Διπλωματική Εργαςία ΚΕΛΕΡΟΥΘ ΑΡΟΣΤΟΛΟΥ ΜΕΛΕΤΘ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΑΜΜΕΣ ΜΕΣΘΣ ΤΑΣΘΣ ΣΤΘΝ ΡΕΙΟΧΘ ΤΩΝ ΤΙΚΑΛΩΝ ΕΛΕΥΘΕΙΑ ΡΥΓΙΩΤΘ

ΡΑΝΕΡΙΣΤΘΜΙΟ ΡΑΤΩΝ ΤΜΘΜΑ ΘΛΕΚΤΟΛΟΓΩΝ ΜΘΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΡΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΘΜΑΤΩΝ ΘΛΕΚΤΙΚΘΣ ΕΝΕΓΕΙΑΣ Διπλωματική Εργαςία του φοιτθτι του τμιματοσ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν, τθσ Ρολυτεχνικισ Σχολισ του Ρανεπιςτθμίου Ρατρϊν: ΚΕΛΕΡΟΥΘ ΑΡΟΣΤΟΛΟΥ Αρικμόσ Μθτρϊου: 6536 Θζμα: ΜΕΛΕΤΘ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΑΜΜΕΣ ΜΕΣΘΣ ΤΑΣΘΣ ΣΤΘΝ ΡΕΙΟΧΘ ΤΩΝ ΤΙΚΑΛΩΝ Επιβλζπουςα: ΕΛΕΥΘΕΙΑ ΡΥΓΙΩΤΘ Επίκουρη Καθηγήτρια Ράτρα: 2013

2 Σ ε λ ί δ α

ΡΙΣΤΟΡΟΙΘΣΘ Ριςτοποιείται ότι θ διπλωματικι εργαςία με κζμα: «ΜΕΛΕΤΘ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΑΜΜΕΣ ΜΕΣΘΣ ΤΑΣΘΣ ΣΤΘΝ ΡΕΙΟΧΘ ΤΩΝ ΤΙΚΑΛΩΝ» του φοιτθτι του Τμιματοσ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν ΚΕΛΕΡΟΥΘ ΑΡΟΣΤΟΛΟΥ Α.Μ.: 6536 Ραρουςιάςτθκε δθμόςια και εξετάςκθκε ςτο Τμιμα Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Τεχνολογίασ Υπολογιςτϊν ςτισ / / Θ επιβλζπουςα: Ο Διευκυντισ του Τομζα: Ελευκερία Ρυργιϊτθ Επίκουρθ Κακθγιτρια Αντϊνιοσ Αλεξανδρίδθσ Κακθγθτισ 3 Σ ε λ ί δ α

ΕΥΧΑΙΣΤΙΕΣ Αρχικά θα ήθελα να ευχαριςτήςω την επιβλζπουςα τησ διπλωματικήσ εργαςίασ μου, Επίκουρη Καθηγήτρια κα. Ελευθερία Πυργιϊτη, για την άψογη ςυνεργαςία, την ανεκτίμητη καθοδήγηςή τησ και την ςυμβολή τησ ςτην ολοκλήρωςη αυτήσ τησ εργαςίασ. Επίςησ θζλω να ευχαριςτήςω τον προϊςτάμενο του τμήματοσ βλαβϊν τησ ΔΕΗ Τρικάλων, κ. Κωνςταντίνο Αναγνωςτόπουλο, για την παροχή των απαραίτητων δεδομζνων από το αρχείο των βλαβϊν και την πολφτιμη ςυνεργαςία ςτα πλαίςια τησ διπλωματικήσ. Πάνω απ όλα όμωσ θα ήθελα να ευχαριςτήςω την οικογζνειά μου, για την ςτήριξη και την εμπιςτοςφνη τουσ καθ όλη τη διάρκεια των φοιτητικϊν μου χρόνων. Στον Κ.Μ. 4 Σ ε λ ί δ α

Αριθμόσ Διπλωματικήσ Εργαςίασ: Τίτλοσ: ΜΕΛΕΤΘ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΑΜΜΕΣ ΜΕΣΘΣ ΤΑΣΘΣ ΣΤΘΝ ΡΕΙΟΧΘ ΤΩΝ ΤΙΚΑΛΩΝ Φοιτθτισ: ΚΕΛΕΡΟΥΘΣ ΑΡΟΣΤΟΛΟΣ Επιβλζπουςα: ΡΥΓΙΩΤΘ ΕΛΕΥΘΕΙΑ ΡΕΙΛΘΨΘ Ζνα μεγάλο ποςοςτό των ςφαλμάτων ςτα δίκτυα διανομισ μζςθσ τάςθσ οφείλεται ςε πλιγματα από κεραυνοφσ. Οι κεραυνοί μπορεί να προκαλζςουν ςτισ γραμμζσ είτε απλζσ υπερτάςεισ ι και καταςτροφι των μονϊςεων και του εξοπλιςμοφ. Σαν αποτζλεςμα, τα ςφάλματα μπορεί να είναι ςτιγμιαία (τα οποία αποτελοφν και πλειοψθφία) ι μόνιμα που είναι και τα πιο ςοβαρά και ςυνοδεφονται από οικονομικζσ επιπτϊςεισ. Σκοπόσ αυτισ τθσ διπλωματικισ εργαςίασ είναι θ μελζτθ τθσ ςυμπεριφοράσ των γραμμϊν ςε καταπονιςεισ από κεραυνοφσ. Αναλφονται οι βαςικοί παράγοντεσ που ςχετίηονται με τα ςφάλματα από κεραυνοφσ όπωσ, θ πυκνότθτα των κεραυνϊν ςτο ζδαφοσ (GFD), ο αρικμόσ των ςφαλμάτων από άμεςα πλιγματα και από πλιγματα ςε παραπλιςια αντικείμενα και θ ςχζςθ αυτϊν με το ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων που ζχουν καταγραφεί. Επίςθσ παρουςιάηονται κάποια διαγράμματα όπου ςυγκρίνεται το ποςοςτό των ςφαλμάτων από κεραυνοφσ με τα υπόλοιπα είδθ ςφαλμάτων και θ ςυχνότθτα των ςφαλμάτων από κεραυνοφσ ανά εποχι του ζτουσ. Στόχοσ τθσ μελζτθσ είναι θ εφαρμογι τθσ μεκόδου, που κα χρθςιμοποιιςουμε για τθ κεωρθτικι εκτίμθςθ ςφαλμάτων, ςε ζνα πραγματικό ςφςτθμα και οι αποκλίςεισ που παρουςιάηει από τα πραγματικά δεδομζνα, θ πρόβλεψθ των ςφαλμάτων από κεραυνοφσ ςτισ γραμμζσ διανομισ και ο εντοπιςμόσ των «ευάλωτων» τμθμάτων του δικτφου μζςθσ τάςθσ. Τα αποτελζςματα μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για τθ βελτίωςθ τθσ ςυμπεριφοράσ των γραμμϊν ςε πλιγματα από κεραυνοφσ και τθν ελάττωςθ των ςφαλμάτων. Στο πρϊτο κεφάλαιο, γίνεται μια γενικι περιγραφι των ςυςτθμάτων θλεκτρικισ ενζργειασ (ΣΘΕ). Συγκεκριμζνα, παρουςιάηεται θ δομι των ΣΘΕ, οι βαςικζσ τουσ 5 Σ ε λ ί δ α

λειτουργίεσ και τα είδθ των ςφαλμάτων που επθρεάηουν τθν λειτουργία τουσ και διαταράηουν τθν ευςτάκειά τουσ. Στο δεφτερο κεφάλαιο, αναλφεται το φαινόμενο του κεραυνοφ και οι βαςικζσ ζννοιεσ που τον διζπουν. Ρεριγράφεται ο τρόποσ δθμιουργίασ των εκκενϊςεων, τα είδθ των κεραυνϊν και γίνεται μια αναφορά ςτθ γενικι αρχι λειτουργίασ των αλεξικζραυνων. Στο τρίτο κεφάλαιο, παρουςιάηεται ο οδθγόσ του IEEE για τθν βελτίωςθ τθσ ςυμπεριφοράσ των γραμμϊν διανομισ ζναντι κεραυνϊν, πάνω ςτθν οποία βαςίςτθκε και θ ςυγκεκριμζνθ διπλωματικι εργαςία. Σκοπόσ του οδθγοφ αυτοφ είναι να προςδιορίςει τουσ παράγοντεσ που ςυνειςφζρουν ςτισ βλάβεσ από κεραυνό ςτισ εναζριεσ γραμμζσ διανομισ και να παρουςιάςει εναλλακτικζσ λφςεισ για τθν μείωςθ των βραχυκυκλωμάτων. Στο τζταρτο κεφάλαιο, γίνεται θ μελζτθ των γραμμϊν διανομισ τθσ περιοχισ των Τρικάλων. Αρχικά περιγράφεται το κλίμα και θ μορφολογία τθσ περιοχισ που κα μελετθκεί. Στθ ςυνζχεια, δίνεται θ μεκοδολογία τθσ μελζτθσ των γραμμϊν όπωσ ςυγκεντρϊκθκε από τον οδθγό του προθγοφμενου κεφαλαίου και ςτθ ςυνζχεια γίνεται εφαρμογι τθσ μεκοδολογίασ αυτισ ςτισ γραμμζσ διανομισ που τροφοδοτοφν με ενζργεια τουσ οικιςμοφσ και τθν πόλθ των Τρικάλων. Τζλοσ, παρουςιάηονται ςυγκεντρωτικά τα αποτελζςματα για το δίκτυο μζςθσ τάςθσ για να δοκεί μια ςυνολικι εικόνα και δίνονται κάποια ςτατιςτικά ςε ςχζςθ με τισ βλάβεσ από τα οποία κα εξάγουμε ςθμαντικά ςυμπεράςματα. Στο πζμπτο κεφάλαιο, παρουςιάηονται τα ςυμπεράςματα που εξιχκθςαν από τα αποτελζςματα τθσ μελζτθσ. Σχολιάηονται τα αποτελζςματα τθσ κεωρθτικισ εκτίμθςθσ των ςφαλμάτων και τθσ ςχζςθσ τουσ με τα πραγματικά δεδομζνα. Επίςθσ, αναλφονται τα διαγράμματα τθσ μελζτθσ που δείχνουν τον αρικμό των πραγματικϊν ςφαλμάτων από κεραυνοφσ ςε κάκε γραμμι, το πλικοσ αυτϊν ανά εποχι του ζτουσ και θ ςχζςθ των ςφαλμάτων από κεραυνοφσ με τα υπόλοιπα καταγεγραμμζνα ςφάλματα του δικτφου. 6 Σ ε λ ί δ α

Thesis title: FAULTS CAUSED BY LIGHTINING ON OVERHEAD DISTRIBUTION LINES IN TRIKALA, GREECE Student: KELEPOURIS APOSTOLOS Supervisor: PIRGIOTI ELEFTHERIA ABSTRACT A significant share of faults on overhead distribution lines is caused by lightning. Lightning strikes may cause overvoltage or total destruction of insulation and equipment. As a result, faults are considered temporary (the majority of them) or permanent which are the most severe and are followed by economic consequences. This diploma thesis studies the lightning performance of electric power overhead distribution lines. Some of the basic factors such as lightning intensity measured by ground flash density (GFD), the number of direct strokes, the number of induced voltages from nearby strokes and their relation with the actual faults on overhead lines, are thoroughly studied. Moreover, diagrams comparing the faults caused by lightning with the rest of the faults that occur on overhead distribution lines are presented and finally the density of lightning strikes on each season is analyzed. The purpose of this diploma thesis is the application of the guide (that will be used for the estimation of the number of faults by lightning) on a real distribution system, the divergence between the guide s estimations and the actual faults that occurred on the lines, the provision of faults caused by lightning on overhead distribution lines and the detection of the weak parts on the distribution system. The results can be used for the improvement of the lightning performance of overhead distribution lines and the reduction of faults caused by lightning. The first chapter provides general information about the electrical power systems. The general structure, their basic functions and the faults that occasionally occur and disrupt their stability are presented. The second chapter analyzes the incidence of lightning and its basic characteristics. The production of lightning discharges, the types of lighting and the general function of the arresters is described. 7 Σ ε λ ί δ α

The third chapter presents the IEEE guide for the improvement of the lightning performance of electric power overhead distribution lines which is used on this diploma thesis. The purpose of the guide is to define the parameters that contribute to faults by lightning and to present alternatives for reducing lightning-caused flashovers on overhead distribution lines. The fourth chapter contains the application of the guide on the distribution lines in the area of Trikala-Greece. In the beginning, the climate and the morphology of the area is described. Also, the methodology of the calculations which was extracted from the IEEE guide is given in specific steps and it is applied on the distribution lines that provide with energy the villages and the city of Trikala-Greece. Additionally, the final results are organized and presented in order to provide an overview of the area s distribution system and important statistics and diagrams are provided that lead to significant conclusions. The fifth chapter contains the conclusions that were extracted from the fourth chapter s calculations. The results of the theoretical fault estimation and their relation with the actual faults that were detected on the distribution system are analyzed. Furthermore, the diagrams that present the number of the actual lightning-faults that were detected on each distribution line, the number of faults by lightning that occur on every season and the number of faults by lightning in comparison with the rest of the faults that were detected on the distribution system are also explained and analyzed. 8 Σ ε λ ί δ α

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΘ... 12 1.1 Συςτιματα θλεκτρικισ ενζργειασ...12 1.2 Σφάλματα ςτα Συςτιματα Θλεκτρικισ Ενζργειασ...13 2 ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΕΑΥΝΟΥ... 15 2.1 Θλεκτρικι κατάςταςθ τθσ γθσ...15 2.2 Θλεκτρικι ςυμπεριφορά του ςφννεφου...15 2.3 Είδθ κεραυνϊν...17 2.4 Ο μθχανιςμόσ των ατμοςφαιρικϊν εκκενϊςεων...18 2.4.1 Ζναρξθ τθσ εκκζνωςθσ του κεραυνοφ... 18 2.4.2 Θ φάςθ του οχετοφ επιςτροφισ... 19 2.4.3 Συνδετικόσ οχετόσ, απόςταςθ διάςπαςθσ, αρχι λειτουργίασ των αλεξικζραυνων... 20 3 IEEE-ΟΔΘΓΟΣ ΓΙΑ ΤΘΝ ΒΕΛΤΙΩΣΘ ΤΘΣ ΣΥΜΡΕΙΦΟΑΣ ΕΝΑΝΤΙ ΚΕΑΥΝΩΝ ΤΩΝ ΕΝΑΕΙΩΝ ΓΑΜΜΩΝ ΔΙΑΝΟΜΘΣ ΘΛΕΚΤΙΚΘΣ ΕΝΕΓΕΙΑΣ *1+... 23 3.1 Ειςαγωγι...23 3.2 Σκοπόσ και αναφορζσ...23 3.3 Οριςμοί...24 3.4 Ραράμετροι κεραυνϊν...26 3.4.1 Ρτϊςθ κεραυνϊν... 26 3.4.2 Κατανομζσ μζγιςτου ρεφματοσ κεραυνϊν... 29 3.5 Συμπεριφορά εναζριων γραμμϊν διανομισ ςε περίπτωςθ κεραυνοφ...30 3.5.1 Ρλιγματα κεραυνϊν ςε εναζριεσ γραμμζσ... 31 3.5.1.1 Φψοσ καταςκευισ... 31 3.5.1.2 Ρροςταςία από παραπλιςιεσ καταςκευζσ και δζντρα... 32 3.5.2 Βραχυκφκλωμα από επαγόμενθ τάςθ... 34 3.6 Επίπεδο μόνωςθσ γραμμϊν διανομισ...36 3.6.1 CFO τάςθ τθσ ςυνδυαςμζνθσ μόνωςθσ... 37 3.6.2 Ρροςδιοριςμόσ τθσ CFO τάςθσ για καταςκευζσ με μονϊςεισ ςειράσ... 38 3.6.3 Τεχνικά ηθτιματα... 41 9 Σ ε λ ί δ α

3.6.4 Ικανότθτα ξφλου για διακοπι του τόξου... 43 3.7 Ρροςταςία γραμμϊν διανομισ με προςτατευτικοφσ αγωγοφσ...45 3.7.1 Γωνία προςταςίασ... 46 3.7.2 Απαιτιςεισ μόνωςθσ... 46 3.7.3 Αποτελεςματικότθτα τθσ γείωςθσ και επίπεδο μόνωςθσ... 47 3.7.4 Αγωγοί προςταςίασ και αλεξικζραυνα... 48 3.8 Ρροςταςία γραμμϊν με αλεξικζραυνα...48 3.8.1 Μικοσ αγωγϊν ςφνδεςθσ αλεξικζραυνων... 49 3.8.2 Βραχυκφκλωμα από άμεςα πλιγματα... 50 3.8.2.1 Ρροςταςία αλεξικζραυνου άνω φάςθσ... 51 3.8.2.2 Ικανότθτα αλεξικζραυνου ςε άμεςο πλιγμα... 52 3.9 Υποδείγματα χριςθσ οδθγοφ...52 3.9.1 Υπόδειγμα 1 ο -Σχζδιο ξφλινου πυλϊνα 15kV... 52 3.9.2 Υποδειγμα 2 ο -Γραμμι διανομισ 35kV με αγωγό προςταςίασ... 55 4 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΜΕΤΘΣΕΙΣ... 59 4.1 Ειςαγωγι...59 4.2 Μεκοδολογία μελζτθσ...60 4.3 Γραμμζσ του δικτφου μζςθσ τάςθσ...66 4.3.1 Γραμμι R-21... 66 4.3.2 Γραμμι R-22... 72 4.3.3 Γραμμι R-23... 80 4.3.4 Γραμμι R-24... 91 4.3.5 Γραμμι R-25... 101 4.3.6 Γραμμι R-26... 108 4.3.7 Γραμμι R-27... 117 4.3.8 Γραμμι R-36... 122 4.3.9 Γραμμι R-38... 129 4.3.10 Γραμμι R-39... 134 4.4 Δίκτυο μζςθσ τάςθσ... 143 5 ΣΥΜΡΕΑΣΜΑΤΑ... 152 5.1 Ειςαγωγι... 152 5.2 Θεωρθτικά ςφάλματα κεραυνϊν ανά γραμμι... 152 5.3 Ρραγματικά ςφάλματα κεραυνϊν ανά γραμμι.... 153 5.4 Ροςοςτιαία διαφορά κεωρθτικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων... 154 5.5 Κεραυνοί ανά εποχι του ζτουσ... 160 5.6 Το ποςοςτό των βλαβϊν από κεραυνοφσ ςτισ γραμμζσ διανομισ... 161 10 Σ ε λ ί δ α

6 ΒΙΒΛΙΟΓΑΦΙΑ... 162 6.1 Ζντυπεσ πθγζσ... 162 6.2 Ιςτοςελίδεσ... 163 11 Σ ε λ ί δ α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1 ΕΙΑΓΩΓΗ 1.1 υςτήματα ηλεκτρικήσ ενέργειασ Σφςτθμα Θλεκτρικισ Ενζργειασ (ΣΘΕ) είναι το ςφνολο των εγκαταςτάςεων (γεννιτριεσ, μεταςχθματιςτζσ, γραμμζσ μεταφοράσ, διακόπτεσ, διατάξεισ αντιςτάκμιςθσ) που χρθςιμοποιοφνται για να τροφοδοτθκεί με θλεκτρικι ενζργεια ζνα ςφνολο καταναλωτϊν. Για να φζρει ςε πζρασ αυτιν τθν αποςτολι, το ςφςτθμα θλεκτρικισ ενζργειασ διακζτει: Σταθμοφσ παραγωγήσ, εγκατεςτθμζνουσ ςτισ πιο πρόςφορεσ προσ τοφτο περιοχζσ, όπου παράγεται θ θλεκτρικι ενζργεια ςε επαρκείσ ποςότθτεσ. Γραμμζσ μεταφοράσ, που χρθςιμοποιοφνται για τθ μεταφορά μεγάλων ποςοτιτων θλεκτρικισ ενζργειασ από τουσ ςτακμοφσ παραγωγισ ςτα κζντρα κατανάλωςθσ. Δίκτυο διανομήσ, για τθ διανομι τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτουσ επιμζρουσ καταναλωτζσ, ϊςτε να χρθςιμοποιθκεί από αυτοφσ μετατρεπόμενθ ςε άλλεσ πιο εξυπθρετικζσ μορφζσ, όπωσ φωσ, κερμότθτα, κίνθςθ, ιχο κ.λ.π. Ραραδοςιακά τρεισ είναι οι βαςικζσ λειτουργίεσ που ςυνιςτοφν τθ ςυνολικι λειτουργία ενόσ ςυςτιματοσ θλεκτρικισ ενζργειασ: θ παραγωγι, θ μεταφορά και θ διανομι τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ [7]. Πλα τα Συςτιματα Θλεκτρικισ Ενζργειασ παρουςιάηουν τθν εξισ ομοιότθτα: εργάηονται ςε διάφορα επίπεδα τάςθσ που χωρίηονται μεταξφ τουσ με μεταςχθματιςτζσ. Είναι κοινι πρακτικι να διαιροφμε, με βάςθ τθν τάςθ λειτουργίασ, το ςφςτθμα θλεκτρικισ ενζργειασ ςε τρία υποςυςτιματα: Σφςτθμα διανομισ Σφςτθμα υπομεταφοράσ Σφςτθμα μεταφοράσ Στο ςφςτθμα διανομισ χρθςιμοποιοφνται δφο επίπεδα τάςθσ διανομισ: 12 Σ ε λ ί δ α

Θ πρωτεφουςα τάςθ ι τάςθ τροφοδοςίασ (π.χ. 15 kv) που χαρακτθρίηεται και μζςθ τάςθ (ΜΤ). Θ δευτερεφουςα τάςθ ι τάςθ κατανάλωςθσ (π.χ. 220 V) που χαρακτθρίηεται και χαμθλι τάςθ (ΧΤ). Το ςφςτθμα διανομισ περιλαμβάνει τα δίκτυα διανομισ μζςθσ τάςθσ και χαμθλισ τάςθσ και τουσ μεταςχθματιςτζσ διανομισ με τουσ οποίουσ θ μζςθ τάςθ υποβιβάηεται ςε χαμθλι τάςθ. Το ςφςτθμα διανομισ τροφοδοτείται από τουσ υποςτακμοφσ διανομισ (όπου θ τάςθ υποβιβάηεται ςτθν τιμι τθσ μζςθσ τάςθσ διανομισ) και παρζχει θλεκτρικι ενζργεια ςε μικροφσ οικιακοφσ καταναλωτζσ (υπό τθ χαμθλι τάςθ διανομισ) και ςε μεςαίου μεγζκουσ καταναλωτζσ (υπό τθ μζςθ τάςθ διανομισ). Τα δίκτυα διανομισ μζςθσ και χαμθλισ τάςθσ ςτισ αςτικζσ πυκνοκατοικθμζνεσ περιοχζσ είναι υπόγεια, ενϊ ςτισ άλλεσ περιοχζσ είναι εναζρια [7]. Εικόνα 1:1 Δομή του Συςτήματοσ Θλεκτρικήσ Ενζργειασ (ΣΘΕ) *17]. 1.2 φάλματα ςτα υςτήματα Ηλεκτρικήσ Ενέργειασ Λζμε ότι ςυμβαίνει βραχυκφκλωμα ι ςφάλμα όταν διακοπεί θ μόνωςθ του ςυςτιματοσ ςε κάποιο ςθμείο ι όταν κάποιο αγϊγιμο αντικείμενο ζλκει ςε επαφι με γυμνό αγωγό. Οι αιτίεσ που μποροφν να προκαλζςουν ςφάλματα είναι πολλζσ, όπωσ κεραυνοί, δυνατοί άνεμοι, πτϊςεισ δζντρων ςε γραμμζσ, καταςτροφζσ ςτφλων από ςυγκροφςεισ οχθμάτων, διείςδυςθ μικρϊν ηϊων ςε διακοπτικοφσ μθχανιςμοφσ κλπ. Τα ςφάλματα, κατά ςειρά ςυχνότθτασ ςτθν εμφάνιςθ, είναι: το μονοφαςικό προσ γθ, το διφαςικό, το διφαςικό προσ γθ και το ςυμμετρικό τριφαςικό. Οι τρεισ πρϊτοι τφποι ςφαλμάτων οδθγοφν ςε ζντονα αςφμμετρεσ καταςτάςεισ λειτουργίασ *6+. Μια μεγάλθ ζρευνα του EPRI (Electric Power Research Institute) πραγματοποιικθκε για να χαρακτθρίςει τθν κατανομι των ςφαλμάτων τθ δεκαετία του 80 ςε 13 υπθρεςίεσ ελζγχοντασ 50 τροφοδότεσ (Burke and Lawrence, 1984; EPRI 1209-1, 1983). Θ κατανομι των ςφαλμάτων που βρζκθκαν από αυτι τθν ζρευνα φαίνονται 13 Σ ε λ ί δ α

ςτθν εικόνα 1:2 και αναφζρονται ςυγκεκριμζνα ςτα δίκτυα διανομισ. Ρερίπου το 40% των ςφαλμάτων ςε αυτι τθν ζρευνα ζγιναν ςε περιόδουσ δυςμενϊν καιρικϊν ςυνκθκϊν που περιελάμβαναν βροχι, χιόνι και πάγο. Εικόνα 1:2 Αιτίεσ ςφαλμάτων που βρζθηκαν από την ζρευνα του EPRI [5] Τα ςφάλματα διακρίνονται ςε προςωρινά και μόνιμα. Μόνιμο χαρακτθρίηεται ζνα ςφάλμα όταν ςυμβαίνει μόνιμθ βλάβθ ςτο ςφςτθμα. Αυτό περιλαμβάνει καταςτροφζσ μονωτιρων, ςπαςμζνα καλϊδια ι κατεςτραμμζνο εξοπλιςμό όπωσ μεταςχθματιςτζσ ι πυκνωτζσ. Ρρακτικά όλα τα ςφάλματα ςε υπόγειο εξοπλιςμό είναι μόνιμα *5+. Ζνα προςωρινό ςφάλμα δεν προκαλεί μόνιμθ καταςτροφι ςε κανζνα εξάρτθμα του ςυςτιματοσ. Αν γίνει διακοπι του κυκλϊματοσ και ςτθ ςυνζχεια επαναςυνδεκεί μετά από κάποια κακυςτζρθςθ, τότε το ςφςτθμα λειτουργεί κανονικά. Τα προςωρινά ςφάλματα κυμαίνονται μεταξφ 50% και 90% των ςφαλμάτων ςε εναζρια ςυςτιματα διανομισ. Οι αιτίεσ των προςωρινϊν ςφαλμάτων περιλαμβάνουν κεραυνοφσ, αγωγοφσ που ζρχονται ςε επαφι λόγω αζρα, κλαδιά δζντρων που πζφτουν κατά μικοσ των αγωγϊν και ςτθ ςυνζχεια πζφτουν ςτο ζδαφοσ ι καίγονται, ηϊα που προκαλοφν ςφάλματα και ςτθ ςυνζχεια πζφτουν και ανάφλεξθ μονωτιρων εξαιτίασ ρφπων *5+. 14 Σ ε λ ί δ α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2 ΣΟ ΥΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΟΤ ΚΕΡΑΤΝΟΤ 2.1 Ηλεκτρική κατάςταςη τησ γησ Θ γθ εμφανίηεται μόνιμα φορτιςμζνθ με αρνθτικό θλεκτρικό φορτίο τθσ τάξθσ των 5*10 5 C. Ιςοδφναμθ ποςότθτα κετικοφ φορτίου παραμζνει κατανεμθμζνθ ςτθν ατμόςφαιρα με μεγαλφτερθ πυκνότθτα ςτα χαμθλότερα ςτρϊματα. Θ παρουςία του κατανεμθμζνου κετικοφ φορτίου ζχει ςαν αποτζλεςμα τθν προοδευτικι μείωςθ του πεδίου τθσ γθσ με το φψοσ. Εξαιτίασ αυτοφ του κατακόρυφου πεδίου θ γθ βρίςκεται ςυνεχϊσ ςε τάςθ 300 kv ςε ςχζςθ με τα ανϊτερα τμιματα τθσ ατμόςφαιρασ. Είναι γνωςτό πωσ ιονιςμζνα ςωματίδια και των δφο προςιμων που παράγονται από κοςμικι ακτινοβολία, γιινθ ραδιενζργεια και από άλλεσ αιτίεσ προςδίδουν ςτον αζρα οριςμζνθ αγωγιμότθτα. Εξ αιτίασ αυτισ τθσ αγωγιμότθτασ και του θλεκτρικοφ πεδίου τθσ ατμόςφαιρασ, ιόντα και των δφο προςιμων κινοφνται ςε αντίκετεσ κατευκφνςεισ. Αυτό κα είχε ςαν αποτζλεςμα τθν εξομάλυνςθ του γιινου πεδίου και κατά ςυνζπεια τθν εκφόρτιςθ τθσ γθσ. Το γεγονόσ ότι αυτό δεν ςυμβαίνει οφείλεται ςτο ότι θ γθ δζχεται ταυτόχρονα αρνθτικό φορτίο ιςοδφναμο με αυτό του ρεφματοσ των κετικϊν ιόντων. Ριςτεφεται πωσ θ κφρια αιτία (πθγι) που τροφοδοτεί τθ γθ με αρνθτικό φορτίο είναι τα θλεκτριςμζνα ςφννεφα και οι κεραυνοί [9]. 2.2 Ηλεκτρική ςυμπεριφορά του ςύννεφου Θ πιο ςυνθκιςμζνθ θλεκτρικι εικόνα ενόσ ςφννεφου, είναι ζνα θλεκτρικό δίπολο με κετικό ςτθν κορυφι του και αρνθτικό ςτθν προσ τθν γθ πλευρά του, χωρίσ όμωσ αυτό να αποτελεί γενικό κανόνα. Για τον τρόπο ςυγκζντρωςθσ του θλεκτρικοφ φορτίου ςτα ςφννεφα ζχουν διατυπωκεί διάφορεσ κεωρίεσ, χωρίσ καμία να είναι γενικά παραδεκτι. Οι κεωρίεσ αυτζσ μποροφν να χωριςτοφν ςε δφο κατθγορίεσ. Σε αυτζσ που βαςίηονται ςτθ φόρτιςθ ςταγονιδίων του νζφουσ που ςυμβαίνει μόλισ αρχίςει θ πτϊςθ τουσ προσ τθ γθ και ςε αυτζσ που βαςίηονται ςτθ μεταφορά φορτίων ςε ανϊτερα ςτρϊματα τθσ ατμόςφαιρασ, με ανοδικά ρεφματα που οφείλονται ςε κερμοκραςιακζσ διαφορζσ [9]. Τα πειραματικά επιβεβαιωμζνα χαρακτθριςτικά ενόσ θλεκτριςμζνου νζφουσ ςυνοψίηονται ωσ εξισ: 15 Σ ε λ ί δ α

