33. ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ



Σχετικά έγγραφα
Διαχειριση Προεκλαμψιας

Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ

29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

γιατί είναι τόσο μπερδεμένο? Α.Παπαθανασίου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Ε Α ΜΕΘ ΠΓΝ Ιωαννίνων

Σωτηρακόπουλος Νικόλαος Νεφρολόγος Γ. Ν. Κομοτηνής

32. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ

Τεύχος 1 ο - Άρθρο 17 o

9. ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ (ΡΡΗ)

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ

Πυρετικοί Σπασμοί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΚΟΠΕΤΟΥ. ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ-ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΟΣ, MSc ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία

27. ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Πίνακας 1: Επιπλοκές σοβαρού ή μη ελεγχόμενου άσθματος στην κύηση.

30. ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ OΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΡΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΟ ΤΟΚΕΤΟ

14. ΤΡΟΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΟΞΕΟΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ηρακλής Καπιτσίνης Επιμελητής Β Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική Γ. Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» Θεσσαλονίκης

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Αυξηµένη γονιδιακή έκφραση των άλφα2β-αδρενεργικών υποδοχέων σε αιµοπετάλια ασθενών µε µη επαρκώς ρυθµισµένη ιδιοπαθή υπέρταση

Στην κύηση παρατηρούνται οι εξής φυσιολογικές μεταβολές:

Εκτάκτως ανήσυχα πόδια

Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018

15. ΥΠΕΡΕΜΕΣΗ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ (HYPEREMESIS GRAVIDARUM)

Σύμπλοκη περίθαλψη οξείας καρδιακής ανεπάρκειας

20 ο ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ. β-αποκλειστές: Χαράλαμπος Βλαχόπουλος Λέκτορας, Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ

Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη

Υπέρταση και Κύηση. Βογιατζής Ιωάννης. «Διαχείριση παραγόντων κινδύνου αθηροσκλήρωσης και καρδιολογικών προβλημάτων στην Εγκυμοσύνη»

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

Παθολογία της κύησης και μαιευτική φροντίδα Προεκλαμψία - Εκλαμψία

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg).

Δρ Ελευθερία Ελμίνα Λευκού Αιματολόγος. Εξειδικευθείσα στην Αιμόσταση Αιματολογία κυήσεως Στο Guy s & St Thomas hospital, London, UK

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. ρ Κων/νος ημητρακόπουλος Επιμελητής Α ΕΣΥ Β Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Πόσο επιθετικά πρέπει να ελέγχουμε την αρτηριακή πίεση στην εγκυμοσύνη. Εύα Καρπάνου Βυσσούλη Δ/ντρια Υπερτασικού Ιατρείου ΩΚΚ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Διαδραστικό Πρόγραμμα. ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου

διαταραχές και δυσκολία στη βάδιση άνοια επιδείνωση του ελέγχου της διούρησης- ακράτεια ούρων

5. ΠΕΡΙΝΕΟΤΟΜΙΑ ΡΗΞΕΙΣ ΠΕΡΙΝΕΟΥ

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών

Παράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ STATUS EPILEPTICUS ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΥΠΝΟΥ

39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Η πρόκληση συμβαίνει σε 2 φάσεις: στη φάση της ωρίμανσης του τραχήλου και στη φάση των μυομητρικών συστολών.

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Νικόλαος Δ. Βραχνής. και Εμβρυομητρικής. Αρεταίειο Νοσοκομείο

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ

Παραρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Η εμπειρία των Αιματολόγων από τη χρήση μεθόδων Αφαίρεσης

ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΤΡΩΝΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ Γ.Ν.Θ. ΆΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

Αιμορραγίες κατά την εγκσμοσύνη. Σωηήξεο Ν. Μήηξνπ

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ

Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι

Σεμινάριο Μαιών Μάιος ΓΑΙΑ

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ

Σακχαρώδης Διαβήτης και καρδιοχειρουργικός ασθενής. ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : Ράτζι Ελένη ΜΕΘ - ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ

Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας. Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Η κλινική Προσέγγιση του Ασθενούς σε Κωματώδη Κατάσταση στο ΤΕΠ. Βασίλης Γροσομανίδης Αναισθησιολόγος

Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ

Transcript:

