- Υδ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 6.3 ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΣΠΑ 2007-2013 Κδικός Έγου: 09ΣΥΝ - 31992 δ ΕΝΤΥΠΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Τίλος ου Έγου: Ανάπυξη ολοκλημου συσήμαος παακολούθησης και διαχείισης ποσόηας και ποιόηας υδαικών πόν αγοικών λεκανών αποοής υπό συνθήκες κλιμαικής αλλαγής. Εφαμογή ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. [ΥδοΜ] ΔΡΑΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Υπουγείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θησκευμάν ΓΓΕΤ ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ (Ε. Π. Αναγνισικόηα και Επιχειημαικόηα (ΕΠΑΝ ΙΙ), ΠΕΠ Μακεδονίας Θάκης, ΠΕΠ Κήης και Νήσν Αιγαίου, ΠΕΠ ΘεσσαλίαςΣελίδα Σεεάς Ελλάδας 2 από 98 Ηπείου, ΠΕΠ Αικής)
- Υδ Σελίδα 3 από 98
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ... 6 1.1 Τίλος έγου... 6 1.2 Συμμεέχονες Φοείς σην Σύμπαξη... 7 1.3 Συνονισής Φοέας και Υπεύθυνος Συνονισμού και Επικοιννίας... 7 1.4 Επισημονικά Υπεύθυνος Έγου... 8 1.5 Διάκεια ου έγου... 8 1.7 Ανικείμενο ου έγου... 8 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΗΛΕΜΕΤΡΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ... 11 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ...11 ΣΤΑΘΜΟΙ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ...11 Κααγαφή και συλλογή υπαχόνν δεδν... 12 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΛΑΣ... 14 3.1 Λογισμικό ολοκλημου συσήμαος ποσοίσης - Γενικές Αχές ης Μεθοδολογίας... 14 3.2 Το λογισμικό UTHMODELLER... 17 3.2.1 Βαθμονόμηση, Βελισοποίηση και Επαλήθευση Δεδν...18 3.2.2 Οπικοποίηση ν δεδν εισόδου και εξόδου...18 3.2.3 Μεανάσευση μονέλν σο standard ου OpenMI μέσ ου UTHMODELLER....18 3.3 Μονέλα υδολογικής ποσοίσης... 19 δ 2.1 Το Μονέλο UTHBAL... 19 Το μονέλο UthRL... 19 Το Μονέλο GMS... 19 Το μονέλο MT3D... 20 Το PLAKE... 20 Μεαοπές Δεδν... 20 4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ/ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ... 22 4.1 Εκίμηση Επιφανειακού Υδαικού Δυναμικού... 22 4.2 Εκίμηση Απολήψεν Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού σον Ταμιευήα Κάλας... 26 4.2.1 Έλεγχος ν απολήψεν για ον Ταμιευήα ης Κάλας...28 3.4 4.2.2 Υδαικό ισοζύγιο απολήψεν Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού...30 4.3 Ποσοίση ου υπόγειου υδοφοέα ης λεκάνης ης λίμνης Κάλας... 31 4.3.1 Καάιση ης γεμείας ου υπόγειου υδοφοέα και ου καννάβου...32 4.3.2 Καθοισμός ν οιακών συνθηκών...33 4.3.3 Καθοισμός εισοών και εκοών...33 4.3.4 Καθοισμός υδογελογικών πααμέν...34 4.3.5 Καθοισμός ν αχικών συνθηκών...35 4.3.6 Ρύθμιση μονέλου υπόγειας οής...35 4.4 Ποσοίση ης υδαυλικής επικοιννίας ου αμιευήα με ον υπόγειο υδοφοέα... 35 4.5 Αποελέσμαα ου υπόγειου υδοφοέα... 36 4.6 Ποσοίση ης ύπανσης ου υπόγειου υδοφοέα ης λεκάνης ης λίμνης Κάλας.... 38 4.7 Εκίμηση ης οικολογικής καάσασης ης λίμνης Κάλας... 40 4.7.1 Εισαγγή...40 Σελίδα 4 από 98
4.8 Αξιολόγηση εφαμογής ολοκλημου συσήμαος... 42 5. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ... 43 5.1 Μεθοδολογικό πλαίσιο και εγαλείο εκίμησης αναγκών σε νεό ανά χήση... 44 5.1.1 Ασική χήση...44 5.1.2 Κηνοοφική χήση...45 5.1.3 Βιηχανική χήση...45 5.1.4 Γεγική χήση...45 Υπολογισμός αδευικών αναγκών καλλιεγειών...45 Εφαμογή μεθοδολογικού πλαισίου και εγαλείν εκίμησης αναγκών σε νεό ση λεκάνη αποοής ης Κάλας-Εκίμηση υδαικού ισοζυγίου ης λίμνης Κάλας... 46 5.2.1 Υφισάμενο Εκμεαλλεύσιμο Υδαικό Δυναμικό Ο Ταμιευήας ης Κάλας...46 5.2.2 Συνολικές απαιήσεις σε νεό...52 5.2.3 Διαχειισικά Σενάια Υδαικών Απαιήσεν...53 5.3 Υδαικό Ισοζύγιο Λεκάνης Αποοής Λίμνης Κάλας... 55 5.4 Εκίμηση Ποιοικής Καάσασης ν Υδαικών Πόν... 57 5.4.1 Ασική χήση...57 5.4.2 Γεγική Χήση Αδεύσεις...57 5.4.3 Βιηχανική Χήση...59 5.4.4 Διαήηση Υδόβιας Ζής Πειβάλλονος...59 δ 5.2 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ... 60 Μονέλα σαισικού κααβιβασμού και εκίμησης κλιμαικής αλλαγής... 60 6.2 Εκίμηση μελλονικών σεναίν μεεολογικών πααμέν... 60 6.3 Εκίμηση μελλονικών γεγικών υδαικών αναγκών και συνολικών υδαικών απαιήσεν ης λεκάνης αποοής... 64 6.4 Εκίμηση μελλονικού υδαικού ισοζυγίου λεκάνης αποοής λίμνης Κάλας... 68 6.4.1 Εφαμογή μονέλου επιφανειακής υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...68 6.4.2 Εφαμογή μονέλου υδαικού ισοζυγίου λίμνης για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...69 6.4.3 Εφαμογή πειβαλλονικού μονέλου λίμνης για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...72 6.4.4 Εφαμογή μονέλου υδαυλικής επικοιννίας αμιευήα υπόγειου υδοφοέα (LAK3) μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...74 6.4.5 Εφαμογή μονέλου υπόγειας υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...75 6.4.6 Εφαμογή μονέλου ποιόηας υπόγειας υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...79 6.4.7 Υδαικό δυναμικό και υδαικό ισοζύγιο υπό μελλονικές κλιμαικές συνθήκες...81 7. Ανάλυση ν κοιννικών και οικονικών δασηιοήν και σχέσεν... 84 7.1.1 Σόχοι ης έευνας και ισοικά σοιχεία για ην πειοχή μελέης...84 7.1.2 Κοιννικο-οικονικά σοιχεία, μεθοδολογικό πλαίσιο και έευνα πεδίου σην πειοχή μελέης...84 7.1.3 Συνενεύξεις με εκποσώπους κοιννικο-οικονικών φο ης πειοχής μελέης: ο ζήημα ης κλιμαικής αλλαγής σο επίκενο...87 8. ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ... 89 8.1 Λογισμικό συνεγασίας ηλεμεικού δικύου... 89 8.2 Λογισμικό για δημιουγία βάσης δεδν και ΓΣΠ... 91 8.2.1 Δεδα Πεδίου...91 8.2.2 Πειγαφή ης βάσης δεδν...91 6. 6.1 Σελίδα 5 από 98
Σχεδιασμός και ανάπυξη ΓΣΠ...92 8.3 Ολοκλημο σύσημα... 92 8.3.1 Πειγαφή ου Συσήμαος...92 8.3.2 Το Graphical User Interface (GUI) ης Εφαμογής...93 8.3.3 Σχεδιασμός SOS 2.0 και SensorML...93 8.3.4 Υλοποίηση Sensor Observation Service...93 8.3.5 Δεδα βάσης...93 8.3.6 Βασικά χαακηισικά επίδειξης ου συσήμαος...94 δ 8.2.3 Σελίδα 6 από 98
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Τίλος έγου Ανάπυξη ολοκλημου συσήμαος παακολούθησης και διαχείισης ποσόηας και ποιόηας υδαικών πόν αγοικών λεκανών αποοής υπό συνθήκες κλιμαικής αλλαγής. Εφαμογή ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. [ΥδοΜ] Συμμεέχονες Φοείς σην Σύμπαξη ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΦΟΡΕΑ 1 (Συνονισής) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ: ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΔΡΟΛΟΓΙΑΣ &Ι ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Π.Θ. δ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ 2 ΕΙΔΟΣ ΦΟΡΕΑ 2 1 Α/Α ΦΟΡΕΑ ΕΚΕΤΑ / ΙΕΤΕΘ ΕΦ ΕΦ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΚΗ ΕΠΕ 3 SIENTAT S.A. 4 5 ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΡΛΑΣΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ-ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟΥ ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ ELPHO SIENTAT ΦΔΚ ΕΠ ΕΠ ΛΦ Συνονισής Φοέας και Υπεύθυνος Συνονισμού και Επικοιννίας ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΟΡΕΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΦΟΡΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Πανεπισήμιο Θεσσαλίας: Τμήμα Πολιικών Μηχανικών - Εγασήιο Υδολογίας και Ανάλυσης Υδαικών Συσημάν Αθανάσιος Λουκάς Καθηγηής Πεδίον Άες 38334, Βόλος ΤΗΛ. 24210 74168 FAX 24210 74137 E-mail aloukas@civ.uth.gr 1 Ο Α/Α ου φοέα θα διαηείαι ο ίδιος σε όλα α υπα ΕΠ: Επιχείηση, ΕΦ: Εευνηικός Φοέας, ΛΦ: Λοιποί Φοείς, με επιπλέον όπου απαιείαι ην δειξη ΦΕ για Φοέα Εξεικού 2 Σελίδα 7 από 98
Επισημονικά Υπεύθυνος Έγου ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΟΡΕΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΦΟΡΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Πανεπισήμιο Θεσσαλίας: Τμήμα Πολιικών Μηχανικών - Εγασήιο Υδολογίας και Ανάλυσης Υδαικών Συσημάν Νικήας Μυλόπουλος Αναπληής Καθηγηής Πεδίον Άες Καθηγηής 38334, Βόλος Αναπληής 24210-74162 Πεδίον Άες 38334, Βόλος E-mail nikitas@uth.gr FAX 24210-74169 24210-74162 nikitas@uth.gr 24210 74137 ΤΗΛ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕ ΜΗΝΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΗΣ 27.03.2015 12 δ 28.03.2011 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΑΠΑΝΩΝ 28.03.2011 Απόφαση χημαοδόησης ου έγου και οποποιήσεις αυής 1.6 48 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΣΗ (ΣΕ ΜΗΝΕΣ) Διάκεια ου έγου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ 571 28.03.2011 1 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ 2465 23.10.2013 η η ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΑΙΤΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ 3 Μη λειουγία ν έγν εισοής νεού και διαχείισης ου αμιευήα Λίμνης Κάλας 2 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Ανικείμενο ου έγου 1.7. Το έγο έχει ς ανικείμενο ην ανάπυξη ενός ολοκλημου και αυαοποιημου συσήμαος παακολούθησης και αποίμησης ης ποσοικής και ποιοικής καάσασης ν υδαικών πόν (επιφανειακών και υπόγειν) καθώς και ης διαχείισής ους σε επίπεδο υδολογικής λεκάνης. Χονικά οι λειουγίες ης αποίμησης και διαχείισης αφοούν σε ισοικές και έχουσες συνθήκες, καθώς και σε μελλονικές συνθήκες κλιμαικής αλλαγής. Το σύσημα ανιμεπίζει ολοκλημα ο πόβλημα ης ποσοικής και ποιοικής υποβάθμισης ν υδαικών πόν και ην ανάγκη ης οθολογικής διαχείισής ους σε επίπεδο λεκάνης αποοής. Σην επιχειησιακή εφαμογή ου παέχει αυαοποιημες Σελίδα 8 από 98
δ ποειδοποιήσεις, όαν η χήση ου νεού υπεβαίνει ις διαθέσιμες ποσόηες ου νεού και η ύπανση ξεπενάει α επιεπά όια που οίζοναι από ις διαχειισικές αχές. Το σύσημα επίσης, εκιμά ις πειβαλλονικές επιπώσεις ης κλιμαικής αλλαγής σο υδαικό ισοζύγιο ης λεκάνης αποοής, σην ποιοική καάσαση ν υδαικών πόν και σις κοιννικο-οικονικές επιπώσεις ης πειοχής. Οι εκιμήσεις αυές θα μποούν να αναθεηθούν με η μέηση και συγκση μεγαλύεου αιθμού δεδν και η χήση αναθεημν εκιμήσεν για ην κλιμαική αλλαγή, καθισώνας έσι ο ποεινόμενο σύσημα α δυναμικό εγαλείο. Το έγο εφαμόζεαι ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας ης Θεσσαλίας σην Ελλάδα, με έοιον όπο ώσε η εχνολογία και εχνογνσία να μποούν ση συνέχεια να εξαχθούν και σις υπόλοιπες πειοχές ης Ελλάδας, καθώς και σο εξεικό. Οι βασικοί σόχοι ου έγου ήαν οι ακόλουθοι: 1. Η ανάπυξη ενός ολοκλημου συσήμαος παακολούθησης σημειακών και διάχυν πηγών ύπανσης ν επιφανειακών και ν υπόγειν υδαικών πόν. Το σύσημα ενσμαώνει α δεδα ποσόηας και ποιόηας ν υδάν που συλλέγοναι με αυόμαους ηλεμεικούς σαθμούς, καθώς και α αποελέσμαα εξειδικευμν μαθημαικών μονέλν που ποσοιώνουν η οή ου νεού και η διάδοση ν υπανών σο επιφανειακό νεό, σο έδαφος, και σον υπόγειο υδοφοέα. Ενσμαώνει επίσης η δυναόηα χικής ολοκλήσης ν μεήσεν και ν αποελεσμάν ν μονέλν που ποσφέουν α Γ.Σ.Π., αλλά και η λήψη αποφάσεν με α σύσημα που λαμβάνει υπόψη ου ις μεήσεις και α αποελέσμαα ν μονέλν. 2. Ο επιμεισμός ης ύπανσης ανά πηγή ύπανσης με ην εφαμογή ου πααπάν ολοκλημου συσήμαος παακολούθησης και ην εφαμογή ης αχής ο υπαίνν-πληώνει, επιέπονας η σύγκλιση ης Ελλάδας με ις δές και ις σαηγικές ης ΕΕ όσον αφοά ην πολιική για ο πειβάλλον και ην ανιμεώπιση ν κοιννικών και πολιισικών αναγκών που επηεάζουν ην αναγνισικόηα ης οικονίας. 3. Η έγκαιη και ακιβής ποειδοποίηση και επέμβαση όαν η χήση ου νεού ή/και συγκεκιμοι ύποι ξεπεάσουν οισμα όια, επιέπονας ην πόληψη πειβαλλονικών καασοφών. 4. Η οθολογική διαχείιση ν υδαικών πόν λεκανών με η βοήθεια ου ολοκλημου συσήμαος που έχει αναπυχθεί, επιέπονας ον εκσυγχονισμό και ην ανάπυξη ης πειβαλλονικής πολιικής, ιδιαίεα όσον αφοά ην ενσμάση ης πειβαλλονικής έευνας σις πολιικές αποφάσεις και η βιώσιμη ανάπυξη σην Ελλάδα. 5. Η εκίμηση ν επιπώσεν ης κλιμαικής αλλαγής ση διαθεσιμόηα και ποιόηα ν υδαικών πόν ης λεκάνης αποοής και η αποίμηση ν κοιννικοοικονικών επιδάσεν ν αλλαγών αυών. 6. Η εξασφάλιση ης μεαφοάς ου συσήμαος σε άλλες πειοχές ης Ελλάδας καθώς και σε άλλες χώες, και η ενίσχυση ν δεσμών μεαξύ εευνηικών κν ης Ελλάδας και άλλν χών. 7. Η ενίσχυση ης αναγνισικόηας ν επιχειήσεν που συμμεέχουν σην πόαση με ην εφαμογή ης εχνογνσίας που θα αναπυχθεί σε άλλες λεκάνες αποοής. 8. Η διάχυση ης πληοφοίας σχεικά με η διαθεσιμόηα και η ποιόηα ν υδάν σον πληθυσμό και η διευκόλυνση ης διαβούλευσης ν διαχειισικών φο μαζί ου για ον αποελεσμαικόεο σχεδιασμό ης πειβαλλονικής πολιικής. Σελίδα 9 από 98
Το έγο αχικά είχε διάκεια 36 μήνες. Εξαιίας όμς συγκεκιμν ποβλημάν που ενοπίσηκαν ση λειουγία ου αμιευήα ης Λίμνης Κάλας, και επιβαύνουν αποκλεισικά ις αμόδιες υπηεσίες για η διαχείισή ου, ζηήθηκε από ην επιβλέπουσα αχή, και έγινε δεκή, χονική παάαση 12 μηνών. Το έγο πειλαμβάνει βασική έευνα και βιηχανική έευνα. Η υλοποίησή ου ολοκληώθηκε σε έξι (6) ξεχισές ενόηες εγασίας. Κάθε ενόηα εγασίας πειέχει πααδοέα πακέα που αναφέοναι σο εχνικό παάημα ου έγου. - Υδ Σελίδα 10 από 98
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΗΛΕΜΕΤΡΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ Για ην υλοποίηση ου έγου απαιείαι η ανάπυξη δικύου ηλεμεικών σαθμών (μεεολογικών και υδολογικών). Η αξιοπισία ης αχικής, πογενούς πληοφοίας είναι εξαιεικά σημανική ώσε να ελαχισοποιούναι α σφάλμαα σους μεέπεια υπολογισμούς. Για ο λόγο αυό για ην πεάση αυής ης διαδικασίας συμμεείχαν όλοι οι φοείς ου έγου. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ Σαθμός Α: Πλήης ηλεμεικός σαθμός μέησης ποιόηας επιφανειακών υδάν Σαθμός Β : Τηλεμεικός σαθμός μέησης σάθμης επιφανειακών υδάν και βασικών φυσικοχημικών πααμέν δ ΣΤΑΘΜΟΙ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Σαθμός Γ: Πλήης Τηλεμεικός μεεολογικός σαθμός με όλα α αισθηήια για ον υπολογισμό ης ΕΤο κα η μέηση σάθμης υπογείν υδάν Σαθμός Δ: Πλήης ηλεμεικός σαθμός μέησης ποιόηας υπογείν υδάν Βάση ν πααπάν, πααίθεαι ο Σχήμα 2.1 με ις θέσεις ους σην πειοχή. Σελίδα 11 από 98
Σχήμα 0.1: Οι θέσεις όλν ν σαθμών σην πειοχή μελέης. Σαθμός Β Σαθμός Α Αγόκημα Server επεξεγασίας μεήσεν δ Internet Σαθμός Γ Σαθμός Δ Χήσες - αποδέκες αποελεσμάν Σχήμα 0.2: Αναπαάσαση ου όπου επικοιννίας. Όλος ο εξοπλισμός αφού ελέγχθηκε ς πος ις ποδιαγαφές ου, μημαικά, μεαφέθηκε σα εγασήια ης SIENTAT για συναμολόγηση και πειαμαική λειουγία. Με βάση ο υλικό που πααδόθηκε και εν συνεχεία πολήφθηκε, έγινε η σύνθεση ν επιμέους μημάν ου δικύου. Η συναμολόγηση παγμαοποιήθηκε σύμφνα με ις οδηγίες ν επιμέους καασκευασών όχι χίς ποβλήμαα (πχ καά ην φάση συναμολόγησης ου αναλυή Νιικών ποέκυψε πόβλημα συμβαόηας με ην μονάδα ηλεμείας. Η εαιεία πήθειας ου εξοπλισμού EnviGuard δεν μπόεσε να δώσει λύση. Για ον λόγο αυό μέλος ης άδας μεέβη για δύο ημέες σα εγοσάσια καασκευής ου αναλυή καθώς και ης μονάδας ηλεμείας (s::can και Adcon) σην Αυσία. Σε συνεγασία με ους μηχανικούς ν εαιειών ο πόβλημα λύθηκε). Μεά ην συναμολόγηση α ψηφιακά συσήμαα κααγαφής πογαμμαισήκαν, ώσε να μποούν να λαμβάνουν ις μεήσεις ν αισθηήν. Σην συνέχεια έγινε ο πογαμμαισμός ης πύλης εισόδου ώσε να μποεί να λαμβάνει ις μεήσεις ν σαθμών. Οι σαθμοί εγκαασάθηκαν σαδιακά, σύμφνα με ην ποεία ν πααδόσεν, συναμολόγησης και πειαμαικής λειουγίας. Κααγαφή και συλλογή υπαχόνν δεδν Οι άδες ου Π.Θ, ου ΚΕΤΕΑΘ και ου Φ.Δ.Κ. ανέλαβαν να φέουν εις πέαν ην κααγαφή και συλλογή. Αχικά συλλέχθηκαν όλες οι ισοικές πληοφοίες που κίθηκαν απααίηες για η εκίμηση ου επιφανειακού και υπόγειου υδαικού δυναμικού ης υπό εξέασης Σελίδα 12 από 98
πειοχής. Η κααγαφή παγμαοποιήθηκε με επιόπια έευνα και χήση σαισικών επεηίδν, κααγαφών Ο.Τ.Α. και άλλν δημόσιν φο. Η συλλογή πειλάμβανε: μεεολογικά δεδα (υεόπση, θεμοκασία, ηλιακή ακινοβολία, κλπ) υδεικά δεδα (πααηήσεις από υπάχονες πααχεικούς σαθμούς) υδογελογικά δεδα ( γεμεία υδοφο, βάθη υδοφόν σμάν, οιακές συνθήκες, εκιμήσεις υδαυλικής αγγιμόηας) γεγαφικά δεδα (οπογαφικοί χάες, γελογικούς χάες χήσεν γης, θέσεις οικισμών, θέσεις καλλιεγειών) μεήσεις ποιόηας επιφανειακών και υπογείν νεών, δεδα χήσης νεού (κααναλώσεις, θέσεις υδοληψιών, εκιμήσεις απλειών, μέθοδοι άδευσης, μέθοδοι μεαφοάς νεού) σαισικά δεδα (απογαφές πληθυσμού, απογαφές οικονικών δασηιοήν, γεγικές και κηνοοφικές απογαφές, κλπ.) Το Πανεπισήμιο Θεσσαλίας σε συνεγασία και με ην εαιία Elpho ποέβη σε δημιουγία μίας οπικής βάσης δεδν η οποία θα μποέσει να εξυπηεήσει ις παακά δάσεις: 1. Την κααγαφή και η συλλογή ν υπαχόνν δεδν (κυίς ισοικά δεδα). 2. Την αποθήκευση ν δεδν που λαμβάνοναι από ου διάφοους ηλεμεικούς σαθμούς. - Υδ 3. Την ολοκλήση ου συσήμαος ενοποίησης ν διαφόν υδολογικών κυίς μονέλν με σκοπό η συσχέισή ους, ην αμφίδη διάδασή ους και ην εύκολη φοηόηά ους σε συνεγαικά συσήμαα πληοφοιών. Σελίδα 13 από 98
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΛΑΣ Λογισμικό ολοκλημου συσήμαος ποσοίσης - Γενικές Αχές ης Μεθοδολογίας Ο σόχος ου ποεινόμενου εευνηικού πογάμμαος είναι να αναπυχθεί α ολοκλημο σύσημα παακολούθησης και ποσοίσης ου οικοσυσήμαος ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας, που αποελείαι από μια σειά συνδεμν μαθημαικών μονέλν α οποία ποσοιώνουν: ις υδολογικές διαδικασίες διάδασης ν επιφανειακών υδάν με ον υπόγειο υδοφοέα και η λίμνη, 1. ο υδαικό ισοζύγιο ης λίμνης και ου υδοβιόοπου, 3. ην πειβαλλονική και οικολογική δυναμική ης λίμνης και ου υδοβιόοπου, και 4. ις επιδάσεις ης διαχείισης ν υδαικών πόν σην οπική κοιννία μέσα δ από α κοιννικοοικονικό πίσμα. 2. Αυό ο σύσημα έχει υλοποιηθεί και ενσμαώνει: Ένα δίκυο μεεολογικών σαθμών με πποδέκες οι οποίοι επικοιννούν όλες ις κλιμαολογικές μεήσεις σε παγμαικό χόνο. Ένα εξιδεικευμο μονέλο μέησης και πόβλεψης διαφόν πειβαλλονικών επιπώσεν ση λίμνη, ο οποίο βασίζεαι σε ακές πειβαλλονικές μεήσεις. Ένα γεγαφικό σύσημα πληοφοιών (Geographical Information System, GIS) όπου θα αποθηκεύοναι, θα παουσιάζοναι με διαγαμμαικό όπο και θα χησιμοποιούναι για ποσοίση όλες οι απααίηες φυσικές και κοιννικές Η πληοφοίες ης πειοχής. μεθοδολογία που ποείνεαι ενσμαώνει και διασυνδέει α ανέ μονέλα/υποσυσήμαα μέσα σε α πλαίσιο ποσοίσης (modeling framework). Οι βασικές λειουγίες ου συσήμαος είναι οι εξής: 1. Να επεξεγάζεαι α σοιχεία με αν δυναμικό και αυόμαο όπο μέσ ενός εξυπηεηή, σον οποίο διοχεεύοναι κλιμαολογικά δεδα από α δίκυο μεεολογικών σαθμών. Η μεάδοση ν δεδν γίνεαι ασύμαα, μέσ εχνολογίας GSM για ην αποθήκευσή ους. Το σύσημα αποελείαι από διάφοα ενσμαμα εγαλεία ανάλυσης και επεξεγασίας δεδν για ον υπολογισμό ης χικής πααλλαγής ν μεεολογικών μεαβληών, ενός ης πειοχής ου Σελίδα 14 από 98
