15 ο Δημοηικό Στολείο Χανίων http://15dim-chania.edu.gr Μάθημα Τ.Π.Ε. Θεμαηική Ενόηηηα «Προγραμμαηίζω ηον σπολογιζηή» Προγραμμαηιζμός με ηο Scratch Διδαζκαλία προγραμμαηιζηικών εννοιών 1) Δνκή αθνινπζίαο 2) Αξρηθνπνίεζε 3) Παξάιιειε εθηέιεζε γεγνλόηωλ 4) Επηθνηλωλία/ ζπγρξνληζκόο κε κελύκαηα Δομή ακολοσθίας Δνκή αθνινπζίαο ή ζεηξηαθή δνκή έρνπκε όηαλ νη εληνιέο έρνπλ ζπλδεζεί κεηαμύ ηνπο θαη εθηεινύληαη ε κία κεηά ηελ άιιε κε ηε ζεηξά. Δειαδή κεηά από κηα εληνιή αθνινπζεί ε επόκελε. Σρεδόλ όιεο νη εληνιέο ηνπ Scratch κπνξνύλ λα ελωζνύλ θαη λα ζρεκαηίζνπλ απηή ηε δνκή. Γηα παξάδεηγκα: Παξάδεηγκα δνκήο αθνινπζίαο Πξνζέμηε ηελ παξαθάησ δηαθνξά! Η θηγνύξα πξώηα θηλείηαη 100 βήκαηα θαη έπεηηα κηιάεη! Η θηγνύξα πξώηα κηιάεη θαη έπεηηα θηλείηαη 100 βήκαηα! Δνκή αθνινπζίαο ζπλαληάκε θαη ζηελ πξαγκαηηθή δσή, γηα παξάδεηγκα ζε κηα ζπληαγή καγεηξηθήο. 1
1. Βάιε ην ιάδη ζην ηεγάλη 2. Άλαςε ην κάηη 3. Άζε ην ιάδη κέρξη λα θάςεη 4...θιπ Δνκή αθνινπζίαο Μπνξνύκε λα έρνπκε πάξα πνιιέο εληνιέο πνπ ζπλδένληαη ε κία κεηά ηελ άιιε. Οη εληνιέο απηέο εθηεινύληαη ε κία κεηά ηελ άιιε κε ηε ζεηξά πνπ ηηο έρνπκε ελώζεη! Σσνηεηαγμένες και καηεσθύνζεις Οη ζπληεηαγκέλεο κηαο θηγνύξαο είλαη ε ζέζε ηεο πάλω ζηε ζθελή. Απνηεινύληαη από δύν ηηκέο, ην x θαη ην y. Τν x είλαη πόζα βήκαηα αξηζηεξά ή δεμηά βξίζθεηαη ε θηγνύξα ζε ζρέζε κε ηε κπιε θαηαθόξπθε γξακκή. Τν y είλαη πόζα βήκαηα πάλω ή θάηω βξίζθεηαη ε θηγνύξα ζε ζρέζε κε ηελ πνξηνθαιί νξηδόληηα γξακκή. Η Σθελή Όηαλ ε θηγνύξα βξίζθεηαη αξηζηεξά από ηελ κατακόρυφη μπλε γραμμή ην x ηεο έρεη αξλεηηθή ηηκή. Όηαλ ε θηγνύξα βξίζθεηαη θάησ από ηελ οριζόντια πορτοκαλί γραμμή ην y ηεο έρεη αξλεηηθή ηηκή. Γηαηί πξέπεη λα γλσξίδνπκε γηα ηηο ζπληεηαγκέλεο;; Δηόηη γηα λα κπνξνύκε λα πξνγξακκαηίζνπκε κηα θηγνύξα ζα πξέπεη λα γλσξίδνπκε θάζε ρξνληθή ζηηγκή ζε πνην ζεκείν βξίζθεηαη ζηε ζθελή θαη ζε πνην ζεκείν ζέινπκε λα ηε κεηαθηλήζνπκε!! 2