1. Ζνα φορτιςμζνο ςφννεφο περιζχει θλεκτρικά φορτία και των δφο προςιμων ςε ίςεσ ποςότθτεσ. Φορτία του κάκε προςιμου καταλαμβάνουν διακεκριμζνεσ περιοχζσ του νζφουσ. Με λίγα λόγια θ φόρτιςθ ενόσ νζφουσ ςτθν πραγματικότθτα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ζνασ διαχωριςμόσ φορτίων. Τα ςφννεφα παρουςιάηουν κατά κανόνα, ςτο κάτω μζροσ τουσ ζνα ςθμαντικό φορτίο αρνθτικισ πολικότθτασ που κυμαίνεται από μερικζσ δεκάδεσ ζωσ μερικζσ εκατοντάδεσ C και ζνα φορτίο κετικισ πολικότθτασ ςτο πάνω μζροσ τουσ. Ζτςι ςτο χϊρο μεταξφ ςφννεφου και γθσ αναπτφςςεται ζνα θλεκτρικό πεδίο, του οποίου οι δυναμικζσ γραμμζσ καταλιγουν ςτθ γθ πάνω ςε επαγόμενα φορτία, αντίκετθσ πολικότθτασ από αυτι που ζχουν τα φορτία του ςφννεφου. Εικόνα 2:1 Κατανομή του φορτίου εντόσ του νζφουσ. Θλεκτρικό πεδίο νζφουσ-γησ [8]. Εικόνα 2:2 Κατανομή φορτίων ςτο ςφννεφο [8]. 2. Θ πυκνότθτα και θ διαςπορά των φορτίων και των δφο προςιμων δθμιουργοφν μία ςυγκεχυμζνθ εικόνα μζςα ςτο νζφοσ, θ οποία διαρκϊσ 16 Σ ε λ ί δ α

μεταβάλλεται, γεγονόσ που εμποδίηει τθ ςυςτθματικι ταξινόμθςθ των θλεκτρικϊν καταςτάςεων που επικρατοφν μζςα ςε ζνα θλεκτριςμζνο νζφοσ. 3. Ο διαχωριςμόσ των φορτίων μζςα ςτο νζφοσ ςυμβαίνει μζςα ςε μικρό ςχετικά χρονικό διάςτθμα (μερικά πρϊτα λεπτά τθσ ϊρασ ζωσ μιςι ϊρα περίπου [8]. 2.3 Είδη κεραυνών Ο κεραυνόσ ξεκινά από ςθμεία υψθλισ πεδιακισ ζνταςθσ. Δφο ετερόςθμα φορτία μζςα ςτο ίδιο ςφννεφο ι δφο γειτονικά ςφννεφα δθμιουργοφν ςτο διάςτθμα που παρεμβάλλεται μεταξφ τουσ υψθλζσ πεδιακζσ εντάςεισ που μποροφν να προκαλζςουν μία εκκζνωςθ εςωτερικι του νζφουσ ι ανάμεςα ςε δφο ςφννεφα. Συγκζντρωςθ φορτίου ενόσ προςιμου ςε μία κζςθ του νζφουσ και το φορτίο αντίκετου προςιμου, που επάγεται εξαιτίασ του, ςτο ζδαφοσ, δθμιουργοφν ανάμεςα ςτο νζφοσ και το ζδαφοσ μία ηϊνθ αυξθμζνων πεδιακϊν εντάςεων. Οι υψθλότερεσ εντάςεισ μζςα ςτθ ηϊνθ αυτι μπορεί να αναπτφςςονται είτε κοντά ςτο νζφοσ είτε ςε περίπτωςθ που το ζδαφοσ παρουςιάηει μία ςθμαντικι προεξοχι ςτθν πλευρά του εδάφουσ. Στθν πρϊτθ περίπτωςθ, θ ενδεχόμενθ εκκζνωςθ που κα επακολουκιςει κα αρχίςει από το νζφοσ (με ζνα κατερχόμενο οχετό προεκκζνωςθσ) ενϊ ςτθ δεφτερθ περίπτωςθ από το ζδαφοσ (με ζναν ανερχόμενο οχετό προεκκζνωςθσ). Ζτςι διακρίνονται τζςςερισ περιπτϊςεισ ζναρξθσ του οχετοφ προεκκζνωςθσ του κεραυνοφ. 1. Κατερχόμενοσ αρνθτικόσ οχετόσ προεκκζνωςθσ που αρχίηει από ζνα αρνθτικό ςφννεφο (περίπτωςθ 1α). 2. Ανερχόμενοσ κετικόσ οχετόσ προεκκζνωςθσ που αρχίηει από μια προεξοχι του εδάφουσ κάτω από ζνα αρνθτικό ςφννεφο (περίπτωςθ 2α). 3. Κατερχόμενοσ κετικόσ οχετόσ προεκκζνωςθσ που αρχίηει από ζνα κετικό ςφννεφο (περίπτωςθ 3α). 4. Ανερχόμενοσ αρνθτικόσ οχετόσ προεκκζνωςθσ που αρχίηει από μία προεξοχι του εδάφουσ κάτω από ζνα κετικό ςφννεφο (περίπτωςθ 4α). Αν ο οχετόσ προεκκζνωςθσ που αναπτφςςεται με ζναν από τουσ τζςςερισ πιο πάνω τρόπουσ γεφυρϊςει ολόκλθρο το διάκενο ςφννεφο-γθ, επακολουκεί ο οχετόσ επιςτροφισ και ζτςι ολοκλθρϊνεται ζνασ από τουσ τζςςερισ τφπουσ κεραυνοφ ςτουσ οποίουσ διακρίνονται οι πιο κάτω οριςμοί. 1. Κατερχόμενθ αρνθτικι εκκζνωςθ: πθγάηει από ζνα αρνθτικό ςφννεφο με ζναν κατερχόμενο οχετό προεκκζνωςθσ και αποτελεί τον πιο ςυνθκιςμζνο τφπο κεραυνοφ που παρατθρείται ςτο 90% περίπου των περιπτϊςεων (περίπτωςθ 1β). 17 Σ ε λ ί δ α

2. Ανερχόμενοσ κετικόσ οχετόσ/αρνθτικι εκκζνωςθ: πθγάηει από μία προεξοχι του εδάφουσ κάτω από ζνα αρνθτικό ςφννεφο (περίπτωςθ 2β). 3. Κατερχόμενθ κετικι εκκζνωςθ: πθγάηει από ζνα κετικό ςφννεφο (πολφ ςπάνια περίπτωςθ) (περίπτωςθ 3β). 4. Ανερχόμενοσ αρνθτικόσ οχετόσ/κετικι εκκζνωςθ: πθγάηει από μια προεξοχι του εδάφουσ κάτω από ζνα κετικό ςφννεφο (περίπτωςθ 4β). Εικόνα 2:3 Είδη κεραυνϊν: a ανάπτυξη οχετοφ προεκκζνωςησ, b ςυμπλήρωςη του αντίςτοιχου είδουσ κεραυνοφ με οχετό επιςτροφήσ. l οχετόσ προεκκζνωςησ, r οχετόσ επιςτροφήσ, v κατεφθυνςη μετάδοςησ [11]. Είδθ κεραυνϊν: a ανάπτυξθ οχετοφ προεκκζνωςθσ, b ςυμπλιρωςθ του αντίςτοιχου είδουσ κεραυνοφ με οχετό επιςτροφισ. l οχετόσ προεκκζνωςθσ, r οχετόσ επιςτροφισ, v κατεφκυνςθ μετάδοςθσ. Θ πιο πάνω εικόνα των κεραυνϊν είναι απλοποιθμζνθ. Στθν πραγματικότθτα, πριν ο οχετόσ προεκκζνωςθσ ςυναντιςει το ζδαφοσ (ι το νζφοσ) ζνασ αντίκετοσ οχετόσ αναπτφςςεται από τθν αντίκετθ πλευρά που ζρχεται να προχπαντιςει τον κφριο οχετό προεκκζνωςθσ [9]. 2.4 Ο μηχανιςμόσ των ατμοςφαιρικών εκκενώςεων 2.4.1 Έναρξη τησ εκκένωςησ του κεραυνού Σε περιοχζσ του νζφουσ με μεγάλθ πυκνότθτα φορτίου, θ ζνταςθ του θλεκτρικοφ πεδίου μπορεί να πάρει αρκετά μεγάλεσ τιμζσ. Οι ψθλζσ εντάςεισ ςυνδυαηόμενεσ με τθν μικρι πυκνότθτα του αζρα (λόγω του φψουσ) και μερικοφσ άλλου παράγοντεσ που προκαλοφν πρόςκετθ τοπικι ενίςχυςθ του θλεκτρικοφ πεδίου, μποροφν να προκαλζςουν ζναρξθ ιονιςμοφ των μορίων του αζρα από κροφςεισ θλεκτρονίων. Ο ιονιςμόσ αυτόσ αποτελεί το πρϊτο βιμα για τθν ζναρξθ μιασ θλεκτρικισ εκκζνωςθσ. Το επόμενο βιμα είναι ο ςχθματιςμόσ ενόσ οχετοφ ο οποίοσ ακολουκεί (με μεγάλεσ όμωσ αποκλίςεισ) τισ γραμμζσ του θλεκτρικοφ πεδίου. 18 Σ ε λ ί δ α

Ππωσ ειπϊκθκε και προθγουμζνωσ θ εικόνα που δόκθκε για το ςφννεφο είναι πολφ γενικι, το ίδιο ςφννεφο μπορεί να περιζχει κφλακεσ ετερόςθμων φορτίων. Ζτςι, είναι δυνατόν θ περιοχι μζγιςτων εντάςεων του θλεκτρικοφ πεδίου να κατευκφνεται προσ κάποιο άλλο κφλακα ετερόςθμου φορτίου ι ακόμα και προσ κάποια περιοχι ενόσ γειτονικοφ νζφουσ με επίςθσ ετερόςθμο φορτίο. Ζνασ οχετόσ ακολουκϊντασ αυτι τθν κατεφκυνςθ κα προκαλζςει θλεκτρικι ςφνδεςθ και αλλθλεξουδετζρωςθ των δφο ετερόςθμων φορτίων. Θ εξουδετζρωςθ αυτι ςυνοδεφεται από ζντονθ λάμψθ (αςτραπι) και δυνατό κόρυβο (βροντι). Οι ςυνζπειζσ τθσ όμωσ ςτο ζδαφοσ περιορίηονται ςε μία παροδικι διαταραχι του θλεκτρομαγνθτικοφ πεδίου που μπορεί να γίνει αιςκθτι ςε δζκτεσ ραδιοφϊνου και τθλεοράςεωσ, τθλεπικοινωνίεσ κλπ. Αν οι γραμμζσ μζγιςτθσ πεδιακισ ζνταςθσ κατευκφνονται προσ το ζδαφοσ ο οχετόσ κα κατευκυνκεί προσ αυτό. Ο μθχανιςμόσ με τον οποίο προχωρεί ο οχετόσ αυτόσ που ονομάηεται οχετόσ προεκκζνωςθσ ζχει διερευνθκεί αρκετά καλά τόςο από άμεςεσ παρατθριςεισ κεραυνϊν όςο και ςτο εργαςτιριο. Θ πρόοδόσ του πραγματοποιείται όπωσ ειπϊκθκε με διαδοχικά βιματα, με μικοσ το κακζνα μερικά μζτρα ι δεκάδεσ μζτρα. Θ μζςθ ταχφτθτα προόδου του οχετοφ προεκκζνωςθσ είναι τα 0.15m/μs. Θ ταχφτθτα αυτι όςο και αν φαίνεται τεράςτια είναι μικρι ςε ςφγκριςθ με τθν ταχφτθτα μετάδοςθσ των θλεκτρομαγνθτικϊν κυμάτων (και του φωτόσ) ςτο κενό που είναι τα 300m/μs [9]. 2.4.2 Η φάςη του οχετού επιςτροφήσ Θ διαμικθσ πτϊςθ τάςθσ κατά μικοσ του οχετοφ (πριν αυτόσ ςυναντιςει το ζδαφοσ) ποικίλει ςτισ διάφορεσ κζςεισ του (μικρότερθ προσ το ςθμείο ζναρξθσ του οχετοφ), θ μζςθ τιμι τθσ όμωσ είναι μικρότερθ από 0.1 kv/cm. Ζτςι ο οχετόσ προεκκζνωςθσ εμφανίηεται περίπου ςαν μία μεταλλικι προεξοχι που επεκτείνεται από το ςφννεφο προσ το ζδαφοσ. Θ ζνταςθ του θλεκτρικοφ πεδίου γφρω από τον οχετό προεκκζνωςθσ και ιδίωσ ςτο προσ το ζδαφοσ άκρο του είναι μεγάλθ και υπερβαίνει κατά πολφ τθν πεδιακι ζνταςθ που απαιτείται για ιονιςμό από κροφςεισ (30kV/cm). Γι αυτό το λόγο, ο οχετόσ περιβάλλεται διαρκϊσ από ζνα μανδφα κορϊνα που εκτείνεται μερικά μζτρα γφρω από αυτόν. Το πάχοσ του μανδφα αυτοφ είναι μεγαλφτερο ςτο προσ το ζδαφοσ άκρο του οχετοφ και αυξάνει, όςο θ κεφαλι του οχετοφ πλθςιάηει το ζδαφοσ. Πταν θ κεφαλι του οχετοφ φτάςει ςε μια απόςταςθ από το ζδαφοσ τζτοια που θ μζςθ πεδιακι ζνταςθ να είναι περί τα 5kV/cm, το τελευταίο αυτό μικοσ γεφυρϊνεται ολόκλθρο από κορϊνα και μετατρζπεται ταχφτατα (20-30μs) επίςθσ ςε οχετό. Με αυτό το τελευταίο βιμα, που ορίηεται ςαν το τελικό πιδθμα, το φορτίο τθσ περιοχισ του νζφουσ από όπου άρχιςε ο οχετόσ προεκκζνωςθσ βρίςκεται, μζςω του οχετοφ προεκκζνωςθσ, θμιαγϊγιμα ςυνδεδεμζνο με το ζδαφοσ. Μζςα από τθν θμιαγϊγιμθ αυτι ςφνδεςθ εκκενϊνεται το φορτίο του 19 Σ ε λ ί δ α

νζφουσ με ζνα μεγάλο ρεφμα (πολλζσ δεκάδεσ ι εκατοντάδεσ ka). Από το ρεφμα αυτό ο οχετόσ προεκκζνωςθσ κερμαίνεται και αποκτά πολφ μεγαλφτερθ λαμπρότθτα. Θ κζρμανςθ του οχετοφ προεκκζνωςθσ αρχίηει από το άκρο που αυτόσ ςυναντά το ζδαφοσ και προχωρεί προσ το ςθμείο εκκίνθςισ του με ταχφτθτα μερικά δζκατα τθσ ταχφτθτασ του φωτόσ, δθλαδι πολφ μεγαλφτερθ από αυτι με τθν οποία προχωρεί ο οχετόσ προεκκζνωςθσ. Θ φάςθ αυτι με τθν οποία ςυμπλθρϊνεται θ εκκζνωςθ ονομάηεται οχετόσ επιςτροφισ και θ εκκζνωςθ του ςφννεφου προσ τθ γθ κεραυνόσ [9]. 2.4.3 υνδετικόσ οχετόσ, απόςταςη διάςπαςησ, αρχή λειτουργίασ των αλεξικέραυνων Θ πιο πάνω περιγραφι του κεραυνοφ είναι εξιδανικευμζνθ και αφορά τθν περίπτωςθ που ζνα ςφννεφο βρίςκεται πάνω από ζνα απόλυτα επίπεδο ζδαφοσ ι μια επιφάνεια ιρεμου φδατοσ. Αν ζνα θλεκτριςμζνο ςφννεφο βρεκεί πάνω από μία πολφ υψθλι και ςχετικά αιχμθρι προεξοχι του εδάφουσ (πάνω από 100 ι 150m) θ ζνταςθ του θλεκτρικοφ πεδίου ςτο άκρο τθσ προεξοχισ αυτισ μπορεί να γίνει, εξ επαγωγισ, τόςο μεγάλθ ϊςτε ο οχετόσ προεκκζνωςθσ να αρχίςει από το άκρο τθσ προεξοχισ και να κατευκυνκεί προσ το ςφννεφο. Ρροκφπτει ζτςι ζνασ ανερχόμενοσ οχετόσ προεκκζνωςθσ. Αν οι προεξοχζσ του εδάφουσ ζχουν ςχετικά μικρό φψοσ, μερικά ι δεκάδεσ μζτρα, θ ενίςχυςθ του θλεκτρικοφ πεδίου ςτο άκρο τουσ που προκαλείται από τθν απλι παρουςία του νζφουσ πάνω από το ζδαφοσ, δεν είναι αρκετι να αρχίςει οχετόσ προεκκζνωςθσ από αυτζσ. Ο κατερχόμενοσ όμωσ οχετόσ προεκκζνωςθσ, κακϊσ πλθςιάηει το ζδαφοσ, επάγει ζνα θλεκτρικό πεδίο. Θ ζνταςθ του θλεκτρικοφ πεδίου είναι μεγαλφτερθ ςε προεξοχζσ του εδάφουσ. Πταν ςτο άκρο μιασ από αυτζσ τισ προεξοχζσ θ ζνταςθ ενιςχυκεί αρκετά, κα αρχίςει από αυτι ζνασ ανερχόμενοσ οχετόσ προεκκζνωςθσ (ςυνδετικόσ οχετόσ) που κα κατευκυνκεί προσ τθν κεφαλι του κατερχόμενου οχετοφ προεκκζνωςθσ. Με τθν ςυνάντθςθ των δφο οχετϊν ςυμπλθρϊνεται θ θμιαγϊγιμθ ςφνδεςθ νζφουσ-εδάφουσ και επακολουκεί ο οχετόσ επιςτροφισ με τον οποίο ςυμπλθρϊνεται ο κεραυνόσ. Μια τζτοια λοιπόν προεξοχι δθμιουργεί ζνα ςθμείο προτίμθςθσ για τθν περάτωςθ του οχετοφ προεκκζνωςθσ. Σε αυτιν ακριβϊσ τθν αρχι ςτθρίηεται θ προςταςία μιασ περιοχισ με τθν γειωμζνθ μεταλλικι ράβδο του αλεξικζραυνου του Franklin. Από τα πιο πάνω γίνεται φανερό πωσ το ςθμείο προτίμθςθσ για τθν περάτωςθ του κεραυνοφ αποφαςίηεται μόνο τθν τελευταία ςτιγμι, όταν δθλαδι, ο οχετόσ προεκκζνωςθσ πλθςιάηει ςε τζτοια απόςταςθ από το ζδαφοσ ϊςτε να υπάρξουν ςυνκικεσ ςφνδεςθσ του κατερχόμενου οχετοφ με κάποιο ςθμείο του εδάφουσ. Οι ςυνκικεσ ςφνδεςθσ πλθροφνται όταν θ μζςθ πεδιακι ζνταςθ ανάμεςα ςτθν κεφαλι του κατερχόμενου οχετοφ και του ςθμείου προτίμθςθσ πζςει ςτα 5kV/cm (με τθν προχπόκεςθ πωσ ο οχετόσ προεκκζνωςθσ ξεκινά από περιοχι αρνθτικοφ φορτίου). 20 Σ ε λ ί δ α

Θ απόςταςθ ςτθν οποία θ πεδιακι ζνταςθ πζφτει ςτθν πιο πάνω τιμι ονομάηεται απόςταςθ διάςπαςθσ (Α.Δ.) (striking distance) και προφανϊσ εξαρτάται από τθν τάςθ που πλθςιάηει θ κεφαλι του κατερχόμενου οχετοφ προεκκζνωςθσ προσ το ζδαφοσ. Θ τάςθ αυτι εξαρτάται με τθ ςειρά τθσ από το μζγεκοσ του φορτίου του κφλακα του νζφουσ από τον οποίο ξεκινά ο οχετόσ προεκκζνωςθσ. Πςο μεγαλφτερο είναι το φορτίο αυτό τόςο μεγαλφτερθ θ απόςταςθ διάςπαςθσ. Οι ςυνικεισ τιμζσ τθσ απόςταςθσ διάςπαςθσ ποικίλουν από μερικζσ δεκάδεσ μζχρι 150 ι και 200m. Θ Α.Δ. ςυνδζεται με το ρεφμα με τισ ςχζςεισ: r s = 6.7I o 0.8 (2:1) και r s = 8I o 0.65 (2:2) Αυτό το ςθμείο μασ αποκαλφπτει και τθν αρχι τθσ λειτουργίασ των ςυςτθμάτων προςταςίασ από κεραυνοφσ. Ζτςι ςφμφωνα με τουσ πιο πάνω ςυλλογιςμοφσ, αν ζνα κτίςμα, είναι εφοδιαςμζνο με μεταλλικζσ γειωμζνεσ προεξοχζσ για τισ οποίεσ θ απόςταςθ διάςπαςθσ προκφπτει πριν από οποιοδιποτε άλλο ςθμείο του κτίςματοσ, οι κεραυνοί κα διοχετεφονται κατά προτίμθςθ ςτισ προεξοχζσ αυτζσ και μζςω αυτϊν ςτο ζδαφοσ χωρίσ να προξενοφν ηθμιά. Θ αρχικι εκκζνωςθ του κεραυνοφ ακολουκείται από επόμενεσ εκκενϊςεισ όπωσ φαίνεται και ςτθν εικόνα 2:4. Οι εκκενϊςεισ αυτζσ διαδζχονται θ μία τθν άλλθ ςε μικρά χρονικά διαςτιματα και θ κάκε μία περιλαμβάνει δικό τθσ ςυνδετικό οχετό και οχετό επιςτροφισ. Συνικωσ οι διαδοχικζσ αυτζσ εκκενϊςεισ ακολουκοφν τθν ίδια όδευςθ που χαράηει θ αρχικι εκκζνωςθ χωρίσ όμωσ να αποκλείεται και το αντίκετο. Ζχει γενικά παρατθρθκεί πωσ πολλαπλζσ εκκενϊςεισ παρουςιάηουν ςυνικωσ οι κατερχόμενοι αρνθτικοί κεραυνοί που αποτελοφν και το μεγαλφτερο ποςοςτό των κεραυνϊν, ενϊ πολλαπλοί κετικοί κεραυνοί είναι ςπανιότατοι [9]. 21 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 2:4 Δημιουργία ενόσ κεραυνοφ (πολλαπλοφ), όπωσ φαίνεται από μια φωτογραφική μηχανή κινοφμενη προσ τα δεξιά [11] 22 Σ ε λ ί δ α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3 IEEE-ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΣΗΝ ΒΕΛΣΙΩΗ ΣΗ ΤΜΠΕΡΙΥΟΡΑ ΕΝΑΝΣΙ ΚΕΡΑΤΝΩΝ ΣΩΝ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗ ΗΛΕΚΣΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ [1] 3.1 Ειςαγωγή Αυτι θ οδθγία μασ παρζχει πλθροφορίεσ για τισ μεκόδουσ που χρθςιμοποιοφνται ςτθ βελτίωςθ τθσ ςυμπεριφοράσ μιασ εναζριασ γραμμισ μεταφοράσ ςε πτϊςθ κεραυνοφ, και απευκφνεται ςτον ςχεδιαςτι/μελετθτι των γραμμϊν διανομισ. Σφμφωνα με τθν οδθγία αυτι, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ςχεδιαςμόσ τθσ τζλειασ γραμμισ διανομισ. Για αυτόν τον λόγο μια ςειρά από ςυμβιβαςμοφσ πρζπει να λθφκοφν από τουσ ςχεδιαςτζσ των γραμμϊν. Ενϊ κάποιεσ παράμετροι όπωσ θ τάςθ, θ όδευςθ και θ χωρθτικότθτα μποροφν να προκακοριςτοφν, άλλεσ αποφάςεισ λαμβάνονται κατά το δοκοφν του μελετθτι. Μπορεί δθλαδι να εξετάςει τθν δομι/γεωμετρία των υλικϊν που κα χρθςιμοποιθκοφν, τθν τυχόν προςταςία τθσ γραμμισ από παράπλευρεσ καταςκευζσ, το επίπεδο τθσ μόνωςθσ, τθν γείωςθ, και τθν τοποκζτθςθ των αλεξικζραυνων. Αυτι θ οδθγία κα βοθκιςει τον ςχεδιαςτι γραμμϊν διανομισ να βελτιςτοποιιςει τον ςχεδιαςμό των γραμμϊν και οικονομικοτεχνικά. 3.2 κοπόσ και αναφορέσ Σκοπόσ: Θ παροφςα οδθγία κα προςδιορίςει τουσ παράγοντεσ που ςυνειςφζρουν ςτισ βλάβεσ από κεραυνό ςτισ εναζριεσ γραμμζσ διανομισ, και κα προτείνει βελτιϊςεισ για τισ υπάρχουςεσ αλλά και τισ νζεσ καταςκευζσ. Θ οδθγία προορίηεται για τθν προςταςία τθσ μόνωςθσ των γραμμϊν διανομισ ςυςτθμάτων με τάςθ κάτω από 69kV. Θζματα προςταςίασ του εξοπλιςμοφ αναφζρονται ςτο IEEE Std C62.22-1991. Σε αυτά τα πλαίςια, βαςικόσ ςκοπόσ αυτισ τθσ οδθγίασ είναι να παρουςιάςει εναλλακτικζσ λφςεισ για τθν μείωςθ των βραχυκυκλωμάτων που προκαλοφνται από κεραυνό ςτισ εναζριεσ γραμμζσ διανομισ Μζςθσ Τάςθσ. Αναφορζσ: Αυτι θ οδθγία κα πρζπει να χρθςιμοποιείται ςε ςυνάρτθςθ με τουσ ακόλουκουσ κανονιςμοφσ. Πταν οι ακόλουκοι κανονιςμοί ζχουν δεχτεί κάποιεσ εγκεκριμζνεσ ανακεωριςεισ, τότε κα ιςχφουν αυτζσ. IEEE Std C62.22-1991, IEEE Οδθγία για τθν Εφαρμογι Αλεξικζραυνων από Μεταλλικά Οξείδια για τα Συςτιματα Εναλλαςςόμενου εφματοσ (ANSI). 23 Σ ε λ ί δ α