υδοκίη, χησιμοποιώνας ις μεήσεις ν σαθμών ή παάγονας μηνιαίους και εήσιους πίνακες συχνοήν από ις χονοσειές δεδν. 2. Να παέχει μια αυόμαη διαδικασία αξιολόγησης και βελισοποίησης για ο σύσημα και ις ενόηές ου. Αυό σημαίνει όι : a. Έχουν μελεηθεί ποσεκικά και δημιουγούναι δυναμικοί σύνδεσμοι και αναοφοδοήσεις μεαξύ ν μεμονμν μονέλν. b. Έχουν μελεηθεί και καθοισεί οι χικές διακιοποιήσεις και α όια μεαξύ ν μονέλν που απαιούναι. c. Έχουν οισεί οι μεήσιμες ποσόηες (π.χ. αποοή επιφάνειας, επίπεδο υπόγειν νεών, συγκση ν χημικών ουσιών, κ.λπ.) που είναι διαθέσιμες και ικανές να καθοίσουν ην αποδοικόηα ν μεμονμν μονέλν αλλά και ο σύσημα ου πλαισίου ποσοίσης (modeling framework) σο σύνολο ου. d. Έχουν επιλεχθεί οι ανικειμενικές συναήσεις που απαιούναι για ην αξιολόγηση ου συσήμαος καθώς και ης υπέους αποδοικόηας ου κάθε υποσυσήμαος. 3. Να είναι σε θέση να ενσμαώσει διάφοα μελλονικά μονέλα για η σύγκιση και η βελισοποίηση ν σχεικών πααμέν που εμπλέκοναι. Τα μονέλα α οποία ενσμαώνοναι σο framework ου Υδοα είναι α εξής: Μονέλο Επιφανειακής Υδολογίας (UTHBal) - Υδ Μονέλο Υδαικού Ισοζυγίου ης Λίμνης (UTHRL) Μονέλου Υπόγειας Υδολογίας (GMS-MODFLOW) Μονέλο Υπολογισμού διαοής σα υπόγεια ύδαα (LAK3) Μονέλο υπολογισμού ποιόηας υπόγειν υδάν (MT3DMS) Μονέλο υπολογισμού ευοφισμού σε ηχές λίμνες και έλμαα (PLake) Η αχιεκονική ου συσήμαος φαίνεαι σο παακά σχήμα: Σελίδα 15 από 98
δ Σχήμα 0.1: Αχιεκονική ου πλαισίου ποσοίσης ου «Υδ». Σο πααπάν σχήμα φαίνοναι σε α ενοποιημο πλαίσιο όλα α μονέλα (υδολογικά και πειβαλλονικά που χησιμοποιούναι σον «Υδοα». Σχήμα 3.2: Σχεσιακό διάγαμμα ης βάσης δεδν Σελίδα 16 από 98
Ο σχεδιασμός ης βάσης δεδν φαίνεαι σο επόμενο σχήμα. Η κύια ιδέα πίσ από ο σχεδιασμό ης είναι να επιέψουμε η μόνιμη αποθήκευση όσο για α δεδα όσο και για α μεαδεδα ν μονέλν. Επίσης ο σύσημα έχει σχεδιασεί καά έοιο όπο ώσε να επιέπει πολλαπλές αναθεήσεις δεδν ου ίδιου μονέλου, έσι ώσε να είναι ευκολόεη η υχόν επεξεγασία δεδν σο μέλλον. δ Το λογισμικό UTHMODELLER Σχήμα 0.3: Αχιεκονική ογάνση ου UTHMODELLER Σελίδα 17 από 98
Αυό ο λογισμικό αποελείαι από δύο ενόηες αν και είναι en-ended και έχει καασκευασεί για ην ποσοίση επιφανειακής υδολογίας. Αποελείαι από ο λογισμικό UTHBAL και ο λογισμικό UTHRL. Το UTHMODELLER έχει καασκευασεί να ενσμαώνει καεξοχήν μονέλα πλής χικά καανεμημα (fully distributed models). Αυό όμς δεν σημαίνει όι δεν μποεί να διαχειισεί και μονέλα αδεή. Σε πειπώσεις που ποσπαθούμε να πεύχουμε σύζευξη έοιν μονέλν, όε αυή γίνεαι μέσ ου OpenMIstandard ο οποίο αναλαμβάνει ην διαδικασία extrapolation ή interpolation ου ενός από α δύο μονέλα για να επιευχθεί ο χικός ους συγχονισμός. Το UTHMODELLER σηίζεαι σε έσσεις βασικές ενόηες (software modules), καθεμία από αυές ενσμάσης, ασχολείαι ανισοίχς με ην αποθήκευση ύπου XML-αχείν, η βαθμονόμηση και βελισοποίηση ν μονέλν που ενσμαώνοναι σο UTHMODELLER, ην οπικοποίηση ν δεδν εξόδου και ην αυαοποιημη μεανάσευση ν μονέλν σαν OPENMI-ενόηες πος διασύνδεση και σύζευξη με βάση ο συγκεκιμο πόυπο. δ Βαθμονόμηση, Βελισοποίηση και Επαλήθευση Δεδν Το UTHMODELLER επιέπει σο χήση να βαθμονήσει α εισηγμα σο σύσημα μονέλα και πειπώσεις χήσης και με δυναμικό όπο να διαλέξει ην χονική πείοδο βαθμονόμησης. Επί ου παόνος, μόνο η Μέθοδος Γενικευμης Μειμης Κλίσης (Generalized Reduced Gradient) χησιμοποιείαι για η βελισοποίηση ν πογαμμαισμν μονέλν. Για ην πείπση ειδικόεα ου UTHBAL χησιμοποιούμε δύο ποσεγγίσεις για η βαθμονόμηση ου μονέλου. Οπικοποίηση ν δεδν εισόδου και εξόδου Το λογισμικό UTHMODELER εφαμόζει μια ειδική μέθοδο απεικόνισης ν δεδν εισόδου και εξόδου που υλοποιείαι με η χήση ης εχνολογίας rystal Reports για ο Visual Studio IDE και ης βιβλιοθήκης γαφικών ZedGraph. Δεδα μποούν να απεικονισούν αχικά σε μοφή πινάκν ή σε μοφή αχείν EXEL με η δυναόηα να αξινηθούν σύμφνα με πολλά κιήια. Η γαφική απεικόνιση ν δεδν γίνεαι σε ισογάμμαα ζηώνας από ο χήση να επιλέξει με δυναμικό όπο ποιες ποσόηες επιθυμεί να απεικονίσει Μεανάσευση μονέλν σο standard ου OpenMI μέσ ου UTHMODELLER. Η παοχή ης αναλλαγής δεδν σο λογισμικό UTHMODELER βασίζεαι σο πόυπο OpenMI. Ωσόσο, η συγκεκιμη μεθοδολογία έχει επεκαθεί με η δημιουγία μιας σύνδεσης μεαδεδν ν μονέλν, πακικά πος ον επεξεγασή ου OpenMI, μέσ ης χήσης ν ubm αχείν. Το αποέλεσμα είναι όι κάθε χήσης έχει η δυναόηα να εξάγει μια μελέη πείπσης σε α αχείο OMI σε κάποιον σαθμό εγασίας και να έξει ην πααγόμενη ποσοίση OpenMI σε αν άλλο. Η διαδικασία ης μεανάσευσης επιυγχάνεαι με απλό όπο ανιγάφονας ις απααίηες βιβλιοθήκες από ο αποθηκεμο καάλογο ου μονέλου σον φάκελο όπου θα γίνει η μεανάσευση. Σελίδα 18 από 98
Μονέλα υδολογικής ποσοίσης Το Μονέλο UTHBAL δ Το UthBal είναι α ολοκλημο μονέλο επιφανειακής υδολογίας ο οποίο έχει υλοποιηθεί για ο λειουγικό σύσημα ν Windows και έχει σχεδιασεί να χησιμοποιεί όλες ις λειουγίες ης πλαφόμας.net ης Microsoft. Η εφαμογή υποσηίζει ην αναλλαγή δεδν (σύζευξη μονέλν) μέσ ου πούπου OpenMI. Επίσης, υποσηίζει ην εισαγγή αχείν δεδν σε διάφοες μοφές και επιέπει ην εξαγγή ου μονέλου σε δημοφιλείς μοφοποιήσεις, συμπειλαμβανου ου πούπου OpenMI. Εκός από αυές ις λειουγίες, που επιέπουν ην άμεση είσοδο ν δεδν από ο χήση ου συσήμαος, διαμέσ ης εφαμογής GUI, ο χήσης μποεί να δει σχεδιαγάμμαα ν δεδν, όπς αυά είναι αποθηκευμα σο μονέλο. Το UthBal ποσφέει σο χήση μια απλή γαφική διεπαφή με εύκολο ση χήση μενού που δίνει πόσβαση σις λειουγίες ου πογάμμαος. Το UthBal λειουγεί με ις ακόλουθες εις λειουγίες: αδεές (Lumped), ημι-καανεμημο (Semi-Distributed) και πλής καανεμημο (Fully Distributed). Μονέλο ν οποίν α δεδα πειέχουν γεγαφικές πληοφοίες και επιέπουν διαφοεικές ιμές XYZ για ους κόμβους σην υπό μελέη πειοχή. Αφού ολοκληθεί η διαδικασία ης εισαγγής δεδν ο UthBal υπολογίζει όλες ις ενδιάμεσες ποσόηες που επιέπουν ην αποθήκευση ν δεδν σε αν ύπο αχείου XML με επέκαση.ubm. Το UthBal ποσφέει η δυναόηα σο χήση να εξάγει α δεδα σε διαφοεικές μοφές, έσι ώσε να καασεί δυναή η χήση αυών από διαφοεικά κμάια ου λογισμικού. Το UthBal υποσηίζει η γαφική απεικόνιση ν δεδν εξόδου δημιουγώνας α συνδυασμό γαφημάν μέσ ης διαδικασίας η οποία εξηγήθηκε πααπάν. Αφού α δεδα εισαχθούν σε α σιγμιόυπο μονέλου, όε μποούν να βαθμονηθούν για η βελισοποίηση ν εννοιολογικών πααμέν (conceptual parameters). Η μέθοδος βαθμονόμησης που χησιμοποιείαι είναι η Γενικευμη Μειμη Κλίση (Generalized Reduced Gradient, GRG2). Για ο σκοπό αυό χησιμοποιούμε ο λογισμικό Solver. Το μονέλο UthRL Η διαδικασία χειισμού και διαχείισης ου μονέλου UthRL είναι σχεδόν αυόσημη με ην διαδικασία ης πειπώσες ου μονέλου UthBal. Και οι δύο λειουγίες γίνοναι μέσ ου λογισμικού UTHMODELER. Αφού ολοκληθεί η διαδικασία ης εισαγγής δεδν, ο UthRL υπολογίζει όλες ις ενδιάμεσες ποσόηες που επιέπουν ην αποθήκευση ν δεδν σε αν ύπο αχείου XML με επέκαση.urlm. Το UthRL ποσφέει η δυναόηα εξαγγής δεδν σε διαφοεικές μοφές, έσι ώσε να καασεί δυναό η χήση ους από διαφοεικά κμάια ου λογισμικού. Το Μονέλο GMS Το Groundwater Modeling System είναι α πειεκικόαο γαφικό πειβάλλον σο οποίο παγμαοποιούναι ποσοιώσεις υπόγειν οών. Πόκειαι για α πλήες σύσημα διαφοεικών ύπν μαθημαικών μονέλν (δισδιάσαν ή ισδιάσαν μονέλν πεπεασμν διαφοών). Αναφέοναι α MODFLOW 2000, MODPATH, MT3DMS/RT3D, SEAM3D, ART3D, UTHEM, FEMWATER, PEST, UODE, MODAEM and SEEP2D. Σελίδα 19 από 98
Το μονέλο MT3D δ Για ην ποσοίση ης υδοδυναμικής καάσασης ν υδοφο χησιμοποιείαι από ο εν λόγ πόγαμμα ο κώδικας Modflow (Modular three dimensional finite difference ground water flow model) ης U.S.G.S. Το πόγαμμα σηίζεαι σην αιθμηική επίλυση μιας κύιας διαφοικής εξίσσης, η οποία ποκύπει από ην εφαμογή ης εξίσσης διαήησης ης μάζας και ου νόμου ου Darcy. Πόκειαι για α μονέλο πεπεασμν διαφοών με επίλυση ν εξισώσεν σο κο ν κελιών ου καννάβου. Εφαμόζεαι όσο σε μόνιμα, όσο και σε μη μόνιμα ποβλήμαα οής και υπολογίζει ις μεαβολές ου φοίου σα σημεία πεδίου σε όλη η διάκεια ου χόνου για ογενή εεογενή, ισόοπο ή ανισόοπο υδοφοέα. Επίσης έχει η δυναόηα ποσοίσης μεγάλου αιθμού πηγαδιών, ης καείσδυσης, ης επίδασης σαγγισηιών/ναίνν και ποαμών και λιμνών κ.α όπς θα παουσιασούν παακά. Το πακέο Lake είναι μια πιο εξελιγμη εναλλακική λύση για ην ποσοίση ν αλληλεπιδάσεν λίμνης και υδοφοέα. Με ο πακέο Lake, ο σάδιο ης λίμνης υπολογίζεαι από ο MODFLOW με βάση ο ισοζύγιο ου νεού. Το ισοζύγιο είναι συνάηση ν εισοών / εκοών που συμβαίνουν από ις διαφοές μεαξύ ου υδοφόου οίζονα και ης λίμνης. Ο ποϋπολογισμός ης οής πειλαμβάνει επίσης ην επίδαση επαναφόισης, εξάμιση, καθώς και ανθπογενείς εισοές και απολήψεις. Η χηικόηα αποθήκευσης ης λίμνης καθοίζεαι αυόμαα με βάση η γεμεία ης λίμνης. Το πακέο Lake μποεί να χησιμοποιηθεί είε για σαθεή καάσαση ή για μεαβληές συνθήκες. Το πακέο Lake ανιποσπεύει μια λίμνη χησιμοποιώνας α σύνολο ανενεγών κελιών. Η ποσοίση ης κίνησης ν ύπν και επς ης ποιόηας ου υπόγειου νεού έγινε με ο μονέλο ανοιχού κώδικα MT3DMS. Πόκειαι για α ισδιάσαο μονέλο μεαφοάς ν ύπν ο οποίο ποσοιώνει η μεαφοά, η διάχυση, ην ανάμειξη και ις χημικές διεγασίες ν διαλυμν συσαικών ου υπόγειου νεού. Η δή ου είναι παόμοια με αυή ου MODFLOW και χησιμοποιείαι σε συνδυασμό με αυή. Η οή από κελί σε κελί καθώς και ο καθοισμός ου υδαυλικού ύψους υπολογίζεαι από ο MODFLOW και αποθηκεύεαι σε συγκεκιμο αχείο. Το αχείο αυό διαβάζεαι από ο MT3DMS και υπολογίζεαι ς ο πεδίο οής για ην ποσοίση ης κίνησης ου ύπου. Το PLAKE Το μονέλο πειγάφει α πλήους ανάδευσης υδάινο σώμα, ενώ πειλαμβάνει εκός από ην υδάινη σήλη, ο ανώεο ιζημαογενές σώμα ου πυθμα, με α πιο σημανικά βιοικά κι αβιοικά συσαικά. Ως εκ ούου, ο μονέλο ποοίζεαι κυίς για ποσοίση ηχών και μη σμαοποιημν λιμνών. Δεν ποβλέπεαι πεεαί οιζόνια ή καακόυφη διακιοποίηση μέσα ση λίμνη, εκός από ην ποαιεική συνεκίμηση ζώνης ελδών πειοχών με καλαμώδη βλάσηση. Οι διεγασίες που ποσοιώνοναι, έιναι οι Αβιοικές και μικοβιακές διεγασίες, ο Φυοπλαγκόν, η Υδόβια βλάσηση, και η Τοφική αλυσίδα. Μεαοπές Δεδν Η βασική ιδέα πίσ από ην ανάπυξη ενός συσήμαος μεαοπής δεδν είναι να καλύψει ις offline επικοιννίες και αναλλαγές δεδν ν μονέλν που δεν μποούν Σελίδα 20 από 98
να μεαβούν σε πόυπο OpenMI και ς εκ ούου δεν μποούν να συμμεέχουν σε μία online αυόχονη διαδικασία ποσοίσης. Για ο λόγο αυό, η ανάγκη ενός μεαοπέα δεδν είναι ποφανής για ην επίευξη ενός συσήμαος off-line αναλλαγής δεδν και οφείλεαι σο γεγονός όι κάθε μονέλο "δεν κααλαβαίνει" και δεν είναι σύμφνο με ις μοφές ν δεδν ν άλλν μονέλν. Εκός από ον πααπάν λόγο, πολλές άλλες δευεεύουσες εγασίες έχουν επιευχθεί, όπς: Τεχνικές εγασίες: αποθήκευση δεδν, μεαοπή μοφοποίησης κ.λπ. Υποσήιξη απλής αφοίσης δεδν όπς ποβολή, οπική επικάλυψη, κ.λπ. Η ανάπυξη ενός σχήμαος μιας υπικής γλώσσας σχήμα για ην ανάπυξη ν μελλονικών υπηεσιών web, όπς είναι α σχήμαα XML. Διεγασίες Ανάλυσης: πο-επεξεγασία δεδν εισόδου, εκέλεση ν μονέλν, αξιολόγηση ν δεδν εξόδου ου μονέλου κ.λπ. Υποσήιξη για ην αξιολόγηση: συμβουλές εμπειογνμόνν, σήιξη αποφάσεν, αξιολόγηση σχεδίν κ.λπ. - Υδ Σελίδα 21 από 98
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ/ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ δ Η εφαμογή συνίσααι σην βελισοποίηση και πισοποίηση ν μονέλν χησιμοποιώνας α διαθέσιμα ισοικά δεδα ης λεκάνης, ακολουθώνας ο διάγαμμα οής ου σχήμαος. Σχήμα 0.1: Διάγαμμα οής ου συσήμαος ποσοίσης. Εκίμηση Επιφανειακού Υδαικού Δυναμικού Το μονέλο UTHBAL εφαμόσθηκε ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας ης Θεσσαλίας, έκασης πείπου 1220 km2, ανάνη ου σημείου εισόδου ου νέου αμιευήα, έκασης πείπου 38 km2. Η υδολογική λεκάνη χίσηκε σε δύο οιογενείς υψεικές ζώνες με βάση ο ψηφιακό μονέλο εδάφους ης πειοχής μελέης. Η εκίμηση ου υδολογικού ισοζυγίου και ης καείσδυσης σον υπόγειο υδοφοέα έγινε σε μηνιαία βάση για η χονική πείοδο Οκώβιος 1960 ές Σεπέμβιος 2009. Το UTHBAL model εφαμόσηκε ημι-καανεμημα σην υδολογική λεκάνη ης Κάλας. Τα δεδα που ήαν διαθέσιμα για ην υλοποίηση ης εφαμογής διακίνοναι σε γεγαφικά και υδεεολογικά. Τα γεγαφικά δεδα ήαν ο ψηφιακό μονέλο εδάφους (Dital Terrain Model, DTM) (Σχήμα 4.2), ο οποίο δημιουγήθηκε από ην ψηφιοποίηση ν ισοϋψών καμπυλών από οπογαφικούς χάες κλίμακας 1:50000, ο ψηφιακός χάης ν γελογικών σχημαισμών που ποήλθε από ψηφιοποίηση γελογικών χαών κλίμακας 1:50000, ο υδογαφικό δίκυο που δημιουγήθηκε από ην ψηφιοποίηση οπογαφικών χαών, η ψηφιακή απεικόνιση χήσεν γης καά ORINE, και οι θέσεις ν μεεολογικών σαθμών μέησης υεόπσης και θεμοκασίας. Τα υδεεολογικά δεδα Σελίδα 22 από 98
πειλαμβάνουν ις μηνιαίες ιμές υεόπσης από 12 βοχεικούς σαθμούς ης ευύεης πειοχής για η πείοδο Οκώβιος 1960 ές Σεπέμβιος 2002 (42 υδολογικά έη) και ιμές μέσης μηνιαίας θεμοκασίας από 26 μεεολογικούς σαθμούς για ην ίδια πείοδο. Επίσης χησιμοποιήθηκαν α δεδα μηνιαίας παοχής από ον υδεικό σαθμό ης Λίμνης Κάλας για η βαθμονόμηση και ην πισοποίηση ου υδολογικού μονέλου. Πέπει να σημειθεί όι οι υδεικές πααηήσεις είναι μη συνεχόμενες με μεγάλα κενά ανάμεσα σις πααηήσεις. Το Σχήμα 4.3 δείχνει ις δύο υψεικές ζώνες (υπολεκάνες) ης λεκάνης αποοής ης Κάλας που είναι η οεινή ζώνη (με υψόμεο 200 μ.) και η πεδινή ζώνη (με υψόμεο <200 μ.). Σο ίδιο Σχήμα απεικονίζεαι και ο υπόγειος υδοφοέας ης πειοχής μελέης, ο οποίος βίσκεαι εξ ολοκλήου ση χαμηλή υψεική πεδινή ζώνη. - Υδ Σελίδα 23 από 98
δ Σχήμα 0.2: Ψηφιακό μονέλο εδάφους (ΨΜΕ) λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας Σχήμα 0.3: Υψεικές ζώνες λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας Για η δημιουγία ν δεδν εισόδου σις δύο υψεικές ζώνες χησιμοποιήθηκαν υπικές μεθοδολογίες για ην μεαοπή ης σημειακής πληοφοίας σε επιφανειακή. Οι επιφανειακές ιμές ης μέσης μηνιαίας θεμοκασίας δημιουγήθηκαν με ην υψεική αναγγή ν μεήσεν ν μεεολογικών σαθμών σο μέσο υψόμεο ν δύο ζνών με η χήση ης μεθόδου ης θεμοβαθμίδας. Οι επιφανειακές ιμές ης μηνιαίας βοχόπσης από ους 12 σαθμούς μέησης ης ευύεης πειοχής δημιουγήθηκαν με η μέθοδο ν πολυγώνν Thiessen και ην υψεική αναγγή ν επιφανειακών ιμών σο μέσο υψόμεο ν δύο ζνών με η χήση ης μεθόδου ης βοχοβαθμίδας. Η μέση επιφανειακή βοχόπση ης υπολεκάνης (υψεικής ζώνης) ποκύπει ς ο άθοισμα ν επιμέους μηνιαίν υψών βοχόπσης ν σαθμών πολλαπλασιαζόμενες επί ους ανίσοιχους συνελεσές σάθμισης. Η Σελίδα 24 από 98
δ οποποιημη μέθοδος Thiessen ολοκληώνεαι με ην αναγγή σο μέσο υψόμεο ης κάθε μία υψεικής ζώνης με η χήση ης βοχοβαθμίδας. Με βάση α ανέ υπολογίσηκαν οι επιφανειακές ιμές θεμοκασίας και υεόπσης για ην πείοδο Οκώβιος 1960 Σεπέμβιος 2002 για ις δύο υψεικές ζώνες. Για ην πείοδο Οκώβιος 2002 ές Σεπέμβιος 2009 υπήχαν διαθέσιμα μόνο μηνιαίες ιμές θεμοκασίας και υεόπσης μόνο από ον μεεολογικό σαθμό ης Λάισας. Έσι, οι επιφανειακές ιμές θεμοκασίας και υεόπσης ν δύο ζνών συμπληώθηκαν με η μέθοδο ης γαμμικής παλινδόμησης με διαήηση ης διασποάς ή ογανική συσχέιση. Μεά ην ανάπυξη ν γαμμών παλινδόμησης συμπληώθηκαν α ελλιπή δεδα και επεκάθηκε ο δείγμα ν δύο ζνών με ην χήση ν μηνιαίν γαμμών παλινδόμησης για ην πείοδο Οκώβιος 2002 ές Σεπέμβιος 2009. Η δυνηική εξαμισοδιαπνοή σε κάθε ζώνη υπολογίσθηκε με ην εφαμογή ης μεθόδου Thornthwaite χησιμοποιώνας α επιφανειακά δεδα ης θεμοκασίας ν δύο υψεικών ζνών. Η βαθμονόμηση ν 12 πααμέν ου μονέλου (έξι για ην πεδινή και έξι για ην οεινή ζώνη) παγμαοποιήθηκε σις πααηούμενες ιμές αποοής που υπήχαν σην έξοδο ης ές λίμνης Κάλας πος ον Παγασηικό Κόλπο. Οι παάμεοι ου μονέλου υδαικού ισοζυγίου βελισοποιήθηκαν (calibration) και η αποδοικόηα ν μονέλν ελέγχθηκε (validation) με η μέθοδο ου χισού δείγμαος (split sample test). Η ανικειμενική συνάηση που χησιμοποιήθηκε για ην βελισοποίηση είναι η model efficiency (Eff) η οποία έχει ποαθεί από ους Nash και Sutcliffe [1] και χησιμοποιείαι ευές σις υδολογικές ποσοιώσεις. Τα αποελέσμαα ου ισοζυγίου υπολογίσηκαν για ις δύο υψεικές ζώνες. Σον ίδιο πίνακα φαίνοναι και α γεμοφολογικά χαακηισικά ν δύο υψεικών ζνών. Το Σχήμα 4.4 παουσιάζει ην μηνιαία εφαμογή ου UTHBAL ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας για ην πείοδο Οκ. 1960 Σεπ. 2009. Πίνακας 0-1: Γεμοφολογικά χαακηισικά υψεικών ζνών και υδολογικό ισοζύγιο για ις δύο υψεικές ζώνες σην υδολογική λεκάνη Κάλας μεά ην εφαμογή ου ημι-καανεμημου υδολογικού μονέλου για ην υδολογική πείοδο Οκ. 1960 - Σεπ. 2009. Γεμοφολογικά Χαακηισικά & Υδολογικό Ισοζύγιο Πεδινή Ζώνη Οεινή Ζώνη Έκαση (km2) 411,68 808,2 81,5 521,0 Μέση Εήσια Θεμοκασία ( ) 15 12,9 Μέση Εήσια Υεόπση (mm) 483,3 741,5 Μέση Εήσια Δυνηική Εξαμισοδιαπνοή (mm) 832,3 735,8 Μέση Εήσια Παγμαική Εξαμισοδιαπνοή (mm) 413,4 423,0 Μέση Εήσια Καείσδυση (mm) 8,7 239,1 Μέση Εήσια Αποοή (mm) 59,6 75,0 Μέσο Υψόμεο (m) Σελίδα 25 από 98
60 Πααηούμενη Αποοή Υπολογισμη Αποοή 40 30 20 Υδολογικά Εη 0 10 60/61 61/62 62/63 63/64 64/65 65/66 66/67 67/68 68/69 69/70 70/71 71/72 72/73 73/74 74/75 75/76 76/77 77/78 78/79 79/80 80/81 81/82 82/83 83/84 84/85 85/86 86/87 87/88 88/89 89/90 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 Μηνιαία Αποοή (mm) 50 Σχήμα 0.4: Υδογαφήμαα ποσοιμν και πααηούμενν αποοών δ Τέλος, επισημαίνεαι όι η φυσικοποιημη αποοή αποελεί ην αποοή που εισέχεαι σον αμιευήα ης λίμνης Κάλας μόνο από η λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. Με βάση όμς ην εχνική μελέη ης καασκευής και λειουγίας ου αμιευήα, οι πλημμυικές απολήψεις ου Πηνειού ποαμού καά ους χειμεινούς μήνες από Νοέμβιο ές Μάιο θα διοχεεύοναι επίσης σον αμιευήα. Με βάση α εχνικά χαακηισικά η ποσόηα νεού ου Πηνειού ποαμού που θα ανλείαι είναι ίση με 100 hm3 ισόποσα καανεμημη σους 5 μήνες (δηλ. 20 hm3 μηνιαίς για ην πείοδο Νοέμβιος ές Μάιος). Εκίμηση Απολήψεν Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού σον Ταμιευήα Κάλας Το δίκυο ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού οφοδοείαι από ία ανλιοσάσια Α, Ε και Β α οποία βίσκοναι καά μήκος ης κοίης ου Πηνειού ποαμού. Ο Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού διαθέει και έαο ανλιοσάσιο (ανλιοσάσιο Δ ) ση Γυώνη με συνεαγμες Χ=365928 και Υ=4400000 ο οποίο όμς είναι ανενεγό (Σχήμα 4.5). Το ανλιοσάσιο Α βίσκεαι πλησίον ου κόμβου Ομοφοχίου με συνεαγμες Χ=366790 και Υ=4392161, ενώ ο ανλιοσάσιο Ε βίσκεαι πλησίον ου Α με συνεαγμες θέσης Χ=366794 και Υ=4392537. Το σημείο υδοληψίας (Ανλιοσάσιο Β ) βίσκεαι ανάνη ης πόλης ης Λάισας σην συνέχεια ης οής ου Πηνειού Ποαμού και καάνη ου Ρουφάκη (φάγμα) ης Γυώνης με συνεαγμες (ΕΓΣΑ 87) : Χ=365819, Υ = 4397356. Το ανλιοσάσιο Α είναι εφοδιασμο με (13) δεκαία ανληικά συγκοήμαα παοχής σχεδιασμού 1500 m3/h έκασο ενώ ο ανλιοσάσιο Ε με οκώ (8) ανληικά συγκοήμαα ίδιας δυναμικόηας. Το βόειο μήμα ης πεδιάδας Λάισας-Κάλας (αμοδιόηα ΤΟΕΒ Πηνειού) αδεύεαι με νεά ου π. Πηνειού α οποία είε αποθηκεύοναι σε οπικές υδαοδεξαμενές είε σις αποχεευικές άφους οι οποίες με ενέγειες ου ΤΟΕΒ γεμίζουν σο έλος ου χειμώνα. Τα ανλιοσάσια άνλησης νεού από ον Πηνειό ου ΤΟΕΒ, βίσκοναι μέσα σην πλημμυική κοίη ή και ση βαθιά κενική κοίη ου ποαμού και σε πειπώσεις πλημμύας καακλύζοναι και απαιείαι η αποσυναμολόγηση και η μεαφοά ου Η/Μ εξοπλισμού ους. Η αποθήκευση νεού σις Σελίδα 26 από 98
