ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ. Μαρία Αγγελοπούλου Επ. Καθηγήτρια Αιματολογίας Αιματολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Σχετικά έγγραφα
τα κύτταρα του αίματος στην καθημερινή ιατρική Κ. Κωνσταντόπουλος 2017

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος

ΜΟΡΙΑΚΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος

Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

Μορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος Παναγούλιας Ιωάννης, MSc,PhD

8 η Παρουσίαση Εισαγωγή στο Αίμα

Εργαστηριακή Σημειολογία Νόσων Αίματος. Αιμιλία Στ. Χατζηγιάννη Αναπλ. Καθηγήτρια Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο ΕΚΠΑ

Φυσιολογικές λειτουργίες κυττάρων αίματος Κλινική και εργαστηριακή αξιολόγηση αιματολογικών παθήσεων. Μαθήματα Παθοφυσιολογίας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

Έλενα Λεμεσίου Φεβρουάριος 2015

YΠΟΔΕΙΓΜΑ Ι. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Πανταζή Αλίνα ΠΕ04 ΙΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/-ΤΡΙΩΝ

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία

1η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»

ΔOMH KAI ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΝΑΙΜΙΕΣ. Αθ. ΖΩΜΑΣ Δ ΠΑΝ.ΠΑΘ.ΚΛΙΝΙΚΗ

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;

ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ. Φυσιολογικές τιμές αιματολογικών παραμέτρων

1η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

KYTTAPA TOY AIMATOΣ. κατά τη γέννηση > ο µυελός των οστών αποτελεί κύρια θέση παραγωγής ερυθροκυττάρων

Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία

Εργαστηριακή Σηµειολογία Νόσων. Αιµιλία Στ. Χατζηγιάννη Αναπλ. Καθηγήτρια Β Παθολογική Κλινικήκαι Οµώνυµο Εργαστήριο ΕΚΠΑ

Εργαστηριακή άσκηση 1: Διαχωρισμός λεμφοκυττάρων στο ολικό αίμα

ΕΡΥΘΡΟ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΟ. προερυθροβλάστης βασεόφιλος ερυθροβλάστης πολυχρωματόφιλος. νορμοβλάστης. δικτυοερυθροκύτταρο. ερυθροκύτταρο

ΕΞΕΛΙΞΗ ΛΕΥΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

Το περιφερικό αίμα αποτελείται από κύτταρα και υγρό 5-6 λίτρα στους ενήλικες άνδρες- ~ 7 % του σωματικού βάρους

Σπληνομεγαλία. Μαρίνα Σιακαντάρη Αναπλ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας ΕΚΠΑ Α Παθολογική Κλινική Λαϊκό Νοσοκομείο

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ

Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες. Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ.

Φυσιολογική Αιμοποίηση. Μαθήματα Παθοφυσιολογίας

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός"

οµή Ανοσιακού Συστήµατος Ελένη Φωτιάδου-Παππά Τµήµα Ανοσολογίας Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά

Μοριακή κυτταρική βιοχημεία Ανοσοποιητικό σύστημα

Χρόνια φλεγμονή. Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου. Νοέμβριος 2018

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.

Γενική αίματος και φυσιολογικός αιμοποιητικός μυελός

Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία Φεβρουάριος-Μάρτιος 2015

Εργαστήριο Ανοσοποιητικό σύστημα Λεμφικά όργανα. Υπατία Δούση-Αναγνωστοπούλου, MD, PhD Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας

Αίμα - Μυελική Αιμοποίηση. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Παν. Θεσσαλίας

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ AΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ OΣΤΕΟΛΟΓΙΑ ΜΥΟΛΟΓΙΑ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΑΣ

ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Παρουσίαση περιστατικού : Σοβαρού βαθμού αναιμία σε ασθενή 18 ετών

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ

Τα ερυθροκύτταρα αποτελούν τα πολυαριθμότερα κύτταρα του περιφερικού

Ειδικές μέθοδοι ανάλυσης κυτταρικών διεργασιών Μορφολογία λεμφικών και μυελικών κυττάρων

Γενική αίματος ΕΜΕ Π.ΠαρασκευοπούλουΠαρασκευοπούλου

Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑ.Λ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΙΜΑΤΟ ΟΣΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ

ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ. Τ λεµφοκύτταρα:

