Η PETCT με FDG Δρ. Ι.Ε.Δατσέρης υντονιστής Διευθυντής Πυρηνικής Ιατρικής Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα 2012
PETCT, Γ.Ν.Α «Ο ΕΤΑΓΓΕΛΙΜΟ» τατιστικά τοιχεία 1/1/2012-31/10/2012 N=2398 Hodgkin 23,8% NHL 11,7% NSCLC 10,4% SCLC 1,4% SPN 3,2% Λοιπά Αναπν 2,7% Πασύ Ένηεπο 9,6% Λοιπά Γ.Ε. 4,0% Μαζηόρ 6,9% Head Neck 5,0 % Όπσειρ 2,4% Ωοθήκερ 2,2% Μήηπα 1,9% Νεθπόρ 1,9% Μελάνυμα 1,8% Πποζηάηηρ 1,4% απκώμαηα 1,3% FUO 1,1% Διάθοπα 7,8%
Η Ποζιτρονική Σομογραφία (PET) με 6-Υθόριο 18 -Δεσοξυ-Γλυκόζη (FDG)
Η Ποζιτρονική Σομογραφία (PET) με 6-Υθόριο 18 -Δεσοξυ-Γλυκόζη (FDG)
H Ποζιτρονική-Τπολογιστική Σομογραφία (PETCT)
Ο καπκίνορ ηος πασέορ ενηέπος αποηελεί ηην δεύηεπη αιηία θανάηος από καπκίνο ζηιρ ΗΠΑ και ηην Εςπώπη Καηά ηην απσική διάγνυζη: 36% ησλ αζζελώλ, ηνπηθή λόζνο 39% ησλ αζζελώλ, κεηαζηάζεηο ζε επηρώξηνπο ιεκθαδέλεο 19% ησλ αζζελώλ, απνκαθξπζκέλεο κεηαζηάζεηο 30%-50% ηυν αζθενών - ιδιαίηεπα δε με καπκίνο ηος οπθού εμθανίζοςν ηοπική ςποηποπή ή μεηαζηαηική νόζο μεηά ηην αθαίπεζη ηος ππυηοπαθούρ όγκος
Η θεπαπεία είναι κςπίυρ σειποςπγική με πποζθήκη σημειο-ακηινοθεπαπείαρ Η ίαζη εξαπηάηαι από ηο ζηάδιο ηηρ νόζος καηά ηην απσική διάγνυζη Η ακπιβήρ ζηαδιοποίηζη είναι οςζιώδηρ για ηον ζσεδιαζμό ηηρ θεπαπείαρ και ηην ππόγνυζη ςμβαηικά, κολονοζκόπηζη και CT είναι οι μέθοδοι εκλογήρ για ηην διάγνυζη και απσική ζηαδιοποίηζη ηηρ νόζος Επιππόζθεηα πολλοί αζθενείρ σειποςπγούνηαι άμεζα λόγυ αιμοππαγίαρ ή επαπειλούμενηρ απόθπαξηρ = διεγσειπηηική ζηαδιοποίηζη
Η PET και η PETCT με FDG
Η PETCT με FDG Αρχική Διάγνωση ΔΤΑΙΘΗΙΑ* ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ >5mm: 36% 98% >11mm: 85% 97% >21 mm: 96% 98% *Βηνινγία/κνξθή όγθνπ, π.ρ ρακειόηεξε γηα ην βιελλώδεο (41-58%) N=492 Detectability of colorectal neoplasia with 18FDG-PET/CT Journal of Gastroenterology, February 2012, Vol.47
Η PETCT με FDG Αρχική Διάγνωση ΡΔΣScan: [ςεπδώο ζεηηθά] ιόγσ : θςζιολογικήρ ζςζζώπεςζηρ FDG ζηο ενηεπικό ηοίσυμα ππόζλητηρ ζε θλεγμονώδειρ καηαζηάζειρ: θλεγμονώδηρ νόζορ ενηέπος ή ζηπηικέρ εζηίερ, καηά μήκορ ππόζθαηυν ηομών,ζε μολςζμένερ ηομέρ,ζε θέζειρ βιοτίαρ,ζε ζυλήνερ παποσέηεςζηρ και καθεηήπερ,ζε θέζειρ κολοζηομίαρ εζηιακή ενηεπική ζςζζώπεςζη ζε καλοήθειρ πολύποδερ
Υυσιολογική πρόσληψη από λεπτό και παχύ έντερο
