Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΔΣΤ ISSN 1830-3994 Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα - 2008 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009

Ετήσια έκθεση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα - 2008 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Internet μέσω του εξυπηρετητή Europa (www.europa.eu). Βιβλιογραφικό δελτίο υπάρχει στο τέλος του τεύχους. ISBN 978-92-824-2409-4 ISSN 1830-3994 Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2009 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Printed in Belgium 2

Το παρόν έγγραφο περιλαμβάνει την ετήσια έκθεση του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού 1049/2001 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα κατά το 2008. Η έκθεση, την οποία ενέκρινε το Συμβούλιο τον Απρίλιο του 2009 παρουσιάζει τις κανονιστικές, διοικητικές και πρακτικές αναπροσαρμογές στις οποίες προέβη το Συμβούλιο προκειμένου να τηρηθούν οι διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Η έκθεση παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με το δημόσιο μητρώο των εγγράφων του Συμβουλίου, καθώς και στατιστικά στοιχεία σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Επιπλέον, η έκθεση υπογραμμίζει τις κυριότερες εξελίξεις κατά το έκτο έτος εφαρμογής του κανονισμού και περιέχει ανασκόπηση των καταγγελιών που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή καθώς και των αποφάσεων που εκδόθηκαν από τα Δικαστήρια της Κοινότητας το 2008 δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, σε υποθέσεις που αφορούν την πρόσβαση στα έγγραφα του Συμβουλίου. Πρόσθετες πληροφορίες (καθώς και οι προηγούμενες εκθέσεις) όσον αφορά την πρόσβαση στα έγγραφα του Συμβουλίου και άλλα ζητήματα σχετικά με τη διαφάνεια παρέχονται στην ιστοσελίδα http:/www.consilium.europa.eu, ενότητα «Έγγραφα». 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 I. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 9 1. Το δημόσιο μητρώο των εγγράφων του Συμβουλίου 9 2. Πρακτικές αναπροσαρμογές 10 3. Νομοθετική διαφάνεια 11 4. Εσωτερικές οδηγίες, ημερίδες κατάρτισης, προσωπικό 12 II. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ 12 Επαγγελματική προέλευση και γεωγραφική κατανομή των αιτούντων 13 Τομείς που αποτελούν το αντικείμενο των αιτήσεων πρόσβασης 14 Αριθμός εξεταζόμενων εγγράφων και αρνήσεων πρόσβασης 14 III. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ 15 Λόγοι άρνησης 15 IV. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ 15 1. Πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 15 2. Διοργανική επιτροπή «Πρόσβαση στα έγγραφα» 16 V. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 17 A. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ 17 B. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 18 VI. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 19 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 21 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το άρθρο 17 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής προβλέπει ότι «Κάθε θεσμικό όργανο δημοσιεύει ετησίως έκθεση για το προηγούμενο έτος, που περιλαμβάνει τον αριθμό των περιπτώσεων στις οποίες το θεσμικό όργανο αρνήθηκε την πρόσβαση σε έγγραφα, καθώς και τους λόγους για τις αρνήσεις αυτές και τον αριθμό των ευαίσθητων εγγράφων που δεν καταχωρίσθηκαν στο μητρώο.» 1. H παρούσα έκθεση αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1409/2008 από το Συμβούλιο κατά τη διάρκεια του 2008. Όπως και στις προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις 2, στην παρούσα έκθεση παρατίθενται, στο μέρος Ι, οι κανονιστικές, διοικητικές και πρακτικές αναπροσαρμογές στις οποίες προέβη το Συμβούλιο το 2008 προκειμένου να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Το μέρος ΙΙ είναι αφιερωμένο στην ανάλυση των στατιστικών στοιχείων όσον αφορά τις αιτήσεις πρόσβασης για την περίοδο αναφοράς. Το μέρος ΙΙΙ αφορά ειδικότερα την εφαρμογή, εκ μέρους του Συμβουλίου, των εξαιρέσεων από το δικαίωμα πρόσβασης που προβλέπονται από το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Στο μέρος IV αναφέρονται τα αξιοσημείωτα γεγονότα του έβδομου έτους εφαρμογής του κανονισμού και στο μέρος V εξετάζονται οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και οι προσφυγές στη δικαιοσύνη. Τα συμπεράσματα της έκθεσης περιέχονται στο τελευταίο τμήμα της, το μέρος VI. 1 2 Βλέπε εν προκειμένω τις προηγούμενες εκθέσεις του Συμβουλίου (έγγρ. 7957/03, 8036/04, 8896/05, 13354/1/06 REV 1, 8184/07 και 8475/08) καθώς και τις εκθέσεις της Επιτροπής (COM(2003) 216 τελικό, COM(2004) 347 τελικό, COM(2005) 348 τελικό, COM (2007) 548 τελικό, COM (2007) 841 τελικό και COM(2008) 630 τελικό). Οι εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα έτη 2002-2007 περιλαμβάνονται στα σημειώματα του Γενικού Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Προεδρείο με ημερομηνίες 23 Ιανουαρίου 2003 (PE 324.992/BUR), 19 Φεβρουαρίου 2004 (PE 338.930/BUR/NT), 7 Μαρτίου 2005 (PE 352.676/BUR./ANN.), 22 Μαρτίου 2006 (PE 371.089/BUR./ANN.), 23 Απριλίου 2007 (PE 388.097/BUR) και 18 Απριλίου 2008 (PE 402.460/BUR/ANN). Σημειωτέον εξάλλου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση για την εφαρμογή των αρχών του εν λόγω κανονισμού στις 30 Ιανουαρίου 2004 (COM (2004) 45 τελικό). Βλέπε έγγραφα 7957/03, 8036/04, 8896/05, 13354/1/06 REV 1, 8184/07 και 8475/08. 7

I. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 1. Το δημόσιο μητρώο των εγγράφων του Συμβουλίου Σύμφωνα με το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, τα κοινοτικά θεσμικά όργανα παρέχουν πρόσβαση σε μητρώο εγγράφων με ηλεκτρονική μορφή. Το δημόσιο μητρώο των εγγράφων του Συμβουλίου, το οποίο άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου 1999, περιέχει αναφορές σε όλα τα έγγραφα του Συμβουλίου που έχουν καταχωρισθεί μέσω αυτόματου συστήματος αρχειοθέτησης. Κατά τον τρόπο αυτό, κάθε μη ευαίσθητο έγγραφο που υποβάλλεται στο Συμβούλιο ή σε ένα από τα προπαρασκευαστικά όργανά του και χρησιμεύει ως βάση για τις συζητήσεις ή το οποίο επηρεάζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή αντικατοπτρίζει την πορεία των εργασιών ενός φακέλου καταχωρίζεται αυτομάτως στο μητρώο. Όσον αφορά τα ευαίσθητα έγγραφα 3, ο συντάκτης διευκρινίζει τις αναφορές που μπορούν, ενδεχομένως, να περιέχονται στο μητρώο 4. Το μητρώο επιτρέπει την πρόσβαση στο πλήρες κείμενο μεγάλου αριθμού εγγράφων, τα οποία, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Παραρτήματος ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου, πρέπει να καθίστανται απευθείας προσιτά στο κοινό μόλις κυκλοφορήσουν 5. Πρόκειται για τις ακόλουθες κατηγορίες εγγράφων: προσωρινές ημερήσιες διατάξεις των συνόδων του Συμβουλίου και των προπαρασκευαστικών οργάνων του (πλην ορισμένων οργάνων που είναι αρμόδια για στρατιωτικά θέματα και θέματα ασφαλείας), έγγραφα υποβαλλόμενα στο Συμβούλιο τα οποία περιέχονται σε σημείο της ημερήσιας διάταξής του με την αναφορά «δημόσια σύσκεψη» ή «δημόσια συζήτηση» σύμφωνα με το άρθρο 8 του εσωτερικού κανονισμού 6, στο νομοθετικό τομέα, σημειώματα για σημεία «Ι/Α» και σημεία «Α», υποβαλλόμενα στην ΕΜΑ και/ή το Συμβούλιο, καθώς και σχέδια νομοθετικών πράξεων και κοινών θέσεων και κοινά κείμενα εγκεκριμένα από την Επιτροπή Συνεννόησης, στα οποία παραπέμπουν τα εν λόγω σημειώματα, έγγραφα σχετικά με νομοθετική πράξη μετά τον καθορισμό κοινής θέσης, την έγκριση κοινού σχεδίου από την Επιτροπή Συνεννόησης ή την οριστική έκδοση της πράξης, οποιοδήποτε άλλο κείμενο εγκρινόμενο από το Συμβούλιο και προοριζόμενο για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα, έγγραφα τρίτων που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα από το συντάκτη τους ή με τη συγκατάθεσή του, έγγραφα στα οποία επετράπη πλήρης πρόσβαση σε ένα μέλος του κοινού το οποίο υπέβαλε σχετική αίτηση. 3 4 5 6 Για τους σκοπούς του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, νοούνται ως «ευαίσθητα έγγραφα» τα έγγραφα που φέρουν την ένδειξη «CONFIDENTIEL», «SECRET» ή «TRΕS SECRET/TOP SECRET». Βλέπε εν προκειμένω το άρθρο 9 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού. Βλέπε το άρθρο 9 παράγραφος 2 καθώς και το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Το 2008 125.126 έγγραφα κατέστησαν κατά τον τρόπο αυτό προσιτά μέσω του μητρώου μόλις κυκλοφόρησαν. Βλέπε το άρθρο 11 παράγραφος 5 στοιχείο β) του Παραρτήματος ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου, ΕΕ L 285, 16.10.2006, σ. 62-64. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ζήτημα αυτό, βλ. επίσης σημείο Ι.3 της ανά χείρας έκθεσης, σ. 7-8. 9