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΛΕΥΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες. Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΡΟΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΞΕΙΩΝ ΛΕΥΧΑΙΜΙΩΝ

Νεογνικές και παιδιατρικές μεταγγίσεις. Ελισάβετ Γεωργίου Αιματολόγος, Επίμ. Β Αιματολογικό Τμήμα Γ. Ν. Παπαγεωργίου

ΑΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΣΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

όλοι αναπνευστική οδός στομάχι στόμα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΠΛΗΝΟΜΕΓΑΛΙΑ. Λ. Β. Αθανασίου

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Τα Κύτταρα του αίματος. Αιμοποίηση

Παιδιατρική Ι. Ενότητα 14: Φυσιολογική αιμοποίηση. Παρασκευή Παναγοπούλου Λέκτορας Παιδιατρικής Α.Π.Θ. Τμήμα Ιατρικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φυσιολογία Ι. Ανοσία - Αναιμία Διδάσκων: Αν. Καθηγήτρια Πατρώνα Βεζυράκη

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου

Αιµοποίηση-Ερυθροποίηση. Έλενα Σολωμού Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας

H κυτταρομορφολογία στη διάγνωση των αιματολογικών διαταραχών

Γενική Αίµατος. Έλενα Σολωµού Αιµατολόγος Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιµατολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Πατρών

Βιολογία γενικής παιδείας τάξη Γ

Πέτρος Καρακίτσος. Καθηγητής Εργαστήριο Διαγνωστικής Κυτταρολογίας Ιατρικής Σχολής Παμεπιστημίου Αθηνών

ΣΚΟΥΡΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Επιμελήτρια Α «Κωνσταντοπούλειο ΓΝΝΙωνίας»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά

ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φυσιολογία Ι. Λευκά αιμοσφαίρια Θρομβοκυττάρωση Διδάσκων: Αν. Καθηγήτρια Πατρώνα Βεζυράκη

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY

ΟΞΕΙΕΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Π.Παρασκευοπούλου

ΜΑΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. Σκούρα Μαγδαληνή Επιμ.Α Αιματολογικού εργαστηρίου «Κωνσταντοπούλειου Γ.Ν.Ν.Ιωνίας»

Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο

Επίκτητη Ανοσιακή Απάντηση (χυμικό σκέλος) Β λεμφοκύτταρα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ. Σταυρούλα Β. Αλεξιά. Διευθύντρια Αιματολογικού Τμήματος Ε.Α.Ν.Π. «ΜΕΤΑΞΑ»

ΗΠΑΤΟΜΕΓΑΛΙΑ ΣΠΛΗΝΟΜΕΓΑΛΙΑ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις

Transcript:

ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Μαρία Αγγελοπούλου Επ. Καθηγήτρια Αιματολογίας Αιματολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Το αίμα αποτελείται από: 95% Water 5% Proteins - Albumin - Globulins - Fibrinogen Glucose Fat Electrolytes Vitamins Trace Elements Όγκος Αίματος: Άρρενες: 5-6 L Θήλεα: 4-5 L

Κυτταρική σύνθεση του αίματος Το αίμα περιέχει μόνο ώριμα (τελικώς διαφοροποιημένα) κύτταρα Δεν διαιρούνται Πλήρως λειτουργικά Ερυθρά αιμοσφαίρια Λευκά Αιμοσφαίρια: Κοκκιοκύτταρα Ουδετερόφιλα (πολυμοροφοπύρηνα) Ηωσινόφιλα Βασεόφιλα Μονοκύτταρα Λεμφοκύτταρα Αιμοπετάλια

Που παράγονται τα κύτταρα του αίματος? Ο τόπος παραγωγής, διαφοροποίησης και ωρίμανσης των κυττάρων του αίματος είναι ο μυελός των οστών Στέρνο, λαγόνια οστά, σπόνδυλοι, μακρά οστά, οστά κρανίου, πλευρές Όλα τα κυτταρικά στοιχεία του αίματος παράγονται από ένα αρχέγονο αιμοποιητικό κύτταρο

Το Αρχέγονο Αιμοποιητικό Κύτταρο (Hematopoietic Stem Cell) Ανεξάντλητο Ικανότητα αυτοανανέωσης Δίδει γένεση σε όλα τα κύτταρα του αίματος Ικανότητα πολλαπλασιασμού Διαφοροποίησης Ωρίμανσης Μπορεί να «κινητοποιηθεί» από τον μυελό των οστών στο αίμα υπό την επίδραση κυτοκινών (G-CSF)

