1
2
Αθλητισμός Εισαγωγή Ο όρος περιλαμβάνει κάθε προσπάθεια που αποβλέπει στην άσκηση του σώματος, στην απόκτηση φυσικών ικανοτήτων, στην δημιουργία επιδόσεων, στην ψυχαγωγία κλπ. 3
Ο αθλητισμός είναι πανάρχαιος θεσμός των αρχαίων ελλήνων. Ανάλογα δε με την ιδιοσυγκρασία, το περιβάλλον, τον βαθμό ανάπτυξης της άμιλλας, την πείρα και το ποιόν της αισθητικής διαπαιδαγώγησης κάθε φυλής που έζησε στην Ελλάδα πήρε σχετική σημασία, έκφραση και κατεύθυνση. 4
Στη σύγχρονη εποχή ο αθλητισμός είναι κυρίαρχος παγκοσμίως και οι διοργανώσεις αγώνων πολυάριθμες με τεχνικές που εξελίσσονται συνεχώς. Επικεφαλής όλων είναι οι Ολυμπιακοί αγώνες, η ''κορυφή της πυραμίδας'' στην ιεράρχηση του κλασικού αθλητισμού. 5
Λέξεις - όροι Αθλητισμός- Άθληση- Άθλημα Ευγενής Άμιλλα Πρωταθλητισμός Επιδημία υποκινητικότητας Υγεία Ευρωστία Άσκηση 6
Αθλητισμός Συστηματική σωματική καλλιέργεια και δράση με συγκεκριμένο τρόπο, ειδική μεθοδολογία και παιδαγωγική με σκοπό την ύψιστη σωματική απόδοση, ως επίδοση: σε αθλητικούς αγώνες, στο αθλητικό και στο κοινωνικό γίγνεσθαι [1 ] Παράλληλα ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός ο οποίος αντικατοπτρίζει τη δεδομένη κοινωνία και τον πολιτισμό της. Ι. Ζέρβας (1993) Ψυχολογία Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, σελ.15 7
Στόχοι αθλητισμού: Κοινωνικοποίηση Αλληλογνωριμία και συμφιλίωση των λαών Υγεία (σωματική- πνευματική) Ψυχαγωγία 8
Αθλητής Το άτομο που ασκείται συστηματικά, είναι εγγεγραμμένο σε κάποιο σύλλογο και παίρνει μέρος σε προγραμματισμένους αγώνες, σε ερασιτεχνικό ή επαγγελματικό επίπεδο. Η Άθληση Ενισχύει σημαντικά τη δύναμη, αντοχή και μάζα των οστών. Ενισχύει τη δύναμη και το σθένος των μυών και διατηρεί την ευκαμψία τους. Δυναμώνει την αντίστασή του ατόμου στις διάφορες μολυσματικές νόσους 9
Άθλημα (σπορ) χαρακτηρίζεται ένα αγώνισμα ατομικό ή ομαδικό, που για να διεξαχθεί απαιτεί: τεχνικά χαρακτηριστικά (τεχνική, δεξιοτεχνία), φυσικά χαρακτηριστικά (δύναμη, αντοχή, ευκαμψία) και κανονισμούς. 10
11
Ευγενής άμιλλα Άμιλλα η προσπάθεια για υπεροχή, ο ανταγωνισμός για πρωτεία. Ευγενής σημαίνει τον άδολο, ανυστερόβουλο χαρακτήρα της προσπάθειας. 12
Πρωταθλητισμός Συμμετοχή των αθλητών σε συστηματική προπόνηση με τη βοήθεια αθλητικών επιστημόνων. Στόχος: η νίκη. Οι αθλητές στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν την απόδοσή τους εκμεταλλεύονται όλα τα επιστημονικά μέσα (τεχνική, εξοπλισμό και ψυχολογική υποστήριξη) ακόμα και απαγορευμένα και επικίνδυνα μέσα όπως το Doping φαινόμενο με οδυνηρές συνέπειες 13
Υγεία Η οργανική, κοινωνική και ψυχολογική κατάσταση του ατόμου, που κυμαίνεται μεταξύ ενός αρνητικού κι ενός θετικού πόλου. Ο θετικός σχετίζεται με την ευεξία, τη δυνατότητα να χαίρεται κανείς τη ζωή και να ανθίσταται στους πειρασμούς της, ενώ ο αρνητικός με τη νοσηρότητα και την πρώιμη θνησιμότητα. 14
Υποκινητικότητα ονομάζεται η κακή συνήθεια των περισσότερων να αποφεύγουν την φυσική μετακίνηση Ο συνδυασμός υποκινητικότητας, κακής διατροφής και ανθυγιεινού τρόπου ζωής επιταχύνει τη βιολογική φθορά: προκαλεί πρόωρη ανάπτυξη εκφυλιστικών αρθροπαθειών επισπεύδει την οστεοπόρωση Δημιουργεί ενδαγγειακές θρομβώσεις και κάνει τον οργανισμό τρωτό στα καρδιαγγειακά νοσήματα 15
Αποτελέσματα υποκινητικότητας Ατροφία και εκφυλισμός μυών Βιολογική φθορά φυσιολογικών και μορφολογικών λειτουργιών, βιολογικών ικανοτήτων και ψυχολογικών γνωρισμάτων Διαταραχή της ψυχοσωματικής ισορροπίας Κλονισμός της υγείας 16