3.3 Οριςμοί Ραρακάτω παρατίκενται οι βαςικοί οριςμοί των εννοιϊν και των μεγεκϊν που κα χρθςιμοποιθκοφν για τθν πλιρθ κατανόθςθ του αντικειμζνου. Ανάςτροφο βραχυκφκλωμα κεραυνοφ (back flashover lightning): Ορίηεται ωσ το βραχυκφκλωμα ςτθ μόνωςθ λόγω πλιγματοσ από κεραυνό ςε κάποιο μζροσ ενόσ δικτφου ι μιασ θλεκτρικισ εγκατάςταςθσ που ςυνικωσ βρίςκεται ςτο δυναμικό του εδάφουσ. Βαςικό επίπεδο μόνωςησ ζναντι κεραυνϊν (basic impulse insulation level, BIL ή bil) (rated impulse withstand voltage) (surge arresters): Αντοχι ςε κρουςτικι τάςθ κεραυνοφ. Κρίςιμη κρουςτική τάςη κεραυνϊν, μονωτζσ (critical impulse flashover voltage, CFO) (insulators): Θ μζγιςτθ τιμι τθσ κρουςτικισ τάςθσ που, υπό ςυγκεκριμζνεσ ςυνκικεσ, προκαλεί βραχυκφκλωμα ςτο μζςο που τθν περιβάλει, ςτο 50% των περιπτϊςεων. Άμεςο πλήγμα (direct stroke): Ζνα απευκείασ χτφπθμα κεραυνοφ ςε οποιοδιποτε μζροσ ενόσ δικτφου ι μιασ θλεκτρικισ εγκατάςταςθσ. Γραμμή διανομήσ (distribution line): Γραμμζσ θλεκτρικισ ιςχφοσ που διανζμουν ιςχφ από ζναν κφριο υποςτακμό ςτουσ καταναλωτζσ, ςυνικωσ με τάςθ 34.5 kv ι λιγότερο. Τονίηεται ότι αυτι θ οδθγία αφορά τάςεισ εϊσ και 69 kv. Βραχυκφκλωμα (γενικά) (flashover): Μια ανεπικφμθτθ εκκζνωςθ μζςω του αζρα ι ςτθν επιφάνεια μιασ ςτερεισ ι υγρισ μόνωςθσ που οδθγεί ςε διάςπαςθ, ανάμεςα ςε μζρθ διαφορετικοφ δυναμικοφ ι πολικότθτασ. Ραράγεται από εφαρμογι μιασ τάςθσ που το μονοπάτι τθσ διάςπαςθσ ζχει ιονιςτεί επαρκϊσ ϊςτε να διατθρεί ζνα θλεκτρικό τόξο. Θλεκτρόδιο γείωςησ (ground electrode): Ζνασ αγωγόσ ι μια ομάδα αγωγϊν, ςε ςτενι επαφι με το ζδαφοσ με ςκοπό να παρζχουν ςυνεχι ςφνδεςθ με το ζδαφοσ. Ρυκνότητα κεραυνϊν (ground flash density, GFD, Ng): Ο μζςοσ αρικμόσ των πλθγμάτων από κεραυνό ανά μονάδα χϊρου και ανά μονάδα χρόνου ςε μια ςυγκεκριμζνθ περιοχι (κεραυνοί/ km 2 / ζτοσ). Μονωτήρασ επιτόνων (guy insulator): Ζνα μονωτικό ςτοιχείο, ςυνικωσ επιμθκυμζνθσ μορφισ με εγκάρςιεσ τρφπεσ ι ςχιςμζσ, με ςκοπό τθν μόνωςθ δφο μερϊν ενόσ επιτόνου ι τθν παροχι μόνωςθσ ανάμεςα ςτθν καταςκευι και το ςτιριγμα. Επίςθσ παρζχει προςταςία ςε περίπτωςθ ςπαςμζνων καλωδίων. Οι πορςελάνινοι μονωτιρεσ καλωδίων γενικά, είναι ςχεδιαςμζνοι να αντζχουν ςτθν 24 Σ ε λ ί δ α

πίεςθ αλλά ςυνικωσ χρθςιμοποιοφνται ξφλινοι μονωτιρεσ κατάλλθλα εξοπλιςμζνοι γι' αυτό το ςκοπό. Επίτονο (guy wire): Ζνα απομονωμζνο καλϊδιο που χρθςιμοποιείται για υποςτιριξθ ζνταςθσ θμιελαςτικοφ χαρακτιρα ανάμεςα ςτον πόλο ι τθν καταςκευι και τθν ράβδο ςτιριξθσ, ι ανάμεςα ςτισ καταςκευζσ. Ζμμεςο πλήγμα (indirect stroke): Ζνα χτφπθμα κεραυνοφ που δεν χτυπά απευκείασ κάποιο μζροσ ενόσ δικτφου, αλλά μπορεί να προκαλζςει υπζρταςθ ςε αυτό. Επαγόμενη τάςη, πλήγματα κεραυνοφ (induced voltage, lightning stroke): Θ τάςθ που επάγεται ςε ζνα δίκτυο ι μια θλεκτρικι εγκατάςταςθ από ζνα ζμμεςο πλιγμα. Ρρϊτο πλήγμα κεραυνοφ (lightning first stroke): Θ θλεκτρικι εκκζνωςθ ςτο ζδαφοσ που ςυμβαίνει όταν θ άκρθ ενόσ κατερχόμενου οχετοφ ςυναντθκεί με ζναν ανερχόμενο από το ζδαφοσ. Ακόλουθο πλήγμα κεραυνοφ (lightning subsequent stroke): Μία εκκζνωςθ κεραυνοφ που μπορεί να ακολουκιςει μία πορεία που ζχει ιδθ προδιαγράψει το πρϊτο πλιγμα. Κεραυνόσ (lightning flash): Θ πλιρθσ εκκζνωςθ κεραυνοφ, που ςυνικωσ δθμιουργείται από αγωγοφσ ενόσ ςφννεφου ακολουκοφμενοι από ζνα ι περιςςότερα πλιγματα επιςτροφισ. Σφάλμα λόγω κεραυνοφ (lightning outage): Είναι θ διακοπι ρεφματοσ, που οφείλεται ςε πτϊςθ κεραυνοφ και προκαλεί ζνα ρεφμα ςφάλματοσ ςτο ςφςτθμα, απαιτϊντασ τθν λειτουργία μιασ ςυςκευισ διακοπισ για τον κακαριςμό του ςφάλματοσ. Συμπεριφορά γραμμϊν ςε κεραυνοφσ (line lightning performance): Θ απόδοςθ μιασ γραμμισ που εκφράηεται ωσ ο ετιςιοσ αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων από κεραυνοφσ ςε βάςθ ενόσ μιλίου του κυκλϊματοσ ι πφργου γραμμϊν μιλίου. Αλεξικζραυνο μεταλλικϊν οξειδίων (ή απαγωγζασ υπερτάςεων) (metal-oxide surge arrester, MOSA): Ζνα αλεξικζραυνο που χρθςιμοποιεί βαλβίδεσ καταςκευαςμζνεσ από υλικά μεταλλικϊν οξειδίων μθ γραμμικισ αντίςταςθσ. Εναζριοσ αγωγόσ προςταςίασ (overhead groundwire, OHGW): Είναι το τοποκετθμζνο καλϊδιο (ζνα ι περιςςότερα) πάνω από τουσ αγωγοφσ με ςκοπό να διακόπτουν τα άμεςα πλιγματα από κεραυνοφσ. Μπορεί να ςυνδζονται ςτο ςφςτθμα γείωςθσ άμεςα ι ζμμεςα μζςω μικρϊν διακζνων. 25 Σ ε λ ί δ α

Γωνία προςταςίασ (shielding angle): Θ γωνία ανάμεςα ςτθν κατακόρυφθ γραμμι μζςω του εναζριου αγωγοφ γείωςθσ και ςτθ γραμμι που ςυνδζει τον εναζριο αγωγό γείωςθσ με τον προςτατευτικό αγωγό. Αγωγόσ προςταςίασ (shield wire): Είναι αγωγοί τοποκετθμζνοι κοντά ςτουσ αγωγοφσ φάςεων και εξυπθρετοφν τουσ ςκοποφσ: 1. Ρροςταςία των αγωγϊν φάςθσ από άμεςα πλιγματα κεραυνϊν. 2. Μείωςθ των επαγόμενων τάςεων που προκαλοφνται από εξωτερικά θλεκτρομαγνθτικά πεδία. 3. Μείωςθ τθσ κυματικισ αντίςταςθσ ενόσ ςυςτιματοσ OHGW. 4. Αφξθςθ τθσ αμοιβαίασ κυματικισ αντίςταςθσ ενόσ ςυςτιματοσ OHGW ςτουσ προςτατευμζνουσ αγωγοφσ φάςθσ. Μποροφν να είναι θλεκτρικά ςυνδεδεμζνοι απευκείασ ςτθν καταςκευι ι ζμμεςα μζςω μικρϊν διακζνων. Ρροςτατευτικό διάκενο (spark gap): Οποιοδιποτε διάςτθμα αζρα ανάμεςα ςε δφο αγωγοφσ που είναι θλεκτρικά μονωμζνοι μεταξφ τουσ ι ςυνδζονται θλεκτρικά ςε κάποια απόςταςθ. Αλεξικζραυνο (surge arrester): Μία προςτατευτικι ςυςκευι που περιορίηει τισ υπερτάςεισ ςτον εξοπλιςμό παρεκκλίνοντασ το ρεφμα και διατθρϊντασ ζτςι τθν ςυςκευι ςτθν αρχικι τθσ κατάςταςθ. 3.4 Παράμετροι κεραυνών Τα γενικά χαρακτθριςτικά των κεραυνϊν δόκθκαν ςτο Κεφάλαιο 2. Εδϊ κα παρατεκοφν αυτά που αφοροφν τθν παροφςα οδθγία και τισ γραμμζσ διανομισ. 3.4.1 Πτώςη κεραυνών Θ πιο ςυχνά εμφανιηόμενθ μορφι είναι ο κεραυνόσ μζςα ςε ζνα ςφννεφο, αλλά αυτι που επθρεάηει περιςςότερο τισ εναζριεσ γραμμζσ διανομισ είναι ο κεραυνόσ μεταξφ ςφννεφου και Γθσ. Κατά τθ διάρκεια μιασ καταιγίδασ, είναι πικανόν να ςυμβοφν διακοπζσ ρεφματοσ, λόγω των κεραυνϊν και των ανζμων. Ζτςι κάποιεσ διακοπζσ που ςυμβαίνουν λόγω ανζμου, πτϊςεισ δζντρων ι ελαττωματικοφ εξοπλιςμοφ είναι πικανόν να κεωρθκεί ότι ςυνζβθςαν από κεραυνό, κάτι που κα ζκανε τον αρικμό των ςφαλμάτων λόγο κεραυνοφ να φαίνεται πλαςτά υψθλόσ. Στισ περιςςότερεσ περιοχζσ του κόςμου, μια ζνδειξθ τθσ κεραυνικισ δραςτθριότθτασ μπορεί να αποκτθκεί από τα κεραυνικά δεδομζνα τθσ περιοχισ (θμζρεσ καταιγίδασ ανά ζτοσ). Στο Σχιμα 3:1, φαίνεται ο παγκόςμιοσ ιςοκεραυνικόσ χάρτθσ. Το κεραυνικό επίπεδο είναι μια ζνδειξθ τθσ κατά τόπουσ κεραυνικισ δραςτθριότθτασ που βαςίηεται ςε μζςεσ τιμζσ των ποςοτιτων και προκφπτουν από 26 Σ ε λ ί δ α

ιςτορικά διακζςιμεσ παρατθριςεισ. Ωςτόςο, για ςυγκεκριμζνεσ περιοχζσ είναι διακζςιμα και περιςςότερο λεπτομερι κεραυνικά δεδομζνα. Ζτςι μια λεπτομερζςτερθ απεικόνιςθ τθσ κεραυνικισ δραςτθριότθτασ μπορεί να αποκτθκεί από χάρτεσ που απεικονίηουν τθν πυκνότθτα κεραυνϊν ςτο ζδαφοσ (GFD maps), οι οποίοι είναι καταςκευαςμζνοι από τισ πλθροφορίεσ που μασ παρζχουν τα δίκτυα εντοπιςμοφ κεραυνϊν. Στο Σχιμα 3:2 απεικονίηεται ζνα δείγμα ενόσ τζτοιου χάρτθ για τισ Θνωμζνεσ Ρολιτείεσ Αμερικισ. Εικόνα 3:1 Ραγκόςμιοσ ιςοκεραυνικόσ χάρτησ Εικόνα 3:2 Χάρτησ GFD (Θνωμζνων Ρολιτειϊν Αμερικήσ) 27 Σ ε λ ί δ α

Συςτιματα εντοπιςμοφ κεραυνϊν, κακϊσ και δίκτυα μζτρθςθσ κεραυνϊν ζχουν τοποκετθκεί ςτθ βόρεια Αμερικι και ςε άλλα μζρθ του πλανιτθ. Ζχοντασ αρκετι εμπειρία, αυτά τα δίκτυα μποροφν να παρζχουν λεπτομερείσ GFD χάρτεσ. Οι χάρτεσ GFD είναι πολφ πιο λεπτομερείσ και ακριβείσ απ' ότι τα κεραυνικά δεδομζνα. Τα ςυςτιματα κζςθσ παρζχουν επίςθσ κάποιεσ χριςιμεσ και λεπτομερείσ μετριςεισ. Εκτόσ του ότι παρζχουν τθν ςυχνότθτα των κεραυνϊν, τα δίκτυα μποροφν επίςθσ να μασ πλθροφοριςουν για τθν ϊρα, τθν θμερομθνία, τθν τοποκεςία, τον αρικμό των κεραυνϊν, το εκτιμϊμενο ρεφμα του μεγίςτου πλιγματοσ και τθν πολικότθτα. Σε οριςμζνεσ περιοχζσ του πλανιτθ, αυτά τα ςυςτιματα ζχουν ι είναι κοντά ςτο να ζχουν επαρκι ςτοιχεία (το λιγότερο επτά χρόνων) για να χρθςιμοποιθκοφν ςε ςχεδιαςτικοφσ ςκοποφσ. Αυτι τθ ςτιγμι, οι χάρτεσ GFD χρθςιμοποιοφνται ςτο ςχεδιαςμό γραμμϊν διανομισ, εκτιμϊντασ τον αρικμό των βραχυκυκλωμάτων λόγω κεραυνοφ, κακϊσ επίςθσ και ςε πολλοφσ άλλουσ τφπουσ ανάλυςθσ λόγω κεραυνϊν. Θ αξιοπιςτία μιασ γραμμισ διανομισ εξαρτάται από τθν ζκκεςι τθσ θ όχι ςε περιπτϊςεισ κεραυνϊν. Για να προςδιοριςκεί αυτό ο ςχεδιαςτισ πρζπει να γνωρίηει τον ετιςιο αρικμό κεραυνϊν ανά μονάδα περιοχισ και ανά μονάδα χρόνου (GFD). Το GFD μπορεί να υπολογιςτεί με διάφορουσ τρόπουσ. Ζνασ πρϊτοσ τρόποσ να προςδιοριςτεί είναι από το κεραυνικό επίπεδο τθσ περιοχισ, ςφμφωνα με τθν εξίςωςθ (3:1). N g = 0.04T 1.25 [κερασνοί/km/έτος] (3:1) Ππου : Td: ο αρικμόσ των θμερϊν καταιγίδασ ανά χρόνο (το κεραυνικό επίπεδο). Ζνασ άλλοσ τρόποσ υπολογιςμοφ για το GFD μπορεί να προκφψει από τα αρχεία των ωρϊν καταιγίδασ ωσ εξισ: N g = 0.04T h 1.1 (3:2) Εκτιμιςεισ για μια μζςθ τιμι του GFD μποροφν επίςθσ να γίνουν από τα δίκτυα εντοπιςμοφ κεραυνϊν ι από τουσ μετρθτζσ/καταγραφείσ των κεραυνϊν. Αν ζχουμε δεδομζνα αρκετϊν ετϊν, ζχουμε το πλεονζκτθμα του εντοπιςμοφ των διαφοροποιιςεων ςε μια περιοχι. Τα ποςοςτά των κεραυνϊν κακϊσ και οι διακοπζσ που προκαλοφνται λόγω κεραυνοφ ζχουν ςθμαντικζσ διακυμάνςεισ χρόνο με το χρόνο. Συνικωσ, αυτζσ οι ετιςιεσ διακυμάνςεισ τθσ κεραυνικισ δραςτθριότθτασ ζχουν μια απόκλιςθ τθσ τάξθσ του 20% με 50% από τθν μζςθ τιμι τουσ. Αν περιοριςτοφμε ςε μια μικρι 28 Σ ε λ ί δ α

περιοχι, π.χ. 10 km 2, τότε εκτιμάται ότι αυξάνεται αυτι θ απόκλιςθ 30% με 50% από το μζςο όρο. Αντικζτωσ, ςε μια περιοχι μεγαλφτερθσ ζκταςθσ, π.χ. 500 km 2 θ απόκλιςθ είναι μικρότερθ, τθσ τάξθσ του 20% με 25% από το μζςο όρο. Σε περιοχζσ με χαμθλά επίπεδα κεραυνικισ δραςτθριότθτασ, θ ςχετικά ςτακερι απόκλιςθ είναι μεγαλφτερθ. Ζτςι λοιπόν, με τζτοιεσ μεγάλεσ διακυμάνςεισ, χρειαηόμαςτε δεδομζνα πολλϊν ετϊν για να υπολογίςουμε με ακρίβεια το μζςο όρο. Αυτό γίνεται εφκολα αντιλθπτό ςε δφο περιπτϊςεισ : Πταν γίνεται χριςθ εδαφικϊν κεραυνικϊν δεδομζνων μια περιοχισ Πταν γίνεται εκτίμθςθ του ποςοςτοφ διακοπϊν από κεραυνοφσ από τα ςτοιχεία διακοπισ λειτουργίασ. 3.4.2 Κατανομέσ μέγιςτου ρεύματοσ κεραυνών Στον Ρίνακα 3:1(CIGRE Working Group 33.01) παρουςιάηονται οι παράμετροι των κεραυνϊν, ςφμφωνα με τον οποίο θ διακφμανςθ που εμφανίηεται ςτο μζγιςτο ρεφμα κεραυνοφ I ο μπορεί να προςεγγιςκεί με μια λογαρικμικι/κανονικι κατανομι. Ρροκειμζνου να διαχειριςτοφμε τθν πικανολογικι κατανομι των κορυφαίων τιμϊν ρεφματοσ με ζναν πιο απλό τρόπο, υιοκετείται θ ακόλουκθ ζκφραςθ. P I O i o = 1 1 + (i o 31) 2.6 (3:3) Θ παραπάνω εξίςωςθ μασ δίνει τθν πικανότθτα το μζγιςτο ρεφμα του κεραυνοφ Ι ο να είναι ίςο ι μεγαλφτερο από μια ςυγκεκριμζνθ τιμι i o [ka]. 29 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 3:1 CIGRE παράμετροι του ρεφματοσ κεραυνοφ 3.5 υμπεριφορά εναέριων γραμμών διανομήσ ςε περίπτωςη κεραυνού Εδϊ περιγράφεται μια μζκοδοσ κεωρθτικοφ υπολογιςμοφ των άμεςων και ζμμεςων πλθγμάτων από κεραυνό ςτα δίκτυα διανομισ. Οι κεραυνοί είναι υπεφκυνοι για 30 Σ ε λ ί δ α

ζναν μεγάλο αρικμό διακοπϊν ρεφματοσ ςτισ γραμμζσ διανομισ. Οι κεραυνοί μπορεί να προκαλζςουν βραχυκφκλωμα από: 1. Άμεςα πλιγματα 2. Επαγόμενεσ τάςεισ από κοντινά πλιγματα Απευκείασ πλιγμα ςε γραμμζσ διανομισ προκαλεί βραχυκυκλϊματα ςτισ μονϊςεισ ςτθν πλειοψθφία των περιπτϊςεων. Για παράδειγμα, ζνα πλιγμα 10 ka κα μποροφςε να παράγει μια υπζρταςθ περίπου 2000 kv, πζρα από τα επίπεδα μόνωςθσ των εναζριων γραμμϊν διανομισ ονομαςτικισ τάςθσ 69 kv. Ραρόλα αυτά, θ εμπειρία και οι παρατθριςεισ δείχνουν ότι πολλζσ από τισ διακοπζσ λειτουργίασ, που ςχετίηονται με κεραυνοφσ, ςε γραμμζσ με μικρι μόνωςθ οφείλονται ςε κεραυνοφσ που πζφτουν ςτο ζδαφοσ κοντά ςτθν γραμμι. Οι περιςςότερεσ τάςεισ που επάγονται ςε μια γραμμι διανομισ από εκκενϊςεισ κεραυνϊν που καταλιγουν κοντά ςτθν γραμμι είναι μικρότερεσ από 300 kv. Οι κεραυνοί μποροφν να ςυλλεχκοφν από ψθλότερα αντικείμενα, και επομζνωσ το φψοσ και θ απόςταςθ των προςτατευτικϊν αντικειμζνων από τθ γραμμι διανομισ, όπωσ τα δζντρα και τα κτίρια, επθρεάηουν τθν ςυμπεριφορά τθσ γραμμισ ςε περίπτωςθ κεραυνοφ. Εικόνα 3:3 Ρεριγραφή των παραμζτρων των κεραυνϊν 3.5.1 Πλήγματα κεραυνών ςε εναέριεσ γραμμέσ 3.5.1.1 Ύψοσ καταςκευόσ Οι κεραυνοί μπορεί να ζχουν πολφ ςθμαντικι επίδραςθ ςτθν αξιοπιςτία μιασ γραμμισ, ειδικότερα αν οι πόλοι τθσ βρίςκονται ςε ψθλότερο επίπεδο από τον περιβάλλοντα χϊρο. Οι περιςςότεροι κεραυνοί απορροφοφνται από υψθλότερεσ 31 Σ ε λ ί δ α

καταςκευζσ. Ο ρυκμόσ απορρόφθςθσ κεραυνϊν Ν, ςε ανοιχτό ζδαφοσ (μθ φπαρξθ δζντρων ι κτιρίων), προςδιορίηεται από τθν εξίςωςθ του Eriksson. N = N g ( 280.6 + b ) 10 (3:4) Ππου: h: είναι το φψοσ του ςτφλου (m) b: το πλάτοσ τθσ καταςκευισ (m) Ng: θ πυκνότθτα των κεραυνϊν (κεραυνοί/km2/ζτοσ) N:ο αρικμόσ των κεραυνϊν/100 km/ ζτοσ Για τισ περιςςότερεσ γραμμζσ διανομισ, ο καταςκευαςτικόσ παράγοντασ πλάτοσ (b) είναι ςχεδόν αμελθτζοσ. Από τθν εξίςωςθ (3:4), εάν το φψοσ του πόλου αυξθκεί κατά 20%, ο ρυκμόσ απορρόφθςθσ των κεραυνϊν ςε μια εναζρια γραμμι διανομισ κα αυξθκεί κατά 12%. Εδϊ πρζπει να ςθμειωκεί ότι μια γραμμι μπορεί να απορροφιςει πολφ περιςςότερουσ κεραυνοφσ απ' ότι προβλεπόταν αρχικά από το μοντζλο 4 H, που χρθςιμοποιείτο για χρόνια. Σφμφωνα με το μοντζλο 4 H ο αρικμόσ των κεραυνϊν ςτθν γραμμι διανομισ υπολογιηόταν για ζνα πλάτοσ διπλάςιο του φψουσ τθσ γραμμισ και ςτισ δφο πλευρζσ τθσ γραμμισ. Θ ζκκεςθ τθσ γραμμισ διανομισ ςτον κεραυνό εξαρτάται από το πόςο προεξζχουν οι καταςκευζσ πάνω από τθν γφρω περιοχι. Οι καταςκευζσ που βρίςκονται ςε κορυφζσ βουνϊν, οροςειρϊν, ι λόφων είναι πιο πικανοί ςτόχοι κεραυνϊν από αυτζσ που είναι προςτατευμζνεσ από φυςικά ςτοιχεία. 3.5.1.2 Προςταςύα από παραπλόςιεσ καταςκευϋσ και δϋντρα Δζντρα και κτίρια που βρίςκονται παράπλευρα των γραμμϊν διανομισ παίηουν ςθμαντικό ρόλο ςτθν ςυμπεριφορά τουσ ςε περίπτωςθ κεραυνοφ. Ζτςι οι παράπλευρεσ καταςκευζσ μποροφν να τραβιξουν πολλοφσ κεραυνοφσ που ςε διαφορετικι περίπτωςθ κα ζπλθτταν τθν γραμμι. Εδϊ ειςζρχεται ο παράγοντασ ςκίαςθσ, S f, και ορίηεται το τμιμα ανά μονάδα γραμμϊν διανομισ που προςτατεφεται από κοντινά αντικείμενα. Ο αρικμόσ των πλθγμάτων ςτθ γραμμι τότε γίνεται: N s = N(1 S f ) (3:5) Ζνασ μθδενικόσ παράγοντασ ςκίαςθσ (0.0) ςθμαίνει ότι θ γραμμι βρίςκεται ςε ανοιχτό ζδαφοσ χωρίσ προςταςία από παράπλευρεσ καταςκευζσ, ενϊ ο παράγοντασ 32 Σ ε λ ί δ α

ςκίαςθσ ζνα (1.0) ςθμαίνει ότι θ γραμμι είναι πλιρωσ καλυμμζνθ από άμεςα πλιγματα κεραυνϊν. Το Σχιμα 3:4 δείχνει ζναν τρόπο υπολογιςμοφ του παράγοντα ςκίαςθσ (προςταςίασ) για μια γραμμι διανομισ φψουσ 10m, με παράπλευρεσ καταςκευζσ διαφόρων υψϊν. Τα αντικείμενα υποτίκεται ότι είναι τοποκετθμζνα ςε μια ευκεία γραμμι παράλλθλα ςτθν γραμμι διανομισ. Αυτό μπορεί να αντιπροςωπεφει μια ςειρά δζντρων ι ςπιτιϊν. Εικόνα 3:4 Ραράγοντεσ προςταςίασ λόγω κοντινϊν αντικειμζνων ςε διαφορετικά φψη για μια γραμμή διανομήσ φψουσ 10m Το Σχιμα 3:4 μπορεί επίςθσ να χρθςιμοποιθκεί και για τισ δφο πλευρζσ τθσ γραμμισ διανομισ, αν απλά προςτεκοφν οι παράγοντεσ προςταςίασ τθσ δεξιάσ και τθσ αριςτερισ πλευράσ (αν το άκροιςμα ξεπερνά το 1, τότε ο ολικόσ παράγοντασ προςταςίασ ιςοφται με 1). Για παράδειγμα, κεωροφμε ζνα μια εναζρια γραμμι διανομισ φψουσ 10m με τισ ακόλουκεσ ςειρζσ κτιρίων ςε κάκε πλευρά: 1. Μια ςειρά από κτίρια φψουσ 7.5m, 30m από τθν αριςτερι πλευρά τθσ γραμμισ διανομισ (Sf left = 0.23). 2. Μια ςειρά φψουσ 15m, 40m από τθν δεξιά πλευρά τθσ γραμμισ διανομισ (Sf right = 0.4). Εάν ο GFD μιασ περιοχισ είναι 1 κεραυνόσ/km 2 /ζτοσ, ο αρικμόσ των άμεςων πλθγμάτων ςε μία εναζρια γραμμι ςε ανοιχτό ζδαφοσ κα είναι 11.15 κεραυνοί/100 km/ζτοσ, από τθν Εξίςωςθ (3:4). Πταν θ γραμμι περνάει δίπλα από ςειρά κτιρίων, ο αρικμόσ των άμεςων πλθγμάτων μειϊνεται ςε: 33 Σ ε λ ί δ α

N S =N[1-(Sf left +Sf right )] =(11.15 κεραυνοί/100km/ζτοσ)[1-(0.23+0.4)] =4.12 κεραυνοί/100 km/ζτοσ (3:6) Πλα τα άμεςα πλιγματα κεραυνϊν κα προκαλζςουν βραχυκφκλωμα ανεξάρτθτα από το επίπεδο μόνωςθσ, τα διαςτιματα των αγωγϊν, ι τθσ γείωςθσ άμα θ μόνωςθ τθσ γραμμισ διανομισ δεν προςτατεφεται από αγωγό προςταςίασ ι αλεξικζραυνα. Γι' αυτό για να εκτιμιςουμε τον αρικμό των άμεςων πλθγμάτων χρθςιμοποιοφμε τθν εξίςωςθ (3:4) για ανοιχτό ζδαφοσ ι τθν (3:4) και (3:5) για μερικϊσ προςτατευμζνθ γραμμι. Στθ κεωρθτικι ανάλυςθ, κεωροφμε ότι κάκε πλιγμα κα προκαλζςει βραχυκφκλωμα ςτο δίκτυο διανομισ. 3.5.2 Βραχυκύκλωμα από επαγόμενη τάςη Σφμφωνα με τθ κεωρία του Rusck, θ μζγιςτθ τάςθ που επάγεται ςτο κοντινότερο, ςτο πλιγμα, ςθμείο μιασ γραμμισ μεταφοράσ δίνεται από: V max = 38.8 I o a y (3:7) Ππου : Ι ο : είναι θ μζγιςτθ τιμι ρεφματοσ του κεραυνοφ ha: είναι το μζςο φψοσ τθσ γραμμισ πάνω από το επίπεδο του εδάφουσ y: είναι θ πλθςιζςτερθ απόςταςθ ανάμεςα ςτθ γραμμι και το πλιγμα του κεραυνοφ Θ εξίςωςθ (3:7) χρθςιμοποιείται για ζναν απείρωσ μακρφ αγωγό, μίασ φάςθσ, πάνω από ζνα τζλεια αγϊγιμο ζδαφοσ. Ζνασ γειωμζνοσ ουδζτεροσ αγωγόσ ι ζνασ εναζριοσ αγωγόσ προςταςίασ κα μείωνε τθν τάςθ κατά μικοσ τθσ μόνωςθσ κατά ζναν παράγοντα ο οποίοσ εξαρτάται από τθ γείωςθ και τθν απόςταςθ του γειωμζνου αγωγοφ από τουσ αγωγοφσ φάςθσ. Αυτόσ ο παράγοντασ κυμαίνεται μεταξφ 0.6 και 0.9. Θ ςυχνότθτα των βραχυκυκλωμάτων από επαγόμενθ τάςθ μπορεί να αυξθκεί δραματικά για γραμμζσ με μικρά επίπεδα μόνωςθσ. Στο Σχιμα 3:5 φαίνεται θ ςυχνότθτα των βραχυκυκλωμάτων ωσ ςυνάρτθςθ τθσ κρίςιμθσ τιμισ τάςθσ διάςπαςθσ (CFO) ςτθ γραμμι. Τα αποτελζςματα φαίνονται για δφο διαφορετικζσ διατάξεισ γείωςθσ. Το μθ-γειωμζνο κφκλωμα δεν ζχει οφτε ουδζτερο οφτε αγωγό προςταςίασ, όπωσ είναι ζνα κφκλωμα με τρεισ αγωγοφσ μθ γειωμζνουσ ι ζνα κφκλωμα με τζςςερισ αγωγοφσ με κοινι γείωςθ. Τα αποτελζςματα για ζνα γειωμζνο κφκλωμα αναφζρονται ςε ζνα κφκλωμα με γειωμζνο ουδζτερο αγωγό ι εναζριο αγωγό προςταςίασ. Ζνα γειωμζνο κφκλωμα εμφανίηει λιγότερα βραχυκυκλϊματα, για μια δεδομζνθ τιμι CFO, γιατί ο γειωμζνοσ αγωγόσ μειϊνει τθν τάςθ που εμφανίηεται πάνω ςτθ μόνωςθ. Ωςτόςο οι μθ γειωμζνεσ και οι κοινισ γείωςθσ καταςκευζσ, ζχουν ςυνικωσ μεγαλφτερθ CFO από τθ φάςθ ςτθ γείωςθ, από μία 34 Σ ε λ ί δ α