Hematopoietic stem cells 1 / 25 000-100 000 of bone marrow cells Blood, 15 Jan 2004 Μορφολογικά ομοιάζει με λεμφοκύτταρο Χαρακτηριστικά αντιγόνα: CD34 CD133 Lin - C-kit (CD117) BCRP

Ωρίμανση των κυττάρων εντός του μυελού των οστών Ερυθρά Αιμοπετάλια Αιμοσφαίρια Κοκκιοκύτταρα Μονοκύτταρα Β-και Τ- Λεμφοκύτταρα

Ωρίμανση των κυττάρων εντός του μυελού των οστών 9

Μορφολογική αναγνώριση κυττάρων αίματος Επίχρισμα αίματος, μυελού των οστών, υγρών, παρακεντήματος λεμφαδένων Σε αντικειμενοφόρες πλάκες Χρώση με μίγμα όξινων και βασικών χρωστικών Η αναγνώριση των κυττάρων βασίζεται: Στο μέγεθος του κυττάρου Στα χαρακτηριστικά του πυρήνα: χρωματίνη, ύπαρξη πυρηνίων, σχήμα Στα χαρακτηριστικά του κυτταροπλάσματος: ύπαρξη και χρώμα κοκκίων, μέγεθος και χρώμα κυτταροπλάσματος, ύπαρξη κενοτοπίων

Χρώση για αναγνώριση των κυττάρων του αίματος May Grunwald-Giemsa (Romanowsky stain family) 1. Methylene blue χρώνει μπλε τα όξινα στοιχεία του κυττάρου RNA, κυτταρόπλασµα, πυρήνια 2. Eosin χρώνει πορτοκαλο-κόκκινα τα αλκαλικά στοιχεία του κυττάρου Αιμοσφαιρίνη, ηωσινόφιλα κοκκία 3. Giemsa χρώνει κοκκινο-μωβ τα βασικά στοιχεία του κυττάρου Πυρήνας (DNA), πρωτογενή κοκκία των προμυελοκυττάρων

Ωρίμανση ερυθροκυττάρου Προ ερυθροβλάστη Βασεόφιλη ερυθροβλάστη Πολυχρωματόφιλη ερυθροβλάστη Οξύφιλη ερυθροβλάστη Δικτυο ερυθροκύτταρο Ώριμο Ερυθρό

Ωρίμανση ερυθροκυττάρου

Ωρίμανση ερυθροκυττάρου Η σταδιακή μετατροπή του βασεόφιλου ερυθροβλάστη σε πολυχρωματόφιλο και οξύφιλο, οφείλεται στην σταδιακή «πλήρωσή» του κυτταροπλάσματος με αιμοσφαιρίνη

Ερυθρά Αιμοσφαίρια Αμφίκοιλοι δίσκοι Χωρίς πυρήνα και οργανίδια Μεταφορά O2 στους ιστούς και CO2 στον πνεύμονα Καθημερινά παράγονται 2-3 εκατομμύρια κύτταρα ανά δευτερόλεπτο Κάθε ερυθρό περιέχει ~ 270,000,000 μόρια αιμοσφαιρίνης Τα γλυκολιπίδια της μεμβράνης είναι υπεύθυνα για τις ομάδες αίματος ABO και Rh Χρόνος ζωής: 100-120 ημέρες

Ερυθρά Αιμοσφαίρια και Αιμοσφαιρίνη Copyright 2009, John Wiley & Sons, Inc.

Ερυθρά Αιμοσφαίρια Μικροσκοπούμε σε περιοχή που τα ερυθρά δεν αλληλοεπικαλύπτονται Κεντρική ωχρότητα

Δικτυοερυθροκύτταρα Νεαρά ερυθροκύτταρα, με υπόλειμμα RNA στο κυτταρόπλασμα Χρώση: Κυανούν Μεθυλενίου φυσιολογικός αριθμός στο αίμα = 35000-75.000/κκχ) ο αριθμός τους αυξάνει σε αναγέννηση του μυελού π.χ. σε έξοδο από απλασία, σε αιμόλυση κλπ