Άσκηση Υγεία Ευρωστία Η άσκηση βελτιώνει την ευρωστία του ατόμου και επιδρά ευεργετικά στην υγεία του Το εύρωστο και υγιές άτομο είναι, περισσότερο δραστήριο Το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας, της ευρωστίας και της υγείας επηρεάζονται από πλήθος παραγόντων όπως: ο γονότυπος, η διατροφή, ο τρόπος ζωής, το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον και η ψυχοσύνθεση του ατόμου. 17
Έννοια της ευρωστίας Ευρωστία είναι η δυναμική κατάσταση του οργανισμού που χαρακτηρίζεται από την ικανότητα εκτέλεσης με ζωτικότητα, καθημερινών δραστηριοτήτων και από παράγοντες που αποτρέπουν την πρώιμη ανάπτυξη υποκινητικών ασθενειών ή νοσηρών καταστάσεων. 18
Ο όρος ευρωστία αντιστοιχεί στον αγγλικό όρο fitness. Αν και εννοιολογικά είναι ευρύς αποδίδει με σαφήνεια τη γενική οργανική κατάσταση που είναι πολύπλοκη και πολυπαραγοντική. 19
Έννοια της άσκησης Άσκηση είναι οποιοδήποτε είδος μυϊκής προσπάθειας προσχεδιασμένης έντασης, διάρκειας και συχνότητας, που εντάσσεται σ ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα με σκοπό τη βελτίωση ή τη διατήρηση της ευρωστίας, της υγείας ή/και της σωματικής απόδοσης 20
Ασκησιογενείς επιδράσεις Η άσκηση επιδρά ευεργετικά σε όλα τα συστήματα, όργανα και λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού και χρησιμεύει ως προστατευτικός παράγοντας σε πολλές παθήσεις, όπως : καρδιοπάθεια, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, εγκεφαλικά επεισόδια, παχυσαρκία, οστεοπόρωση και καρκίνο του παχέος εντέρου. Η άσκηση χρησιμεύει ως διέξοδος στις πιέσεις της σύγχρονης ζωής και συμβάλλει στην ανακούφιση συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους, καθώς και στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης, της ευεξίας και της ποιότητας ζωής. 21
Καρδιαγγειακές προσαρμογές Η ανεπαρκής σωματική άσκηση αποτελεί παράγοντα καρδιακού κινδύνου. Η άσκηση παρέχει μια φυσική θωράκιση στο σώμα, προστατεύοντας την καρδιά από την ισχαιμία και τις συνέπειες της. 22
Μυοσκελετικές προσαρμογές Αυξάνει τη μυϊκή μάζα, τη δύναμη και την αντοχή. Δυναμώνει τα οστά αυξάνοντας την πυκνότητα τους κατά την αναπτυξιακή ηλικία και τη διατηρεί στα ίδια επίπεδα κατά την ώριμη και προχωρημένη ηλικία εμποδίζοντας την οστεοπόρωση και τα κατάγματα. Βελτιώνει την ευκαμψία στις αρθρώσεις αυξάνοντας την κινητικότητα τους 23
Ψυχολογικές επιδράσεις Βελτιώνει τη διάθεση και δημιουργεί αίσθημα ευεξίας. Το αίσθημα εκείνο που κάνει το άτομο να νοιώθει εσωτερική πληρότητα, ισορροπία, αυτοπεποίθηση και σιγουριά και του δίνει την ορμή να αντιμετωπίσει με αισιοδοξία τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες και τις προκλήσεις της καθημερινότητας Μειώνει τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης Βελτιώνει τη νοητική λειτουργία Έχει θετικά αποτελέσματα στην αυτοεκτίμηση και στην αυτοπεποίθηση 24
Επίδραση στη γήρανση Η παρακμή της λειτουργικής ικανότητας κατά τη γήρανση οφείλεται κυρίως στην καθιστική ζωή και τον κινητικό περιορισμό. Η ζωή πολλών ηλικιωμένων χαρακτηρίζεται από περιορισμό της κινητικότητας και απώλειας της ανεξαρτησίας τους. Η άσκηση οδηγεί σε βιολογική ανανέωση (αερόβια ικανότητα) 10-15 χρόνια. Άτομα που ασκούνται μέχρι τα βαθιά γεράματα επιμηκύνουν το προσδόκιμο όριο ζωής τους 25
Μεταβολικές προσαρμογές Η αύξηση καύσης λιπών οδηγεί στην εξοικονόμηση του γλυκογόνου και τη βελτίωση της αντοχής. Η ελάττωση του επιπέδου των τριγλυκεριδίων στο αίμα Η αύξηση του επιπέδου της HDL-χοληστερόλης που είναι το γράσο των αγγείων και τα προστατεύει. Η μείωση, σε συνδυασμό με τη διατροφή, του σωματικού λίπους, συρρικνώνει το μέγεθος των λιποκυττάρων. 26