αντίςτοιχθ καταςκευι κυκλϊματοσ πολλαπλισ γείωςθσ, λόγω τθσ απουςίασ του γειωμζνου ουδζτερουαγωγοφ. Οι τιμζσ είναι κανονικοποιθμζνεσ για GFD 1 κεραυνό/km 2 /ζτοσ και φψοσ γραμμισ 10m. Τα αποτελζςματα μποροφν να κεωρθκοφν γραμμικά ανάλογα με το μικοσ τθσ γραμμισ και τον GFD. Εικόνα 3:5 Αριθμόσ βραχυκυκλωμάτων από επαγόμενη τάςη ζναντι του επιπζδου μόνωςησ τησ γραμμήσ διανομήσ Τα αποτελζςματα που φαίνονται ςτο παραπάνω ςχιμα αναφζρονται ςε γραμμι ςε ανοιχτό ζδαφοσ χωρίσ να υπάρχουν κοντά ςε αυτιν δζντρα ι κτίρια. Ο αρικμόσ των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων εξαρτάται από τθν παρουςία ι όχι γειτονικϊν αντικειμζνων ςτθ γραμμι, που όμωσ μπορεί να προςτατεφουν τθ γραμμι από άμεςα πλιγματα κεραυνϊν. Αυτό μπορεί να αυξιςει τθν επαγόμενθ τάςθ, επειδι αυξάνεται ο αρικμόσ των πλθγμάτων κοντά ςτθ γραμμι. 35 Σ ε λ ί δ α

Ωσ ςθμείο αναφοράσ, μια γραμμι διανομισ φψουσ 10m ςε ανοιχτό ζδαφοσ με GFD=1 κεραυνό/km 2 /ζτοσ κα ζχει κατά προςζγγιςθ 11 κεραυνοφσ/100km/ζτοσ λόγω των άμεςων πλθγμάτων, ςφμφωνα με τθν εξίςωςθ (3:4). Σε ανοιχτό ζδαφοσ, οι επαγόμενεσ τάςεισ κα είναι πρόβλθμα μόνο για τισ γραμμζσ με χαμθλά επίπεδα μόνωςθσ. Για παράδειγμα, ςε ζνα μθ γειωμζνο δίκτυο, ο αρικμόσ των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων κα ξεπερνά τον αρικμό των άμεςων βραχυκυκλωμάτων μόνο αν θ CFO είναι λιγότερο από 75 kv (όπωσ φαίνεται και ςτο Σχιμα 3:5). Σε προςτατευμζνεσ περιοχζσ, τα επαγόμενα βραχυκυκλϊματα είναι μεγαλφτερου ενδιαφζροντοσ. Γενικά, μποροφμε να κεωριςουμε ότι αν θ κρίςιμθ τάςθ διάςπαςθσ (CFO) είναι μεγαλφτερθ των 300kV, τα επαγόμενα βραχυκυκλϊματα κα είναι ςχεδόν μθδενικά. Σχεδόν όλεσ οι μετριςεισ που αφοροφν επαγόμενεσ τάςεισ από κεραυνοφσ είναι λιγότερεσ από 300kV, όπωσ φαίνεται και από το Σχιμα 3:5. Ζνασ άλλοσ παράγοντασ που πρζπει να λάβουμε υπ' όψιν είναι ότι οι περιςςότερεσ γραμμζσ διανομισ ζχουν αλεξικζραυνα ςτουσ μεταςχθματιςτζσ, τα οποία παρζχουν ωσ ζνα βακμό μείωςθ τθσ επαγόμενθσ τάςθσ από κεραυνό. Ωςτόςο αυτι θ μείωςθ μπορεί να είναι μικρι ςε αγροτικά και προαςτιακά κζντρα. 3.6 Επίπεδο μόνωςησ γραμμών διανομήσ Θ παροφςα οδθγία, είναι μια προςπάκεια βοθκείασ του ςχεδιαςτι/μελετθτι γραμμϊν διανομισ ϊςτε να βελτιωκοφν οι δυνατότθτεσ μόνωςθσ των εναζριων γραμμϊν. Στισ περιςςότερεσ περιπτϊςεισ, εναζριων γραμμϊν διανομισ, χρθςιμοποιοφνται περιςςότεροι του ενόσ τφποι μονωτικϊν υλικϊν για προςταςία ζναντι των κεραυνϊν. Τα πιο διαδεδομζνα ςυςτατικά που χρθςιμοποιοφνται γι αυτό το ςκοπό είναι θ πορςελάνθ, ο αζρασ, το ξφλο, τα πολυμερι και το fiberglass (υαλονιματα). Κακζνα απ' αυτά ζχει και τθ δικι του μονωτικι ιςχφ. Πταν τα μονωτικά υλικά χρθςιμοποιοφνται ςε ςειρά, το ςυνολικό αποτζλεςμα δεν είναι το άκροιςμά τουσ, αλλά μια λίγο χαμθλότερθ τιμι. Οι ακόλουκοι παράγοντεσ επθρεάηουν τα επίπεδα των βραχυκυκλωμάτων λόγω κεραυνϊν ςτισ γραμμζσ διανομισ και κάνουν δφςκολο τον υπολογιςμό τισ ολικισ ςτάκμθσ μόνωςθσ: 1. Οι ατμοςφαιρικζσ ςυνκικεσ, όπωσ θ πυκνότθτα του αζρα, θ υγραςία, οι βροχοπτϊςεισ και ατμοςφαιρικι μόλυνςθ. 2. Θ πολικότθτα και ο ρυκμόσ αφξθςθσ τθσ τάςθσ. 3. Κάποιοι φυςικοί παράγοντεσ όπωσ το ςχιμα των μονωτιρων, το ςχιμα του μεταλλικοφ υλικοφ, και θ διάταξθ του μονωτιρα (που τοποκετείται κάκετα, οριηόντια ι με κάποια γωνία). 36 Σ ε λ ί δ α

Εάν το ξφλο παρεμβάλλεται ςτθν πορεία εκφόρτιςθσ του κεραυνικοφ πλιγματοσ, τότε το αποτζλεςμα του κεραυνοφ μπορεί να ποικίλει, εξαρτϊμενο κυρίωσ από τθν υγραςία ςτθν επιφάνια του ξφλου. Ραρόλο που ο ςχεδιαςτισ μθχανικόσ μπορεί να είναι περιςςότερο εξοικειωμζνοσ με το βαςικό επίπεδο μόνωςθσ ζναντι κεραυνϊν (BIL) ενόσ δεδομζνου ςυνδυαςμοφ μονωτικϊν υλικϊν, τα αποτελζςματα τθσ οδθγίασ αυτισ δίνονται με βάςθ τθν CFO των ςυνδυαςμϊν αυτϊν. Θ CFO προςδιορίηεται ωσ εκείνο το επίπεδο τθσ τάςθσ ςτο οποίο υπάρχει 50% πικανότθτα να ςυμβεί βραχυκφκλωμα και 50% πικανότθτα να αντζξει θ μόνωςθ. Αυτι θ τιμι είναι πειραματικι και λαμβάνεται μόνο ςτο εργαςτιριο. Αν υποτεκεί ότι τα δεδομζνα από τα βραχυκυκλϊματα ακολουκοφν μια Γκαουςιανι κατανομι, τότε κάκε ςυγκεκριμζνθ πικανότθτα να αντζξει θ μόνωςθ μπορεί να υπολογιςτεί ςτατιςτικά από τθν τιμι τθσ CFO και τθν κανονικι κατανομι. Κακϊσ τα εργαςτθριακά δεδομζνα είναι πλζον διακζςιμα, μελετοφνται διάφοροι τρόποι ςε μια προςπάκεια να κακοριςτεί θ εκτιμϊμενθ CFO για ζναν δεδομζνο ςυνδυαςμό μονωτικϊν υλικϊν. Θ προςζγγιςθ τθσ «επιπρόςκετθσ αντοχισ μόνωςθσ» μπορεί να είναι θ πιο πρακτικι. Αυτι θ μζκοδοσ υιοκετικθκε από μια παρόμοια διαδικαςία που χρθςιμοποιοφταν και νωρίτερα ςτο ςχεδιαςμό των γραμμϊν μεταφοράσ, αλλά επζκτεινε τθν εφαρμογι τθσ ςε πολλά μονωτικά υλικά που χρθςιμοποιοφνται ςτθν καταςκευι γραμμϊν διανομισ. Αυτι χρθςιμοποιεί τθν CFO ωσ πρωταρχικό μονωτικό ςτοιχείο και προςκζτει ς' αυτιν τθν τιμι, τθν αφξθςθ τθσ CFO που προςφζρεται από ζνα επιπλζον υλικό (ζχοντασ πάντα υπόψθ ότι θ επιπλζον μονωτικι ιςχφσ είναι πάντα μικρότερθ από αυτι που ζχει μόνο του το ςτοιχείο που προςτίκεται). 3.6.1 CFO τάςη τησ ςυνδυαςμένησ μόνωςησ Από τισ απαρχζσ του ςχεδιαςμοφ και τθσ καταςκευισ των θλεκτρικϊν δικτφων, οι μθχανικοί καταςκεφαηαν τισ γραμμζσ διανομισ από ξφλινουσ βραχίονεσ και ςυνζδεαν τουσ ςτφλουσ ςε ςειρά με τουσ βαςικοφσ μονωτιρεσ για να αυξιςουν τθν αντοχι τθσ γραμμισ ζναντι των κρουςτικϊν πλθγμάτων από κεραυνοφσ. Στισ αρχζσ του 1930, ςε μια ςειρά δθμοςιεφςεων παρουςιάςτθκαν τα αποτελζςματα που προζκυψαν όταν μονωτιρεσ δοκιμάςτθκαν ςε ςυνδυαςμό με ξφλο. Μια ερϊτθςθ που γεννάται είναι το κατά πόςο αυξικθκε θ αντοχι τθσ μόνωςθσ, ςε περίπτωςθ κεραυνοφ, τθσ ιδθ υπάρχουςασ μόνωςθσ. Μια μερικι απάντθςθ δόκθκε μετά από χρόνια ερευνϊν ςε πολλά εργαςτιρια, και τα αποτελζςματα δθμοςιεφτθκαν τθν δεκαετία του 40' και του 50'. Μια γενικι περίλθψθ προθγοφμενων εργαςιϊν πάνω ςτθν CFO παρουςιάςτθκε ςτθν AIEE Committe Report του 1950, και μια εκτενισ αναφορά το 1956. Πμωσ, αυτά τα αποτελζςματα εφαρμόηονταν κυρίωσ ςτθν καταςκευι γραμμϊν μεταφοράσ και όχι ςε γραμμζσ διανομισ. Στισ εναζριεσ 37 Σ ε λ ί δ α

γραμμζσ διανομισ, το ςθμείο με τθν πιο αςκενι μόνωςθ είναι ςυνικωσ ςε ςτφλο παρά μεταξφ των αγωγϊν ςτον αζρα. Ριο πρόςφατα, θ ζρευνα ςτράφθκε ςε πολυδιθλεκτρικοφσ ςυνδυαςμοφσ που χρθςιμοποιοφνται ςτα ςυςτιματα θλεκτρικισ ενζργειασ. Αυτζσ οι ζρευνεσ αφοροφςαν ςτισ γραμμζσ διανομισ και μεταφοράσ και ςτο βακμό αντοχισ του ξφλου, όταν αυτό εκτίκεται ςε κεραυνό, ςε κρουςτικζσ τάςεισ χειριςμϊν και ςε κρουςτικζσ τάςεισ με απότομο μζτωπο. Ρρόςφατα, ςτισ γραμμζσ διανομισ χρθςιμοποιοφνται μονωτιρεσ πολυμερϊν και οι βραχίονεσ από υαλονιματα (fiberglass). 3.6.2 Προςδιοριςμόσ τησ CFO τάςησ για καταςκευέσ με μονώςεισ ςειράσ Οι μελζτεσ ζχουν δείξει ότι ζνα μζτρο ξφλου ι ζνα μζτρο υαλονιματοσ fiberglass) προςδίδουν περίπου 300-550 kv ςτθν ιδθ υπάρχουςα μόνωςθ ζναντι των κεραυνϊν. Για μεγαλφτερα μικθ, θ αντοχι τθσ μόνωςθσ από κεραυνό για ζναν ξφλινο ι από fiberglass βραχίονα, ςε ςυνδυαςμό με τουσ μονωτζσ κακορίηεται κυρίωσ μόνο από τον εκάςτοτε βραχίονα. Ζτςι θ μόνωςθ ζναντι τθσ εναλλαςςόμενθσ τάςθσ λαμβάνεται μόνο από το μονωτιρα, ενϊ ο ξφλινοσ ι από υαλονιματα μονωτιρασ κεωρείται ωσ μια επιπλζον μόνωςθ ςε κρουςτικι τάςθ κεραυνϊν. Πταν θ πορεία του κεραυνοφ δεν εμπεριζχει κάποιο ξφλινο βραχίονα ι fiberglass βραχίονα, αλλά δφο ι περιςςότερουσ τφπουσ μονωτιρων ςυνδεδεμζνων ςε ςειρά, τότε θ κρίςιμθ τιμι τάςθσ βραχυκφκλωςθσ (CFO) δεν προςδιορίηεται απλϊσ προςκζτοντασ τισ τιμζσ των CFO των ξεχωριςτϊν ςυςτατικϊν. Θ κρίςιμθ τιμι τθσ τάςθσ βραχυκφκλωςθσ αυτϊν των ςυνδυαςμζνων μονωτιρων λαμβάνεται ωσ ςυνάρτθςθ ενόσ μεγάλου αρικμοφ διαφορετικϊν παραγόντων, ο κακζνασ από τουσ οποίουσ απαιτεί ξεχωριςτι ανάλυςθ. Στισ μζρεσ μασ, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ςυνδυαςμοί και ςχθματιςμοί που χρθςιμοποιοφνται από τισ επιχειριςεισ θλεκτριςμοφ. Θ εκτεταμζνθ μζκοδοσ πρόςκετων-cfo μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για να υπολογιςτεί θ ςυνολικι CFO μιασ καταςκευισ διανομισ με το να: 1. Ρροςδιοριςτεί θ ςυμβολι του κάκε ξεχωριςτοφ ςυςτατικοφ μόνωςθσ ςτθν ςυνολικι CFO του ςυνδυαςμοφ. 2. Υπολογιςτεί θ CFO του ολικοφ ςυνδυαςμοφ γνωρίηοντασ τθν CFO των ςυςτατικϊν μόνωςθσ. Αυτό μπορεί να γίνει, είτε χρθςιμοποιϊντασ κάποιουσ πίνακεσ είτε γραφικζσ παραςτάςεισ που απεικονίηουν τα ιδθ υπάρχοντα πειραματικά αποτελζςματα, και χρθςιμοποιϊντασ αυτά να ςυςχετιςκεί θ επίδραςθ ενόσ μονωτικοφ υλικοφ προςτικζμενο ςτο άλλο. Αυτι θ διαδικαςία ςτθρίηεται ςτα χαρακτθριςτικά 38 Σ ε λ ί δ α

δεδομζνα τθσ CFO τθσ βαςικισ μόνωςθσ και ςε ζνα επιπρόςκετο ςφνολο ςφνκετων δεδομζνων που είναι γνωςτό ωσ θ κρίςιμθ τάςθ βραχυκφκλωςθσ (CFO voltage) που προςτίκεται από ζνα ςυγκεκριμζνο ςυςτατικό. Στουσ υπολογιςμοφσ όπου εμπλζκονται δφο ςυςτατικά, θ κρίςιμθ τάςθ βραχυκφκλωςθσ (CFO) του ςυνδυαςμοφ τουσ είναι πολφ χαμθλότερθ απ' ότι το άκροιςμα των δφο ξεχωριςτϊν CFO τιμϊν τουσ. Ο μονωτιρασ κεωρείται ωσ θ βαςικι-πρωταρχικι μόνωςθ. Θ CFO που αποκτάται για ςχθματιςμοφσ που αποτελοφνται από δφο ςυςτατικά υπολογίηεται ωσ θ CFO του βαςικοφ ςυςτατικοφ ςυν τθν CFO του δεφτερου ςυςτατικοφ. Θ ςυνολικι CFO τάςθ για δφο ςυςτατικά είναι: Ππου: CFO ins : είναι θ CFO του κφριου ςυςτατικοφ CFO T = CFO ins + CFO add.sec (3:8) CFO add.sec : είναι θ CFO που προςτίκεται από το δεφτερο ςυςτατικό Θ ςυνολικι CFO τάςθ τριϊν και πλζον ςυςτατικϊν είναι: CFO T = CFO ins + CFO add.sec + CFO add.tird + + CFO add.nt (3:9) Ππου: CFO add.third : είναι θ CFO που προςτίκεται από το τρίτο ςυςτατικό CFO add.nth : είναι θ CFO που προςτίκεται από το νιοςτό ςτοιχείο Θ ευρζωσ χρθςιμοποιοφμενθ τιμι κρίςιμθσ τάςθσ βραχυκφκλωςθσ (CFO), κακϊσ επίςθσ και θ CFO των προςτικζμενων υλικϊν δίδεται ςτουσ Ρίνακεσ 3:2, 3:3, 3:4. 39 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 3:2 Κφρια μόνωςη (CFOins) Ρίνακασ 3:3 Επιπρόςθετη CFO δευτερευόντων ςυςτατικϊν (CFOadd.sec) Ρίνακασ 3:4 Τρίτα ςυςτατικά επιπρόςθετησ CFO (CFOadd.third) ΣΘΜΕΙΩΣΕΙΣ για τουσ Ρίνακεσ 3:2, 3:3, 3:4: 1. Πλεσ οι τιμζσ αναφζρονται ςε επίπεδα υγρισ CFO. 40 Σ ε λ ί δ α

2. Οι τιμζσ αναφζρονται ςτο ελάχιςτο των τιμϊν κετικισ και αρνθτικισ πολικότθτασ. 3. Οι μονωτιρεσ αναφζρονται μόνο ωσ παράδειγμα. Για πιο ακριβείσ τιμζσ ανατρζξτε ςτισ επίςθμεσ τιμζσ των καταςκευαςτϊν. Οι τιμζσ που δίνονται παραπάνω αναφζρονται ςε υγρζσ ςυνκικεσ, κάτι το οποίο ςυνιςτάται για τον υπολογιςμό τθσ CFO, κακϊσ είναι προφανζσ ότι αναφερόμαςτε ςε περιπτϊςεισ καταιγίδων. Αν ζχουμε τθν CFO υπό ξθρζσ ςυνκικεσ (ςυνικωσ δίνεται απ' τον καταςκευαςτι, ι από εργαςτθριακζσ μετριςεισ) και κζλουμε τθν CFO υπό υγρζσ ςυνκικεσ τότε πολλαπλαςιάηουμε τθν CFO υπό ξθρζσ ςυνκικεσ με ζνα ςυντελεςτι 0.8. Γενικά θ υγρι τιμι είναι περίπου το 0.7-0.9 τθσ ξθρισ. Για ςυςτατικά που δεν αναφζρονται ςτουσ παραπάνω πίνακεσ, θ ςυνολικι CFO μπορεί να υπολογιςτεί με μειϊςεισ για το δεφτερο και τρίτο ςυςτατικό, όπωσ: CFO add.sec = 0.45CFO ins (3:10) CFO add.tird = 0.20CFO ins (3:11) Θ χριςθ τθσ εκτεταμζνθσ μεκόδου πρόςκετων-cfo και των πινάκων που δίνονται ςε αυτιν τθν οδθγία ςυνικωσ δίνει αποτελζςματα με ςφάλμα ±20%. Ρεριςςότερο ακριβι αποτελζςματα είναι διακζςιμα με τισ ακόλουκεσ μεκόδουσ: a. Εκτζλεςθ εργαςτθριακϊν δοκιμϊν ζναντι κεραυνϊν ςτθν καταςκευι ςε υγρζσ ςυνκικεσ. Αυτι θ μζκοδοσ κα δϊςει και τα πιο ακριβι αποτελζςματα. b. Εκτζλεςθ δοκιμϊν ζναντι κεραυνϊν υπό ξθρζσ ςυνκικεσ, και πολλαπλαςιαςμόσ των τιμϊν με 0.8 για τον υπολογιςμό του CFO ςε υγρζσ ςυνκικεσ. c. Χριςθ λεπτομερζςτερων τιμϊν κρίςιμθσ τάςθσ βραχυκφκλωςθσ CFO. 3.6.3 Σεχνικά ζητήματα Ο εξοπλιςμόσ και τα υλικά υποςτιριξθσ, είναι δυνατόν να μειϊςουν τθν κρίςιμθ τάςθ βραχυκφκλωςθσ ςτισ δομζσ διανομισ. Αυτοί οι "αδφναμοι ςφνδεςμοι" μποροφν να οδθγιςουν ςε μεγάλθ αφξθςθ των υπερπθδιςεων από επαγόμενεσ τάςεισ. Μερικζσ απ' αυτζσ τισ περιπτϊςεισ περιγράφονται παρακάτω. Επίτονα: τα επίτονα μπορεί να είναι ζνασ απ' τουσ κφριουσ παράγοντεσ μείωςθσ τθσ CFO μιασ γραμμισ. Αυτό γίνεται γιατί, για να ζχουν μθχανικό πλεονζκτθμα, τα επίτονα γενικά προςκολλϊνται ψθλά ςτον πόλο ςε άμεςθ γειτονία με τα κφρια μονωτικά υλικά. Επειδι τα επίτονα παρζχουν διαδρομι προσ τθ γθ, θ παρουςία τουσ μειϊνει τθν CFO του ολικοφ ςχθματιςμοφ. Οι μικροί πορςελάνινοι μονωτζσ επιτόνων που χρθςιμοποιοφνται ςυνικωσ, δεν παρζχουν ςχεδόν κακόλου επιπλζον μόνωςθ (γενικά λιγότερο από 30kV τθσ CFO). Ζτςι για να αποκτιςουμε αξιοςθμείωτθ αντοχι μόνωςθσ χρθςιμοποιοφμε μονωτιρεσ από fiberglass. Ζνασ μονωτιρασ 50cm από fiberglass παρζχει CFO περίπου 250kV. 41 Σ ε λ ί δ α

Διακόπτεσ αςφαλείασ: θ τοποκζτθςθ διακοπτϊν αςφαλείασ είναι ζνα αντιπροςωπευτικό παράδειγμα απροςτάτευτων εξοπλιςμϊν που μπορεί να μειϊςει τθν CFO ενόσ πόλου. Για τα δίκτυα των 15 kv, ζνασ διακόπτθσ αςφαλείασ μπορεί να ζχει 95kV BIL. Ανάλογα με τον τρόπο εγκατάςταςθσ του διακόπτθ, μπορεί το CFO ολόκλθρθσ τθσ καταςκευισ να μειωκεί περίπου ςτα 95kV (περίπου, επειδι το BIL κάκε μονωτικοφ ςυςτιματοσ είναι πάντα μικρότερο από το CFO αυτοφ του ςυςτιματοσ). Σε ξφλινουσ πόλουσ, το πρόβλθμα των διακοπτϊν αςφαλείασ μπορεί να βελτιωκεί με τθν διευκζτθςθ τθσ διακοπισ ζτςι ϊςτε το υποςτιριγμα τθσ ςφνδεςθσ να τοποκετείται ςτον πόλο μακριά από τουσ γειωμζνουσ αγωγοφσ (επίτονα, γειωμζνοι αγωγοί, και ουδζτεροι αγωγοί). Τα ίδια ιςχφουν και για άλλουσ διακόπτεσ και άλλα μζρθ του εξοπλιςμοφ που δεν προςτατεφονται από αλεξικζραυνα. Φψοσ ουδζτερου αγωγοφ: το φψοσ του ουδζτερου αγωγοφ μπορεί να διαφζρει από γραμμι ςε γραμμι, κακότι εξαρτϊμενο από το μθχανιςμό ςτιριξθσ. Στουσ ξφλινουσ πόλουσ, όςο πιο κοντά ο ουδζτεροσ αγωγόσ είναι ςτουσ αγωγοφσ φάςθσ, τόςο πιο χαμθλι είναι θ κρίςιμθ τάςθ βραχυκφκλωςθσ. Αγϊγιμα υποςτηρίγματα και αγϊγιμεσ καταςκευζσ: θ χριςθ τςιμεντζνιων και ατςάλινων καταςκευϊν ςε εναζριεσ γραμμζσ διανομισ αυξάνεται ςυνεχϊσ, γεγονόσ που μειϊνει ςθμαντικά τθν CFO. Μεταλλικοί βραχίονεσ και μεταλλικά υλικά χρθςιμοποιοφνται επίςθσ ςε ξφλινεσ πολικζσ καταςκευζσ. Εάν ζνα από αυτά τα υλικά είναι γειωμζνο, το αποτζλεςμα είναι το ίδιο με αυτό μιασ καταςκευισ εξ ολοκλιρου από μζταλλο. Σε τζτοιεσ καταςκευζσ, θ ςυνολικι CFO παρζχεται από τον μονωτιρα, και μονωτιρεσ με μεγαλφτερθ CFO κα πρζπει να χρθςιμοποιοφνται για να αντιςτακμίηουν τθν απϊλεια τθσ μόνωςθσ του ξφλου. Ρροφανϊσ, κα πρζπει να υπάρχει ζνα ιςοηφγιο ανάμεςα ςτθν ςυμπεριφορά ζναντι του κεραυνοφ και άλλα ηθτιματα, όπωσ ο μθχανικόσ ςχεδιαςμόσ ι θ τιμι. Και όντωσ αυτό το ιςοηφγιο υπάρχει και είναι ιδιαίτερα μεγάλθσ ςθμαςίασ. Ο ςχεδιαςτισ κα πρζπει να γνωρίηει τα αρνθτικά αποτελζςματα που μπορεί να ζχει το μεταλλικό υλικό ςτθν ςυμπεριφορά τθσ γραμμισ ζναντι κεραυνοφ και κα πρζπει να προςπακεί να ελαχιςτοποιιςει αυτά τα αποτελζςματα. Σε ξφλινουσ πόλουσ και βραχίονεσ, μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν υποςτθρίγματα από ξφλο ι fiberglass για να διατθρθκοφν καλά επίπεδα μόνωςθσ. Ρολλαπλά κυκλϊματα: όταν αυτά εμφανίηονται ςε ζναν πόλο ςυνικωσ προκαλοφν εξαςκζνιςθ τθσ μόνωςθσ. Οι αυςτθρά κακοριςμζνεσ αποςτάςεισ των φάςεων και λιγότερο ξφλο εν ςειρά ςυνικωσ μειϊνουν τα επίπεδα μόνωςθσ. Αυτό πραγματοποιείται κυρίωσ ςε γραμμζσ διανομισ που βρίςκονται κάτω από γραμμζσ μεταφοράσ, ςε ξφλινουσ πόλουσ. Τα κυκλϊματα μεταφοράσ ζχουν ςυνικωσ αγωγό προςταςίασ που είναι ςυνδεδεμζνοσ με τθ γείωςθ ςε κάκε πόλο. Ο αγωγόσ γείωςθσ μπορεί να οδθγιςει ςε μείωςθ τθσ μόνωςθσ. Αυτό μπορεί να βελτιωκεί 42 Σ ε λ ί δ α