Παθολογική μορφολογία ερυθροκυττάρων 1. Ανισοκυττάρωση=κύτταρα ανίσου μεγέθους 2. Ποικιλοκυττάρωση=κύτταρα ποικίλου σχήματος H διάκριση φυσιολογικής από παθολογική μορφολογία διασφαλίζεται ΜΟΝΟΝ με την πείρα από την καθημερινή μικροσκόπηση πολλών δειγμάτων

Υπόχρωμα ερυθροκύτταρα MCH Εκσεσημασμένη κεντρική ωχρότητα Σιδηροπενική αναιμία Μεσογειακά σύνδρομα

Μικροκυττάρωση - Μακροκυττάρωση Μικροκύτταρα Μακροκύτταρα Αντανακλάται στο MCV Μικροκυττάρωση: Σιδηροπενική αναιμία, Μεσογειακά σύνδρομα Μακροκυττάρωση: Μεγαλοβλαστική αναιμία

Δακρυοκύτταρα Μυελοσκλήρυνση Λιγότερο συχνά σε άλλες περιπτώσεις σπληνομεγαλίας

Σφαιροκυττάρωση Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία Συγγενής σφαιροκυττάρωση

Στοματοκυττάρωση Φάρμακα, διαβήτης, ΧΝΑ

Στοχοκυττάρωση Μεσογειακά σύνδρομα Ίκτερος Αφυδάτωση

Ακανθοκυττάρωση-Εχινοκυττάρωση ΧΝΑ Ηπατική ανεπάρκεια Υπερλιπιδαιμίες Παλαιό δείγμα αίματος

Βασεόφιλη στίξη Μεσογειακά σύνδρομα Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα Μολυβδίαση Ασταθείς αιμοσφαιρίνες

Σωμάτια Howell-Jolly Υπόλειμα πυρηνικής ουσίας-dna Σπληνεκτομή Άλλες περιπτώσεις ασπληνίας

Σωμάτια Heinz Μετουσιωμένη αιμοσφαιρίνη μετά από οξειδωτικό stress Aιμοσφαιρινοπάθειες Φάρμακα Αιμόλυση από G-6PD

Ενδο-ερυθροκυτταρικά παράσιτα! Ελονοσία

Σχιστοκυττάρωση Ανώμαλα τεμάχια ερυθροκυττάρου από κατάτμηση σε ενδοθήλιο που έχει υποστεί βλάβη Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα Μηχανική καταστροφή από βαλβίδες Εγκαύματα Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη

Δρεπανοκύτταρα Δρεπανοκυτταρική αιμοσφαιρίνη (HbS): παθολογική αιμοσφαιρίνη η οποία σε συνθήκες υποξίας προκαλεί «δρεπάνωση» των ερυθρών Στο αίμα υπάρχουν ελάχιστα ή καθόλου δρεπανοκύτταρα και αναδεικνύονται με τη δοκιμασία δρεπανώσεως

Σχηματισμός rouleaux Συγκολλήσεις ερυθρών Σε κάθε κατάσταση σημαντικής αύξησης των γ-σφαιρινών Πολλαπλό μυέλωμα Μακροσφαιριναιμία Waldenstrom Εκσεσημασμένη διάχυτη υπεργαμμασφαιριναιμία

Λευκά αιμοσφαίρια Κοκκιοκύτταρα: Η ονομασία τους εξαρτάται από τα κοκκία τους Ουδετερόφιλα: προσλαμβάνουν παρόμοια τις βασικές και όξινες χρωστικές Ηωσινόφιλα: προσλαμβάνουν τις αλκαλικές χρωστικές (ηωσίνη): κοκκινοπορτοκαλί χρώμα Βασεόφιλα: προσλαμβάνουν τις βασικές χρωστικές: σκούρο μωβ χρώμα Μονοπύρηνα κύτταρα Μονοκύτταρα Λεμφοκύτταρα

Λευκά αιμοσφαίρια: Φυσιολογική Αναλογία Ουδετρεόφιλα (Neutrophils) 60-70% Λεμφοκύτταρα (Lymphocytes) 20-25% Μονοκύτταρα (Monocytes) 3-8% Ηωσινόφιλα (Eosinophils) 1-3% Βασεόφιλα (Basophils) 0.5-1%

Ωρίμανση Κοκκιοκυττάρων Μυελοβλάστη Προμυελοκύτταρο Μυελοκύτταρο Μεταμυελοκύτταρο Ραβδοπύρηνο Ώριμο κοκκιοκύτταρο