Στις 31 Δεκεμβρίου 2008 είχαν καταχωρισθεί στο μητρώο 1.195.509 έγγραφα όλων των γλωσσών το περιεχόμενο 883.748 εγγράφων (ήτοι το 73,9 % των καταχωρισμένων στο μητρώο εγγράφων) ήταν δημοσιοποιημένο, δηλαδή είτε σε μορφή που «κατεβαίνει» ηλεκτρονικά (856.261 έγγραφα σε μορφή PDF ή HTML) είτε διαθέσιμο κατόπιν απλής αιτήσεως (27.487 έγγραφα συντάχθηκαν σε άλλη μορφή). Κατά συνέπεια, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ο αριθμός των εγγράφων που περιλαμβάνονται στο μητρώο αυξήθηκε κατά 8,5 % (1.195.509 στα τέλη του 2008 έναντι 1.010.217 στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2007), ενώ ο αριθμός εγγράφων που είναι απευθείας προσιτά μέσω του μητρώου αυξήθηκε κατά 22 % (856.261 στα τέλη του 2008 έναντι 700.449 στα τέλη του 2007). Επίσης, στις 31 Δεκεμβρίου 2008 το μητρώο περιείχε 20.354 έγγραφα με την ένδειξη «Ρ/Α» (δηλαδή εν μέρει προσιτά), εκ των οποίων 3.252 (σε μορφή PDF) ήταν προσιτά ηλεκτρονικά 7. Τα έγγραφα «Ρ/Α» που καταχωρίσθηκαν στο μητρώο πριν από την 1η Φεβρουαρίου 2004 (ημερομηνία μετά την οποία κάθε νέο και μερικώς προσιτό έγγραφο καθίσταται απευθείας προσιτό στο κοινό μέσω του μητρώου) γενικά δεν «κατεβάζονται» ηλεκτρονικά, μπορούν όμως να διατεθούν στους ενδιαφερομένους κατόπιν αιτήσεως. Το 2008, 482.842 διαφορετικοί χρήστες συνδέθηκαν μέσω του Διαδικτύου με το δημόσιο μητρώο του Συμβουλίου. Ο συνολικός αριθμός των επισκέψεων κατά το 2008 ανήλθε σε 895.299, ενώ ο συνολικός αριθμός αναζητήσεων πληροφοριών (υπολογιζόμενων με βάση των αριθμό ανακλήσεων σε οθόνη) ανήλθε σε 11.920.634. Κατά την υπό εξέταση περίοδο παρήχθησαν, στην πρωτότυπη γλώσσα, 751 ευαίσθητα έγγραφα, εκ των οποίων 16 διαβαθμίσθηκαν ως «SECRET UE» και 735 ως «CONFIDENTIEL UE». Μεταξύ των εγγράφων αυτών, 2 έγγραφα «SECRET UE» και 150 έγγραφα «CONFIDENTIEL UE» αναφέρονται στο μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 και το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 2. Πρακτικές αναπροσαρμογές Σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κάθε αίτηση πρόσβασης που αφορά έγγραφα υπό την κατοχή του Συμβουλίου, τα οποία αφορούν θέματα σχετικά με τις πολιτικές, τις δραστηριότητες και τις αποφάσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων που αφορούν διαβαθμισμένα έγγραφα. Η διεκπεραίωση των αιτήσεων πρόσβασης σε διαβαθμισμένα έγγραφα απαιτεί διεξοδική εξέταση εκ μέρους των αρμόδιων υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου. Το 2008 η υπηρεσία «Διαφάνεια» εξέτασε συνολικά 520 διαβαθμισμένα έγγραφα, εκ των οποίων 15 είχαν διαβαθμισθεί ως «CONFIDENTIEL UE» και 505 ως «RESTREINT UE» 8. Οι υπάλληλοι της υπηρεσίας «Διαφάνεια», προκειμένου να προβούν στην εξέταση των εγγράφων αυτών, διαβουλεύονται συστηματικά με τους αρμόδιους συντάκτες/υπηρεσίες. 7 8 Η μερική δημοσιοποίηση εφαρμόζεται σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισμού. Τα εν λόγω έγγραφα αφορούσαν ιδίως τους τομείς της ΚΕΠΠΑ (42 %), της Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (40 %) και της ΕΠΑΑ (18%). 10

Λόγω του εξόχως περίπλοκου χαρακτήρα των φακέλων που πρέπει να εξετασθούν, η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου αναγκάστηκε, περισσότερο από ό,τι κατά το παρελθόν (στο 22% των περιπτώσεων), να προσφύγει στη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας εξέτασης των αρχικών αιτήσεων, και, για το λόγο αυτόν, ο μέσος χρόνος διεκπεραίωσης ήταν 16 εργάσιμες ημέρες κατά το 2008 (έναντι 14 ημερών κατά το 2007). Για τις επιβεβαιωτικές αιτήσεις οι οποίες, προτού υποβληθούν προς έγκριση στην ΕΜΑ και το Συμβούλιο, εξετάζονται από την Ομάδα «Ενημέρωση», η μέση προθεσμία ήταν 25 εργάσιμες ημέρες το 2008, έναντι 28 εργάσιμων ημερών το 2007 9. Όπως προβλέπεται από το άρθρο 4 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, το Συμβούλιο εξετάζει συστηματικά τη δυνατότητα χορήγησης μερικής πρόσβασης στα αιτούμενα έγγραφα. Η πρακτική αυτή παρέχει τη δυνατότητα να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη διαφάνεια, ιδίως στο νομοθετικό τομέα. Στις περιπτώσεις που ένα έγγραφο εξακολουθεί να συζητείται στο πλαίσιο τ ου Συμβουλίου ή των προπαρασκευαστικών του οργάνων και εφόσον το έγγραφο αυτό αντανακλά τις θέσεις των αντιπροσωπιών, ενδέχεται να ανακύψει μια κατάσταση στην οποία η πλήρης δημοσιοποίηση του εγγράφου μπορεί να επηρεάσει τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων. Στις περιπτώσεις αυτές το Συμβούλιο εφαρμόζει, κατά γενικό κανόνα, το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού, χορηγώντας πρόσβαση στο περιεχόμενο των προπαρασκευαστικών εγγράφων ενόσω αυτά εξακολουθούν να συζητούνται, αλλά χωρίς να κατονομάζονται οι αντιπροσωπίες. Κατά τον τρόπο αυτό οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν τη διεξαγωγή των εργασιών χωρίς να θίγεται η διαδικασία λήψης αποφάσεων του οργάνου. Η πρακτική αυτή ωστόσο δεν θίγει τη δυνατότητα εφαρμογής άλλων εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 4 του κανονισμού. 3. Νομοθετική διαφάνεια Πέραν των εγγράφων τα οποία καθίστανται προσιτά μέσω του μητρώου έπειτα από αίτηση πρόσβασης δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δημοσιοποιείται κατ έτος σημαντικός αριθμός νομοθετικών εγγράφων σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 6 του Παραρτήματος ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου 10. Η διάταξη αυτή προβλέπει ότι, εάν δεν εφαρμόζονται μία ή περισσότερες από τις διατάξεις του άρθρου 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, όλα τα προπαρασκευαστικά έ γγραφα που αφορούν νομοθετική πράξη δημοσιοποιούνται εξ ολοκλήρου μετά την οριστική έκδοση της σχετικής πράξης 11. Σημειωτέον εν προκειμένω ότι η εφαρμογή της γενικής πολιτικής για τη διαφάνεια συνέβαλε στην περαιτέρω διεύρυνση της πρόσβασης στα έγγραφα του Συμβουλίου, ιδίως στον τομέα της νομοθεσίας. Δεδομένου ότι η πολιτική αυτή, η οποία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2006, προβλέπει το άνοιγμα στο 9 10 11 Η προθεσμία απάντησης, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, είναι 15 εργάσιμες ημέρες, με δυνατότητα παράτασης κατά άλλες 15 ημέρες σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, π.χ. όταν η αίτηση αφορά πολύ μεγάλο αριθμό εγγράφων. Υπενθυμίζεται εν προκειμένω ότι, σύμφωνα με το άρθρο 255 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, το Συμβούλιο καθώς και η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισάγουν, στον εσωτερικό τους κανονισμό, ειδικές διατάξεις για την πρόσβαση στα έγγραφα. Στην περίπτωση του Συμβουλίου αυτές οι ειδικές διατάξεις περιέχονται στο Παράρτημα ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού. Επιπλέον, από το άρθρο 207 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ που αφορά την εφαρμογή του άρθρου 255 παράγραφος 3 προκύπτει ότι το Συμβούλιο παρέχει μεγαλύτερη πρόσβαση στα έγγραφά του όταν ενεργεί στο πλαίσιο της νομοθετικής του εξουσίας. Η ίδια αρχή, που εφαρμόζεται στα τρία θεσμικά όργανα τα οποία συμμετέχουν άμεσα στη νομοθετική διαδικασία, καθιερώνεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Κατά την τελευταία τριετία δημοσιοποιήθηκαν κατά μέσο όρο 600 προπαρασκευαστικά έγγραφα κατ έτος, σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 6 του Παραρτήματος ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου. 11

