Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης Διδάσκοντες Ιωάννης Β. Φεζουλίδης Καθηγητής Μαριάννα Βλυχού Αναπλ. Καθηγήτρια Έφη Καψαλάκη Αναπλ. Καθηγήτρια Αικατερίνη Γ. Βάσιου Αναπλ. Καθηγήτρια Χρήστος Ρούντας Επίκ. Καθηγητής 2016/2017
ΠΥΚΝΩΣΗ-ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΠΥΚΝΩΣΗ Η αντικατάσταση του αέρα σε ένα ή περισσότερα αναπνευστικά λόβια από υγρό υλικό. Υπάρχει αντικατάσταση της διαύγασης από σκίαση χωρίς ευρήματα απώλειας όγκου. Η αλλοίωση αν αφορά όλες τις κυψελίδες μιας περιοχής τότε η σκιά είναι ομοιογενής. Στην αρχή και τέλος (χρονικά) ανάμεσα στις πυκνωμένες κυψελίδες υπάρχουν και φυσιολογικές-ανομοιογενής σκιά-(κυψελιδόγραμμα). Η πύκνωση συχνά παρουσιάζει μέσα λεπτές γραμμοειδείς διαυγάσεις που είναι βρόγχοι με αέρα (αεροβρογχόγραμμα). Αποδεικνύει ότι μια σκίαση είναι ενδοπνευμονική.
Ανατομικά η εντόπιση καθορίζεται από την μορφή και θέση στην οπισθοπρόσθια και πλάγια α/α. Ενδιαφέρον για την εντόπιση είναι το σημείο της παρυφής (silhouette sign), δηλαδή η ασαφοποίηση της παρυφής της καρδιακής σκιάς ή του αορτικού κομβίου ή του διαφράγματος.
Διαφορική διάγνωση Πνευμονία Πνευμονικό οίδημα Αιμορραγία Θλάση πνεύμονα Εισρόφηση Τοξικά αίτια Κυψελιδικό καρκίνωμα Λέμφωμα Κυψελιδική πρωτεΐνωση
Ομοιογενής πύκνωση του δεξιού άνω λοβού με αεροβρογχόγραμμα και του έσω και οπίσθιου βασικού του δεξιού κάτω λοβού
Πύκνωση του δεξιού άνω λοβού
Πύκνωση του δεξιού μέσου λοβού (ασαφοποίηση δεξιάς καρδιακής παρυφής)
Βρογχοπνευμονική διήθηση δεξιάς βάσης με ασαφή όρια
Πύκνωση δεξιού κάτω λοβού με ασαφοποίηση του σύστοιχου ημιδιαφράγματος, αλλά όχι της δεξιάς καρδιακής παρυφής
Πύκνωση αριστερού άνω λοβού και γλωσσίδας με ασαφοποίηση της καρδιακής παρυφής και του αορτικού τόξου. Ορίζεται προς τα πίσω από τη μείζονα μεσολόβιο σχισμή.
Ομοιογενής πύκνωση του αριστερού κάτω λοβού (δεν ασαφοποιείται η αριστερή καρδιακή παρυφή)
Εικόνα αεροβρογχογράμματος στην ΥΤ
Η εικόνα αυτή είναι τυπική σε παιδιά και δεν οφείλεται σε πύκνωση δεξιού άνω λοβού. Οφείλεται στη φυσιολογική υπερπλασία του θύμου αδένα (σημείο του ιστίου).
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ Η απώλεια όγκου ενός πνεύμονα ή λοβού λόγω μείωσης του όγκου του αέρα. Η σύμπτωση των κυψελίδων.
Μηχανισμοί Παθητική - αέρας ή υγρό στον υπεζωκότα Λόγω απόφραξης - (Ξένο σώμα, βρογχικό αδένωμα, απόφραξη από ινώδη δακτύλιο, από διογκωμένους λεμφαδένες). Τα αέρια απορροφούνται από το αίμα των τριχοειδών (τροποποιημένη από παράπλευρη ροή αέρα) Μεταουλώδης - πνεύμονας δύσκαμπτος-πνευμονική ίνωση Λόγω έλλειψης επιφανειοδραστικού παράγοντα -σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των νεογνών.
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Άμεσα σημεία Μετατόπιση μεσολόβιων σχισμών Απώλεια αερισμού Μείωση απόστασης μεταξύ αγγείων και βρόγχων Έμμεσα σημεία Άνωση του ημιδιαφράγματος Μετατόπιση του μεσοθωρακίου Μετατόπιση των πυλών (άνω ή κάτω αντίστοιχα). Αντιρροπιστική υπερδιάταση (πιθανή παρουσία κήλης στην μέση γραμμή).
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΑΝΩ ΛΟΒΟΥ
ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ Golden Καρκίνος του δεξιού άνω λοβού που προκαλεί ατελεκτασία στο λοβό. Η οριζόντια σχισμή είναι κυρτή προς τα πάνω ενώ η εξεργασία είναι κυρτή την προς την κάτω παρυφή.
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΜΕΣΟΥ ΛΟΒΟΥ Η ελάσσων μεσολόβια σχισμή έλκεται προς τα κάτω Ενώ το κάτω ήμισυ της μείζονος μεσολοβίου σχισμής στην πλάγια παρεκτοπίζεται προς τα εμπρός
Πύκνωση δεξιού μέσου λοβού Ατελεκτασία δεξιού μέσου λοβού
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΚΑΤΩ ΛΟΒΟΥ
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΑΝΩ ΛΟΒΟΥ
ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΚΑΤΩ ΛΟΒΟΥ
Πλήρης ατελεκτασία Θολερότητα και μετατόπιση (έλξη) ημιθωρακίου προς την πλευρά της θολερότητας άνωση ημιδιαφράγματος - αντιρροπιστική υπερδιάταση του φυσιολογικού πνεύμονα
Επέκταση του υγιούς πνεύμονα πέραν της μέσης γραμμής
Αεροβρογχόγραμμα Παθητική ατελεκτασία
ΥΤ με σκιαγραφικό μεγάλη πλευριτική συλλογή αριστερά με ατελεκτασία του υπερκείμενου πνεύμονα - μικρότερη πλευριτική συλλογή δεξιά
Δισκοειδής ατελεκτασία χαρακτηρίζεται από ευθείες γραμμές σκιερές, μήκους αρκετών εκατοστών και πάχους από 1-3χιλ. στα μέσα και κάτω πνευμονικά πεδία. οφείλεται σε ατελεκτασία μικρών βρογχοπνευμονικών τμημάτων περιορισμένη κινητικότητα των διαφραγμάτων μετά από εγχείρηση ή σε άτομα που πάσχουν από υποδιαφραγματική νόσο.