Παξάδεηγκα ρξήζεο ζπληεηαγκέλωλ νξίδνπκε ηελ θαηεύζπλζε ηνπ θνξηηζηνύ πξνο ηα δεμηά. Σηε ζπλέρεηα κε ηελ εληνιή ην θνξίηζη θηλείηαη. Τν απνηέιεζκα είλαη όηη ε ζέζε x από -100 έγηλε 100. Τν y δελ άιιαμε δηόηη ην θνξίηζη δελ θηλήζεθε νύηε πξνο ηα πάλω νύηε πξνο ηα θάηω, παξά κόλν πξνο ηα δεμηά, δειαδή πξνο ηελ θαηεύζπλζε πνπ είρακε θαζνξίζεη κε ηελ εληνιή «δείμε ζηελ θαηεύζπλζε 90»! Οη ζπληεηαγκέλεο x θαη y θάζε θηγνύξαο θαίλνληαη ζηελ πεξηνρή πάλω από ηα ζελάξηα. Εθεί θαίλεηαη θαη ε θαηεύζπλζε ηεο θηγνύξαο. Δείηε ηε κπιε γξακκνύια. Αρτικοποίηζη Κάζε θηγνύξα ξπζκίδνπκε λα μεθηλάεη ηα ζελάξηά ηεο κε ηελ εληνιή. Γηα θάζε θηγνύξα πξέπεη λα θαζνξίζνπκε ζε πνην ζεκείν ζα εκθαλίδεηαη ζηελ αξρή ηωλ ζελαξίωλ ηεο, δειαδή ηα x θαη y, κε ηελ εληνιή. Επίζεο πξέπεη λα θαζνξίζνπκε πξνο ηα πνύ ζέινπκε λα θηλεζεί κόιηο μεθηλήζνπλ ηα ζελάξηα, δειαδή ηελ θαηεύζπλζή ηεο, κε ηελ εληνιή. 3
Παξάδεηγκα αξρηθνπνίεζεο θηγνύξαο x: -180, y: -100. πξνο ηα αξηζηεξά (θαηεύζπλζε -90). θαζνξίδνπκε όηη ε αξρηθή ζέζε ηεο θηγνύξαο είλαη ε θαζνξίδνπκε όηη ε θηγνύξα κόιηο θηλεζεί ζα πάεη Παράλληλη εκηέλεζη γεγονόηων Γεγνλόο ή ζπκβάλ νλνκάδνπκε έλα ζύλνιν ελωκέλωλ εληνιώλ κηαο θηγνύξαο, πνπ ελεξγνπνηείηαη πρ κε ηελ εληνιή (κε ηελ επηινγή νπνηνπδήπνηε πιήθηξνπ). Μπνξνύκε λα πξνγξακκαηίζνπκε έλα γεγνλόο κηαο θηγνύξαο λα μεθηλά ηελ ίδηα ρξνληθή ζηηγκή κε θάπνην άιιν γεγνλόο ηεο ίδηαο ή άιιεο θηγνύξαο. Γηα λα γίλεη απηό πξέπεη λα ελεξγνπνηήζνπκε ηα γεγνλόηα κε ην ίδην πιήθηξν ή κε ηελ εληνιή. Όκωο, αθόκε θαη αλ δύν γεγνλόηα ελεξγνπνηνύληαη κε δηαθνξεηηθά πιήθηξα, είλαη δπλαηόλ ε εθηέιεζή ηνπο λα ζπκπέζεη ρξνληθά. Τόηε ιέκε όηη έρνπκε παξάιιειε εθηέιεζε γεγνλόηωλ. Παξάδεηγκα παξάιιειεο εθηέιεζεο γεγνλόηωλ δηαθνξεηηθώλ θηγνύξωλ Σύλνιν ελεξγεηώλ (εληνιώλ) ηεο γάηαο πνπ εθηειείηαη κόλν όηαλ παηήζνπκε ην πιήθηξν 0. Σύλνιν ελεξγεηώλ (εληνιώλ) ηνπ ζθύινπ πνπ εθηειείηαη κόλν όηαλ παηήζνπκε ην πιήθηξν θελό. Η εθηέιεζε ησλ δύν γεγνλόησλ ηνπ παξαπάλσ παξαδείγκαηνο κπνξεί λα ζπκπέζεη, αλάινγα κε ηε ρξνληθή ζηηγκή πνπ επηιέγνπκε λα ηα ελεξγνπνηήζνπκε παηώληαο ηα αληίζηνηρα πιήθηξα. Δειαδή ηα γεγνλόηα κπνξνύλ λα εθηειεζηνύλ παξάιιεια. Τα γεγνλόηα πνπ εθηεινύληαη παξάιιεια κπνξεί λα είλαη γεγνλόηα δηαθνξεηηθώλ θηγνύξωλ, όπωο ζην παξαπάλω παξάδεηγκα, ή γεγνλόηα κηαο θηγνύξαο, όπωο ζην επόκελν παξάδεηγκα. Παξάδεηγκα παξάιιειεο εθηέιεζεο γεγνλόηωλ ηεο ίδηαο θηγνύξαο 1 ν ζελάξην 2 ν ζελάξην 3 ν ζελάξην 4
Τν γαηάθη κπνξεί λα εθηειέζεη ηξεηο ζηνίβεο εληνιώλ, αξθεί λα παηήζνπκε ηα αληίζηνηρα πιήθηξα 0, 1, θελό. Μπνξεί απηά ηα ζύλνια εληνιώλ λα εθηειεζηνύλ αλεμάξηεηα ην έλα από ην άιιν. Μπνξεί όκσο ε εθηέιεζή ηνπο λα ζπκπέζεη ρξνληθά εμαξηάηαη από ην πόηε ζα επηιέμνπκε λα παηήζνπκε ηα πιήθηξα πνπ ηα ελεξγνπνηνύλ. Παξάιιειε εθηέιεζε γεγνλόησλ ζπλαληάκε θαη ζηελ πξαγκαηηθή δσή, γηα παξάδεηγκα ζε κηα ζπληαγή καγεηξηθήο. 1. Βάιε ην ιάδη ζην ηεγάλη 2. Άλαςε ην κάηη 3. Άζε ην ιάδη κέρξη λα θάςεη Γεγνλόο «πξνεηνηκαζία ιαδηνύ» Δνκέο αθνινπζίαο 1. Κόςε ηηο παηάηεο 2. Πιύλε ηηο παηάηεο Γεγνλόο «πξνεηνηκαζία παηάηαο» Παξάιιειε εθηέιεζε γεγνλόησλ Θα κπνξνύζακε λα εηνηκάζνπκε ηηο παηάηεο πξηλ αζρνιεζνύκε κε ην ιάδη. Όκσο γηα λα θεξδίζνπκε ρξόλν κπνξνύκε λα εηνηκάζνπκε ηηο παηάηεο ηελ ώξα πνπ δεζηαίλεηαη ην ιάδη. Σηελ πεξίπησζε απηή ηα ζπκβάληα «πξνεηνηκαζία ιαδηνύ» θαη «πξνεηνηκαζία παηάηαο» εθηεινύληαη ηαπηόρξνλα, δειαδή παξάιιεια. Επικοινωνία με μηνύμαηα Σηελ επηθνηλωλία κε κελύκαηα ζπκκεηέρνπλ ηνπιάρηζηνλ δύν θηγνύξεο. Η κία θηγνύξα κεηαδίδεη έλα κήλπκα κε ηελ εληνιή θαη ε άιιε ην ιακβάλεη κε ηελ εληνιή. Παξάδεηγκα επηθνηλωλίαο κε κελύκαηα Τν θνξίηζη κεηαδίδεη ην κήλπκα πεξπάηεζα, ην αγόξη ην ιακβάλεη θαη κεηά κηιάεη. Πξνζέμηε! Οη ελέξγεηεο ηνπ θνξηηζηνύ θαη ηνπ αγνξηνύ δελ είλαη παξάιιεια γεγνλόηα! Τν αγόξη εθηειεί ηηο ελέξγεηέο ηνπ (δειαδή κηιάεη) αφού πρώτα ιάβεη ην κήλπκα από ην θνξίηζη, δειαδή αθνύ ην θνξίηζη έρεη ηειεηώζεη ηηο ελέξγεηέο ηνπ!! 5