κοινό των συσκέψεων του Συμβουλίου στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης καθώς και την τακτική οργάνωση δημόσιων συζητήσεων για σημαντικά ζητήματα που επηρεάζουν τα συμφέροντα της Ένωσης και των πολιτών της 12, τα έγγραφα που αφορούν σημεία τα οποία συζητούνται σε δημόσιες συσκέψεις του Συμβουλίου καθίστανται πλέον προσιτά αυτομάτως, στις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του ιστοτόπου του Συμβουλίου 13. Παραλλήλως η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει κάθε μήνα συνοπτική κατάσταση που περιέχει ιδίως όλες τις νομοθετικές πράξεις τις οποίες θέσπισε το Συμβούλιο κατά το μήνα αυτό. Η σύνοψη περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών, τον κανόνα ψηφοφορίας που εφαρμόσθηκε καθώς και τις δηλώσεις σχετικά με τις νομοθετικές πράξεις που καταχωρίσθηκαν στα πρακτικά του Συμβουλίου 14. 4. Εσωτερικές οδηγίες, ημερίδες κατάρτισης, προσωπικό Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το 2008 η Γραμματεία του Συμβουλίου οργάνωσε σειρά ημερίδων κατάρτισης 15 για το προσωπικό του Συμβουλίου που είναι επιφορτισμένο με την παραγωγή εγγράφων προκειμένου να εξοικειωθεί με τις ακολουθητέες διαδικασίες και πρακτικές όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Το 2008, η Μονάδα «Διαφάνεια» (η οποία καλύπτει την πρόσβαση στα έγγραφα και τη νομοθετική διαφάνεια) της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου (ΓΔ F III) διέθετε 5 υπαλλήλους AD και 10 υπάλληλους AST. II. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Οι αιτήσεις του κοινού για πρόσβαση σε έγγραφα του Συμβουλίου διεκπεραιώνονται στο αρχικό στάδιο από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου. Εάν η Γραμματεία του Συμβουλίου αρνηθεί εν όλω ή εν μέρει την πρόσβαση σε ένα έγγραφο, ο αιτών μπορεί να υποβάλει επιβεβαιωτική αίτηση προκειμένου το θεσμικό όργανο να αναθεωρήσει τη θέση του. Σε περίπτωση πλήρους ή μερικής απόρριψης επιβεβαιωτικής αίτησης, ο αιτών μπορεί να υποβάλει καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και/ή προσφυγή ενώπιον του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Το Παράρτημα της παρούσας έκθεσης περιέχει στατιστικές για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Συμβουλίου για τα πέντε τελευταία έτη (2004-2008). 12 13 14 15 Βλ. τις ετήσιες εκθέσεις του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα για το 2006 (σ. 17-18) και το 2007 (σ. 20-21). Βλέπε ιδίως το άρθρο 11 παράγραφος 5 του Παραρτήματος ΙΙ του εσωτερικού κανονισμού του Συμβουλίου, ΕΕ L 285, 16.10.2006, σ. 63-64. Η μηνιαία σύνοψη είναι προσιτή στον ιστότοπο του Συμβουλίου http://www.consilium.europa.eu στη στήλη «Έγγραφα» - «Νομοθετική διαφάνεια» - «Κατάλογος των πράξεων του Συμβουλίου». Τα αποτελέσματα τ ης ψηφοφορίας κατά τις συσκέψεις του Συμβουλίου για πράξεις που εκδίδονται με συναπόφαση είναι προσιτά στην ίδια διεύθυνση, στη στήλη «Έγγραφο» - Νομοθετική διαφάνεια» - «Δημόσιες ψηφοφορίες». Συνολικά οργανώθηκαν πέντε ημερίδες κατάρτισης κατά την περίοδο αναφοράς (τον Ιανουάριο, τον Απρίλιο, το Μάιο, το Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο του 2008). 12

Κατά την περίοδο αναφοράς το Συμβούλιο έλαβε από το κοινό 2.238 αιτήσεις πρόσβασης σε 10.728 έγγραφα συνολικά. Ο αριθμός των εγγράφων που κατέστησαν προσιτά στο κοινό εν όλω ή εν μέρει (έπειτα από αρχικές ή επιβεβαιωτικές αιτήσεις) ανήλθε σε 9.146 το 2008. Όπως καταδεικνύουν τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον αριθμό αναζητήσεων πληροφοριών στο δημόσιο μητρώο εγγράφων του Συμβουλίου μέσω του Διαδικτύου, το Διαδίκτυο εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό ερευνητικό εργαλείο για τους πολίτες που επιθυμούν να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επαγγελματική προέλευση και γεωγραφική κατανομή των αιτούντων Όσον αφορά τις αρχικές αιτήσεις, οι αιτούντες ήταν κυρίως σπουδαστές και ερευνητές (33,4 %). Περιλαμβάνονταν επίσης στις πλέον εκπροσωπούμενες κοινωνικές και επαγγελματικές κατηγορίες οι δικηγόροι (9,4 %), ο βιομηχανικός και ο εμπορικός τομέας και οι ομάδες πίεσης (18,4 %). Δεδομένου ότι οι αιτούντες δεν υποχρεούνται να δηλώσουν την ταυτότητά τους ούτε να αιτιολογήσουν την αίτησή τους, η οποία κατά κανόνα διαβιβάζεται ηλεκτρονικά, είναι άγνωστο το επάγγελμα σημαντικού ποσοστού αιτούντων (11,1 %). Στο πλαίσιο των επιβεβαιωτικών αιτήσεων, οι περισσότεροι αιτούντες ήταν επίσης σπουδαστές ή ερευνητές (31,6 %). Ωστόσο, ο αριθμός αιτήσεων από τ ο βιομηχανικό και τον εμπορικό τομέα και τις ομάδες πίεσης αυξήθηκε έντονα κατά το 2008 (21% έναντι 0% το 2007). Μολονότι το 10,5 % των επιβεβαιωτικών αιτήσεων πρόσβασης το 2008 υποβλήθηκε από δημοσιογράφους, αυτή η κατηγορία αιτούντων αντιστοιχούσε στο 2,9% μόνο των αιτούντων στο αρχικό στάδιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι για τους δημοσιογράφους τα δημόσια μητρώα εγγράφων των θεσμικών οργάνων συνιστούν απλώς μια πηγή πληροφοριών μεταξύ άλλων. Εξάλλου, οι δημοσιογράφοι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ενδιαφέρονται μάλλον για την άμεση επικαιρότητα. Επομένως δεν είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι οι ελάχιστες αιτήσεις πρόσβασης τις οποίες υπέβαλαν δημοσιογράφοι αφορούσαν κατ ουσία τη δημοσιογραφία που ασχολείται με έρευνες και ως εκ τούτου είχαν τον ί διο χαρακτήρα με τις αιτήσεις πρόσβασης που προέρχονταν από τον πανεπιστημιακό χώρο. Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή των αιτούντων, είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι οι περισσότερες αρχικές αιτήσεις προέρχονταν από το Βέλγιο (31,1 %), τη Γερμανία (14,3 %) και το Ηνωμένο Βασίλειο (7,6 %). Οι αιτήσεις από χώρες εκτός ΕΕ ανήλθαν σε 7,7 % του συνόλου. Επιβεβαιωτικές αιτήσεις υποβλήθηκαν κυρίως από το Βέλγιο (30%), τη Γερμανία (20%) και τις Κάτω Χώρες (10%) 16. Ο σχετικά υψηλός αριθμός αρχικών αιτήσεων πρόσβασης και επιβεβαιωτικών αιτήσεων που προέρχονταν από το Βέλγιο εξηγείται από το γεγονός ότι πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις και διεθνή δικηγορικά γραφεία καθώς και μεγάλος αριθμός ενώσεων που εκπροσωπούν τους διάφορους οικονομικούς και βιομηχανικούς τομείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες. 16 Κατά το 2007, οι περισσότερες επιβεβαιωτικές αιτήσεις προέρχονταν από το Βέλγιο (37,5%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (25%). 13