δ άφους γίνεαι σε μεγάλο μέος με πόχεια χμάινα αναχώμαα που κάθε χόνο ανακαασκευάζοναι από ους ΤΟΕΒ. Η άδευση ν αγοεμαχίν γίνεαι κυίς με πόχεια ιδιικά έγα. Σχήμα 0.5: Υφισάμενα έγα απολήψεν ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού Σο σύσημα άδευσης ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού συμβάλλουν ενεγά 12 οπικοί αδευικοί αμιευήες που ενοπίζοναι καά μήκος ης πεδιάδας Λάισας-Κάλας. Οι αμιευήες αυοί οφοδοούναι με ποσόηες νεού από α ανλιοσάσια Α και Ε ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού καά ους χειμεινούς μήνες καά ην πείοδο 15 Δεκεμβίου ές 15 Μαΐου και λειουγούν συνεγαικά με ις αδευικές άφους ου αδευικού δικύου καά ους καλοκαιινούς μήνες για ην κάλυψη ης ζήησης. Η συνολική χηικόηα ν αμιευήν φθάνει α 20 hm3. Οι απολήψεις ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού υπολογίσηκαν βάση ης παοχής σχεδιασμού ν εχνικών έγν σην ευύεη πειοχή μελέης. Εσι οι συνολικές απολήψεις από ον Πηνειό ποαμό ανέχοναι σα 211,2 hm3 από α οποία 100 hm3 απαιούναι για η λειουγία ου αμιευήα ης Κάλας. Σελίδα 27 από 98
Έλεγχος ν απολήψεν για ον Ταμιευήα ης Κάλας δ Ση συνέχεια εκιμήθηκε ο μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για ην πείοδο ν υδολογικών εών 1960-1961 ές 2001-2002 με ον υπολογισμό ης διαφοάς μεαξύ ν συνολικά διαθέσιμν επιφανειακών υδαικών πόν και ης συνολικής ζήησης νεού ση λεκάνη αποοής ου Ανλιοσασίου ης Κάλας. Για ην ακιβέσεη εκίμηση ου υδαικού ισοζυγίου σην παούσα μελέη λήφθηκαν υπόψη επιχειησιακά, διαχειισικά και σχεδιασικά σοιχεία ου ΤΟΕΒ Πηνειού και ν Μελεών Πειβαλλονικών Επιπώσεν ν εχνικών έγν. Το μελεούμενο σενάιο βασίζεαι ση λειουγία ν εχνικών έγν σην πειοχή μελέης βάση ης παοχής σχεδιασμού. Σο σενάιο αυό για όλα α εχνικά έγα (Ανλιοσάσια Α, Β, Ε, και Κάλας, ο Ταμιευήας Κάλας και οι Ταμιευήες ν Ανλιοσασίν Α και Ε ) η ζήηση νεού υπολογίσηκε βάση ης παοχής σχεδιασμού ν εχνικών έγν για πλήη λειουγία. Ο έλεγχος ου υδαικού ισοζυγίου έγινε για δύο υποσενάια όπς οίζοναι σο πλαίσιο ης Σαηγικής Μελέης Πειβαλλονικών Επιπώσεν (ΣΜΠΕ) ου Σχεδίου Διαχείισης ης Λεκάνης Αποοής Ποαμού (Υδαικού Διαμείσμαος) Θεσσαλίας για α επιφανειακά σώμαα. Σύμφνα με ην ΣΜΠΕ οι ανώεες αποδεκές ιμές ης ασης πίεσης λόγ απόληψης χίζοναι σε δύο κλάσεις πειβαλλονικών απαιήσεν για α επιφανειακά σώμαα: Μέσες Πειβαλλονικές Απαιήσεις όπου ο μέγισο αποδεκό ποσοσό απόληψης επιφανειακής οής για ην θεινή πείοδο είναι ίσο με ο 50 % ης διαθέσιμης οής (Σενάιο 1α). Υψηλές Πειβαλλονικές Απαιήσεις όπου ο μέγισο αποδεκό ποσοσό απόληψης επιφανειακής οής για ην θεινή πείοδο είναι ίσο με ο 30 % ης διαθέσιμης οής (Σενάιο 1β). Πέπει να σημειθεί όι ο υδαικό ισοζύγιο έγινε σε μηνιαίο χονικό βήμα για όλη ην πείοδο 1960-2002. Πειοισικός παάγονας σο υδαικό ισοζύγιο (επιφανειακό υδαικό δυναμικό ολικές υδαικές απαιήσεις) έθηκε ο εκάσοε όιο ασφαλούς απόληψης (50% ή 30%) ης μηνιαίας φυσικοποιημης αποοής. Για εποπικούς λόγους πααίθεναι α αποελέσμαα για ο σαισικά μέσο υδολογικό έος ης πειόδου 1960-2002 και α αποελέσμαα για ο σαισικά μέσο υδολογικό έος, και ο παγμαικά ξηόεο έος ης πειόδου. Σην παάγαφο αυή παουσιάζεαι η εκίμηση ου επιφανειακού υδαικού δυναμικού ης υδολογικής λεκάνης ου σημείου υδοληψίας Ανλιοσάσιο Κάλας σε επίπεδο λεκάνης αποοής (Σχήμα 4.6). Σελίδα 28 από 98
δ Σχήμα 0.6: Υδαικό διαμέισμα Θεσσαλίας και λεκάνη αποοής ης πειοχής μελέης (μήμα λεκάνης αποοής Πηνειού ποαμού) Η εκίμηση ου επιφανειακού υδαικού δυναμικού που πόκυψε από ην εφαμογή ου μονέλου UTHBAL για ην εκίμηση ου υδολογικού ισοζυγίου παουσιάζεαι σον Πίνακα 42. Οι εκιμούμενες εήσιες αποοές ανέχοναι σε 309 mm και καά συνέπεια για ην λεκάνη αποοής υπολογίζοναι σε 2.216,4 hm3 για ο σαισικά μέσο υδολογικό έος. Ο συνελεσής μεαβληόηας V ( V=υπική απόκλιση/μέση ιμή) είναι 0,39 για α εξεαζόμενα 42 υδολογικά έη και οι εήσιες υπολογισμες αποοές κυμαίνοναι από 870,9 hm3 ο υδολογικό έος 1989-1990 (ξηόεο έος πειόδου) ές 4.669,8 hm3 ο υδολογικό έος 1989-1990 (υγόεο έος πειόδου). Τα αποελέσμαα είναι παόμοια με αυά ης ΣΜΠΕ όπου δίνουν για ο ποάμιο μήμα ΠΗΝΕΙΟΣ Π.5 (Κδικός Υ.Σ.: GR0816R000200015N, που έχει λίγο μεγαλύεη έκαση από ην έκαση ης λεκάνης αποοής ου σημείου υδοληψίας) μέση Φυσικοποιημη Εήσια Αποοή ίση με 2.572,3 hm3 για ην πείοδο 1980-2000. Για λόγους σύγκισης η εκιμούμενη μέση εήσια αποοή σην παούσα μελέη ανέχεαι σα 2.410,3 hm3 για ην πείοδο 1980-2000. Από α πααπάν διαπισώνεαι όι η εκίμηση ου επιφανειακού υδαικού με βάση ο μηνιαίο μονέλο υδαικού ισοζυγίου UTHBAL είναι πολύ αξιόπιση και οι μηνιαίες εκιμούμενες ιμές ης αποοής χησιμοποιούναι σην εκίμηση ου υδαικού ισοζυγίου σην πειοχή μελέης ς φυσικοποιημες μηνιαίες αποοές σην εκίμηση ου επιφανειακού υδαικού δυναμικού. Πίνακας 0-2: Υδολογικό ισοζύγιο λεκάνης αποοής ου σημείου υδοληψίας για ην πείοδο 1960-2002 Σελίδα 29 από 98
Χαακηισικά Μεγέθη ου Υδολογικού Ισοζυγίου 15,5 Μέση Εήσια Υεόπση (mm) 719,5 Μέση Εήσια Δυνηική Εξαμισοδιαπνοή (mm) 914,4 Μέση Εήσια Παγμαική Εξαμισοδιαπνοή (mm) 408,3 Μέση Εήσια Καείσδυση (mm) 2,1 Μέση Εήσια Αποοή (mm) 309 Υδαικό ισοζύγιο απολήψεν Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού Μέση Εήσια Θεμοκασία ( ) δ Το υδαικό ισοζύγιο για όλα α εχνικά έγα (Ανλιοσάσια Α, Β, Ε, και Κάλας, ο Ταμιευήας Κάλας και οι Ταμιευήες ν Ανλιοσασίν Α και Ε ) η ζήηση νεού υπολογίσηκε βάση ης παοχής σχεδιασμού ν εχνικών έγν για πλήη λειουγία. Ο έλεγχος ου υδαικού ισοζυγίου έγινε για δύο υποσενάια όπς οίζοναι σο πλαίσιο ης Σαηγικής Μελέης Πειβαλλονικών Επιπώσεν (ΣΜΠΕ) ου Σχεδίου Διαχείισης ης Λεκάνης Αποοής Ποαμού (Υδαικού Διαμείσμαος) Θεσσαλίας για α επιφανειακά σώμαα. Σύμφνα με ην ΣΜΠΕ οι ανώεες αποδεκές ιμές ης ασης πίεσης λόγ απόληψης χίζοναι σε δύο κλάσεις πειβαλλονικών απαιήσεν για α επιφανειακά σώμαα. Σενάιο 1α: Μέσες Πειβαλλονικές Απαιήσεις όπου ο μέγισο αποδεκό ποσοσό απόληψης επιφανειακής οής για ην θεινή πείοδο είναι ίσο με ο 50 % ης διαθέσιμης οής. Ο Πίνακας 4-3 παουσιάζει ο μηναίο υδαικό ισοζύγιο για ο σαισικά μέσο υδολογικό έος και για α δύο ξηόεα έη. Σύμφνα με α αποελέσμαα αυά για ο Σενάιο 1α όλα α κιήια ικανοποιούναι και ο Ανλιοσάσιο Κάλας μποεί να μεαφέει 100 hm3 σον αμιευήα ης Κάλας σους χειμεινούς μήνες. Για α ξηόεα έη οι χειμεινές απολήψεις και πάλι ικανοποιούναι ολικώς. Σενάιο 1β: Υψηλές Πειβαλλονικές Απαιήσεις όπου ο μέγισο αποδεκό ποσοσό απόληψης επιφανειακής οής για ην θεινή πείοδο είναι ίσο με ο 30 % ης διαθέσιμης οής. Σελίδα 30 από 98
Υδαικό Ισοζύγιο 29,57 40,74 112,91 150,06 161,96 149,77 118,09 58,57 30,14 17,86 10,85 16,49 75,34 δ Πίνακας 0-3: Υδαικό ισοζύγιο για ο Σενάιο 1α (σε hm3) Μέσες Φυσικοποιημη Πείοδος Απολήψεις Πειβαλλονικές Αποοή Απαιήσεις (50%) Μέσο Υδολογικό Έος Οκ 59,15 0,00 29,57 Νοε 121,48 20,00 60,74 Δεκ 269,82 22,00 134,91 Ιαν 348,11 24,00 174,06 Φεβ 371,92 24,00 185,96 Μα 347,54 24,00 173,77 Απ 255,62 9,72 127,81 Μάιος 156,02 19,44 78,01 Ιουν 99,16 19,44 49,58 Ιουλ 74,59 19,44 37,30 Αυγ 60,59 19,44 30,29 Σεπ 52,42 9,72 26,21 Θεινή Πείοδος (Ιουν-Σεπ) 286,77 68,04 143,38 Ξηόεο Υδολογικό Έος Παοχής (1989-1990) Οκ 49,62 0,00 24,81 Νοε 64,43 20,00 32,22 Δεκ 84,40 22,00 42,20 Ιαν 93,14 24,00 46,57 Φεβ 89,49 24,00 44,74 Μα 85,31 24,00 42,66 Απ 77,81 9,72 38,91 Μάιος 81,13 19,44 40,56 Ιουν 76,66 19,44 38,33 Ιουλ 57,34 19,44 28,67 Αυγ 55,67 19,44 27,83 Σεπ 55,88 9,72 27,94 Θεινή Πείοδος (Ιουν-Σεπ) 245,55 68,04 122,77 Ξηόεο Υδολογικό Έος Βοχόπσης (1976-1977) Οκ 57,29 0,00 28,64 Νοε 74,31 20,00 37,16 Δεκ 99,08 22,00 49,54 Ιαν 113,77 24,00 56,89 Φεβ 110,85 24,00 55,43 Μα 100,10 24,00 50,05 Απ 90,19 9,72 45,10 Μάιος 78,63 19,44 39,31 Ιουν 63,36 19,44 31,68 Ιουλ 49,35 19,44 24,68 Αυγ 36,67 19,44 18,34 Σεπ 34,82 9,72 17,41 Θεινή Πείοδος (Ιουν-Σεπ) 184,20 68,04 92,10 24,81 12,22 20,20 22,57 20,74 18,66 29,19 21,12 18,89 9,23 8,39 18,22 54,73 28,64 17,16 27,54 32,89 31,43 26,05 35,38 19,87 12,24 5,24-1,10 7,69 24,06 Ποσοίση ου υπόγειου υδοφοέα ης λεκάνης ης λίμνης Κάλας Η ποσοίση ου υπόγειου κοκκώδη φεάιου υδοφοέα ης Κάλας, εκάσες 500 ε. χλμ., παγμαοποιήθηκε με η χήση ου μαθημαικού κώδικα MODFLOW ου εμποικού Σελίδα 31 από 98
δ πογάμμαος GMS, μέσ ης εννοιολογικής ποσέγγισης. Τα βήμαα που ακολουθήθηκαν είναι α εξής: Σχήμα 0.7: Χάης ης υδολογικής λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας Καάιση ης γεμείας ου υπόγειου υδοφοέα και ου καννάβου Σην πειοχή ης Κάλας διακίνοναι εις κύιοι υδοφόοι σχημαισμοί: α) Ο υδοφόος οίζονας ν αγιλοαμμδών λιμναίν αποθέσεν β) Ο υδοφόος οίζονας ν αδεών κοκαλολαυποπαγών και γ) ο υδοφόος οίζονας ν μαμάν (κασικός). Λόγ ης καλής υδαυλικής επικοιννίας ν δύο ανώεν - αγιλοαμμδών λιμναίν αποθέσεν και ν αδεών κοκαλολαυποπαγών και ης πολύ μικής υδαυλικής επικοιννίας ου δεύεου με ον ίο - ν μαμάν - θεήθηκαν οι δύο άν ς α σώμα και ποσοιώθηκε ς α καακόυφο layer σο MODFLOW. Υπήχε ακεή πληοφοία για ον καθοισμό ου από ο χάη 5.3.2 ης μελέης ης SOGREAH Grénoble [2]. Το ανάγλυφο ης πειοχής μελέης ήαν έοιμο από ο ΨΜΕ ου GIS. Σχημαίσηκε έσι κάνναβος 12.500 κελιών με διάσαση 200 m X 200 m. Σελίδα 32 από 98
Καθοισμός ν οιακών συνθηκών Τόσο η μελέη ης SOGREAH Grénoble (1974), όσο και άλλοι μελεηές [22,23] κααλήγουν σο συμπέασμα ης οιακής συνθήκης ύπου Newman σο αναολικό και νοιοαναολικό όιο ου υπόγειου υδοφοέα. Σα δυικά (όιο ΒΑ), όμς η καάσαση αλλάζει μιας και η παουσία υδοπεαών σχημαισμών σε όλο ο δυικό σύνοο καθισά δυναή ην υδαυλική επικοιννία ου υπόγειου υδοφοέα με ις γειονικές υδοφοίες σε όλο ο δυικό μέπο. Μάλισα σο βοειοδυικό μέπο, όπου συνεχίζεαι ο κάμπος ης Αν. Θεσσαλίας ενοπίζεαι γειονικό υπόγειο υδαικό σύσημα, αλλά η σύγκιση ν πιεζεικών σάθμεν κααδεικνύει μική υδαυλική επικοιννία. Μάλισα ο γειονικός υδοφοέας είναι πιο πλούσιος σε υδοφοία και η όποια οή παγμαοποιείαι οφοδοώνας αυόν ης Κάλας. Επς, οι συνθήκες που ενοπίζοναι σε όλο ο δυικό όιο είναι ύπου auchy και ποσοιώθηκαν από ο MODFLOW με ο πακέο General Head Boundary. δ Καθοισμός εισοών και εκοών Οι εισοές σον υπόγειο υδοφοέα οφείλοναι σην καείσδυση από ην βοχόπση, η οποία υπολογίζεαι σε μηνιαίο βήμα από ο UTHBAL, ις πλευικές εισοές από γειονικούς υδοφόους σχημαισμούς ου δυικού οίου και ις διαφυγές ου αμιευήα, οι οποίες υπολογίσηκαν από ο LAK3. Σους όγκους ης καείσδυσης συνυπολογίσηκε η επισοφή από ην άδευση, η οποία λήφθηκε ίση με ο 10% αυής. Οι όγκοι αυών θα παουσιασούν σα αποελέσμαα ου MODFLOW, σον πίνακα υδαικού ισοζυγίου. Οι εκοές οφείλοναι κυίς σην άνληση για ην κάλυψη ν αδευικών αναγκών. Ιδιαίεη μνεία πέπει να γίνει για ην ανεξέλεγκη υπεάνληση ν υπόγειν υδάν, μιας και η λεκάνη είναι αγοική και εξαιίας αυής ης χόνιας καάσασης έχει υποβαθμισεί ποσοικά ο υπόγειος υδοφοέας. Οι εκιμήσεις ν αδευικών αναγκών ν καλλιεγειών υπολογίσθηκαν για όλη η λεκάνη ης Κάλας, σο Πααδοέο 3.2 και ποσέθηκαν και οι λοιπές ανάγκες (ύδευση, κηνοοφία, βιηχανία), οι οποίες όμς είναι ακεά μικόεες από ην πώη. Βασιζόμενοι σον Πααδοέο αυό, ακολουθήθηκε μια πεαιέ ανάλυση για ην πειοχή μελέης ου υπόγειου υδοφοέα, η οποία ενάσσεαι ση λεκάνη αποοής ης Κάλας. Λόγ ης ιδιαιεόηας οισμν πειοχών, ο πεδίο μελέης χίσθηκε σε επά αδευικές ζώνες, οι οποίες παουσιάζοναι σον χάη ου σχήμαος 4.8 μαζί με ις οιακές συνθήκες, ις γεήσεις άνλησης και α πηγάδια πααήησης. Σον πίνακα 4-4 παουσιάζοναι οι εήσιες ανλήσεις από ον υπόγειο υδοφοέα. Πίνακας 0-4: Εύη ν εήσιν όγκν ου υπόγειου ανλούμενου νεού (σε εκ. κυβ. μ.) για κάθε ζώνη και για κάθε χήση Άνληση υπόγειου 3 νεού (hm ) 1987-2012 Άδευση Κηνοοφία Ύδευση Σύνολο ΔΕΥΑΜΒ Τοπ. Οικισμοί Ζώνη 1 Ζώνη 2 Ζώνη 3 Ζώνη 4 Ζώνη 5 Ζώνη 6 Ζώνη 7 19-26 3-4.2 5.5-6.3 1.8-2.6 3-3.6 35-42 52-60 2.1 0 0 0 0 0 0 0.3 21.4-28.4 0 3-4.2 0 5.5-6.3 0.2 2-2.8 0.3 3.3-3.9 0.5 35.5-42.5 1 53-61 Σελίδα 33 από 98
δ Σχήμα 0.8: Οιακές συνθήκες, γεήσεις, αδευικές ζώνες και πηγάδια πααήησης ου μονέλου υπόγειας οής Καθοισμός υδογελογικών πααμέν Η ποσοίση ης υδαυλικής αγγιμόηας έγινε με η χήση γεσαισικών εγαλείν, λόγ ης εεογειάς που αυή εμφανίζει σο πεδίο μελέης. Δυσυχώς η πληοφοία για ις υπόλοιπες πααμέους ήαν ελλιπέσαη και μοναδική πηγή ήαν η μελέη ης SOGREAHGrénoble (1974). Ο συνελεσής αποθηκευικόηας κυμαίνεαι από 0.02 ές 0.08 (Σχήμα 4.9) και ο συνελεσής απόδοσης ενιαίος και ίσος με 0.1, ο οποίος ανισοιχεί ση μέση ιμή ανάμεσα σην λεπή άμμο και ην άγιλο σύμφνα με ον Johnson [8]. Σελίδα 34 από 98
Καθοισμός ν αχικών συνθηκών δ Για ον καθοισμό ν αχικών συνθηκών χησιμοποιήθηκαν οι σάθμες πααήησης από 24 πηγάδια πααήησης για ην αχή ου έους 1987. Σχήμα 0.9: Διάγαμμα ης πώσης σάθμης ν πηγαδιών πααήησης Η χική παεμβολή έγινε με χήση ης Simple Kring [13]. Ρύθμιση μονέλου υπόγειας οής Η ύθμιση ου μονέλου υπόγειας οής παγμαοποιήθηκε για η δεκαεία 1987-1997. Η παάμεος για ην οποία υθμίσηκε ο μονέλο ήαν η υδαυλική αγγιμόηα. Τα πααηούμενα υδαυλική ύψη δόθηκαν από α ίδια 24 πηγάδια πααήησης, που χησιμοποιήθηκαν και για ον κααισμό ν αχικών συνθηκών. Ποσοίση ης υδαυλικής επικοιννίας ου αμιευήα με ον υπόγειο υδοφοέα Η ποσοίση αυή παγμαοποιήθηκε από ο LAK3 σε μηνιαία βάση. Το μονέλο δέχεαι ς δεδα ις μηνιαίες ιμές ν εισοών και εκοών ου αμιευήα και υπολογίζει ις μηνιαίες ιμές ν υπόγειν διαφυγών. Η επιφανειακή αποοή ης λεκάνης και η βοχόπση ποήλθαν από ο UTHBAL, ενώ η εισοή από ον αμιευήα από η μελέη απαιούμενν έγν για ην οφοδόηση ης λίμνης Κάλας από ον ποαμό Πηνειό [30]. Η εξάμιση ποήλθε από ο UTHRL και οι απολήψεις για άδευση από η μελέη έγν μεαφοάς και διανής νεού λίμνης Κάλας [31]. To μονέλο υθμίζεαι ς πος ο λόγο ης καακόυφης υδαυλικής αγγιμόηας ου πυθμα ης λίμνης πος ο βάθος, ο οποίος καθοίζει ις διαφυγές. Η ύθμιση παγμαοποιήθηκε για η «μη παγμαική» δεκαεία 19871997 με βάση ις μηνιαίες σάθμες ου αμιευήα. Σο σχήμα 4.10 παουσιάζεαι διάγαμμα ης διαφοάς ν ποσοιμν και πααηούμενν ιμών. Αχικά οι σάθμες δε Σελίδα 35 από 98
δ συγκλίνουν, ενώ σο έλος ης ποσοίσης η σύγκλιση κίνεαι ικανοποιηική. Αυό οφείλεαι σο γεγονός πς απαιείαι μια μική πείοδος μέχι ο μονέλο να υθμισεί ικανοποιηικά. Σχήμα 0.10: Σύγκλιση ποσοιμν και πααηούμενν σάθμεν ου αμιευήα για η δεκαεία ποσοίσης ου Αποελέσμαα ου υπόγειου υδοφοέα Λαμβάνονας υπόψη όλα α δεδα ο μονέλο υπόγειας οής εκελέσηκε επιυχώς για ην πείοδο 1987-2012 και ποέκυψε έσι ο χάης ν ισοπιεζεικών γαμμών ν υδαυλικών για ην 01/2012 (Σχήμα 4.11) Σελίδα 36 από 98
δ Σχήμα 0.11: Χάης υδαυλικών υψών για ην 01/2012 Συγκίνονας ους χάες ν σχημάν 4.13 και 4.15, αμέσς γίνεαι ανιληπή η σέβλση ν ισοδυναμικών γαμμών ν υδαυλικών υψών και η σημανική πώση σάθμης ου υδοφόου οίζονα γεγονός ο οποίο οφείλεαι σην εγκαάσαση και λειουγία γεήσεν άδευσης σην πειοχή για ην κάλυψη ν αδευικών αναγκών. Σο βόειο μήμα ης πειοχής μελέης η απείνση δεν είναι σημανική και αυό οφείλεαι όσο σην ααιή παουσία γεήσεν άδευσης, όσο και σο δίκυο άδευσης ου ΤΟΕΒ Πηνειού. Όμς, σο κενικό, δυικό και ιδιαίεα σο νόιο μήμα οι πώσεις σάθμης για ην πείοδο 1987-2012 κυμαίνοναι από 15 μ. (δυικά) μέχι και 70 μ (νόια). Η εικόνα αυή είναι απόοια ης υπέ-εκμεάλλευσης ν μη ανανεώσιμν πόν ου υπόγειου υδοφοέα α ελευαία χόνια. Το σημανικόεο αποέλεσμα ου μονέλου ποσοίσης ης υδαυλικής επικοιννίας ου αμιευήα με ον υπόγειο υδοφοέα είναι ο όγκος νεού που καεισδύει από ον αμιευήα σον υπόγειο υδοφοέα. Λαμβάνονας υπόψη όλα α δεδα ο μονέλο εκελέσηκε επιυχώς για ην πείοδο 1987-2012 και σα γαφήμαα ου σχήμαος 4.12 παουσιάζοναι οι μέση εήσιοι όγκοι και α ποσοσά ν εισοών και εκοών ου Σελίδα 37 από 98
δ αμιευήα υπό συνθήκες «κανονικής λειουγίας», όπς ποβλέπεαι από ις μελέες ου έγου ανασύσασης ης λίμνης Κάλας. Σχήμα 0.12: Ποσοσά μέσν εήσιν: α) Εισοών και β) Εκοών ου αμιευήα για ην πείοδο 1987-2012 Οι μέσες εήσιες διαφυγές ου αμιευήα φάνουν α 18 εκ. κυβ. μ., γεγονός ο οποίο θα συνεισφέει θεικά σο ελλειμμαικό υδαικό ισοζύγιο αυού. Αυός άλλσε είναι και ας από ους λόγους για ους οποίους καασκευάσηκε ο αμιευήας. Η ποσοίση ου υπόγειου υδοφοέα με η λειουγία ου αμιευήα θα μελεηθεί μεαγενέσεα. Ποσοίση ης ύπανσης ου υπόγειου υδοφοέα ης λεκάνης ης λίμνης Κάλας. Η ποσοίση ης ύπανσης ου υπόγειου υδοφοέα ης υδολογικής λεκάνης ης λίμνης Κάλας, έκασης 500 ε. χλμ, παγμαοποιήθηκε με η χήση ου εμποικού πακέου MT3DMS, ο οποίο αποελεί υποουίνα ου εμποικού πογάμμαος GMS. Οι ύποι, οι οποίοι επιλέχθηκαν να εξεασούν είναι α νιικά (ΝΟ-3). Η παάμεος ν νιικών (ΝΟ-3) αποελεί υπικό δείγμα παακολούθησης ης ποιοικής καάσασης ν υπόγειν υδάν σην χώα μας, πόσο μάλλον σην υπό μελέη πειοχή, όπου κύια δασηιόηα είναι η αγοική δασηιόηα και η ποιοική καάσαση ου υπόγειου υδαικού δυναμικού δέχεαι ονες πιέσεις από ην αλόγιση και αλλεπάλληλη λίπανση. Οι ανώεες αποδεκές ιμές ν νιικών όπς αυές καθοίζοναι από ην Οδηγία 2006/118/ΕΚ για α Υπόγεια Νεά είναι α 50 mg/l. Σο σχήμα 4.13 παουσιάζεαι η χική καανή ν ποσοιμν ιμών ν συγκενώσεν ν νιικών ανίσοιχα για όλη ην έκαση ης πειοχής μελέης. Ο χάης Σελίδα 38 από 98
δ με η χική καανή ν διαφοών μεαξύ ν πααηουμν και ν ποσοιμν ιμών ν συγκενώσεν ν νιικών έχει ις μεγαλύεες διαφοές ης άξης ου 1,50 mg/l να κααγάφοναι σο αναολικό κμάι ου υπόγειου υδοφοέα και πιο συγκεκιμα σα Δημοικά Διαμείσμαα Αμενίου, Ριζόμυλου, Μεγάλου Μονασηίου, Αγοκηπίου, Σεφανοβικείου, Αγίου Γεγίου. Οι πιο μικές ιμές εμφανίζοναι σα Δημοικά Διαμείσμαα Σήιου, Νίκης και όσο κινούμασε πος α βόεια ( Δημοικά Διαμείσμαα Χάλκης, Κιλελέ, Νέου Πειβολίου, Μελίας, Μέλισσας) με ις μικόεες ιμές ν συγκενώσεν ν νιικών ης άξης ν 1,08 mg/l να σημειώνοναι σα Δημοικά Διαμείσμαα ης Γλαύκης, ου Πλαύκαμπου (σύμφνα με ο διαχισμό που γίνεαι σα Γεγαφικά Συσήμαα αναφεόμασε σο δεξιό κμάι), διόι σο αισεό κμάι οι διαφοές που κααγάφοναι μεαξύ ν συγκενώσεν ν νιικών είναι μεγάλες. Σχήμα 0.13: Χική καανή ποσοιμν ιμών ν νιικών φοίν με η μέθοδο χικής παεμβολής to to Raster Σελίδα 39 από 98
Το υπόγειο υδαικό δυναμικό ης υπό μελέης πειοχής λόγ ης ονης αγοικής δασηιόηας που κυιαχεί σην πειοχή και κα επέκαση ην ανεξέλεγκη χήση λιπασμάν, θέει σε μεγάλο κίνδυνο ην ποιόηα ν υπόγειν υδαικών πόν, με ο νόιο μήμα ου υδοφοέα να είναι εκείνο που δέχεαι ην μεγαλύεη επιβάυνση. Γενικά, η ποιοική καάσαση ν υπόγειν υδαικών πόν σην πειοχή μελέης χαακηίζεαι μέια ές κακή. Εκίμηση ης οικολογικής καάσασης ης λίμνης Κάλας Εισαγγή δ Η εκίμηση ης οικολογικής καάσασης ης λίμνης Κάλας με ο μονέλο ποιόηας νεού ης λίμνης/αμιευήα Κάλας έγινε για ην πείοδο 2005-2009. Η υποουίνα ου συζευγμου πογάμμαος ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ που αφοά σην μονελοποίηση ης ποιόηας νεού και οικολογίας ου αμιευήα ης αναδημιουγημης λίμνης Κάλας βασίζεαι σο μονέλο ποσοίσης ηχών λιμνών PLake [9,10,11,12]. Το φαινόμενο που κυίς απαιείαι να εξεασεί ς πος ην ποιόηα ης λίμνης είναι ο ευοφισμός, καθώς η λίμνη έχει χαακηισεί ς υπεευοφική, πίεση που πιθανολογείαι με σχεική ασφάλεια όι οφείλεαι κυίς σην μεγάλη εισοή θεπικών αλάν από ην επιφανειακή αποοή ν παακείμενν αγοικών πειοχών ης λεκάνης αποοής ης Κάλας και από ον Πηνειό μέσ ν άφν 1Τ και 7Τ, ενώ επιβαύνεαι από ον πολύ μεγάλο θεηικά άπειο- χόνο ανανέσης ου νεού. Άλλες παάμεοι που επηεάζουν ην οφική καάσαση ης λίμνης είναι ο ανάπυγμα ανέμου, ενδεικικό ου μεγέθους επιφάνειας ης λίμνης, ο βάθος ης λίμνης, η θεμοκασία νεού, η γελογική σύσαση ου πυθμα και οι επιμέους μηχανισμοί αλληλεξάησης ν υδόβιν φοσυνθεικών φυικών και ζικών ογανισμών. Οι ελευαίοι μηχανισμοί σην ουσία αποελούν α εξαιεικά πολύπλοκο σύμπλεγμα οφικών σχέσεν με χαμηλόεο σκαλοπάι ης οφικής πυαμίδας α θεπικά άλαα και υψηλόεο α απακικά ψάια. (Το PLake συνυπολογίζει και ην θανάση απακικών ψαιών από εξγενή θήευση από ον άνθπο ή άλλα ανώεα οφικά ζώα) (Σχήμα 4.14). Σχήμα 0.14: Απλοποιημη παουσίαση ης οφικής πυαμίδας, ης οής ενέγειας και ης ανακύκλσης ν θεπικών σοιχείν σε μια λίμνη (πηγή: tp://kpe-kastor.kas.sch.gr/limnology/limnology/references.m) Η ανάγκη για καανόηση ης επιοής ν πααπάν πααμέν καθώς και ν οφικών και άλλν σχέσεν σην ελική οφική καάσαση ης λίμνης, αναδεικνύουν η χησιμόηα όχι μόνο ης μονελοποίησης ης ίδια ης λίμνης, αλλά και η μονελοποίηση ης σύνδεσης ης Σελίδα 40 από 98
