ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ

Transcript

1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟυΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΥΤΑΤΖΟΓΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟΥ Γ.Ν. Ν.ΙΩΝΙΑΣ

2 ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ 1. Ελάχιστα επεμβατική 2. Δεν απαιτεί νοσηλεία 3. Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια 4. Ασφαλής διαδικασία 5. Εφαρμογή σε μικρούς μη ψηλαφητούς όζους

3 Κατευθυνόμενη παρακέντηση Ενδείξεις Παράγοντες υψηλού κινδύνου Παράγοντες που επηρεάζουν την επάρκεια του δείγματος Μετεγχειρητική παρακολούθηση

4 ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ όζων θυρεοειδούς παραδοσιακές ενδείξεις Μονήρης όζος > 1 εκ. ή κυρίαρχος όζος σε πολυοζώδη βρογχοκήλη. Υποψία μετάστασης σε τραχηλικούς λεμφαδένες

5 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ FNA 1.U/S κριτήρια όζος ακόμη και< 1 εκ. με τα παρακάτω χαρακτηριστικά Μικροαποτιτανώσεις εντός του όζου. Έκδηλη υποηχογένεια. Ανώμαλη ή μικρολοβώδης άλω. Προσθιοπίσθια διάμετρος μεγαλύτερη από την επιμήκη. Αγγείωση εντός του όζου.

6 Ψηλαφητός όζος και παρεμπιπτόντως, άνωθεν μικρότερη μη ψηλαφητή βλάβη με u/s χαρακτηριστικά κακοήθειας Η διάγνωση μετά την fna ήταν θηλώδες Ca στη μη ψηλαφητή μάζα και αδενωματώδης υπερπλασία στον ψηλαφητό όζο. Το χειρουργικό στάδιο του Ca,ήταν Τ3Ν1b λόγω της επέκτασης και μετάστασης σε λεμφαδένα

7 Ca θυρεοειδούς Χαρακτηριστικά κακοήθειας Ανώμαλα και μικρολοβωτά όρια Υψος που υπερβαίνει το πλάτος

8 Ca θυρεοειδούς Μικροαποτιτανώσεις εντός του όζου Θηλωματώδης προσεκβολή

9 Θηλώδες Ca σε 28 χρονων άνδρα ανώμαλα όρια απουσία υποηχογενούς άλω

10

11

12 Τα u/s χαρακτηριστικά είναι πιο χρήσιμα από το μέγεθος του όζου στο να τεθεί η υποψία της κακοήθειας και να διενεργηθεί η κατευθυνόμενη fna. Αν σε πολλαπλούς όζους παρακεντηθεί απλώς o μεγαλύτερος, ο καρκίνος ενδεχομένως να χαθεί

13 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ FNA-U/S κριτήρια (διάχυτη νόσος) ταχέως αυξανόμενη μάζα στον αριστερό λοβό του θυρεοειδούς 57 χρονου άνδρα με χρόνια θυρεοειδίτιδα Hashimoto Ανάπτυξη λεμφώματος σε έδαφος θυρεοειδίτιδας Hashimoto

14 Αναπλαστικό καρκίνωμα σε 80 ετών άνδρα

15 Λέμφωμα θυρεοειδούς στεφανιαία pet scan αυξημένη πρόσληψη φθορίου 18φθοριοδιοξυγλυκόζη στον αριστερό λοβό του θυρεοειδούς

16 Μικροφωτογραφία αρχική μεγέθυνση Χ 2007 μπλε τολουιδινης χρωση για αντιγόνο CD 20 δειχνει Β- κύτταρα λεμφοκύτταρα

17 Διάχυτη ανομοιογενούς ηχοδομής διόγκωση του θ. αδένα σε 85 χρονο άνδρα με ιστορικό Ca παχέος εντέρου. Η κυτταρολογική ανάλυση δείγματος μετά FNA έδειξε ανεπαρκώς διαφοροποιημένο αδενοκαρκίνωμα με χαρακτηριστικά όμοια με εκείνα του π.εντέρου

18 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ FNA 2.Ύπαρξη παραγόντων υψηλού κινδύνου για Ca θυρεοειδούς 1. Όζος σε άτομα <30 ετών και >των 60 ετών 2. Οικογενειακό ιστορικό με Ca θυρεοειδούς 3. Ιστορικό ακτινοβολίας του αυχένα 4. Άνδρας 5. Σταθερός ανωμάλου σχήματος και ακίνητος αδένας 6. Απότομη διάχυτη διόγκωση 7. Ασθενείς με multiple endocrine neoplasia 2