Τομείς που αποτελούν το αντικείμενο των αιτήσεων πρόσβασης Όσον αφορά τους τομείς που αποτελούν το αντικείμενο των αιτήσεων πρόσβασης, διαπιστώνεται πάντοτε έντονο ενδιαφέρον για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις (25,4 %) 17. Οι αιτήσεις αφορούν εν συνεχεία κατά φθίνουσα σειρά έγγραφα σχετικά με τις εξωτερικές σχέσεις και την ΚΕΠΠΑ (16,2 %), το περιβάλλον (10 %), τη φορολογία (6,3%) και τη γεωργία και την αλιεία (5,7 %). Το ενδιαφέρον των αιτούντων για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις (25,4% των αιτήσεων το 2008 έναντι 26,7% το 2007 και 24,5 το 2006) και για τις εξωτερικές σχέσεις και την ΚΕΠΠΑ (16,2% των αιτήσεων το 2008 έναντι 18,1% το 2007 και 14,3% το 2006) έχει παραμείνει σχετικά σταθερό, ενώ οι αιτήσεις για τους τομείς του περιβάλλοντος (10% των αιτήσεων το 2008 έναντι 8,2% το 2007 και 6,6% το 2006) και της φορολογίας (6,3% το 2008 έναντι 2,4% το 2007) έχουν αυξηθεί σημαντικά 18. Σημειωτέον, ωστόσο, ότι, εάν οι αιτήσεις πρόσβασης για «κλασσικά» νομοθετικά έγγραφα, λ.χ. εκείνα που αφορούν την εσωτερική αγορά, μειώθηκαν σταθερά κατά τα τελευταία έτη (2,9 % το 2007 και 3,4% το 2008 έναντι 16,3% το 2003 και 14,2% το 2004), αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως έλλειψη ενδιαφέροντος του κοινού για τον τομέα αυτόν, αλλά οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι πολλά νομοθετικά έγγραφα καθίστανται προσιτά μέσω του δημόσιου μητρώου των εγγράφων του Συμβουλίου μόλις διανεμηθούν. Το 2008, διανεμήθηκαν κατά τον τρόπο αυτόν ως δημόσια έγγραφα 125.126 έγγραφα σ υνολικά (ήτοι το 67,5 % των 185.298 εγγράφων που εκδόθηκαν και καταχωρίσθηκαν στο μητρώο κατά τη διάρκεια του έτους). Αριθμός εξεταζόμενων εγγράφων και αρνήσεων πρόσβασης Κατά την περίοδο αναφοράς η Γενική Γραμματεία εξέτασε 10.728 έγγραφα και εξ αυτών κατέστησε προσιτά στο κοινό 9.108 στο αρχικό στάδιο (απάντηση της Γενικής Γραμματείας εξ ονόματος του Συμβουλίου). Υποβλήθηκαν 24 επιβεβαιωτικές αιτήσεις, που αφορούσαν 69 έγγραφα, με αποτέλεσμα να αποφασίσει το Συμβούλιο να δημοσιοποιήσει 38 ακόμη έγγραφα (19 εξ ολοκλήρου και 19 εν μέρει). Κατά συνέπεια, από τα 10.728 έγγραφα που εξετάσθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς (είτε στο αρχικό είτε στο επιβεβαιωτικό στάδιο), 1.582 δεν κατέστησαν προσιτά, πράγμα που αντιστοιχεί σε ποσοστό πρόσβασης 72 % (έγγραφα που ζητήθηκαν και κατέστησαν προσιτά εξ ολοκλήρου) ή 86,4 % όταν λαμβάνονται επίσης υπόψη τα έγγραφα στα οποία δόθηκε μερική πρόσβαση. 17 18 Αυτός ο αριθμός αυξάνεται σταθερά κατά την περίοδο 2004-2007, από 20,1% το 2004 σε 22,5% το 2005 και σε 24,5% το 2006, φθάνοντας το 26,8% το 2007. Από τα έγγραφα που κατέστησαν εξ ολοκλήρου προσιτά έπειτα από αιτήσεις πρόσβασης το 17 % αφορούσε τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, το 13,4 % την ΚΕΠΠΑ, το 14,6 % το περιβάλλον και το 6,6% την φορολογία. Από το συνολικό αριθμό των εγγράφων που κατέστησαν προσιτά (εξ ολοκλήρου ή εν μέρει) το 19,8 % αφορούσε τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, το 13,7 % την ΚΕΠΠΑ, το 13 % το περιβάλλον και το 5,8% την φορολογία. 14

III. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Λόγοι άρνησης Όσον αφορά τις αρχικές αιτήσεις, ο λόγος άρνησης του οποίου έγινε συχνότερα επίκληση ήταν η προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που αντιστοιχούσε στα δύο πέμπτα σχεδόν του συνόλου των αρνήσεων (36,4 %) και εν συνεχεία προβλήθηκαν η προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις (27 %), τη δημόσια ασφάλεια (6,4 %) και την άμυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις (2,5 %). Στο 25,4 % των περιπτώσεων έγινε επίκληση πολλών λόγων για την άρνηση: η προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια συνδέθηκε συχνά με την προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις (55 %), ενώ η προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του θεσμικού οργάνου αναφέρθηκε τακτικά σε συνδυασμό με την προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις, περιλαμβανομένων των διαπραγματεύσεων για εμπορικά θέματα, θέματα διεύρυνσης κ.λπ. (7,5 %). Ως προς τις επιβεβαιωτικές αιτήσεις, η προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις προβλήθηκε ως λόγος για το 77,4% των αρνήσεων πρόσβασης το 2008 (20% το 2007), ενώ η προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια προβλήθηκε στο 16,1% των περιπτώσεων (6,7% το 2007). Δεν υπήρξαν περιπτώσεις κατά το 2008 κατά τις οποίες προβλήθηκαν πολλαπλοί λόγοι άρνησης. Η επίκληση της προστασίας δικαστικών διαδικασιών και των νομικών γνωμοδοτήσεων (εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 δεύτερη περίπτωση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001) χρησιμοποιήθηκε στο αρχικό στάδιο στο 1,6 % των αποφάσεων το 2008 (έναντι 0,8% το 2007). Στο επιβεβαιωτικό στάδιο, δεν είχε ποτέ αναφερθεί ως λόγος για πλήρη άρνηση, αλλά χρησιμοποιήθηκε στο 12,5% των αποφάσεων ως λόγος μερικής άρνησης κατά την υπό εξέταση περίοδο. IV. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ 1. Πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 Ύστερα από δημόσια διαβούλευση για την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 19, στις 30 Απριλίου 2008 η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση αναδιατύπωσης 20 του ισχύοντος κανονισμού για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής 21. Οι κυριότερες αλλαγές που προτείνει η Επιτροπή είναι οι εξής: 19 20 21 Τα συμπεράσματα της διαβούλευσης αυτής εκτίθενται συνοπτικά στην ετήσια έκθεση του Συμβουλίου για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα, του 2007 (σ. 18-19). Η διαδικασία αυτή επελέγη ώστε να είναι δυνατή η κωδικοποίηση των αμετάβλητων διατάξεων της υφιστάμενης πράξης μαζί με τις αλλαγές ουσίας. COM (2008) 229 τελικό (9200/08). 15