δ λίμνης με ο υδάινο πειβάλλον ης, επιφανειακό, υπόγειο και αμοσφαιικό, μέσ ν υποουίνν που καθοίζουν ο υδαικό ισοζύγιο. Η σύζευξη δηλαδή ου PLake σε α ευύεο ενιαίο πλαίσιο ποσοίσης ν υδαικών σχέσεν σε επίπεδο λεκάνης αποοής, όπς ο ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ, αποελεί κίσιμο βήμα σην ολισική ανιμεώπιση ης διαχείισης υδάν, σε ανίθεση με ην μέχι πόσφαα καακεμαισμη ανιμεώπιση ης διαχείισης ου νεού που οδηγούσε σε επιμέους ασυμφνίες και ανιφάσεις, ενώ αδυναούσε να αναδείξει, με άμεσες και απλές για ους ενδιαφεόμενους σχέσεις ή απλούς δείκες, ις άηκα συνδεδεμες άσεις αλληλεξάησης ν υδολογικών και οικολογικών φαινν. Ως δεδα εισόδου σο μονέλο ελήφθησαν: Χαακηισικά ης λίμνης (Μέσο βάθος, Επιφάνεια, Ιζήμαα), πειεκικόηα ξηού βάους [%], πειεκικόηα σε ογανικά [% ξηού βάους], πειεκικόηα ιλύος [%], εισοές νεού και θεπικών, Υδαυλική παοχή [mm/d] ή χόνος πααμονής [d], Υπόγειες διαφυγές ή υπόγεια οφοδόηση [mm/d], Εξεική φόιση P, N και Si [g/m2/d], Παοχή μάζας, Ηλιακή ακινοβολία, Συγκενώσεις P και Ν σο ανώεο σώμα ιζημάν σον πυθμα, Έναση αλιείας [d-1], Πιθανά διαχειισικά μέα όπς βιοδιαχείιση, βυθοκόηση και καθαισμός καλάμν. Ως έξοδοι ποκύπουν οι συγκενώσεις ή βιάζες όλν ν μεαβληών σε οποιοδήποε επιθυμηό χονικό διάσημα. Κάποιες σημανικές έξοδοι είναι: Ολικός φώσφοος, Ολικό άζο, Χλοφύλλη-α, Διαφάνεια νεού. Η βαθμονόμηση ου μονέλου έγινε για ο έος 2012 με α ανίσοιχα δεδα εισόδου. Για μία σειά δοκιμών και με διάφοες ιμές πααμέν υπολογίζοναι από α αποελέσμαα ης ποσοίσης ου έους 2012 κι από ις μεήσεις ου βάθους Secchi και χλοφύλλης-α οι διαφοές πααηημν-υπολογισμν ιμών. Το μονέλο γενικόεα φαίνεαι να αδυναεί να ακολουθήσει ις ονες διακυμάνσεις ν πααηημν ιμών, παουσιάζονας μία πιο αλή καανή. Αυό οφείλεαι μεαξύ άλλν σο γεγονός όι οι πααηημες ιμές αποελούν σιγμιαίες υχαίες μεήσεις μέσα σον εκάσοε μήνα, ενώ οι ποσοιμες ιμές αποελούν μέσες μηνιαίες ιμές ν με βήμα ημέας- ποσοιμν ιμών. Συνεπώς ο μονέλο μποεί να αδυναεί να δώσει χήσιμη σημειακή-μηνιαία πληοφοία, σόσο μποεί να δώσει χήσιμες πληοφοίες για ην εποχιακή κι πολύ πεισσόεο πολυεή εικόνα ου λιμναίου οικοσυσήμαος όσον αφοά σον ευοφισμό. Τα αποελέσμαα ης πιλοικής ποσοίσης ης λίμνης Κάλας για έξιμο ου ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ για ην πεναεία 2005-2009, παουσιάζοναι σε μοφή διαγαμμάν ν μεγεθών ς πος ο χόνο ποσοίσης σε ημέες. Η ποσοίση αφοά σε υποθεική πλήη λειουγία ου αμιευήα για ην πεναεία, γεγονός που δεν αναποκίνεαι σην παγμαικόηα. Αυό ανικαοπίζεαι και σην οφική καάσαση που παουσιάζεαι, καθόι ο αμιευήας σε πλήη λειουγία διαηεί σχεδόν διπλάσια σάθμη ης συνήθους πααηημης, ενώ ο χόνος ανανέσης ου νεού είναι επίσης χαμηλός σε ανίθεση με ον παγμαικό που είναι θεηικά άπειος αφού δεν έχει εθεί ακόμη σε λειουγία ο αδευικό δίκυο. Για ους πααπάν λόγους η οφική καάσαση ης λίμνης παουσιάζεαι αισθηά καλύεη από ην αναμενόμενη και ην πααηημη ανά α έη που ακολούθησαν. Ωσόσο, ο μονέλο αναδεικνύει εύσοχα ην αναμενόμενη πειοδικόηα ης οφικής καάσασης ης λίμνης, που αποελεί σύνθεση ν πειοδικοήν ης θεμοκασίας ου νεού, ης εξάμισης, ν αποοών και πίσς ν παοχών μάζας ν θεπικών αλάν που σχείζοναι με η γεγική δασηιόηα. Σελίδα 41 από 98
Αξιολόγηση εφαμογής ολοκλημου συσήμαος Η χλοφύλλη-α, ο βάθος Secchi και η καά arlson οφική καάσαση αυξειώνοναι πειοδικά, χίς εήσια αυξηική άση. Και από α ία μεγέθη ποκύπει όι η λίμνη είναι υπεευοφική, ακόμη και για αυό ο υποθεικό ευνοϊκό σενάιο πλήους λειουγίας ου αμιευήα. Ανίσοιχη διακύμανση ακολουθεί και ο διαλυμο οξυγόνο. Τα θεπικά άλαα καθώς και ο ολικός φώσφοος, πέα από ην πειοδικόηα εμφανίζουν και μία αυξηική άση από έος σε έος, γεγονός που σημαίνει όι η λίμνη βίσκεαι σε καάσαση υψηλού κοεσμού και όι μουν υπολειπόμενα θεπικά που πιθανόαα διοχεεύοναι ς ίζημα σον πυθμα με φανεό κίνδυνο, ακόμα κι αν μειθεί η παοχή μάζας θεπικών από ην αποοή και ον Πηνειό, όε να επανακυκλοφοήσουν θεπικά από ον πυθμα. Το φαινόμενο που πειγάφεαι ελευαία αποελεί αν από ους ισχυούς μηχανισμούς υσέησης ης οφικής καάσασης ν λιμνών και πέπει να συνυπολογίζεαι σε όποιο πιθανό σχέδιο αποκαάσασης ης οφικής καάσασης μιας λίμνης. δ Η λίμνη Κάλα έχει αναδειχθεί σο πέασμα ν δεκαειών, και ειδικά από ην εμπειία ης αποξήανσής ης, ς α πολύ σημανικό υδάινο οικοσύσημα, με καθοισική επιοή ση δυναμική ου υδαικού ισοζυγίου, σο μικοκλίμα και ασφαλώς σην οικονία ης ευύεης πειοχής. Η καλή οικολογική καάσαση που συνίθεαι ς συνισαμη ης ποσόηας και ποιόηας ου νεού ης, είναι όχι μόνο ζηούμενο ν υποχεώσεν ης Ελλάδας σην Ευπαϊκή οδηγία- πλαίσιο για καλή καάσαση ν υδάινν πόν ς ο 2015, αλλά επί ης ουσίας είναι ζηούμενο για ην καλυέευση ης καθημεινόηας και ποιόηας ης ζής ν πολιών ης πειοχής. Συγχόνς η διή φύση ου συσήμαος, αυή ης λίμνης και αυή ου αμιευήα επιβάλλουν επιπλέον ην ανάγκη για καανόηση ν μηχανισμών που πειγάφουν η βιολογία, ην οικολογία και ην υδολογία ου. Η μονελοποίηση ου διεγασιών σε α ολοκλημο σύσημα ποσοίσης αναδεικνύει και κάνει καανοηούς αυούς ου μηχανισμούς, ενώ αποελεί α χήσιμο διαχειισικό εγαλείο. Η σύζευξη ν μονέλν λειουγίας και διαχείισης ης ποσόηας και ποιόηας ν αμιευήν, με μονέλα ποσοίσης ης επιφανειακής και υπόγειας υδολογίας και ης ποιόηας ου υπόγειου νεού, είναι εναμονισμη με ην σύγχονη πααδοχή για ολισική θεώηση ν υδαικών πόν, καθώς αναδεικνύει ις σχέσεις εξάησης ν διαφοεικών φάσεν ου ύδαος σε επίπεδο λεκάνης αποοής. Σελίδα 42 από 98
δ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ H κααγαφή και αξινόμηση ν χήσεν γης και ν καλλιεγειών ης λεκάνης αποοής έγινε συγκενώνονας σοιχεία από σχεικούς φοείς αλλά και με επιόπια έευνα σην πειοχή ης Κάλας. Ἐσι συγκενώθηκαν και αναλύθηκαν σοιχεία για όλη η Λεκάνη αποοής ης Κάλας και ο σύνολο ν καλλιεγούμενν εκάσεν υπολογίσηκε σα 863.236 σέμμαα. Σύμφνα με ο ΟΣΔΕ ση συγκεκιμη πειοχή υπάχουν 39 διαφοεικοί κδικοί δηλαδή 39 διαφοεικές καηγοίες καλλιεγειών. Ση συγκεκιμη πειοχή υπάχουν 42 διαφοεικά δημοικά διαμείσμαα. ΜΕ βάση α σοιχεία αυά δημιουγήθηκε βάση δεδν ν καλλιεγειών που υπάχουν σην πειοχή ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας. Σο Σχήμα 5.1 παουσιάζεαι η ποσοσιαία καανή καλλιεγειών ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. Σελίδα 43 από 98
Σχήμα 0.1: Ποσοσιαία καανή καλλιεγειών ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας δ Εκός ης κααγαφής και αξινόμησης ης γης με βάση ο Ολοκλημο Σύσημα Διαχείισης Εκμεαλλεύσεν (ΟΣΔΕ) εναλλακικά έγινε επίσης και δουφοική απεικόνιση χήσεν γης. Για ο σκοπό αυό έγινε χήση δουφοικών εικόνν από ον ισόοπο USGS GLOBAL Visualization enter EROS. Οι εικόνες που ποέχοναι από αυή η βάση δεδν υπόκειναι σε μια συγκεκιμη επεξεγασία. Καά η διάκεια ου έγου αλλά και μελλονικά ποβλέπεαι η εκ νέου επεξεγασία εικόνν Landsat με ην πααπάν μεθοδολογία κι ς εκ ούου η παακολούθηση και αναθεώηση ν χήσεν γης που ποκύπουν. Έσι, η διαδικασία επαναλαμβάνεαι και μεά ον εμπλουισμό ης λίμνης Κάλας ο 2012 με αποέλεσμα η δημιουγία ου παακά χάη χήσεν γης με βάση ην εικόνα Landsat 5 TM ης 15ης Ιουλίου 2012 (Σχήμα 5.2). Σχήμα 0.2: Χάης χήσεν γης λεκάνης αποοής λίμνης Κάλας 2012. Μεθοδολογικό πλαίσιο και εγαλείο εκίμησης αναγκών σε νεό ανά χήση Ασική χήση Τα ποσοσά ης μηνιαίας καανάλσης ς πος ην εήσια καανάλση (Πίνακας 5.1) ελήφθησαν από ποηγούμενη μελέη που αφοούσε σην πειοχή ης πόλης ου Βόλου [15]. Πίνακας 0-1: Μηνιαία διακύμανση ζήησης νεού (%) σην ευύεη πειοχή ου Βόλου Οκ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μα Απ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ 8 5 5 5 5 6 8 10 12 13 13 10 Σελίδα 44 από 98
Κηνοοφική χήση Για ην κααγαφή ν υφισάμενν κηνοοφικών δασηιοήν ανλούναι σοιχεία από ην ΕΣΥΣ. Λαμβάνοναι υπόψη σην πειοχή που καλύπεαι από η λεκάνη αποοής ης Λίμνης Κάλας, α είδη ζών (βοοειδή- ποβαοειδή αίγες χοίοι ιπποειδή κουνέλια - πουλεικά) και με βάση ο πλήθος ους υπολογίζοναι οι υδευικές ανάγκες. Βιηχανική χήση Η εκίμηση ης καανάλσης νεού από βιηχανίες γίνεαι με ον πολλαπλασιασμό ης πααγγής ης κάθε βιηχανίας με ην υπική ειδική καανάλση ης βιηχανίας, η οποία, ης πεισσόεες φοές, έχει μονάδες όγκου νεού ανά μονάδα όγκου πααγόμενου ποϊόνος (π.χ. m3/t ποϊόνος). Οι ιμές ειδικής καανάλσης επηεάζοναι από ις μεθόδους πααγγής και ανακύκλσης νεού, όπου αυό είναι δυναό. Γεγική χήση Για ην εκίμηση ν αναγκών σε νεό ν καλλιεγειών ης λεκάνης αποοής ης Κάλας χησιμοποιήθηκαν α ακόλουθα: δ Εκάσεις καλλιεγειών με βάση δεδα ν γεγικών συνεαιισμών (Πααδοέο 3.1). Κλιμαικά δεδα για υπολογισμό εξαμισοδιαπνοής και ενεγού βοχόπσης από ον μεεολογικό σαθμό ου Αγοκήμαος ου Πανεπισημίου Θεσσαλίας σο Βελεσίνο. Το λογισμικό rwat ου FAO, έκδοση 8.0 για ον υπολογισμό ν αναγκών σε νεό (μέθοδοι υπολογισμού: εξαμισοδιαπνοή καλλιέγειας: Penman-Monteith, ενεγός βοχόπση: USDA) Φυικοί συνελεσές Kc, και καλλιεγηικές πείοδοι από ο FAO, paper 56 [16], αλλά όπου υπήχαν διαθέσιμα σοιχεία χησιμοποιήθηκαν συνελεσές που αφοούν ις Ελληνικές συνθήκες [17]. Εκίμηση υδαικών αναγκών και παγμαικής εξαμισοδιαπνοής με χήση ης ηλεπισκόπησης. Υπολογισμός αδευικών αναγκών καλλιεγειών Το λογισμικό ROPWAT χησιμοποιήθηκε για ην εκίμηση υδαικών απαιήσεν για ις κυιόεες καλλιέγειες ης λεκάνης αποοής ης Λίμνης Κάλας. Ο υπολογισμός βασίσηκε χησιμοποιώνας αν εναλλακικό όπο εκίμησης ν φυικών συνελεσών για κάθε καλλιέγεια. Αυό έγινε χησιμοποιώνας α αποελέσμαα ου μονέλου METRI και λαμβάνονας ον μέσο όο για κάθε ιμή ου φυικού συνελεσή ανά καλλιέγεια και ανά ζώνη. Τα δεδα ν φυικών συνελεσών εισάγοναι σο ROPWAT και επιπλέον χησιμοποιούναι ημεήσια μεεολογικά δεδα ης πειοχής για ο έος 2007 ανί για κλιμαικά όπς είναι η default επιλογή ου μονέλου. Τα αποελέσμαα δε δίνουν θεαμαικές διαφοές μεαξύ ν ζνών, με εξαίεση η νόια, η οποία ίσς να οφείλεαι ση μοφολογία ου εδάφους. Σελίδα 45 από 98
Πίνακας 0-2: Συνολικές υδαικές απαιήσεις ανά καλλιέγεια ανά πειοχή Υδαικές απαιήσεις (mm) Νέο Δίκυο Βόειο Κενικό Νόιο επιφανειακό Πηνειού Υπόγειο Υπόγειο Υπόγειο Δίκυο 504,1 426,3 501,3 403,6 478,9 445,9 495,6 407 580,2 557,8 499,5 393,4 496 351,3 478,1 394,8 484,4 351,7 402,9 457,9 Τιμές αναφοάς 508,72 426,6 475,48 411,34 553,3 638,0 552,6 360,5 δ Βαμβάκι Ζαχαόευλα Καλαμπόκι Μηδική Μ.Ο. Σχήμα 0.3: Υδαικές απαιήσεις καλλιεγειών ανά ζώνη. Εφαμογή μεθοδολογικού πλαισίου και εγαλείν εκίμησης αναγκών σε νεό ση λεκάνη αποοής ης Κάλας-Εκίμηση υδαικού ισοζυγίου ης λίμνης Κάλας Υφισάμενο Εκμεαλλεύσιμο Υδαικό Δυναμικό Ο Ταμιευήας ης Κάλας Σην υδολογική λεκάνη ης λίμνης Κάλας υπάχουν και λειουγούν, ή είναι υπό καασκευή και παάδοση, α μεγάλα έγα αμίευσης νεού (αμιευήας Κάλας) καθώς και α έγα αμίευσης (μικοί αμιευήες και λιμνοδεξαμενές). Ση λεκάνη ης Κάλας υφίσαναι δύο δίκυα άδευσης, ην χήση ν οποίν έχουν ο ΤΟΕΒ Πηνειού και ο ΤΟΕΒ Κάλας (Σχήμα 5.4). Το βασικό δίκυο ου ΤΟΕΒ Πηνειού εξυπηεεί μια έκαση 154000 σεμμάν, μέσ ν αμιευήν άδευσης, κααλαμβάνονας ο βοειοδυικό μήμα ης λεκάνης. Πηγή οφοδοσίας ν αμιευήν αποελεί ο Πηνειός σε μεγάλο ποσοσό και σε μικόεο Σελίδα 46 από 98
δ ποσοσό α υπόγεια ύδαα, με ις επιφανειακές αποοές. Τόσο ο επιφανειακό νεό, όσο και ο υπόγειο ποέχοναι από η λεκάνη αποοής ου Πηνειού και όχι ης Κάλας. Σχήμα 0.4: Εξυπηεούμενες εκάσεις από ους ΤΟΕΒ Πηνειού και Κάλας Με βάση ο σχήμα που ποάθηκε και μελεήθηκε, σκοπός ν έγν επαναδημιουγίας ης λίμνης Κάλας είναι η αποκαάσαση ης οικολογικής ισοοπίας ης πειοχής ης λίμνης Κάλας. Δευεεύονες σόχους ου έγου αποελούν, η ανιπλημμυική ποσασία ης ευύεης πειοχής και η αποκαάσαση ν, υποβαθμισμν σήμεα, συνθηκών ου υπόγειου υδοφόου οίζονα ν παά ην Κάλα πειοχών με αυόχονη εξασφάλιση επακών ποσοήν νεού από γεήσεις για ην ύδευση ου Βόλου. Το έγο επαναδημιουγίας ης λίμνης Κάλας αφοά η δημιουγία μιας μεγάλης υγοοπικής έκασης (λίμνης πειβαλλόμενης από ζώνες ειδικής διαχείισης) και πειλαμβάνει συνοπικά : Τη δημιουγία εχνηής λίμνης, μέσου βάθους 4,5 μ., έκασης 38000 σ., σο χαμηλόεο μήμα ης άλλοε λίμνης Κάλας, οφοδοούμενης από ις αποοές ν πέιξ λεκανών και από α χειμεινά νεά ου Πηνειού. Καασκευή συλλεκήν με ους οποίους επιυγχάνεαι η οφοδοσία ης λίμνης με νεά ν πέιξ οεινών λεκανών και η ανιπλημμυική ποσασία ν πεδινών. Σελίδα 47 από 98
δ Ανλιοσάσια για ην άνληση ν όμβιν νεών ν χαμηλών πειοχών γύ από η λίμνη με σόχο ην πεαιέ οφοδοσία ης λίμνης και ην ανιπλημμυική ποσασία ν πειοχών αυών. Έγα υδοδόησης ης λίμνης από χειμεινά νεά ου Πηνειού, με ανλιοσάσιο ανύψσης ου νεού από α αναχώμαα ανιπλημμυικής ποσασίας ου ποαμού. Έγα βελισοποίησης ν λειουγιών ης λίμνης ς υγοβιόοπου όπς καθοίζοναι σους εγκεκιμους Πειβαλλονικούς Όους ου έγου. Έγα υποδών οικοουισικής ανάπυξης. Έγα οεινής υδονίας για ην ανάσχεση ν επιφανειακών διαβώσεν ν οεινών πέιξ ης λίμνης λεκανών. Δημιουγία φυικών οικοσυσημάν σην εξεική πλευά ου δυικού αναχώμαος και σο πειμεικό όιο ν αναολικών και νόιν ακών ης λίμνης. Έγα μεαφοάς νεού από η λίμνη σις γεινιάζουσες πεδινές πειοχές με σκοπό αφ' ενός ην αξιοποίησή ου για άδευση υποκαθισώνας ις ανλήσεις από ον υπόγειο υδοφοέα, αφ' εέου ην ανανέση ν υδάν ης λίμνης. Αδευικά δίκυα σις γύ από η λίμνη πειοχές συνολικής έκασης πείπου 92500 σ., που σήμεα αδεύοναι ς επί ο πλείσον με υπόγεια νεά. Έγα ενίσχυσης ης ύδευσης ης μείζονος πειοχής Βόλου από α εξοικονούμενα νεά ου υπόγειου υδοφοέα. Σο χάη ου Σχήμαος 5.5 παουσιάζοναι α έγα ανασύσασης ης λίμνης Κάλας. Σχήμα 0.5: Έγα ανασύσασης ης λίμνης Κάλας Σελίδα 48 από 98
Ποσοίση ης λειουγίας ου αμιευήα ης Κάλας δ Το μηνιαίο μονέλο ποσοίσης ου αμιευήα βασίσηκε σο νογάφημα ου αμιευήα (Σχήμα 5.5) και σις αχές λειουγίας ου. Σο Σχήμα 5.6 παουσιάζοναι οι μηνιαίες ιμές ου όγκου ου αμιευήα για η διαχειισική πείοδο, όπς εκιμήθηκε από ο UTHRL και α μηνιαία ύψη βοχόπσης ης λεκάνης. Σχήμα 5.5: Γαφήμαα μηνιαίν ιμών ου όγκου νεού ου αμιευήα και ης βοχόπσης για η διαχειισική πείοδο 2012-2044 Σχήμα 0.6: Εήσιες ιμές εισοών και εκοών ου αμιευήα για η διαχειισική πείοδο 2012-2044 Σελίδα 49 από 98
δ Εκμεαλλεύσιμο υδαικό δυναμικό Σχήμα 0.7: Ποσοσά μέσν εήσιν: α) Εισοών και β) Εκοών ου αμιευήα για η διαχειισική πείοδο 2012-2044 Το εκμεαλλεύσιμο υδαικό δυναμικό διακίνεαι σε επιφανειακό και υπόγειο. Ο μεγάλος αμιευήες που ελήφθη υπόψη σην καάιση ου επιφανειακού υδαικού δυναμικού είναι ο αμιευήας ης Κάλας. Ο αμιευήας ου Παναγιώικου βίσκεαι σην παάκια πειοχή ης Μαγνησίας και δεν επηεάζει ο υδαικό ισοζύγιο ης υδολογικής λεκάνης ης Κάλας και για αυό δεν λήφθηκε υπόψη. Ο μηνιαίος εκμεαλλεύσιμος όγκος επιφανειακού νεού ανισοιχεί σις δυναές απολήψεις από ους αμιευήες και ις λιμνοδεξαμενές, όπς αυός ποκύπει από ις ποσοιώσεις ου μονέλου UTHRL για μηδενικές ανλήσεις. Το εήσιο υδαικό ισοζύγιο ου αμιευήα παουσιάζεαι σον Πίνακα 5-3 όπς ποέκυψαν από ην ποσοίση ης μηνιαίας λειουγίας ου αμιευήα ης Κάλας για ην πείοδο 19602009 και για μηδενικές ανλήσεις (χίς ζήηση νεού για άδευση και ύδευση) και μέγιση εήσια μεαφοά νεού από ον Πηνειό ποαμό ίση με 100 hm3. Έσι ο συνολικό διαθέσιμο επιφανειακό νεό από ον αμιευήα εκιμάαι ς ο ελικός μέσος μηνιαίος διαθέσιμος όγκος μείον ις υπεχειλίσεις ου αμιευήα και ισούαι με 136,25 hm3. Άα ο μηνιαίος διαθέσιμος εκμεαλλεύσιμος όγκος νεού ου αμιευήα ης Κάλας είναι 136,25 hm3 57,01 hm3 (ο όγκος ης καώαης σάθμης) = 79,24 hm3. Σελίδα 50 από 98
Πίνακας 0-3: Εήσιο υδαικό ισοζύγιο αμιευήα σε hm3 Όγκος (hm3) Μέγεθος Μέση εήσια επιφανειακή αποοή 67,01 Εήσια εισοή από Πηνειό ποαμό 80,00 Μέση εήσια βοχόπση σον αμιευήα 15,54 Μέσες εήσιες εισοές σον αμιευήα 162,55 Μέση εήσια εξάμιση από ον αμιευήα 27,90 Υπόγειες διαφυγές ου αμιευήα 18,00 Μέση εήσια υπεχείλιση αμιευήα 114,42 0 Εήσιες ανλήσεις για άδευση 160,32 Μέσες εήσιες εκοές ου αμιευήα δ Το εκμεαλλεύσιμο υπόγειο υδαικό δυναμικό ανισοιχεί ση φυσική επαναπλήση ν υδοφο και έχει υπολογισθεί από ο υδολογικό μονέλο UTHBAL και από ο μονέλο υπόγειας υδολογίας. Έσι οι συνολικοί ανανεώσιμοι και διαθέσιμοι υδαικοί πόοι από ο υπόγειο νεό υπολογίσηκαν ίσοι με 107,7 hm3 για ην λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας για ην πείοδο 1960-2009. Το συνολικό εήσιο ανανεώσιμο και διαθέσιμο υδαικό δυναμικό ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας αναλύεαι σον Πίνακα 5-4 για ην υφισάμενη καάσαση ου έους 2007 (χίς η λειουγία ου αμιευήα) και η μελλονική καάσαση με η λειουγία ου αμιευήα. Πίνακας 0-4: Εήσιο ανανεώσιμο και εκμεαλλεύσιμο υδαικό δυναμικό λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας για υφισάμενη και μελλονική καάσαση σε hm3 Υδαικό Δυναμικό Α) Υφισάμενη καάσαση Επιφανειακό Υδαικό Δυναμικό (μικοί αμιευήες + εισοή από Πηνειό από ΤΟΕΒ Πηνειού για άδευση) Υπόγειο υδαικό δυναμικό Συνολικό υδαικό δυναμικό Β) Μελλονική καάσαση Εκμεαλλεύσιμος όγκος αμιευήα Επιφανειακό Υδαικό Δυναμικό (μικοί αμιευήες + εισοή από Πηνειό από ΤΟΕΒ Πηνειού για άδευση) Υπόγειο υδαικό δυναμικό Υπόγειο υδαικό δυναμικό από αμιευήα Συνολικό επιφανειακό υδαικό δυναμικό Συνολικό υπόγειο υδαικό δυναμικό Συνολικό υδαικό δυναμικό Όγκος (hm3) 111,2 107,7 218,9 79,2 111,2 107,7 18,0 190,4 125,7 316,1 Σελίδα 51 από 98
Συνολικές απαιήσεις σε νεό Ο Πίνακας 5-5 παουσιάζει η μηνιαία και εήσια καανή ης ζήησης σε hm3 για κάθε χήση νεού σην λεκάνη αποοής ης Κάλας και ο Σχήμα 5.7 παουσιάζει ην ποσοσιαία καανή ης εήσιας ζήησης νεού σην υδολογική λεκάνη. Από α σοιχεία ου Πίνακα 215 ποκύπει όι η εήσια ζήηση νεού ση λεκάνη ης Κάλας ανέχεαι σε 343,51 hm3, ο 94,3% ης εήσιας ζήησης νεού είναι για γεγική χήση και η μηνιαία καανή ης ζήησης ακολουθεί ην καανή ης γεγικής χήσης. Πίνακας 0-5: Υδαικές απαιήσεις ανά χήση νεού σε hm3 Βιηχανική Χήση, 4.31% 4,58 3,81 5,36 7,59 10,06 16,00 36,79 44,66 53,47 73,32 59,48 28,39 343,51 δ Κηνοοφική Χήση, 0.42% Τουισική Χήση, 0.00% Ασική Χήση, 0.98% Σύνολο Βιηχανική Κηνοοφική Τουισική Χήση Χήση Χήση 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 1,23 0,12 0,00 14,79 1,43 0,00 Ασική Χήση 0,27 0,17 0,17 0,17 0,17 0,20 0,27 0,34 0,40 0,44 0,44 0,34 3,36 Οκ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μα Απ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Έος Γεγική Χήση 2,96 2,29 3,84 6,07 8,54 14,45 35,17 42,97 51,71 71,53 57,70 26,70 323,93 Γεγική Χήση Ασική Χήση Βιηχανική Χήση Κηνοοφική Χήση Τουισική Χήση Γεγική Χήση, 94.30% Σχήμα 0.8: Ποσοσιαία καανή εήσιν υδαικών απαιήσεν ανά χήση νεού Σελίδα 52 από 98