Μυελοβλάστη Μεγάλος πυρήνας / ελάχιστο κυτταρόπλασμα Άωρη (λεπτή) χρωματίνη Πυρήνια Δεν κυκλοφορεί φυσιολογικά στο αίμα Υποδηλώνει οξεία λευχαιμία Στον μυελό των οστών υπάρχουν φυσιολογικά σε ποσοστό <5%

Μυελοβλάστες

ΟΞΕΙΑ ΜΥΕΛΟΓΕΝΗΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (ΟΜΛ) Επίκτητη διαταραχή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων της μυελικής σειράς Μη ελεγχόμενος πολλαπλασιασμός των άωρων κυττάρων της μυελικής σειράς (βλαστών) στον μυελό των oστών Απώλεια διαφοροποίησης προς τις φυσιολογικές αιμοποιητικές σειρές (ερυθρά αιμοσφαίρια, ουδετερόφιλα, μονοκύτταρα και αιμοπετάλια) Ανεπάρκεια της φυσιολογικής αιμοποίησης

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M1 90% βλάστες μυελού, με ή χωρίς κοκκία απουσία ώριμων μυελικών μορφών

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M2 20% βλάστες μυελού 10% ώριμες μυελικές μορφές <20% μονοκύτταρα βλάστες με κοκκία +/- Auer rodes πρώιμες μορφές ηωσινόφιλων t (8;21): RUNX1-RUNX1T1 (AML1-ETO)

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M3 t(15;17), t(11;17), t(5;17): PML-RARα, PLZF-RARα, NPM1-RARα Κλασσική Μ3: νεφροειδής ή διλοβος πυρήνας εντονότατα κοκκία, Auer rods, faggot cells Πανκυτταροπενία, ΔΕΠ M3variant: δίλοβος πυρήνας ελάχιστα ή απόντα κοκκία Λευκοκυττάρωση

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M4 20% βλάστες μυελού μυελική σειρά 20% μονοκυτταρική σειρά 20% inv (16), t(16;16): CBFB-MYH11 Αυξημένες πρόδρομες μορφές ηωσινοφίλων: Μ4-eo

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M5 Μ5α: 80% μονοβλάστες <20% κοκκιώδης σειρά Μ5β: 80% προμονοκύτταρα και μονοκύτταρα <20% κοκκιώδης σειρά ώριμα μονο στο αίμα

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M6 Ερυθρολευχαιμία: 50% άωρες μορφές ερυθράς σειράς στο σύνολο των κυττάρων δυσπλαστικοί, μεγαλοβλαστοειδείς χαρακτήρες, πολυπύρηνοι 20% μυελοβλάστες στο σύνολο των μη ερυθρων κυττάρων Αληθής Ερυθρά Λευχαιμία: >80% των κυττάρων του μυελού είναι παθολογικοί άωροι ομοιόμορφοι ερυθροβλάστες Απουσία μυελοβλαστών

ΟΜΛ Επίχρισμα Αίματος, Μυελού M7 50% κυττάρων μυελού μεγακαρυοβλάστες Μεσαίου-μεγάλου μεγέθους Στρογγυλός πυρήνας Ελάχιστο βασεόφιλο κυτταρόπλασμα, ψευδοπόδια Dry tap, ίνωση Κυκλοφορούντα μικρομεγακαρυοκύτταρα, θραύσματα μεγακαρυοκυττάρων

Προμυελοκύτταρο Μεγάλο κύτταρο Έκκεντρος πυρήνας Παχιά, έντονα μπλε «πρωτογενή κοκκία» Μυελοϋπεροξειδάση Η διαύγαση, αντιστοιχεί στην συσκευή Golgi Φυσιολογικά δεν κυκλοφορεί στο αίμα

Μυελοκύτταρο, Μεταμυελοκύτταρο Σταδιακά μειούμενο μέγεθος κυττάρου Ωρίμανση της χρωματίνης Αρχίζει η λόβωση του πυρήνα

Ραβδοπύρηνο Η αμέσως πιο άωρη μορφή των πολυμοσφοπυρήνων Χωρίς κατάτμηση του πυρήνα 3-5% στην κυκλοφορία Αύξηση των ραβδοπύρηνων: συστηματική μικροβιακή λοίμωξη