απομακρφνοντασ τον αγωγό γείωςθσ από τουσ πόλουσ με διαχωριςτιρεσ από fiberglass. Γραμμζσ με διαχωριςτήρεσ αγωγϊν: Οι γραμμζσ αυτζσ είναι εναζριεσ γραμμζσ διανομισ με πολφ κοντινά διαςτιματα διαχωριςμοφ. Επικαλυμμζνοι αγωγοί και διαχωριςτιρεσ (15-40 cm) που κρζμονται από ζναν μεταβιβαςτικό αγωγό (messenger wire), παρζχουν ςτιριξθ και ικανότθτα μόνωςθσ. Μια καταςκευι από διαχωριςμζνουσ αγωγοφσ κα ζχει ςτακερό CFO, που είναι ςυνικωσ τθσ τάξθσ των 150-200 kv. Λόγω του ςχετικά χαμθλοφ επιπζδου μόνωςθσ, θ ςυμπεριφορά των γραμμϊν αυτϊν ζναντι κεραυνοφ, μπορεί να είναι μικρότερθ από μια παραδοςιακι ανοιχτι καταςκευι. Δεν μποροφμε να κάνουμε και πολλά για να αυξιςουμε τθν CFO μιασ τζτοιασ διάταξθσ. Αυτζσ οι καταςκευζσ ζχουν το πλεονζκτθμα του μεταβιβαςτικοφ αγωγοφ, που ςυνικωσ λειτουργεί και ωσ αγωγόσ προςταςίασ. Κάτι το οποίο μπορεί να μειϊςει τα άμεςα πλιγματα από κεραυνοφσ. Ανάςτροφα βραχυκυκλϊματα ζχουν μεγαλφτερθ πικανότθτα να ςυμβοφν λόγω του χαμθλοφ επιπζδου μόνωςθσ. Βελτιωμζνθ γείωςθ κα μποροφςε να βελτιϊςει τθν ςυμπεριφορά ζναντι κεραυνοφ. Ρροςτατευτικά διάκενα και ςφνδεςμοι μονωτήρων: Θ ςφνδεςθ των μονωτιρων ςυνικωσ γίνεται για τθν πρόλθψθ τθσ βλάβθσ που προκαλείται από κεραυνό ςε ξφλινουσ πόλουσ ι βραχίονεσ, ι για τθν πρόλθψθ φωτιάσ ςτθν κορυφι των πόλων. Τα προςτατευτικά διάκενα χρθςιμοποιοφνται επίςθσ για τθν πρόλθψθ καταςτροφϊν από κεραυνοφσ ςτα ξφλινα υλικά τθσ καταςκευισ (αυτό περιλαμβάνει REA καταςκευζσ με ςυγκεκριμζνθ προςταςία πόλων). Σε κάποια ςθμεία του πλανιτθ, τα προςτατευτικά διάκενα χρθςιμοποιοφνται επίςθσ αντί για αλεξικζραυνα για τθν προςταςία εξοπλιςμοφ. Τα προςτατευτικά διάκενα και οι ςφνδεςμοι μονωτιρων μειϊνουν ςθμαντικά το CFO μιασ καταςκευισ. Εάν ιταν δυνατό, τα προςτατευτικά διάκενα, οι ςφνδεςμοι μονωτιρων και οι καταςκευζσ προςταςίασ των πόλων δεν κα χρθςιμοποιοφνταν για τθν πρόλθψθ βλάβθσ ςε ξφλινα τμιματα. Καλφτερεσ λφςεισ για καταςτροφζσ ςτο ξφλο και για φωτιζσ ςτουσ πόλουσ είναι οι ςφνδεςμοι μονωτιρα-ξφλου ςτθν βάςθ του μονωτιρα, όπωσ παρουςιάηεται ςτο 3.6.5. 3.6.4 Ικανότητα ξύλου για διακοπή του τόξου Οι ξφλινοι πόλοι και βραχίονεσ ζχουν τθν ικανότθτα τθσ καταςτολισ του τόξου που προκαλείται από κεραυνό και ζτςι προλαμβάνουν τθν εμφάνιςθ βλαβϊν ςτο δίκτυο. Οι ικανότθτεσ του ξφλου για διακοπι είναι κατά κφριο λόγο μια λειτουργία τθσ ςτιγμιαίασ τάςθσ ςτθ ςυχνότθτα του ρεφματοσ τθν ςτιγμι που ςυμβαίνει θ υπερπιδθςθ λόγω του κεραυνοφ. Εάν θ τάςθ είναι κοντά ςε μθδενικι τιμι, είναι πολφ πικανό θ διακοπι να μθν προκαλζςει βλάβθ. Εάν θ ονομαςτικι τάςθ κατά μικοσ του ξφλινου βραχίονα διατθρθκεί κάτω από ζνα ςυγκεκριμζνο επίπεδο, θ πικανότθτα για τθν πρόκλθςθ βλάβθσ μπορεί να μειωκεί κατά πολφ. 43 Σ ε λ ί δ α

Αν ζχουμε το φαινόμενο των πολλαπλϊν υπερπθδιςεων, θ ικανότθτα διακοπισ του τόξου είναι πολφ μικρότερθ (όπωσ φαίνεται ςτο Σχιμα 3:6). Οι περιςςότερεσ γραμμζσ διανομισ κα υποςτοφν πολλαπλζσ υπερπθδιςεισ από ζνα άμεςο πλιγμα. Στισ δομζσ διανομισ που εμφανίηουν κατά μικοσ του ξφλου, RMS τάςθ μεγαλφτερθ από 10kV/m ξφλου, θ ικανότθτα διακοπισ του τόξου δεν επιφζρει ςθμαντικά αποτελζςματα. Για παράδειγμα, μια γραμμι διανομισ των 13.2kV με 0.5m ξφλου μεταξφ του μονωτι τθσ φάςθσ και του ουδζτερου αγωγοφ ζχει μια βάκμωςθ τάςθσ RMS κατά μικοσ του ξφλου τθσ τάξθσ των 132kV/3/0.5m =15.2kV/m. Για αυτά τα επίπεδα τθσ τάςθσ, εάν επιτυγχάνονται κενά 1m ξφλου ανάμεςα ςε όλουσ τουσ αγωγοφσ φάςθσ και όλα τα γειωμζνα αντικείμενα ςτον πόλο, τότε θ διακοπι μπορεί να γίνει ζνασ ςθμαντικόσ παράγοντασ. Αυτό μπορεί ιδθ να επιτευχκεί ςτα κυκλϊματα με υψθλά επίπεδα μόνωςθσ και μακρινζσ αποςτάςεισ ξφλου. Στα παραπάνω κεωροφμε ότι όλοι οι κεραυνοί κα δθμιουργιςουν ςφάλματα. Εικόνα 3:6 Ριθανότητα ςχηματιςμοφ τόξου, λόγω βραχυκυκλϊματοσ από κεραυνό ςε υγρό Καταςτροφι του ξφλου λόγω κεραυνοφ Οι μακροχρόνιεσ εμπειρίεσ από τουσ τεχνικοφσ και τθν ςυντιρθςθ υποδεικνφουν ότι θ καταςτροφι ςε πόλουσ ι ςε βραχίονεσ είναι εξαιρετικά ςπάνια. Ραρόλα αυτά, ςε περιοχζσ με υψθλά ποςοςτά πλθγμάτων κεραυνϊν μπορεί να αποτελεί παράγοντα ανθςυχίασ υπό οριςμζνεσ ςυνκικεσ. Θ πικανότθτα καταςτροφισ λόγω κεραυνοφ εξαρτάται από πολλοφσ παράγοντεσ, ιδιαίτερα από τα επίπεδα υγραςίασ κακϊσ και τθν θλικία του ξφλου. Βλάβεσ και κατακερματιςμόσ του ξφλου ςυμβαίνουν μόνο όταν θ κατάρρευςθ είναι ςτο εςωτερικό τμιμα του τόξου και όχι κατά μικοσ τθσ επιφανείασ του. Εάν το ξφλο είναι χλωρό, τότε είναι πιο πικανό να εμφανίςει εςωτερικι καταςτροφι. Εάν τα ιςτορικά δεδομζνα αναφζρουν ότι οι καταςτροφι του ξφλου είναι πρόβλθμα, τότε 44 Σ ε λ ί δ α

τα ξφλινα τμιματα πρζπει να προςτατεφονται, ςυνδζοντασ τουσ μονωτιρεσ. Πμωσ κάτι τζτοιο οδθγεί ςε βραχυκφκλωμα τθσ μόνωςθσ που προςδίδεται από το ξφλο. Μια καλφτερθ λφςθ κα ιταν να χρθςιμοποιθκοφν θλεκτρόδια επιφανείασ τοποκετθμζνα κοντά ςτθν άκρθ του μονωτιρα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν καλφμματα αγωγϊν, ταινίεσ ι άλλεσ μεταλλικζσ προεκτάςεισ προςαρμοςμζνεσ κοντά ςτον μονωτιρα ςτθν πικανι κατεφκυνςθ του βραχυκυκλϊματοσ. Αυτά οδθγοφν ςε επιφανειακι βλάβθ και όχι ςε εςωτερικι. Τα προλθπτικά μζτρα για τθν καταςτροφι του ξφλου από κεραυνοφσ μειϊνουν επίςθσ τθν πικανότθτα για τθν πρόκλθςθ φωτιάσ ςτθν κορυφι των πόλων. Αυτζσ οι φωτιζσ είναι αποτζλεςμα τθσ διαρροισ του ρεφματοσ ςτισ ςυνδζςεισ μετάλλων με ξφλο. Οι τοπικοί ςφνδεςμοί, ταινίεσ αγωγϊν ι καλφμματα, μποροφν να γεφυρϊςουν τθν απόςταςθ που είναι πολφ πικανόν να ξεςπάςουν φωτιζσ, όπωσ είναι οι αςκενείσ μεταλλικζσ -ξφλινεσ επαφζσ. Αυτό είναι προτιμότερο από τθν ολοκλθρωτικι ςφνδεςθ των μονωτιρων. 3.7 Προςταςία γραμμών διανομήσ με προςτατευτικούσ αγωγούσ Οι προςτατευτικοί αγωγοί, είναι γειωμζνοι αγωγοί που τοποκετοφνται πάνω από τουσ αγωγοφσ φάςθσ για να διακόπτουν τα πλιγματα των κεραυνϊν, που ςε διαφορετικι περίπτωςθ κα ζπλθτταν απευκείασ ςτισ φάςεισ. Το κρουςτικό ρεφμα των κεραυνϊν εκτρζπεται, μ' αυτόν τον τρόπο προσ το ζδαφοσ (διαμζςω ενόσ γειωμζνου ςτφλου). Για να είναι αποτελεςματικό, ο αγωγόσ προςταςίασ γειϊνεται ςε κάκε ςτφλο. Τα κρουςτικά ρεφματα που δθμιουργοφνται από κεραυνοφσ, προκαλοφν μια αφξθςθ του δυναμικοφ διατρζχοντασ τθν αντίςταςθ από τον ςτφλο προσ το ζδαφοσ, προκαλϊντασ μία μεγάλθ διαφορά δυναμικοφ μεταξφ του κακοδικοφ αγωγοφ γείωςθσ και των αγωγϊν τάςθσ. Αυτι θ διαφορά δυναμικοφ μπορεί να προκαλζςει ανάςτροφα βραχυκυκλϊματα κατά μικοσ τθσ μόνωςθσ από τον αγωγό γείωςθσ προσ ζναν από τουσ αγωγοφσ φάςθσ. Το φαινόμενο του ανάςτροφου βραχυκυκλϊματοσ είναι ζνασ ουςιϊδθσ περιοριςμόσ ςτθν αποτελεςματικότθτα των αγωγϊν προςταςίασ ςτισ γραμμζσ διανομισ. Οι προςτατευτικοί αγωγοί μποροφν να παρζχουν αποτελεςματικι προςταςία παρά μόνο αν: 1. Χρθςιμοποιθκεί καλόσ ςχεδιαςμόσ μόνωςθσ που να παρζχει τθν κατάλλθλθ CFO μεταξφ του κακοδικοφ αγωγοφ εδάφουσ και των αγωγϊν φάςθσ. 2. Επιτευχκοφν χαμθλζσ αντιςτάςεισ γείωςθσ. Για να υπολογίςουμε τον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε μια καταςκευι με αγωγό προςταςίασ χρθςιμοποιοφμε το Σχιμα 3:5. Αν προςκζταμε 45 Σ ε λ ί δ α

αγωγό προςταςίασ ςε γραμμζσ διανομισ τριϊν αγωγϊν κα μειωνόταν ο αρικμόσ των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων. Αφοφ ο αγωγόσ προςταςίασ είναι γειωμζνοσ, κα καταςτείλει τισ τάςεισ ςτουσ αγωγοφσ φάςθσ μζςω τθσ χωρθτικισ ςφηευξθσ. Πςο πιο κοντά βρίςκονται οι αγωγοί φάςθσ ςτον αγωγό προςταςίασ, τόςο καλφτερθ κα είναι θ ςφηευξθ, και τόςο μικρότεροσ κα είναι ο αρικμόσ των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (παρόλο που αυτό μπορεί να μειϊςει το CFO). εδϊ πρζπει να ςθμειϊςουμε ότι ακόμα και αν τοποκετιςουμε ζναν αγωγό γείωςθσ κάτω από τουσ αγωγοφσ φάςθσ κα ζχουμε ςχεδόν το ίδιο αποτζλεςμα με ζναν εναζριο αγωγό προςταςίασ. Σε ζνα ςφςτθμα τεςςάρων αγωγϊν με πολλαπλι γείωςθ, αν αντικαταςτιςουμε τον ουδζτερο αγωγό που βρίςκεται από κάτω με ζναν εναζριο προςτατευτικό αγωγό, τότε δεν ζχουμε μείωςθ ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων. Ρεραιτζρω βελτίωςθ τθσ απόδοςθσ μποροφμε να ζχουμε αν χρθςιμοποιιςουμε και αγωγό προςταςίασ και ουδζτερο αγωγό. Το κόςτοσ τθσ εγκατάςταςθσ ενόσ αγωγοφ προςταςίασ ςε μια γραμμι διανομισ είναι ουςιϊδεσ. Επιπροςκζτωσ του κόςτουσ των αγωγϊν, τθσ γείωςθσ των πόλων, τθσ περαιτζρω μόνωςθσ, το φψοσ των ςτφλων πρζπει να είναι μεγαλφτερο για να ςτθρίηει τον αγωγό προςταςίασ, τόςο ϊςτε να είναι επαρκισ θ γωνία προςταςίασ ανάμεςα ςτον προςτατευτικό αγωγό και τουσ εξωτερικοφσ αγωγοφσ φάςθσ. Το φψοσ τον μεγαλφτερων καταςκευϊν προςελκφει περιςςότερα άμεςα πλιγματα, κάτι που αντιςτακμίηει ελάχιςτα τθν μείωςθ του ποςοςτοφ βραχυκυκλωμάτων που παρζχει θ προςταςία. Ραρά το αυξθμζνο κόςτοσ και τισ δυςκολίεσ ςχεδίαςθσ, οι αγωγοί προςταςίασ ζχουν χρθςιμοποιθκεί με μεγάλθ επιτυχία. 3.7.1 Γωνία προςταςίασ Ρροκειμζνου να διαςφαλιςτεί ότι όλα τα πλιγματα από κεραυνό καταλιγουν ςτον προςτατευτικό αγωγό και όχι ςτουσ αγωγοφσ φάςθσ, προτείνεται μια γωνία προςταςίασ 45 ι λιγότερο (όπωσ φαίνεται ςτο Σχιμα 3:7). Αυτό ιςχφει μόνο για γραμμζσ με φψοσ μικρότερο από 15m με αποςτάςεισ μεταξφ αγωγϊν μικρότερεσ από 2m. Ψθλότερεσ γραμμζσ απαιτοφν μικρότερθ γωνία προςταςίασ. Βλζπε ςχετικι οδθγία IEEE Std 1243-1997. 3.7.2 Απαιτήςεισ μόνωςησ Θ αποτελεςματικότθτα του αγωγοφ προςταςίασ ςτισ γραμμζσ διανομισ εξαρτάται κυρίωσ από τθν μόνωςθ μεταξφ τον κακοδικϊν αγωγϊν γείωςθσ και των αγωγϊν φάςθσ. Εάν ο κακοδικόσ αγωγόσ γείωςθσ βρίςκεται ςε επαφι με τον ςτφλο κακ' όλο του το φψοσ, είναι δφςκολο να παραςχεκεί επαρκισ μόνωςθ. Σε ξφλινουσ πυλϊνεσ, είναι ςυνικωσ απαραίτθτο να απομονϊνουμε τουσ κακοδικοφσ αγωγοφσ γείωςθσ από τουσ ςτφλουσ ςτο ςθμείο άμεςθσ γειτονίασ με τουσ μονωτιρεσ των φάςεων και τουσ βραχίονεσ. Αυτό μπορεί να επιτευχκεί με ράβδουσ από fiberglass, 46 Σ ε λ ί δ α

ι ςτθρίγματα που τοποκετοφνται οριηόντια ςτον ςτφλο για να κρατιςουν τον γειωμζνο αγωγό 30-60 cm μακριά από τον ςτφλο. Θ CFO από τον γειωμζνο αγωγό προσ τθν κοντινότερθ φάςθ είναι θ πιο μικρι τιμι από όλεσ τισ πορείεσ. Σθμαντικι μζριμνα κα πρζπει να δοκεί ςτθν μόνωςθ των επιτόνων προκειμζνου να αποκτθκεί θ απαραίτθτθ CFO τιμι. Εικόνα 3:7 Ρροςτατευτική γωνία προςτατευτικοφ αγωγοφ Μία CFO πάνω από 250-330 kv είναι απαραίτθτθ για να κεωρθκεί αποτελεςματικι θ εφαρμογι των προςτατευτικϊν αγωγϊν. Χρθςιμοποιϊντασ ςτθρίγματα με γειωμζνουσ πόλουσ, δεν είναι δφςκολο να επιτευχκεί αυτό το επίπεδο μόνωςθσ ςτισ γραμμζσ διανομισ. 3.7.3 Αποτελεςματικότητα τησ γείωςησ και επίπεδο μόνωςησ Θ αποτελεςματικότθτα του αγωγοφ προςταςίασ είναι άρρθκτα ςυνδεδεμζνθ με τθν γείωςθ. Για να είναι αποτελεςματικι μια καταςκευι που φζρει αγωγό προςταςίασ, οι αντιςτάςεισ του εδάφουσ κα πρζπει να είναι μικρότερεσ των 10Ω εάν θ CFO είναι μικρότερθ από 200kV. Εάν δοκεί προςοχι ςτο επίπεδο μόνωςθσ και θ CFO είναι 300-350kV, μία αντίςταςθ γείωςθσ 40Ω κα ζχει παρόμοια απόδοςθ. Ο αγωγόσ προςταςίασ πρζπει να είναι γειωμζνοσ ςε κάκε πόλο για να ζχουμε ικανοποιθτικά αποτελζςματα. Το ςχιμα 8 δείχνει τθν ςυμπεριφορά ςε άμεςο πλιγμα και τθν 47 Σ ε λ ί δ α

επίδραςθ τθσ γείωςθσ με ζνα παράδειγμα προςομοίωςθσ από υπολογιςτι ενόσ προςτατευτικοφ αγωγοφ με CFO 175kV και 350kV. Γραμμζσ διανομισ εγκατεςτθμζνεσ κάτω από γραμμζσ μεταφοράσ μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευπακείσ ςε ανάςτροφα βραχυκυκλϊματα. Μεγαλφτερο φψοσ καταςκευισ και εγκαταςτάςεισ μεγαλφτερου πλάτουσ κα προκαλζςουν περιςςότερα άμεςα πλιγματα ςτισ καταςκευζσ. Ιδιαίτερθ προςοχι κα πρζπει να δοκεί ςτθν διατιρθςθ υψθλϊν επιπζδων μόνωςθσ, προκειμζνου να αποφευχκοφν υπερβολικά μεγάλα ποςοςτά βραχυκυκλωμάτων 3.7.4 Αγωγοί προςταςίασ και αλεξικέραυνα Για να ελαχιςτοποιιςουμε τα βραχυκυκλϊματα, μποροφμε να χρθςιμοποιιςουμε αλεξικζραυνα ςε κάκε ςτφλο και για κάκε φάςθ, ςε ςυνδυαςμό με ζναν προςτατευτικό αγωγό. Τα αλεξικζραυνα προςτατεφουν τθν μόνωςθ από ανάςτροφα βραχυκυκλϊματα. Ο αγωγόσ προςταςίασ διοχετεφει το μεγαλφτερο ποςοςτό του ρεφματοσ ςτο ζδαφοσ, ζτςι τα αλεξικζραυνα δεν υπόκεινται μεγάλθ είςοδο ρεφματοσ. Τα αλεξικζραυνα κακιςτοφν τον ςχεδιαςμό προςτατευτικϊν αγωγϊν λιγότερο εξαρτθμζνο από το επίπεδο τθσ μόνωςθσ και τθσ γείωςθσ. Εικόνα 3:8 Αποτζλεςμα τησ αντίςταςησ γείωςησ ςτην απόδοςη του προςτατευτικοφ αγωγοφ. Σθμ: Το μικοσ του ανοίγματοσ είναι 75m. 3.8 Προςταςία γραμμών με αλεξικέραυνα Τα αλεξικζραυνα των γραμμϊν διανομισ χρθςιμοποιοφνται αποτελεςματικά ςτθν προςταςία του εξοπλιςμοφ όπωσ είναι οι μεταςχθματιςτζσ και οι ρυκμιςτζσ. Τα αλεξικζραυνα λειτουργοφν ωσ υψθλζσ αντιςτάςεισ ςε ςυνκικεσ κανονικϊν τάςεων ενϊ μετατρζπονται ςε χαμθλζσ αντιςτάςεισ κατά τθν διάρκεια κρουςτικισ τάςθσ 48 Σ ε λ ί δ α

κεραυνοφ. Το αλεξικζραυνο οδθγεί το κρουςτικό αυτό ρεφμα ςτθ γθ, ενϊ παράλλθλα περιορίηει τθν τάςθ που εμφανίηεται ςτον εξοπλιςμό ςτο άκροιςμα τθσ τάςθσ εκφόρτιςθσ του αλεξικζραυνου ςυν το επαγωγικό ρεφμα ςτισ γραμμζσ του αλεξικζραυνου και των γειωμζνων αγωγϊν. Τα αλεξικζραυνα μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για τθν προςταςία τθσ μόνωςθσ ςε γραμμζσ διανομισ και για τθν πρόλθψθ βραχυκυκλωμάτων και διακοπϊν του κυκλϊματοσ. Διάφοροι τφποι αλεξικζραυνων είναι διακζςιμοι (π.χ. με διάκενο από καρβίδιο ςιλικόνθσ, απαγωγείσ υπερτάςεων με διάκενο ι χωρίσ διάκενο από οξείδιο μετάλλου). Από τθν πλευρά τθσ προςταςίασ τθσ μόνωςθσ των γραμμϊν διανομισ, όλα ςυμπεριφζρονται κατά τον ίδιο τρόπο. Κάποιεσ διαφορζσ που πικανόν να υπάρχουν ςτισ χαρακτθριςτικζσ τάςθσ και ρεφματοσ μπορεί να προκαλζςουν μόνο μικρι διαφορά ςτθν προςταςία τθσ μόνωςθσ, εφόςον υπάρχει ςθμαντικό περικϊριο. Για τθν επιλογι του κατάλλθλου αλεξικζραυνου μποροφμε να ανατρζξουμε ςτο IEEE Std C62.22-1991 ι ςτισ οδθγίεσ του καταςκευαςτι. Για τθν προςταςία του εξοπλιςμοφ (και ιδιαίτερα μθ-γειωμζνων γραμμϊν), είναι ςυνικωσ απαραίτθτο να επιλζγουμε αλεξικζραυνο με το χαμθλότερο δυνατό επίπεδο προςταςίασ. Ωςτόςο, για τθν προςταςία τθσ μόνωςθσ των γραμμϊν, κάτι τζτοιο δεν είναι απαραίτθτο γιατί το επίπεδο προςταςίασ του αλεξικζραυνου είναι γενικά χαμθλότερο από αυτό τθσ μόνωςθσ τθσ γραμμισ. Πταν εφαρμόηονται αλεξικζραυνα για προςταςία, το ποςοςτό αποτυχίασ των προςτικζμενων αλεξικζραυνων κα πρζπει να λθφκεί υπ' όψθ ςε ςχζςθ με τθν βελτίωςθ τθσ γραμμισ που εξαςφαλίηεται από τθν προςκικθ των αλεξικζραυνων. 3.8.1 Μήκοσ αγωγών ςύνδεςησ αλεξικέραυνων Οι αγωγοί αλεξικζραυνων, που ςυνδζουν τθν γραμμι διανομισ με τα τερματικά ςθμεία τθσ γείωςθσ των αλεξικζραυνων ςτθν καταςκευι, περιζχουν ζνα μικρό ποςοςτό εςωτερικισ επαγωγισ. Αυτι θ επαγωγι μπορεί να προκαλζςει πτϊςεισ τάςθσ L(di/dt) κατά μικοσ του αγωγοφ που άγει το κρουςτικό ρεφμα του κεραυνοφ. Κάκε πτϊςθ τάςθσ κατά μικοσ του αγωγοφ του αλεξικζραυνου προςτίκεται ςτθν τάςθ εκφόρτιςθσ του αλεξικζραυνου. Ζτςι αυξάνεται θ τάςθ που εμφανίηεται ςτα άκρα των ςυςκευϊν που προςτατεφονται από το αλεξικζραυνο. Το αποτζλεςμα που ζχει το μικοσ τθσ γραμμισ οδιγθςθσ δεν είναι τόςο ςθμαντικό ςτθ προςταςία τθσ μόνωςθσ των γραμμϊν διανομισ όςο είναι ςτθ προςταςία του εξοπλιςμοφ. Γενικά, το περικϊριο για εναζριουσ εξοπλιςμοφσ είναι αρκετά μεγάλο. Επίςθσ, θ ςτάκμθ τθσ μόνωςθσ των γραμμϊν είναι γενικά μεγαλφτερθ από αυτι τθσ βαςικισ ςτάκμθσ μόνωςθσ BIL. Βζβαια, είναι καλό να διατθροφνται οι γραμμζσ διανομισ με αλεξικζραυνο και οι γειωμζνοι αγωγοί όςο το δυνατόν πιο κοντοί και 49 Σ ε λ ί δ α

ευκείσ. Στο IEEE Std C62.22-1991 αναφζρονται περιςςότερεσ πλθροφορίεσ για τισ κζςεισ τοποκζτθςθσ των αλεξικζραυνων. Βραχυκυκλϊματα από ζμμεςα πλιγματα Τα αλεξικζραυνα μποροφν να μειϊςουν κατά πολφ το ποςοςτό των επαγόμενων τάςεων από γειτονικά πλιγματα κεραυνϊν. Στο Σχιμα 3:9 φαίνονται τα αποτελζςματα για επίπεδο μόνωςθσ των 150 kv ενόσ κυκλϊματοσ χωρίσ γείωςθ. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι ακόμθ και αραιι χριςθ αλεξικζραυνων μπορεί να μειϊςει ςθμαντικά τα βραχυκυκλϊματα που προκαλοφνται από τισ επαγόμενεσ τάςεισ (τοποκζτθςθ αλεξικζραυνων ανά 8 ςτφλουσ αποδίδουν τουλάχιςτον 25% μείωςθ ςτα ςφάλματα). Σε πολλά κυκλϊματα διανομισ με πολλοφσ μεταςχθματιςτζσ, τα αλεξικζραυνα που χρθςιμοποιοφνται για τθν προςταςία των ίδιων των μεταςχθματιςτϊν, παρζχουν ςθμαντικι προςταςία ζναντι επαγόμενων τάςεων. Τα αλεξικζραυνα μποροφν να προβοφν ακόμα πιο αποτελεςματικά ςτθν μείωςθ των βραχυκυκλωμάτων, εάν χρθςιμοποιθκοφν για τθν προςταςία των ςτφλων με μικρά επίπεδα μόνωςθσ. Αυτά οι «αδφναμοι κρίκοι» του ςυςτιματοσ μπορεί να είναι διακόπτεσ, τερματικοί ςτφλοι ι ςτφλοι διαςταυρϊςεων. Θ τοποκζτθςθ αλεξικζραυνων ςε αυτοφσ τουσ ςτφλουσ μπορεί να είναι περιςςότερο ςυμφζρουςα από οικονομικι άποψθ από τθ βελτίωςθ του επιπζδου μόνωςθσ τθσ γραμμισ. Εικόνα 3:9 Αποςτάςεισ αλεξικζραυνων για βραχυκυκλϊματα από επαγόμενη τάςη Σθμ - (CFO=150kV, h=10m, Ng = 1 κεραυνόσ/km 2 /ζτοσ, μικοσ ανοίγματοσ= 75m) 3.8.2 Βραχυκύκλωμα από άμεςα πλήγματα Θ προςταςία ζναντι άμεςων πλθγμάτων κεραυνϊν είναι δφςκολθ υπόκεςθ λόγω των υψθλϊν κρουςτικϊν ρευμάτων, των απότομων κλίςεων μετϊπου και του 50 Σ ε λ ί δ α

