Η αναρροφητική βιοψία των όρχεων (FNA) στην ανδρική υπογονιμότητα. Νεώτερα δεδομένα Παπανικολάου Αθανάσιος Αναπληρωτής Διευθυντής ΕΣΥ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Η αναρροφητική βιοψία των όρχεων (FNA) στην ανδρική υπογονιμότητα. Νεώτερα δεδομένα Δομή ομιλίας Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως Πλεονεκτήματα / μειονεκτήματα FNA Ενδείξεις FNA Αξιοπιστία FNA Τεχνική της FNA Αξιολόγηση της FNA Δική μας εμπειρία Συμπεράσματα
Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως στην ανδρική υπογονιμότητα Είδη βιοψιών Ανοικτή βιοψία Διαδερμική βιοψία Βελόνη μικρού διαμετρήματος(fna)(g 21-26) Βελόνη μεγάλου διαμετρήματος (G 14-19) 19) Έντονα τραυματική Δεν έγινε ευρέως αποδεκτή
Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως στην ανδρική υπογονιμότητα Πρώτη εφαρμογή της FNA το 1904 Aνοικτή βιοψία Δεν έγινε ευρέως αποδεκτή και αντικαταστάθηκεα από την ανοικτή βιοψία την δεκαετία του 40 Σκοπός: Διερεύνηση των όρχεων για παρουσία σπερματοζωαρίων σε αζωοσπερμικούς άνδρες!!! Posner C. Dtch Med Woch.. 1904 Ιδιαίτερα δημοφιλής δεκαετίες 40 40-70 Πτώση δημοφιλίας 70-90 Επανάκαμψη με τις μεθόδους της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής TESE /ICSI (1992) και ταυτόχρονη προσπάθεια αντικατάστασής της από την FNA
Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως στην ανδρική υπογονιμότητα Προσπάθεια επαναφοράς της FNA το 1965 σε μελέτη συγκριτικής αξιολόγησης με ανοικτή βιοψία Obrant Κ.Ο., Persson P.S. Urol. Int.. 1965 Πλεονεκτήματα FNA Απλή στην εφαρμογή Αξιόπιστη Ελάχιστα τραυματική Σπάνιες επιπλοκές Μειονεκτήματα FNA Αξιολόγηση μόνο σπερματικού επιθηλίου Σπάνια παρουσία διάμεσων κυττάρων Απουσία ιστικής δομής Δύσκολη στην αξιολόγηση Πληθώρα νέων μελετών που επιβεβαιώνουν τα ανωτέρω πλεονεκτήματα της FNA Ωστόσο μικρή αποδοχή της FNA ίσως λόγω απουσίας κλινικών ενδείξεων για αντικατάστασης της ανοιχτής βιοψίας
Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως στην ανδρική υπογονιμότητα Ιδιαίτερη ώθηση της βιοψίας των όρχεων (ανοιχτή fna) από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή TESE-ICSI 1992 λόγω διεύρυνσης των κλινικών εφαρμογών Θεραπευτική βιοψία Λήψη σπερματοζωαρίων από τον όρχι Προγνωστική βιοψία Διερεύνηση της πιθανότητας παρουσίας σπερματοζωαρίων στον όρχι Διερευνητική βιοψία Εντόπιση των σπερματοζωαρίων στον ατροφικό όρχι Προσπάθεια αντικατάστασης της ανοιχτής βιοψίας από την FNA για την όσο το δυνατόν μικρότερη καταστροφή του ορχικού παρεγχύματος
Συγκριτική αξιολόγηση βιοψιών όρχεως στην ανδρική υπογονιμότητα FNA TESE
Βιβλιογραφικά δεδομένα ως προς την σχέση FNA και ανοικτής βιοψίας Μελέτη Aσθενείς Συμφωνία % Gottschalk (1993) 47 87% Mallidis (1994) 46 94% Odabas (1997) 24 90% Mahajan (1999) 60 97% Rammou (1999) 30 87% Meng (2001) 87 94% Qublan (2002) 34 96% Aridogan (2003) 40 90% Καθιέρωση της FNA
Τεχνική της FNA
Τεχνική της FNA όρχεων Συνήθης τεχνική FNA συμπαγών οργάνων Αποφυγή τραυματισμού επιδιδυμίδος Αμφοτερόπλευρη βιοψία Ποικίλος αριθμός λήψεων, ανάλογα με τις ενδείξεις Από 1 έως 9 λήψεις ανά όρχι
Τεχνική της FNA FNA Υλικά
Τεχνική της FNA FNA Τοπική Αναισθησία
Τεχνική της FNA FNA Αναρρόφησ η υλικού από το ορχικό παρέγχυμα
Τεχνική της FNA όρχεων Παρασκευή επιχρίσματος Κλασική μέθοδος Μέθοδος υγρής φάσης (Thin( prep) Μονιμοποίηση Αποξήρανση επιχρίσματος 95% αιθυλική αλκοόλη Χρώσεις May Grünw nwald - Giemsa Παπανικολάου