Ουδετερόφιλα (Πολυμορφοπύρηνα) Η πλειονότητα των λευκών αιμοσφαιρίων (50-65%) Πολύλοβοι πυρήνες (2-6) Ώριμη χρωματίνη Μικρά μπλέ-μωβ κοκκία Αυξάνονται σε λοιμώξεις, φλεγμονές, stress Εξέρχονται στους ιστούς Εκλύουν ένζυμα (λυσοζύμη, οξειδωτικά ένζυμα) Φαγοκυττάρωση μικροβίων Η πιο γρήγορη γραμμή άμυνας

Υπερκατάτμητα Πολυμορφοπύρηνα Παθογνωμονικό εύρημα για την μεγαλοβλαστική αναιμία 6-10 λοβοί Φυσιολογικά 3% πολυμορφοπύρηνα με 6 λοβούς

Πολυμορφοπύρηνωση

Αριστερή στροφή Άωρες μορφές της κοκκιώδους σειράς στο αίμα Βαριές συστηματικές μικροβιακές λοιμώξεις «Μυελόφθιση»: π.χ. μεταστατικό Ca στον μυελό Μυελοσκλήρυνση Χρόνια μυελογενής λευχαιμία

Ηωσινόφιλο Πορτοκαλιά παχιά κοκκία Δίλοβος πυρήνας 1-4% Τα κοκκία έχουν ισταμινάση Αυξάνονται σε αλλεργία, παρασιτώσεις, φάρμακα, αγγειϊτιδες, μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα Ο ρόλος τους είναι η περάτωση αλλεργικών αντιδράσεων

Βασεόφιλο Σκούρα, σχεδόν μαύρα κοκκία, που επικαλύπτουν τον πυρήνα <1% στην κυκλοφορία Τα κοκκία έχουν ισταμίνη, ηπαρίνη, σεροτονίνη που εκλύονται σε περιοχές φλεγμονής άσθμα, αλλεργίες, ΧΜΛ

Μονοκύτταρο Τα μεγαλύτερα λευκά αιμοσφαίρια Νεφροειδής πυρήνας Λεπτή χρωματίνη Άφθονο γκριζωπό κυτταρόπλασμα, συχνά με κενοτόπια 3-7% στην κυκλοφορία Εξέρχονται στους ιστούς μακροφάγα Φαγοκυττάρωση μικροβίων Αυξάνονται σε χρόνιες φλεγμονές, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα

Παράσιτα εντός μακροφάγων στον μυελό των οστών Σπλαχνική ΛεΪσμανίαση

Λεμφοκύτταρα Τα μικρότερα λευκά αιμοσφαίρια Στρογγυλός/οβάλ πυρήνας Ώριμη χρωματίνη Ελάχιστο γαλαζωπό κυτταρόπλασμα χωρίς κοκκία 20-25% στην κυκλοφορία Μπορεί να έχουν ποικίλη μορφολογία Αυξάνονται στις ιογενείς λοιμώξεις, χρόνια λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα

Λεμφοκύτταρα (υπάρχουν πολλοί υποπληθυσμοί) Τ-λεμφοκύτταρα Β-λεμφοκύτταρα (δεν ξεχωρίζουν μορφολογικά αλλά μόνο με ανοσολογικούς δείκτες) LGL (Large Granular Lymphocytes)

Μεγάλα λεμφοκύτταρα με κοκκία Ειδικοί δείκτες επιφανείας NK λεμφοκύτταρα Κυτταροτοξικά CD8+ T-λεμφοκύτταρα

Ωρίμανση των Β-λεμφοκυττάρων (1)

C Ιστολογία του φυσιολογικού λεμφαδένα Προσαγωγό λεμφαγγείο κάψα λεμφοζίδιο - βλαστικό κέντρο - ζώνη του μανδύα - οριακή ζώνη αρτηρία Απαγωγό λεμφαγγείο φλέβα

Ωρίμανση των Β-λεμφοκυττάρων (2)

B-Λεμφοκύτταρα: Λειτουργία Διαφοροποιούνται σε πλασματοκύτταρα Παραγωγή αντισωμάτων έναντι ξένων αντιγόνων Το αντίσωμα συνδέεται με το κύτταρο που φέρει το αντίστοιχο αντιγόνο Το κύτταρο καταστρέφεται από τα μακροφάγα