μεγάλου ενεργειακοφ περιεχομζνου των κεραυνϊν. Θεωρθτικά, τα αλεξικζραυνα προςτατεφουν επαρκϊσ ζναντι άμεςων πλθγμάτων, αλλά πρζπει να τοποκετοφνται ςε πολφ μικρι απόςταςθ μεταξφ τουσ (ουςιαςτικά ςε κάκε ςτφλο). Το Σχιμα 3:10 δείχνει υπολογιςμοφσ των διαςτθμάτων των αλεξικζραυνων για τθν προςταςία ενάντια ςε άμεςα πλιγματα. Θ ανάλυςθ ςτο ςχιμα 10 υποκζτει ότι ο ουδζτεροσ αγωγόσ είναι γειωμζνοσ ςε κάκε ςτφλο. Ο υψθλόσ αρικμόσ βραχυκυκλωμάτων μπορεί να είναι παραπλανθτικόσ ςφμφωνα με το ςχιμα 10, όπου ο ουδζτεροσ αγωγόσ δεν είναι γειωμζνοσ, με εξαίρεςθ τουσ ςτφλουσ όπου τα αλεξικζραυνα εφαρμόηονται ςε όλεσ τισ φάςεισ και το επίπεδο μόνωςθσ από το ουδζτερο γειωμζνο αγωγό είναι υψθλό. Εικόνα 3:10 Απόςταςη αλεξικζραυνων για προςταςία από άμεςα πλήγματα Σθμ: Το μικοσ του ανοίγματοσ είναι 75 m 3.8.2.1 Προςταςύα αλεξικϋραυνου ϊνω φϊςησ Εάν ο αγωγόσ τθσ άνω φάςθσ ζχει τοποκετθκεί ζτςι ϊςτε να παρεμποδίηει τα πλιγματα των κεραυνϊν, τα αλεξικζραυνα μποροφν να εφαρμοςτοφν ςτθν άνω φάςθ, κάτι που τα κάνει να λειτουργοφν ωσ αγωγοί προςταςίασ. Κατά το πλιγμα, το αλεξικζραυνο άνω φάςθσ κα κατευκφνει το κρουςτικό ρεφμα ςτο ζδαφοσ. Το κφκλωμα κεωρείται προςτατευμζνο αν θ αντίςταςθ γείωςθσ είναι αρκετά μικρι και θ μόνωςθ των απροςτάτευτων φάςεων είναι αρκετά μεγάλθ. Ππωσ ςε ζνα αγωγό προςταςίασ, κα πρζπει να δοκεί προςοχι για τθν διατιρθςθ υψθλοφ επιπζδου μόνωςθσ ςτισ απροςτάτευτεσ φάςεισ. Οι καμπφλεσ ενόσ αγωγοφ προςταςίασ (Σχιμα 3:8) μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για τον υπολογιςμό τθσ αποτελεςματικότθτασ τθσ ςχεδίαςθσ αλεξικζραυνου ςτθν άνω φάςθ. Τα αλεξικζραυνα κα πρζπει να χρθςιμοποιοφνται ςε ςχεδόν κάκε ςτφλο ι πφργο, προκειμζνου να επιτευχκεί θ μζγιςτθ προςταςία. 51 Σ ε λ ί δ α

3.8.2.2 Ικανότητα αλεξικϋραυνου ςε ϊμεςο πλόγμα Σε εφαρμογζσ με ςυνικθ ζκκεςθ ςε κεραυνοφσ (π.χ. ανοιχτι γραμμι διανομισ, χωρίσ αγωγό προςταςίασ), τα αλεξικζραυνα που ανικουν ςτισ κατθγορίεσ διανομισ και αυτά των μεταλλικϊν οξειδίων μποροφν να υποςτοφν περιςταςιακζσ βλάβεσ λόγω των άμεςων πλθγμάτων. Ζνα ςθμαντικό ποςοςτό άμεςων πλθγμάτων κεραυνϊν μποροφν να αναγκάςουν τα αλεξικζραυνα να απορροφιςουν ενζργεια πζρα από τθν ικανότθτα που ζχει ορίςει ο καταςκευαςτισ και το 4/10 μs κρουςτικό κφμα δοκιμισ. Αυτό μετριάηεται από το γεγονόσ ότι τα αλεξικζραυνα ζχουν επιδείξει αρκετά μεγαλφτερθ ικανότθτα απορρόφθςθσ ενζργειασ από ότι είναι δθμοςιευμζνο. Άλλοσ ζνασ μθχανιςμόσ αποτυχίασ ςτο ςχεδιαςμό αλεξικζραυνων από οξείδια του μετάλλου είναι τα περιςτατικά βραχυκυκλϊματα γφρω από τα εμπόδια, όταν τα αλεξικζραυνα υπόκεινται ςε πολλαπλά πλιγματα. Τα επιφανειακά βραχυκυκλϊματα λόγω πολλαπλϊν πλθγμάτων είναι λιγότερο πικανά για αλεξικζραυνα χωρίσ διάκενα, όπωσ αυτά με περίβλθμα από πολυμερι. 3.9 Τποδείγματα χρήςησ οδηγού 3.9.1 Τπόδειγμα 1 ο -χέδιο ξύλινου πυλώνα 15kV Ρρόβλημα: Μία εταιρία πραγματοποιεί ανακεϊρθςθ του ςχεδιαςμοφ τθσ για γραμμι διανομισ με τρεισ αγωγοφσ, τάξθσ 15kV (Σχιμα 3:11). Θ γραμμι βρίςκεται ςε μία περιοχι με μζτρια πρόκλθςθ κεραυνϊν, με κεραυνικό επίπεδο 40 θμερϊν με κφελλεσ και κεραυνοφσ ανά χρόνο. Οι μονωτιρεσ είναι ANSI-class 55-4, μονωτιρεσ με πορςελάνινθ κορυφι. Υποκζςτε ότι οι βραχίονεσ είναι αγϊγιμοι και χρθςιμοποιοφνται μονωτικζσ κορυφζσ από ατςάλι. Τα επίτονα ζχουν μονωτιρεσ με πορςελάνθ (ANSI-class 54-4). Το ςτακερό μζγεκοσ ςτφλου είναι 12.2m με βάκοσ ςτερζωςθσ ςτθ γθ 2m. Σκοπόσ είναι να υπολογιςτεί το επίπεδο ςυμπεριφοράσ ζναντι κεραυνοφ με βάςθ αυτό το ςχζδιο και να διερευνθκοφν οι βελτιϊςεισ. 52 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 3:11 Σχζδιο ξφλινου βραχίονα τάξησ 15kV Επίπεδο μόνωςησ: Το CFO για διάφορεσ πικανζσ πορείεσ βραχυκυκλωμάτων παρουςιάηεται ςτον Ρίνακα 3:5. Άμεςα πλήγματα: Το GFD μπορεί να υπολογιςτεί από το κεραυνικό επίπεδο ωσ εξισ: N g = 0.04(40) 1.25 = 4 κεραυνοί/km 2 /ζτοσ Το φψοσ του πάνω αγωγοφ είναι 10.2 m με πλάτοσ καταςκευισ 2.24 m. Από τθν εξίςωςθ (3:6), ο αρικμόσ των άμεςων πλθγμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ είναι: N = 4[28(10.2) 0.6 + 2.24]/10 = 46 κεραυνοί/100km/ζτοσ 53 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 3:5 Υπολογιςμοί CFO για πιθανζσ πορείεσ βραχυκυκλϊματοσ για μελζτη ςτφλου 15kV Θεωρϊντασ ζναν προςτατευτικό παράγοντα 0.75, και ότι όλα τα άμεςα πλιγματα κα προκαλζςουν βραχυκφκλωμα, ο εκτιμϊμενοσ αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων από άμεςο πλιγμα κα είναι: Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλιγματα= 11.5 βραχυκυκλϊματα/100km/ζτοσ Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα: Ο αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων που προκαλοφνται ςτθν φπαικρο μπορεί να υπολογιςτεί από το Σχιμα 3:5, χρθςιμοποιϊντασ τθν μικρότερθ CFO πορεία των 152kV και πολλαπλαςιάηοντασ με το GFD: Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα(φπαικροσ) = (4)2κεραυνοί/100km/ζτοσ = 8 βραχυκυκλϊματα/100km/ζτοσ Επειδι το μεγαλφτερο μζροσ τθσ γραμμισ διανομισ είναι προςτατευμζνο (οριοκετείται από ψθλζσ καταςκευζσ, π.χ. Sf= 0.75), μεγαλφτερα ςε μζγεκοσ πλιγματα μποροφν να καταλιξουν κοντά ςτθν γραμμι, χωρίσ να χτυπιςουν απευκείασ ςτθν γραμμι διανομισ. Αυτό κα προκαλζςει περιςςότερα επαγόμενα βραχυκυκλϊματα. Ο αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων λόγω τάςθσ κα πρζπει να βρίςκεται μεταξφ του αρικμοφ των ζμμεςων πλθγμάτων ςτθν φπαικρο (8 κεραυνοί/100km/ζτοσ ςε αυτιν τθν περίπτωςθ) και του αρικμοφ των άμεςων πλθγμάτων ςτθν φπαικρο (46 κεραυνοί/100km/ζτοσ ςε αυτιν τθν περίπτωςθ). Ωσ μια εκτίμθςθ, κα υποκζςουμε ότι τα βραχυκυκλϊματα από επαγόμενθ τάςθ είναι δφο φορζσ τα βραχυκυκλϊματα ςτθν φπαικρο. Ρροκλθκζντα βραχυκυκλϊματα = 16 βραχυκυκλϊματα/100km/ζτοσ Πλα τα βραχυκυκλϊματα κεωροφνται ότι προκαλοφν βλάβεσ. Συνολικζσ βλάβεσ = άμεςεσ + επαγόμενων τάςεων = 27.5 ςφάλματα/100km/ζτοσ 54 Σ ε λ ί δ α

Εκδοχζσ βελτίωςησ προσ εξζταςη: Ζχει αποφαςιςτεί να εξεταςτοφν οι αλλαγζσ που είναι ςχετικά οικονομικζσ και εφκολεσ ςτθν εφαρμογι. Οι αλλαγζσ ςτθν μόνωςθ για τθν μείωςθ των βραχυκυκλωμάτων από τάςθ είναι θ κφρια εκδοχι προσ εξζταςθ, με ςτόχο 300 kv CFO. 1. Χριςθ 50 cm από μονωτιρεσ τφπου αλυςίδασ από fiberglass. Αυτό κα αυξιςει τθν CFO από τθν μεςαία φάςθ ςτο επίτονο ςε 310kV *0.5m μονωτιρασ από fiberglass τφπου αλυςίδασ (250kV) + μονωτιρασ (0.45 105kV = 47kV) + 0.2m ξφλινου ςτφλου (0.2m 65kV/m = 13kV)+. Αυτό κατ' ουςία ελαχιςτοποιεί τα βραχυκυκλϊματα από επαγόμενθ τάςθ. 2. Χριςθ ξφλινων βραχιόνων. Αυτό προςκζτει μια ςθμαντικι ποςότθτα ξφλου ςτθν πορεία του βραχυκυκλϊματοσ από τθν μεςαία φάςθ ςτο επίτονο. Θ CFO ςε αυτι τθν πορεία κα ιταν περίπου 255kV *μονωτιρασ (105kV) + ξφλινοσ βραχίονασ (0.52m 250kV/m = 130kV) + ξφλινοσ ςτφλοσ (0.3m 65kV/m = 20kV)+. Αυτό μειϊνει τον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε λιγότερο από 0.8 βραχυκυκλϊματα/100km/ζτοσ. Άλλα ςχζδια καταςκευϊν, όπωσ τερματικόσ ςτφλοσ, γωνία και διαςταφρωςθ, μποροφν να εξεταςκοφν. Οι επιλογζσ βελτίωςθσ μποροφν τότε να ςυγκρικοφν από άποψθ κόςτουσ με τα υπάρχοντα ςχζδια και κατά τθν αξιόπιςτθ βελτίωςθ τθσ επιςκευισ και τθσ ποιότθτασ ιςχφοσ. 3.9.2 Τποδειγμα 2 ο -Γραμμή διανομήσ 35kV με αγωγό προςταςίασ Ρρόβλημα: Μία εταιρία ςκζφτεται να χρθςιμοποιιςει ζνα ςχζδιο προςτατευμζνθσ γραμμισ διανομισ για το δίκτυο τεςςάρων αγωγϊν 35kV. Θ γραμμι κα τοποκετθκεί ςε περιοχι με ςυντελεςτι ςκίαςθσ 0.5, που προκφπτει από τα γειτονικά αντικείμενα και κεραυνικό επίπεδο 60 μζρεσ καταιγίδασ ανά ζτοσ. Το ςχζδιο ορίηει γωνία προςταςίασ 24 ο. Οι μονωτιρεσ των φάςεων είναι ANSI-class 55-5, με πορςελάνινα άκρα. Θ γραμμι διανομισ ςτθρίηεται ςε ξφλινουσ πυλϊνεσ φψουσ 15.24m, κάκε πυλϊνασ είναι γειωμζνοσ με μια αντίςταςθ γείωςθσ 10Ω ι λιγότερο. 55 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 3:12 Καταςκευή ξφλινου ςτφλου 35kV με αγωγό προςταςίασ Από τουσ υπολογιςμοφσ τθσ CFO του Ρίνακα 3:6 είναι προφανζσ ότι χρειάηονται ςτθρίγματα γείωςθσ-αγωγοφ από fiberglass. Ο αγωγόσ γείωςθσ ζχει μία απόςταςθ 0.46m από τον ςτφλο, και είναι προςαρτθμζνοσ ςτον ςτφλο 0.49m κάτω από τον χαμθλότερό αγωγό. Χωρίσ τα ςτιριγμα τα θ τιμι τθσ CFO κα ιταν 180kV, πράγμα που κα οδθγοφςε ςε επαγόμενεσ υπερτάςεισ βραχυκυκλωμάτων. Ραρόλο που το χαμθλότερο CFO μονοπάτι είναι 261kV, τα κριςιμότερα μονοπάτια είναι τα βραχυκυκλωμζνα μονοπάτια φάςθσ-γθσ, λόγω τθσ υπζρταςθσ από πλιγμα ςτον αγωγό προςταςίασ και κατά ςυνζπεια των επαγόμενων τάςεων προκαλοφνται καταπονιςεισ ςτουσ αγωγοφσ φάςθσ. Το χαμθλότερο μονοπάτι βραχυκυκλϊματοσ φάςθσ-γθσ είναι 325kV από τθν φάςθ C ςτθν γθ. 56 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 3:6 CFO προςτατευτικοφ αγωγοφ 35kV Άμεςα πλήγματα: Θ τιμι του GFD υπολογίηεται από το κεραυνικό επίπεδο ωσ εξισ: Ng = 0.04(60) 1.25 = 6.68 κεραυνοί/km 2 /ζτοσ Το φψοσ του αγωγοφ προςταςίασ είναι 1.13m το πλάτοσ του αγωγοφ τθσ φάςθσ είναι 1.22 m. Από τθν εξίςωςθ 3:6 ο αρικμόσ των άμεςων πλθγμάτων ςε ανοικτό ζδαφοσ είναι: Ν = 6.68*(28*13.13 0.6 )/10+ = 87.7 κεραυνοί/100km/ζτοσ Τα εκτιμϊμενα πλιγματα με χριςθ του ςυντελεςτι ςκίαςθσ 0.5 είναι: Άμεςα πλιγματα ςτθν γραμμι διανομισ = 43,8 κεραυνοί/100km/ζτοσ Επειδι θ γραμμι γειϊνεται ςε κάκε ςτφλο και θ γωνία προςταςίασ είναι μικρότερθ των 45 ο, όλοι οι κεραυνοί υποκζτουμε ότι χτυποφν τον αγωγό προςταςίασ. Ο αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων μπορεί να υπολογιςτεί από το Σχιμα 3:8 με μία αντίςταςθ γείωςθσ 10Ω χρθςιμοποιϊντασ τθν καμπφλθ για 350kV CFO. Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλιγματα = (43.8 κεραυνοί/100km/ζτοσ)*(4% ποςοςτό βραχυκυκλωμάτων) = 1.8 βραχυκυκλϊματα/100km/ζτοσ Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα: Με CFO ςτα 325kV, θ διάταξθ μποροφμε να παραδεχτοφμε ότι είναι απρόςβλθτθ ςε επαγόμενα βραχυκυκλϊματα (είναι εκτόσ καμπφλθσ ςτο Σχιμα 3:5). Επομζνωσ ο ςυνολικόσ αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων 57 Σ ε λ ί δ α

οφείλεται ςε άμεςα πλιγματα και όλα τα βραχυκυκλϊματα υποκζτουμε ότι προκαλοφν ςφάλματα άρα: Συνολικζσ βλάβεσ = άμεςα = 1.8 ςφάλμάτα/100km/ζτοσ Εκδοχζσ βελτίωςθσ προσ εξζταςθ: Ο ςχεδιαςμόσ που υποδεικνφεται ςτο Σχιμα 3:12 διακζτει άριςτθ αντικεραυνικι ςυμπεριφορά. Μία ανθςυχία είναι ο ςτόχοσ των 10Ω ςτθν αντίςταςθ γείωςθσ που μπορεί να είναι δφςκολοσ να επιτευχκεί ςτθν πραγματικότθτα. Το Σχιμα 3:8 μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για τον υπολογιςμό τθσ υποβάκμιςθσ τθσ αντικεραυνικισ ςυμπεριφοράσ λόγω τθσ αντίςταςθσ γείωςθσ. Για παράδειγμα με μια αντίςταςθ τθσ τάξθσ των 50Ω, θ αναλογία των βραχυκυκλωμάτων κα αυξθκεί ςτο 35% των άμεςων πλθγμάτων (15 ςφάλματα/100 km/ζτοσ). Μια επιλογι βελτίωςθσ κα ιταν θ χριςθ fiberglass βραχιόνων μόνωςθσ αντί των μεταλλικϊν. Αυτό κα αφξανε ςθμαντικά τθν CFO φάςθσ προσ φάςθ και φάςθσ προσ γθ. Κατά τθν ςφγκριςθ αυτισ τθσ διάταξθσ με τθν απροςτάτευτθ, θ αφξθςθ του κόςτουσ τθσ καταςκευισ πρζπει να ςυγκρικεί με τθν μείωςθ του κόςτουσ αποκατάςταςθσ των βλαβϊν. 58 Σ ε λ ί δ α

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4 ΤΠΟΛΟΓΙΜΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΡΗΕΙ 4.1 Ειςαγωγή Στο παρόν κεφάλαιο κα γίνει θ μελζτθ ςφαλμάτων από κεραυνοφσ του δικτφου μζςθσ τάςθσ ςτθν περιφερειακι ενότθτα Τρικάλων. Ππωσ διαμορφϊκθκε από το πρόγραμμα «Καλλικράτθσ» (Ν. 3852/2010) και ιςχφει από τθν 1θ Ιανουαρίου 2011, θ περιφερειακι ενότθτα Τρικάλων ανικει ςτθν ευρφτερθ περιφζρεια Θεςςαλίασ και είναι χωριςμζνθ ςε τζςςερισ διμουσ. Συγκεκριμζνα: Διμοσ Καλαμπάκασ Διμοσ Ρφλθσ Διμοσ Τρικκαίων Διμοσ Φαρκαδόνασ [14] Μεγάλθ ςθμαςία για τθν παροφςα μελζτθ ζχουν θ γεωγραφία και το κλίμα των Τρικάλων. Τα Τρίκαλα κατζχουν το βορειοδυτικό τμιμα τθσ Θεςςαλίασ. Συνορεφουν με τισ περιφερειακζσ ενότθτεσ Γρεβενϊν(βόρεια), Λάριςασ(ανατολικά), Καρδίτςασ(νότια), Άρτασ και Ιωαννίνων(δυτικά). Το 72% του εδάφουσ είναι ορεινό, το 11% θμιορεινό και το 17% πεδινό. Θ περιφερειακι ενότθτα Τρικάλων είναι θ περιςςότερο ορεινι τθσ Θεςςαλίασ και περιβάλλεται ςτισ τρεισ πλευρζσ τθσ από βουνά. Στα ανατολικά υψϊνεται ο Τίτανοσ(693 μ.) και τα βουνά του Ηάρκου, που τθν διαχωρίηουν από τθν περιφερειακι ενότθτα τθσ Λάριςασ. Βόρεια βρίςκονται τα Αντιχάςια, με ψθλότερεσ κορυφζσ τθν Οξυά(1.416 μ.) και τα Μετερίηια(1.381 μ.). Βόρεια, ςτα ςφνορα με τθν περιφερειακι ενότθτα Γρεβενϊν, βρίςκονται τα Χάςια(ψθλότερεσ κορυφζσ Κράτςοβο 1.554 μ. και Ορκοβοφνι 1.106 μ.). Δυτικά υπάρχει ο ορεινόσ όγκοσ τθσ νότιασ Ρίνδου, που καταλαμβάνει αρκετά μεγάλο τμιμα τθσ ενότθτασ. Συγκεκριμζνα ςτα ςφνορα με τθν ενότθτα Ιωαννίνων υψϊνονται οι κορυφζσ Άςπρα Λικάρια(1.823 μ.) και Κατάρα(1.705 μ.). (Διαμζςου αυτισ γίνεται θ επικοινωνία μεταξφ Θεςςαλίασ και Hπείρoυ). Νοτιότερα βρίςκονται τα βουνά Λάκμοσ(Ρεριςτζρι 2.295 μ.), Τηουμζρκα(2.429 μ.). Το κλίμα των Τρικάλων είναι θπειρωτικό, με δριμφ κρφο το χειμϊνα και εξαιρετικά ηεςτό καλοκαίρι. Θ μζςθ ετιςια κερμοκραςία είναι 16-17 ο C ςτα πεδινά και χαμθλότερθ ςτα ορεινά [15]. Το δίκτυο διανομισ μζςθσ τάςθσ που τροφοδοτεί με ενζργεια τουσ διμουσ τθσ περιφερειακισ ενότθτασ Τρικάλων αποτελείται από 14 γραμμζσ. Ριο ςυγκεκριμζνα, αυτζσ είναι οι: R-21, R-22, R-23, R-24, R-25, R-26, R-27, R-32, R-34, R-35, R-36, R-37, 59 Σ ε λ ί δ α

R-38, R-39. Από αυτζσ επιλζχκθκαν οι δζκα για τθν παρακάτω μελζτθ επειδι οδεφουν εξ ολοκλιρου ι κατά το μεγαλφτερο τμιμα τουσ ςτθν περιοχι εξζταςθσ και επειδι υπάγονται ςτθν διεφκυνςθ περιφζρειασ Κεντρικισ Ελλάδασ (ΔΡΚΕ), περιοχι Τρικάλων, τθσ ΔΕΘ, από τθν οποία παραχωρικθκαν τα δεδομζνα για τθν πραγματοποίθςθ τθσ μελζτθσ. Τα δεδομζνα αυτά περιλαμβάνουν τα μονογραμμικά διαγράμματα των γραμμϊν μζςθσ τάςθσ και το αρχείο ςφαλμάτων όπωσ ζχουν καταχωρθκεί για τθν περίοδο 2003-2011. Αρχικά, δίνεται αναλυτικά θ μεκοδολογία μελζτθσ των γραμμϊν όπωσ ςυγκεντρϊκθκε από τθν οδθγία του IEEE Std 1410-1997. Στθ ςυνζχεια, γίνεται εφαρμογι τθσ μεκοδολογίασ ςτισ γραμμζσ μζςθσ τάςθσ που επιλζχκθκαν. Υπολογίηεται ο αρικμόσ των ςφαλμάτων για τθν κάκε γραμμι και γίνεται ςφγκριςθ μεταξφ κεωρθτικϊν αναμενόμενων ςφαλμάτων και πραγματικϊν καταγεγραμμζνων. Τζλοσ, δίνονται ςυγκεντρωμζνα τα δεδομζνα που υπολογίςτθκαν ςε πίνακεσ ϊςτε να γίνει ςφγκριςθ μεταξφ των γραμμϊν και να δοκεί μια ςυνολικι εικόνα για το δίκτυο των Τρικάλων. 4.2 Μεθοδολογία μελέτησ Βραχυκυκλϊματα ςτισ γραμμζσ διανομισ μζςθσ τάςθσ μποροφν να προκλθκοφν με δφο τρόπουσ: από άμεςα πλιγματα απευκείασ ςτισ γραμμζσ και από πλιγματα ςε παραπλιςια αντικείμενα με επαγωγι τάςθσ. Το άκροιςμα αυτϊν δίνει τον ςυνολικό αρικμό βραχυκυκλωμάτων ςτθ γραμμι που μελετάται. A. Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα 1. Υπολογιςμόσ GFD (Ground Flash Density) N g = 0.04T d 1.25 [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] (4:1) Td: ο αρικμόσ των θμερϊν καταιγίδασ ανά χρόνο (το κεραυνικό επίπεδο). Το Td βρίςκεται από τον ιςοκεραυνικό χάρτθ τθσ Ελλάδασ όπωσ αυτόσ ζχει δοκεί από τθν Ελλθνικι Μετεωρολογικι Υπθρεςία (ΕΜΥ). Το κεραυνικό επίπεδο είναι μια ζνδειξθ τθσ κατά τόπουσ κεραυνικισ δραςτθριότθτασ που βαςίηεται ςε μζςεσ τιμζσ των ποςοτιτων και προκφπτουν από ιςτορικά διακζςιμεσ παρατθριςεισ. 60 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:1 Ιςοκεραυνικόσ χάρτησ τησ Ελλάδασ *πηγή: ΕΜΥ+ 2. υκμόσ απορρόφθςθσ κεραυνϊν Ν, ςε ανοιχτό ζδαφοσ (μθ φπαρξθ δζντρων ι κτιρίων). Εξίςωςθ του Eriksson: N = N g ( 280.6 + b ) 10 (4:2) Ππου: h: το φψοσ του ςτφλου *m+ b: το πλάτοσ τθσ καταςκευισ *m+ Ng: θ πυκνότθτα των κεραυνϊν *κεραυνοί/km 2 /ζτοσ+ N:ο αρικμόσ των κεραυνϊν *κεραυνοί/100km/ζτοσ+ Οι διαςτάςεισ των γραμμϊν διανομισ μζςθσ τάςθσ είναι ςτακερζσ και ίδιεσ για όλεσ τισ γραμμζσ διανομισ και ζχουν βρεκεί από το εγχειρίδιο τθσ Δ.Ε.Θ., «Τυποποιθμζνεσ καταςκευζσ διανομισ». Ραρακάτω φαίνεται ζνασ τζτοιοσ ςτφλοσ, ςτθν πιο απλι του μορφι, με τισ διαςτάςεισ του και τα δομικά του ςτοιχεία όπωσ φαίνονται ςτον πίνακα κάτω από το ςχιμα. Το φψοσ του ςτφλου που δεν δίνεται 61 Σ ε λ ί δ α

ςτον πίνακα είναι κατά μζςο όρο 12m πάνω από το ζδαφοσ και 2m κάτω από τθν επιφάνεια τθσ γθσ. Εικόνα 4:2 Γραμμή Μ.Τ., καταςκευή ευθυγράμμιασ ή μικρήσ γωνίασ, απλή ςτήριξη με ξφλινο βραχίονα *2+ 62 Σ ε λ ί δ α

3. Ρροςταςία από παραπλιςιεσ καταςκευζσ και δζντρα. Ππου: N S = N(1 Sf) (4:3) S f : παράγοντασ ςκίαςθσ και ορίηεται ωσ το τμιμα ανά μονάδα γραμμϊν διανομισ που προςτατεφεται από κοντινά αντικείμενα. Ζνασ μθδενικόσ παράγοντασ (0.0) ςθμαίνει ότι θ γραμμι βρίςκεται ςε ανοιχτό ζδαφοσ χωρίσ προςταςία από παράπλευρεσ καταςκευζσ, ενϊ ζνασ παράγοντασ ςκίαςθσ (1.0) υποδθλϊνει πλιρθ κάλυψθ τθσ γραμμισ από πλιγματα. Εικόνα 4:3 Ραράγοντεσ προςταςίασ λόγω των κοντινϊν αντικειμζνων ςε διαφορετικά φψη για μια γραμμή διανομήσ φψουσ 10m [1] Το ςχιμα αναφζρεται ςε γραμμι διανομισ φψουσ 10m. Τα αντικείμενα υποτίκεται ότι είναι τοποκετθμζνα ςε μια ευκεία γραμμι παράλλθλα ςτθ γραμμι διανομισ. Το ςχιμα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί και για τισ δφο πλευρζσ τθσ γραμμισ προςκζτοντασ τουσ παράγοντεσ τθσ δεξιάσ και τθσ αριςτερισ πλευράσ (αν το άκροιςμα ξεπερνά το 1.0, τότε ο ολικόσ παράγοντασ ιςοφται με 1). Ο τφποσ τροποποιείται ωσ εξισ: Ππου: N S = N[1 (Sf left + Sf rig t )] (4:4) Ns: ο αρικμόσ των κεραυνϊν αφοφ λάβουμε υπόψθ τον παράγοντα ςκίαςθσ *κεραυνοί/100km/ζτοσ+ 63 Σ ε λ ί δ α