ΟΡΙΣΜΟΙ Για να μπει η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης (ΑΥ), η Αρτηριακή Πίεση (ΑΠ) πρέπει να βρίσκεται αυξημένη σε τουλάχιστον δύο μετρήσεις με διαφορά 6 ωρών. ΑΥ κύησης: Συστολική ΑΠ (ΣΑΠ) 140 mmhg ή Διαστολική ΑΠ (ΔΑΠ) 90 mmhg και απουσία λευκωματουρίας, εμφανιζόμενη μετά την 20η εβδομάδα σε γυναίκες χωρίς γνωστή ΑΥ πριν την κύηση. Χρόνια ΑΥ: ΣΑΠ 140 mmhg ή/και ΔΑΠ 90 mmhg, εμφανιζόμενη πριν την 20η εβδομάδα της κύησης ή εμμένουσα για >12 εβδομάδες από τον τοκετό. Ήπια ΑΥ: ΣΑΠ: 140-159 mmhg / ΔΑΠ: 90-109 mmhg. Σοβαρή ΑΥ: ΣΑΠ 160 mmhg / ΔΑΠ 110 mmhg. Προεκλαμψία: ΣΑΠ 140 mmhg ή ΔΑΠ 90 mmhg και λεύκωμα ούρων 24ώρου 300 mg. Η προεκλαμψία μπορεί να παρουσιαστεί και σε έδαφος χρόνιας υπέρτασης (superimposed preeclampsia), χαρακτηριζόμενη από επιδείνωση των τιμών ΑΠ και εμφάνιση λευκωματουρίας. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΟΒΑΡΗΣ ΠΡΟΕΚΛΑΜΨΙΑΣ Πρωτοεμφανιζόμενη ΑΥ λευκωματουρία και τουλάχιστον 1 από τα παρακάτω: Συμπτώματα διαταραχών ΚΝΣ Συμπτώματα διάτασης ηπατικής κάψας Ηπατοκυτταρική βλάβη Σοβαρή ΑΥ Θρομβοπενία PLT < 100000/mm 3 Λευκωματουρία Ολιγουρία Σοβαρό IUGR Πνευμονικό οίδημα ή κυάνωση ΑΕΕ Θάμβος όρασης, σκοτώματα, σοβαρή κεφαλαλγία, μεταβολή επιπέδου συνείδησης Επιγαστραλγία, άλγος Δε υποχονδρίου, ναυτία, έμετοι Αύξηση των τρανσαμινασών (τουλάχιστον διπλασιασμός) ΣΑΠ 160 mmhg / ΔΑΠ 110 mmhg, σε τουλάχιστον δύο μετρήσεις με διαφορά 6 ωρών Λεύκωμα ούρων 24ώρου 5 g < 500 ml/ημέρα ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν η ήπια ΑΥ συνοδεύεται με κάποιο από τα παραπάνω σημεία ή συμπτώματα, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σοβαρή προεκλαμψία, ακόμα και επί απουσίας λευκωματουρίας. Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 134

ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Η αντιϋπερτασική αγωγή είναι απολύτως απαραίτητη στη σοβαρή ΑΥ, κυρίως, για την πρόληψη των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Η επιθετική αντιμετώπιση της ΑΥ στην κύηση (π.χ. απότομη πτώση της ΑΠ, βεβιασμένη έναρξη φαρμακευτικής θεραπείας) μπορεί να οδηγήσει σε μητρικές ή εμβρυϊκές επιπλοκές (π.χ. ΑΕΕ, ισχαιμία μυοκαρδίου, υποάρδευση του εμβρύου). Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι απόλυτες ενδείξεις έναρξης αντιϋπερτασικής αγωγής: Πίνακας 1: Απόλυτες ενδείξεις έναρξης αντιϋπερτασικής αγωγής. ΑΥ κύησης / Προεκλαμψία: ΑΠ 150/100 mmhg ή χαμηλότερες τιμές σε: συμπτώματα που μπορούν να αποδοθούν στην ΑΥ (π.χ. κεφαλαλγία, οπτικές διαταραχές, θωρακικό άλγος/δυσφορία) ή νεότερες γυναίκες που πριν την κύηση είχαν ΑΠ < 90/75 mmhg Χρόνια ΑΥ: Βλάβη σε όργανα-στόχους ΑΠ 150/ 95-100 mmhg ή χαμηλότερες τιμές σε: δευτεροπαθή ΑΥ, δυσλιπιδαιμία, μικροαγγειοπάθεια, ΣΔ ηλικία μητέρας > 40 ετών ιστορικό ΑΕΕ ή περιγεννητικού θανάτου Στους Πίνακες 2 και 3 αναφέρονται τα συνηθέστερα σκευάσματα και σχήματα αντιϋπερτασικής αγωγής στην κύηση: Πίνακας 2: Φαρμακευτική αντιμετώπιση ΑΥ στην κύηση. Μεθυλντόπα (Aldomet ): έναρξη με 250 mg x 2, μέγιστη δόση 3 g/ημέρα Λαβηταλόλη (Trandate ) (αν διατίθεται): 100 mg x 2 ή 3, μέγιστη δόση 1200 mg/ημέρα Νιφεδιπίνη βραδείας αποδέσμευσης (Adalat CR ): 30-90 mg x 1, αύξηση της δόσης ανά 1-2 εβδομάδες, μέγιστη δόση 120 mg/ημέρα Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 135

ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ Πίνακας 3: Φαρμακευτική αντιμετώπιση υπερτασικής κρίσης στην κύηση. Λαβηταλόλη (φάρμακο εκλογής)* Χορήγηση (IV) 10-20 mg. Ανά 10 min χορηγούνται 20-80 mg, μέχρι μέγιστης συνολικής δόσης 230-300 mg. Εναλλακτικά, προτείνεται συνεχής έγχυση 1-2 mg/min. Υδραλαζίνη (Nepresol ) Χορήγηση (IV) 5 mg εντός 1-2 min. Αν σε 20 min δεν έχουμε την επιθυμητή πτώση ΑΠ, επαναχορηγούνται 5-10 mg. Η μέγιστη bolus δόση είναι 20 mg. Αν μετά τη χορήγηση 30 mg δεν ρυθμιστεί η ΑΠ, θα πρέπει να δοκιμαστεί άλλο φάρμακο. Νιφεδιπίνη βραδείας αποδέσμευσης (30 mg) * Η πτώση της ΑΠ ξεκινά εντός 5-10 min και διαρκεί 3-6 h. Η πτώση της ΑΠ ξεκινά εντός 10-30 min και διαρκεί 2-4 h. Στους β-αδρενεργικούς αναστολείς που αποτελούν εναλλακτικές επιλογές στην κύηση φαίνεται να ανήκουν η μετοπρολόλη (Lopresor ) και η πινδολόλη (Visken ). Από τους αποκλειστές των διαύλων ασβεστίου, η βεραπαμίλη (Isoptin ) και η διλτιαζέμη (Tildiem ) έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς, αλλά η εμπειρία από τη χρήση τους είναι περιορισμένη. Στην κύηση αντενδείκνυνται οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης και οι ανταγωνιστές των υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ. Το νιτροπρωσσικό νάτριο, ίσως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τελευταία επιλογή για την επείγουσα αντιμετώπιση της σοβαρής, μη αντιρροπούμενης ΑΥ. Η ασφάλεια των διουρητικών αμφισβητείται. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΥΗΣΗΣ Οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται για τα σημεία / συμπτώματα της σοβαρής προεκλαμψίας (βλ. πίνακα) και να τα αναφέρουν αμέσως. Επιπλέον, πρέπει να επικοινωνούν άμεσα με το θεράποντα ιατρό επί κολπικής αιμόρροιας, κοιλιακού άλγους, ελάττωσης των εμβρυϊκών σκιρτημάτων ή συμπτωμάτων επαπειλούμενου πρόωρου τοκετού. Ο περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας, ίσως προλαμβάνει σε κάποιο βαθμό την επιδείνωση της αρτηριακής υπέρτασης. Η χορήγηση χαμηλών δόσεων ασπιρίνης σε γυναίκες με μέτριο ή υψηλό κίνδυνο εμφάνισης προεκλαμψίας φαίνεται να ασκεί, έστω και μερικώς, προστατευτική δράση. Στα ίδια πλαίσια, η λήψη ασβεστίου, βιταμίνης C ή E και ιχθυέλαιου δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική. Δεν υπάρχουν φάρμακα που να προφυλάσσουν την εξέλιξη της νόσου σε σοβαρή. Επί χρόνιας ΑΥ, ο αρχικός προγεννητικός έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει τη μέτρηση σακχάρου, ουρίας, κρεατινίνης, νατρίου, καλίου, γενική / καλλιέργεια ούρων και ηλεκτροκαρδιογραφικό έλεγχο. Η επανεκτίμηση της εγκύου με υπερτασική νόσο πρέπει να γίνεται σε πολύ τακτική βάση. Σε κάθε επίσκεψη πρέπει να μετράται η ΑΠ, να ελέγχεται η ανάπτυξη του εμβρύου και να γίνεται stick ούρων. Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 136