Πλασματοκύτταρα Βρίσκονται μόνο στον μυελό των οστών Έκκεντρος πυρήνας Τροχοειδής χρωματίνη Βασεόφιλο κυτταρόπλσμα Περιπυρηνική άλως Πολλαπλό μυέλωμα Ηλικιωμένα άτομα

Ωρίμανση Τ-λεμφοκυττάρων Αφού παραχθούν από τον μυελό των οστών Μεταναστεύουν στον θύμο Εκεί διαφοροποιούνται σε : Βοηθητικά CD4+ Κυτταροτοξικά CD8+

Τ-λεμφοκύτταρα: Λειτουργία Βοηθητικά (CD4+): Αναγνωρίζουν αντιγόνα επιφανείας που παρουσιάζονται από αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα μέσω των MHC τάξης ΙΙ Παράγουν κυτοκίνες, ευοδώνουν τις ανοσολογικές αντιδράσεις Κυτταροτοξικά (CD8+): Αναγνωρίζουν ενδοκυττάρια αντιγόνα που παρουσιάζονται μέσω των MHC τάξης Ι Καρκινικά κύτταρα, ιούς, μύκητες Θανατώνουν άμεσα τα αντίστοιχα κύτταρα με κυτταροτοξικά μόρια

T cells attack foreign cells directly Killer cells ( cytotoxic ), or CD8+ is a main type 71

Λεμφοκυττάρωση Καλοήθης Κακοήθης

Καλοήθεις (Αντιδραστικές) Λεμφοκυτταρώσεις Λοιμώδης Μονοπυρήνωση Λοίμωξη από CMV Τοξοπλάσμωση Λοιμώδης Ηπατίτιδα Ιλαρά, Ερυθρά, Ανεμευλογιά, Γρίππη, Ερπης, Εντεροϊοί Αντιδράσεις υπερευαισθησίας

Λεμφοκύτταρα λοιμώδους μονοπυρήνωσης Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα

Κακοήθεις Λεμφοκυτταρώσεις από άωρα κύτταρα (λεμφοβλάστες) Β-οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία T-οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία

ΟΛΛ -Επίχρισμα Αίματος, Μυελού Β-ΟΛΛ Μικροί-μεσαίοι βλάστες, μετρίως άωρη χρωματίνη Ελάχιστο κυτταρόπλασμα Hand mirror

ΟΛΛ -Επίχρισμα Αίματος, Μυελού Τ-ΟΛΛ Μικροί-μεσαίοι βλάστες, μετρίως άωρη χρωματίνη Ελάχιστο κυτταρόπλασμα Πυρινικές αναδιπλώσεις

ΟΛΛ -Επίχρισμα Αίματος, Μυελού Burkitt (B)-ΟΛΛ Μεσαίοι μονότονοι βλάστες, πολλαπλά πυρήνια Έντονα βασεόφιλο κυτταρόπλασμα με κενοτόπια Starry sky pattern στις ιστολογικές τομές

Κακοήθεις Λεμφοκυτταρώσεις από ώριμα κύτταρα Β-κυτταρικής σειράς Β-Χρονία Λεμφογενής Λευχαιμία (Β-ΧΛΛ) Β-Προλεμφοκυτταρική Λευχαιμία (Β-ΠΛΛ) Λέμφωμα από κύτταρα του Μανδύα (ΛΚΜ) Λεμφοπλασματοκυτταρικό Λέμφωμα (ΛΠΛ) / Ν. Waldenstrom Σπληνικό Λέμφωμα της Μεθωριακής Ζώνης (ΣΛΜΖ) Λευχαιμία από τριχωτά κύτταρα (ΛΤΚ) Οζώδες Λέμφωμα (ΟΛ) Τ-κυτταρικής σειράς Τ-Προλεμφοκυτταρική Λευχαιμία (Τ-ΠΛΛ) Λευχαιμία από μεγάλα λεμφοκύτταρα με κοκκία (ΛΜΛΚ) Επιθετική ΝΚ-Λευχαιμία (ΕΝΚΛ) Τ-Λευχαιμία /Λέμφωμα των Ενηλίκων (Τ-ΛΛΕ) Σύνδρομο Sezary (σs) Λεμφαδενικό Λέμφωμα της Μεθωριακής Ζώνης (ΛΛΜΖ)

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Χρόνια Λεμφική Λευχαιμία

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Β-Χρόνια Προλεμφοκυτταρική Λευχαιμία

