Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014
Πληθωρισμός, Ανεργία και Νομισματική Πολιτική Στη διάλεξη αυτή αναλύουμε τον προσδιορισμό του πληθωρισμού και της ανεργίας ισορροπίας, σε ένα βραχυχρόνιο υπόδειγμα με προκαθοριζόμενους ονομαστικούς μισθούς. Υποθέτουμε, όπως στο υπόδειγμα των Gray (1976) και Fischer (1977) ότι οι ονομαστικοί μισθοί προσδιορίζονται από περιοδικές διαπραγματεύσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, και δεν μπορούν να μεταβληθούν για μία περίοδο. Λόγω στρεβλώσεων στην αγορά εργασίας, το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας ( φυσικο ποσοστό ανεργίας κατά Friedman) προσδιορίζεται σε επίπεδο υψηλότερο από το επίπεδο που είναι συμβατό με την πλήρη απασχόληση. Η νομισματική πολιτική αποφασίζεται μετά τον προσδιορισμό των ονομαστικών μισθών. Λόγω του ότι οι ονομαστικοί μισθοί προκαθορίζονται με βάση τις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, ο μη προσδοκώμενος πληθωρισμός προκαλεί μειώσεις των πραγματικών μισθών, αύξηση της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 2
Ο Προσδιορισμός του Πληθωρισμού και της Ανεργίας Ισορροπίας Η κυβέρνηση, μέσω των νομισματικών εργαλείων που έχει στη διάθεσή της, επιλέγει τον πληθωρισμό, ώστε να ελαχιστοποιήσει μία αντικειμενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός προσδιορίζεται στο επίπεδο εκείνο που εξισώνει την οριακή απώλεια από την περαιτέρω αύξησή του, με το οριακό όφελος από την μείωση της ανεργίας. Με δεδομένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, οι αρχές έχουν κίνητρο να προκαλούν μη αναμενόμενο πληθωρισμό, προκειμένου να οδηγούν την ανεργία σε επίπεδα κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Το ζήτημα όμως είναι ότι οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας γνωρίζουν αυτό το κίνητρο. Οι προσδοκίες στην αγορά εργασίας θα λάβουν υπόψη το κίνητρο των αρχών για τη δημιουργία μη προσδοκώμενου πληθωρισμού και θα προσαρμοσθούν αναλόγως, ώστε να μην υπάρχει πλέον κίνητρο δημιουργίας μη προσδοκώμενου πληθωρισμού. Ο προσδοκώμενος πληθωρισμός στην ισορροπία θα είναι ίσος με τον πραγματικό πληθωρισμό. Στην ισορροπία καταλήγουμε με υψηλότερο πληθωρισμό, χωρίς να μπορούν τελικά οι αρχές να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισμός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 3
Προσδιοριστικοί Παράγοντες του Πληθωρισμού Οσο μεγαλύτερη είναι η στρέβλωση στην αγορά εργασίας, δηλαδή όσο μεγαλύτερο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας, τόσο υψηλότερος είναι και ο πληθωρισμός ισορροπίας. Αυτό συμβαίνει διότι το κίνητρο δημιουργίας μη αναμενόμενου πληθωρισμού είναι ισχυρότερο όσο μεγαλύτερη είναι η ανεργία ισορροπίας. Από την άλλη, όσο μεγαλύτερη είναι η απέχθεια των νομισματικών αρχών προς την ανεργία σε σχέση με τον πληθωρισμό, τόσο υψηλότερος θα είναι ο πληθωρισμός ισορροπίας. Το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι κατά βάση ένα πρόβλημα αξιοπιστίας. Ανακύπτει δε διότι αν οι πληθωριστικές προσδοκίες είναι χαμηλές, τότε η κυβέρνηση έχει κίνητρο να καταφύγει σε αύξηση του πληθωρισμού προκειμένου να μειώσει την ανεργία. Οι επιδιώξεις της στην περίπτωση αυτή είναι διαχρονικά ασυνεπείς (jme inconsistent). Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 4