- διευκρίνιση της σχέσης μεταξύ «πρόσβασης στα έγγραφα» και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 σχετικά με την επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας, - ευθυγράμμιση των διατάξεων για την πρόσβαση στα έγγραφα προς τις διατάξεις για την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες 22, - προσαρμογή ορισμένων διατάξεων υπό το φως της πρόσφατης νομολογίας 23, - επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν κατά τη διεκπεραίωση αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα τα οποία εκπονεί η Επιτροπή σχετικά με τις επιθεωρήσεις, τις έρευνες και τους ελέγχους της, - προσθήκη νέας εξαίρεσης για τα έγγραφα που εκπονούνται στο πλαίσιο των διαδικασιών επιλογής δυνάμει του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης και του δημοσιονομικού κανονισμού. Η προτεινόμενη αναδιατύπωση συζητήθηκε εκτεταμένα, ιδίως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, του οποίου η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων διοργάνωσε δημόσια ακρόαση για το θέμα αυτό στις 2 Ιουνίου 2008. Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο άρχισαν να εξετάζουν την πρόταση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008 και αναμένεται να ολοκληρώσουν την πρώτη ανάγνωση εντός του 2009. 2. Διοργανική επιτροπή «Πρόσβαση στα έγγραφα» Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, συγκροτήθηκε το 2002 μια διοργανική επιτροπή με στόχο τη διερεύνηση των βέλτιστων πρακτικών, την εξέταση ενδεχόμενων διαφορών και τη συζήτηση των μελλοντικών εξελίξεων όσον αφορά την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. Η επιτροπή δεν συνεδρίασε σε πολιτικό επίπεδο κατά την περίοδο αναφοράς. Ωστόσο, οι υπηρεσίες του Συμβουλίου, του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής οι οποίες είναι αρμόδιες για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 συναντήθηκαν πέντε φορές κατά τη διάρκεια του 2008 για να συγκρίνουν να ανταλλάξουν πρακτική πείρα από την εφαρμογή του κανονισμού υπό το φως της πρόσφατης νομολογίας για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα. 22 23 Βλ. κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 για την εφαρμογή των διατάξεων της σύμβασης του Εrhus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες για περιβαλλοντικά θέματα (ΕΕ L 264, 25.9.2006, σ. 13) και τη σύνοψη του κανονισμού αυτού στην ετήσια έκθεση του Συμβουλίου για την πρόσβαση στα έγγραφα, του 2006 (σ. 19-20). Βλ. ιδίως την απόφαση του Πρωτοδικείου, της 8ης Νοεμβρίου 2007, στην υπόθεση T-194/04, Bavarian Lager κατά Επιτροπής, Συλλ. [2007] σ. II-3201, και την απόφαση του Δικαστηρίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2007, στην υπόθεση C- 64/05 P, Σουηδία κατά Επιτροπής, Συλλ. [2007] σ. I-11389. 16

V. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ A. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΑ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ Το ακόλουθο τμήμα της παρούσας έκθεσης αναφέρεται στη μόνη καταγγελία που υποβλήθηκε το 2008 όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού αριθ. 1049/2001 από το Συμβούλιο. «Καταγγελία 944/2008/OV που υποβλήθηκε στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή στις 2 Απριλίου 2008». Η καταγγελία αυτή αφορά την απόφαση του Συμβουλίου να αρνηθεί την πρόσβαση στο έγγραφο COREU CFSP/SEC/1126/06 το οποίο περιέχει αναλυτική σύνοψη της συνεδρίασης των Ομάδων «Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο» (COJUR) και «Διατλαντικές Σχέσεις» (COTRA) του Συμβουλίου με ανώτερους εκπροσώπους του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, στις 3 Μαΐου 2006. Στην καταγγελία του, η οποία υποβλήθηκε στο Διαμεσολαβητή στις 2 Απριλίου 2008, ο αιτών ισχυρίζεται ότι το Συμβούλιο θα πρέπει να χορηγήσει (τόσο στον ίδιο όσο και στο κοινό) πλήρη πρόσβαση στο έγγραφο COREU/CFSP/SEC/1126/06. Εξάλλου, αμφισβητεί την εφαρμογή του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) στο συγκεκριμένο έγγραφο και επικαλείται την ύπαρξη υπερισχύοντος δημόσιου συμφέροντος για την γνωστοποίηση, λόγω των συγκεκριμένων γεγονότων που καλύπτονται από το έγγραφο αυτό. Στην επιστολή του με ημερομηνία 22 Μαΐου, με την οποία ενημέρωσε το Συμβούλιο για την καταγγελία, ο Διαμεσολαβητής ζήτησε από το Συμβούλιο να διευκρινίσει τους λόγους για τους οποίους αρνήθηκε την πρόσβαση στα μέρη του εγγράφου στα οποία δεν αναφέρεται η θέση των ΗΠΑ αλλά μόνον η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Διαμεσολαβητής έκρινε ότι η επιχειρηματολογία βάσει της οποίας το Συμβούλιο παρέσχε μερική πρόσβαση ήταν υπερβολικά σύντομη και περιοριζόταν στη δήλωση ότι «οι πληροφορίες που περιέχονται στο έγγραφο αποτελούν ένα αδιαίρετο όλο». Απαντώντας στην καταγγελία αυτήν, το Συμβούλιο τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η εξαίρεση του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) τρίτη περίπτωση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 (προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις) ισχύει όντως για ολόκληρο το αιτηθέν έγγραφο. Εξάλλου, δεδομένου ότι οι εξαιρέσεις του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) είναι υποχρεωτικές, δεν υπάρχει ούτε ανάγκη ούτε δυνατότητα για στάθμιση του προστατευόμενου συμφέροντος έναντι άλλων συμφερόντων. Όσον αφορά τη συντομία της αιτιολόγησης της απόρριψης της αίτησης πρόσβασης του κοινού όταν γίνεται επίκληση μιας από τις υποχρεωτικές εξαιρέσεις του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο α), το Συμβούλιο παρατήρησε ότι η πρακτική ατή συνάδει πλήρως με την καθιερωμένη νομολογία. Στην προκείμενη περίπτωση, δεν ήταν δυνατόν να παρασχεθούν όλες οι πληροφορίες όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους το έγγραφο δεν μπορούσε και δεν μπορεί να κοινοποιηθεί χωρίς να κοινολογηθεί το περιεχόμενό του και, επομένως, να αχρηστευθεί κατ ουσίαν η εξαίρεση 24. Δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση σχετικά με την εν λόγω υπόθεση. 24 Βλ. T-264/04 WWF-EPO κατά Συμβουλίου [2007] Συλλ. II-911, σημ. 37 17

B. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Απόφαση δυνάμει των κανόνων για την πρόσβαση στα έγγραφα Την 1η Ιουλίου 2008, το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του για τις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-39/05 P and C-52/05 P (Βασίλειο της Σουηδίας και Maurizio Turco κατά Συμβουλίου), με την οποία ακύρωσε την απόφαση του Πρωτοδικείου, της 23ης Νοεμβρίου 2004, στην υπόθεση T-84/03 (Turco κατά Συμβουλίου) 25 και ακύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου να αρνηθεί πρόσβαση σε μια γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου (9077/02) η οποία αφορούσε μια πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη. Στην απόφασή του, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο κανονισμός 1049/2001 επιβάλλει, κατ αρχήν, μια υποχρέωση κοινολόγησης των γνωμοδοτήσεων της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου επί νομοθετικής διαδικασίας, πρόσθεσε δε ότι, όταν μια γνωμοδότηση νομικής υπηρεσίας έχει ιδιαίτερα ευαίσθητο χαρακτήρα ή ιδιαίτερα ευρύ περιεχόμενο το οποίο υπερβαίνει το πλαίσιο της επίμαχης νομοθετικής διαδικασίας, η πρόσβαση στο έγγραφο αυτό μπορεί να μην γίνεται δεκτή χάριν της προστασίας των νομικών γνωμοδοτήσεων. Τέλος, το Δικαστήριο τόνισε ότι το οικείο όργανο οφείλει να αιτιολογήσει εμπεριστατωμένα την άρνηση πρόσβασης 26. Μετά την απόφαση αυτήν, το Συμβούλιο εξέδωσε νέα απόφαση με την οποία παρέχεται στον αιτούντα πλήρης πρόσβαση στο ζητηθέν έγγραφο 27. Μια εκκρεμούσα υπόθεση ενώπιον του Δικαστηρίου η οποία αφορά απόφαση του Συμβουλίου να αρνηθεί πρόσβαση σε έγγραφα Στην υπόθεση T-3/08, Coedo Suarez κατά Συμβουλίου, ο προσφεύγων ζήτησε την ακύρωση της απόφασης του Συμβουλίου της 30ής Οκτωβρίου 2007 για την άρνηση πρόσβασης του κοινού σε έκθεση σχετικά με ένα επεισόδιο μεταξύ του προσφεύγοντος και ενός συναδέλφου του στις 19 Φεβρουαρίου 2004. Εκκρεμείς υποθέσεις όσον αφορά αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με την άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα, στις οποίες το Συμβούλιο παρεμβαίνει ως τρίτος. Το Συμβούλιο παρεμβαίνει στην υπόθεση C-28/08, Επιτροπή κατά Bavarian Lager Co. Ltd, προς υποστήριξη της έφεσης κατά της απόφασης του Πρωτοδικείου με την οποία το Πρωτοδικείο ερμήνευσε τη σχέση μεταξύ του δικαιώματος της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ακεραιότητας του ατόμου, όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Επίσης, το Συμβούλιο παρεμβαίνει υπέρ της Επιτροπής στην υπόθεση Τ-444/05, S.p.A. Navigazione Libera del Golfo κατά Επιτροπής. Στην περίπτωση αυτήν, η προσφεύγουσα ζήτησε την ακύρωση απόφασης της Επιτροπής για την άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα της Ιταλικής Δημοκρατίας τα οποία αφορούν διαδικασία κρατικών ενισχύσεων. 25 26 27 Βλ. Συλλ. [2004] ΙΙ-4061 σχετική περίληψη στην Ετήσια Έκθεση του Συμβουλίου - 2004, σ. 30-31. Βλ. ιδίως παραγράφους 67-69 της απόφασης. Βλ. έγγραφο 11973/08. 18