Ο εργαστηριακός έλεγχος σε υπερτασική νόσο της κύησης πρέπει να γίνεται σε πολύ τακτική βάση και να περιλαμβάνει: Γενική Αίματος Ηλεκτρολύτες AST, ALT, LDH Γενική Ούρων Ουρία, Κρεατινίνη Έλεγχο Πηκτικότητας Ουρικό Οξύ Η μέτρηση του λευκώματος ούρων 24ώρου πρέπει να επαναλαμβάνεται σε εύλογα χρονικά διαστήματα. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΜΒΡΥΟΥ Σε υπερτασική νόσο της κύησης προτείνεται η καθημερινή καταγραφή των εμβρυϊκών σκιρτημάτων. Ο υπερηχογραφικός προσδιορισμός του εμβρυϊκού βάρους γίνεται ανά 3-4 εβδομάδες. Η κατάσταση του εμβρύου παρακολουθείται με BPP ή συνδυασμό NST και μέτρησης του όγκου του αμνιακού υγρού. Οι εξετάσεις επαναλαμβάνονται τουλάχιστον κάθε εβδομάδα ή, επί σχετικών ενδείξεων, πολύ συχνότερα. Η Doppler υπερηχογραφία είναι απαραίτητη για την εκτίμηση των IUGR εμβρύων. Η χορήγηση του κλασικού σχήματος βηταμεθαζόνης για διέγερση της πνευμονικής ωριμότητας του εμβρύου πριν τις 34 εβδομάδες, ίσως, έχει θέση στην ήπια και σοβαρή προεκλαμψία και στη σοβαρή ΑΥ. ΤΟΚΕΤΟΣ Η οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι ο τερματισμός της κύησης. Στην επιλογή του χρόνου τερματισμού της κύησης λαμβάνονται υπ όψιν οι μητρικοί και εμβρυϊκοί κίνδυνοι, η ηλικία κύησης και η σοβαρότητα της υπερτασικής νόσου. Σε ήπια ΑΥ - προεκλαμψία, χωρίς την εμφάνιση άλλων επιπλοκών, ο τοκετός μπορεί να προγραμματιστεί σε ηλικία κύησης 37 εβδομάδες. Σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να καθυστερεί πέρα των 40 εβδομάδων. Σε σοβαρή ΑΥ - προεκλαμψία, ο τοκετός μπορεί να προγραμματιστεί σε ηλικία κύησης 34 εβδομάδες ή επί σχετικών ενδείξεων, νωρίτερα (Πίνακας 4). Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 137

ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ Πίνακας 4: Απόλυτες ενδείξεις τερματισμού κύησης < 34 εβδομάδες σε σοβαρή προεκλαμψία. PLT < 100000/mm3 Διαταραχές χρόνων πήξης αίματος Επιδείνωση ηπατικής λειτουργίας (τουλάχιστον διπλασιασμός AST, ALT) Επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας (π.χ. αύξηση κρεατινίνης 1 mg/dl, σε σχέση με τις αρχικές τιμές ή διούρηση < 0.5 ml/kg/h για 2 h, μη αντιρροπούμενη μετά IV χορήγηση 1000 ml υγρών) Αποκόλληση πλακούντα Εμμένουσα κεφαλαλγία ή οπτικές διαταραχές Εμμένουσα επιγαστραλγία, άλγος Δε υποχονδρίου, ναυτία, έμετοι Σοβαρό IUGR Μη καθησυχαστικό NST ή ελαττωμένο BPP score Ολιγάμνιο Εκλαμψία Σύνδρομο HELLP Πνευμονικό οίδημα Αιμοδυναμική αστάθεια μητέρας Επαπειλούμενος πρόωρος τοκετός ρήξη υμένων Κύηση < 24 εβδομάδων Επιθυμία μητέρας Στον Πίνακα 5 αναφέρονται οι σχετικές ενδείξεις παράτασης της κύησης < 34 εβδομάδες επί σοβαρής προεκλαμψίας (απαραίτητη η νοσηλεία των ασθενών με καθημερινό, ή και συχνότερο, κλινικοεργαστηριακό έλεγχο και εκτίμηση της κατάστασης του εμβρύου): Πίνακας 5: Σχετικές ενδείξεις παράτασης κύησης < 34 εβδομάδες επί σοβαρής προεκλαμψίας. Παροδικές διαταραχές των εργαστηριακών εξετάσεων ως το μοναδικό κριτήριο σοβαρής προεκλαμψίας Σοβαρή ΑΥ ως το μοναδικό κριτήριο σοβαρής προεκλαμψίας Λεύκωμα ούρων 24ώρου 5 g ως το μοναδικό κριτήριο σοβαρής προεκλαμψίας IUGR ως το μοναδικό κριτήριο σοβαρής προεκλαμψίας (Προϋποθέσεις: EFW μεταξύ 5 ης και 10 ης εκατοστιαίας θέσης ανάπτυξης, καθησυχαστικό NST, επαρκής ποσότητα αμνιακού υγρού, χωρίς απουσία ή αναστροφή της τελοδιαστολικής ροής στο Doppler ομφαλικής αρτηρίας) Η υπερτασική νόσος της κύησης, κυρίως επί ωρίμανσης του τραχήλου, δεν αποτελεί αντένδειξη για κολπικό τοκετό, αρκεί να το επιτρέπει η κατάσταση της μητέρας και του εμβρύου και να μην υπάρχουν άλλοι μαιευτικοί λόγοι για καισαρική τομή. Ο παρατεταμένος τοκετός πρέπει να αποφεύγεται, ιδιαίτερα στη σοβαρή ΑΥ-προεκλαμψία. Στις γυναίκες με υπερτασική νόσο της κύησης που υποβάλλονται σε τοκετό παρακολουθούμε τουλάχιστον ανά ώρα τα ζωτικά σημεία, τη διούρηση / λευκωματουρία και τα σημεία / συμπτώματα σοβαρής προεκλαμψίας. Οι συνήθεις εργαστηριακές εξετάσεις επαναλαμβάνονται το λιγότερο κάθε 6 ώρες. Η επισκληρίδιος / ραχιαία αναισθησία φαίνεται να πλεονεκτεί, αρκεί να μην υπάρχει θρομβοπενία. Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 138

ΘΕΙΙΚΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ Ενδείξεις χορήγησης: Πρόληψη εμφάνισης υποτροπής εκλαμπτικών σπασμών Αντιμετώπιση εκλαμπτικών σπασμών (σπάνια υπάρχει αυτή η δυνατότητα) Χρόνος έναρξης χορήγησης: Κατά τη νοσηλεία ασθενών με σοβαρή προεκλαμψία Πριν τον τοκετό - καισαρική τομή σε σοβαρή ΑΥ, ήπια-σοβαρή προεκλαμψία Με τη διάγνωση εκλαμπτικών σπασμών Δοσολογικό σχήμα: Δόση φόρτισης: 4-6 g (IV) σε 15-20 min. Δόση συντήρησης: συνεχής έγχυση 1-2 g/h μέχρι να συμπληρωθούν συνήθως 24-48 h από τον τοκετό. Μείωση της δόσης συντήρησης επί νεφρικής ανεπάρκειας Αντενδείξεις: Μυασθένεια gravis Προσοχή στη συγχορήγηση με αποκλειστές των διαύλων ασβεστίου, λόγω του κινδύνου υπότασης Θεραπευτικά επίπεδα: 4.8-8.4 mg/dl Πρόληψη τοξικότητας: Εκτίμηση ανά 4 h: παρουσία αντανακλαστικού επιγονατίδας διούρηση >100-120 ml αναπνοές >12/min Αντιμετώπιση τοξικότητας: Χορήγηση (IV) 1g γλυκονικού ασβεστίου σε 5-10 min επί συμπτωμάτων απειλητικών για τη ζωή ή εκδηλώσεων υπασβεστιαιμίας ΛΟΧΕΙΑ Στη λοχεία περιστασιακά, οι τιμές της ΑΠ μπορεί να είναι υψηλότερες ή η προεκλαμψία να εμφανιστεί για πρώτη φορά. Στην ήπια-σοβαρή προεκλαμψία και στη σοβαρή ΑΥ, η μέτρηση της ΑΠ γίνεται σε πολύ τακτική βάση. Απαιτείται καταγραφή του ισοζυγίου υγρών. Ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος επαναλαμβάνεται μέχρι οι τιμές να είναι φυσιολογικές σε δύο συνεχόμενες μετρήσεις. Η χορήγηση θειϊκού μαγνησίου γίνεται με βάση τις ανωτέρω οδηγίες, ιδιαίτερα στη σοβαρή προεκλαμψία-αυ. Στη λοχεία η φαρμακευτική αντιμετώπιση της σοβαρής ΑΥ γίνεται με τα ίδια σκευάσματα που προτείνονται στην κύηση. Στους β-αδρενεργικούς αναστολείς που είναι περισσότερο συμβατοί Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 139

ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ με το θηλασμό περιλαμβάνονται η λαβηταλόλη (Trandate ), η μετοπρολόλη (Lopresor ) και η προπρανολόλη (Inderal ). Στη λοχεία πρέπει να αποφεύγονται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ). Οι περισσότερες γυναίκες με ΑΥ κύησης εμφανίζουν φυσιολογικές τιμές ΑΠ μια εβδομάδα μετά τον τοκετό. Στην προεκλαμψία, το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είναι συχνά μεγαλύτερο. Οι τιμές της ΑΠ θα καθορίσουν την αναγκαιότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Συνήθως, η αντιϋπερτασική θεραπεία διακόπτεται εντός τριών εβδομάδων από τον τοκετό. Η ΑΥ κύησης μπορεί να επανεμφανιστεί στις επόμενες κυήσεις. Μακροπρόθεσμα, οι γυναίκες είναι πιθανό να εμφανίσουν αρτηριακή υπέρταση και τις συνήθεις επιπλοκές της. Η πιθανότητα εμφάνισης προεκλαμψίας σε μελλοντική κύηση επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, με την ηλικία κύησης κατά την εμφάνιση της νόσου, τη σοβαρότητά της και την ηλικία τερματισμού της να διαδραματίζουν το σημαντικότερο ρόλο. Μακροπρόθεσμα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων και ίσως νεφρικής ανεπάρκειας. ΕΚΛΑΜΨΙΑ Εκλαμψία είναι η εμφάνιση ενός ή περισσοτέρων επεισοδίων γενικευμένων σπασμών και/ή κώματος σε ασθενείς με προεκλαμψία, αφού αποκλειστούν άλλες νευρολογικές παθήσεις. Παραδόξως, η εκλαμψία μπορεί να αποτελεί την πρώτη εκδήλωση υπερτασικής νόσου της κύησης σε ποσοστό που φτάνει μέχρι και το 33%. Εκλαμψία πριν τις 20 εβδομάδες της κύησης είναι εξαιρετικά σπάνια και πρέπει να εγείρει την υποψία μύλης κύησης ή αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου. Η εκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί πριν τον τοκετό (38-55%), στη διάρκεια του τοκετού (3-36%), στις πρώτες 48 ώρες της λοχείας (5-39%) και στις υπόλοιπες εβδομάδες της λοχείας (5-17%). Οι τυπικοί εκλαμπτικοί σπασμοί είναι τονικο-κλονικοί, αυτοπεριοριζόμενοι και σπάνια διαρκούν περισσότερο από 3-4 min (συνήθως 60-75 sec). Μπορεί να προηγηθεί εμμένουσα κεφαλαλγία, θάμβος όρασης, φωτοφοβία, διαταραχές επιπέδου συνείδησης, επιγαστραλγία ή άλγος δεξιού υποχονδρίου. Οι γυναίκες που έχουν τυπικούς εκλαμπτικούς σπασμούς, χωρίς όμως να εμφανίζουν εστιακή νευρολογική σημειολογία ή παρατεταμένο κώμα, δεν χρειάζονται συνήθως περαιτέρω διερεύνηση. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορούν να υποβληθούν σε ΗΕΓ και MRI εγκεφάλου, ανάλογα με τις συστάσεις των νευρολόγων. Στη διάρκεια των σπασμών και αμέσως μετά μπορεί να παρατηρηθεί εμβρυϊκή βραδυκαρδία. Συνήθως ανατάσσεται με τη σταθεροποίηση της μητέρας. Αν το NST παραμένει μη καθησυχαστικό ή παθολογικό για μέγιστο χρονικό διάστημα 10-15 min, πρέπει άμεσα να αποφασίζεται η διενέργεια καισαρικής τομής. Η πιθανότητα επανεμφάνισης εκλαμψίας στις επόμενες κυήσεις είναι περίπου 2%. Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 140