Τα άμεςα πλιγματα που υπολογίςαμε κεωροφμε ότι προκαλοφν όλα βραχυκφκλωμα. Για να εκτιμιςουμε τα άμεςα πλιγματα κα χρθςιμοποιιςουμε τθν αρχικι εξίςωςθ για ανοιχτό ζδαφοσ από το βιμα 2 ενϊ αν θ γραμμι είναι μερικϊσ προςτατευμζνθ κα λάβουμε υπόψθ και τον παράγοντα ςκίαςθσ από το βιμα 3. B. Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα 1. Υπολογίηουμε τον αρικμό των βραχυκυκλωμάτων που οφείλονται ςε ζμμεςα πλιγματα ςτθ γραμμι. Από το διάγραμμα 4:4 υπολογίηουμε τθ ςυχνότθτα των βραχυκυκλωμάτων ςαν ςυνάρτθςθ τθσ κρίςιμθσ τάςθσ διάςπαςθσ (CFO). Λαμβάνουμε υπόψθ το μικρότερο CFO path που ςτισ γραμμζσ μζςθσ τάςθσ είναι ίςο με 125 KV. Αυτό προκφπτει από τουσ πίνακεσ που δίνουν τθν τυπικι αντοχι ςε κρουςτικι τάςθ κεραυνϊν. Στθν παροφςα περίπτωςθ των γραμμϊν διανομισ 20KV ζχουμε: Ρίνακασ 4:1 Τυπικά επίπεδα μόνωςησ για 20KV *10+ Φψιςτη τάςη λειτουργίασ εξοπλιςμοφ Um(kV), τιμή r.m.s. Τυπική αντοχή ςε μικρήσ διάρκειασ εναλλαςςόμενη τάςη (kv), τιμή r.m.s. 24 50 Τυπική αντοχή ςε κρουςτική τάςη κεραυνϊν (kv), τιμή peak 95 125 145 64 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:4 Αριθμόσ βραχυκυκλωμάτων από επαγόμενη τάςη ζναντι του επιπζδου μόνωςησ τησ γραμμήσ διανομήσ [1] Οι τιμζσ του διάγραμματοσ για τον υπολογιςμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων είναι κανονικοποιθμζνεσ για GFD ίςο με 1 [κεραυνό/km 2 /ζτοσ] και φψοσ γραμμισ 10m. Τα αποτελζςματα μποροφν να κεωρθκοφν γραμμικά ανάλογα με το μικοσ τθσ γραμμισ και τον GFD. 2. Ρολλαπλαςιάηουμε τον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων με το GFD που υπολογίςαμε κατά τον υπολογιςμό των βραχυκυκλωμάτων από άμεςα πλιγματα ςτο βιμα 1. 3. Αν το μεγαλφτερο μζροσ τθσ γραμμισ διανομισ είναι προςτατευμζνο (οριοκετείται από ψθλζσ καταςκευζσ, π.χ. Sf= 0.75), μεγαλφτερα ςε μζγεκοσ 65 Σ ε λ ί δ α

πλιγματα μποροφν να καταλιξουν κοντά ςτθν γραμμι, χωρίσ να χτυπιςουν απευκείασ ςτθν γραμμι διανομισ. Αυτό κα προκαλζςει περιςςότερα επαγόμενα βραχυκυκλϊματα. Ο αρικμόσ των βραχυκυκλωμάτων λόγω τάςθσ κα πρζπει να βρίςκεται μεταξφ του αρικμοφ των ζμμεςων πλθγμάτων ςτθν φπαικρο και του αρικμοφ των άμεςων πλθγμάτων ςτθν φπαικρο. Ωσ μια εκτίμθςθ, κα υποκζςουμε ότι τα βραχυκυκλϊματα από επαγόμενθ τάςθ για παράγοντα ςκίαςθσ Sf= 0.75 είναι δφο φορζσ τα βραχυκυκλϊματα ςτθν φπαικρο. Αν το μεγαλφτερο μζροσ τθσ γραμμισ είναι ςχετικά απροςτάτευτο τότε τα βραχυκυκλϊματα από επαγόμενθ τάςθ είναι λιγότερα από το διπλάςιο των βραχυκυκλωμάτων ςτθν φπαικρο που κεωριςαμε προθγουμζνωσ. C. Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ζχουμε υπολογίςει ζωσ τϊρα ζνα νοφμερο για βραχυκυκλϊματα από άμεςα και ζνα από ζμμεςα πλιγματα από τα προθγοφμενα βιματα. Επιπρόςκετα, κεωροφμε ότι όλα τα βραχυκυκλϊματα προκαλοφν ςφάλματα ςτθ γραμμι. Οπότε, για τα ςυνολικά ςφάλματα ςτθ γραμμι διανομισ: 1. Ρροςκζτουμε τα βραχυκυκλϊματα από τα άμεςα και τα ζμμεςα πλιγματα. 2. Ανάγουμε το αποτζλεςμα ςτο πραγματικό μικοσ τθσ γραμμισ. Το τελικό αποτζλεςμα που προκφπτει είναι τα ςφάλματα τθσ γραμμισ ανά ζτοσ. 4.3 Γραμμέσ του δικτύου μέςησ τάςησ 4.3.1 Γραμμή R-21 Θ γραμμι R-21 αποτελείται από δφο τμιματα που οδεφουν παράλλθλα και ςτθν πορεία ενϊνονται ςε μία γραμμι. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και το δεφτερο από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ. Μζχρι και τον Κλοκωτό οδεφουν παράλλθλα και ςτθ ςυνζχεια ςυνεχίηουν ςαν μία γραμμι. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ, Γλίνοσ, Ρατουλιά, Φανερωμζνθ, Νομι, Ρετρόπορο, Γεωργανάδεσ, Ρετρωτό, Κλοκοτόσ Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Φανερωμζνθ, Ρετρόπορο, Ρετρωτό, Γεωργανάδεσ, Κλοκοτόσ, Φαρκαδόνα, Κεραμίδι, Ηάρκο, Ρθνειάδα Θ R-21 είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ απροςτάτευτθ από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, ζνα τμιμα τθσ ειςχωρεί ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί και ςτουσ πρόποδεσ του όρουσ Ηάρκοσ και του όρουσ Τίτανοσ (ι Δοβροφτςι). 66 Σ ε λ ί δ α

Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. Ρίνακασ 4:2 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-21 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Td [ημζρεσ καταγίδασ/ζτοσ] 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,2 Sf 0,4 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 17,0195197 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 10,0623059 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 27,0818256 Συνολικό μήκοσ [km] 192,22 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 52,1 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.4 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 50% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. Με τθ βοικεια του μονογραμμικοφ διαγράμματοσ που παραχωρικθκε από τθ ΔΕΘ και του google earth απεικονίςαμε τθν όδευςθ τθσ γραμμισ (κατά προςζγγιςθ) ςε πραγματικι φωτογραφία τθσ περιοχισ, όπωσ ζχει λθφκεί από δορυφόρο, όπου γίνεται θ διανομι τθσ ενζργειασ, με ςκοπό να δοκεί μια εικόνα για τθν πορεία τθσ, τθν ακτινικι δομι τθσ και για να δικαιολογθκεί ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ που κζςαμε για τθ γραμμι R-21. 67 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:5 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-21 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:6 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-21 (1ο τμήμα) 68 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:7 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-21 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:8 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-21 (2ο τμήμα) 69 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:3 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-21 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 8 1 9 2004 15 1 16 2005 18 7 25 2006 17 0 17 2007 6 2 8 2008 9 3 12 2009 19 3 22 2010 19 4 23 2011 20 3 23 ΣΥΝΟΛΟ 131 24 155 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 155 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 17,2 Ρίνακασ 4:4 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-21 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 52,1 9 43,1 82,71 2004 52,1 16 36,1 69,26 2005 52,1 25 27,1 51,98 2006 52,1 17 35,1 67,34 2007 52,1 8 44,1 84,63 2008 52,1 12 40,1 76,95 2009 52,1 22 30,1 57,74 2010 52,1 23 29,1 55,82 2011 52,1 23 29,1 55,82 ΣΥΝΟΛΟ 468,5 155 313,5 66,92 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 52,1 17,2 34,83 66,92 70 Σ ε λ ί δ α

60 50 40 30 20 10 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 9 16 25 17 8 12 22 23 23 Θεωρθτικά 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 Διάγραμμα 1 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-21 Ραρατθροφμε ότι τα ςφάλματα που ζχουν καταχωρθκεί ωσ ςφάλματα από κεραυνοφσ είναι πολφ λίγα. Ο λόγοσ είναι ότι δεν είμαςτε ςε κζςθ να ξζρουμε πότε ζνα ςφάλμα οφείλεται ςε πλιγμα κεραυνοφ με ςιγουριά. Ο μόνοσ τρόποσ για να ςιγουρευτοφμε είναι αν υπάρχει καταςτροφι των μονϊςεων ι του εξοπλιςμοφ από το κεραυνικό πλιγμα. Ζτςι ζνα μεγάλο πλικοσ ςφαλμάτων από τα δεδομζνα τθσ ΔΕΘ ζχουν καταχωρθκεί ωσ Άλλα Αίτια, Κακοκαιρία ι Άγνωςτο. Άρα δεν μποροφμε να τα κατατάξουμε απευκείασ ωσ πλιγματα κεραυνϊν. Ωςτόςο, ζνα χριςιμο αίτιο βλάβθσ είναι αυτό που εντάςςεται ωσ κακοκαιρία *3]. Στον παρακάτω πίνακα ζχουμε προςκζςει τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτα ςφάλματα από κεραυνό και κάνουμε ςφγκριςθ με τα κεωρθτικά ςφάλματα που υπολογίςαμε. Ρίνακασ 4:5 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-21 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 52,1 9 30 39 13,1 25,08 2004 52,1 16 16 32 20,1 38,53 2005 52,1 25 19 44 8,1 15,48 2006 52,1 17 12 29 23,1 44,29 2007 52,1 8 21 29 23,1 44,29 2008 52,1 12 31 43 9,1 17,40 2009 52,1 22 35 57-4,9-9,50 2010 52,1 23 26 49 3,1 5,87 2011 52,1 23 35 58-5,9-11,42 ΣΥΝΟΛΟ 468,5 155 225 380 88,5 18,89 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 52,1 17,2 25 42,2 9,83 18,89 71 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 70 60 50 40 30 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 39 32 44 29 29 43 57 49 58 Θεωρθτικά 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 52,1 Διάγραμμα 2 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-21 4.3.2 Γραμμή R-22 Θ γραμμι R-22 αποτελείται από δφο ανεξάρτθτα τμιματα που οδεφουν ςε αντίκετεσ κατευκφνςεισ. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτον Ηάρκο ενϊ το δεφτερο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτο Γενζςι. Το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ ζχει χωριςτεί ςε δφο επιμζρουσ λόγω του μεγάλου μικουσ του και αντιμετωπίςκθκαν ςαν ξεχωριςτζσ γραμμζσ για μεγαλφτερθ ακρίβεια ςτα τελικά αποτελζςματα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Ρετρόποροσ, Ρετρωτό, Γεωργανάδεσ, Νεοχϊρι (Οιχαλία), Κλοκωτόσ, Κρινθ, Αχλαδοχϊρι, Διάςελλο, Γριηάνο, Ραναγίτςα, Φαρκαδόνα, Ηάρκο. Υ/Σ Λόγγου: Αγία Κυριακι, Καρυζσ, Δροςερό, Ρθγι, Μουριά, Λυγαριά, Ραλαιομονάςτθρο, Δροςοπθγι, Άγιοσ Βθςςαρίων, Ραραπόταμοσ, Φικθ, Φιλφρα, Ριαλεία(οικ. Σωτιρα, Ραλαιοχϊρι), Ελευκεροχϊρι, Ξυλοπάροικο(οικ. Κόρθ), Γοργογφρι, Ρρίνοσ, Ρρόδρομοσ, Διαλεκτό, Γενζςι(οικ. Ντελζικα). Θ R-22 ςτο πρϊτο τμιμα τθσ που ξεκινάει από τον Υ/Σ Φανερωμζνθσ είναι γενικά κωρακιςμζνθ από πλιγματα γιατί κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ οδεφει ςτουσ πρόποδεσ των βουνϊν του Ηάρκου και ειςχωρεί ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί με ενζργεια. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 72 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:6 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-22 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,35 Sf-right 0,35 Sf 0,7 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 8,509759848 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 12,74558747 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 21,25534732 Συνολικό μήκοσ [km] 100,827 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 21,4 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.35 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.7 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 90% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 73 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:9 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-22 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:10 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-21 (1ο τμήμα) Το δεφτερο τμιμα τθσ R-22 όπωσ αναφζραμε χωρίςκθκε ςε 2 επιμζρουσ. Το πρϊτο κομμάτι ξεκινάει από τον Υ/Σ του Λόγγου και φτάνει μζχρι και τον Άγιο Βθςςαρίωνα. Αυτό το κομμάτι είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ (μζχρι και τον Άγιο Βθςςαρίωνα) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 74 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:7 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-22 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ (ζωσ Άγιο Βηςςαρίωνα) Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Td 37 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 3,650162058 h [m] 12 b [m] 2,5 N 46,30449943 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 30,09792463 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 10,95048617 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 15,87820495 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 45,97612958 Συνολικό μήκοσ [km] 71,325 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 32,8 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. Το δεφτερο κομμάτι ξεκινάει από τον Άγιο Βθςςαρίωνα και καταλιγει ςτο Γενζςι. Κατά το μεγαλφτερο μζροσ του είναι γενικά κωρακιςμζνο από πλιγματα γιατί οδεφει ςτουσ πρόποδεσ και μετά ειςχωρεί αρκετά ςτον ορεινό όγκο τθσ Ρίνδου που είναι καλυμμζνοσ με δζντρα κατά ζνα μεγάλο μζροσ. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου κομματιοφ (από τον Άγιο Βθςςαρίωνα μζχρι το Γενζςι) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 75 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:8 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-22 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ (υπόλοιπη γραμμή) Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Td 50 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 5,318295897 h [m] 12 b [m] 2,5 N 67,46577973 Sf-left 0,35 Sf-right 0,35 Sf 0,7 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 20,23973392 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 15,95488769 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 30,31428661 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 50,55402053 Συνολικό μήκοσ [km] 79,035 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 40,0 Σθμείωςθ: Λόγγοσ+Φανερωμζνη *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 94,2 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.35 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.7 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 90% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 76 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:11 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-22 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:12 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-22 (2ο τμήμα) 77 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:9 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-22 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 22 5 27 2004 15 3 18 2005 26 8 34 2006 23 4 27 2007 3 4 7 2008 13 1 14 2009 15 3 18 2010 23 7 30 2011 24 5 29 ΣΥΝΟΛΟ 164 40 204 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 204 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 22,7 Ρίνακασ 4:10 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-22 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 94,2 27 67,2 71,33 2004 94,2 18 76,2 80,89 2005 94,2 34 60,2 63,90 2006 94,2 27 67,2 71,33 2007 94,2 7 87,2 92,57 2008 94,2 14 80,2 85,13 2009 94,2 18 76,2 80,89 2010 94,2 30 64,2 68,15 2011 94,2 29 65,2 69,21 ΣΥΝΟΛΟ 847,6 204 643,6 75,93 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 94,2 22,7 71,51 75,93 78 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 100 80 60 40 20 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 27 18 34 27 7 14 18 30 29 Θεωρθτικά 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 Διάγραμμα 3 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-22 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:11 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-22 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 94,2 27 43 70 24,2 25,67 2004 94,2 18 21 39 55,2 58,59 2005 94,2 34 14 48 46,2 49,03 2006 94,2 27 15 42 52,2 55,40 2007 94,2 7 45 52 42,2 44,79 2008 94,2 14 27 41 53,2 56,47 2009 94,2 18 22 40 54,2 57,53 2010 94,2 30 52 82 12,2 12,93 2011 94,2 29 44 73 21,2 22,49 ΣΥΝΟΛΟ 847,6 204 283 487 360,6 42,54 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 94,2 22,7 31,4 54,1 40,07 42,54 79 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 100 80 60 40 20 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 70 39 48 42 52 41 40 82 73 Θεωρθτικά 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 94,2 Διάγραμμα 4 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-22 4.3.3 Γραμμή R-23 Θ γραμμι R-23 αποτελείται από τζςςερα ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτον Κρινθ, το δεφτερο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ πόλθσ των Τρικάλων και καταλιγει ςτθν Ρθγι, το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτο Μεγαλοχϊρι και το τζταρτο και τελευταίο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Μεςοχϊρασ και καταλιγει ςτον οικιςμό Θεοδϊριανα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Φανερωμζνθ, Ταξιάρχεσ, Ρετρόπορο, Ρετρωτό, Νεοχϊρι(Οιχαλία), Γεωργανάδεσ, Κρινθ. Υ/Σ Τρικάλων: Άγιοι Απόςτολοι, Ρφργοσ, Ρυργετόσ, Μικρό Κεφαλόβρυςο, όγγια(οικ. Διπόταμοσ), Ραραπόταμοσ, Ρθγι. Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ, Μεγαλοχϊρι. Υ/Σ Μεςοχϊρασ: Γλιςτρά, Θεοδϊριανα. Θ R-23 ςτο πρϊτο τμιμα τθσ που ξεκινάει από τον Υ/Σ Φανερωμζνθσ είναι γενικά κωρακιςμζνθ από πλιγματα γιατί κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ οδεφει ςτουσ πρόποδεσ των βουνϊν του Ηάρκου και ειςχωρεί ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί με ενζργεια. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 80 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:12 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-23 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,35 Sf-right 0,35 Sf 0,7 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 8,509759848 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 12,74558747 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 21,25534732 Συνολικό μήκοσ [km] 76,6235 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 16,3 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.35 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.7 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 90% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 81 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:13 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:14 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (1ο τμήμα) Το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό Τρικάλων, ςτο πρϊτο τμιμα του κινείται υπόγεια και αυτό το κομμάτι δεν ζχει λθφκεί υπόψθ ςτουσ υπολογιςμοφσ. Το υπόλοιπο κομμάτι τθσ γραμμισ είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 82 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:13 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-23 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΤΙΚΑΛΩΝ Td 37 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 3,650162058 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 46,30449943 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 30,09792463 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 10,95048617 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 15,87820495 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 45,97612958 Συνολικό μήκοσ [km] 30,423 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 14,0 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 83 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:15 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:16 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (1ο τμήμα) Το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμοφ του Λόγγου είναι κατά το μεγαλφτερο τμιμα του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του τρίτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 84 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:14 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-23 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 18,437813 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 9,726895702 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 28,16470871 Συνολικό μήκοσ [km] 6,091 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 1,7 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 85 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:17 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (3ο τμήμα) Εικόνα 4:18 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (3ο τμήμα) Το τζταρτο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό τθσ Μεςοχϊρασ είναι εξ ολοκλιρου κωρακιςμζνο από κεραυνικά πλιγματα γιατί οδεφει μζςα ςε ορεινζσ εκτάςεισ ςτα Τηουμζρκα τθσ Ρίνδου που φφονται δζντρα. Το ανάγλυφο και θ βλάςτθςθ τθσ περιοχισ παρζχουν φυςικι κωράκιςθ ςτθ γραμμι. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του τζταρτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 86 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:15 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-23 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΜΕΣΟΧΩΑΣ Td 50 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 5,318295897 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 67,46577973 Sf-left 0,5 Sf-right 0,5 Sf 1 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 15,95488769 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Συνολικό μήκοσ [km] 4,476 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 1,6 Φανερωμζνη+Τρίκαλα+Λόγγοσ+Μεςοχϊρα *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 33,6 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.5 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 1 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 20m ςε απόςταςθ 10m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 130% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 87 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:19 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (4ο τμήμα) Εικόνα 4:20 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-23 (4ο τμήμα) 88 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:16 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-23 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 3 2 5 2004 7 4 11 2005 13 6 19 2006 11 4 15 2007 2 2 4 2008 8 3 11 2009 11 3 14 2010 22 7 29 2011 12 2 14 ΣΥΝΟΛΟ 89 33 122 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 122 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 13,6 Ρίνακασ 4:17 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-23 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 33,6 5 28,6 85,13 2004 33,6 11 22,6 67,29 2005 33,6 19 14,6 43,51 2006 33,6 15 18,6 55,40 2007 33,6 4 29,6 88,11 2008 33,6 11 22,6 67,29 2009 33,6 14 19,6 58,37 2010 33,6 29 4,6 13,77 2011 33,6 14 19,6 58,37 ΣΥΝΟΛΟ 302,7 122 180,7 59,69 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 33,6 13,6 20,08 59,69 89 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 5 11 19 15 4 11 14 29 14 Θεωρθτικά 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 Διάγραμμα 5 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-23 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:18 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-23 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 33,6 5 24 29 4,6 13,77 2004 33,6 11 8 19 14,6 43,51 2005 33,6 19 8 27 6,6 19,72 2006 33,6 15 9 24 9,6 28,64 2007 33,6 4 12 16 17,6 52,43 2008 33,6 11 5 16 17,6 52,43 2009 33,6 14 25 39-5,4-15,96 2010 33,6 29 20 49-15,4-45,69 2011 33,6 14 15 29 4,6 13,77 ΣΥΝΟΛΟ 302,7 122 126 248 54,7 18,07 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 33,6 13,6 14 27,6 6,08 18,07 90 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 60 50 40 30 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 29 19 27 24 16 16 39 49 29 Θεωρθτικά 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 33,6 Διάγραμμα 6 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-23 4.3.4 Γραμμή R-24 Θ γραμμι R-24 αποτελείται από τρία ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτο Ελλθνόκαςτρο, το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τουσ Λόγγου και καταλιγει ςτθν πόλθ των Τρικάλων, το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Μεςοχϊρασ και καταλιγει ςτον Αετό. Το πρϊτο τμιμα τθσ γραμμισ ζχει χωριςτεί ςε δφο επιμζρουσ εξαιτίασ τθσ μορφολογίασ των περιοχϊν που τροφοδοτεί, που δεν κα δικαιολογοφςαν ζναν ςυνολικό ςυντελεςτι κωράκιςθσ, και αντιμετωπίςκθκαν ςαν ξεχωριςτζσ γραμμζσ για μεγαλφτερθ ακρίβεια ςτα τελικά αποτελζςματα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Χρυςαυγι, Μεγαλοχϊρι, Ηθλευτι, Ραλαιόπυργοσ, Λαγκαδιά, Λιόπραςο, Αγρελιά, Ελλθνόκαςτρο. Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ, ιηαριό, Τρίκαλα. Υ/Σ Μεςοχϊρασ: Μεςοχϊρα, Γλφςτρα, Νεράιδα, Αετόσ. Το πρϊτο τμιμα τθσ R-24 όπωσ αναφζραμε χωρίςκθκε ςε 2 επιμζρουσ. Το πρϊτο κομμάτι ξεκινάει από τον Υ/Σ τθσ Φανερωμζνθσ και φτάνει μζχρι και τον Ραλαιόπυργο. Αυτό το κομμάτι είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ (μζχρι και τον Ραλαιόπυργο) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 91 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:19 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-24 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ (ζωσ Ραλαιόπυργο) Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 18,437813 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 9,726895702 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 28,16470871 Συνολικό μήκοσ [km] 95,559 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 26,9 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 92 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:21 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:22 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (1ο τμήμα) Το δεφτερο κομμάτι ξεκινάει από τον Ραλαιόπυργο και καταλιγει ςτο Ελλθνόκαςτρο. Κατά το μεγαλφτερο μζροσ του είναι γενικά κωρακιςμζνο από πλιγματα γιατί οδεφει ςτουσ πρόποδεσ και μετά ειςχωρεί αρκετά ςτον ορεινό όγκο μεταξφ Χαςίων και Αντιχαςίων που είναι καλυμμζνοσ με δζντρα κατά ζνα μεγάλο μζροσ. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ (από τον Ραλαιόπυργο μζχρι το Ελλθνόκαςτρο) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 93 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:20 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-24 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ (υπόλοιπο) Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 N 28,36586616 Sf-left 0,4 Sf-right 0,4 Sf 0,8 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 5,673173232 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 13,75181806 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 19,42499129 Συνολικό μήκοσ [km] 25,663 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 5,0 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.4 ςε κάκε πλευρά τα γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.8 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 20m ςε απόςταςθ 25m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 105% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. Το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 94 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:21 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-24 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 18,437813 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 9,726895702 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 28,16470871 Συνολικό μήκοσ [km] 10,117 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 2,8 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 95 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:23 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:24 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (2ο τμήμα) Το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Μεςοχϊρασ είναι εξ ολοκλιρου κωρακιςμζνο από κεραυνικά πλιγματα γιατί οδεφει μζςα ςε ορεινζσ εκτάςεισ ςτα Τηουμζρκα τθσ Ρίνδου που φφονται δζντρα. Το ανάγλυφο και θ βλάςτθςθ τθσ περιοχισ παρζχουν φυςικι κωράκιςθ ςτθ γραμμι. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του τρίτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 96 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:22 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-24 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΜΕΣΟΧΩΑΣ Td 50 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 5,318295897 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 67,46577973 Sf-left 0,5 Sf-right 0,5 Sf 1 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 15,95488769 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Συνολικό μήκοσ [km] 10,222 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 3,8 Σθμείωςθ: ΦΑΝΕΩΜΕΝΘ+ΛΟΓΓΟΣ+ΜΕΣΟΧΩΑ *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 38,5 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.5 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 1 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 20m ςε απόςταςθ 10m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 130% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 97 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:25 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (3ο τμήμα) Εικόνα 4:26 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-24 (3ο τμήμα) 98 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:23 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-24 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 8 3 11 2004 7 3 10 2005 16 4 20 2006 17 9 26 2007 8 1 9 2008 6 3 9 2009 22 7 29 2010 8 5 13 2011 18 9 27 ΣΥΝΟΛΟ 110 44 154 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 154 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 17,1 Ρίνακασ 4:24 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-24 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 38,5 11 27,5 71,43 2004 38,5 10 28,5 74,03 2005 38,5 20 18,5 48,05 2006 38,5 26 12,5 32,47 2007 38,5 9 29,5 76,62 2008 38,5 9 29,5 76,62 2009 38,5 29 9,5 24,67 2010 38,5 13 25,5 66,23 2011 38,5 27 11,5 29,87 ΣΥΝΟΛΟ 346,5 154 192,5 55,55 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 38,5 17,1 21,39 55,55 99 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 50 40 30 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 11 10 20 26 9 9 29 13 27 Θεωρθτικά 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 Διάγραμμα 7 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-24 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:25 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-24 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 38,5 11 25 36 2,5 6,49 2004 38,5 10 13 23 15,5 40,26 2005 38,5 20 15 35 3,5 9,09 2006 38,5 26 24 50-11,5-29,87 2007 38,5 9 14 23 15,5 40,26 2008 38,5 9 20 29 9,5 24,67 2009 38,5 29 26 55-16,5-42,86 2010 38,5 13 31 44-5,5-14,29 2011 38,5 27 36 63-24,5-63,64 ΣΥΝΟΛΟ 346,5 154 204 358-11,5-3,32 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 38,5 17,1 22,7 39,8-1,28-3,32 100 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 70 60 50 40 30 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 36 23 35 50 23 29 55 44 63 Θεωρθτικά 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 38,5 Διάγραμμα 8 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-24 4.3.5 Γραμμή R-25 Θ γραμμι R-25 αποτελείται από δφο ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτον Ρφργο, το δεφτερο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Μεςοχϊρασ και καταλιγει ςτα Στουρναραίικα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ, ιηαριό, Καρυζσ(οικ. Φλαμοφλι, Κθπάκι Σαραγίων), Αμπελάκια, Ρυργετόσ, Κθπάκι, Ρφργοσ. Υ/Σ Μεςοχϊρασ: Σκαρπάρι, Θεοδϊριανα, Κορυφι, Νεράιδα(οικ. Λαφίνα), Ραχτοφρι, Αετόσ(οικ. Γκαμπριάτςα), Μεςοχϊρα(οικ. Βαρκά, Ρλάτανοσ, Σπίτια, Τοφρνοσ), Αρματωλικό, Ραλαιοχϊρι Γαρδικίου (οικ. Κοτρϊνια), Νζα Ρεφκθ(οικ. Φράξοσ, Μπρελλζικα), Βαρκάρθ Δζςθσ, Λιβαδοχϊρι(οικ. Βουτςελζικα, Διαλεγμζνο), Ορεινι, Μοςχόφυτο(οικ. Ρλατανάκια, Λεπτοκαρυά, Γαρουφζικα, Ηωγραφζικα), Ρολυνζρι, Βαλκάνο(οικ. Μετόχι), Ρολυνζρι (οικ. Ραναγία), Καρδίτςα (Ελλθνικά, Φτζρθ, Σπίτια, Αρματωλίκι, Ρεριβόλι, Καλι Κϊμθ), Στουρναραίικα (οικ. Ραράμερο, Βακφρεμα). Το πρϊτο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, επειδι ςτο πζραςμα τθσ τροφοδοτεί πολλοφσ οικιςμοφσ ςτουσ οποίουσ ειςχωρεί, το υπόλοιπο τμιμα τθσ ζχει μερικι κωράκιςθ από τισ καταςκευζσ αυτϊν των οικιςμϊν. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 101 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:26 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-25 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,25 Sf-right 0,25 Sf 0,5 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 14,18293308 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 11,06853649 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 25,25146957 Συνολικό μήκοσ [km] 45,838 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 11,6 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.25 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.5 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 65% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 102 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:27 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-25 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:28 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-25 (1ο τμήμα) Το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Μεςοχϊρασ είναι εξ ολοκλιρου κωρακιςμζνο από κεραυνικά πλιγματα γιατί οδεφει μζςα ςε ορεινζσ εκτάςεισ ςτα Τηουμζρκα και ςτον Λάκμο τθσ Ρίνδου που φφονται δζντρα. Το ανάγλυφο και θ βλάςτθςθ τθσ περιοχισ παρζχουν φυςικι κωράκιςθ ςτθ γραμμι. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 103 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:27 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-25 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΜΕΣΟΧΩΑΣ Td 50 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 5,318295897 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 67,46577973 Sf-left 0,5 Sf-right 0,5 Sf 1 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 15,95488769 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Συνολικό μήκοσ [km] 73,832 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 27,1 Σθμείωςθ: ΛΟΓΓΟΣ+ΜΕΣΟΧΩΑ *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 38,7 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.5 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 1 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 20m ςε απόςταςθ 10m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 130% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 104 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:29 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-25 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:30 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-25 (2ο τμήμα) 105 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:28 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-25 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 3 0 3 2004 2 0 2 2005 10 2 12 2006 2 2 4 2007 3 1 4 2008 2 2 4 2009 5 2 7 2010 6 3 9 2011 3 1 4 ΣΥΝΟΛΟ 36 13 49 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 49 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 5,4 Ρίνακασ 4:29 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-25 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 38,7 3 35,7 92,24 2004 38,7 2 36,7 94,83 2005 38,7 12 26,7 68,97 2006 38,7 4 34,7 89,66 2007 38,7 4 34,7 89,66 2008 38,7 4 34,7 89,66 2009 38,7 7 31,7 81,90 2010 38,7 9 29,7 76,73 2011 38,7 4 34,7 89,66 ΣΥΝΟΛΟ 348,0 49 299,0 85,92 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 38,7 5,4 33,22 85,92 106 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 50 40 30 20 10 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 3 2 12 4 4 4 7 9 4 Θεωρθτικά 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 Διάγραμμα 9 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-25 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:30 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-25 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 38,7 3 11 14 24,7 63,79 2004 38,7 2 8 10 28,7 74,14 2005 38,7 12 6 18 20,7 53,45 2006 38,7 4 3 7 31,7 81,90 2007 38,7 4 4 8 30,7 79,31 2008 38,7 4 11 15 23,7 61,21 2009 38,7 7 13 20 18,7 48,28 2010 38,7 9 12 21 17,7 45,69 2011 38,7 4 9 13 25,7 66,38 ΣΥΝΟΛΟ 348,0 49 77 126 222,0 63,79 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 38,7 5,4 8,6 14 24,67 63,79 107 Σ ε λ ί δ α