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Λευχαιμία από τριχωτά λεμφοκύτταρα

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Σπληνικό Λέμφωμα της Οριακής Ζώνης

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Λεμφοζιδιακό (οζώδες) λέμφωμα

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα

Κακοήθεις Β-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Λεμφοπλασματοκυτταρικό Λέμφωμα

Κακοήθεις Τ-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Σύνδρομο Sezary

Κακοήθεις Τ-Λεμφοκυτταρώσεις Μορφολογία Λεμφοκυττάρων Τ-Λευχαιμία από Μεγάλα λεμφοκύτταρα με Κοκκία (T-LGL) T-Προλεμφοκυτταρική Λευχαιμία T-Λευχαιμία Λέμφωμα των Ενηλίκων (ATLL)

Ωρίμανση Αιμοπεταλίων Μεγακαρυοβλάστη Προμεγακαρυοκύτταρο Μεγακαρυοκύτταρο Αιμοπετάλιο

Μεγακαρυοκύτταρο Πολύλοβος πυρήνας Το κυτταρόπλασμα περιέχει αιμοπετάλια Βρίσκεται μόνο στον μυελό φυσιολογικά Στο αίμα: στην μυελοσκλήρυνση

Εμπεριπόλιση Το μεγακαρυοκύτταρο «αγκαλιάζει» άλλα κύτταρα χωρίς να τα φαγοκυτταρώνει Χωρίς κλινική σημασία

Αιμοπετάλια Δεν είναι κύτταρα Κομμάτια κυτταροπλάσματος των μεγακαρυοκυττάρων Πολύ μικρά (2-3μ) Χρόνος ζωής: 5-9 ημέρες Απύρηνα Με φούξια κοκκία Ιόντα Ca, ADP, σεροτονίνη Συχνά σχηματίζουν συσσωρεύσεις Σχηματισμός θρόμβου 150,000-400,000/μL

Ενδοθηλιακά Κύτταρα Σπανίως στο επίχρισμα Προέρχονται από το ενδοθήλιο των αγγείων κατά τη διάρκεια της φλεβοκέντησης Οβάλ πλειομορφικοί πυρήνες Λίγο κυτταρόπλασμα με ανώμαλο περίγραμμα Συσσωρεύσεις Χωρίς κλινική σημασία

Μη αξιολογήσιμα επιχρίσματα

Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία Μυελοδυσπλαστι κά Σύνδρομα Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Χρόνια Μυελοϋπε ρπλαστικά Νοσήματα Θρομβοπενίες Β- Λεμφοϋπερπλασ τικά νοσήματα (Β-Λεμφώματα) Αναιμίες Τ-Λεμφώματα

Εισαγωγή στα Νοσήματα του Αίματος Καλοήθη Νοσήματα Ερυθρό Αιμοσφαίριο Αναιμίες Σιδηροπενική Μεγαλοβλαστική Αιμολυτική Αυτοάνοση αιμολυτική Ενζυμοπάθειες Χρονίας νόσου Κληρονομικές Αναιμίες Μεσογειακή αναιμία Αιμοσφαιρινοπάθειες Αιμοπετάλιο Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα Συγγενή σύνδρομα Παράγοντες πήξης Αιμορροφιλία, ν. νon Willebrand Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη Θρομβοφιλία - θρόμβωση

Εισαγωγή στα Νοσήματα του Αίματος Μυελική σειρά Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα Απλαστική αναιμία Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία Χρόνια μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα ΧΜΛ Πολυκυτταραιμία Ιδιοπαθής θρομβοκυττάραιμία Μυελοσκλήρυση Κακοήθη Νοσήματα Χρόνια λεμφική λευχαιμία Λέμφωμα της οριακής ζώνης Λεμφοζιδιακό Λεμφική λέμφωμασειρά Λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα Λεμφοπλασματοκυτταροειδές λέμφωμα Διάχυτο λέμφωμα Β ή Τ από μεγάλα Β κύτταρα Λευχαιμία από τριχωτά κύτταρα Πρωτοπαθές λέμφωμα μεσοθωρακίου Λέμφωμα Burkitt Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Β-Λεμφώματα Χαμηλής κακοηθείας Επιθετικά Τ-λεμφώματα Λεμφαδενικά Λευχαιμικά Εξωλεμφαδενικά