Διαχειισικά Σενάια Υδαικών Απαιήσεν Διαχειισικά σενάια σην λεκάνη αποοής Κάλας δ Τία σενάια που σχείζοναι με η εφαμογή μεθόδν διαχείισης ης ζήησης σις αγοικές χήσεις αναλύθηκαν για ις ανάγκες ου έγου «ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ» για ην υπάχουσα καάσαση και η μελλονική καάσαση που είναι η λειουγία ου αμιευήα και ο νέο αδευικό δίκυο ου ΤΟΕΒ Κάλας. Τα ία διαχειισικά σενάια αποελούν υποθεικά σενάια αλλαγής ου όπου άδευσης ν καλλιεγειών, αναδιάθσης ν καλλιεγειών και μείσης ν απλειών σα αδευικά δίκυα. Συμπεασμαικά, α σενάια που αναλύοναι ση συνέχεια είναι δύο βασικά επιχειησιακά σενάια και ία υποθεικά διαχειισικά σενάια. Συνολικά αναλύοναι οκώ (8) σενάια συνδυάζονας κάθε α βασικό/επιχειησιακό σενάια με α από α ία διαχειισικά ς ακολούθς: 1) Βασικό σενάιο χίς η λειουγία ου αμιευήα ης Κάλας και ου μελλονικού δικύου άδευσης (υφισάμενη καάσαση Σενάιο 1) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 1α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 1β) γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 1γ αναδιάθσης καλλιεγειών) 2) Βασικό σενάιο με λειουγία ου αμιευήα και ου μελλονικού δικύου άδευσης (μελλονική καάσαση Σενάιο 2) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 2α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 2β) γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 2γ αναδιάθσης καλλιεγειών) Σε όλα α σενάια η ζήηση νεού για γεγική χήση μεαβάλλεαι ενώ οι υπόλοιπες χήσεις νεού θεούναι σαθεές όπς υπολογίσηκαν σο ποηγούμενο κεφάλαιο και δεν λαμβάνοναι υπόψη σο υδαικό ισοζύγιο αφού αποελούν ο 5,7% ης συνολικής ζήησης νεού για ο Βασικό Σενάιο 1 και θεούναι όι ικανοποιούναι πλής από ο διαθέσιμο και ανανεώσιμο υδαικό δυναμικό. Σενάιο 1: Υφισάμενη καάσαση Το Σενάιο 1 πειγάφει ην υφισάμενη καάσαση. Η υφισάμενη καάσαση ου Σεναίου 1 αναλύεαι σην επόμενη παάγαφο σε συνδυασμό με ο πώο διαχειισικό σενάιο ης ζήησης νεού ης γεγικής χήσης. Σελίδα 53 από 98
Σενάιο 1α : Υφισάμενη καάσαση και μείση απλειών αδευικών καναλιών δ Αναφοικά με ο σενάιο μείσης ν απλειών αυό μποεί να επιευχθεί με ον καθαισμό και ην σσή συνήηση ν καναλιών ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού αλλά και ν ιδιικών γεήσεν. Η ανάπυξη ου σεναίου αυού έγινε με ην χήση υψηλόεου συνελεσή αποδοικόηας μεαφοάς ίσο με 0,75 ανί για 0,4 που χησιμοποιήθηκε σο βασικό σενάιο για ο επιφανειακό δίκυο και 0,9 ανί για 0,8 για ο υπόγειο δίκυο. Το γεγονός αυό οδήγησε σε σαφώς μειμες υδαικές απαιήσεις. Είναι χαακηισική η μείση ν υδαικών απαιήσεν σε όλες ις ζώνες σε ακεά μεγάλο ποσοσό για ο Σενάιο 1α όπς φαίνοναι σον Πίνακα 5-8. Επίσης είναι ξεκάθαη η μείση ν υδαικών απαιήσεν συνολικά σην λεκάνη αποοής. Μείζονος σημασίας είναι η μείση ν υδαικών απαιήσεν σην ζώνη άδευσης ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού δεδου όι η μεγαλύεη μεαβολή ης αποδοικόηας διανής και μεαφοάς παγμαοποιήθηκε σε αυή ην ζώνη (από 0,4 σε 0,75) ενώ σις ζώνες ου υπόγειου υδοφοέα η μεαβολή ήαν ηπιόεη (από 0,8 σε 0,9). Έσι για ο Σενάιο 1α οι συνολικές υδαικές απαιήσεις είναι 245,42 hm3 εκ ν οποίν ο 78% που ανισοιχεί σε 190,77 hm3 καλύπεαι από ον υπόγειο υδοφοέα και ο 22% που ανισοιχεί σε 54,66 hm3 καλύπεαι από ον Πηνειό ποαμό μέσ ου δικύου ου T.O.E.Β Πηνειού. Σχήμα 0.9: Μηνιαίες και εήσιες υδαικές απαιήσεις σε hm3 ης λεκάνης αποοής Κάλας για ο Σενάιο 1α Ακολουθεί η ανάλυση ν υπολοίπν σεναίν, δηλαδή: Σενάιο 1β : Υφισάμενη καάσαση και αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 1γ : Υφισάμενη καάσαση και αναδιάθση καλλιεγειών Σενάιο 2: Μελλονική καάσαση Σενάιο 2α : Μελλονική καάσαση και μείση απλειών αδευικών καναλιών Σενάιο 2β : Μελλονική καάσαση και αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 2γ : Μελλονική καάσαση και αναδιάθση καλλιεγειών Σελίδα 54 από 98
Σχολιασμός Σεναίν δ Με βάση α αποελέσμαα ν επιχειησιακών (Σενάιο 1 και Σενάιο 2) και διαχειισικών σεναίν (μείση απλειών αδευικών καναλιών (α), αλλαγή μεθόδν άδευσης (β) και αναδιάθσης καλλιεγειών (γ)) ο σενάιο επέκασης ν θεμοκηπιακών καλλιεγειών εμφανίζεαι να έχει σχεδόν διπλάσιες ανάγκες σε νεό σε σχέση με α επιχειησιακά σενάια ης υφισάμενης και ης μελλονικής καάσασης. Οι εαινές καλλιέγειες σον ανοιχό αγό γίνοναι συνήθς καά ην πείοδο Μάιος Οκώβιος και οι μεγαλύεες ανάγκες σε νεό και άδευση εμφανίζοναι καά ην πείοδο Ιουνίου Αυγούσου. Καά ην υπόλοιπη πείοδο οι ανάγκες σε άδευση είε είναι μικές είε καλύποναι από ις βοχοπώσεις. Οι ανάγκες σε νεό μιας καλλιέγειας βαμβακιού για ην πειοχή ης Θεσσαλίας υπολογίζοναι να είναι από 600-800 mm ανά έος. Από αυές ις ανάγκες και ανάλογα με ην πειοχή, μποεί να καλύποναι από ις βοχοπώσεις από 100-200 mm ενώ α υπόλοιπα πέπει να δίνοναι μέσ ης άδευσης. Ανίσοιχες πείπου είναι και οι ανάγκες μιας υπαίθιας καλλιέγειας άας η οποία καλλιεγείαι για ην ίδια πείοδο. Όπς όμς έχει ήδη αναφεθεί πααπάν ο δείκης αποελεσμαικόηα χήσης ου νεού σις θεμοκηπιακές καλλιέγειες είναι αισθηά μεγαλύεος σε σχέση με ις καλλιέγειες ου ανοιχού αγού (μποεί να γίνει και 4 φοές μεγαλύεος). Έσι μία θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας αποδίδει 4-5 φοές πεισσόεη πααγγή από όι μια ανίσοιχη υπαίθια καλλιέγεια και έσι καθώς η αποελεσμαικόηα χήσης νεού (κιλά πααγγής ανά λίο νεού που κααναλώθηκε) είναι πολύ μεγαλύεη σο θεμοκήπιο σε σχέση με ον ανοιχό αγό. Υδαικό Ισοζύγιο Λεκάνης Αποοής Λίμνης Κάλας Σην παάγαφο αυή εκιμάαι ο μέσο μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για ην πείοδο ν υδολογικών εών 1967-1968 ές 2008-2009 με ον υπολογισμό ης διαφοάς μεαξύ ν συνολικά διαθέσιμν υδαικών πόν και ης συνολικής ζήησης νεού ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. Η ζήηση νεού υπολογίσηκε για ο έος 2007. Για ην ακιβέσεη εκίμηση ου υδαικού ισοζυγίου σην παούσα μελέη λήφθηκαν υπόψη α διαχειισικά και επιχειησιακά σενάια ης γεγικής ζήησης. Το υδαικό ισοζύγιο παουσιάζεαι για α δύο βασικά επιχειησιακά σενάια και α ία υποθεικά διαχειισικά σενάια. Συνολικά παουσιάζοναι οκώ (8) υδαικά ισοζύγια ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας συνδυάζονας κάθε α βασικό/επιχειησιακό σενάια με α από α ία διαχειισικά ς ακολούθς: 1) Βασικό σενάιο χίς η λειουγία ου αμιευήα ης Κάλας και ου μελλονικού δικύου άδευσης (υφισάμενη καάσαση Σενάιο 1) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 1α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 1β) γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 1γ αναδιάθσης καλλιεγειών) 2) Βασικό σενάιο με λειουγία ου αμιευήα και ου μελλονικού δικύου άδευσης (μελλονική καάσαση Σενάιο 2) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 2α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 2β) Σελίδα 55 από 98
γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 2γ αναδιάθσης καλλιεγειών) Πίνακας 0-6: Εήσιο υδαικό ισοζύγιο ου σαισικά μέσου υδολογικού έους σε hm3 Συνολική ζήηση νεού Υφισάμενη Καάσαση 218,9 343,5 218,9 265,0 218,9 328,0 218,9 653,4 Μελλονική Καάσαση 272,1 342,1 268,2 263,7 266,7 322,9 317,5 651,8 Σενάιο 1 Σενάιο 1α Σενάιο 1β Σενάιο 1γ -124,6-46,1-109,1-434,5-70,0 4,43-56,2-334,3 δ Σενάιο 2 Σενάιο 2α Σενάιο 2β Σενάιο 2γ Υδαικό Ισοζύγιο Χησιμοποιούμενο υδαικό δυναμικό Σενάιο Το Σχήμα 5.10 παουσιάζει ο μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για ο επιχειησιακό Σενάιο 1 και α ία εναλλακικά διαχειισικά σενάια ης υφισάμενης καάσασης για ο σαισικά μέσο υδολογικό έος που αποδεικνύει όι ο Σενάιο 1α είναι ο πιο αποελεσμαικό για ην ανιμεώπιση ν ελλειμμάν ου υδαικού ισοζυγίου. Για ην ανιμεώπιση ν μεγάλν ελλειμμάν ου υδαικού ισοζυγίου για ο επιχειησιακό Σενάιο 1 ης υφισάμενης καάσασης ποείνεαι η λύση ης άνλησης μεγαλύεης ποσόηας νεού σύμφνα με ην παοχή σχεδιασμού ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού. Σε αυή ην πείπση ο ανανεώσιμο και εκμεαλλεύσιμο εήσιο υδαικό δυναμικό ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας ανέχεαι σα 211,2 (από ΤΟΕΒ+επιφανειακό) + 107,7 ( από ον υπόγειο υδοφοέα) = 318,9 hm3 και μποεί να χησιμοποιηθεί για η μεική κάλυψη ν υδαικών αναγκών ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας. 40 Σενάιο 1β Σενάιο 1γ Υδαικό Ισοζύγιο (hm3 ) 20 Σενάιο 1α Σενάιο 1: Υφισάμενη Καάσαση 0-20 -40-60 -80-100 Οκ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μα Απ Μάιος Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Σχήμα 0.10: Μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για ο Σενάιο 1 ης υφισάμενης καάσασης και α ία διαχειισικά σενάια για ο μέσο υδολογικό έος Σελίδα 56 από 98
Εκίμηση Ποιοικής Καάσασης ν Υδαικών Πόν Σο Κεφάλαιο αυό ης εχνικής έκθεσης εκιμάαι η κααλληλόηα ν επιφανειακών, κυίς, και ν υπόγειν υδαικών πόν ης Θεσσαλίας για χήση ους, κυίς, σην ύδευση, σην άδευση καλλιεγειών αλλά και για πειβαλλονικούς σκοπούς χησιμοποιώνας α αποελέσμαα ης ανάλυσης ν ποιοικών και ποσοικών χαακηισικών ν επιφανειακών και υπόγειν υδαικών πόν. Ασική χήση Τα βασικά ποσοικά όια για ο πόσιμο νεό μποούν να συνοψισούν σα εξής: α) ον αιθμό και ο είδος ν βακηίν που πειέχει, β) α φυσικά (θολόηα, χώμα, οσμή) και α χημικά ου χαακηισικά (ουσίες και άλαα). Επιφανειακά νεά δ Με βάση α σοιχεία νεό σον αμιευήα είναι καάλληλο για ασική χήση μόνο με επεξεγασία (αφαίεση TDS) αφού οι ιμές ης ηλεκικής αγγιμόηας είναι μεγαλύεες από ο όιο ν 400 μs/cm. Τα αποελέσμαα αυά είναι σε συμφνία με παλιόεες μελέες ανάλυσης ης ηλεκικής αγγιμόηας ν επιφανειακών νεών ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας [20,21,28]. Υπόγεια νεά Από ις ιμές ν ποιοικών πααμέν διαπισώνεαι όι σις πεισσόεες γεήσεις ου Νού Μαγνησίας, όπου έχουν γίνει δειγμαοληψίες και αναλύσεις ης ποιόηας ου υπόγειου νεού, ο νεό είναι κακής ποιόηας και ακαάλληλο για οποιαδήποε χήση και ιδιαίεα για ασική χήση. Το πόβλημα είναι ιδιαίεα σοβαό σην πειοχή ου Βόλου και ης Κάλας, όπου υπάχει σοβαό πόβλημα υφαλμύσης ου υπόγειου νεού. Γεγική Χήση Αδεύσεις Επιφανειακά νεά Α) Ποβλήμαα αλαόηας Από α αναλυθα ποιοικά χαακηισικά ν επιφανειακών νεών ν υδαοευμάν, η παάμεος ποσδιοισμού ης αλαόηας που έχει μεηθεί σα δείγμαα είναι η αγγιμόηα (Ew). Τα σαισικά χαακηισικά ν μεήσεν σον κύιο σαθμό ποιόηας ν επιφανειακών νεών ου Πηνειού ποαμού έχουν παουσιασθεί. Σύμφνα, λοιπόν, με α αποελέσμαα ν μεήσεν σε η αγγιμόηα ου νεού πααμει, ην πλειονόηα ου χόνου σε ιμές μικόεες ν 700 μs/cm. Από ην ανάλυση ου αδευικού δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού και αμιευήα ης λίμνης Κάλας ση λεκάνη αποοής ποκύπει όι ο νεό ου αμιευήα και ο νεό ου αδευικού δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού παουσιάζει υψηλό κίνδυνο αλαόηας όαν χησιμοποιείαι για άδευση. Β) Ποβλήμαα διηθηικόηας Σελίδα 57 από 98
Ο έλεγχος για ύπαξη κινδύνου μείσης ης διηθηικόηας ου εδάφους από η ποιόηα ου νεού άδευσης, ποϋποθέει ην αυόχονη μέηση και ανάλυση ης αγγιμόηας και ου SAR. Σον σαθμό που έχουν γίνει ποιοικές μεήσεις επιφανειακών οι ιμές ν πααμέν ης αγγιμόηας και ου SAR σχεδιάσηκαν πάν σο ίδιο διάγαμμα χόνου. Σύμφνα με α πααπάν η συνεχής χήση ου νεού ν υδαοευμάν ου Πηνειού για άδευση μποεί να ποκαλέσει ποοδευικά ποβλήμαα διηθηικόηας. Γ) Ποβλήμαα οξικόηας Ελέγχονας ις ιμές ν συγκενώσεν ου χλίου και ου ναίου σο σαθμό μέησης ου Πηνειού ποαμού ποκύπει όι οι συγκενώσεις ου χλίου και ου ναίου είναι μικόεες από α ανώαα όια. Έσι, χήση ου νεού ου Πηνειού ποαμού για άδευση δεν δημιουγεί ποβλήμαα οξικόηας όσο σις ίζες ν φυών όσο και από ποσόφηση σα φύλλα. Ελέγχονας ις ιμές ν συγκενώσεν ου χλίου και ου ναίου σο αδευικό δίκυο ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού από παλιόεες μελέες [20, 29] ποκύπει όι σην πειοχή ης Κάλας υπάχει πόβλημα οξικόηας όσο σις ίζες ν φυών όσο και από ποσόφηση σα φύλλα γιαί παουσιάζοναι πειπώσεις με υψηλές συγκενώσεις χλίου και ναίου που υπεβαίνουν α 500 mg/l και 200 mg/l, ανίσοιχα [28, 29]. δ Δ) Ειδικά ποβλήμαα Ελέγχονας ις ιμές ου ph και ν συγκενώσεν ν νιικών, ν διανθακικών και ου αμμνίου ποκύπει όι ο σημανικόεο πόβλημα ποέχεαι από ις πολύ υψηλές συγκενώσεις ν διανθακικών αλάν που η μέση συγκσή ους υπεβαίνει α 250 mg/l. Υπόγεια Νεά A) Ποβλήμαα αλαόηας Βάση ν αποελεσμάν ν μεήσεν η ηλεκική αγγιμόηα ου νεού σην πλειονόηα ου χόνου κινείαι σε επίπεδα μικόεα ν 700 μs/cm. Τα υπόγεια ύδαα, σο μεγαλύεο μέος ης πειοχής μελέης είναι καάλληλα για άδευση εκός από ο Νόιο μήμα ης λεκάνης αποοής που ανήκει σην καηγοία ΙΙΙ. Β) Ποβλήμαα διηθηικόηας Όπς αναφέεαι και σα επιφανειακά νεά ο έλεγχος για ύπαξη κινδύνου μείσης ης διηθηικόηας ου εδάφους από η ποιόηα ου νεού άδευσης, ποϋποθέει ην αυόχονη μέηση και ανάλυση ης αγγιμόηας και ου SAR. Οι ιμές ου δείκη SAR σε συνδυασμό με ην ηλεκική αγγιμόηα δείχνουν όι υπάχει υψηλός κίνδυνος διηθηικόηας ση Νόια πειοχή ης λεκάνης αποοής. Γ) Ποβλήμαα οξικόηας Ελέγχονας ις ιμές ν συγκενώσεν ου χλίου και ου ναίου συμπεαίνεαι όι σην πειοχή ης Κάλας υπάχει σοβαό πόβλημα οξικόηας όσο σις ίζες ν φυών όσο και από ην ποσόφηση σα φύλλα από ψεκασμό γιαί παουσιάζουν υψηλές συγκενώσεις χλίου και ναίου που υπεβαίνουν α 200 mg/l και 500 mg/l σε κάποιες γεήσειςαπό α αποελέσμαα ποκύπει όι η χήση ου υπογείου νεού για άδευση δεν δημιουγεί ποβλήμαα οξικόηας όσο σις ίζες ν φυών όσο και από ποσόφηση σα φύλλα ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας. Σελίδα 58 από 98
Δ) Ειδικά ποβλήμαα Ελέγχονας ις ιμές ου ph και ν συγκενώσεν ν ιόνν ναίου, χλίου, θεϊκών και αμμνίου ποκύπει όι ο σημανικόεο πόβλημα ποέχεαι από ις πολύ υψηλές συγκενώσεις ν νιικών και χλίου με μέγισες συγκενώσεις α 136 mg/l και α 3829 mg/l, ανίσοιχα. Βιηχανική Χήση Επιφανειακά ύδαα δ Σα ύδαα ν αποσαγγισικών άφν ης πώην λίμνης Κάλας η συγκση ου φθοίου κυμάνθηκε από 0,4 mg/l μέχι 6 mg/l, για ο έος 1999. Για ο έος 2000, η ελάχιση ιμή ης συγκσης ου φθοίου σα ύδαα αυά ήαν 0,1 mg/l ενώ η μέγιση ήαν 1,13 mg/l. Επιπλέον, σ α δείγμα ύδαος (15/2/1999) η ιμή συγκσης ου φθοίου ήαν υψηλόεη από ην ιμή ου 1,5 mg/l. Σα ύδαα ης βιηχανικής ζώνης η συγκση ου φθοίου κυμάνθηκε από 0,3 mg/l μέχι 6,6 mg/l, για ο έος 1999. Για ο έος 2000, η ελάχιση ιμή ης συγκσης ου φθοίου σα ύδαα ήαν 1 mg/l ενώ η μέγιση ιμή ήαν 5,1 mg/l. Οι ιμές ν συγκενώσεν ου φθοίου σα δείγμαα εδάφους ήαν λίαν υψηλές. Ο Augoustis et al. [28] εκίμησε ην ποιόηα ν επιφανειακών νεών ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας μεαξύ αυών ις συγκενώσεις a, Na, Mg και K σε 12 πειοχές ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας. Επιπλέον σην ίδια μελέη παγμαοποιήθηκαν μεήσεις βα μεάλλν (Χαλκού, Μόλυβδου, Νικελίου και Καδμίου), οι συγκενώσεις ν οποίν βέθηκαν ακεά πιο κά από α επιεπόμενα όια ης Ευπαϊκής Ένσης και σις 11 πειοχές ης λεκάνης αποοής ης λίμνης Κάλας. Υπόγεια Ύδαα Σην καηγοία ν σημειακών πηγών ενάσσοναι οι ανεξέλεγκες χμαεές, σαθμοί επεξεγασίας λυμάν, βιηχανίες, βιοεχνίες, κηνοοφικές μονάδες, ασικά λύμαα, φεάια κλπ. Σην νόια πλευά ης υπό μελέης πειοχής έγιναν δειγμαοληψίες ν υπόγειν νεών για ο έος 2004 και με βάση χημικών αναλύσεν βέθηκαν α αποελέσμαα, α οποία παουσιάζοναι σον Πίνακα 5-19 ου Πααδοέου 3.3. Διαήηση Υδόβιας Ζής Πειβάλλονος Η διαήηση ης υδόβιας ζής σε υδάινους αποδέκες εξαάαι από ην ποσόηα και α ποιοικά χαακηισικά ου νεού αλλά και από ο είδος ης υδόβιας ζής. Η παοχή ου νεού σε ποάμια καθοίζει σε α βαθμό και η θεμοκασία ου νεού αλλά και ις διεγασίες οξυγόνσης ου νεού. Για η Θεσσαλία σο πλαίσιο ης Σαηγικής ΜΠΕ ου Σχεδίου Διαχείισης ης Λεκάνης Αποοής Ποαμού Θεσσαλίας καθοίσθηκε όι για ην επίευξη ης αειφοικής εκμεάλλευσης ου Πηνειού ποαμού επιβάλλει ς μέγισο αποδεκό ποσοσό απόληψης επιφανειακής οής για ην θεινή πείοδο να είναι μικόεο ή ίσο με ο 50 % ης διαθέσιμης οής. Εφόσον η συνολική φυσικοποιημη αποοή για ην πείοδο Ιουνίου Σεπεμβίου καάνη ν σημείν υδοληψίας ου Τ.Ο.Ε.Β. Πηνειού έχει οισεί σε 9,4 m3/s με βάση ην ΜΠΕ για ο φάγμα Γυώνης για η διαήηση ης υδόβιας ζής σο κυίς υδαόευμα ου Πηνειού η παοχή θα πέπει να διαηείαι σε α ελάχισο επίπεδο 9,4 m3/s για ην πείοδο Μαΐου-Οκβίου. Σελίδα 59 από 98
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Μονέλα σαισικού κααβιβασμού και εκίμησης κλιμαικής αλλαγής δ Ο σαισικός κααβιβασμός κλίμακας πειλαμβάνει ην ανάπυξη ποσοικών σχέσεν ανάμεσα σε μεγάλης κλίμακας αμοσφαιικές εξαημες μεαβληές πόγνσης (predictors) και οπικές επιφανειακές ανεξάηες μεαβληές πόγνσης (predictands). Οι πιο κοινές μέθοδοι είναι α) ης αξινόμησης ου καιού β) α μονέλα συμμεαβολήςσυσχέισης και γ) Οι δημιουγοί καιού (weather generators). Σην πειοχή μελέης χησιμοποιήθηκαν μηνιαία δεδα βοχόπσης από βοχεικούς σαθμούς καανεμημους ση λεκάνη και ήαν διαθέσιμα για ην πείοδο από ον Οκώβιο ου 1980 ς ο Σεπέμβιο ου 2000. Ειδικόεα χησιμοποιήθηκαν για ο υδαικό διαμέισμα Θεσσαλίας 64 σαθμοί υεόπσης και 19 μεεολογικοί σαθμοί. Το πώο βήμα ήαν ο ποσδιοισμός ου μέσου υψέου ης λεκάνης αποοής ης Κάλας. Μεά ον έλεγχο, ην ογενοποίηση και η συμπλήση ν βοχεικών δεδν ν σαθμών ης κάθε λεκάνης αποοής, η μέση επιφανειακή βοχόπση μποεί να υπολογισεί με πολύγνα Thiessen. Βέβαια η μέθοδος για να είναι πεισσόεη ανιποσπευική αποφασίσηκε να οποποιηθεί με ην χήση ης βοχοβαθμίδας για να καασεί δυναή αναγγή σο μέσο υψόμεο ης λεκάνης. Για ην αναγγή μηνιαίν ιμών θεμοκασίας ν σαθμών που ήαν διαθέσιμοι χησιμοποιήθηκε η μέθοδος ης θεμοβαθμίδας. Τέλος, με ην εφαμογή ν γνσών σχέσεν Thornthwaite υπολογίσηκε η μέση μηνιαία δυνηική εξαμισοδιαπνοή ης λεκάνης αποοής Κάλας. Τα βασικά σάδια ης διαδικασίας για ην εκίμηση ης κλιμαικής αλλαγής ήαν η ανάλυση συσχέισης μεαξύ ν υποψήφιν μεαβληών πόγνσης (predictors), η πολλαπλή γαμμική παλινδόμηση με βήμαα (stepwise multiple linear regression) και η σοχασική ποσοίση ν υπολοίπν βοχόπσης και θεμοκασίας. Το σάδιο επιλογής ν καάλληλν μεαβληών είναι ίσς ο σημανικόεο σε μια μεθοδολογία σαισικού κααβιβασμού κλίμακας γιαί η επιλογή καθοίζει σε μεγάλο βαθμό ον χαακήα ου κααβιβασμου σεναίου. Η διαδικασία είναι ιδιαίεα πείπλοκη και σηίζεαι ση σαισική ανάλυση όσο ν ανεξάην μεαβληών όσο και ης εξαημης μεαβληής, που σην παούσα μελέη είναι η βοχόπση και η θεμοκασία. Το πώο βήμα ήαν η ανάλυση συσχέισης ν υποψήφιν ανεξάην μεαβληών με η βοχόπση ης λεκάνης αποοής Κάλας. Ση συνέχεια εφαμόσηκε η μέθοδος ης πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης με βήμαα. Η μέθοδος καέληξε σο όι οι μεαβληές που έχουν ην μεγαλύεη βαύηα για η βοχόπση ήαν η εξεχόμενη μεγάλου μήκους κύμαος οή από ην κουφή ης αμόσφαιας (Toa outgoing longwave flux) Rlut (w/m2) και η επιφανειακή αναολική πίεση πος α κά (Surface downward eastward stress) Tauu (Pa) ενώ ποσέθηκαν δώδεκα ψευδεαβληές (dummies) για να δοθεί έμφαση σον κάθε μήνα και η εξαημη μεαβληή (βοχόπση) κίθηκε σκόπιμο να μεααπεί λογαιθμικά αφού αυό ενίσχυε σημανικά ην αξιοπισία ου μονέλου. Εκίμηση μελλονικών σεναίν μεεολογικών πααμέν Τα μονέλα πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης που αναπύχθηκαν χησιμοποιήθηκαν για να υπολογισούν οι ιμές βοχόπσης και θεμοκασίας ση λεκάνη αποοής ης λίμνης Κάλας (Σχήμα 6.1) και για ην χονοσειά 1980-2000. Είναι σαφές όι α μονέλα πολλαπλής Σελίδα 60 από 98