19 U/S -κατευθυνόμενη FNA Διαδικαστικά / δήλωση συγκατάθεσης Αποκλεισμός πρόσφατης ( 4-7 ημέρες)αντιπηκτικής αγωγής Σχεδιασμός και θέση του ασθενούς Καθαρισμός δέρματος Τοπική αναισθησία Λήψη δείγματος Επίστρωση και μονιμοποίηση

20

21 Λήψη του δείγματος Παράλληλη θέση βελόνας προς τον ηχοβολέα

22

23 Κάθετη θέση της βελόνας ως προς το επίπεδο του ηχοβολέα

24

25

26

27

28 Παράγοντες που επηρεάζουν την επάρκεια του υλικού Επίπεδο εμπειρίας του επεμβατιστή και του κυτταρολόγου Την ακρίβεια του εντοπισμού της βλάβης Η μέθοδος της καθοδήγησης (υπό u/s ή υπό ψηλάφηση ) Ο αριθμός των αναρροφήσεων Το εύρος της βελόνας Ο τρόπος δειγματοληψίας( αναρρόφηση ή με τριχοειδή δράση) Τα χαρακτηριστικά της βλάβης ( κυστική εκφύλιση )

29 Διάγραμμα με διόρθωση ευθυγράμμισης βελόνας Α.πλήρως ορατή στο υπερηχογρ. Β.δεν φαίνεται το άκρο της, ήπια C.Επομένως μετακίνηση του ηχοβολέα D. Αν το άκρο δεν είναι εντοπισμένο σωστά η βελόνα πρέπει να αποσυρθεί ελαφρά.και να διορθωθεί ο προσανατολισμός του E. άξονα του ηχοβολέα

30 Ανασκόπηση αξιολόγηση των αποτελεσμάτωνκαθοδηγούμενης FNA Η ακρίβεια των με καθοδήγηση FNA είναι 68%- 97% έναντι 48% στις υπό ψηλάφηση ειδικά σε μικρούς όζους,σε οπίσθια θέση Ευαισθησία 76%-98%, με μέση τιμή 88% Ειδικότητα 71% -100% με μέση τιμή 90,5% Ποσοστό ψευδώς αρνητικών αποτ. 0%-3% χαμηλότερο από την με ψηλάφηση fna (1%-5%) Ποσοστό ψευδώς θετικού συντελεστή 0%-5,7%

31 Κλασσικό μοτίβο θηλώδους Ca Χρώση Παπανικολάου με αιματοξυλίνη μεγέθυνση Χ400 δείχνουν θηλωματώδεις δομές που αποτελούνται από νεοπλασματικά επιθηλιακά κύτταρα με ανωμαλία κυτταρικής μεμβράνης και ενδοπυρηνικά κυτταροπλασματικά ψευδοεγκλειστα

32 Πολλαπλά νεοπλασματικά θυλακειώδή επιθηλιακά κύτταρα με αρκετό,πυκνό κυτταρόπλασμα Σαφή κυτταρικά όρια και διογκωμένο πυρήνα που ποικίλουν σε σχήμα και μέγεθος. ενδοπυρηνικάμε psammoma bodieς, πολυπυρηνικά ιστιοκύτταρα όπως και δίκην τσιχλόφουσκας κολλοειδές.

33 Θηλώδες καρκίνωμα σε ασθενή 55χρ. Μεγένθυνση Χ400 κατά Παπανικολάου με μερικές συστάδες (cluster) από θυλακικά κύτταρα μερικά εξ αυτών με πυρηνική ατυπία

34 Απροσδιόριστα ευρήματα (ύποπτα κακοήθειας) Hurthle κύτταρα και ενδιάμεσα ευρήματα που δεν πληρούν όλα τα κριτήρια κακοήθειας αλλά κάποια από αυτά όπως πυρηνική παρατυπία μεμβράνης,πυρηνική ανωμαλία και μια άτυπη αναλογία κυτταροπλάσματος /πυρήνα

35 Μη διαγνωστικό υλικό Φτωχή μονιμοποίηση Χρώση από αιματηρό δείγμα Νεκρωτικό υλικό Κάλυψη από συντρίμμια (debris) κυτταρικών στοιχείων

36 Επανάληψη FNA Ανεπαρκές υλικό Αύξηση των διαστάσεων του όζου Κυστική υποστροφή Κλινικά ή απεικονιστικά ευρήματα που θέτουν υποψία κακοήθειας, ακόμα και αν προηγηθέντα κυτταρολογικά ευρήματα δήλωναν καλοήθεια