Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για τα Δικαιώματα των Παιδιών «Παιδιά Πρόσφυγες, Παιδιά Μετανάστες, μα πάνω απ όλα Παιδιά» Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Μπλούχου Στεφανία, ΠΕ 70 Σχολικό έτος: 2015-2016
Λίγα λόγια για το πρόγραμμα Φέτος η UNICEF, η μεγαλύτερη ανθρωπιστική οργάνωση για τα παιδιά συμπληρώνει 70 χρόνια προσφοράς και έργου, με οδηγό πάντα τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, της οποίας είναι ο Θεματοφύλακάς της. Βασικός σκοπός της είναι η προώθηση και η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού μέσα από πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει, όπως το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα «Τα Παιδιά Γράφουν και Ζωγραφίζουν τα Δικαιώματά τους, το 2016», σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που χρόνο με το χρόνο κερδίζει την αγάπη ολοένα και περισσότερων σχολείων. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που προωθεί τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Οι μαθητές με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά, να αναπτύξουν τη φαντασία τους, τις απόψεις τους και τα συναισθήματά τους σχετικά με τα δικαιώματά τους. Ένα πρόγραμμα που τους βοηθάει να αναγνωρίσουν την αξία της συνεργασίας και της αρμονικής λειτουργίας μέσα στην ομάδα, του σεβασμού προς τον άλλον, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, το διαφορετικό. Μπορεί να συμβάλλει επίσης αποφασιστικά στην καταπολέμηση φαινομένων εκφοβισμού (bullying), ξενοφοβίας και ρατσισμού. Έχει αναγνωρισθεί από την Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Παιδιού που εδρεύει στη Γενεύη, ως το καλύτερο που υλοποιείται στη χώρα μας για την προώθηση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Οι μαθητές των παιδικών σταθμών, των νηπιαγωγείων και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού καλούνται να δημιουργήσουν με ομαδικές εργασίες μια αφίσα. Οι μαθητές της τρίτης και της τετάρτης Δημοτικού ένα παραμύθι και οι μαθητές της πέμπτης και της έκτης ένα βιβλίο με λόγια και εικόνες ή μια εφημερίδα για τα δικαιώματά τους και τι ζητούν από τους μεγάλους, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, όλους μας.
Τι κάναμε: Με την ολοκλήρωση της συμμετοχής μας στο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα της Unicef με τίτλο «Σχολεία Υπερασπιστές των Παιδιών, 2015-2016» που υλοποιείται με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε στο 18 ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Τα παιδιά γράφουν και ζωγραφίζουν τα Δικαιώματά τους» που σχεδιάστηκε και υλοποιείται επίσης από τους παραπάνω φορείς. Αρχικά οι μαθητές και οι μαθήτριες της Δ τάξης ενημερώθηκαν για τον θεματικό άξονα του παραμυθιού που ήταν «Παιδιά Πρόσφυγες, Παιδιά Μετανάστες, μα πάνω απ όλα Παιδιά». Εντόπισαν τις λέξεις έννοιες κλειδιά όπως πρόσφυγας, μετανάστης, παιδί. Έχοντας εμπειρία και βιωματικές δραστηριότητες για τα Δικαιώματα των Παιδιών, προχωρήσαμε στις παρακάτω δράσεις: Α φάση: Αναζήτηση και επεξεργασία κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού στην ιστοσελίδα της Unicef Με τη βοήθεια των ΤΠΕ παρακολουθήσαμε και συζητήσαμε φωτογραφικά αφιερώματα σχετικά με το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα: α)«ένα συγκλονιστικό οδοιπορικό στη Λέσβο» στο http://bit.ly/1pchuon β) «Πρόσφυγες στην Ευρώπη: Τότε και Τώρα» στο http://bit.ly/1vc0v4z Επιπλέον, στο ακόλουθο link:https://www.youtube.com/user/unicefgreece/videos παρακολουθήσαμε βίντεο της UNICEF σχετικά με το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα. Ανατρέξαμε στα παρακάτω λογοτεχνικά κείμενα Βιβλία: 1. «Έχω Δικαίωμα, UNICEF εικονογραφημένα διηγήματα και ένα ποίημα του Α. Σαμαράκη για τα Δικαιώματα των Παιδιών. 2. «Έχω Πάντα Δικαίωμα», UNICEF. Ένα βιβλίο για τα Δικαιώματα του Παιδιού που περιλαμβάνει δημιουργήματα των καλύτερων συγγραφέων παιδικού βιβλίου της χώρας. 3. «Με τα Παιδιά για τα Παιδιά» - Εκδόσεις Νίκας. Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων του παιδιού σε όλο τον κόσμο αλλά και οι προσπάθειες εκατομμυρίων πολιτών για την υπεράσπισή τους μαζί με προτάσεις για έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του συγγραφέα Ηλία Λυμπέρη. Τέλος, τα παιδιά δανείστηκαν τόσο από τη σχολική βιβλιοθήκη όσο και από την παιδική Βιβλιοθήκη της πόλης τους βιβλία σχετικά με τον
θεματικό άξονα του προγράμματος, τα παρουσίασαν στην τάξη καθώς και αντίστοιχα κείμενα του Ανθολογίου της Γ και Δ τάξης. Β φάση: Επίσκεψη στην Εικαστική Έκθεση «Εγώ πρόσφυγας, εσύ πρόσφυγας, αυτός πρόσφυγας» Την Πέμπτη 12 Μαΐου 2016, οι μαθητές της Δ τάξης επισκέφτηκαν την Εικαστική έκθεση των μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου Αμμοχωρίου Φλώρινας με τίτλο «Εγώ πρόσφυγας, εσύ πρόσφυγας, αυτός πρόσφυγας» που φιλοξενείται στην Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Ζωγράφων Φ.Σ.Φ. Αριστοτέλη (http://ppf.edu.gr/activities/episkepsi-seeikastiki-ekthesi). Η έκθεση πραγματεύεται το προσφυγικό με αφορμή την Μικρασιατική Καταστροφή, την εισβολή στην Κύπρο και τη σύγχρονη πραγματικότητα.
Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με μια σκληρή πραγματικότητα μέσα από την καλλιτεχνική προσέγγιση ιστορικών και σύγχρονων γεγονότων. Εντυπωσιάστηκαν, προβληματίστηκαν, ένιωσαν θλίψη μέσα από την ένταση των εκθεμάτων. Αντιλήφθηκαν ότι η ζωή των παιδιών ανά τον κόσμο δεν είναι πάντα εύκολη κι ευχάριστη κι ότι τα Δικαιώματα των Παιδιών για τα οποία τόσες Διακηρύξεις έχουν διατυπωθεί καταπατώνται πολλές φορές με βάναυσο τρόπο.
Ενδυνάμωσαν την πεποίθησή τους ότι πρέπει να αγωνιστούν με όποιον τρόπο μπορούν για να αμβλύνουν τις αντιθέσεις, τις κοινωνικές αδικίες και οποιαδήποτε μορφή βίας.
Γ φάση: Συγγραφή και εικονογράφηση του παραμυθιού Τα παιδιά ανακαλώντας προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες που αποκόμισαν στη Γ τάξη από τη συμμετοχή τους στο Δίκτυο Δημιουργικής Γραφής «Μια ιστορία ταξιδεύει» (http://ppf.edu.gr/activities/mia-istoria-taxideyei-gtaxi) επιδόθηκαν στη συγγραφή του παραμυθιού σε ομάδες. Μέσα από συζήτηση και επιχειρηματολογία ακολούθησε η δημιουργική σύνθεση της ιστορίας. Στο τέλος δόθηκε ένας ευρηματικός και δηκτικός τίτλος και η διαδικασία ολοκληρώθηκε με την εικονογράφηση του παραμυθιού.
ΣΥΓΓΡΑΦΗ & ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ: ΜΠΛΟΥΧΟΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2015-2016
Δ φάση: Αποστολή του παραμυθιού στην Ελληνική Eθνική Επιτροπή της UNICEF Μετά την αποστολή του παραμυθιού μας στην UNICEF λάβαμε ειδικό έπαινο για τον ζήλο και ενθουσιασμό που δείξαμε με τη συμμετοχή μας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ειδικότερα επαίνεσαν «την πολύτιμη συμβολή μας στην συλλογική ανάδειξη τόσο της αξίας της συμμετοχής, της συνεργασίας, της δημιουργικότητας, όσο της αγάπης και του σεβασμού προς τον άλλον, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, το διαφορετικό». Διαπίστωσαν ότι «τα παιδιά κατανόησαν το έργο της UNICEF για την προώθηση και προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού, έμαθαν καλύτερα τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους, την σπουδαιότητα της συνεργασίας και εφοδιάστηκαν με αξίες και ιδανικά που συμβάλλουν στην πρόοδο της κοινωνίας». Ε φάση: Παρουσίαση του παραμυθιού σε ειδική έκθεση Η Ελληνική Eθνική Επιτροπή της UNICEF μας ενημέρωσε με επιστολή της ότι σε ημερομηνία κοντινή της 20 ης Νοεμβρίου 2016 (επετείου της υιοθέτησης της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού) το έργο μας θα παρουσιαστεί σε ειδική έκθεση σε κεντρικό σημείο της Αθήνας.
Άνθρωποι των Τεχνών και των Γραμμάτων, καθώς και εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας θα αποτελούν την Ειδική Επιτροπή, η οποία θα αξιολογήσει τα έργα συμμετοχής. Αξιολόγηση του προγράμματος Η εκπαίδευση στα Δικαιώματα του Παιδιού αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εμπειρία για τους εμπλεκόμενους μαθητές και δασκάλους κι εμπλουτίζει τη σχολική ζωή με δραστηριότητες οι οποίες προάγουν τη διαθεματικότητα, αξιοποιούν συμβάντα της τρέχουσας επικαιρότητας και ενθαρρύνουν την υιοθέτηση στρατηγικών και τεχνικών μάθησης (συνεργατική μάθηση, βιωματική) οι οποίες μπορούν να εφαρμοσθούν και στη λοιπή μαθησιακή διαδικασία. Η όλη διαδικασία, υλοποιούμενη μέσα στη σχολική τάξη, αποτελεί ένα μάθημα δημοκρατίας καθώς προάγονται αξίες όπως η ισότητα, η ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, η ανοχή στο διαφορετικό, ο σεβασμός προς τον συνάνθρωπο και των δικαιωμάτων του. Μακροπρόθεσμα, η ενσωμάτωση των αξιών αυτών στον τρόπο σκέψης, σε πρακτικές της καθημερινής ζωής, στη νοοτροπία των μαθητών, αποσκοπεί στην προετοιμασία τους ως μελλοντικούς ενεργούς πολίτες οι οποίοι γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, σέβονται τις υποχρεώσεις τους, αλλά προασπίζονται και τα δικαιώματα ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και κοινωνικά ευπαθών συμπολιτών μας.