών (ΚΚΜ) (ποσοστιαία σύνθεση ΚΕ και ΒΥ) Θέματα ιδιαίτερης προσοχής: xρήση LIFO με αυξανόμενες τιμές επιπτώσεις οικονομικού κύκλου η ύφεση οδηγεί σε αύξηση αποθεμάτων και του δείκτη, με μείωση ρευστότητας 10 Ωραιοποίηση δείκτη ΕΡ: αναβολή ή επίσπευση γεγονότων που προκαλούν ισόποση αύξηση / μείωση σε αριθμητή και παρονομαστή με δείκτη < 1, ισόποση αύξηση αριθμητή και παρονομαστή οδηγεί σε αύξηση δείκτη (και το αντίστροφο) με δείκτη > 1, ισόποση αύξηση αριθμητή και παρονομαστή οδηγεί σε μείωση δείκτη (και το αντίστροφο) 11 Λοιποί τρόποι μαγειρέματος / βελτίωσης υπερτίμηση ηκυκλοφορούντος Ε υποτίμηση βραχ. υποχρεώσεων πώληση παγίων αντικατάσταση ΒΥ με ΜΥ 12 2
Β) ΑΜΕΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΑΡ (quick ratio) συντηρητικότερο μέτρο ρευστότητας φυσιολογικό εύρος 0,7 1,2 μέση τιμή 0,9 Διαθέσιμα+ Ρευστοποιήσιμες απαιτήσεις+ Χρεόγραφα* ΑΡ = Σύνολο ΒΥ Προεισπραγμένα έσοδα ή ΑΡ = Διαθέσιμα και ρευστοποιήσιμο ΚΕ ΒΥ που θα διακανονιστούν ταμειακά * εμπορικό χαρτοφυλάκιο 13 Συνεπώς, στην ΑΡ δεν συμπεριλαμβάνονται: αποθέματα: δυσχέρεια / χρόνος ρευστοποίησης υποκειμενικότητα στην επιμέτρηση ανάγκη αντικατάστασης απαιτήσεις και υποχρεώσεις που δεν οδηγούν σε εισροή εκροή: προκ/βολές σε προμηθ/τές, προπλ/να έξοδα προκ/βολές πελατών, προεισπραγμένα έσοδα 14 Γ) ΤΑΜΕΙΑΚΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ - ΤΡ Διαθέσιμα + Χρεόγραφα (εμπορ. χαρτοφυλάκιο) ΤΡ = ΒΥ που θα διακανονιστούν ταμειακά το πλέον συντηρητικό μέτρο ρευστότητας 15 ΑΔ = Δ) ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ - ΑΔ Ημερήσια έξοδα Διαθέσιμα + Ρευστοποιήσιμες απαιτήσεις + Χρεόγραφα Ημερήσια έξοδα (ιστορικά ή προϋπολογιστικά) = Σύνολο εξόδων ΚΑΧ μη ταμειακά έξοδα * 360 ή 365 * αποσβέσεις + προβλέψεις + απομειώσεις Σημειώσεις για το ΑΔ: δυναμικός δείκτης δείχνει για πόσες ημέρες ο αριθμητής επαρκεί να καλύψει τα ημερήσια ταμειακά έξοδα 16 Ε) ΤΡ(ΛΔ) / ΒΥ δυναμικό τεστ ρευστότητας μέση τιμή 0,40 ΣΤ) ΚεφΚιν / ΠΩΛΗΣΕΙΣ μέση τιμή 0,10 Συσχέτιση ΚΚΚ με μέγεθος επιχείρησης (ύψος πωλήσεων) ένδειξη ανεπαρκούς χρηματοδότησης (over trading) 17 Εμφάνιση αποσβέσεων χρήσης στις ΧΚ κόστος πωληθέντων (βιομηχανίες) έξοδα διοίκησης ΚΑΧ έξοδα διάθεσης τελικό απόθεμα προϊόντων ΙΣ 18 3
ΕΝΝΟΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ (ΚΤ) ΛΟΓ/ΜΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ (ΚΚ) η ΚΤ προσδιορίζεται από το χρονικό διάστημα από τη δημιουργία μέχρι τη ρευστοποίηση ή πληρωμή ενός λογαριασμού Παραδείγματα ΚΤ αποθεμάτων: αγορά έως διάθεση ημέρες, ή φορές ανακύκλωσης το έτος 19 ΚΤ πελατών: πώληση έως είσπραξη ημέρες, ή φορές ανακύκλωσης το έτος ΚΤ προμηθευτών: αγορά έως εξόφληση ημέρες, ή φορές ανακύκλωσης το έτος 20 ΚΤ: Σχέση με Ρευστότητα-Αποδοτικότητα ΚΤ και ρευστότητα: ΚΤ πελατών προμηθευτών ο χρόνος εξόφλησης πελατών / προμηθευτών επηρεάζει τη ρευστότητα τιμές αγοράς / πώλησης και τόκους ΚΤ και αποδοτικότητα: ΚΤ αποθεμάτων υψηλότερη ΚΤ φανερώνει πώληση > ποσοτήτων, άρα > περιθώριο κέρδους 21 ΣΤ) ΚΤ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΚΤ Αποθ/των φορές / έτος = ΚΤ Αποθ/των ζωή (ημέρες) = ΚΤ Αποθ/των ζωή (ημέρες) = Συστατικά δείκτη: σε αξίες (ΚΠ), ή σε ποσότητες ΚΠ Μ.