Αξιολόγηση FNA
Αξιολόγηση FNA Mικρή μεγέθυνση Αρχική αδρά αξιολόγηση Επάρκεια υλικού Αρχική αδρά ταξινόμηση των κυτταρολογικών ευρημάτων Μεγαλύτερες μεγεθύνσεις Λεπτομερής μελέτη των κυτταρολογικών χαρακτηριστικών Τελική ταξινόμηση των κυτταρολογικών ευρημάτων
Κυτταρική σύνθεση του επιχρίσματος Α) Κύτταρα της σπερματογένεσης Β) Sertoli Γ) Leydig (πολύ σπάνια)
Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κυττάρων του επιχρίσματος Σπερματογόνιο Α (σκούρος πυρήνας) Σπερματογόνιο Α (διαυγής πυρήνας) Σπερματογόνιο Β Σπερματοκύτταρο Ι
Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κυττάρων του επιχρίσματος Σπερματοκύτταρο ΙΙ Σπερματίδες Sa, Sb Σπερματίδες Sc, Sd Σπερματοζωάριο
Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κυττάρων του επιχρίσματος Κύτταρα Sertoli Σπερματοζωάρια
Μέθοδοι ταξινόμησης των κυτταρολογικών ευρημάτων του επιχρίσματος Μέθοδος Foresta Foresta C. et al Fertil. Steril. 1992 Μέθοδος Meng Meng M. et al Am J Surg Pathol 2001
Ταξινόμηση κυτταρολογικού επιχρίσματος Foresta Φυσιολογική σπερματογένεση Υποσπερματογένεση Meng Φυσιολογική σπερματογένεση Υποσπερματογένεση Διακοπή σπερματογένεσης α) Πρώιμη: Πλήρης ή ατελής β) Όψιμη : Πλήρης ή ατελής Διακοπή σπερματογένεσης α) Πρώιμη πλήρης β) Όψιμη ατελής ή πλήρης Απλασία του σπερματικού επιθηλίου (SCOS) Απλασία του σπερματικού επιθηλίου (SCOS) Εικόνα στάσης -
Μέθοδος Foresta Επιλογή αντιπροσωπευτικής θέσης του επιχρίσματος Υπολογισμός % αναλογίας των κυττάρων του σπερματικού επιθηλίου επί τουλάχιστον 200 κυττάρων Κυτταρική σύνθεση του επιχρίσματος στην φυσιολογική σπερματογένεση
Μέθοδος Meng Συνολική αξιολόγηση του επιχρίσματος και ένταξή του σε μια κατηγορία σύμφωνα με τις μεταβολές που παρουσιάζει ως προς το επίχρισμα της φυσιολογικής σπερματογένεσης Αξιολογούνται μόνο τα σπερματοκύτταρα 1 ης τάξης, οι σπερματίδες και τα σπερματοζωάρια Κυτταρική σύνθεση του επιχρίσματος στην φυσιολογική σπερματογένεση 10-20 σπερματοζωάρια / Ο.Π.Μ.Μ
Κυτταρική σύνθεση επιχρίσματος στην υποσπερματογένεση Foresta Meng
Κυτταρική σύνθεση του επιχρίσματος στην απλασία του σπερματικού επιθηλίου (SCOS) Foresta Εκατοστιαία αναλογία: - Meng
Πλήρης πρώιμη διακοπή της σπερματογένεσης Foresta Meng
Foresta Ατελής όψιμη διακοπή της σπερματογένεσης Meng
Δική μας εμπειρία Παθολογοανατομικό Ιπποκρατείου Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΑΠΘ
Μελετηθέντες άνδρες Έτη 1997 2005 διενέργεια FNA: : 118 άνδρες μέση ηλικία: 33,6 ± 1,7 έτη Άνδρες που μελετήθηκαν (n=118) Επαρκή στοιχεία (n=90) ΙΝΟΑ (n=46) Γνωστά αίτια (n=44)
Κυτταρολογική διάγνωση ΙΝΟΑ Γνωστά αίτια n=46 % n=44 % Φυσιολογικό 0 0 17 39 SCOS 12 26 Yποσπερματογένεση 22 48 Διακοπή ωρίμανσης 10 22 5 Ανεπαρκές υλικό 2 4 8 12 18 27 11 2 5
Χειρισμός της FNA στο εργαστήριό μας Παρασκευή του επιχρίσματος με την μέθοδο της υγρής φάσης Απουσία υποστρώματος Χρώση κατά Παπανικολάου Καλή ανάδειξη της ουράς των σπερματοζωαρίων Αξιολόγηση με την μέθοδο Meng Εύκολη στην εφαρμογή της Σπάνια στις οριακές περιπτώσεις χρήση της μεθόδου Foresta Ιδιαίτερα αξιόπιστη αλλά χρονοβόρος
Συμπεράσματα Η FNA όρχεων έχει αλλάξει σημαντικά τη διαγνωστική προσέγγιση και την θεραπευτική αντιμετώπιση των παθήσεων των όρχεων Η υψηλή της αξιοπιστία, η ευκολία στην εφαρμογή και ο ιδιαίτερος σεβασμός του ορχικού παρεγχύματος την καθιστούν βασική μέθοδο στην αξιολόγηση του υπογόνιμου άνδρα