Η PETCT με FDG Αρχική ταδιοποίηση Παξάγνληαο Ν Επηρώξηνη ιεκθαδέλεο ζπρλά κηθξνί, ζε εγγύηεηα κε ηελ πξσηνπαζή κάδα θαη πεξηέρνπλ κηθξό θνξηίν θαξθηληθώλ θπηηάξσλ Απαηηείηαη αξηζκεηηθόο ππνινγηζκόο κεζεληεξίσλ θαη πεξηθνιηθώλ ιεκθαδέλσλ PETCT: Eςαιζθηζία 29%, Eιδικόηηηα 96% Abdel-Nabi H,Doerr RJ,Lamonica DM,et al.staging of primary colorectal carcinoma with 18F-FDG PET:Correlation with histopathological and CT findings.radiology 1998;206:755-760 Kantorova I,Lipska L,Belohlavek O,Visokai V,Ttubac M,Schneiderova M.Routine 18F-FDG PET preoperative staging of colorectal cancer:comparison with conventional staging and its impact on treatment decision making.j Nucl Med 2003;44:1784-8
Η PETCT με FDG Αρχική ταδιοποίηση Παπάγονηαρ Μ (νόζορ πέπαν από πεπιοσικούρ, πεπικολικούρ ή μεζενηέπιοςρ λεμθαδένερ ) έζυ λαγόνιοςρ οπιζθοπεπιηοναφκούρ ήπαπ, πνεύμονα
Η PET και η PETCT με FDG Αρχική ταδιοποίηση Παξάγνληαο Μ ΡΕΣCT: πιο εςαίζθηηη από ηη CT για νόζο ζε ήπαπ, κοιλιά, οπιζθοπεπιηόναιο, πύελο. ίδιο εςαίζθηηη για πνεςμονικέρ μεηαζηάζειρ Huebner RH,Park KC,Shepherd JE,et al.a meta-analysis of the literature for FDG-PET detection of recurrent colorectal cancer. J Nucl Med 2000;41:1177-1189 Pulmonary staging in colorectal cancer: a review Colorectal Dis. 2012 June 14(6): 660-70
Η PETCT με FDG Αρχική ταδιοποίηση Παξάγνληαο Μ Ηπαηηθέο κεηαζηάζεηο Δπαηζζεζία 88%, Δηδηθόηεηα 96%, [Ψεπδώο αξλεηηθά] Μέγεζνο, Φπζηνινγηθή πξόζιεςε, Ληπώδεο δηήζεζε [Ψεπδώο ζεηηθά] Απνζηήκαηα, πξίγγηα, Δθθνιπσκαηίηηδα, Αδελώκαηα ήπαηνο, Πξσηνπαζείο όγθνη
Καθυστερημένη λήψη για ηπατικές μεταστάσεις
Η PETCT με FDG Αρχική ταδιοποίηση Όηαλ ελζσκαηώλεηαη ζηε ζηαδηνπνίεζε αλαγλσξίδεη επηπξόζζεηεο εμσεπαηηθέο ζέζεηο ζε 11-23% νδεγεί ζε ηξνπνπνίεζε ζεξαπείαο ζε 8% Ιδηαίηεξα γηα ηνλ θαξθίλν ηνπ νξζνύ, ε αιιαγή ζηαδίνπ αλαθέξεηαη ηεο ηάμεσο ηνπ 30% Gearhart et al, Ann Surg Oncol2006;13:397-404 Davey et al, Dis Colon Rectum 2008;51:997-1003 Chua CS, Eur J Nucl Med, Dec.2007
H PET/CT είναι σπήζιμη ζηην απσική ζηαδιοποίηζη αζθενών με ςπόνοια εκηεηαμένηρ νόζος. H PET/CT, εθόζον διαπιζηυθεί εκηεηαμένη νόζορ,μποπεί να σπηζιμοποιηθεί ζηην ζηαδιοποίηζη αζθενών ςτηλού κινδύνος, ώζηε να αποηπέτει ή να ηποποποιήζει ηο σειποςπγείο. Η απσική μελέηη με PET/CT ζε αζθενείρ πος θα ςποβληθούν ζε σημειοθεπαπεία ή και ακηινοθεπαπεία, καθώρ και ζε ηοπικέρ θεπαπείερ ζε ηπαηικέρ μεηαζηάζειρ (π.σ. radiofrequency ablation) μποπεί να σπηζιμοποιηθεί και ζαν μελέηη αναθοπάρ (baseline) για ηην εκηίμηζη ηηρ ανηαπόκπιζήρ ηοςρ