Το Βασικό Υπόδειγμα και το Ποσοστό Ανεργίας Ισορροπίας Στο βασικό μας υπόδειγμα υποθέτουμε ότι βραχυχρόνια η παραγωγή γίνεται από ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, με βάση μία συνάρτηση παραγωγής η οποία εξαρτάται μόνο από την απασχόληση. Tο κεφάλαιο θεωρείται δεδομένο, αλλά η συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών υπόκειται σε τυχαίες διαταραχές. Η συνάρτηση παραγωγής έχει τη μορφή, Y t = A t L t 1 α Οι επιχειρήσεις προσδιορίζουν την απασχόληση στο σημείο στο οποίο το οριακό προϊόν της εργασίας ισούται με τον πραγματικό μισθό. (1 α )A t L t α = W t Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 5 P t
Ζήτηση Εργασίας και Απασχόληση στο Βασικό Υπόδειγμα Η ζήτηση εργασίας και η απασχόληση προκύπτει ως αρνητική συνάρτηση του λόγου του πραγματικού μισθού προς τη συνολική παραγωγικότητα. L t = 1 1 α W t A t P t 1 α Λόγω τριβών και ατελειών της αγοράς εργασίας, οι πραγματικοί μισθοί προσδιορίζονται έτσι ώστε το επίπεδο απασχόλησης να ικανοποιεί τη συνθήκη, L t = 1 1 α W t A t P t 1 α = N0 N 0 < N Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 6
Το Ποσοστό Ανεργίας και το Πραγματικό Εισόδημα Ισορροπίας Το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας θεωρείται εξωγενές, και προσδιορίζεται από, u 0 = N N 0 N! ln N ln N 0 Η παραγωγή και το εισόδημα ισορροπίας προσδιορίζονται από, Y 0t = A t N 0 1 α Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 7
Το Υπόδειγμα με Προκαθορισμένους Ονομαστικούς Μισθούς Ο ονομαστικός μισθός (σε λογαρίθμους) καθορίζεται πριν γίνουν γνωστές οι τρέχουσες διαταραχές, ώστε να ικανοποιεί, _ w = E p + α l n t t 1 t 0 + E t 1a t Υποθέτουμε ότι η παραγωγικότητα Α είναι σταθερή και ότι η μόνη πηγή αβεβαιότητας αφορά στη εξέλιξη του επιπέδου των τιμών. Η απασχόληση προσδιορίζεται βάσει της συνάρτησης ζήτησης εργασίας και ικανοποιεί, l t = n 0 + 1 α (p t E t 1 p t ) Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 8
Η Σχέση μεταξύ Ανεργίας και Μη Προσδοκωμένου Πληθωρισμού Χρησιμοποιώντας τον ορισμό του ποσοστού ανεργίας u=n- l, η συνάρτηση απασχόλησης μπορεί να γραφεί ως μία καμπύλη Phillips, u t = u 0 1 α (π t E t 1 π t ) Λόγω του ότι οι ονομαστικοί μισθοί έχουν προκαθορισθεί, ο μη προσδοκώμενος πληθωρισμός προκαλεί μειώσεις των πραγματικών μισθών, αύξηση της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας κάτω από το φυσικό του ποσοστό. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 9
Οι Επιλογή του Πληθωρισμού από την Κυβέρνηση Αφού προσδιοριστούν οι ονομαστικοί μισθοί, οι νομισματικές αρχές (κυβέρνηση) μπορούν να επιλέξουν τη νομισματική πολιτική, και να προσδιορίσουν τον πληθωρισμό, χρησιμοποιώντας την πολιτική των επιτοκίων ή και της προσφοράς χρήματος. Ο πληθωρισμός επιλέγεται έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί μία αντικειμενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισμό. Λ t G = 1 2 (π t )2 + θ 2 (u t )2 Η παράμετρος θ μετρά τη σχετική απέχθεια της κυβέρνησης για την ανεργία σε σχέση με τον πληθωρισμό. Οσο μεγαλύτερο βάρος έχει ο στόχος της ανεργίας, τόσο μεγαλύτερο είναι το θ. Η ελαχιστοποίηση λαμβάνει χώρα υπό τον περιορισμό της καμπύλης Phillips. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 10