VI. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η πείρα που απέκτησε το Συμβούλιο όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2008 το 2008 καταδεικνύει τη σημασία του δημόσιου μητρώου του ως εργαλείου αναζήτησης για τους πολίτες που επιθυμούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα. Όπως αναφέρεται στο πρώτο μέρος της ανά χείρας έκθεσης, το 2008, ο αριθμός επισκέψεων ανήλθε σε 895.299, ενώ ο συνολικός αριθμός αναζητήσεων πληροφοριών (υπολογιζόμενων με βάση των αριθμό ανακλήσεων σε οθόνη) ανήλθε σε 11.920.634. Σημειωτέον ότι το 67,5% των εγγράφων που παρήγαγε το Συμβούλιο το 2008 - δηλ. 125.126 από τα 185.298 έγγραφα που καταχωρήθηκαν στο μητρώο κατά τη διάρκεια του έτους - κατέστησαν προσιτά στο κοινό αμέσως μόλις κυκλοφόρησαν. Τέλος, από 1ης Φεβρουαρίου 2004, υπάρχει η δυνατότητα επιγραμμικής αναδρομής σε κάθε νέο έγγραφο για το οποίο το Συμβούλιο έχει χορηγήσει μερική πρόσβαση. Παρά τον αυξανόμενο αριθμό εγγράφων που είναι προσιτά στο κοινό μέσω του μητρώου αμέσως μόλις κυκλοφορήσουν, κατά την περίοδο που καλύπτει η ανά χείρας έκθεση διαπιστώθηκε αύξηση του αριθμού αιτήσεων (κατά 15,5%), ιδίως δε του αριθμού εγγράφων τα οποία αφορούν οι αιτήσεις αυτές (10.728 έναντι 7.809 το 2007, ήτοι αύξηση κατά 37,4%). Σημειωτέον επίσης ότι οι αιτήσεις πρόσβασης αφορούν κυρίως έγγραφα του μητρώου. Όπως επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά δεδομένα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της παρούσας έκθεσης, το 45 % περίπου των αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα του Συμβουλίου που υποβλήθηκαν το 2008 αφορά τους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, των εξωτερικών σχέσεων, της ΚΕΠΠΑ και της ΕΠΑΑ. 520 συνολικά από τα έγγραφα που εξετάσθηκαν (το 4,8 % περίπου των εγγράφων που ζητήθηκαν το 2008) ήταν διαβαθμισμένα (15 ως CONFIDENTIEL UE και 505 ως RESTREINT UE). Η εξέτασή τους - μια συχνά πολύ περίπλοκη διαδικασία - συνεπάγεται πρόσθετο φόρτο εργασίας όχι μόνο για τους υπαλλήλους του Συμβουλίου που διεκπεραιώνουν τις αιτήσεις μόλις παραληφθούν, αλλά και για τους υπαλλήλους των διάφορων υπηρεσιών όπου συντάσσονται τα εν λόγω έγγραφα, οι οποίοι, στο πλαίσιο των εσωτερικών διαδικασιών διαβούλευσης μεταξύ της Υπηρεσίας Διαφάνειας και των υπηρεσιών που παράγουν τα έγγραφα, καλούνται τακτκά να εξετάσουν οι ίδιοι τα ζητούμενα έγγραφα βάσει των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 19

Λόγω του εξόχως περίπλοκου χαρακτήρα των φακέλων που πρέπει να εξετασθούν, η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου αναγκάστηκε, περισσότερο από ό,τι κατά το παρελθόν (στο 22% των περιπτώσεων), να προσφύγει στη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας εξέτασης των αρχικών αιτήσεων, και, για το λόγο αυτόν, ο μέσος χρόνος διεκπεραίωσης ήταν 16 εργάσιμες ημέρες κατά το 2008 (έναντι 14 ημερών κατά το 2007). Για τις επιβεβαιωτικές αιτήσεις οι οποίες, προτού υποβληθούν προς έγκριση στην ΕΜΑ και το Συμβούλιο, εξετάζονται από την Ομάδα «Ενημέρωση», η μέση προθεσμία ήταν 25 εργάσιμες ημέρες το 2008, έναντι 28 εργάσιμων ημερών το 2007. Χάρη στη διεξοδική εξέταση των αρχικών αιτήσεων, κατέστη δυνατόν να υποδιπλασιαστεί ο αριθμός επιβεβαιωτικών αιτήσεων, από 51 το 2005 (ήτοι 2,4% των αρχικών αιτήσεων) σε 18 το 2007 και 24 το 2008 (ήτοι 1% περίπου των αρχικών αιτήσεων). Εξάλλου, το Συμβούλιο ενημερώθηκε για μία μόνον καταγγελία στο Διαμεσολαβητή όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, ο δε αριθμός καταγγελιών κατά αποφάσεων του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα παραμένει πολύ χαμηλό (τέσσερις καταγγελίες κατά την τελευταία πενταετία). Εν προκειμένω, είναι αξιοσημείωτη η συμβολή της Ομάδας «Ενημέρωση» στη διεκπεραίωση των επιβεβαιωτικών αιτήσεων και την εξέταση των καταγγελιών στο Διαμεσολαβητή. Η Ομάδα πραγματοποίησε δεκατέσσερις συνεδριάσεις το 2008. Έργο της είναι συγκεκριμένα η εξέταση εγγράφων για τα οποία έχει υποβληθεί επιβεβαιωτική αίτηση καθώς επίσης και η εξέταση και οριστική διατύπωση των σχεδίων απαντήσεων σε αυτές τις αιτήσεις, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις αφορούν πολύπλοκα ζητήματα που άπτονται της δημόσιας ασφάλειας, της άμυνας και των στρατιωτικών υποθέσεων ή των διεθνών σχέσεων. Το 2008, το ποσοστό πρόσβασης στα έγγραφα του Συμβουλίου (ζητηθέντα έγγραφα τα οποία κοινολογήθηκαν πλήρως ή εν μέρει) αυξήθηκε σε σχέση με το 2007: 86,4% το 2008 έναντι 78,9% το 2007. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να συσχετιστούν με την αύξηση του αριθμού ζητούμενων εγγράφων (αύξηση κατά 37,3%) και με την κατά 15,5% αύξηση του αριθμού εγγράφων που καθίστανται προσιτά στο κοινό μέσω του μητρώου αμέσως μόλις κυκλοφορήσουν (125.126 το 2008 έναντι 108.343 το 2007). Από την ανάλυση της διεκπεραίωσης των αιτήσεων πρόσβασης και της χρήσης, από το κοινό, των μέσων που του επιτρέπουν να ασκεί το δικαίωμά του για πρόσβαση καταδεικνύουν ότι, το 2008, συνεχίστηκε η επίτευξη των στόχων των Συνθηκών και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. 20

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ του Παραρτήματος ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 1. Αριθμός αιτήσεων σύμφωνα με τον κανονισμό αριθ. 1049/2001 2004 2005 2006 2007 2008 2.160 2.100 2.224 1.964 2.238 2. Αριθμός εγγράφων τα οποία αφορούσαν οι αρχικές αιτήσεις 2004 2005 2006 2007 2008 12.907 9.457 11.353 7.809 10.728 3. Έγγραφα που κοινοποίησε η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου στην αρχική φάση 2004 2005 2006 2007 2008 10.971 7.535 9.606 6.123 9.108 εν μέρει/εν όλω 1.092 9.879 εν μέρει/εν όλω 1.254 6.281 εν μέρει/εν όλω 1.155 8.451 εν μέρει/εν όλω 945 5.178 εν μέρει/εν όλω 1.507 7.601 4. Αριθμός επιβεβαιωτικών αιτήσεων (επιβεβαιωτικές αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται εάν απορριφθεί η αρχική αίτηση) 2004 2005 2006 2007 2008 35 51 40 18 24 5. Έγγραφα που εξέτασε το Συμβούλιο σε συνέχεια επιβεβαιωτικών αιτήσεων + αριθμός εγγράφων που δημοσιοποιήθηκαν 2004 2005 2006 2007 2008 198 253 142 30 69 113 εν μέρει/εν όλω 36 77 130 εν μέρει/εν όλω 60 70 99 εν μέρει/εν όλω 53 46 15 εν μέρει/εν όλω 9 6 38 εν μέρει/εν όλω 19 19 21

