Οικονομικι τθσ Εργαςίασ Νικόλαοσ Γιαννακόπουλοσ Εαρινό εξάμθνο 2011-2012 Ειςαγωγικά
Γιατί μασ ενδιαφζρει θ μελζτθ τθσ Οικονομικισ τθσ Εργαςίασ; Οι ανκρϊπινοι πόροι αφιερϊνουν α) ςθμαντικό μζροσ του διακζςιμου χρόνου τουσ και β) ενζργεια ςτθν αγορά εργαςίασ. Οι οικονομολόγοι «τθσ εργαςίασ» μελετοφν πϊσ δουλεφουν οι αγορζσ εργαςίασ. Οι οικονομολόγοι βοθκοφν ςτον προςδιοριςμό και τθν κατανόθςθ πολλϊν κοινωνικϊν και οικονομικϊν προβλθμάτων που αντιμετωπίηουν οι ςφγχρονεσ κοινωνίεσ. 2
Βαςικά ςτοιχεία ςτθν αγορά εργαςίασ Τα άτομα που ςυμμετζχουν ςτθν αγορά εργαςίασ αντιμετωπίηουν κίνθτρα: Οι εργαηόμενοι αναηθτοφν τθν καλφτερθ για αυτοφσ εργαςία Οι επιχειριςεισ αναηθτοφν κζρδθ Οι Κυβερνιςεισ χρθςιμοποιοφν τουσ κεςμοφσ για τθν άςκθςθ τθσ δθμόςια πολιτικισ Κατϊτατοι μιςκοί Αςφάλεια ςτθν άςκθςθ του επαγγζλματοσ 3
Εργαηόμενοι 3 λιπτεσ αποφάςεων Ο πιο ςθμαντικό λιπτθσ αποφάςεων Χωρίσ εργαηόμενουσ δεν υπάρχει εργαςία Επικυμοφν να βελτιςτοποιιςουν το βιοτικό τουσ επίπεδο Να επιλζξουν τθν καλφτερθ εναλλακτικι από τισ διακζςιμεσ επιλογζσ Θα ικελαν να προςφζρουν περιςςότερο χρόνο και προςπάκεια ςτθν παραγωγικι διαδικαςία για υψθλότερεσ αποδόςεισ Υπόκεςθ καμπφλθσ προςφοράσ εργαςίασ με κετικι κλίςθ 4
3 λιπτεσ αποφάςεων Επιχειριςεισ Αποφαςίηουν ςχετικά με τισ προςλιψεισ και τισ απολφςεισ Επικυμοφν τθ μεγιςτοποίθςθ των κερδϊν Θ ςχζςθ μεταξφ τθσ τιμισ τθσ εργαςίασ και του αρικμοφ των εργαηομζνων που μια επιχείρθςθ είναι διατεκειμζνθ να προςλάβει διαμορφϊνει τθν καμπφλθ ηιτθςθσ εργαςίασ 5
3 λιπτεσ αποφάςεων Κυβζρνθςθ Ειςάγει φόρουσ και Νόμουσ/Θεςμικό Πλαίςιο Προάγει του βαςικοφσ κανόνεσ που κακορίηουν τισ ςυναλλαγζσ που γίνονται ςτισ αγορζσ εργαςίασ 6
3 λιπτεσ αποφάςεων: Σφνοψθ Αγορά Εργαςίασ Εργαηόμενοι Προςφζρουν αμειβόμενθ εργαςία (Επικυμία: Max Βιοτικό Επίπεδο) Επιχειριςεισ Ηθτοφν εργαςία ςε δεδομζνθ τιμι (Επικυμία: Max Κερδϊν) Κυβζρνθςθ Φόροι Θεςμικό Πλαίςιο Κανόνεσ λειτουργίασ 7
Γιατί χρειαηόμαςτε κεωρθτικό υπόβακρο; Εξιγθςθ και κατανόθςθ του πϊσ δουλεφουν οι αγορζσ εργαςίασ Προςδιοριςμόσ των βαςικϊν παραγόντων που παίηουν ρόλο Δθμιουργία υποδείγματοσ που μασ βοθκά να εξθγιςουμε τθ κεωρία 8
Θετικιςτικι vs. Κανονιςτικι Θετικιςτικι (Positive economics) Παρακζτει τθν πραγματικότθτα Εμβακφνει ςτο «τι κα γίνει» προςζγγιςθ Οι απαντιςεισ βαςίηονται ςτθ χριςθ των εργαλείων που κατζχουν οι οικονομολόγοι Κανονιςτικι (Normative economics) Παρακζτει αξίεσ Εμβακφνει ςτο «τι κα πρζπει να γίνει» Προχποκζτει τθν φπαρξθ κρίςεων (υποκειμενικισ μορφισ) 9
Ηιτθςθ και Προςφορά ςτθν αγορά μθχανικϊν Αμοιβές( ) 50,000 Καμπύλη Προζθοράς Εργαζίας 40,000 Ιζορροπία 30,000 Καμπύλη Ζήηηζης Εργαζίας 10,000 20,000 30,000 Αριθμός Μητανικών 10
Θ αγορά εργαςίασ ςτθν Αλάςκα και θ καταςκευι αγωγοφ πετρελαίου Αμοιβές( ) S 0 w 1 w 0 D 1 D 0 Απαζτόληζη E 0 E 1 11
Μιςκοί και Απαςχόλθςθ ςτθν αγορά εργαςίασ τθσ Αλάςκα 1968-1983 Employment Monthly Salary ($) 250,000 230,000 210,000 190,000 170,000 150,000 130,000 110,000 Wage 4,500 4,000 3,500 3,000 2,500 90,000 70,000 Employment 2,000 50,000 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1,500 12
19991 19992 19993 19994 20001 20002 20003 20004 20011 20012 20013 20014 20021 20022 20023 20024 20031 20032 20033 20034 20041 20042 20043 20044 20051 20052 20053 20054 20061 20062 20063 20064 20071 20072 20073 20074 20081 20082 20083 20084 20091 20092 20093 20094 20101 20102 20103 20104 20111 20112 Μιςκοί και Απαςχόλθςθ ςτθν Ελλθνικι αγορά εργαςίασ 1999q1-2011q2 1200 4700000 4600000 1000 4500000 800 4400000 4300000 600 4200000 4100000 400 4000000 200 Μζςοσ Μθνιαίοσ Μιςκόσ Αρικμόσ Απαςχολοφμενων 3900000 3800000 0 3700000 13
Θ γραμμι παλινδρόμθςθσ Logw Μεηαβολή ζηο logw a κλίζη = b Μεηαβολή ζηην εκπαίδεσζη Έηη εκπαίδεσζης 14
Διάγραμμα Διαςποράσ: Μιςκοί και Ζτθ Εκπαίδευςθσ ανά επάγγελμα, 2007 (Ελλάδα, LFS 4q) 15
Log wage Διάγραμμα Διαςποράσ: Μιςκοί και Ζτθ Εκπαίδευςθσ ανά επάγγελμα, 2001 4 3.5 3 2.5 2 8 10 12 14 16 18 20 Years of schooling
Log wage Επιλογι γραμμϊν που ςυνοψίηουν τισ τάςεισ ςτα δεδομζνα 4 3.5 B 3 2.5 A C 2 8 10 12 14 16 18 20 Years of schooling
Log wage Διάγραμμα Διαςποράσ και Γραμμι Παλινδρόμθςθσ 4 3.5 3 2.5 2 8 10 12 14 16 18 20 Years of schooling