Οι Επιλογή του Πληθωρισμού από την Κυβέρνηση Από τις συνθήκες πρώτης τάξης, η κυβέρνηση προσδιορίζει τον πληθωρισμό στο επίπεδο εκείνο που εξισώνει το οριακό κόστος του, με το οριακό όφελος από την μείωση της ανεργίας. Με δεδομένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, η κυβέρνηση έχει κίνητρο να προκαλεί μη αναμενόμενο πληθωρισμό, προκειμένου να μειώνει την ανεργία. π = θ ( t α u ) = θ t α u 1 ( 0 α π E π ) t t 1 t Επιλύοντας ως προς τον πληθωρισμό, π t = θα θ + α 2 u 0 + θ θ + α 2 E t 1π t Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 11
Οι Επιλογή του Πληθωρισμού από την Κυβέρνηση Ο πληθωρισμός που επιλέγει η κυβέρνηση είναι θετική συνάρτηση της ανεργίας ισορροπίας, διότι όσο μεγαλύτερη είναι η ανεργία ισορροπίας τόσο μεγαλύτερο είναι και το κίνητρο της κυβέρνησης να δημιουργήσει μη αναμενόμενο πληθωρισμό ώστε να την μειώσει. Επίσης, είναι θετική συνάρτηση των προσδοκιών του διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, διότι όσο υψηλότερες είναι οι πληθωριστικές προσδοκίες, τόσο υψηλότερος θα πρέπει να είναι ο πληθωρισμός προκειμένου να μειωθεί η ανεργία. Επιπλέον, ο πληθωρισμός είναι θετική συνάρτηση του θ, της σχετικής απέχθειας της κυβέρνησης προς την ανεργία σε σχέση με τον πληθωρισμό. Οσο μεγαλύτερο βάρος δίνει η κυβέρνηση στην αντιμετώπιση της ανεργίας σε σχέση με τον πληθωρισμό, τόσο υψηλότερος θα είναι ο πληθωρισμός για δεδομένο φυσικό ποσοστό ανεργίας και δεδομένες πληθωριστικές προσδοκίες. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 12
Ο Πληθωρισμός Ισορροπίας Οσο υπάρχει μη αναμενόμενος πληθωρισμός, θα υπάρχει και προσαρμογή των προσδοκιών των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας. Ο πληθωρισμός ισορροπίας προσδιορίζεται στο επίπεδο εκείνο στο οποίο οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό ισούνται με τον πραγματικό πληθωρισμό. Αυτό συμβαίνει όταν ισχύει, π 0 = θ α u 0 Στην ισορροπία, το κίνητρο δημιουργίας μη αναμενόμενου πληθωρισμού ενσωματώνεται στις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, και η οικονομία καταλήγει με υψηλό πληθωρισμό, χωρίς η κυβέρνηση να μπορεί να επηρεάσει το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισμός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 13
Ο Πληθωρισμός Ισορροπίας Το κίνητρο δημιουργίας μη αναμενόμενου πληθωρισμού ενσωματώνεται στις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουμε με υψηλότερο πληθωρισμό, χωρίς να μπορεί τελικά η κυβέρνηση να επηρεάσει το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισμός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι κατά βάση ένα πρόβλημα αξιοπιστίας. Ανακύπτει διότι όσο οι πληθωριστικές προσδοκίες είναι χαμηλές, τότε η κυβέρνηση έχει κίνητρο να καταφύγει σε αύξηση του πληθωρισμού προκειμένου να μειώσει την ανεργία. Το μόνο επίπεδο πληθωρισμού στο οποίο η συμπεριφορά της κυβέρνησης είναι διαχρονικά συνεπής, με την έννοια ότι δεν έχει βραχυχρόνιο κίνητρο δημιουργίας μη προσδοκώμενου πληθωρισμού, είναι αυτό του πληθωρισμού ισορροπίας. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 14
