Επιπολασμός παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νοσηρότητα μεταξύ των κατοίκων κλειστού αγροτικού νησιωτικού πληθυσμού Χρήστος Καπέλιος, Ιωάννης Ιωαννίδης, Ιωάννης Κυριαζής, Κωνσταντίνος Σγούρος, Χαρίλαος Δημοσθενόπουλος, Εριφύλη Χατζηγγελάκη, Σταύρος Λιάτης Επιστημονική Ομάδα Perseas E.Μ.Πα.Κ.Α.Ν. 4 η Συνάντηση ειδικών σε θέματα καρδιομεταβολικού κινδύνου: αμφιλεγόμενα θέματα αιχμής Αθήνα, 10-12 Δεκεμβρίου 2015
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάφορες επιδημιολογικές μελέτες, μεταξύ των οποίων και η μελέτη-ορόσημο Framingham Heart Study που ξεκίνησε το 1948 στην ομώνυμη πόλη και συνεχίζεται έως και σήμερα, έχουν χρησιμεύσει στην αναγνώριση παραγόντων που ενέχουν προγνωστική αξία για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων Μεταξύ των παραγόντων αυτών η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η δυσλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης κατέχουν περίοπτη θέση Mahmood SS, et al. Lancet 2014;383:999-1008
ΣΚΟΠΟΣ Ο προσδιορισμός του επιπολασμού των κλασικών παραγόντων καρδιαγγειακής νοσηρότητας και των ίδιων των καρδιαγγειακών νοσημάτων στους κατοίκους της Ελαφονήσου Λακωνίας, ενός κλειστού, παραδοσιακά αγροτικού πληθυσμού του ελλαδικού χώρου.
ΜΕΘΟΔΟΙ Διανεμήθηκαν και μελετήθηκαν οι απαντήσεις σε σταθμισμένα ερωτηματολόγια κλειστού τύπου για: α) τα βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά β) την παρουσία των κυριότερων παραγόντων κινδύνου καρδιαγγειακής νοσηρότητας και γ) την παρουσία γνωστής καρδιαγγειακής νόσου κατά το χρονικό διάστημα 2012-2014. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε λιπομέτρηση, μέτρηση σωματικού βάρους και ύψους, μέτρηση περιφέρειας μέσης και ισχίου, λιπιδαιμικό και γλυκαιμικό προφίλ, καθώς και μέτρηση αρτηριακή πίεσης και των 4 άκρων με υπολογισμό του κνημοβραχιόνιου δείκτη (ΑΒΙ).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ι Πληθυσμός της μελέτης 612 άτομα (77,8% του συνόλου των μόνιμων ενήλικων κατοίκων του νησιού): * ** - 598 (97,7%) έδωσαν απαντήσεις στα ερωτηματολόγια - 601 (98,2%) δέχτηκαν να υποβληθούν σε αιμοληψία - 292 (47,7%) ήταν άνδρες (Ν=8) (Ν=8) - 164 (27%) είχαν ηλικία >65 ετών με μέση ηλικία τα : 49.3 ± 9.7 έτη
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΙ Χαρακτηριστικό Μέση τιμή ± ΤΑ ή Αριθμός (%) Εκπαίδευση Αναλφάβητος/Λίγες τάξεις δημοτικού Απόφοιτος δημοτικού Απόφοιτος γυμνασίου Απόφοιτος λυκείου/μέσης σχολής Απόφοιτος ανώτερης/ανώτατης σχολής * ** 83 (14,2) 191 (32,6) 85 (14,5) 150 (25,6) 76 (13,0) Οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακή νόσου 198 (33,6) Κάπνισμα Ναι Όχι Τέως 224 (37,2) 286 (47,5) 92 (15,3) Πακέτα-έτη 28,5 ± 28,2 Αλκοόλ 277 (46,2) Ποτήρια/βδομάδα 4 ± 4,1 Είδος αλκοολούχου ποτού Μπύρα Κρασί Μπύρα + Κρασί Άλλο 39 (14,4) 113 (41,9) 108 (40) 10 (3,7) Έτη κατανάλωσης αλκοόλ 21,8 ± 15,2 (Ν=8) (Ν=8)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΙΙ Χαρακτηριστικό Μέση τιμή ± ΤΑ ή Αριθμός (%) Ύψος (cm) 162,9 ± 10,1 Βάρος (kg) 74,8 ± 17,6 Δείκτης Μάζας Σώματος (kg/m²) Άνδρες Γυναίκες Περιφέρεια Μέσης (cm) Άνδρες Γυναίκες Περιφέρεια Ισχίου (cm) Άνδρες Γυναίκες Λίπος Σώματος (%) Άνδρες Γυναίκες 28,2 ± 6,2 27,8 ± 5,6 28,5 ± 6,6 95,2 ± 16,2 97,9 ± 16,4 92,7 ± 15,8 104,6 ± 12,0 102,6 ± 10,4 106,4 ± 13,1 30,2 ± 10,4 24,4 ± 8,4 35,5 ± 9,1
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙV Κατανομή συμμετεχόντων ανά τιμή δείκτη μάζας σώματος * ** (Ν=8) (Ν=8) Το 71,5 του πληθυσμού είχε παθολογική τιμή ΔΜΣ!!!