γαμμικής παλινδόμησης που επιλέχθηκαν για ην ποσοίση ης ισοικής πειόδου 1980-2000 αποδίδουν σε ικανοποιηικό βαθμό για ην πείπση ης βοχόπσης και ακόμα καλύεα για ην πείπση ης θεμοκασίας.. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για η δημιουγία μελλονικών σεναίν έχει ήδη χησιμοποιηθεί για κααβιβασμό κλίμακας δεδν από GM σε α φανίο [30]. Τα μονέλα έχουν ποφανώς α σφάλμα σην εκίμηση βοχόπσης και θεμοκασίας, σε σχέση πάνοε με ις πααηημες ιμές. Η παγμαική ιμή ου σφάλμαος αυού ονάσηκε υπόλοιπο (residual) και ο συμβολισμός που αποδόθηκε ήαν Pres,watershed για ην βοχόπση και Τres,watershed για ην θεμοκασία. (β) δ (α) Σχήμα 0.1: α)ψηφιακό μονέλο εδάφους (DEM) λεκάνης αποοής λίμνης Κάλας β) Εφαμογή μεθόδου Thiessen για ην πειοχή μελέης Η διαδικασία μποεί να πειγαφεί συνοπικά ς εξής : από α μονέλα πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης υπολογίσηκε η μέση ιμή ης βοχόπσης και ης θεμοκασίας σην λεκάνη αποοής (Σχήμα 6.2), δηλαδή α Pwatershed και Τwatershed για όλη ην πείοδο 19802000. Τα υπόλοιπα βοχόπσης και θεμοκασίας που απουν από α γενικά μονέλα πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης (Multiple Linear Regression), ποκύπουν από ις σχέσεις : Pres,watershed Pwatershed PMLR,watershed Tres,watershed Tres,watershed TMLR,watershed (6.1) Σελίδα 61 από 98
(β) (α) Λεκάνη αποοής Κάλας Λεκάνη αποοής Κάλας 300 Πααηημ η μέση επιφαν ειακή θεμοκασία Πααηημ η μέση επιφαν ειακή βοχ όπση Κααβιβασμ η μέση επιφαν ειακή θεμοκασία από ο παγκόσμιο κλιμαικό μον έλο GM3 30 Κααβιβασμ η μέση επιφαν ειακή βοχ όπση από ο παγκόσμιο κλιμαικό μον έλο GM3 25 200 20 θεμοκασία ( ο) Βοχόπση (mm) 250 150 100 50 15 10 5 Έος Οκ-99 Οκ-98 Οκ-97 Οκ-96 Οκ-95 Οκ-94 Οκ-93 Οκ-92 Οκ-91 Οκ-90 Οκ-89 Οκ-88 Οκ-87 Οκ-86 Οκ-85 Οκ-84 Οκ-83 Οκ-82 Οκ-80 Οκ-81 0 Οκ-99 Οκ-98 Οκ-97 Οκ-96 Οκ-95 Οκ-94 Οκ-93 Οκ-92 Οκ-91 Οκ-90 Οκ-89 Οκ-88 Οκ-87 Οκ-86 Οκ-85 Οκ-84 Οκ-83 Οκ-82 Οκ-81 Οκ-80 0 Έος Σχήμα 0.2: α) Σύγκιση ισοικής και ποσοιμης επιφανειακής βοχόπσης από ο μονέλο πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης β) Σύγκιση ισοικής και ποσοιμης επιφανειακής βοχόπσης από ο μονέλο πολλαπλής γαμμικής παλινδόμησης δ Το ζηούμενο λοιπόν ήαν να βεθεί ας όπος για ην ποσοίση ν ιμών ν υπολοίπν Preswatershed και Tres,watershed. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε έχει εφαμοσεί σε μέση επιφανειακή βοχόπση λεκάνης και σηίζεαι ση σοχασική ποσοίση ν υπολοίπν με ην χήση σοχασικών μονέλν χονοσειών. Ειδικόεα χησιμοποιήθηκε ο 1ης άξης αυοπαλίνδο μονέλο πολλών μεαβληών (first order autoregressive multivariate model) για ις εήσιες ιμές: (6.2) X t AX t 1 B t και η οποποιημη μέθοδος μημάν επιμεισμού (modified method of fragments) για ις μηνιαίες ιμές : 2 3 2 3 ykj 1 yij 1 xkj xij βi = i j s yj (6.3) j =1 sx j 1 H μέθοδος βασίζεαι σον υπολογισμό ης βοχόπσης και θεμοκασίας ης λεκάνης αποοής και σην πόσθεση ν σοχασικά ποσοιμν υπολοίπν ση χονοσειά που ποέκυψε από ην πολλαπλή γαμμική παλινδόμηση. Έσι λοιπόν η διαδικασία που ακολουθήθηκε πειγάφεαι καλύεα από ις παακά σχέσεις : και ' ' Twatershed TMLR Tres, watershed (6.4) ' ' Pwatershed PMLR Pres, watershed ' ' Όπου Pwatershed και Twatershed η βοχόπση και η θεμοκασία σην υπό μελέη λεκάνη αποοής μεά ην πόσθεση ν σοχασικά ποσοιμν υπολοίπν. Η μέθοδος εφαμόσηκε για α ία κλιμαικά σενάια ου μονέλου γενικής κυκλοφοίας GM3 (Σχήμα 6.3) που έχουν αναφεθεί και είναι α Α1Β, Β1 και Α2 και για ις χονικές πειόδους 2030-2050 και 2080-2100. Σελίδα 62 από 98
Σχήμα 0.3: Η χονική εξέλιξη ν συγκενώσεν διοξειδίου ου άνθακα και μέσα παγκόσμια φοία θειούχν αεοζόλ σε κλίμακα μέχι ο 2000 όπς πειγάφοναι σα πειάμαα ου 20ου αιώνα ου IP (20M3M, μβ), SRES B1 (μπλε), SRES A1B (πάσινο) και SRES A2 (κόκκινο) (α) δ Με ον όπο αυό δημιουγήθηκαν συνθεικές χονοσειές βοχόπσης και θεμοκασίας για α ία σενάια και ση συνέχεια ποσέθηκαν α ποσοιμα υπόλοιπα. Έσι δημιουγήθηκαν α ελικά συνθεικά σενάια βοχόπσης και θεμοκασίας για α ία κλιμαικά σενάια και ις δύο μελλονικές χονικές πειόδους. Τέλος οι συνθεικές χονοσειές εξαμισοδιαπνοής δημιουγήθηκαν από ην εφαμογή ης μεθόδου Thornthwaite σις συνθεικές χονοσειές θεμοκασίας. (β) Σχήμα 0.4: Ισοική και σαισικά κααβιβασμη βοχόπση και θεμοκασία για α) ην πεδινή ζώνη ης λεκάνης αποοής ης Κάλας β) ην υψηλή ζώνη ης λεκάνης αποοής Κάλας Η εφαμογή ης μεθόδου σαισικού κααβιβασμού κλίμακας για ις μελλονικές πειόδους 2030-2050 και 2080-2100 έδειξε μικές σχεικά μεαβολές σε σχέση με ην ισοική Σελίδα 63 από 98
δ πείοδο. Αναφοικά με ην πεδινή ζώνη ης λεκάνης αποοής ης Κάλας (Σχήμα 6.4α) η μέση εήσια βοχόπση για ην ισοική πείοδο 1980-2000 είναι 466,78 mm και εκείνεαι από μία ελάχιση ιμή 345,90 mm σε μια μέγιση 616,00 mm. Τα σενάια κλιμαικής αλλαγής ποβάλλουν για η βαχυπόθεση πείοδο 2030-2050 μικές μεαβολές σην βοχόπση. Η μέση εήσια βοχόπση για ο σενάιο SRES B1 ποβλέπεαι να αυξηθεί καά 0,7% ενώ για α σενάια SRES A1B και SRESA2 πιθανόαα θα μειθεί καά 1,1% και 2,5%, ανίσοιχα. Από ην άλλη για η μακοπόθεσμη μελλονική πείοδο 2080-2100 οι μεαβολές ση βοχόπση είναι πεισσόεο εμφανείς. Η μέση εήσια βοχόπση ποβλέπεαι να μειθεί και σα ία κλιμαικά σενάια από 1,28% (SRES B1) ς 5,59% (SRES A2). Η μέση εήσια θεμοκασία ης πεδινής ζώνης ης λεκάνης αποοής ης Κάλας (Σχήμα 6.4β) καά ην ισοική πείοδο 1980-2000 ήαν 14,93 o, με εύος από 12,73 o ς 17,18 o. Όσον αφοά σα κλιμαικά σενάια, για ο σενάιο SRES B1 αυξάνεαι καά 1,00% ενώ για ο SRES A1B 1,49% και για ο SRES A2 1,39% για ην πείοδο 2030-2050. Παόμοιες ήπιες μεαβολές πααηούναι και για η μακοπόθεσμη πείοδο (αύξηση καά 1,96%, 3,00% και 4,10% για α σενάια SRES B1, A1B and A2, ανίσοιχα). Ανάλογα είναι α αποελέσμαα ης μεθόδου για ην βοχόπση και η θεμοκασία ης οεινής ζώνης ης λεκάνης αποοής ης Κάλας. Οι 100 σοχασικές χονοσειές επιφανειακής βοχόπσης και θεμοκασίας, καθώς και η εξαμισοδιαπνοή η οποία υπολογίσηκε από ις χονοσειές ης θεμοκασίας, χησιμοποιήθηκαν για ην εφαμογή ου συσήμαος ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ. Εκίμηση μελλονικών γεγικών υδαικών αναγκών και συνολικών υδαικών απαιήσεν ης λεκάνης αποοής Όπς παουσιάσηκε σην ενόηα εγασίας 3 η λεκάνη αποοής ης Κάλας χίσηκε σε επιμέους ζώνες για μεγαλύεη ακίβεια και χική ολοκλήση ν αποελεσμάν (Σχήμα 6.5), σις οποίες υπολογίσηκαν διαφοεικές μηνιαίες υδαικές απαιήσεις σε χιλιοσά. Είναι σαφές όι σην πειοχή λειουγεί ο δίκυο ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού ο οποίο καλύπει ην ζήηση ν εκάσεν που παουσιάζοναι σην ενόηα εγασίας 3. Με η βοήθεια ου γεγαφικού συσήμαος πληοφοιών υπολογίσηκαν οι μηνιαίες απαιήσεις ν καλλιεγειών σε χιλιοσά σο μήμα αυό ης λεκάνης αποοής (Σχήμα 6.6) για α ία κλιμαικά σενάια και ις δύο μελλονικές πειόδους. Είναι ποφανές όι οι υδαικές απαιήσεις ν καλλιεγειών σην αδευική ζώνη ου δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού ακολουθούν ην ίδια λογική με α κλιμαικά σενάια μεεολογικών πααμέν. Έσι πααηείαι μια ήπια αύξηση ν υδαικών απαιήσεν, για όλους ους μήνες ου έους καά ην πείοδο 2030-2050 και για α ία κλιμαικά σενάια, με ενονόεο ο SRESA2. H αύξηση αυή είναι μεγαλύεη καά ην πείοδο 2080-2100. Όπς αναφέθηκε η λεκάνη αποοής διαιέθηκε σε (6) έξι ζώνες άδευσης και υπολογίσηκαν ξεχισά οι μηνιαίες υδαικές απαιήσεις ν καλλιεγειών σε χιλιοσά. Εκός από η ζώνη ν εκάσεν που εξυπηεούναι από ο δίκυο ου Τ.Ο.Ε.Β και από ις εκάσεις που αδεύοναι από ον υπόγειο υδοφοέα ης Κάλας, απουν οι ζώνες που θεηικά αδεύοναι από ον υπόγειο υδοφοέα επίσης. Δηλαδή η βόεια ζώνη, η νόια, η οεινή και η αδευική ζώνη ου νέου δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β Κάλας, ν οποίν οι υδαικές απαιήσεις παουσιάζοναι σην ενόηα εγασίας 4. Τα αποελέσμαα όλν ν αδευικών ζνών ακολουθούν ην ίδια καανή. Σελίδα 64 από 98
δ Σχήμα 0.5: Αδευικές ζώνες λεκάνης αποοής Κάλας (β) (δ) (γ) (α) Σχήμα 0.6: Μηνιαίες υδαικές απαιήσεις καλλιεγειών σην αδευική ζώνη ου δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού για α) Ισοική πείοδο β) SRES A2 2030-2050 γ) SRESA1B 2030-2050 δ) SRESB1 2030-2050 Σελίδα 65 από 98
(β) (γ) (δ) (α) δ Σχήμα 0.7: Μηνιαίες υδαικές απαιήσεις καλλιεγειών σην αδευική ζώνη ου δικύου ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού για α) Ισοική πείοδο β) SRES A2 2080-2100 γ) SRESA1B 2080-2100 δ) SRESB1 2080-2100 Ο συνιπικά μεγαλύεος χήσης νεού ση Κάλα, και άα βασικόεος παάγονας ης υδαικής κίσης σο διαμέισμα, είναι όπς έδειξαν και α υδαικά ισοζύγια, η άδευση. Σον έα αυό η διαχείιση ης ζήησης έχει να ποσφέει πολύιμες υπηεσίες και να ποείνει άμεσες, φιλικές σο πειβάλλον, σχεικά οικονικές και λειουγικές λύσεις. Τία σενάια που σχείζοναι με η εφαμογή μεθόδν διαχείισης ης ζήησης σις αγοικές χήσεις αναλύθηκαν για ις ανάγκες ου έγου «ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ» για ην υπάχουσα καάσαση και η μελλονική καάσαση που είναι η λειουγία ου αμιευήα και ο νέο αδευικό δίκυο ου ΤΟΕΒ Κάλας. Τα ία διαχειισικά σενάια αποελούν υποθεικά σενάια αλλαγής ου όπου άδευσης ν καλλιεγειών, αναδιάθσης ν καλλιεγειών και μείσης ν απλειών σα αδευικά δίκυα. Τα σενάια που διεευνήθηκαν για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες βασίζοναι σα δύο βασικά επιχειησιακά και α ία υποθεικά διαχειισικά σενάια α οποία αναπύχθηκαν διεξοδικά σην ενόηα εγασίας 3. Συνολικά αναλύοναι είκοσι έσσεα (24) σενάια κλιμαικής αλλαγής δηλαδή ία σενάια κλιμαικής αλλαγής για κάθε α διαχειισικό και επιχειησιακό σενάιο. Υπενθυμίζεαι όι για κάθε κλιμαικό σενάιο διεευνήθηκαν δύο πείοδοι (2030-2050 & 2080-2100). Ειδικόεα εξεάσηκαν α κοιννικοοικονικά σενάια SRESB1, SRESA1B και SRESA2 για ις παακά σαηγικές διαχείισης νεού: 1) Βασικό σενάιο χίς η λειουγία ου αμιευήα ης Κάλας και ου μελλονικού δικύου άδευσης (υφισάμενη καάσαση Σενάιο 1) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 1α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 1β) γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 1γ αναδιάθσης καλλιεγειών) 2) Βασικό σενάιο με λειουγία ου αμιευήα και ου μελλονικού δικύου άδευσης (μελλονική καάσαση Σενάιο 2) α) Μείση ν απλειών ν καναλιών (Σενάιο 2α) β) Αλλαγή ν μεθόδν άδευσης (Σενάιο 2β) Σελίδα 66 από 98
γ) Ανικαάσαση καλλιέγειας βαμβακιού με θεμοκηπιακή καλλιέγεια άας (Σενάιο 2γ αναδιάθσης καλλιεγειών) Υπενθυμίζεαι επίσης όι σα οκώ (8) διαχειισικά σενάια έχουν ποσδιοισεί οι συνολικές υδαικές απαιήσεις σην ενόηα εγασίας 3 που αναφέοναι σην παγμαική καάσαση όπου διαπισώθηκε όι η γεγική χήση νεού αποελεί ο 94,3% ης συνολικής ζήησης νεού σην υδολογική λεκάνη ης Κάλας. Σε όλα α σενάια η ζήηση νεού για γεγική χήση μεαβάλλεαι ενώ οι υπόλοιπες χήσεις νεού θεούναι σαθεές και θεούναι όι ικανοποιούναι πλής από ο διαθέσιμο και ανανεώσιμο υδαικό δυναμικό όπς υπολογίσηκαν σην ενόηα εγασίας 3. Καά συνέπεια υπολογίσηκαν και οι συνολικές υδαικές απαιήσεις ης λεκάνης αποοής ης Κάλας για μελλονικές συνθήκες. SRES B1 2030-2050 SRES A1B 2030-2050 SRES A2 2030-2050 323.9 327.2 328.8 328.4 245.4 247.9 249.1 308.4 311.5 633.9 635.8 322.5 324.9 244.2 245.9 Σενάιο 2: Μελλονική καάσαση 303.3 632.2 SRES A1B 2080-2100 SRES A2 2080-2100 330.3 333.8 337.5 250.2 252.9 255.7 313.0 312.7 314.5 317.8 321.3 636.7 636.5 637.5 639.6 641.7 326.5 326.1 328.0 331.5 335.1 247.1 246.8 248.2 250.8 253.6 305.6 307.1 306.7 308.5 311.8 315.2 633.2 634.1 633.9 635.0 637.0 639.1 Σενάιο 2α: Μελλονική καάσαση και μείση απλειών αδευικών δικύν Σενάιο 2β: Μελλονική καάσαση και αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 2γ: Μελλονική καάσαση και αναδιάθση καλλιεγειών 248.8 δ Σενάιο 1α: Υφισάμενη καάσαση και μείση απλειών αδευικών δικύν Σενάιο 1β: Υφισάμενη καάσαση και αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 1γ: Υφισάμενη καάσαση και αναδιάθση καλλιεγειών Σενάιο 1: Υφισάμενη καάσαση SRES B1 2080-2100 Πείοδος 1980-2000 Πίνακας 0-1: Συνολικές υδαικές απαιήσεις ης λεκάνης αποοής Κάλας σε hm3 Οι συνολικές υδαικές απαιήσεις ης λεκάνης αποοής Κάλας ακολουθούν ην ίδια καανή με α κλιμαικά σενάια. Οι υδαικές απαιήσεις ου σεναίου 1 για ην ισοική πείοδο υπολογίσηκαν σε 323,9 hm3 ενώ για ην μελλονική πείοδο 2030-2050 πιθανόαα να αυξηθούν καά 1% για ο σενάιο SRES B1, 1,5% για ο SRES A1B και 1,4% για ο σενάιο SRES A2. Αυή η αύξηση είναι ακόμη μεγαλύεη για ην μελλονική πείοδο 2080-2100 και υπολογίζεαι σε 2% για ο SRES B1, 3,1% για ο SRES A1B και 4% για ο σενάιο SRES A2. Οι ποβαλλόμενες αυξήσεις για ις μελλονικές υδαικές απαιήσεις ης λεκάνης αποοής ης Κάλας είναι ανίσοιχες και σα οκώ (8) διαχειισικά σενάια (1, 1α,1β, 1γ, 2, 2α, 2β, 2γ). Παά ις ποβαλλόμενες κλιμαικές μεαβολές, η διεεύνηση ν σεναίν 1α, 1β, 2, 2β έδειξε όι η μείση ν απλειών ν καναλιών ή η αλλαγή ν μεθόδν άδευσης μποεί να οδηγήσει σε σημανικά χαμηλόεες υδαικές απαιήσεις. Σε ανίθεση με αυό α σενάια 1γ και 2γ έδειξαν όι οι υδαικές απαιήσεις ης λεκάνης αποοής αυξάνοναι (632,2 hm3 and 633,9 hm3 ανίσοιχα για ην ισοική πείοδο) επειδή η καλλιέγεια θεμοκηπιακής άας απαιεί άδευση καθ όλη η διάκεια ου έους, ακόμα και καά η διάκεια ν χειμεινών μηνών, ενώ η καλλιέγεια βαμβακιού μόνο ην πείοδο Απίλιος-Σεπέμβιος. Πίνακας 0-2: Ποσοσιαίες μεαβολές μελλονικών υδαικών απαιήσεν σε σχέση με ην ισοική πείοδο Σελίδα 67 από 98
Πείοδος 1980-2000 SRES B1 2030-2050 SRES A1B 2030-2050 SRES A2 2030-2050 SRES B1 2080-2100 SRES A1B 2080-2100 SRES A2 2080-2100 (%) Σενάιο 1α: Υφισάμενη καάσαση & μείση απλειών αδευικών δικύν Σενάιο 1β: Υφισάμενη καάσαση & αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 1γ: Υφισάμενη καάσαση & αναδιάθση καλλιεγειών Σενάιο 2: Μελλονική καάσαση 1.0 1.5 1.4 2.0 3.1 4.2 245.4 1.0 1.5 1.4 2.0 3.1 4.2 308.4 1.0 1.5 1.4 2.0 3.1 4.2 633.9 0.3 0.4 0.4 0.6 0.9 1.2 322.5 0.8 1.2 1.1 1.7 2.8 3.9 244.2 0.7 1.2 1.1 1.7 2.7 3.9 303.3 0.8 1.2 1.1 632.2 0.2 0.3 0.3 1.7 2.8 3.9 0.4 0.8 1.1 Σενάιο 2α: Μελλονική καάσαση & μείση απλειών αδευικών δικύν Σενάιο 2β: Μελλονική καάσαση & αλλαγή μεθόδν άδευσης Σενάιο 2γ: Μελλονική καάσαση & αναδιάθση καλλιεγειών 323.9 Σενάιο 1: Υφισάμενη καάσαση δ Εκίμηση μελλονικού υδαικού ισοζυγίου λεκάνης αποοής λίμνης Κάλας H εκίμηση ου μελλονικού ισοζυγίου ης λεκάνης έγινε με ην εφαμογή ν μελλονικών μεεολογικών πααμέν σα μονέλα ου συσήμαος «ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ». Για ην εκίμηση ου μελλονικού επιφανειακού υδαικού δυναμικού εφαμόσηκαν α μονέλα που παουσιάσηκαν ήδη, σο κεφάλαιο 4. Εφαμογή μονέλου επιφανειακής υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Tο μηνιαίο υδολογικό μονέλο UTHBAL χησιμοποιήθηκε για ην ημικαανεμημη μηνιαία ποσοίση ου υδολογικού ισοζυγίου και ην εκίμηση ης καείσδυσης σον υπόγειο υδοφοέα ης πειοχής μελέης. Οι σαισικά κααβιβασμες μελλονικές μεεολογικές παάμεοι (βοχόπση, θεμοκασία και εξαμισοδιαπνοή) χησιμοποιήθηκαν ς δεδα εισόδου για ο υδολογικό μονέλο UTHBAL έσι ώσε να δημιουγηθούν μελλονικά σενάια επιφανειακής αποοής. Ο Πίνακας 6-3 παουσιάζει α αποελέσμαα ου μονέλου UTHBAL για ην ισοική πείοδο 1980-2000 και ις μελλονικές πειόδους (βαχυπόθεσμη 2030-2050 & μακοπόθεσμη 2080-2100) για α ία κοιννικοοικονικά σενάια SRESB1, SRESA1B and SRESA2. Πααηείαι όι υπάχει συμφνία ανάμεσα σα αποελέσμαα ου υδολογικού μονέλου και αυά ου σαισικού κααβιβασμού κλίμακας δεδου όι αναφέθηκε α κύια δεδα εισόδου ου μονέλου είναι οι μεεολογικές παάμεοι. Η μέση εήσια επιφανειακή αποοή καά η διάκεια ης ισοικής πειόδου εκιμήθηκε σα 59.8 mm ενώ για η βαχυπόθεσμη πείοδο 2030-2050 πααηείαι μια αύξηση 4.2% για ο σενάιο SRESB1 scenario, και μείση καά 1,4% και 6,4% για α σενάια SRESA1B και SRESA2 ανίσοιχα. Αναφοικά με ην μακοπόθεσμη πείοδο 2080-2100 οι μεαβολές είναι μεγαλύεες δεδου όι ο σενάιο SRESB1 ποβάλλει μείση καά 2,2%, ο σενάιο SRESA1B καά 10% και ο σενάιο SRESA2 καά 11,8%. Ανίσοιχα η καείσδυση πος ον υπόγειο υδοφοέα για ην βαχυπόθεσμη πείοδο 2030-2050 ποβάλλεαι να αυξηθεί καά 2,5% για ο σενάιο SRESB1 ενώ α σενάια SRESA1B Σελίδα 68 από 98
και SRESA2 ποβάλλουν μείση 0,5% και 3,8% ανίσοιχα. Καά ην μακοπόθεσμη πείοδο 2080-2100 και α ία κλιμαικά σενάια ποβάλλουν μείση ης καείσδυσης πος ον υπόγειο υδοφοέα καά 1%, 6,8% και 8,1% (SRESB1, SRESA1B, και SRESA2 ανίσοιχα). Πίνακας 0-3: Αποελέσμαα υδολογικού μονέλου UTHBAL T ( ) P (mm) PET (mm) AET (mm) Αποοή (mm) Καείσδυση (mm) Ισοική Πείοδος 1960-2009 14.3 570.5 799.8 416.7 64.8 86.5 Ισοική Πείοδος 1980-2000 14.2 552.8 806.4 407.4 59.8 81.4 SRES B1 2030-2050 14.4 556.1 791.3 406.3 62.3 83.4 SRES A1B 2030-2050 14.5 547.4 794.4 403.8 59.0 81.0 SRES A2 2030-2050 14.4 541.1 793.4 403.0 55.9 78.3 SRES B1 2080-2100 14.5 546.8 797.6 404.0 58.5 80.5 SRES A1B 2080-2100 14.7 531.0 805.2 397.6 53.8 75.8 SRES A2 2080-2100 14.9 526.7 813.8 395.7 52.7 74.7 % μέγιση αύξηση ή μείση σε σχέση με πείοδο 1980-2000 4.4-4.7-1.9-2.9 o UTHBAL (Αποελέσμαα) -8.1 δ -11.8 Εφαμογή μονέλου υδαικού ισοζυγίου λίμνης για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Η εκίμηση ου υδαικού ισοζυγίου ου αμιευήα ης λίμνης Κάλας έγινε σε μηνιαία βάση για ις χονικές πειόδους 2030-2050 και 2080-2100 για α ία κλιμαικά σενάια. Σο Σχήμα 6.8 παουσιάζοναι α αποελέσμαα για ον μηνιαίο αποθηκευμο όγκο σον αμιευήα ης Κάλας. (α) Ισοική πείοδος 1980-2000 Σελίδα 69 από 98
(β) SRESA2 2080-2100 Σχήμα 0.8: Μηνιαίος αποθηκευμος όγκος σον αμιευήα για α) Ισοική πείοδο β) SRES A2 2080-2100 δ (α) Ισοική πείοδος 1980-2000 (β) SRESA2 2080-2100 Σχήμα 0.9: Μηνιαίος ανανεώσιμος όγκος σον αμιευήα για α) Ισοική πείοδο β) SRES A2 2080-2100 Σελίδα 70 από 98