Η Πορεία του Πληθωρισμού με Προσαρμοζόμενες Προσδοκίες Ας υποθέσουμε αρχικά ότι οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας δεν γνωρίζουν τις προτιμήσεις της κυβέρνησης, και ότι σχηματίζουν την προσδοκίες τους για το μελλοντικό πληθωρισμό μόνο με βάση τον τρέχοντα πληθωρισμό. Κατά συνέπεια θα ισχύει ότι, E t 1 π t = π t 1 Αντικαθιστώντας στη συνθήκη βραχυχρόνιου προσδιορισμού του πληθωρισμού, π t = θα θ + α 2 u 0 + θ θ + α 2 π t 1 Δεδομένου ότι η ρίζα αυτής της εξίσωσης διαφορών είναι μικρότερη από τη μονάδα, ο πληθωρισμός θα συγκλίνει σταδιακά στο επίπεδο ισορροπίας. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 15
Η Πορεία του Πληθωρισμού με Ορθολογικές Προσδοκίες Αν οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας έχουν ορθολογικές προσδοκίες και αντιλαμβάνονται τα κίνητρα της κυβέρνησης, οι πληθωριστικές προσδοκίες στην αγορά εργασίας θα προσαρμοσθούν άμεσα στο επίπεδο πληθωρισμού ισορροπίας. Με δεδομένες αυτές τις ορθολογικές προσδοκίες, η κυβέρνηση δεν θα μπορεί παρά να επιλέξει τον πληθωρισμό ισορροπίας, χωρίς να μπορεί να επηρεάσει την πορεία της ανεργίας ούτε καν βραχυχρόνια. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 16
Το Πρόβλημα της Διαχρονικής Ασυνέπειας της Βέλτιστης Νομισματικής Πολιτικής Το πρόβλημα της διαχρονικής ασυνέπειας της βέλτιστης νομισματικής πολιτικής προκύπτει από τη σύγκρουση μεταξύ των βραχυχρόνιων και των μακροχρόνιων επιδιώξεων της κυβέρνησης και το γεγονός ότι με ένα μόνο εργαλείο (τη νομισματική πολιτική) επιχειρεί να επιτύχει δύο στόχους (χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλή ανεργία). Αν η κυβέρνηση υποσχεθεί ότι θα επιδιώξει χαμηλό πληθωρισμό, προκειμένου να επηρεάσει προς τα κάτω τον προσδοκώμενο πληθωρισμό, και οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας την πιστέψουν, τότε έχει βραχυχρόνιο κίνητρο να αυξήσει τον πληθωρισμό προκειμένου να μειώσει την ανεργία, παραβιάζοντας την υπόσχεσή της. Αν η κυβέρνηση υποκύψει σε αυτό το βραχυχρόνιο κίνητρο, οι πληθωριστικές προσδοκίες ανεβαίνουν έως το επίπεδο στο οποίο θα εξαλειφθεί το κίνητρο της αυτό. Το επίπεδο αυτό είναι η διαχρονικά συνεπής ισορροπία. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 17
