Εφαρµογές Πληροφοριακών Συστηµάτων

Εφαρµογές Πληροφοριακών Συστηµάτων P. Loucopoulos Gr. Chondrocoukis pl@co.umist.ac.uk

Σκοπός της παρουσίασης Παρουσίαση της δοµής και του περιεχοµένου του µαθήµατος Παρουσίαση των µελετών Εισαγωγή στην τεχνολογία των πληροφοριακών συστηµάτων Ανάπτυξη ενός πλαισίου για την µελέτη εφαρµογών πληροφοριακών συστηµάτων 2

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 3

οµή του µαθήµατος Το µάθηµα είναι οργανωµένο ως εξής: Παραδόσεις - παρουσιάσεις Συζητήσεις σε οµάδες Βασικά σηµεία Σχέση µεταξύ επιχειρησιακών διαδικασιών και πληροφοριακών συστηµάτων Πλαίσιο για την περιγραφή τόσο της «διαδικασίας» όσο και του «προιόντος» Γλώσσες για την περιγραφή προδιαγραφών (designs) Παραδείγµατα από µελέτες σε πραγµατικές επιχειρήσεις 4

Μερικά βασικά σηµεία Ο όρος πληροφοριακά συστήµατα περιλαµβάνει: όλο το φάσµα δραστηριοτήτων, από την ολοκλήρωση των επιχειρησιακών διαδικασιών, µέχρι την υποστήριξη των επιχειρησιακών στρατηγικών Οι σύγχρονες επιχειρήσεις βασίζονται σε µεγάλο βαθµό στα πληροφοριακά τους συστήµατα,, για να υποστηρίξουν Εξέλιξη Καινούριοϋς τρόποϋς εργασίας Ολοκλήρωση Eπανασχεδιασµό To µάθηµα θα µελετήσει τρόπους εναρµόνισης των δοµών των επιχειρήσεων µε τα πληροφοριακά τους συστήµατα 5

Θέµατα του µαθήµατος Εναρµόνιση του κόσµου της επιχείρησης µε τον κόσµο του πληροφοριακού συστήµατος ανάπτυξη απαιτήσεων Επανασχεδιασµός επιχειρησιακών διαδικασιών Θεωρητική και τεχνολογική υποδοµή conceptual modelling µέθοδοι σχεδιασµού συστηµάτων data warehousing και data mining διαχείριση ροής εργασίας 6

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 7

Οι µελέτες Οι µελέτες θα χρησιµοποιηθούν για την παρουσίαση του τρόπου χρήσης της µεθοδολογίας σαν βάση για τις εργασίες του µαθήµατος Τρεις τοµείς: Σχεδιασµός Συστήµατος Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας Επανασχεδιασµός επιχειρησιακών διαδικασιών στο χώρο των εταιριών ηλεκτρισµού Ανάπτυξη προφίλ πελατών σε τράπεζες 8

Εισαγωγικά για τη βιοµηχανία ηλεκτρισµού... Παραγωγή Λειτουργία Συστήµατος Παροχή Μεταφορά ιανοµή 9

Εισαγωγικά για την εφαρµογή... Το πλαίσιο: Επιχειρήσεις παραγωγής και διανοµής ηλεκτρισµού Το πρόβληµα: Οι ταχύτατες αλλαγές στο χώρο του ηλεκτρισµού στην Ευρώπη έχουν οδηγήσει σε αυξηµένη δυναµική στις αντίστοιχες εταιρίες. Εξωτερικές δυνάµεις: Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απορρύθµιση της αγοράς ηλεκτρισµού, καθώς και πολιτικές και κοινωνικές τάσεις για µεταρρύθµιση. Ηλύση: Μια δοµηµένη προσέγγιση στη διαχείρηση αλλαγής, που επιτρέπει την επαναχρησιµοποίηση των βέλτιστων πρακτικών από διαφορετικές εταιρίες του χώρου. 10

Παρούσα κατάσταση Προσανατολισµός στον πελάτη αντί για προσανατολισµό στον λογαριασµό Το πρόβληµα των υπαρχόντων συστηµάτων (legacy systems) Ευκαιρία για κέρδος από την ανάλυση λειτουργικών δεδοµένων 11

Προσέγγιση νέων πελατών Prospect Details Prospects Database Customer Care System Telephone Campaigns External Mailing Agency Mailing Campaigns Customer Records Analysis Tools Business Profitability Warehouse Application Data Application Systems Applicant Scores Agreements Credit Reference Agencies 12