ύμθυνα με ηιρ ηελεςηαίερ οδηγίερ ζηιρ Η.Π.Α η FDG-PET/CT σπηζιμοποιείηαι ζηην απσική ζηαδιοποίηζη ηος καπκίνος ηος πασέορ ενηέπος: «if staging is uncertain following conventional imaging and if the clinical management of the patient may differ according to the stage»
Η PETCT με FDG Εξέταση Κατά τη διάρκεια της θεραπείας
Η PETCT με FDG Πρόγνωση Αποτελέσματος ΦΜΘ-Interim PET Ο ιόγνο T/L (πξόζιεςε FDG από ηνλ όγθν πξνο θπζηνινγηθό ήπαξ) ζηηο 4-5 εβδνκάδεο (κεηά δεύηεξν ζρήκα) κπνξεί λα δηαθξίλεη αληαπόθξηζε ή όρη κε Δπαηζζεζία 100% θαη Δηδηθόηεηα 75-90% Findlay M,Young H,Cunningham D et al.noninvasive monitoring of tumor metabolism using FDG and PET in colorectal cancer liver metastases:correlation with tumor response to FU.J Clin Oncol 1996;14:700-8
Η PETCT με FDG Εκτίμηση Ανταπόκρισης στη Θεραπεία Ακηινοθεπαπεία SUV (ππόζλητη) αςξημένη ηιμή αμέζυρ μεηά ηη λήξη Γι αςηό: Εκηίμηζη ανηαπόκπιζηρ μεηά από 3-6 μήνερ Υημειοθεπαπεία μεηά 30 ημέπερ Eςαιζθηζία 84%,Eιδικόηηηα 88% Moore HG,Akhurst T,Larson SM,et al:a case controlled study of 18F-FDG PET in the detection of pelvic recurrence in previously irradiated rectal cancer patients.j Am Coll Surg 197:22-28,2003 Guillem J,Calle J,Akhurst T,et al:prospective assessment of primary rectal cancer response to preoperative radiation and chemotherapy using 18F-FDG PET.Dis Colon Rectum 43:18-24,2000
Η PETCT με FDG Εκτίμηση Ανταπόκρισης στη Θεραπεία Ηπαηηθώλ κεηαζηάζεσλ ζε ηνπηθή ζεξαπεία Ablation με παδιοζςσνόηηηερ ή κπςοθεπαπεία Υημειοεμβολιζμόρ Μικπόζθαιπερ 90 Τ ΡΔΣScan ηελ θαιύηεξε Θεηηθή πξνγλσζηηθή αμία(ppv) Αξλεηηθή πξνγλσζηηθή αμία(npv) Langenhoff BS,Oyen WJ,Jager GJ et al.efficacy of 18FDG PET in detecting tumor recurrence after local ablative therapy for liver metastases:a prospective study.j Clin Oncol 2002;20:4453-8 Anderson GS,Brinkmann F,Soylen MC,et al:fdg PET in the surveillance of hepatic tumors treated with radiofrequency ablation.clin Nucl Med 28:192-197,2003 Wong CY,Salem R,et ai:evaluation 90Y-glass microsphere treatment response of unresectable colorectal liver metastases by 18FFDG PET:a comparison with CT or MRI.Eur J Nucl Med Mol Imag 29:815-820,2002
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση Τποηποπή /Μεηάζηαζη ήπαξ 20% ηνπηθή ππνηξνπή 12% πλεύκνλεο 8% Δπλντθή έθβαζε κνλήξεο ρεηξνπξγήζηκε ηνπηθή ππνηξνπή ρεηξνπξγήζηκεο κεηαζηάζεηο πεξηνξηζκέλεο ζε ήπαξ ή πλεύκνλα