Εναλλακτικές Λύσεις στο Πρόβλημα της Διαχρονικής Ασυνέπειας της Βέλτιστης Νομισματικής Πολιτικής Δύο εναλλακτικές υπάρχουν στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Και οι δύο εναλλακτικές μπορούν να οδηγήσουν σε ισορροπία με μηδενικό πληθωρισμό, αλλά η ανεργία θα ισορροπεί στο φυσικό της ποσοστό. Η μία είναι η πλήρης εκχώρηση της αρμοδιότητας (delegajon) για την νομισματική πολιτική σε άτομα ή θεσμούς όπως μία ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα, που ενδιαφέρονται μόνο για τον πληθωρισμό και όχι για την ανεργία, και έτσι δεν έχουν το κίνητρο δημιουργίας μη προσδοκώμενου πληθωρισμού. Αυτό απαιτεί την εκ των προτέρων δέσμευση της κυβέρνησης να μην παρεμβαίνει στις αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας σεβόμενη την ανεξαρτησία της (Rogoff 1985). Η δεύτερη εναλλακτική είναι η δημιουργία αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας (reputajon) από την ίδια την κυβέρνηση, η οποία με τη συμπεριφορά της θα πείσει ότι δεν υποκύπτει στα βραχυχρόνια κίνητρα για δημιουργία μη προσδοκώμενου πληθωρισμού (Backus & Driffill 1985, Barro 1986). Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 18
Εκχώρηση Αρμοδιότητας για τη Νομισματική Πολιτική σε Μία Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα Υποθέτουμε ότι η κυβέρνηση εκχωρεί την αρμοδιότητα για τη νομισματική πολιτική σε μία κεντρική τράπεζα το καταστατικό της οποίας ορίζει ότι θα επιλέγει τον πληθωρισμό έτσι ώστε να ελαχιστοποιεί μία αντικειμενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται από τον πληθωρισμό και όχι την ίδια την ανεργία, αλλά μόνο από τις αποκλίσεις της από το φυσικό της ποσοστό. Η συνάρτηση απωλειών της κεντρικής τράπεζας έχει τη μορφή, Λ t CB = 1 2 (π t )2 + θ 2 (u t u 0 )2 Από τις συνθήκες πρώτης τάξης, προκύπτει ότι, π = θ ( t α u t u ) = θ 0 α 1 ( α π t E t 1π ) t Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 19
Εκχώρηση Αρμοδιότητας για τη Νομισματική Πολιτική σε Μία Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα Από τη συνθήκη πρώτης τάξης προκύπτει ότι, π t = θ θ + α 2 E t 1π t Η μόνη ισορροπία με ορθολογικές προσδοκίες, ή με προσδοκίες οι οποίες συγκλίνουν στον πραγματικό πληθωρισμό συνεπάγεται ότι, π t = 0 Κατά συνέπεια, λόγω του ότι οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική βρίσκονται στη δικαιοδοσία μιας κεντρικής τράπεζας η οποία δεν έχει το κίνητρο (ή την ελευθερία) να χρησιμοποιεί τη νομισματική πολιτική για να μειώσει την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό, εκτιμούν, και εκτιμούν σωστά, ότι η επιλογή του πληθωρισμού θα είναι ίση με το μηδέν αν οι πληθωριστικές προσδοκίες είναι και αυτές ίσες με το μηδέν. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 20
Οφέλη από την Εκχώρηση της Αρμοδιότητας για τη Νομισματική Πολιτική σε Μία Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα Η εκχώρηση της αρμοδιότητας για τη νομισματική πολιτική σε μία κεντρική τράπεζα η οποία δεν ενδιαφέρεται να μειώσει την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό, επιλύει το πρόβλημα του υψηλού πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός ισορροπίας θα πέσει στο μηδέν, και η απώλεια της κυβέρνησης θα ισούται με, G Λ = θ 2 u 2 ~ G < Λ = θ 0 2 θ + α 2 α 2 u 2 0 Η εκχώρηση της αρμοδιότητας επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιτύχει τη μείωση του πληθωρισμού και να οδηγήσει την οικονομία σε μία ισορροπία με χαμηλό πληθωρισμό, και έτσι να μειώσει το συνολικό κοινωνικό κόστος από την ανεργία και τον πληθωρισμό. Η ανεργία δεν μειώνεται, αλλά τουλάχιστον μειώνεται ο πληθωρισμός, διότι επιλύεται το πρόβλημα της διαχρονικής ασυνέπειας. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 21
