Protección contra axentes mecánicos e químicos Outra función das lentes oftálmicas pode ser a de protexer os ollos de agresións físicas. Os accidentes previsibles máis común son: golpes en actividades deportivas, ou entrada de corpos estranos no ollo (impactos de partículas, faiscas eléctricas, salpicaduras de sustancias químicas, etc) en entornos laborais perigosos. Lentes de protección Entornos nos que ocorren feridas oculares (Belfast, 1967 76) Xogos ou deportes infantís 38.8% Accidentes de tráfico 19.3% Accidentes industriais 15.4% Alteración da orde pública 9.1% Accidentes domésticos 6.8% Agresións 6.8% Deporte de adultos 4.8% Granxas 4% Ainda que neste tema falemos de lentes de protección, na maioría dos casos serán láminas afocais, en ocasión incluso para cubrir os dous ollos. Lentes de vidro O vidro é un material fráxil, resiste mal os impactos. Ademáis rompe en trozos pequenos e cortantes que poden causas graves danos no ollo. Para millorar esta característica existen dúas posibilidades: 1
Uso de vidro temperado por procedemento térmico ou químico (véxase tema anterior) Uso de vidro laminado. Orixinariamente consistía nunha capa de plástico entre dúas láminas de vidro, ó igual que os actuais parabrisas dos automóbiles. Sen embargo, se a lámina posterior de vidro chega a romper, non tódolos trozos quedan adheridos á capa plástica. Para evitar este problema, actualmente estas lentes se fabrican con só dúas capas: a anterior de vidro e a posterior plástica. Lentes orgánicas Con respecto ó vidro teñen moitas vantaxes: Boa resistencia ó impacto, sobre todo fronte a partículas pequenas. Cando parten, os trozos non son moi pequenos e son pouco cortantes. As raiaduras non reducen a resistencia ó impacto As lentes orgánicas son máis finas que as de vidro xa que estas débense engrosar para millorar a resistencia ó impacto. O peso é aproximadamente a metade que a do vidro. Adoitan resistir millor as faiscas e as partículas de metal fundido, xa que o metal non se funde coa superficie da lente. Menor tendencia a embazarse, o cal é importante en armazóns pechadas. e como inconvinte que a superficie se raia con facilidade. Pode aplicarse unha capa antiabrasión, pero eso reduce a resistencia ó impacto da lente. Os materiais máis usados son: CR-39. Ten millor resistencia ó impacto que os vidros, pero bastante peor que os seguintes. Tradicionalmente se lle consideraba un bon material de protección, pero actualmente a súa valoración está sendo revisada á baixa.
Policarbonato e Trivex. Posúen, con diferencia, a millor resistencia ó impacto ainda que se raian moi facilmente. Comparación da resistencia ó impacto Mostras de 3 mm de grosor. Bola 6.5 mm Material m/s Vidro non temperado 12 Vidro laminado 12 Vidro temperado 18 PMMA 34 CR39 49 Policarbonato con recubrimento 152 Policarbonato sen recubrimento 244 Armazóns de protección As armazóns poden ser de metal (p. ex. unha aliaxe de níquel) ou de plástico (policarbonato, nailon, acetato, etc). As formas da armazón poden clasificarse en 5 tipos: Armazóns estándar: Non se recomendan as armazóns metálicas xa que: os parafusos dos aros se poderían afrouxar e caer a lente, os aros son moi estreitos para a espesura típica dunha lente de seguridade, e o axuste da lente ó aro resulta crítico. A máxima resistencia das lentes de policarbonato lógrase coa lente un pouco frouxa; sen embargo se a folgura é excesiva a lente podería caer. Por iso é recomendable unha montura coa rañura ben fonda. É usual que este tipo de armazóns teñan protectores laterais que deben ser transparentes (policarbonato).
Anteolleiras de taza: Son semellantes ás gafas de natación (con dúas lentes separadas), pero teñen a ponte ríxida. A estructura soe ser de PVC. Vantaxe: adaptación nasal axustable. Desvantaxes: Non se poden usar simultaneamente con outras gafas. Ventilación escasa, tenden a se embazar. Algúns modelos obstrúen a visión central. Anteolleiras tipo caixa: Son semellantes ás gafas de mergullo dunha peza. A estructura soe ser de PVC. As vantaxes e desvantaxes deste tipo son xusto as opostas ás do tipo anterior. Máscaras e cascos: Son os máis seguros xa que protexen toda a cara, pero son os máis incómodos. Soen protexer tamén fronte á radiación mediante filtros (ex. máscara de soldador) Normativa A norma europea EN 166 trata dos protectores oculares: clasificación, características, métodos de ensaio, etc. Destacamos a seguinte información:
Características ópticas: Lentes de protección mecánica e química non filtrantes: τ v > 74.4%. Tolerancias de lentes protectoras montadas sen efecto corrector. Clase Compoñente Compoñente Diferencias óptica esférica 1 cilíndrica prismáticas (cm/m) (D 1 + D 2 )/2 D 1 D 2 Horizontal Vertical (m 1 ) (m 1 ) B. T. B.N. 1 ±0 06 0 06 0 75 0 25 0 25 2 ±0 12 0 12 1 00 0 25 0 25 3 2 [-0 25, +0 12] 0 25 1 00 0 25 0 25 1 D 1 e D 2 son as potencias refractivas dos meridianos principais. 2 Os eixos dos meridianos principais deben ser paralelos ±10 o Características mecánicas: Robusteza incrementada (S). Un dispositivo óptico entra nesta categoría se resiste impacto bola de aceiro de diámetro φ = 22 mm, cun peso 43 g a unha velocidade de 5 1 m/s) nas seguintes condicións Lentes non montadas. Impacto frontal sen fractura nen deformación. Protectores oculares completos. Impactos frontal e lateral sen: fractura nen deformación da lente, fractura da armazón. Protección contra partículas a alta velocidade. Debe resistir o impacto dunha bola de aceiro menor que no caso anterior (φ = 6 mm, 0 86 g) pero a maior velocidade. Según esta última establécense tres subcategorías conforme a seguinte táboa. Velocidade da bola no impacto Tipo de F B A dispositivo Baixa Velocidade Alta velocidade media velocidade 45 +1 5 0 (m/s) 120 +3 0 (m/s) 190 +5 0 (m/s) Gafas - - Anteolleiras - Máscaras
Marcas: Nas lentes de protección: Identificación do fabricante. Clase óptica: 1, 2 ou 3. Resisténcia mecánica: S, F, B ou A. Nas armazóns: Identificación do fabricante. Número da norma europea: EN 166 Resistencia mecánica máxima das lentes de protección compatibles coa armazón: S, F, B ou A.