ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Γαστρεντερολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.
ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ Επαμεινώνδας Β. Τσιάνοs M.D,Ph.D,FEBGH, AGAF Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Ταξινόμηση των παθήσεων στον άνθρωπο Τρεις βασικές κατηγορίες Μονογονιδιακές single gene defect Πολυγονιδιακές mutations of several genes Επίκτητες γονιδιακές genetic alterations accumulated during a lifetime
Αρχές γονιδιακής θεραπείας Παθήσεις Γονιδιακή θεραπεία Μονογονιδιακές Πολυγονιδιακές Επίκτητες γονιδιακές Αντικατάσταση γονιδίου Πρόσθεση (augmentation)γονιδίου DNA Εμβολιασμός Παρεμπόδιση της έκφρασης του γονιδίου DNA Εμβολιασμός F. Von Weizsacker et al. Hepatology 1997;26:251
Hepatitis Viruses Current Terminology A Hepatitis A (HAV), RNA B Hepatitis B (HBV), DNA C Hepatitis C (HCV), RNA D Hepatitis D (HDV), RNA E Hepatitis E (HEV), RNA New Viruses (non A-E viral hepatitis) F Hepatitis F? (HFV), DNA G Hepatitis G (HGV), RNA TT Hepatitis TT (?), DNA Enteral Hepatitis : A, E, F, (?) Parenteral Hepatitis : B,C,D (G, TT)?, (?)
Stages of Liver Disease inflammation Fibrosis Thickening and accumulation of scar tissue in the liver Cirrhosis Extensive destruction of liver cells with associated scarring Liver Cancer
Hepatic Cirrhosis
Hepatitis A One of the World s Most Common Infectious Diseases
1. Ιογενής Ηπατίτιδα Α RNA εντεροϊός 27nm Ανιχνεύεται στα κόπρανα από 2 βδομάδες πριν, μέχρι μια βδομάδα μετά την εμφάνιση του ίκτερου Anti HAV 50% θετικό μετά την εξαφάνιση του ιού από τα κόπρανα Πιθανόν υπάρχει ανοσία Χρόνος επώασης : 15-50 μέρες Τρόπος μετάδοσης : Συνήθως στοματική οδός Προσβάλλει συνήθως νεαρά άτομα Δεν μεταπίπτει σε χρονιότητα
Hepatitis Α Transmission is typically by the faecal-oral route: Contamination of food or water Close person-to-person contact Sexual oral anal contact Less typically, Hepatitis A may be transmitted in body fluids such as blood and saliva
2. Ιογενής Ηπατίτιδα B Χρόνος επώασης : 30-180 μέρες Τρόπος μετάδοσης : συνήθως με το αίμα Μπορεί να μεταπέσει σε χρόνια μορφή ηπατίτιδας
Οργάνωση του γονιδιώματος του ιού της ηπατίτιδας Β
ΤΥΠΟΙ ΥΜDD ΜΕΤΑΛΛΑΓΩΝ Ομάδα Ι YMDD στη θέση 552 άλλαξε σε YVDD και FLLAQ στη θέση 528 άλλαξε σε FLMAQ Ομάδα ΙΙ YMDD στη θέση 552 άλλαξε σε YΙDD
Past hepatitis B infection Not a chronic carrier Non viral markers HBsAg - Full immure response to the virus Anti HBc + HBeAg - Anti-HBs + HBV DNA - Anti-HBe + No evidence of acute infection Anti HBc IgM -
HCV gonotypes
HCV Λοίμωξη Η πρωτοπαθής λοίμωξη από HCV είναι ασυμπτωματική στους περισσότερους ασθενείς Πιθανόν λιγότεροι από 10% των ασθενών με πρωτοπαθή λοίμωξη αυτοϊώνται Η θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική κατά τη διάρκεια της πρωτοπαθούς λοίμωξης Ασυμπτωματική φορεία του HCV μπορεί να υφίσταται, οπότε υπάρχει ελάχιστη καταστροφή ήπατος, οι δε τρανσαμινάσες είναι φυσιολογικές για πολλά έτη Σε χρόνια λοίμωξη, η κίρρωση αναπτύσσεται σε περίπου 18 χρόνια, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί και περίπου σε 2 χρόνια σε μικρό αριθμό ασθενών Περίπου 3-5% των ασθενών με κίρρωση αναπτύσσουν καρκίνο του ήπατος κάθε έτος. Αθροιστικά μπορεί να φτάσει το 50% σε διάστημα 10 ετών Πάνω από 50% των ασθενών με χρόνια λοίμωξη από HCV παρουσιάζουν κρυοσφαιριναιμία, αλλά μόνο 1-5% παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα Προγνωστικοί παράγοντες σχετιζόμενοι με τον ιό είναι : ιϊκό φορτίο κατά τη λοίμωξη, ο γονότυπος του ιού και τα σχεδόν είδη Προγνωστικοί παράγοντες σχετιζόμενοι με τον ασθενή είναι : η ηλικία, το φύλο, το γενετικό υλικό, ο HLA γονότυπος και η λήψη αλκοόλ