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση ΡΔΣ κεγάιε Δπαηζζεζία πξώηκεο αλίρλεπζεο δηαηαξαρήο κεηαβνιηζκνύ ηνπ όγθνπ δπλαηόηεηαο απεηθόληζεο νιόθιεξνπ ηνπ ζώκαηνο
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση PETCT Απμάλεη ηελ αθξίβεηα ζηελ εληόπηζε Μεηώλεη ηα ακθίβνια επξήκαηα θαηά 50% ΡΔΣ/CT: σζηή ζηαδηνπνίεζε ζην 89% ΡΔΣ: >> >> 78% Cohade C,Osman M,Leal J,et al:direct comparison of FDG PET and PET-CT imaging in colorectal carcinoma.j Nucl Med 44:1797-1803, 2003
Ν=84, Η PETCT με FDG Έιεγρνο Υπνηξνπήο Δμσ-επαηηθά Επαηζζεζία 95% Εηδηθόηεηα 100% ην ήπαξ Επαηζζεζία 88% Εηδηθόηεηα 94%
Η PETCT με FDG Ν=131 PETCT Επαηζζεζία 94% Εηδηθόηεηα 75% Contrast Enhanced CT Επαηζζεζία 91% Εηδηθόηεηα 25%
Η PETCT με FDG Contrast Enhanced CT Non-Contrast Enhanced PETCT Πξόζζεηεο βιάβεο ζε 27/54 (50%) Contrast Enhanced PETCT Πξόζζεηεο βιάβεο ζε 39/54 (72%) σζηή νξηνζέηεζε ζηα επαηηθά ηκήκαηα Γηάθξηζε ρνιεθόξσλ θαη αγγείσλ
Η PETCT με FDG Πεξηηνλατθέο Δκθπηεύζεηο Εςαιζθηζία 93% Ειδικόηηηα 88%
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση ε αζζελείο κε απμεκέλν CEA (Δηδηθόηεηα 80-84%) θαη Φπζηνινγηθή απεηθόληζε κε ζπκβαηηθά κέζα Εςαιζθηζία 80-100% Ειδικόηηηα 64-88% Θεηική ππογνυζηική αξία 89% Απνηηική ππογνυζηική αξία 100% Flanagan FL,Dehdashti F,Ogunbiyi OA,Kodner IJ,Siegel BA.Utility of FDG-PET for investigating unexplained plasma CEA elevation in patients with colorectal cancer. Ann Surg1998;227:319-23
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση Mεηαζεξαπεπηηθά ηε Γ.Γ νπιώδνπο ηζηνύ από ηνπηθή ππνηξνπή Αθξίβεηα: ΡΔΣScan 95%, CTScan 65% Schiepers C,Penninckx F,De Vadder N,et al:contribution of PET in the diagnosis of recurrent colorectal cancer:comparison with conventional imaging.eur J Surg Oncol 21:517-522,1995AJR Skilakaki et al, RSNA 2009;p:1031
Η PETCT με FDG Τποτροπή και Επανασταδιοποίηση Πιενλεθηήκαηα Αλίρλεπζε κε ππνςηαδόκελσλ κεηαζηάζεσλ ζε 13-36% αζζελώλ Αιιαγή θιηληθνύ ζηαδίνπ ζην 42% (80% πξνο ηα άλσ, 20% πξνο ηα θάησ) Σξνπνπνίεζε ζην ζεξαπεπηηθό ρεηξηζκό 14-65% Απνθπγή κείδνλνο ρεηξνπξγείνπ ζην 41% αζζελώλ όζσλ πξννξίδνληαλ γηα επέκβαζε
Άνδπαρ 66 εηών, Αδενο Ca ζιγμοειδούρ Σιγμοειδεκηομή και σημειοθεπαπεία Αύξηζη ηιμών CEA
Γπλαίθα,58 εηώλ. Ca ζηγκνεηδνύο. ηάδην IV. Υεηξνπξγηθή επέκβαζε 3 νο /2007. ΥΜΘ Δπαλαζηαδηνπνίεζε. Δξώηεκα ηνπηθήο ζεξαπείαο.