6. Ποσοστό κοινοποιηθέντων εγγράφων για ολόκληρη τη διαδικασία 28 2004 2005 2006 2007 2008 77% 85,7% 67,3% 81,2% 76,8% 87,7% 66,7% 78,9% 72% 86,4% 7. Αριθμός καταχωρημένων εγγράφων στο μητρώο για το κοινό + αριθμός δημόσιων εγγράφων/εγγράφων που μπορούν να ανακτηθούν με ηλεκτρονικά μέσα 2004 2005 2006 2007 2008 569.372 354.421 (62.2%) 691.410 454.473 (65.7%) 727.685 483.577 (66.4%) 1.010.21 7 724.338 (71,7%) 1.195.50 9 883.748 (73,9%) 28 Βασίζεται σε έγγραφα που έχουν κοινοποιηθεί πλήρως (αριστερή στήλη) ή πλήρως + εν μέρει (δεξιά στήλη). 22

8. Επαγγελματική προέλευση των αιτούντων (αρχικές αιτήσεις) 2004 2005 2006 2007 2008 Κοινωνία των πολιτών Περιβαλλοντικές ομάδες πίεσης Άλλες ομάδες που αντιπροσωπεύουν διάφορα συμφέροντα Βιομηχανικοί /Εμπορικοί κλάδοι 21,8% 17,2% 17,6% 0,8% 1,1% 4,7% 4,2% 14,2% 7% 9,6% 18,4 % ΜΚΟ 1,7% 3,5% Δημοσιογράφοι 2,6% 2,3% 2,3% 2,9% 2,9% Δικηγόροι 10,7% 10,2% 9,1% 8,8% 9,4% Ακαδημαϊκός τομέας Πανεπιστημιακή έρευνα Βιβλιοθήκες 2 5, 5 % 2, 2 % 27,7 % 31% 32,2% 38,2% 32,3% 1,3% 32,3 % 2,3% 34,5 % 1,8% 40% 1,1% 33,4 % Δημόσιες αρχές (εξωενωσιακά όργανα, εκπρόσωποι τρίτων χωρών κλπ). 7,3% 6,2% 6,9% 6,1% 7,6% Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βοηθοί τους 2,1% 2,4% 1,5% 1,3% 1,8% Λοιποί 10,4% 12,6% 14,5% 13,3% 14,4% Άγνωστη επαγγελματική προέλευση 17,4% 16,8% 13,6% 13,2% 11,1% 23

9. Επαγγελματική προέλευση των αιτούντων (επιβεβαιωτικές αιτήσεις) 2004 2005 2006 2007 2008 Κοινωνία των πολιτών Περιβαλλοντικές ομάδες πίεσης Άλλες ομάδες που αντιπροσωπεύουν διάφορα συμφέροντα Βιομηχανικοί/ Εμπορικοί κλάδοι 10,4% 9,4% 8,6% 0% 5,2% 0% 5,3% 0% 0% 0% 21% ΜΚΟ 0% 10,5% Δημοσιογράφοι 6,9% 6,3% 5,7% 18,7% 10,5% Δικηγόροι 17,2% 9,4% 11,4% 12,5% 10,5% Ακαδημαϊκός Πανεπιστη-μιακή 34,5 έρευνα % τομέας Βιβλιοθήκες 0% 34,5 % 28,1% 28,1 51,4% 54,3 50% 56,2 31,6% 0% % 2,9% % 6,2% % 0% 31,6 % Δημόσιες αρχές (εξωενωσιακά όργανα, εκπρόσωποι τρίτων χωρών κλπ). Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βοηθοί τους 0% 3,1% 0% 6,3% 0% 10,4% 3,1% 0% 0% 5,3% Λοιποί 10,3% 15,6% 11,4% 6,3% 5,3% Άγνωστη επαγγελματική προέλευση 10,3% 25% 8,6% 0% 15,8% 24

10. Γεωγραφική κατανομή των αιτούντων (αρχικές αιτήσεις) 2004 2005 2006 2007 2008 Βέλγιο 27,2% 27,8% 26,2% 26,4% 31,1% Βουλγαρία 0,1% 0,4% 0,6% 0,1% 0,2% Τσεχική Δημοκρατία 0,9% 0,9% 1% 1,4% 0,9% Δανία 1,7% 1,2% 1,3% 1,1% 1% Γερμανία 14,1% 12,9% 15,5% 16% 14,3% Eσθονία 0,1% 0,1% 0,4% 0% 0% Ελλάδα 1% 1,2% 1,3% 1,3% 0,7% Ισπανία 4,9% 5,3% 5,7% 5% 6,4% Γαλλία 6,7% 7,7% 8,1% 7,1% 7,1% Ιρλανδία 0,8% 1% 0,9% 0,6% 0,6% Ιταλία 6,9% 6,8% 6,6% 6% 6% Κύπρος 0,3% 0,1% 0,3% 0,3% 0,2% Λετονία 0,1% 0,1% 0,2% 0% 0,2% Λιθουανία 0,3% 0,4% 0,4% 0,1% 0,1% Λουξεμβούργο 0,8% 0,6% 0,7% 1% 1,6% Ουγγαρία 0,6% 0,9% 0,5% 0,7% 0,9% Μάλτα 0,3% 0,2% 0,2% 0,3% 0,2% Κάτω Χώρες 5,5% 6,9% 6% 5,8% 5,6% Αυστρία 1,7% 2% 1,6% 1,7% 1,3% Πολωνία 1,3% 1,4% 1,5% 1,5% 1,5% Πορτογαλία 0,5% 1% 1,2% 0,9% 0,9% Ρουμανία 0,1% 0,2% 0,7% 1,1% 0,6% Σλοβενία 0,2% 0,2% 0,4% 0,4% 0,2% Σλοβακία 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% Φινλανδία 0,4% 0,4% 0,5% 0,8% 0,6% Σουηδία 1,8% 1,8% 1,6% 1,8% 1,8% Ηνωμένο Βασίλειο 8% 8% 7,9% 9,5% 7,6% Τρίτες χώρες Υποψήφιες χώρες 0,3% 1,3% 1,7% 1% 0,4% Λοιποί 6,7% 6,7% 6,8% 7% 7,3% Άγνωστη προέλευση 7,2% 3,2% 1,8% 0,8% 0,4% 25

11. Γεωγραφική κατανομή των αιτούντων (επιβεβαιωτικές αιτήσεις) 2004 2005 2006 2007 2008 Βέλγιο 48,3% 28,1% 17,1% 37,5% 30% Βουλγαρία 0% 0% 0% 0% 0% Τσεχική Δημοκρατία 0% 0% 0% 6,3% 5% Δανία 3,5% 0% 0% 0% 0% Γερμανία 3,5% 12,5% 22,8% 6,2% 20% Eσθονία 0% 0% 0% 0% 0% Ελλάδα 0% 0% 0% 0% 0% Ισπανία 3,4% 3,1% 0% 0% 5% Γαλλία 0% 3,1% 5,7% 6,2% 5% Ιρλανδία 0% 0% 0% 0% 0% Ιταλία 10,3% 9,4% 8,6% 6,2% 5% Κύπρος 0% 3,1% 0% 0% 0% Λετονία 0% 0% 0% 0% 0% Λιθουανία 0% 0% 0% 0% 0% Λουξεμβούργο 0% 0% 0% 0% 0% Ουγγαρία 0% 0% 2,9% 0% 0% Μάλτα 0% 0% 0% 0% 0% Κάτω Χώρες 6,9% 9,4% 8,6% 6,3% 10% Αυστρία 0% 6,3% 0% 0% 0% Πολωνία 0% 0% 2,9% 0% 0% Πορτογαλία 0% 0% 0% 0% 5% Ρουμανία 0% 0% 0% 0% 0% Σλοβενία 0% 0% 0% 0% 0% Σλοβακία 0% 0% 0% 6,3% 0% Φινλανδία 0% 0% 0% 0% 0% Σουηδία 0% 3,1% 2,8% 0% 0% Ηνωμένο Βασίλειο 20,7% 18,8% 22,9% 25% 5% Τρίτες χώρες Υποψήφιες χώρες 0% 0% 0% 0% 0% Λοιποί 3,4% 3,1% 5,7% 0% 0% Άγνωστη προέλευση 0% 0% 0% 0% 10% 26