Λοίμωξη από ηπατίτιδα C
Natural history of Chronic HCV
Pathogenesis of Chronic hepatitis C
Χρόνια λοίμωξη από Ηπατίτιδα C Οι παράγοντες που συσχετίζονται με την ανάπτυξη επιπλοκών μπορεί να συνδέονται με : 1. Ενδογενή χαρακτηριστικά του ιού (ιϊκοί παράγοντες) 2. Γενετικώς προσδιοριζόμενα χαρακτηριστικά των προσβεβλημένων ατόμων π.χ. ανοσοανεπάρκεια 3. Μη γενετικώς προσδιοριζόμενα χαρακτηριστικά προσβεβλημένων ατόμων π.χ. ηλικία αλκοολισμός Η ταυτοποίηση των ασθενών που πιθανότατα θα αναπτύξουν κίρρωση του ήπατος σε βραχύ χρονικό διάστημα έχει σημασία, όπως επίσης θα μπορούσε να βοηθήσει στην απόφαση για θεραπεία
Χρόνια λοίμωξη από Ηπατίτιδα C Ιϊκοί παράγοντες Υψηλά επίπεδα ιαιμίας Γονότυπος 1b και 1α?? Βαθμός γενετικής ποικιλίας του ιού (quasispecies)
Ηπατίτιδα C Βασικό αίτιο νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως Σπάνια αυτόματη κάθαρση από τον ιό Μέγιστο πρόβλημα η μετάπτωση σε κίρρωση ή ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα Η οξεία και χρόνια μορφή διατρέχουν στην πλειοψηφία τους υποκλινικώς Στην πλειονότητα των αρρώστων απαιτείται μακρά διάρκεια (25-40χρόνια) πριν από την κλινικώς εμφανή χρόνια ηπατοπάθεια
Ιός Ηπατίτιδας Ε RNA ιός calcivirus? 27-30 mm ή 32-34 mm Περίοδος επωάσεως 6 (3-9) εβδομάδες Συχνότερη προσβολή σε ηλικία 15-39 ετών Γυναίκες : άνδρες περίπου 1 Ικτερική : αντικτερική μορφή =? Θνησιμότητα εγκύων = 10-20%
HEV Μετάδοση πρωτίστως δια της στοματικής οδού μόλυνση πόσιμου ύδατος Μεγάλες επιδημίες : Ινδία, Πακιστάν, Δυτική Κίνα, Μπούρμα, Αφρική Βασική διαφορά από τον HAV η μεγάλη θνησιμότητα μεταξύ εγκύων γυναικών
HEV έλεγχος Στην καθημερινή πράξη έλεγχος anti-hev με ELISA Αρχικά εμφάνιση anti-hev IgM που ακολουθείται από anti-hev IgC Τα anti-igc παραμένουν σε υψηλούς τίτλους για 3,5 χρόνια HEV-RNA ελέγχεται με RT-PCR Η συνήθης σειρά θετικότητας των δοκιμασιών είναι: HEV- RNA αύξηση ALT anti- HEV IgM anti- HEV IgG
Distribution of Delta Hepatitis Endemic Areas Mediterranean area Middle Εast Epidemic outbreaks Northern Africa Amazon Basin Non endemic areas High risk groups
HDV TRANSMISSION Parenteral via blood or blood Products Intra Familial Spread in Endemic areas
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημειώματα
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1060.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Αγαθοκλής Τσατσούλης, Επαμεινώνδας Τσιάνος, Ιωάννης Μπασούκας, Ευάγγελος Μπριασούλης, Λεωνίδας Χρήστου, Σταυρούλα Τσιάρα, Γεώργιος Καλαμπόκης, Κωνσταντίνος Κατσάνος, Ελένη Καψάλη, Μαρία Κοσμίδου Γεράσιμος Μπαλταγιάννης, Στυλιανός Τίγκας, Δημήτριος Χριστοδούλου, Γεώργιος Πενθερουδάκης, Γεώργιος Καλαμπόκης. Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος. «Παθοφυσιολογία ΙΙ. Γαστρεντερολογία». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1060.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/.