Ο. Αποθ/των 360 ή 365 ΚΤ Αποθ/των φορές 360 (ή 365) * Μ.Ο. Αποθ/των ΚΠ ή ή 22 Υπολογισμός ΚΤ με αξίες (κόστος) και ποσότητες (ΚΠ με LIFO) Ποσότητα Τιμή Αξία Αρχικό απόθεμα 500 10 5.000 Αγορές 1.400 14 19.600 1.900 24.600 Τλ Τελικό απόθεμα (LIFO) 300 10 3.000 Πωληθέντα (ποσότητες/κόστος) 1.600 21.600 Μ.Ο. ΑΑ & ΤΑ αξίες 4.000 Μ.Ο. ΑΑ & ΤΑ ποσότητες 400 KT ποσότητες / κόστος 4,0 5,4 Ο δείκτης ΚΤ με ποσότητες πιο αξιόπιστος Στοιχεία μη διαθέσιμα σε εξωτερικούς χρήστες Με FIFO: ΚΤ με ποσ. = 4,0 ΚΤ με αξία = 4,85!!! 23 Επιχειρηματικός στόχος: αύξηση ΚΤ με: πώληση περισσότερων μονάδων, όχι ακριβότερες ρβ ρ τιμές αγοράς προσοχή: τα συστατικά του δείκτη είναι γινόμενο τιμής και ποσότητας μείωση αποθέματος (δέσμευση πόρων) προσοχή σε: εποχικότητα αποθέματος τεχνητή αύξηση ΚΤ με παροδική μείωση ΤΑ επιμέτρηση (π.χ. LIFO με πληθωρισμό) 24 4
Ζ) ΚΤ (ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ) ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΤ Απαιτ φορές / έτος = ΚΤ Απαιτ ζωή (ημέρες) = Πωλήσεις Μ.Ο. Απαιτήσεων 360 (365) ΚΤ Απαιτ φορές/έτος Λαμβάνονται υπόψη οι πωλήσεις με πίστωση, αν είναι διαθέσιμη πληροφορία, ή το σύνολο των πωλήσεων (υπόθεση: όλες με πίστωση) Εμπορικές απαιτήσεις: πελάτες + γραμμάτια + επιταγές εισπρακτέες 25 Επιχειρηματικός στόχος αύξηση ΚΤΑπαιτ: αύξηση / διατήρηση πωλήσεων από μεγαλύτερη ποσότητα (κατά το δυνατόν) αύξηση / διατήρηση τιμών (ελαστικότητα) συγκράτηση / μείωση απαιτήσεων προσοχή σε: εποχικότητα απαιτήσεων μείωση απαιτήσεων με απομείωση τεστ επιβεβαίωσης: σύγκριση δείκτη με πολιτική πιστώσεων 26 Ισοζύγιο ηλικίας απαιτήσεων (age trial balance) Ισοζύγιο ηλικίας πελατών Ηλικία ληξιπρόθεσμου ποσού (ημέρες) Πελάτης Σύνολο 1 30 31 60 61 90 91 180 181 360 Α 205 25 30 60 40 50 Β 130 15 30 25 40 20 Γ 140 20 40 15 30 35 Σύνολο 475 60 100 100 110 105 Ποια η χρήση του ισοζυγίου? 27 Η) ΚΤ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ (ΕΜΠΟΡ. ΥΠΟΧΡ.) ΚΤ Προμ φορές / έτος = ΚΤ Προμ ζωή (ημέρες) = Αγορές Μ.Ο. Προμηθευτών 360 (365) ΚΤ Προμ φορές/έτος Προσοχή: οι προμηθευτές περιλαμβάνουν επιταγές και εμπορικά γραμμάτια (σύνολο εμπορ. υποχρεώσεων) Αγορές = ΚΠ + ΤΑ ΑΑ σε περίπτωση βιομηχανίας, αφαιρούνται οι αποσβέσεις της χρήσης από το ποσό των αγορών 28 Επιχειρηματικός στόχος: μείωση ΚΤ φορές (αύξηση ζωής) χωρίς αύξηση τιμών / κόστους συστατικά δείκτη = γινόμενο ποσότητα * τιμή Προσοχή: οι προμηθευτές περιλαμβάνουν επιταγές και εμπορικά