Η Απόκτηση Αντιπληθωριστικής Αξιοπιστίας Μία εναλλακτική λύση είναι η προδέσμευση της κυβέρνησης σε μία πολιτική μηδενικού πληθωρισμού, και η με τον τρόπο αυτό απόκτηση αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας. Προκειμένου να αναλύσουμε αυτό το μηχανισμό απόκτησης αξιοπιστίας μπορούμε να αναλύσουμε την κατάσταση ως ένα επαναλαμβανόμενο παίγνιο με άπειρο χρονικό ορίζοντα μεταξύ της κυβέρνησης και των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας. Στο παίγνιο αυτό υπάρχουν τουλάχιστον δύο ενδεχόμενες ισορροπίες. Μία ισορροπία με την κυβέρνηση να ακολουθεί τη στρατηγική του μηδενικού πληθωρισμού, ή οποία της προσδίδει αντιπληθωριστική αξιοπιστία της κυβέρνησης (η ισορροπία με αξιοπιστία), και μία με την κυβέρνηση να ακολουθεί τη στρατηγική του πληθωρισμού της διαχρονικά συνεπούς ισορροπίας στην οποία η κυβέρνηση δεν έχει αντιπληθωριστική αξιοπιστία. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 22
Ισορροπία με Αντιπληθωριστική Αξιοπιστία Στην ισορροπία με αντιπληθωριστική αξιοπιστία, ο πληθωρισμός που επιλέγει η κυβέρνηση, και οι πληθωριστικές προσδοκίες, ισούνται με το μηδέν, και η ανεργία βρίσκεται στο φυσικό της ποσοστό. Η παρούσα αξία των απωλειών της κυβέρνησης από τον πληθωρισμό και την ανεργία δίνεται από, δ s s=0 G Λ t+s = 1 1 δ θ 2 u 2 0 όπου δ<1 είναι ο συντελεστής προεξόφλησης της κυβέρνησης. Η παρούσα αξία των απωλειών της κυβέρνησης είναι η χαμηλότερη δυνατή, και προέρχεται μόνο από το γεγονός ότι η ανεργία βρίσκεται στο φυσικό της ποσοστό. Ο πληθωρισμός στην ισορροπία αυτή είναι συνεχώς στο μηδέν. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 23
Ισορροπία Χωρίς Αντιπληθωριστική Αξιοπιστία Στην ισορροπία χωρίς αντιπληθωριστική αξιοπιστία, ο πληθωρισμός και οι πληθωριστικές προσδοκίες είναι στο επίπεδο που προσδιορίζεται από τη διαχρονικά συνεπή ισορροπία, και η ανεργία βρίσκεται στο φυσικό της ποσοστό. Η παρούσα αξία των απωλειών της κυβέρνησης από τον πληθωρισμό και την ανεργία δίνεται από, δ s s=0 G Λ ~ t+s = 1 1 δ θ θ + α 2 2 α 2 u 2 0 όπου δ<1 είναι ο συντελεστής προεξόφλησης της κυβέρνησης. Η παρούσα αξία των απωλειών της κυβέρνησης προέρχεται από το γεγονός ότι η ανεργία βρίσκεται στο φυσικό της ποσοστό, και ο πληθωρισμός είναι θετικός στο επίπεδο της διαχρονικά συνεπούς ισορροπίας. Προφανώς, η παρούσα αξία των απωλειών της κυβέρνησης είνα μεγαλύτερη όταν δεν υπάρχει αντιπληθωριστική αξιοπιστία. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 24
Κόστος Ελλειψης Αντιπληθωριστικής Αξιοπιστίας και Βραχυχρόνιο Οφελος από Μείωση Ανεργίας Το επιπλέον κόστος για την κυβέρνηση στην περίπτωση της έλλειψης αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας δίνεται από, 1 1 δ 1 2 θ 2 α 2 u 2 > 0 0 Το βραχυχρόνιο όφελος από μία απόκλιση από την πολιτική της αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας για μία περίοδο, δίνεται από, 1 2 θ + α 2 θ 2 u 2 > 0 0 Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 25