50 40 30 20 10 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 14 10 18 7 8 15 20 21 13 Θεωρθτικά 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 38,7 Διάγραμμα 10 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-25 4.3.6 Γραμμή R-26 Θ γραμμι R-26 αποτελείται από δφο ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτο Βαλτινό, το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτθν Βαςιλικι. Το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ ζχει χωριςτεί ςε δφο επιμζρουσ εξαιτίασ του μεγάλου μικουσ τθσ και αντιμετωπίςκθκαν ςαν ξεχωριςτζσ γραμμζσ για μεγαλφτερθ ακρίβεια ςτα τελικά αποτελζςματα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ, Αγία Κυριακι, Καρυζσ, Ρθγι, Ραραπόταμοσ(οικ. Λιλι, Αμμουδιά), Βαλομάνδρι, Φικθ(οικ. Δροςοπθγι), Κάτω Ελάτθ(οικ. Μεςιακά, Αςπρόβαλτοσ, Μζλιγοσ), Βαλτινό, Δενδροχϊρι(οικ. Ματςουκιϊτικα), Φωτάδα. Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Μεγαλοχϊρι, Ηθλευτι, Λογγάκι, Κρθνίτςα, Αρδάνι, Ραλαιόπυργοσ, Λεπτοκαρυά(οικ. Τρίκκθ), Ρερδικοράχθ, Σωτιρα, Μεγάλο Κεφαλόβρυςο, άξα, Χαϊδεμζνθ, Αρδάνι, ίηωμα, Ρλάτανοσ, Βαςιλικι. Το πρϊτο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, επειδι ςτο πζραςμα τθσ τροφοδοτεί πολλοφσ οικιςμοφσ ςτουσ οποίουσ ειςχωρεί, το υπόλοιπο τμιμα τθσ ζχει μερικι κωράκιςθ από τισ καταςκευζσ αυτϊν των οικιςμϊν. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 108 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:31 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-26 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,2 Sf 0,4 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 17,0195197 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 10,0623059 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 27,0818256 Συνολικό μήκοσ [km] 54,49 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 14,8 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.4 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 50% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 109 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:31 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:32 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (1ο τμήμα) Το δεφτερο τμιμα τθσ R-26 όπωσ αναφζραμε χωρίςκθκε ςε 2 επιμζρουσ. Το πρϊτο κομμάτι ξεκινάει από τον Υ/Σ τθσ Φανερωμζνθσ και φτάνει μζχρι και το Λογγάκι. Αυτό το κομμάτι είναι γενικά κωρακιςμζνο από πλιγματα γιατί κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ οδεφει ςτουσ πρόποδεσ των βουνϊν των Αντιχαςίων και ειςχωρεί ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί με ενζργεια. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ (μζχρι και το Λογγάκι) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 110 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:32 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-26 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ 1 Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,25 Sf-right 0,25 Sf 0,5 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 14,18293308 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 11,06853649 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 25,25146957 Συνολικό μήκοσ [km] 41,962 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 10,6 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.25 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.5 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 65% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 111 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:33 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:34 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (2ο τμήμα) Το δεφτερο κομμάτι ξεκινάει από το Λογγάκι και καταλιγει ςτθ Βαςιλικι. Κατά το μεγαλφτερο μζροσ του είναι γενικά κωρακιςμζνο από πλιγματα γιατί ζνα τμιμα του οδεφει ςτουσ πρόποδεσ του ορεινοφ όγκου μεταξφ Χαςίων και Αντιχαςίων που είναι καλυμμζνοσ με δζντρα κατά ζνα μεγάλο μζροσ. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου κομματιοφ (από το Λογγάκι μζχρι τθ Βαςιλικι) όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 112 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:33 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-26 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ 2 Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,25 Sf-right 0,25 Sf 0,5 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 14,18293308 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 11,06853649 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 25,25146957 Συνολικό μήκοσ [km] 81,787 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 20,7 Σθμείωςθ: ΛΟΓΓΟΣ+ΦΑΝΕΩΜΕΝΘ *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 46,0 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.25 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.5 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 65% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 113 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:35 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (3ο τμήμα) Εικόνα 4:36 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-26 (3ο τμήμα) 114 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:34 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-26 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 7 0 7 2004 9 1 10 2005 7 4 11 2006 13 0 13 2007 5 0 5 2008 8 5 13 2009 15 5 20 2010 11 3 14 2011 15 3 18 ΣΥΝΟΛΟ 90 21 111 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 111 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 12,3 Ρίνακασ 4:35 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-26 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 46,0 7 39,0 84,78 2004 46,0 10 36,0 78,26 2005 46,0 11 35,0 76,09 2006 46,0 13 33,0 71,74 2007 46,0 5 41,0 89,13 2008 46,0 13 33,0 71,74 2009 46,0 20 26,0 56,53 2010 46,0 14 32,0 69,57 2011 46,0 18 28,00 60,87 ΣΥΝΟΛΟ 414,0 111 303,0 73,19 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 46,0 12,3 33,67 73,19 115 Σ ε λ ί δ α

50 40 30 20 10 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 7 10 11 13 5 13 20 14 18 Θεωρθτικά 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 Διάγραμμα 11 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-26 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:36 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-26 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 46,0 7 14 21 25,0 54,35 2004 46,0 10 9 19 27,0 58,70 2005 46,0 11 5 16 30,0 65,22 2006 46,0 13 5 18 28,0 60,87 2007 46,0 5 11 16 30,0 65,22 2008 46,0 13 13 26 20,0 43,48 2009 46,0 20 15 35 11,0 23,92 2010 46,0 14 22 36 10,0 21,75 2011 46,0 18 17 35 11,0 23,92 ΣΥΝΟΛΟ 414,0 111 111 222 192,0 46,38 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 46,0 12,3 12,3 24,7 21,34 46,38 116 Σ ε λ ί δ α

50 40 30 20 10 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 21 19 16 18 16 26 35 36 35 Θεωρθτικά 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 46,0 Διάγραμμα 12 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-26 4.3.7 Γραμμή R-27 Θ γραμμι R-27 αποτελείται από ζνα ενιαίο τμιμα που ξεκινά από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Καλαμπάκασ και καταλιγει ςτο Βαλτινό. Ωςτόςο, θ περιοχι τθσ Καλαμπάκασ είναι εκτόσ εμβζλειασ και το τμιμα βλαβϊν των Τρικάλων δεν μποροφςε να διακζςει δεδομζνα βλαβϊν για εκείνθ τθν περιοχι. Επομζνωσ, το τμιμα που μελετικθκε ξεκινάει από τθν Μεγάρχθ και καταλιγει ςτο Βαλτινό. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Καλαμπάκασ: Διάβα(οικ. Κορομθλιά), Καςτράκι(οικ. Αγία Ραραςκευι, Βυτουμάσ), Κρφα Βρφςθ(οικ. Καλφβια), Σαρακινα, Ρεριςτζρα, Βαςιλικι, Μεγάρχθ(οικ. Ουρανόσ, Ξθρόκαμποσ, Ανταλλάξιμα), Διαλεκτό, Ρρίνοσ, Μικρό Κεφαλόβρυςο, Βαλτινό. Το τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τθν Μεγάρχθ και καταλιγει ςτο Βαλτινό είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα τθσ γραμμισ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 117 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:37 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-27 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΚΑΛΑΜΡΑΚΑΣ Td 37 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 3,650162058 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 46,30449943 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 30,09792463 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 10,95048617 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 15,87820495 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 45,97612958 Συνολικό μήκοσ [km] 32,9385 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 15,1 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 118 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:37 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-27 Εικόνα 4:38 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-27 119 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:38 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-27 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 2 1 3 2004 3 0 3 2005 2 3 5 2006 2 4 6 2007 1 1 2 2008 1 0 1 2009 3 2 5 2010 1 1 2 2011 2 1 3 ΣΥΝΟΛΟ 17 13 30 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 30 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 3,3 Ρίνακασ 4:39 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-27 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 15,1 3 12,1 80,19 2004 15,1 3 12,1 80,19 2005 15,1 5 10,1 66,98 2006 15,1 6 9,1 60,38 2007 15,1 2 13,1 86,79 2008 15,1 1 14,1 93,40 2009 15,1 5 10,1 66,98 2010 15,1 2 13,1 86,79 2011 15,1 3 12,1 80,19 ΣΥΝΟΛΟ 136,3 30 106,3 77,99 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 15,1 3,3 11,81 77,99 120 Σ ε λ ί δ α

16 14 12 10 8 6 4 2 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 3 3 5 6 2 1 5 2 3 Θεωρθτικά 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 Διάγραμμα 13 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-27 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:40 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-27 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 15,1 3 3 6 9,1 60,38 2004 15,1 3 3 6 9,1 60,38 2005 15,1 5 2 7 8,1 53,78 2006 15,1 6 3 9 6,1 40,57 2007 15,1 2 3 5 10,1 66,98 2008 15,1 1 1 2 13,1 86,79 2009 15,1 5 4 9 6,1 40,57 2010 15,1 2 4 6 9,1 60,38 2011 15,1 3 4 7 8,1 53,78 ΣΥΝΟΛΟ 136,3 30 27 57 79,3 58,18 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 15,1 3,3 3 6,3 8,81 58,18 121 Σ ε λ ί δ α

16 14 12 10 8 6 4 2 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 6 6 7 9 5 2 9 6 7 Θεωρθτικά 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 15,1 Διάγραμμα 14 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-27 4.3.8 Γραμμή R-36 Θ γραμμι R-36 αποτελείται από ζνα ενιαίο τμιμα που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτα Στουρναραίικα. Ωςτόςο, ζχει χωριςτεί ςε δφο επιμζρουσ εξαιτίασ τθσ μορφολογίασ των περιοχϊν που τροφοδοτεί, που δεν κα δικαιολογοφςαν ζναν ςυνολικό ςυντελεςτι κωράκιςθσ, και αντιμετωπίςκθκαν ςαν ξεχωριςτζσ γραμμζσ για μεγαλφτερθ ακρίβεια ςτα τελικά αποτελζςματα. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Λόγγου: Αγία Κυριακι, Μεγάλα Καλφβια, Ραλαιοχϊρι Καρδίτςασ, Δροςερό, Λαηαρίνα, Γελάνκθ, Γόμφοι, Μουριά, Λυγαριά, Ραλαιομνάςτθρο, Άγιοσ Βθςςαρίων, Κοτρϊνι(οικ. Λογγιζσ, Μπιςτόρια, Αναβρυςοφλα, Ηερβό, Λιβάδια, Γαλάηιο, Ντοφφια), Ρφλθ(οικ. Ρόρτα Ραναγιά), Καλόγθροι(οικ. Τουρνάκου), Άγιοσ Γεϊργιοσ(οικ. Ξυλοχϊρι), Ελάτθ(οικ. Βλάχα, Βλαταναίοι), Κερκίτιο, Ρερτοφλι, Νεραϊδοχϊρι, Ρφρρα, Δζςςθ, Δροςοχϊρι(οικ. Άγιοσ Νικόλαοσ), Άγιοσ Ρροκόπιοσ(οικ. Λάκκεσ, Βλαχογιαννιζικα), Άνω-Μζςθ-Κάτω Ραλαιοκαρυά(οικ. Τςιμπιδζικα, Άγιοσ Κωνςταντίνοσ), οπωτό(οικ. Άγιοσ Ιωάννθσ, Τςεκοφρα), Στουρναραίικα(οικ. Ροταμιά, Λόγγοσ, Καρυά, Κολοβζικα, Μπάρα, Καςτανιά). Το τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και καταλιγει ςτον Άγιο Βθςςαρίωνα είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, ζνα μζροσ ειςχωρεί ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί και ζνα άλλο μζροσ ειςχωρεί ςτουσ πρόποδεσ τθσ Ρίνδου. 122 Σ ε λ ί δ α

Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. Ρίνακασ 4:41 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-36 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ (ζωσ Άγιο Βηςςαρίωνα) Td 37 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 3,650162058 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα h [m] 12 b [m] 2,5 N 46,30449943 Sf-left 0,2 Sf-right 0,2 Sf 0,4 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 27,78269966 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 10,95048617 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 16,42572926 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 44,20842892 Συνολικό μήκοσ [km] 128,839 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 57,0 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.4 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 50% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 123 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:39 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-36 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:40 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-36 (1ο τμήμα) Το υπόλοιπο τμιμα τθσ γραμμισ που ξεκινάει από τον Άγιο Βθςςαρίωνα και καταλιγει ςτα Στουρναραίικα είναι εξ ολοκλιρου κωρακιςμζνο από κεραυνικά πλιγματα γιατί οδεφει μζςα ςε ορεινζσ εκτάςεισ ςτα Τηουμζρκα και ςτον Λάκμο τθσ Ρίνδου που φφονται δζντρα. Το ανάγλυφο και θ βλάςτθςθ τθσ περιοχισ παρζχουν φυςικι κωράκιςθ ςτθ γραμμι. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 124 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:42 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-36 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ Λόγγου (υπόλοιπη γραμμή) Td 50 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 5,318295897 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα h [m] 12 b [m] 2,5 N 67,46577973 Sf-left 0,5 Sf-right 0,5 Sf 1 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 15,95488769 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 36,69624169 Συνολικό μήκοσ [km] 96,019 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 35,2 Σθμείωςθ: ΛΟΓΓΟΣ (ολόκληρη γραμμή) *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 92,2 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.5 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 1 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 20m ςε απόςταςθ 10m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 130% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 125 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:41 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-36 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:42 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-36 (2ο τμήμα) 126 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:43 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-36 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 5 4 9 2004 3 3 6 2005 6 4 10 2006 5 0 5 2007 2 1 3 2008 5 1 6 2009 6 4 10 2010 4 4 8 2011 2 1 3 ΣΥΝΟΛΟ 38 22 60 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 60 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 6,7 Ρίνακασ 4:44 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-36 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 92,2 9 83,2 90,24 2004 92,2 6 86,2 93,49 2005 92,2 10 82,2 89,15 2006 92,2 5 87,2 94,58 2007 92,2 3 89,2 96,75 2008 92,2 6 86,2 93,49 2009 92,2 10 82,2 89,15 2010 92,2 8 84,2 91,32 2011 92,2 3 89,2 96,75 ΣΥΝΟΛΟ 829,7 60 769,7 92,77 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 92,2 6,7 85,53 92,77 127 Σ ε λ ί δ α

100 80 60 40 20 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 9 6 10 5 3 6 10 8 3 Θεωρθτικά 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 Διάγραμμα 15 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-36 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:45 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-36 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 92,2 9 20 29 63,2 68,54 2004 92,2 6 5 11 81,2 88,07 2005 92,2 10 4 14 78,2 84,81 2006 92,2 5 1 6 86,2 93,49 2007 92,2 3 17 20 72,2 78,31 2008 92,2 6 17 23 69,2 75,05 2009 92,2 10 20 30 62,2 67,46 2010 92,2 8 26 34 58,2 63,12 2011 92,2 3 25 28 64,2 69,63 ΣΥΝΟΛΟ 829,7 60 135 195 634,7 76,50 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 92,2 6,7 15 21,7 70,53 76,50 128 Σ ε λ ί δ α

Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 100 80 60 40 20 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 29 11 14 6 20 23 30 34 28 Θεωρθτικά 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 92,2 Διάγραμμα 16 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-36 4.3.9 Γραμμή R-38 Θ γραμμι R-38 αποτελείται από δφο ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτον Λόγγο και το δεφτερο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και κατευκφνεται προσ τθν Καρδίτςα. Από το δεφτερο τμιμα τθσ γραμμισ κα μελετθκεί το κομμάτι που βρίςκεται εντόσ των ορίων και τθσ αρμοδιότθτασ του τμιματοσ βλαβϊν των Τρικάλων και φτάνει μζχρι το Γλίνοσ. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Ρατουλιά, Μεγαλοχϊρι, Γλίνοσ, Λόγγοσ. Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ. Θ γραμμι R-38 είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ απροςτάτευτθ από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα τθσ γραμμισ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 129 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:46 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-38 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ+Υ/Σ ΛΟΓΓΟΥ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα h [m] 12 b [m] 2,5 N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 18,437813 Επαγόμενα 3 Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 9,726895702 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 28,16470871 Συνολικό μήκοσ [km] 35,895 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 10,1 Σθμείωςθ: 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 130 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:43 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-38 (1ο και 2ο τμήμα) Εικόνα 4:44 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-38 (1ο και 2ο τμήμα) 131 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:47 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-38 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 0 0 0 2004 0 0 0 2005 4 1 5 2006 3 1 4 2007 1 0 1 2008 0 0 0 2009 3 2 5 2010 2 0 2 2011 3 0 3 ΣΥΝΟΛΟ 16 4 20 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 20 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 2,2 Ρίνακασ 4:48 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-38 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 10,1 0 10,1 100 2004 10,1 0 10,1 100 2005 10,1 5 5,1 50,54 2006 10,1 4 6,1 60,43 2007 10,1 1 9,1 90,11 2008 10,1 0 10,1 100 2009 10,1 5 5,1 50,54 2010 10,1 2 8,1 80,22 2011 10,1 3 7,1 70,33 ΣΥΝΟΛΟ 91,0 20 71,0 78,02 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 10,1 2,2 7,89 78,02 132 Σ ε λ ί δ α

12 10 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 8 6 4 2 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 0 0 5 4 1 0 5 2 3 Θεωρθτικά 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 Διάγραμμα 17 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-38 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:49 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-38 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 10,1 0 2 2 8,1 80,22 2004 10,1 0 4 4 6,1 60,43 2005 10,1 5 0 5 5,1 50,54 2006 10,1 4 2 6 4,1 40,65 2007 10,1 1 6 7 3,1 30,76 2008 10,1 0 1 1 9,1 90,11 2009 10,1 5 2 7 3,1 30,76 2010 10,1 2 6 8 2,1 20,87 2011 10,1 3 4 7 3,1 30,76 ΣΥΝΟΛΟ 91,0 20 27 47 44,0 48,34 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 10,1 2,2 3 5,2 4,89 48,34 133 Σ ε λ ί δ α

12 10 8 6 4 2 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 2 4 5 6 7 1 7 8 7 Θεωρθτικά 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 10,1 Διάγραμμα 18 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-38 4.3.10 Γραμμή R-39 Θ γραμμι R-39 αποτελείται από τρία ανεξάρτθτα τμιματα. Το πρϊτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ και καταλιγει ςτο ιηαριό, το δεφτερο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ των Τρικάλων και καταλιγει ςτθ Μεγάρχθ και το τρίτο τμιμα ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ του Λόγγου και κατευκφνεται προσ τθν Καρδίτςα. Από το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ κα μελετθκεί το κομμάτι που βρίςκεται εντόσ των ορίων και τθσ αρμοδιότθτασ του τμιματοσ βλαβϊν των Τρικάλων. Οι οικιςμοί που τροφοδοτεί με ενζργεια είναι: Υ/Σ Φανερωμζνθσ: Ταξιάρχεσ, Μεγαλοχϊρι, ιηαριό. Υ/Σ Τρικάλων: Λεπτοκαρυά(οικ. Τρίκκθ), Μεγάλο Κεφαλόβρυςο, Βαςιλικι, Άγιοι Απόςτολοι, Μικρό Κεφαλόβρυςο, Διπόταμοσ, Διαλεκτό, Μεγάρχθ. Υ/Σ Λόγγου: Λόγγοσ. Το πρϊτο τμιμα τθσ R-39 που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ τθσ Φανερωμζνθσ είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, ζνα τμιμα του ειςχωρεί και ςτουσ οικιςμοφσ που τροφοδοτεί. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του πρϊτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 134 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:50 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-39 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΦΑΝΕΩΜΕΝΘΣ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,2 Sf 0,4 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 17,0195197 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 10,0623059 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 27,0818256 Συνολικό μήκοσ [km] 24,646 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 6,7 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.4 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 20m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 50% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 135 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:45 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (1ο τμήμα) Εικόνα 4:46 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (1ο τμήμα) Το δεφτερο τμιμα τθσ R-39 που ξεκινάει από τον υποςτακμό μεταφοράσ των Τρικάλων είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ωςτόςο, επειδι ςτο πζραςμα του τροφοδοτεί πολλοφσ οικιςμοφσ ςτουσ οποίουσ ειςχωρεί, το υπόλοιπο τμιμα του ζχει μερικι κωράκιςθ από τισ καταςκευζσ αυτϊν των οικιςμϊν. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του δεφτερου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 136 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:51 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-39 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ ΤΙΚΑΛΩΝ Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,25 Sf-right 0,25 Sf 0,5 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 14,18293308 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 11,06853649 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 25,25146957 Συνολικό μήκοσ [km] 53,756 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Σθμείωςθ: Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 13,6 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.25 ςε κάκε πλευρά τθσ γραμμισ ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.5 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 15m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 65% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 137 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:47 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (2ο τμήμα) Εικόνα 4:48 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (2ο τμήμα) Το τρίτο τμιμα τθσ γραμμισ R-39 είναι κατά το μεγαλφτερο μζροσ του απροςτάτευτο από παραπλιςια αντικείμενα (καταςκευζσ, δζντρα κλπ) γιατί οδεφει κυρίωσ ςε καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με λίγα δζντρα. Ραρακάτω, ακολουκεί ο πίνακασ με τα μεγζκθ και τα αποτελζςματα του τρίτου τμιματοσ όπωσ προζκυψαν από τουσ υπολογιςμοφσ. 138 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:52 Ραράμετροι και θεωρητικά αποτελζςματα: R-39 ΥΡΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ-Υ/Σ Λόγγου Td 25 Ng [κεραυνοί/km 2 /ζτοσ] 2,236067977 h [m] 12 b [m] 2,5 Βραχυκυκλϊματα από άμεςα πλήγματα N 28,36586616 Sf-left 0,2 Sf-right 0,15 Sf 0,35 Ns [βραχ/100km/ζτοσ] 18,437813 Επαγόμενα 3 Επαγόμενα βραχυκυκλϊματα Αναγωγή ςτο GFD 6,708203932 Ni [βραχ/100km/ζτοσ] 9,726895702 Λοιπά βραχυκυκλϊματα Np [βραχ/100km/ζτοσ] 0 Συνολικά βραχυκυκλϊματα Ν [βραχ/100km/ζτοσ] 28,16470871 Συνολικό μήκοσ [km] 4,145 Συνολικά βραχυκυκλϊματα-αναγωγή ςτο πραγματικό μήκοσ Νfinal [βραχ/πρ.km/ζτοσ] 1,2 Σθμείωςθ: ΦΑΝΕΩΜΕΝΘ+ΤΙΚΑΛΑ+ΛΟΓΓΟΣ *βραχ/πρ.km/ζτοσ+ 21,4 1. Ο ςυντελεςτισ κωράκιςθσ κεωρικθκε ίςοσ με 0.2 ςτθ μια πλευρά τθσ γραμμισ και 0.15 ςτθν άλλθ πλευρά ϊςτε να προκφψει ζνασ ςυνολικόσ ςυντελεςτισ ίςοσ με 0.35 που αντιςτοιχεί ςε κωράκιςθ γραμμισ από αντικείμενα φψουσ 10m ςε απόςταςθ 30m από τθ γραμμι. 2. Για να καταλιξουμε ςτον τελικό αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων (Ni) κεωροφμε μια προςαφξθςθ 45% ςτον αρικμό των επαγόμενων βραχυκυκλωμάτων ςε ανοιχτό ζδαφοσ. 3. Το Np αναφζρεται ςε ςφάλματα εξαιτίασ τθσ κακισ λειτουργία των προςτατευτικϊν διατάξεων τα οποία κεωροφμε ότι είναι μθδενικά. 139 Σ ε λ ί δ α

Εικόνα 4:49 Φωτογραφία από δορυφόρο με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (3ο τμήμα) Εικόνα 4:50 Ρολιτικόσ χάρτησ με την όδευςη τησ γραμμήσ R-39 (3ο τμήμα) 140 Σ ε λ ί δ α

Ρίνακασ 4:53 Ρραγματικά καταγεγραμμζνα ςφάλματα κεραυνϊν: R-39 ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΑΡΟ ΚΕΑΥΝΟΥΣ ΜΕ 1 Υ/Σ ΡΟΛΛΩΝ Υ/Σ ΣΥΝΟΛΟ 2003 2 2 4 2004 2 2 4 2005 13 5 18 2006 7 3 10 2007 1 0 1 2008 0 1 1 2009 6 1 7 2010 2 1 3 2011 3 2 5 ΣΥΝΟΛΟ 36 17 53 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 53 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ/ΕΤΟΣ 5,9 Ρίνακασ 4:54 Συγκριτικόσ πίνακασ (μόνο πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ): R-39 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 21,4 4 17,4 81,32 2004 21,4 4 17,4 81,32 2005 21,4 18 3,4 15,95 2006 21,4 10 11,4 53,31 2007 21,4 1 20,4 95,33 2008 21,4 1 20,4 95,33 2009 21,4 7 14,4 67,31 2010 21,4 3 18,4 85,99 2011 21,4 5 16,4 76,65 ΣΥΝΟΛΟ 192,7 53 139,7 72,50 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 21,4 5,9 15,53 72,50 141 Σ ε λ ί δ α

25 20 15 10 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 5 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 4 4 18 10 1 1 7 3 5 Θεωρθτικά 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 Διάγραμμα 19 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (μόνο από κεραυνοφσ): R-39 Ραρακάτω ακολουκεί ο πίνακασ όπου ςυμπεριλάβαμε και τα ςφάλματα από κακοκαιρία ςτο ςφνολο των πραγματικϊν ςφαλμάτων. Ρίνακασ 4:55 Συγκριτικόσ πίνακασ (πραγματικά ςφάλματα από κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-39 ΣΥΓΚΙΣΘ ΘΕΩΘΤΙΚΩΝ-ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΘΕΩΘΤΙΚΑ ΚΕΑΥΝΟΙ ΚΑΚΟΚΑΙΙΑ ΑΘΟΙΣΜΑ ΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΑ ΡΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΦΟΑ (%) 2003 21,4 4 8 12 9,4 43,97 2004 21,4 4 3 7 14,4 67,31 2005 21,4 18 4 22-0,6-2,73 2006 21,4 10 3 13 8,4 39,30 2007 21,4 1 5 6 15,4 71,98 2008 21,4 1 4 5 16,4 76,65 2009 21,4 7 4 11 10,4 48,64 2010 21,4 3 3 6 15,4 71,98 2011 21,4 5 7 12 9,4 43,97 ΣΥΝΟΛΟ 192,7 53 41 94 98,7 51,23 ΜΕΣΟΣ ΟΟΣ 21,4 5,9 4,6 10,4 10,97 51,23 142 Σ ε λ ί δ α

25 20 15 10 5 0 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ρραγματικά 12 7 22 13 6 5 11 6 12 Θεωρθτικά 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 21,4 Διάγραμμα 20 Σφγκριςη θεωρητικϊν-πραγματικϊν ςφαλμάτων (κεραυνοφσ και κακοκαιρία): R-39 4.4 Δίκτυο μέςησ τάςησ Το δίκτυο διανομισ μζςθσ τάςθσ των Τρικάλων, που αποτελείται από τισ γραμμζσ που μελετικθκαν προθγουμζνωσ, τροφοδοτεί με ενζργεια μια περιοχι ζκταςθσ 350 km 2. Ραρακάτω κα δείξουμε ςυγκεντρωτικά τουσ προθγοφμενουσ υπολογιςμοφσ, τα χαρακτθριςτικά τθσ κάκε γραμμισ και τα ςτοιχεία των βλαβϊν τθσ περιοχισ ϊςτε να γίνει ςφγκριςθ μεταξφ των γραμμϊν, να δοκεί μια ςυνολικι εικόνα για το δίκτυο μζςθσ τάςθσ των Τρικάλων και να εξαχκοφν ςυμπεράςματα βαςιηόμενα ςτα αποτελζςματα. Εικόνα 4:51 Ρεριοχή μελζτησ του δικτφου διανομήσ μζςησ τάςησ των Τρικάλων 143 Σ ε λ ί δ α