Επίδραση στην ανάπτυξη Παιδιά που γυμνάζονται καθημερινά ωριμάζουν πιο γρήγορα και έχουν μεγαλύτερη αύξηση και ανάπτυξη Αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αίσθηση αυτονομίας, περισσότερη κοινωνική προσαρμοστικότητα και συναισθηματική σταθερότητα Αποδίδουν ασύγκριτα καλύτερα στα μαθήματα τους. -Αυτό δε σημαίνει πως με την άσκηση προάγεται η ευφυΐα - αλλά πως η ευεξία που είναι αποτέλεσμα της άσκησης έχει αντίκτυπο και στη λειτουργία του εγκεφάλου 27
Οικονομικό και κοινωνικό κόστος Άτομα που ασκούνται συστηματικά απουσιάζουν λιγότερο από την εργασία τους λόγω νοσηρότητας Η συστηματική άσκηση συμβάλλει θετικά στην αντιμετώπιση και θεραπεία χρόνιων παθήσεων Προαγωγή της άσκησης σε όλους οδηγεί σε μείωση των δαπανών για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη 28
Πόση άσκηση απαιτείται για υγεία και ευρωστία ; 29
Ένταση της άσκησης για υγεία και ευρωστία Η ένταση εξαρτάται από την: 1. Ηλικία 2. Αρχική αερόβια ικανότητα 3. Επιδιωκόμενη βιολογική προσαρμογή πχ: Για μείωση της υπέρτασης και του σωματικού λίπους, η αερόβια μέτριας έντασης είναι αποτελεσματικότερη Για αύξηση της HDL χολ η αερόβια ήπιας έντασης κοκ 30
Δοσολογία της άσκησης Κάθε ενήλικας πρέπει να ασκείται τουλάχιστον 30 με μέτρια ένταση τις περισσότερες μέρες ή καθημερινά Σημαντική ωφέλεια προκύπτει από άσκηση μέτριας έντασης. Μεγαλύτερη ωφέλεια προκύπτει όταν η άσκηση είναι εντονότερη, συχνότερη και διαρκεί περισσότερο. Μέτριας έντασης άσκηση είναι το βάδισμα 6 χμ/ώρα ή ποδηλασία 16 χμ/ώρα 31
Η αύξηση της έντασης πρέπει να γίνεται ανάλογα με τις ατομικές ικανότητες και να κλιμακώνεται προοδευτικά για αποφυγή τραυματισμών. Η άσκηση μπορεί να είναι ενσωματωμένη στον τρόπο ζωής πχ. Χρήση σκάλας, βαδίσματος, ποδηλάτου Αερόβια άσκηση για βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής συμπληρώνεται με ασκήσεις για αύξηση της δύναμης τουλάχιστο 2 φ/βδ Άτομα με χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιοπάθεια και σ. διαβήτης, πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικό έλεγχο πριν την έναρξη άσκησης. 32
Η άσκηση επιβάλλεται να γίνει καθημερινή συνήθεια δια βίου, να γίνει τρόπος ζωής σε συνδυασμό βέβαια και με το κόψιμο των κακών συνηθειών όπως είναι το κάπνισμα, η κακή διατροφή και άλλα πολλά!!!!
Βιβλιογραφία http://boulaki.pblogs.gr/2008/08/o-athlhtismos-kai-h-istoria-toy.html http://www.freevolition.gr/athl.htm http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%91%ce%b8%ce%bb%ce%b7%cf%84%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%c F%82 http://www.footballtraining.gr/phocadownload/lectures/part%202.pdf http://blogs.sch.gr/7lykkall/files/2010/02/a1_athlhths.pdf http://www.esoft.gr/gwo/povol/691.htm http://www.chicco.gr/auto_to_mina_as_milisoume_gia/en_h_a8lisi_boi8a_to_paidi_na_megalosei.html http://www.medlook.net.cy/article.asp?item_id=255 http://lepantorunners.gr/?p=2456 http://www.imlarisis.gr/index.php?dispatch=categories.view&category_id=790 www.nutr.teithe.gr/.../diatrofi%20kai%20askisi http://estia.hua.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/100/1/metaptychiaki23.pdf http://www.webdietitian.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=181:2010-05-17-09-27-12&catid=37:2009-03-22-12-01-33&itemid=2 34
Σας ευχαριστούμε Οι μαθητές του Α3 1 ου ΕΠΑΛ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ 35