Πααηείαι λοιπόν μία μείση σον αποθηκευμο όγκο ου αμιευήα (σε σχέση με ην ισοική πείοδο) για ους πεισσόεους μήνες ου έους για ο σενάιο SRESA2 και για έσσεα υποθεικά διαχειισικά σενάια. Επιπλέον σο Σχήμα 6.9 παουσιάζοναι α αποελέσμαα ου μονέλου UTHRL για ον μηνιαίο ανανεώσιμο όγκο. Επακόλουθα ο μηνιαίος ανανεώσιμος όγκος ου αμιευήα μειώνεαι για όλους μήνες ου έους για ο σενάιο SRESA2 (μακοπόθεσμη πείοδος 2080-2100) σε σχέση με ην ισοική πείοδο (σύγκιση ν εσσάν (4) διαχειισικών σεναίν). Πίνακας 0-4: Αποελέσμαα μονέλου αμιευήα UTHRL 3 Historical SRES B1 SRES A1B period 2030-2050 2030-2050 Μέση εήσια επιφανειακή αποοή 61.13 62.81 60.33 Εήσια εισοή από Πηνειό ποαμό 80.00 80.00 80.00 Μέση εήσια βοχόπση σον αμιευήα 15.09 15.18 14.95 Μέσες εήσιες εισοές σον αμιευήα Μέση εήσια εξάμιση από ον αμιευήα 156.21 157.99 155.28 34.62 34.94 Υπόγειες διαφυγές ου αμιευήα 18.00 SRES A2 Όγκος (hm ) UTHRL (Αποελέσμαα) SRES B1 SRES A1B SRES A2 2030-2050 2080-2100 2080-2100 2080-2100 58.02 54.65 52.84 80.00 80.00 80.00 80.00 14.70 14.82 14.39 14.21 151.48 152.84 149.04 147.05 35.09 35.07 35.23 35.61 36.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 δ 56.77 66.79 67.80 64.86 61.22 62.01 57.64 54.99 Εήσιες ανλήσεις για άδευση 35.18 35.54 35.71 35.67 35.87 36.26 36.65 Μέσες εήσιες εκοές ου αμιευήα 154.60 156.28 153.65 149.96 151.11 147.50 145.64 Σενάιο 2 Μέση εήσια υπεχείλιση αμιευήα α 70.70 71.72 68.82 65.16 66.02 61.67 59.06 Εήσιες ανλήσεις για άδευση 31.27 31.59 31.74 31.71 31.89 32.23 32.58 Μέσες εήσιες εκοές ου αμιευήα 154.60 156.26 153.65 149.94 151.13 147.50 145.64 β Σενάιο 2 Μέση εήσια υπεχείλιση αμιευήα Σενάιο 2 Μέση εήσια υπεχείλιση αμιευήα 73.23 70.34 66.67 67.56 63.21 60.62 29.78 30.08 30.22 30.19 30.36 30.68 31.02 Μέσες εήσιες εκοές ου αμιευήα 154.60 156.25 153.65 149.93 151.14 147.50 145.64 Σενάιο 2 Μέση εήσια υπεχείλιση αμιευήα 21.39 22.61 19.76 8.47 16.78 12.87 10.51 Εήσιες ανλήσεις για άδευση 78.42 78.32 77.97 70.79 79.08 75.69 75.63 Μέσες εήσιες εκοές ου αμιευήα 152.43 153.88 150.82 132.33 149.08 142.16 140.13 72.20 Εήσιες ανλήσεις για άδευση γ Οι διαφοές μεαξύ ν κλιμαικών σεναίν παουσιάζοναι σην ανάλυση ν αποελεσμάν ου εήσιου υδαικού ισοζυγίου ου αμιευήα. Σον Πίνακα 6-4 παουσιάζεαι ο υδαικό ισοζύγιο ου αμιευήα ο οποίο ήαν θεικό καά 1,61 hm3 καά η διάκεια ης ισοικής πειόδου για ο βασικό σενάιο 2 ενώ για ην βαχυπόθεσμη μελλονική πείοδο υπολογίσηκε σε 1,71 hm3 για ο σενάιο SRESB1 σε 1,63 hm3 για ο SRESA1B και 1,52 hm3 για ο SRESA2. Οι μεαβολές ου εήσιου υδαικού ισοζυγίου είναι μεγαλύεες για ην μαοπόθεσμη μελλονική πείοδο. Για όλα α κλιμαικά σενάια Σελίδα 71 από 98
δ (SRESB1, SRESA1B και SRESA2) ο υδαικό ισοζύγιο ήαν θεικό καά 1,73 hm3, 1,54 hm3 and 1,41 hm3. Είναι σαφές όι οι μεαβολές αυές είναι ανίσοιχες και σα υπόλοιπα διαχειισικά σενάια. Η εήσια εισοή σον αμιευήα από ον Πηνειό ποαμό θεήθηκε σαθεή και ίση με 80 hm3 όπς ποβλέπεαι από ις ανίσοιχες μελέες. Η απευθείας βοχόπση σον αμιευήα είναι η μέση επιφανειακή βοχόπση ης πεδινής ζώνης ης λεκάνης αποοής ης Κάλας και ποέκυψε από ον σαισικό κααβιβασμό κλίμακας ν μεεολογικών πααμέν, οπόε είναι φυσιολογικό να μεαβάλλεαι σύμφνα με α χαακηισικά ν κλιμαικών σεναίν. Επίσης η μέση εήσια υπεχείλιση ου αμιευήα μειώνεαι σαδιακά από ο SRESB1 σο SRESA2 ενώ οι εήσιες ανλήσεις για άδευση αυξάνοναι αφού πόκειαι για ις γεγικές υδαικές ανάγκες σις οποίες έγινε αναφοά σε ποηγούμενο κεφάλαιο. Η επιφανειακή αποοή ποέχεαι από ο υδολογικό μονέλο UTHBAL και η διακύμανση ης σε σχέση με α κλιμαικά σενάια έχει αναλυθεί ποηγουμς. Θα πέπει να σημειθεί όι ο σενάιο 2β (αλλαγή μεθόδν άδευσης) παουσιάζει λιγόεες εκοές από ον αμιευήα σε σχέση με ο 2α (μείση απλειών ν καναλιών) διόι σον υπολογισμό ν υδαικών αναγκών ου σεναίου χησιμοποιήθηκε συνελεσής αποδοικόηας εφαμογής που ανισοιχεί σε πολύ καλή συνήηση δικύου δεδου όι πόκειαι για α υποθεικό δίκυο διανής και όχι για υφισάμενο όπς αυό ου Τ.Ο.Ε.Β Πηνειού. Εφαμογή πειβαλλονικού μονέλου λίμνης για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Η ποσοίση ης οικολογικής καάσασης ης λίμνης Κάλας με ο μονέλο ποιόηας νεού ης λίμνης/αμιευήα Κάλας έγινε για ις δύο μελλονικές κλιμαικές πειόδους (2030-2050 & 2080-2100). Η υποουίνα ου συζευγμου πογάμμαος ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ που αφοά σην μονελοποίηση ης ποιόηας νεού και οικολογίας ου αμιευήα ης αναδημιουγημης λίμνης Κάλας βασίζεαι σο μονέλο ποσοίσης ηχών λιμνών PLake [45,46,47,48]. Σα σχήμαα που ακολουθούν παουσιάζοναι α σημανικόεα βιολογικά και χημικά μεγέθη όπς ποκύπουν από ην ποσοίση για ο καθα από α κλιμαικά σενάια σο ελευαίο έος ης ποσοίσης, δηλαδή σο υδολογικό έος 20992100. Σο Σχήμα 6.10 παουσιάζεαι η εήσια διακύμανση ν συγκενώσεν ν αμμνιακών (NH4+), ν νιικών (NO3-) και ν φσφοικών (PO43-) ιόνν καθώς και ου ολικού φσφόου (TP), ανίσοιχα. Πααηούμε όι ενώ α κλιμαικά σενάια SRES A1B και SRES A2 διαφέουν ελάχισα ς πος ις συγκενώσεις ν μεγεθών καά η διάκεια ου ελευαίου έους ης ποσοίσης 2099-2100, ο σενάιο SRES Β1 εμφανίζει χαμηλόεες συγκενώσεις όσο ν ιόνν όσο και ου ολικού φσφόου (ΤP). Το διαλυμο οξυγόνο δεν διαφέει για α ία σενάια. (α) (β) (γ) (δ) Σελίδα 72 από 98
Σχήμα 0.10: Συγκενώσεις α) αμμνιακών ιόνν β) νιικών ιόνν γ) φσφοικών ιόνν δ) ολικού φσφόου για α ία κλιμαικά σενάια σο ελευαίο έος ης ποσοίσης 2099-2100 δ Ειδοποιό διαφοά συνανάμε σο βάθος Secchi (Σχήμα 6.11β), ση συγκση ης χλοφύλλης-α (Σχήμα 6.11γ) και εν έλει σην οφική καάσαση ης λίμνης (Σχήμα 6.11δ) σους θεμούς μήνες ου έους, όπου για ο ηπιόεο σενάιο SRES B1 η οφική καάσαση φαίνεαι να βελιώνεαι σημανικά και η διαύγεια ου νεού (βάθος Secchi) αυξάνεαι σε σχέση με α άλλα δύο σενάια. Η οφική καάσαση πααμει ευοφική σε όλη η διάκεια ου έους και για α ία σενάια. Η κλιμαική αλλαγή παόλο που θα επιφέει μείση ν βοχοπώσεν και αύξηση ης μέσης εήσιας θεμοκασίας, έχει μική επίδαση ση λίμνη σε ποσοικό και ποιοικό επίπεδο ου νεού, εφόσον όλες οι εισοές ης είναι ενεγοποιημες. Δεδης ης μικής επίδασης ν κλιμαικών αλλαγών σην ποιοική καάσαση ης λίμνης, είναι σαφές πς απαιούναι διαχειισικά μέα όπς η μείση ν εισοών ν θεπικών αλάν για να βελιθεί σημανικά η οφική καάσαση ης λίμνης. (β) (α) (γ) (δ) Σελίδα 73 από 98
Σχήμα 0.11: α) Η συγκση διαλυμου οξυγόνου β) βάθος Sechi γ) συγκση χλοφύλλης (α) και δ) ο δείκης ης οφικής καάσασης με βάση η χλοφύλλη-α (TSI) για α ία κλιμαικά σενάια σο ελευαίο έος ης ποσοίσης 2099-2100 Εφαμογή μονέλου υδαυλικής επικοιννίας αμιευήα υπόγειου υδοφοέα (LAK3) μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Η φόιση ου υπόγειου υδοφοέα υπολογίσηκε για ία κλιμαικά σενάια SRESB1, SRESA1B και SRESA2 και για ις δύο μελλονικές πειόδους 2030-2050 και 2080-2100. Σο Σχήμα 6.12 παουσιάζοναι α αποελέσμαα ου μονέλου. (β) δ (α) Σχήμα 0.12: Αποελέσμαα μονέλου LAK3 για α) 2030-2050 β) 2080-2100 Σελίδα 74 από 98
Εφαμογή μονέλου υπόγειας υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Η ποσοίση ου υδοφοέα ης Κάλας για α ία κλιμαικά σενάια (SRESB1, SRESA1B και SRESA2) και ις δύο μελλονικές πειόδους (2030-2050 & 2080-2100), παγμαοποιήθηκε με η χήση ου μαθημαικού κώδικα MODFLOW. Για ις μελλονικές πειόδους μεαβάλλοναι οι εκοές που οφείλοναι κυίς σην άνληση για ην κάλυψη ν αδευικών αναγκών. Επίσης μεαβάλλεαι και η καείσδυση η οποία ποέχεαι από ο υδολογικό μονέλο UTHBAL. Ιδιαίεη μνεία πέπει να γίνει για ην ανεξέλεγκη υπεάνληση ν υπόγειν υδάν, μιας και η λεκάνη είναι αγοική και εξαιίας αυής ης χόνιας καάσασης έχει υποβαθμισεί ποσοικά ο υπόγειος υδοφοέας. Οι μελλονικές αδευικές ανάγκες ν καλλιεγειών υπολογίσθηκαν για όλη η λεκάνη ης Κάλας όπς έχει ήδη αναφεθεί για ις μελλονικές κλιμαικές συνθήκες. Τα αποελέσμαα παουσιάζουν συμφνία με αυά ου σαισικού κααβιβασμού κλίμακας ν μεεολογικών πααμέν αλλά και με αυά ν υπολοίπν μονέλν ου συσήμαος. (β) δ (α) Σχήμα 0.13: Τή ΑΑ υπόγειου υδοφοέα Κάλας για α) 2050 β) 2100 Σελίδα 75 από 98
Η ανάλυση ν δύο ών ΑΑ και ΒΒ (Σχήμα 6.14) για α δύο βασικά διαχειισικά σενάια 1 και 2 (βασικό σενάιο με λειουγία αμιευήα και βασικό σενάιο χίς λειουγία αμιευήα) και α ία κλιμαικά για ις δύο μελλονικές πειόδους δείχνει όι α υδαυλικά ύψη σον υπόγειου υδοφοέα επηεάζοναι και σα ία σενάια κλιμαικής αλλαγής. Ωσόσο διαπισώθηκε όι ο βασικό διαχειισικό σενάιο 2, δηλαδή η αξη λειουγίας ου αμιευήα, βελιώνει σημανικά ην καάσαση ου υπόγειου υδοφοέα. δ (α) (β) Σχήμα 0.14: Τή ΒΒ υπόγειου υδοφοέα Κάλας για α) 2050 β) 2100 Είναι χαακηισική η βελίση ου υδαυλικού ύψους σις δύο ές για ο σενάιο 2 και ο έος 2100 αφού οι ές ενοπίζοναι σε μήμα ου υπόγειου υδοφοέα όπου η άδευση από γεήσεις θα ανικαασαθεί από ο νέο δίκυο ου Τ.Ο.Ε.Β Κάλας. Σελίδα 76 από 98
SRESB1 2080-2100 SRESB1 2030-2050 SRESΑ1B 2030-2050 δ (α) SRESΑ1Β 2080-2100 (β) SRESΑ2 2030-2050 SRESΑ2 2080-2100 (γ) Σχήμα 0.15: Xάες υδαυλικών υψών Σεναίου 1 για α)sresb1 β) SRESA1B γ)sresa2 Επίσης σα Σχήμαα 6.16 και 6.17 παουσιάζεαι η χική καανή ν υδαυλικών υψών (χάες υδαυλικών υψών) για α ία κλιμαικά σενάια και ις δύο μελλονικές πειόδους με βάση α δύο βασικά διαχειισικά σενάια 1 και 2. Σελίδα 77 από 98
SRESB1 2080-2100 SRESB1 2030-2050 (α) SRESΑ1Β 2080-2100 SRESΑ1B 2030-2050 SRESΑ2 2080-2100 SRESΑ2 2030-2050 δ (β) (γ) Σχήμα 0.16: Xάες υδαυλικών υψών Σεναίου 2 για α)sresb1 β) SRESA1B γ)sresa2 Το σενάιο 1 όπς έχει αναφεθεί εξεάζει η λειουγία ου υδοφοέα χίς η λειουγία ου αμιευήα ης Κάλας. Το πόβλημα ης υπεάνλησης ου αμιευήα ης Κάλας επιδεινώνεαι κά από ις μελλονικές κλιμαικές συνθήκες και για α ία κλιμαικά σενάια. Τα υδαυλικά ύψη νεού για ην πείοδο 2030-2050 κυμαίνοναι από -100 ς 60 m ενώ σην πείοδο 2080-2100 μειώνοναι σημανικά φθάνονας σε οισμα μήμαα α -160 m. Tο διαχειισικό σενάιο 2, όπου ο αμιευήας ης Κάλας βίσκεαι σε λειουγία, δείχνει όι η καάσαση ου υδοφοέα βελιώνεαι σημανικά, ειδικά σο ΝΑ μήμα ου, όπου ενοπίζεαι και ο ίδιος ο αμιευήας. Το πόβλημα σο κενικό μήμα ου υδοφοέα (με ον μεγαλύεο αιθμό γεήσεν) είναι εμφανές σην πείοδο 2030-2050 ενώ επιδεινώνεαι σην μακόθεσμη πείοδο 2080-2100. Για ην πείoδο 2030-2050 α υδαυλικά ύψη κυμαίνοναι από -80 ς 60m, ενώ σην πείοδο 2080-2100 μειώνοναι σημανικά Σελίδα 78 από 98
φθάνονας σε οισμα μήμαα α -140 m. Τα σενάια κλιμαικής αλλαγής ακολουθούν ην αναμενόμενη λογική από ο πιο ήπιο σο πιο ονο. Εφαμογή μονέλου ποιόηας υπόγειας υδολογίας για μελλονικές κλιμαικές συνθήκες δ Η μείση ης καείσδυσης ν νιικών σε κλιμαικά σενάια μείσης ης βοχόπσης είναι λογικό επόμενο καθόι η παάμεος ης καείσδυσης ν νιικών εξαάαι από α ποσοσά βοχόπσης. Οι διαφοές που σημειώνοναι και σα 2 διαχειισικά σενάια και ανισοίχς και για α υποσενάια ους σε σχέση με ο έος βάσης (2007) είναι από 0-20 mg/l. Για ο μεν πώο διαχειισικό σενάιο η διαφοά κυμαίνεαι από 0-5 mg/l για ο διάσημα ές ο 2050 (σχήμα 1) και από 0-9 mg/l για ο διάσημα ές ο 2100 (σχήμα 2). Σε ό,ι αφοά ο δεύεο διαχειισικό σενάιο η διαφοά κυμαίνεαι από 0-10 mg/l και από 0-20 mg/l για α δύο διασήμαα ανίσοιχα (σχήμαα 3 και 4). Και σα δύο σενάια πάνς η συγκση ν νιικών που πααηείαι κυμαίνεαι σε μέια επίπεδα και δεν ξεπενά ο όιο ν 50 mg/l. Η μείση αυή ης καείσδυσης ν νιικών σα κλιμαικά σενάια είναι λογικό αποέλεσμα ης μείσης ης βοχόπσης, άα και ης καείσδυσης ου νεού. Οι διαφοές όμς που πααηούναι είναι μικές, εκός από ο 2ο σενάιο όπου η διαφοά μποεί να φάσει α 20 mg/l. Γενικόεα γίνεαι φανεό και εδώ πς α νιικά χαακηίζοναι από μεγάλη έκπλυση ή κινηικόηα σον υπόγειο υδοφοέα. Σχήμα 0.17: Διαφοά για ο διάσημα από 2007-2050 για ο σενάιο 1 (SRESB1, 1b) Σελίδα 79 από 98
δ Σχήμα 0.18: Διαφοά για ο διάσημα 2007-2100 για ο σενάιο 1 (SRESB1,B) Σχήμα 0.19: Διαφοά για ο διάσημα 2007-2050 για ο σενάιο 2 (SRESA2, 2a) Σελίδα 80 από 98
δ Σχήμα 0.20: Διαφοά για ο διάσημα 2007-2100 για ο σενάιο 2 (SRESA2, 2) Υδαικό δυναμικό και υδαικό ισοζύγιο υπό μελλονικές κλιμαικές συνθήκες Το υδαικό ισοζύγιο εκιμήθηκε σε μηνιαία και εήσια βάση για α ία κλιμαικά σενάια (SRESB1, SRESA1B και SRESA2) και ις δύο μελλονικές πειόδους (2030-2050 και 2080-2100). Σο Σχήμα 6.21 παουσιάζεαι ο μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για α δύο βασικά διαχειισικά σενάια και ο κλιμαικό σενάιο SRESA2 καά ην πείοδο 2080-2100. Η επίδαση ης κλιμαικής μεαβολής είναι μική και σα ία κλιμαικά σενάια. Ωσόσο η αξη λειουγίας ου αμιευήα που εμπλέκεαι σην άδα ν διαχειισικών σεναίν 2 βελιώνει ο υδαικό ισοζύγιο ης λεκάνης αποοής για όλους ους μήνες ου έους. Σελίδα 81 από 98
Σχήμα 0.21: Μηνιαίο υδαικό ισοζύγιο για ο σενάιο SRESA2 και ην πείοδο 2080-2100 δ Είναι σαφές όι και για ο σενάιο SRESA2 ο οποίο είναι ο ενονόεο από α ία κλιμαικά σενάια ο διαχειισικό σενάιο 2α είναι αυό ο οποίο βελιώνει σημανικά ο υδαικό ισοζύγιο ης λεκάνης αποοής. Σον Πίνακα 6-5 παουσιάζοναι α αναλυικά αποελέσμαα υπολογισμού ου υδαικού δυναμικού. Πίνακας 0-5: Σύγκιση αποελεσμάν υδαικού δυναμικού A) Υφισάμενη Σενάιο 1 καάσαση - 111.2 Υπόγειο υδαικό δυναμικό 103.1 214.3 Συνολικό υδαικό δυναμικό Β) Μελλονική καάσαση Σενάιο 2 Εκμεαλλεύσιμος όγκος αμιευήα Υπόγειο υδαικό δυναμικό Υπόγειο υδαικό δυναμικό από αμιευήα Συνολικό επιφανειακό υδαικό δυναμικό Συνολικό υπόγειο υδαικό δυναμικό SRES A2 2030-2050 SRES B1 2080-2100 SRES A1B 2080-2100 SRES A2 2080-2100 111.2 111.2 111.2 111.2 111.2 101.8 98.8 95.5 98.3 92.5 91.2 210.0 206.7 209.5 203.7 202.4 213.0 - Επιφανειακό Υδαικό Δυναμικό Συνολικό υδαικό δυναμικό SRES A1B 2030-2050 111.2 Επιφανειακό Υδαικό Δυναμικό SRES B1 2030-2050 Πείοδος 1980-2000 79.2 79.2 79.2 79.2 79.2 79.2 79.2 111.2 111.2 111.2 111.2 111.2 111.2 111.2 103.1 101.8 98.8 95.5 98.3 92.5 91.2 18.0 18.0 18.0 18.0 18.0 18.0 18.0 190.4 190.4 190.4 190.4 190.4 190.4 190.4 121.1 119.8 116.8 113.5 116.3 110.5 109.2 311.5 310.2 307.2 303.9 306.7 300.9 299.6 Παόλο που α αποελέσμαα ου υδαικού δυναμικού έχουν υπολογισεί και για α οκώ (8) διαχειισικά σενάια σο σημείο αυό παουσιάζοναι μόνο α αποελέσμαα για α δύο βασικά διαχειισικά σενάια. Έσι για ο σενάιο 1 καά ην ισοική πείοδο ο συνολικό υδαικό δυναμικό για ην λεκάνη αποοής ης Κάλας είναι 214.3 hm3 ενώ για ο σενάιο 2 ο υδαικό δυναμικό ανεβαίνει σα 311.5 hm3. Το υδαικό δυναμικό ακολουθεί ην λογική ν κλιμαικών σεναίν (από ο ηπιόεο SRESB1 σο ενονόεο SRESA2) και για ις δύο μελλονικές πειόδους. Τέλος σον Πίνακα 6-6 παουσιάζοναι α συγκενικά Σελίδα 82 από 98
αποελέσμαα για ο μελλονικό μέσο εήσιο υδαικό ισοζύγιο ης λεκάνης αποοής ης Κάλας. Για ην ισοική πείοδο 1980-2000 ο υδαικό ισοζύγιο ης λεκάνης αποοής ήαν ανηικό καά 129,2 hm3 για ο διαχειισικό σενάιο 1 και καά 74,6 hm3 για ο διαχειισικό σενάιο 2. Πίνακας 0-6: Σύγκιση αποελεσμάν μελλονικού υδαικού ισοζυγίου Υδαικό ισοζύγιο λεκάνης αποοής λίμνης Κάλας SRES B1 2030-2050 SRES A1B 2030-2050 SRES A2 2030-2050 SRES B1 2080-2100 SRES A1B 2080-2100 SRES A2 2080-2100 -133.8-54.5-118.2-442.4-78.0-2.9-64.2-341.1-138.4-58.7-122.6-446.3-82.4-6.9-68.4-344.9-141.3-61.7-125.6-449.3-85.3-10.0-71.4-348.0-140.4-60.4-124.6-447.6-84.2-8.4-70.2-346.2-149.7-68.8-133.7-455.5-93.1-16.5-79.0-353.8-154.7-72.9-138.5-458.9-97.7-20.2-83.4-357.1 Σενάιο 1 Σενάιο 1α Σενάιο 1β Σενάιο 1γ Σενάιο 2 Σενάιο 2α Σενάιο 2β Σενάιο 2γ Ισοική πείοδος 1980-2000 -129.2-50.7-113.7-439.2-74.6-0.2-60.9-338.9 δ Αναφοικά με α κλιμαικά σενάια, πααηείαι αύξηση ου μέσου εήσιου υδαικού ελλείμμαος ου διαχειισικού σεναίου 1 καά 3,6% για ο κλιμαικό σενάιο SRESB1, 7,1% για ο SRESA1B και 9,3% για ο σενάιο SRES A2. Για ο σενάιο 2 (αξη λειουγίας ου αμιευήα) ποβάλλεαι αύξηση ου μέσου εήσιου υδαικού ελλείμμαος καά 4,5%, 10,4% και 14,3% για α ία κλιμαικά σενάια SRES B1, A1B και A2 ανίσοιχα. Σην μακοπόθεσμη πείοδο οι μεαβολές αυές είναι πεισσόεο ονες, αλλά είναι γεγονός όι η ανάλυση ου μελλονικού υδαικού ισοζυγίου έδειξε όι οι κλιμαικές μεαβολές είναι ήπιες και ανίσοιχα είναι ήπιες και οι επιπώσεις που έχουν σους υδαικούς πόους ης λεκάνης αποοής ης Κάλας. Ωσόσο, διαπισώθηκε όι α διαχειισικά σενάια έχουν σαφώς μεγαλύεη βαύηα από αυά ης κλιμαικής μεαβολής αφού ο συνδυασμός ν σεναίν ης άδας 2 (σενάιο 2 - σενάιο 2α ) μποεί να δημιουγήσει ις ποϋποθέσεις για ην επίευξη εήσιου υδαικού πλεονάσμαος όσο σε έχουσες όσο και σε μελλονικές κλιμαικές συνθήκες. Σελίδα 83 από 98
Ανάλυση ν κοιννικών και οικονικών δασηιοήν και σχέσεν Σόχοι ης έευνας και ισοικά σοιχεία για ην πειοχή μελέης Σόχος ης έευνας είναι η μελέη ης σχέσης αλληλεπίδασης μεαξύ πειβαλλονικών και κοιννικο-οικονικών πααμέν σην πειοχή μελέης (Λίμνη Κάλα και οι δημοικές ενόηες που ην πειβάλουν). Για η μελέη αυή θα αξιοποιηθούν όλα α σχεικά διαθέσιμα δεδα α οποία θα συλλέχθηκαν και κααχήθηκαν σε καάλληλη βάση δεδν ώσε να μποούν να οπικοποιηθούν σο Γεγαφικό Σύσημα Πληοφοιών (Γ.Σ.Π.) που αναπύχθηκε. Πιο αναλυικά: 1) Μελεήθηκε η ισοική διαδή ης πειοχής μελέης και ης ευύεης Θεσσαλίας, ο ποφίλ ν πααγγικών δασηιοήν που εμφανίζοναι εκεί, με έμφαση σις διαχονικές μεαβολές ου αγοικού έα. Οι πααγγικές αυές δασηιόηες συσχείσηκαν με δημογαφικά και οικονικά σοιχεία για ις ανίσοιχες πειόδους. δ 2) Αναλύθηκε ο όλος ης πειοχής μελέης σο πλαίσιο ν βασικών σαδίν ανάπυξης ου ελληνικού κάους και κοιννικο-οικονικού σχημαισμού, καά η διάκεια ου 20ου αιώνα και ες ις μέες μας. Έμφαση δόθηκε σις πολιικές εκείνες που αναπύσσουν ο ελληνικό «υδαυλικό» μονέλο καά βασικές πειόδους. Αποέλεσμα ν πααπάν δασηιοήν είναι η ανάπυξη ενός μεθοδολογικού πλαισίου ανάλυσης και συσχέισης ν κοιννικών και οικονικών δασηιοήν, αφενός, και πειβάλλονος και κλιμαικών συνθηκών, αφεέου, ο οποίο παουσιάζεαι αναλυικά ση συνέχεια. Πιο συγκεκιμα, α βήμαα που ακολουθούναι σο υπό ανάπυξη κοιννικοοικονικό μονέλο είναι α εξής: 1. Η ανάλυση ν κοιννικοοικονικών, πολιικών καθώς επίσης και ν φυσικών ποϋποθέσεν που οδήγησαν σην αποξήανση ης λίμνης. 2. Η ανάλυση ν συνεπειών που είχε η αποξήανση ης λίμνης σην οπική αγοική πααγγή, ον πληθυσμό και ις οπικές κοιννίες, σις χήσεις γης σην πειοχή και ην ανακαασκευή ης οπικής γεγαφίας. 3. Η αξιολόγηση ης επίδασης ης αποκαάσασης ης λίμνης σχεικά με α ποαναφεθα σοιχεία ης έευνας που ενδιαφέουν. Κοιννικο-οικονικά σοιχεία, μεθοδολογικό πλαίσιο και έευνα πεδίου σην πειοχή μελέης Η πειοχή μελέης βίσκεαι σην κενική Θεσσαλία και πειλαμβάνει δημοικές ενόηες από ις πειφεειακές ενόηες Λάισας και Μαγνησίας. Οι εν λόγ πειφεειακές ενόηες έχουν συνολικό πληθυσμό 284.325 και 190.010 καοίκν, ανίσοιχα. Οι δημοικές ενόηες συμπειλήφθηκαν ση μελέη με βάση ην απόσαση ους από η Κάλα, καθώς οι επιδάσεις από ην ανασύσασης ης λίμνης σε αυές θα είναι άμεσες και πιο αισθηές. Συγκεκιμα μελεήθηκαν οι δημοικές ενόηες Κάλας, Φεών, Πλαυκάμπου, Κιλελέ, Αμενίου και Σελίδα 84 από 98
Αγιάς, εκ ν οποίν οι πώες εις (3) ανήκουν ση Μαγνησία και οι ελευαίες εις (3) ση Λάισα. Αχικά, παγμαοποιήθηκε ανάλυση ου κοιννικο-οικονικού και δημογαφικού ποφίλ ης πειοχής μελέης χησιμοποιώνας σοιχεία όσο ης Ελληνικής Σαισικής Υπηεσίας που αφοούσαν σον πληθυσμό ην ηλιακή δή και ο βιοικό επίπεδο ν καοίκν. Χησιμοποιήθηκαν για αυό ο σκοπό α δεδα ν ιών ελευαίν απογαφών, δηλαδή 1991, 2001 και 2011. Έευνα πεδίου σην πειοχής μελέης, μεθοδολογικά ζηήμαα και ανάλυση ευημάν. δ Από ο υλικό ο εημαολογίν που συλλέχθηκαν (πείοδος Φλεβάης - Ιούνης 2014), καθώς και ις ανοικές συνενεύξεις με καοίκους και κίσιμους οπικούς και αυοδιοικηικούς παάγονες, ποέκυψαν εξαιεικά χήσιμα συμπεάσμαα. Μεθοδολογικά ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία: αχικά δημιουγήθηκε εημαολόγιο συλλογής κοιννικο-οικονικών δεδν. Το εημαολόγιο, πειελάμβανε 26 εήσεις οι οποίες εμπλουίσηκαν και με ευήμαα ης διεθνούς βιβλιογαφίας από μελέες υδάινν συσημάν και υγοβιοόπν με κοιννικο-οικονική δυναμική. O συνολικός αιθμός ν εημαολογίν που συλλέχθηκε, καανεμήθηκε καά ο δυναόν ισόοπα σην παακάλια πειοχή. Με βάση ην επεξεγασία ν εημαολογίν που συμπληώθηκαν σην πειοχή ποκύπει όι ο 65,1% ου πληθυσμού είναι καά κύιο επάγγελμα αγόες, ενώ ο υπόλοιπο 34,9% ασκεί ο αγοικό επάγγελμα σαν δευεεύον ή συμπλημαικό ου εισοδήμαος ους. Τα αγοκήμαα που υπάχουν σην πειοχή είναι ης άξης ν 200 σεμμάν καά μέσο όο, και απασχολούν κυίς ο ίδιο ον γεγό και 1-6 μέλη ης οικογειας ου ή 1-8 αιθμό εγαών. Παά ο γενικά μικό μέγεθος ν αγοικών εκμεαλλεύσεν κααγάφοναι σημανικές διαφοές με πολλά αγοκήμαα να απασχολούν μόλις α ή καναν εγάη και άλλα να απασχολούν 3 ή και 4 εγάες. Ποκύπει όι, οι βασικές καλλιέγειες σην πειοχή είναι α δημηιακά και ο βαμβάκι. Σε κάθε πείπση, η διαθεσιμόηα νεού είναι ο κύιος παάγονας που λαμβάνεαι υπόψη για ην εγκαάσαση μίας καλλιέγειας, ενώ η έλλειψη ου α από α σημανικόεα ποβλήμαα που ανιμεπίζει ο αγοικός έας σην πειοχή μελέης. Σελίδα 85 από 98