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΚΛΑΜΨΙΑΣ Ιδιοπαθής επιληψία ΑΕΕ Χωροκατακτητικές εξεργασίες εγκεφάλου Μεταβολικές διαταραχές (ουραιμία, υπογλυκαιμία, SIADH) Λοιμώξεις (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα) Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών Υπερτασική εγκεφαλοπάθεια Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα Αγγειΐτιδα εγκεφάλου RPLS (Reversible posterior leukoencephalopathy syndrome) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΛΑΜΨΙΑΣ Γενικά μέτρα: Διατήρηση ανοικτών αεραγωγών πρόληψη εισρόφησης Τοποθέτηση γυναίκας σε αριστερή πλάγια θέση Χορήγηση O 2 (8-10 L/min) Εξασφάλιση ενδοφλέβιων γραμμών Αντιμετώπιση σοβαρής ΑΥ: Χορήγηση λαβηταλόλης ή υδραλαζίνης με βάση τις ανωτέρω οδηγίες Στόχος: ΣΑΠ: 140-155 mmhg / ΔΑΠ: 90-105 mmhg Αντιμετώπιση (σπάνια) πρόληψη υποτροπής σπασμών: Θειικό μαγνήσιο με βάση τις ανωτέρω οδηγίες Αντιμετώπιση υποτροπιαζόντων σπασμών παρά τη λήψη θειϊκού μαγνησίου: Θειικό μαγνήσιο(iv): έγχυση 2 g σε 15-20 min (μέγιστο 2 δόσεις προσοχή στην τοξικότητα) Διαζεπάμη (IV): 0.1-0.3 mg/kg σε 60 sec, μέγιστη δόση 20 mg Λοραζεπάμη (IV): 0.02-0.03 mg/kg. Αν σε 60 sec δεν υπάρχει αποτέλεσμα, επαναχορήγηση με μέγιστο ρυθμό 2 mg/min, μέχρι μέγιστης συνολικής δόσης 0.1 mg/kg * Προσοχή στην κατασταλτική δράση των βενζοδιαζεπινών στη μητέρα και το έμβρυο Τερματισμός της κύησης: Αν υπάρχει η δυνατότητα, αναμονή 15-20 min μέχρι να σταθεροποιηθεί η μητέρα και το έμβρυο (έλεγχος σπασμών, μητέρα προσανατολισμένη σε πρόσωπα, χρόνο, χώρο, ρύθμιση ΑΠ, καθησυχαστικό NST) Λοχεία: Συνήθως νοσηλεία στη ΜΕΘ μέχρι σταθεροποίησης της μητέρας Πολύ στενή παρακολούθηση ζωτικών σημείων, ισοζυγίου υγρών Αντιμετώπιση σοβαρής ΑΥ - χορήγηση θειϊκού μαγνησίου με βάση τις ανωτέρω οδηγίες Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 141

ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο εργαστηριακός έλεγχος σε υπερτασική νόσο της κύησης πρέπει να γίνεται σε πολύ τακτική βάση και να περιλαμβάνει γενική αίματος, ουρία, κρεατινίνη, ουρικό οξύ, ηλεκτρολύτες, AST, ALT, LDH, έλεγχο πηκτικότητας και γενική ούρων. Τα συνηθέστερα σκευάσματα της αντιϋπερτασικής αγωγής στην κύηση είναι η μεθυλντόπα (Aldomet ) και η λαβεταλόλη (Trandate ). Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπερτασικής κρίσης στην κύηση γίνεται με τη χορήγηση λαβεταλόλης (Trandate ), υδραλαζίνης (Nepresol ) και νιφεδιπίνης (Adalat ). Για κατασταλτική θεραπεία του ΚΝΣ, χρησιμοποιείται το θειικό μαγνήσιο. Πρέπει να επιτυγχάνονται θεραπευτικά επίπεδα 4,8 8,4 mg/dl. Η πρόληψη τοξικότητας γίνεται με την εκτίμηση κάθε 4 ώρες της παρουσίας των αντανακλαστικών της επιγονατίδας, της διούρησης >100-120 ml και αναπνοών > 12/min. Η αντιμετώπιση της τοξικότητας γίνεται με τη χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου. Gaia Maternity Hospital - Athens Medical Center 2013 Σελίδα 142