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ V Αρτηριακή Πίεση Μέση συστολική αρτηριακή πίεση: 134,1 ± 22,9 mmhg Μέση διαστολική αρτηριακή πίεση: 79,1 ± 12,1 mmhg Ιστορικό υπέρτασης: 186 (31,1%) εκ των οποίων 173 (93%) ελάμβανε αγωγή [ΑΤ-ΙΙ/διουρητικό (21,4%), ΑΤ-ΙΙ (9,8%) ή ΑΜΕΑ (8,7%)] Εκ των συμμετεχόντων που δεν είχαν γνωστή αρτηριακή υπέρταση, οι 120 (29,4%) εμφάνιζαν παθολογική τιμή πίεσης κατά τη μέτρησή της
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ VΙ Λιπιδαιμικό προφίλ Ολική Χοληστερόλη: 188 ± 39 mg/dl LDL Χοληστερόλη: 119 ± 34 mg/dl HDL Χοληστερόλη: 49 ± 15 mg/dl Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας: 186 (31,1%) εκ των οποίων 146 (78,5%) ελάμβανε αγωγή (συχνότερα στατίνη (78%) και στατίνη/ εζετιμίμπη (15,8%) Εκ των συμμετεχόντων που δεν είχαν γνωστή δυσλιπιδαιμία, οι 207 (50,6%) εμφάνιζαν παθολογικά υψηλές τιμές ολικής χοληστερόλης
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ VΙΙ Σακχαρώδης διαβήτης Γλυκόζη νηστείας: 96 ± 23 mg/dl Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: 5,1 ± 0,81% Ιστορικό ΣΔ: 46 (7,7%) Από μετρήσεις Glu νηστείας και HBA1c ετέθη η διάγνωση του ΣΔ σε επιπλέον 25 άτομα (4,2%) ΣΥΝΟΛΟ 11.9% Η διάγνωση του προ-διαβήτη ετέθη σε 29 άτομα (4,8%) με βάση HbA1c, σε 127 άτομα (21,1%) με βάση τη Glu νηστείας και σε 13 άτομα (2,2%) με αμφότερες τις μεθόδους.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ VΙΙΙ Καρδιαγγειακή νοσηρότητα Στεφανιαία Νόσος: 38 (6,4%) Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο: 12 (2,1%) Περιφερική Αγγειακή Νόσος (ΠΑΝ): 49 (8,2%) Κολπική Μαρμαρυγή: 13 (2,2%) Μεταξύ των ατόμων που δεν ανέφεραν ΠΑΝ: - 15 άτομα (2,8%) είχαν ΑΒΙ <0,8 (95% PPV) ενώ - 40 άτομα (7,5%) είχαν ΑΒΙ <0,9
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η δυσλιπιδαιμία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα συχνοί μεταξύ των κατοίκων του κλειστού αγροτικού πληθυσμού της Ελαφονήσου Ο πραγματικός τους επιπολασμός φαίνεται να υποεκτιμάται σημαντικά λόγω της απουσίας οργανωμένων προγραμμάτων απλού προσυμπτωματικού ελέγχου ή/και ενημέρωσης. Η οργάνωση τέτοιων προγραμμάτων πρέπει να αποτελέσει πρωτεύοντα στόχο του συστήματος υγείας μας.
Ευχαριστώ