γραμμάτια (σύνολο εμπορ. υποχρεώσεων) Αγορές = ΚΠ + ΤΑ ΑΑ σε περίπτωση βιομηχανίας, αφαιρούνται οι αποσβέσεις της χρήσης από το ποσό των αγορών εποχικότητα πρόσκαιρη μεταβολή υπολοίπου τέλους 29 Θ) ΚΥΚΛΟΦ/ΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΤ Ενεργ φορές / έτος = ΚΤ Παγίων φορές / έτος = Πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Ι) ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΑΓΙΩΝ Πωλήσεις Σύνολο παγίων ικανότητα Ενεργητικού / Παγίων να γεννούν πωλήσεις ρυθμός ανακύκλωσης μέσω πωλήσεων σημαντικός παράγοντας κερδοφορίας 30 5
Κ) Λειτουργικός Κύκλος (ΛΚ) ορισμός ΛΚ (operating cycle): ηπερίοδος«αγορά εμπορευμάτων πώληση είσπραξη τιμήματος» από πελάτες Λ) Εμπορικός κύκλος (ΕΚ) ορισμός ΕΚ (trading cycle): η περίοδος «ΛΚ μείον η περίοδος πίστωσης από προμηθευτές» 31 Επιχειρηματικός στόχος: μείωση ΛΚ αύξηση περιόδου πίστωσης προμηθευτών μείωση ΕΚ Όλα αυτά, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις: αύξηση κόστους / τιμής αγοράς μείωση τιμή πώλησης ης(χωρίς τουλάχιστον ανάλογη αύξηση ποσότητας) μείωση πωλούμενης ποσότητας (χωρίς τουλάχιστον ανάλογη αύξηση τιμής) 32 Ματιές στον εμπορικό κύκλο Ζωή Αποθ Ζωή Απαιτ ΛΚ Ζωή Προμ ΕΚ έτος 1 67,6 53,7 121,3 84,9 36,4 έτος 2 77,7 48,0 125,7 66,4 59,3 έτος 3 84,9 46,8 131,7 48,7 83,0 Πίεση Ανάσα Πίεση Πίεση Πίεση 33 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΕΣ ΛΟΓ/ΚΕΣ ΚΑΤ/ΣΕΙΣ (ΑνΛΚ) (PRO-FORMA FINANCIAL STATEMENTS) Ορισμός ΑνΛΚ: Οι ΛΚ που αναφέρονται σε μελλοντική περίοδο Χρησιμότητα: μελέτη μελλοντικής ρευστότητας εξόφληση υποχρεώσεων εξασφάλιση ξ φ ηαπαιτούμενων πόρων (δανείων) μελέτη επιπτώσεων αλλαγών αλλαγή μίγματος προϊόντων, τιμών, κλπ. προσδιορισμός αξίας επιχείρησης (εξαγορά) 34 Προϋποθέσεις αξιοπιστίας ΑνΛΚ: ενδελεχής μελέτη επιχείρησης κλάδου ρεαλιστική εκτίμηση μελλοντικής δραστηριότητας (πωλήσεις έξοδα) μικρός χρονικός ορίζοντας ( 1 έτους) 35 Βήματα στην κατάρτιση ΑνΛΚ 1) πρόβλεψη μελλοντικών πωλήσεων χρονολογικές σειρές παλινδρόμηση, κλπ 2) πρόβλεψη εξόδων, πλην τόκων & φόρων διάκριση σε σταθερά μεταβλητά χρήση ΚΚΜ (κατ/σεις κοινών μεγεθών) 36 6
3) πρόβλεψη απαιτούμενου ενεργητικού προσδιορισμός συνόλου Ε μέσω κυκλοφοριακής ταχύτητας συνόλου Ε επιμερισμός ό συνόλου Ε σε επιμέρους λογ/μούς με χρήση Ισολογισμού κοινών μεγεθών 4) πρόβλεψη Υ και ΚΘ (ΜΚ) χρήση ΚΤ για προμηθευτές χρήση κάθε διαθέσιμης πληροφορίας για λοιπούς λογαριασμούς & επιχειρημ/κής κρίσης φόροι & αποθεματικά: βλέπε βήμα 6 37 5) πρόβλεψη: χρηματοοικονομικών εξόδων φόρων (έξοδο) φόρων πληρωτέων (Υ) 6) πρόβλεψη μερισμάτων αποθεματικών & κερδών εις νέο 7) κατάρτιση αναμενόμενης ΚΑΧ και ΙΣ 8) κατάρτιση αναμενόμενης ΚΤΡ 38 Σημείωση: συχνά ο υπολογισμός ενός λογ/μού (π.χ. ταμείο, αποθεματικά ή δάνεια) γίνεται ως «σφήνα» για συμφωνία της λογιστικής ισότητας 39 7