Η Πολιτική της Αντιπληθωριστικής Αξιοπιστίας Το κόστος για την κυβέρνηση από μία απόκλιση από την πολιτική του μηδενικού πληθωρισμού, αν ο ιδιωτικός τομέας σε αντίδραση υιοθετήσει τη ζοφερή στρατηγική (grim strategy) του να αυξήσει στο μέλλον τις πληθωριστικές του προσδοκίες στο επίπεδο του πληθωρισμού της διαχρονικά συνεπούς ισορροπίας θα υπερβαίνει το βραχυχρόνιο όφελος, αν ο συντελεστής προεξόφλησης είναι επαρκώς υψηλός. Για το λόγο αυτό η κυβέρνηση θα προτιμά να μην αποκλίνει από τη στρατηγική του μηδενικού πληθωρισμού. Με άλλα λόγια, αν με το να αποκλίνει από τη στρατηγική του μηδενικού πληθωρισμού η κυβέρνηση οδηγηθεί στην διαχρονικά συνεπή ισορροπία για πάντα (ή για ένα επαρκώς μεγάλο χρονικό διάστημα), τότε η κυβέρνηση θα προτιμά να ακολουθεί συνεχώς την πολιτική του μηδενικού πληθωρισμού. Αυτό θα της προσδώσει αντιπληθωριστική αξιοπιστία, και η οικονομία θα ισορροπεί στο φυσικό ποσοστό ανεργίας με μηδενικό πληθωρισμό. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 26
Συμπεράσματα Αναλύσαμε τον προσδιορισμό του πληθωρισμού και της ανεργίας ισορροπίας, σε ένα βραχυχρόνιο υπόδειγμα με προκαθοριζόμενους ονομαστικούς μισθούς. Λόγω του ότι οι ονομαστικοί μισθοί προκαθορίζονται με βάση τις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, ο μη προσδοκώμενος πληθωρισμός προκαλεί μειώσεις των πραγματικών μισθών, αύξηση της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας. Η κυβέρνηση, μέσω των νομισματικών εργαλείων που έχει στη διάθεσή της, επιλέγει τον πληθωρισμό, ώστε να ελαχιστοποιήσει μία αντικειμενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισμό. Με δεδομένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, η κυβέρνηση έχει κίνητρο να προκαλεί μη αναμενόμενο πληθωρισμό, προκειμένου να οδηγεί την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 27
Συμπεράσματα Ωστόσο, το κίνητρο δημιουργίας μη προσδοκώμενου πληθωρισμού ενσωματώνεται στις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουμε με υψηλότερο πληθωρισμό, χωρίς να μπορεί τελικά η κυβέρνηση να επηρεάσει το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισμός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Δύο είναι οι κυριότερες εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημα αυτό. Η πρώτη είναι η είναι η εκχώρηση της αρμοδιότητας για τη νομισματική πολιτική σε άτομα ή θεσμούς που είναι επιφορτισμένα αποκλειστικά με την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, χωρίς να ενδιαφέρονται για την ανεργία. Η δεύτερη λύση είναι η απόκτηση αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας, ώστε να πεισθούν οι διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας ότι η κυβέρνηση δεν υποκύπτει στο κίνητρο δημιουργίας μη αναμενόμενου πληθωρισμού. Και με τους δύο αυτούς τρόπους μπορούν να επηρεαστούν οι πληθωριστικές προσδοκίες και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του υψηλού πληθωρισμού. Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 28