Πεξηηνλατθέο εκθπηεύζεηο
πάληα Μεηάζηαζε ζην πιήλα
Άλδξαο,63εηώλ. Ca ΓΔ θνιηθήο θακπήο. CT κνλήξεο εζηία ήπαηνο. Δπαλαζηαδηνπνίεζε. Δξώηεκα ηνπηθήο ζεξαπείαο.
Άλδξαο,63εηώλ. Ca ΓΔ θνιηθήο θακπήο. CT κνλήξεο εζηία ήπαηνο. Δπαλαζηαδηνπνίεζε. Δξώηεκα ηνπηθήο ζεξαπείαο.
Η PETCT με FDG PETCT Αντίπαλο Δέος Νέα ηερληθή Μαγλεηηθήο Σνκνγξαθίαο πνπ αθνξά ζε απεηθόληζε νιόθιεξνπ ηνπ ζώκαηνο ζε κία εμέηαζε 3-Tesla whole- body DWI-MRI and MRI Σα πξώηα απνηειέζκαηα δείρλνπλ: Πεξηζζόηεξεο επαηηθέο κεηαζηάζεηο αληρλεύνληαη από ηελ MRI ρσξίο όκσο κεηαβνιή ηνπ αξηζκνύ ησλ αζζελώλ κε επαηηθέο κεηαζηάζεηο Πεξηζζόηεξεο πλεπκνληθέο κεηαζηάζεηο θαη κεγαιύηεξνο αξηζκόο αζζελώλ κε πλεπκνληθή λόζν λα δηαγηγλώζθνληαη κε PET/CT Ίδηεο δπλαηόηεηεο αλίρλεπζεο νζηηθώλ θαη πεξηηνλατθώλ κεηαζηάζεσλ Squilbaci et al, Abdom Imaging 2008 ECR 2010, March, Vienna
ηελ εθηίκεζε ππνηξνπήο κε άλνδν CEA θαη θπζηνινγηθή ζπκβαηηθή απεηθόληζε Η PETCT με FDG ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Απνδεδεηγκέλε ρξεζηκόηεηα: ηελ επαλαζηαδηνπνίεζε αζζελώλ κε θαηλνκεληθά ηνπηθά πεξηνξηζκέλε ππνηξνπή ή πεξηνξηζκέλε κεηαζηαηηθή λόζν ζε ήπαξ ή πλεύκνλα ηελ εθηίκεζε ακθηβόισλ επξεκάησλ κε ηε ζπκβαηηθή απεηθόληζε
Η PETCT με FDG ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Δλδερόκελε ρξεζηκόηεηα: ηε ζηαδηνπνίεζε ηεο λόζνπ ζηελ αξρηθή δηάγλσζε, ζε εθηεηακέλε λόζν, θπξίσο γηα ηνλ παξάγνληα Μ ηελ εθηίκεζε αληαπόθξηζεο ζηε ζεξαπεία ηελ παξαθνινύζεζε(follow up) αζζελώλ κεηά από ρεηξνπξγηθή επέκβαζε
Η PETCT με FDG PETCT Σάσεις Πξόγλσζε Θεξαπεπηηθνύ απνηειέζκαηνο ( Κιηληθέο Μειέηεο) ην Follow-up one stop shop ( Contrast Enhanced PETCT)