12. Τομέας 2004 2005 2006 2007 2008 Γεωργία, αλιεία 4,6% 4,2% 5,9% 6,8% 5,7% Εσωτερική αγορά 14,2% 6,2% 4,6% 2,9% 3,4% Έρευνα 0,3% 0,3% 0,6% 0,4% 0,1% Πολιτισμός 0,2% 0,5% 1,1% 0,5% 0,3% Εκπαίδευση/Νεολαία 1,4% 0,7% 1,2% 1,1% 0,5% Βιομηχανία 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,7% Ανταγωνιστικότητα 2,2% 5,3% 5,8% 1,1% 2,6% Ενέργεια 1,4% 1,6% 1,1% 2,1% 2% Μεταφορές 4,9% 5,3% 3,8% 3% 2,5% Περιβάλλον 6,8% 7,7% 6,6% 8,2% 10% Υγεία και προστασία των 4,3% 3,1% 2,3% 2,1% 1,9% καταναλωτών Οικονομική και νομισματική 3,3% 2,9% 2,6% 2,2% 2,6% πολιτική Φορολογικά θέματα - Φορολογία 3,2% 4,4% 2,5% 2,4% 6,3% Εξωτερική πολιτική - ΚΕΠΠΑ 14,6% 12,8% 14,3% 18,1% 16,2% Πολιτική άμυνα 0,3% 0,1% 0,1% 0,6% 0,2% Διεύρυνση 1,8% 2,2% 1,8% 1% 0,7% Άμυνα και στρατιωτικά θέματα 2,9% 2,5% 2,4% 6% 3,4% Αναπτυξιακή βοήθεια 0,3% 0,7% 0,7% 0,2% 0,1% Περιφερειακή πολιτική και οικονομική και κοινωνική συνοχή 0% 0,9% 1,2% 0,1% 0% Κοινωνική πολιτική 2,7% 3% 2,9% 1,9% 3% Δικαιοσύνη και εσωτερικές 20,1% 22,5% 24,5% 26,7% 25,4% υποθέσεις Νομικά θέματα 2,5% 3,5% 3,8% 3,5% 3,5% Λειτουργία των θεσμικών οργάνων Χρηματοδότηση της Ένωσης (Προϋπολογισμός, κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης) 1,5% 1,3% 1,7% 1,1% 0,9% 0,3% 0,2% 0,6% 0,2% 0,1% Διαφάνεια 0,9% 0,3% 0,6% 0,3% 0,1% Γενικά θέματα πολιτικής 1,7% 1% 1% 0,4% 0,6% Κοινοβουλευτικές ερωτήσεις 2,9% 5,4% 5,5% 5,4% 4,4% Διάφορα 0,3% 0,4% 0,4% 0,4% 0,7% 27

13. Λόγοι άρνησης της πρόσβασης (απαντήσεις της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου κατά την αρχική φάση) Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά την άμυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά η δημοσιονομική, νομισματική ή οικονομική πολιτική της Κοινότητας ή ενός κράτους μέλους Προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ακεραιότητας του ατόμου (προστασία των προσωπικών δεδομένων) Προστασία των εμπορικών συμφερόντων ενός συγκεκριμένου φυσικού ή νομικού προσώπου, συμπεριλαμβανομένης της πνευματικής ιδιοκτησίας Προστασία των δικαστικών διαδικασιών και των νομικών γνωμοδοτήσεων Προστασία του σκοπού επιθεώρησης, έρευνας και οικονομικού ελέγχου Προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του θεσμικού οργάνου 2004 2005 2006 2007 2008 # % # % # % # % # % 440 21% 302 15,8% 253 17,1% 219 13,3% 91 6,4% 218 11% 123 6,4% 67 4,5% 38 2,3% 35 2,5% 330 16,2% 395 20,6% 182 12,3% 249 15,1% 382 27% 21 1,1% 16 0,8% 1 0,1% 0 0% 0 0% 13 0,7% 4 0,2% 5 0,3% 4 0,2% 7 0,5% 1 0% 0 0% 0 0% 1 0,1% 0 0% 196 8,8% 34 1,8% 29 2% 14 0,8% 22 1,6% 0 0% 1 0% 4 0,3% 0 0% 2 0,1% 665 33,3% 925 48,3% 637 43,2% 627 38% 516 36,4% Πλείονες συντρέχοντες λόγοι ή άλλοι λόγοι 158 7,8% 116 6,1% 298 20,2% 498 30,2% 360 25,4% Έγγραφο που δεν διαθέτει το Συμβούλιο/Άλλος συντάκτης 1 0,1% 0 0% 0 0% 0 0% 1 0,1% 28

14. Λόγοι άρνησης της πρόσβασης (απαντήσεις της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου μετά από επιβεβαιωτικές αιτήσεις) Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά την άμυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις Προστασία του δημόσιου συμφέροντος όσον αφορά η δημοσιονομική, νομισματική ή οικονομική πολιτική της Κοινότητας ή ενός κράτους μέλους Προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ακεραιότητας του ατόμου (προστασία των προσωπικών δεδομένων) Προστασία των εμπορικών συμφερόντων ενός συγκεκριμένου φυσικού ή νομικού προσώπου, συμπεριλαμβανομένης της πνευματικής ιδιοκτησίας Προστασία των δικαστικών διαδικασιών και των νομικών γνωμοδοτήσεων Προστασία του σκοπού επιθεώρησης, έρευνας και οικονομικού ελέγχου Προστασία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του θεσμικού οργάνου Πλείονες συντρέχοντες λόγοι ή άλλοι λόγοι Έγγραφο που δεν διαθέτει το Συμβούλιο/Άλλος συντάκτης 2004 2005 2006 2007 2008 # % # % # % # % # % 24 27% 61 49,6% 16 37,2% 1 6,7% 5 16,1% 22 25,9% 7 5,7% 7 16,3% 0 0% 0 0% 19 21,2% 25 20,3% 6 14% 3 20% 24 77,4% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 4 4,7% 0 0% 2 4,6% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 10 11,8% 14 11,4% 3 7% 0 0% 2 6,5% 8 9,4% 16 13% 9 20,9% 11 73,3% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 0 0% 29

15. Μέσος αριθμός εργάσιμων ημερών για απάντηση σε αίτηση ή καταγγελία προς τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή 2004 2005 2006 2007 2008 Για τις αρχικές αιτήσεις 9 (2160 περατωθείσες αιτ.) 13 (2100 περατωθείσες αιτ.) 14 (2224 περατωθείσες αιτ.) 13 (1964 περατωθείσε ς αιτ.) 16 (2238 περατωθείσ ες αιτ.) Για τις επιβεβαιωτικές αιτήσεις 29 24 (35 περατωθείσες αιτ.) 26 (51 περατωθείσες αιτ.) 24 (40 περατωθείσες αιτ.) 28 (18 περατωθείσε ς αιτ.) 25 (24 περατωθείσ ες αιτ.) Σταθμικός μέσος όρος (αρχικές + επιβεβαιωτικές) 9,24 13,31 14,17 13,14 16,1 Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής 1 36 38 57 44 16. Αριθμός αιτήσεων με παραταθείσα προθεσμία σύμφωνα με τα άρθρα 7 παράγραφος 3 και 8 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 2004 2005 2006 2007 2008 Αρχικές αιτήσεις 192 επί 2160, ήτοι 8,8% των αιτήσεων 327 επί 2100, ήτοι 15,6% των αιτήσεων 414 επί 2224, ήτοι 18,6% των αιτήσεων 386 επί 1964, ήτοι 19,7% των αιτήσεων 497 επί 2238, ήτοι 22,2% των αιτήσεων Επιβεβαιωτικές αιτήσεις 1 24 [από 35] 40 [από 51] 32 [από 40] 14 [από 18] 20 [από 24] 29 Οι επιβεβαιωτικές αιτήσεις και οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή εξετάζονται από την Ομάδα «Πληροφόρηση» του Συμβουλίου και από την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων (2ο Τμήμα). Οι απαντήσεις στους αιτούντες και στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή εγκρίνονται από το Συμβούλιο. 30

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ετήσια έκθεση του Σμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα - 2008 2009 30 σ. 21 x 29,7 cm ISBN 978-92-824-2409-4 ISSN 1830-3994 QC-AF-09-001-EL-C

DGF-Création graphique RS 021/2009 QC-AF-09-001-EL-C