δ Σχήμα 0.1: Καανή καλλιεγειών σην πειοχή μελέης ανά ζώνη, με βάση ο δείγμα ν εημαολογιών. Σχήμα 0.2: Καανή καλλιεγειών σην πειοχή μελέης ανά ζώνη και συνολικά, με βάση ο δείγμα ν εημαολογιών. Μελεώνας ις απανήσεις που αφοούν σο φαινόμενο ης ξηασίας, γίνεαι εύκολα ανιληπό ο πααπάν ενδιαφέον ν εηθν για ο νεό, αφού ας σους δυο έχει ανιμεπίσει πόβλημα ης ξηασίας πόσφαα. Σελίδα 86 από 98
Μολονόι οι απόψεις ν καοίκν διίσαναι σχεικά με ην επιυχή υλοποίηση ης αποκαάσασης ης λίμνης, οι εώμενοι θεούν η λίμνη Κάλα α έγο ου οποίου η ολοκλήση θα συμβάλει σην πειβαλλονική αναβάθμιση, αλλά και ση διασφάλιση σαθεής και συνεχούς άδευσης (Πινάκας 7.1). Πίνακας 0-1: Ποσδοκώμενες θεικές επιδάσεις από η χήση ης λίμνης Κάλας. Γενικό άθοισμα 6,0% 42,4% 0,0% 51,5% 0,0% 54,0% 2.0% 44,0% 1,2% 49,4% 1,2% 47,0% ΖΩΝΗ 2 δ Αναβάθμιση επιπέδου διαβίσης Ποσασία πειβάλλονος Αλιεία Αδευικό νεό ΖΩΝΗ 1 Σχήμα 0.3: Ποσδοκώμενες θεικές επιδάσεις από ην χήση ης λίμνης Κάλας. Συνενεύξεις με εκποσώπους κοιννικο-οικονικών φο ης πειοχής μελέης: ο ζήημα ης κλιμαικής αλλαγής σο επίκενο Βασικό εύημα είναι όι οι γνώμες ν καοίκν ν πααλιμνίν δημοικών ενοήν καθοίζοναι με βάση ην ποσπική ους κοιννικο-οικονική θέση, αλλά και με α θεούμενα «οπικά οικονικά» συμφέονα που έχει η κάθε δημοική ενόηα. Ποκύπει λοιπόν, πς η μεγάλη πλειοψηφία θέλει να γίνει ο έγο με ην ποοπική όι θα ους ποσφέει δεάν ή πολύ χαμηλού κόσους αδευικό νεό. Η δεύεη σε σειά κυίαχη άποψη, όπς ποέκυψε από ις απανήσεις που συλλέχθηκαν, αφοά σε όσους βλέπουν ο έγο σαν πειβαλλονικό και αδευικό αυόχονα. Η άποψη αυή, αν και πεισσόεο ολισική σε σχέση με ην πώη, δεν αφοά όσο σην βελίση ης πειβαλλονικής ισοοπίας ή σην αναγκαία πειβαλλονική ποσασία, αλλά άπεαι μίας ανίληψης που θέλει ην πειβαλλονική αναβάθμιση και α οπικά οφέλη ς απόοια ης υλοποίησης ου αδευικού έγου. Τέλος, υπάχει και μια ίη άποψη που θεεί ο έγο είναι καασοφικό επειδή η έκαση που χησιμοποιήθηκε ποήλθε κυίς από δημοικές Σελίδα 87 από 98
ενόηες που είχαν α εδάφη αυά σαν κυία πηγή εισοδήμαος, με αποέλεσμα οι κάοικοι να μουν για μια δεύεη φοά χίς ανικείμενο εγασίας. Η σημεινή εγκαάλειψη ου έγου, καθώς και ο γεγονός όι έμεινε αελές δίνουν σους εώμενους η διάχυη ενύπση πς έγινε κακός σχεδιασμό και υλοποίηση αυού, σε συνδυασμό με σπαάλη πόν και κακοδιαχείιση. Οι ανιήσεις που εκφάζοναι για ην πλήση ης λίμνης με ην χήση ανλιών είναι μεγάλες. Η πεποίθηση ν εώμενν για καάχηση και αμέλεια ενισχύεαι από ο γεγονός πς, ενώ ποχώησε σε σημανικό βαθμό ο έγο ης επανασύσασης, ενούοις δεν συνδέθηκε πόε με ο δίκυο ηλεκοδόησης ώσε να λειουγεί. Από α δεδα ου εημαολογίου ποκύπει επίσης όι ο μεγαλύεο μέος ν εηθν πισεύουν όι υπάχει σημανική μόλυνση σον αμιευήα από ο νεό που εισέχεαι από ον Πηνειό. Δεν είναι λίγοι που διαύπσαν ην άποψη όι ο έγο έγινε για να διώχνει ο νόμος ης Λάισας α «απόβληα» ου, αναπαάγονας έσι γνσές οπικές ανιθέσεις. Σην άποψη αυή συνελούν α συχνά φαινόμενα ύπαξης νεκών ψαιών. Με βάση α πααπάν δεδα και ην δημογαφική μείση σε συνδυασμό με ην κακή οικονική καάσαση που επικαεί σην πειοχή, αλλά και σην γεγία ειδικά, δεν είναι υχαίο όι οι πεισσόεες εκμεαλλεύσεις δεν έχουν διάδοχο. Σημανική μείδα ν εώμενν και καοίκν επίσης φαίνεαι να ποσαναολίζεαι σο να βει αλλού δουλειά ή ακόμα και να μεανασεύσει. Γίνεαι συνολικά ανιληπό όι αν δεν ανακοπούν οι άσεις αυές σε λίγα χόνια θα έχουμε μια δασική μείση πληθυσμού ης πειοχής και εγκαάλειψη ν εκμεαλλεύσεν. Η επιυχής ολοκλήση ου έγου αποκαάσασης ης λίμνης Κάλα είναι αναγκαία και πέπει να ολοκληθεί ο αχύεο δυναό. - Υδ Σελίδα 88 από 98
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Λογισμικό συνεγασίας ηλεμεικού δικύου δ Ο σόχος ου συσήμαος πααηηηίου πληοφοιών είναι να διευκολύνει η συλλογή, ογάνση, αποθήκευση, ανάλυση και δημοσίευση ν σοιχείν ν πααηήσεν ου πειβάλλονος που συλλέγοναι. Οι γενικές αχιεκονικές και διαδικασίες που απαιούναι για ην επίευξη αυών ν σόχν φαίνοναι σο Σχήμα 8.1. Σχήμα 0.1: Η γενική αχιεκονική ενός συσήμαος πααήησης δεδν Η Elpho σε συνεγασία με ην ScientΑct ανέπυξε ο λογισμικό συνεγασίας ου ηλεμεικού δικύου με ο πληοφοιακό σύσημα ου ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ. Σους servers ης Elpho εγκαασάθηκε ο λογισμικό A2A που αναπύχθηκε από ην Scientact. Το εν λόγ λογισμικό λαμβάνει από ην πύλη εισόδου ανά 15 λεπά ις μεήσεις και ις κααγάφει σε απλό αχείο ASII. Το λογισμικό συνεγασίας αποελείαι από δύο εφαμογές, ην εφαμογή εισαγγής ν δεδν ση βάση δεδν και ο λογισμικό οπικοποίησης και διαχείισης ν κααγαφόμενν δεδν. Η διασύνδεση ης βάσης δεδν με ις εφαμογές γίνεαι με η χήση ου λογισμικού Entityspaces (tp://www.entityspaces.net) ης εαιίας EntitySpaces, LL. Το συγκεκιμο λογισμικό δίνει ην δυναόηα σις εφαμογές να συνεγάζοναι συγχόνς με πεισσόεες από μία βάση δεδν και δίνει α πολύ ισχυό API για ην εκέλεση πολυκιιιακών εήσεν ση βάση δεδν. Σελίδα 89 από 98
Σχήμα 0.2: 3-tier αχιεκονική και χήση ORM εγαλείου (Entityspaces) δ Η εφαμογή εισαγγής ν ηλεμεικών δεδν ση βάση δεδν είναι α windows service ο οποίο παακολουθεί ις αλλαγές σα αχεία που κααγάφει ο λογισμικό A2A ης Scientact και εισάγει καάλληλα μοφοποιημα α νέα δεδα ση βάση δεδν. Η εφαμογή οπικοποίησης και επεξεγασίας ν δεδν αναλαμβάνει να οπικοποιήσει α ηλεμεικά δεδα ν σαθμών σε μοφή πινάκν και διαγαμμάν, να α εξάγει και να ποσφέει εκείνες ις υπηεσίες που βοηθούν ση διαλειουγικόηα ν επιμέους συσημάν ου ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ, όχι μόνο μεαξύ ους αλλά και με άλλα απακυσμα πληοφοιακά συσήμαα. Η εφαμογή αναπύχθηκε με η χήση ης πλαφόμας ASP.net MV 3 με η χήση ης γλώσσας πογαμμαισμού c# και ης template γλώσσας razor. Το MV pattern αποελεί α από α πιο διαδεδα pattern που επιέπουν ην ανεξάηη λειουγία ν μεών ου Το μονέλο (Model) αναπαισά α δεδα ης εφαμογής Η ποβολή (View) παάγει μια παουσίαση ν δεδν ου μονέλου Ο ελεγκής (ontroller) διαχειίζεαι και καευθύνει ις αιήσεις που κάνει ο χήσης Σχήμα 0.3: MV pattern Σελίδα 90 από 98
Λογισμικό για δημιουγία βάσης δεδν και ΓΣΠ Δεδα Πεδίου δ Σο σύσημά μας α δεδα ποέχοναι από οποθεημους σαθμούς ης εαιίας ScientAct. Τα δεδα που συναθοίζοναι σους αισθηήες συσσεύοναι σε α sink point ο οποίο έχει οποθεηθεί σην πειοχή Φυόκο ου Βόλου όπου και εδάζει ο μήμα Γεπονίας ου Πανεπισημίου Θεσσαλίας. Η Scientact έχει εγκαασήσει ο sink-point σαν γέφυα δεδν μιας και έχει δημιουγήσει μια υπηεσία διαδικύου (Web Service) η οποία ονάζεαι Α2Α και η οποία έχει ς σκοπό να μεαδίδει α δεδα από όλους ους εγκαεσημους αισθηήες σε οποιαδήποε μηχανή αιείαι αυών. Για να συμβεί αυό πέπει ση μηχανή πελάη να οποθεηθεί λογισμικό-πελάη ο οποίο αιείαι η συλλογή αυών ν δεδν σε οπική βάση. Σο παακά σχήμα φαίνεαι η συνολική αχιεκονική ου συσήμαος πααήησης. Σχήμα 0.4: Δίκυο ηλεμείας για η συνάθοιση δεδν Πειγαφή ης βάσης δεδν Ο φυσικός σχεδιασμός και η υλοποίηση ης βάσης δεδν : Μεαφοά ου συνολικού λογικού μονέλου δεδν σο DBMS εγασίας με σκοπό η δημιουγία ενός λειουγικού σχεσιακού σχήμαος Βάσης Δεδν που πειλαμβάνει α εξής κύια βήμαα: o Μεαοπή ν ονοήν σε πίνακες. o Μεαοπή ν συσχείσεν σε foren keys. o Μεαοπή ν γνισμάν σε λίσες δεδν. o Ποσαμογή ν φυσικού μονέλου σύμφνα με ους φυσικούς πειοισμούς και απαιήσεις. Το λογισμικό ης βάσης δεδν που επιλέχθηκε για ην αποθήκευση ν δεδν είναι ο Microsoft Sql Server 2008 R2. Σελίδα 91 από 98
δ Τα αλφαιθμηικά δεδα που εισάγοναι ση βάση δεδν από ο ηλεμεικό δίκυο υπολογίζοναι σε 500.000 εγγαφές ο χόνο και λόγ ου πλήθους ους δόθηκε ιδιαίεη έμφαση σε εχνικές table partitioning, indexing και analysis (olap cubes) για αχύεη ποσπέλαση. Ση βάση δεδν έχει εγκαασαθεί ο σχεσιακό σχήμα και α δεδα που ποσφέει ο ESRI ArcSde 10 ώσε η βάση δεδν μας να είναι ποσπελάσιμη από η σουία Esri Arcgis 10 (ArcMap, Arcatalog, ArcGis Server) και από α πογαμμαισικά εγαλεία (SDK) ArcObjects 10 όπου θα σηιχεί και οι ανάπυξη ν Gis εφαμογών. Τα γεγαφικά δεδα αποθηκεύοναι σε πεδία με ύπο geometry σο καάλληλο ποβολικό σύσημα, συνήθς (EGSA 87). Όλοι οι πίνακες με γεγαφικά δεδα έχουν ενεγοποιηθεί από ο ArcSde και αποελούν arcsde layers. Σχεδιασμός και ανάπυξη ΓΣΠ Σχήμα 0.5: Arcsde Το ArcGis ArcMap 10 είναι ο λογισμικό διαχείισης ης γεγαφικής πληοφοίας και έχει η δυναόηα ποσπέλασης γεγαφικών δεδν (raster ή vector) για επισκόπηση ή επεξεγασία, που μποεί να βίσκοναι αποθηκευμα ση βάση δεδν ου ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ. Η σύνδεση ν χησών ου συσήμαος που εγάζοναι με ο λογισμικό ArcGIS Deskt γίνεαι απακυσμα μέσ ου οπικού δικύου. Τα γεγαφικά δεδα που ποσπελαύνοναι με ον όπο αυό, μποεί να ανήκουν σε διαφόους μοφόυπους, από ους πολλαπλούς που ο λογισμικό ArcGIS Deskt υποσηίζει. Για η δημοσιοποίηση ν γεγαφικών και αλφαιθμηικών δεδν αναπύσσοναι από ην Elpho εφαμογές βασισμες σο Arcgis Server Javascript Api. Η σουία Esri ArcGis ποσφέει α ισχυό πογαμμαισικό εγαλείο (SDK) ανάπυξης πααμεοποιημν εφαμογών. Με η χήση ν ArcObjects και ην πλαφόμα Microsoft.Net 4.0 η εαιία Elpho αναπύσσει ην εφαμογή για ην αυαοποίηση ης διαδικασίας εξαγγής μονέλν με η χήση ν γεγαφικών και αλφαιθμηικών δεδν που εδεύουν ση βάση δεδν ου ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ. Ολοκλημο σύσημα Πειγαφή ου Συσήμαος Το σύσημα βασίζεαι σην αχιεκονική πολλαπλών επιπέδν (n tier architecture), διαχίζονας ο σύσημα σα παακά αθώμαα (modules): Σελίδα 92 από 98
επίπεδο παουσίασης (presentation layer), επίπεδο εφαμογής (application layer) και επίπεδο δεδν (database layer). Η φυσική αχιεκονική ου πληοφοιακού συσήμαος, χίζεαι σε δύο (2) διακιά επίπεδα: ο επίπεδο που πειέχει ους Application (GIS) & Web Servers και ο επίπεδο που πειέχει ον Database Server. Το Graphical User Interface (GUI) ης Εφαμογής δ Σο επίπεδο αλληλεπίδασης με ον χήση χίσηκε και λειουγεί η κύια λογική μέσα από καάλληλες δικυακές φόμες. Σο επίπεδο αυό εκελείαι ο κώδικας που αποφασίζει ι θα εμφανισθεί σον χήση σο επίπεδο παουσίασης (presentation layer) ανισοιχίζονας σο ελευαίο όλα α δικυακά μονοπάια πλοήγησης (navation paths). Επιπλέον ο σημείο αυό σην αχιεκονική ου συσήμαος μεαφάζεαι η εισαγόμενη πληοφοία (data entry) από ον ελικό χήση ου συσήμαος και κααγάφοναι οι υχόν ενέγειές ου. Σε αυό ο επίπεδο είναι χισμο μεγάλο μέος ης επιχειησιακής λογικής ου πληοφοιακού συσήμαος Business Logic Layer για ην αποδοχή ν δεδν που εισήγαγε ο χήσης, καθώς και για ην εκέλεση οποιασδήποε σχεικής διεγασίας Σχεδιασμός SOS 2.0 και SensorML Η σχεδίαση ης βάσης δεδν βασίσηκε σο OG (Open Geospatial onsortium) standard Sensor Observation Service (SOS) ο οποίο βίσκεαι σην έκδοση 2.0 από ο Απίλιο ου 2012. Το πόκολλο SOS εφαμόζεαι σις πειπώσεις που δεδα από αισθηήες χειάζεαι να διαλειουγούν με άλλα πληοφοιακά συσήμαα. Το κμάι ου ποκόλλου που ασχολείαι με αυή η διαδικασία ονάζεαι SOS-standard. Η βασική λειουγία αυού ου component είναι να οίζει μία υπηεσία web που επιέπει ην αναζήηση χονοσειών δεδν και μεαδεδν από αισθηήες όπς επίσης και ν χαακηισικών πααηήσεν ου ανικειμν επεξεγασίας (αισθηήες). Επίσης ο SOS standard επιέπει ην εισαγγή ν χονοσειών δεδν και ν αισθηήν όπς και ην διαγαφή αυών. Υλοποίηση Sensor Observation Service Σα πλαίσια ου έγου αναπύχθηκε η υπηεσία OG Sensor Observation η οποία ποσφέει δεδα παγμαικού χόνου από αισθηήες που βίσκοναι σε απόσαση. Η υπηεσία παέχει μια διεπαφή ώσε α δεδα ν αισθηήν να είναι ποσβάσιμα σο web μέσ ου πούπου. Δεδα βάσης Η βάση δεδν πειέχει: Μεεολογικά Υδεικά Ποιόηας υδαικών πόν Γεγαφικά Κοιννικά Σελίδα 93 από 98
Οικονικά Χήσης νεού Δεδα που ποέχοναι από ο ηλεμεικό δίκυο ν μεηικών σαθμών Εκιμημες μελλονικές χονοσειές (μεεολογικές, υδολογικές κλπ) Ένα γεγαφικό σύσημα πληοφοιών (Γ.Σ.Π.) για ην πεαιέ ανάλυση και οπικοποίηση ν αποελεσμάν. Τα γεγαφικά δεδα βίσκοναι σε native ogc compliant ύπους γεγαφικών δεδν ση PostgreSql 9.x. Συνεπώς οποιοδήποε σύγχονο GIS λογισμικό εμποικό και μη μποεί να α ποβάλει, να α επεξεγασεί και να α αναλύσει. Βασικά χαακηισικά επίδειξης ου συσήμαος δ Η ενόηα αυή πειγάφει ην μεθοδολογία βάσει ης οποίας θα δηθούν και θα εκελεσθούν όλα α σενάια εκμηίσης επίδειξης ου συσήμαος σην ελική φάση ης έκδοσης ου. Εδώ πέπει να πούμε όμς αυό θα γίνει λαμβάνονας υπόψη ις λειουγικές και μη λειουγικές απαιήσεις ου συσήμαος. Σόχος είναι η δοκιμή ν επιμέους υποσυσημάν καθώς και ο λειουγικός έλεγχος ου συνολικού συσήμαος όσο από ους πογαμμαισές όσο και από ους δυνηικούς ελικούς χήσες ου. Για αυό ο λόγο θα δημιουγήσουμε όλα α δυναά σενάια χήσης α οποία μποούν να διεξαχθούν και να εξεασούν αλλά και σο έλος να εκιμηθούν για ην οθόηα ους και η σσή λειουγία ους. Κάθε σενάιο θα παέχει όπς ποβλέπεαι α εξής σοιχεία πληοφοίας: Αιθμός σεναίου Τίλος σεναίου Σκοπός σεναίου Χήσης/χήσες που μποεί/μποούν να Eκελέσει/εκελέσουν ο σενάιο. Ποϋποθέσεις εκέλεσης ου σεναίου Βήμαα ανίδασης από ο χήση Απόκιση εφαμογής. Σελίδα 94 από 98
Βιβλιογαφία [1] Nash, J.E. and J.V. Sutcliffe (1970) River flow forecasting through conceptual models, Part-1 A SOGREAH - GRENOBLE (1974): Μελέη αναπύξες υπόγειν υδάν πεδιάδος Θεσσαλίας. Τελική [2] discussion of principles, Journal of Hydrology, Vol. 10(3), pp. 282-290. έκθεση, R 11971, Υπουγείο Γεγίας, Διεύθυνση Γεγ. Αναπ. & ΥΕΒ. Κνσανινίδης Δ., Πεγαλιώης Π. (1984): Ανάπυξη υπόγειν υδάν Θεσσαλίας. Μαθημαικά δ [3] Μονέλα. Αναίθμηση ν μονέλν υπόγειν υδοφο. Υπουγείο Γεγίας. Αθήνα. Μπεζές, Κ. (2004): Μελέη έγν ενίσχυσης ης ύδευσης ης μείζονος πειοχής Βόλου [4] Υδογελογική Μελέη. ΥΠΕΧΩΔΕ. Υδον Ε.Ε. (2004): Μελέη απαιουμν έγν για ην οφοδόηση ης λίμνης Κάλας από ον [5] ποαμό Πηνειό. Γ.Γ.Δ.Ε., Δ.Ε.Ε. (Δ7) ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. [6] Ν. Μαυονικολάου-Δ. Κάκας & Συνεγάες Υδεμε Ε.Ε. και άλλοι (2004): Μελέη απαιούμενν έγν για ην οφοδόηση ης λίμνης Κάλας από ον ποαμό Πηνειό. Γ.Γ.Δ.Ε., Δ.Ε.Ε. (Δ7) ΥΠΕΧΩΔΕ, [7] Αθήνα. SOGREAH - GRENOBLE (1974): Μελέη αναπύξες υπόγειν υδάν πεδιάδος Θεσσαλίας. Τελική έκθεση, R 11971, Υπουγείο Γεγίας, Διεύθυνση Γεγ. Αναπ. & ΥΕΒ. [8] Johnson, A.I. (1967): Specific yield compilation of specific yields for various materials. U.S. Geological Survey Water Supply Paper 1662-D. 74 p. [9] Ji, Y. and A.D. Verneker, 1997: Simulation of the Asian summer monsoons of 1987 and 1988 with a regional model nested in a global GM. J. limate, 10, 1965-1979. Σελίδα 95 από 98
[10] Jones, R.N., 2000: Managing uncertainty in climate change projections issues for impact assessment. lim. hange, 45(3/4), 403-419. [11] Karl, T.R, Wang W, Schlesinger ME., Knhr RW., Portman D. 1990. A method of relating general circulation model simulated climate to observed local climate. Part I: Seasonal statistics. Journal of climate, 3, 1053-1079. downscaling. limate Research, 7, 185-193. [12] Katz R.W., and Parlange M.B. 1996. Mixtures of stochastic processes: applications to stochastic [13] Giorgi, F., B. Hewitson, J. hristensen, M. Hulme, H. Von Storch, P. Whetton, R. Jones, L.Mearns,. Fu, 2001: Regional limate Information: Evaluation and Projections (hapter 10). In limate of the IP [Hougon, J. T., Y. Ding, D. J. δ hange 2001: The Scientific Basis, ontribution of Working Group I to the Third Assessment Report [14] artalis, K., and Feidas,. (2006): Principles and applications of Remote Sensing. Giourdas Publications. ISBN 9603875201 (In Greek). [15] ORINE (2000): Land cover map of the EU: tp://www.integrated-assessment.eu/node/838. [16] Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. And Smith, M., 1998. r evapotranspiration - Guidelines for computing cr water requirements - FAO Irration and drainage paper 56. FAO, Rome, 290 pp. [17] Παπαζαφειίου Ζ.Γ., 1999. Οι ανάγκες ν καλλιεγειών σε νεό. Εκδόσεις Ζήη Θεσσαλονίκη. [18] USDA Soil onservation Service, 1970, Irration Water Requirements, Tech, Release No 21 (rev,), 92 p. [19] alifornia Department of Water Resources - IMIS, 2011. IMIS - alifornia Irration Management Information System: tp://www.cimis.water.ca.gov. Ποσπελάσηκε: 10 Φεβ 2011. [20] Allen, R. G. and Pruitt, W. O. 1986. Rational use of the FAO Blaney-riddle formula. J. Irr. and Drain. Engrg., ASE 112(IR2): 139-155. Σελίδα 96 από 98
[21] Blaney, H.F. and riddle, W.D. 1962. Determining consumptive use and irration water requirements. U. S. Dept. Agr. Agricultural Research Service Tech Bull 1275. 59. [22] Doorenbos, J, and Pruit, W,O,, 1977, r water requirements, FAO Irration and Drainage Paper, No 24, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy. [23] FAO, 1979. Irration and drainage paper 33, Yield response to water (Διαθέσιμο σο: tp://www.fao.org/waient/faoinfo/agriult/agl/aglw/ crwater/ parta.stm (Μέος Α) και tp://www.fao.org/waient/faoinfo/agriult/agl/aglw/crwater/cwinform.stm (Μέος Β)) [24] Bastiaanssen, W.G.M., M. Menenti, R.A. Feddes, and A.A.M. Holtslag (1998): A remote sensing surface energy balance algorithm for land (SEBAL): 1. Formulation. J. Hydrology, 212-213: 198-212. [25] Bastiaanssen, W.G.M., M. Menenti, R.A. Feddes, and A.A.M. Holtslag (1998): The Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL): Part 2 validation, J. Hydrology, 212-213: 213-229. [26] Bastiaanssen, W.G.M., Noordman, E.J.M., Pelgrum, H., Davids, G., Thoreson, B.P., Allen, R.G. (2005): SEBAL Model with Remotely Sensed Data to Improve Water Resources Management Under Actual Field onditions, ASE J. of Irration and Drainage Engineering. Vol. 131. [27] Γ.Γ.Δ.Ε./Γ.Δ.Υ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΓΓΕΙΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ (Δ7), 2006. Μελέη έγν μεαφοάς και Διανής νεού λίμνης Κάλας Οισική Μελέη (έγα Α, Β φασης). [28] Augoustis, A., M. Hatziioannou, S. Papadoulos, D. Kateris,. Neofytou, D. Vafidis (2012): Assessing quality of an irration canal ecosystem, through water and sediment environmental parameters. A case study in Thessaly region, Greece. WSEAS Transactions on Environment and Develment, 8(1), 23-32. [29] Μαυονικολάου Ν.- Κακάς Δ. Και Συνεγάες, Π. Μανούσος, Σ. Ευθυμιάδης (2006): Μελέη Πειβαλλονικών Επιπώσεν Έγν Μεαφοάς και Διανής Νεού Λίμνης Κάλας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Γενική Γαμμαεία Δημοσίν Έγν, Διεύθυνση Εγγειοβελιικών Έγν. - Υδ [30] Vasiliades, L., Loukas, A. and Patsonas, G. (2009). Evaluation of a statistical downscaling procedure for the estimation of climate change impacts on drougs. Nat. Hazards Earth Syst. Sci.; 9: 879-894. Σελίδα 97 από 98
- Υδ Σελίδα 98 από 98