Συστήµατα UPL, Revolving Credit Application Input System Accepted UPL Επικάλυψη λειτουργικότητας FTL Application Input System FTL Accepted Revolving Credit Accepted UPL, FTL Marketing Database Customer Data Predictive Dialler Account Maintenance System Επανάληψη δεδοµένων Customer Data Accounts Data Fraud Management System Customer Care System FTL Account Maintenance System Accounts Data Customer Data Accounts Data On-Line Account Queries System Customer responses 13

Εισαγωγικά για την περιοχή... DADQ ED BA 039 SK 242 ASD SDD SDFDF FD SDF 14

Απαιτήσεις για τα συστήµατα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας ΣΤΟΧΟΣ Να διαφυλαχθεί υψηλός βαθµός ασφάλειας Display System ΣΤΟΧΟΣ Να διευκολυνθεί το έργο του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας προϋποθέτει υποστηρίζει ΣΤΟΧΟΣ Να µειωθεί ο κίνδυνος ανθρωπίνου σφάλµατος προϋποθέτει ΣΤΟΧΟΣ Να οπτικοποιηθούν τα σενάρια εναέριας κυκλοφορίας 15

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 16

Ο στόχος των πληροφοριακών συστηµάτων (Π.Σ.) Τα πληροφοριακά συστήµατα είναι µηχανισµοί που βοηθούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων Ενα υπολογιστικό πληροφοριακό σύστηµα αντανακλά τη συµπεριφορά διαδικασιών µέσα σε ένα συγκεκριµένο εργασιακό περιβάλλον ΕΠΟΜΕΝΩΣ: Υπάρχει στενή σχέση µεταξύ πληροφοριακών συστηµάτων και πραγµατικού κόσµου 17

Σχέσεις µεταξύ του πραγµατικού κόσµου και των Π.Σ. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ INTERFACES ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ letters events paper files... sounds images events Networks and Computer Systems 18

Μέρη ενός πληροφοριακού συστήµατος INTERFACE SYSTEM Conceptual Schema Fact Type Definition Constraints Rules of Derivation Information Processor DBMS Transaction Processor INFORMATION SYSTEM Database 19

Ζητήµατα στα σύγχρονα επιχειρησιακά περιβάλλοντα ιαθέσιµη γνώση - έντονα αυξητική τάση Πολυπλοκότητα - έντονα αυξητική τάση Όλο και πιο εξειδικευµένα, αλληλοεξαρτούµενα συστήµατα εµφανίζονται υναµική - έντονα αυξητική τάση Το επιχειρησιακό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από συνεχή αλλαγή 20

Τα κύρια σηµεία των πληροφοριακών συστηµάτων Planning Co-ordination ordination Co-operation operation Integration Discovery Deliberation Visualisation 21

Στόχοι για την επιχείρηση και το πληροφοριακό σύστηµα Επιχείρηση Πραγµατοποίηση Επιχειρησιακή δοµή και διαδικασίες Αρχιτεκτονική του πληροφοριακού συστήµατος Στόχοι της επιχείρησης Στρατηγική για τη διαχείριση της πληροφορίας Στόχος Πληροφοριακό Σύστηµα 22

Το πλαίσιο των πληροφοριακών συστηµάτων Η οπτική του πραγµατικού κόσµου Η οπτική του πληροφοριακού συστήµατος Η οπτική του υπολογιστικού συστήµατος use Info Resource use Processes perform defines rep. of defines rep. of I.S. View Business Info View Business Process View represents automated part of represents automated part of Comp Sys View Comp. Sys. Data View Comp. Sys. Function View Actors defines rep. of Workpractice View Comp. Sys. Arch. View represents implementation of supports represents structuring of Computer System 23

Κύκλος ζωής στην ανάπτυξη πληροφοριακών συστηµάτων Απαιτήσεις problems informal requirements domain knowledge knowledge acquisition validation specification part of specification to be computerised design verification information system Σχεδιασµός 24

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 25

ιαδικασία και αποτέλεσµα Περιγραφές παρούσας κατάστασης Περιγραφές µελλοντικής κατάστασης Enterprise Modelling Conceptual Model of Enterprise Κοινή κατανόηση Αξιολόγηση αλλαγών Conceptual Model of Existing System Integration & Analysis Conceptual Model of New System Reverse Modelling Application Development Existing System Transition New System 26

Οι δύο διαστάσεις της µοντελοποίησης ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ENTERPRISE SUBMODEL determines explains links ref. ΜΟΝΤΕΛΟ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ A Model of CONTEXTS DECISIONS INFORMATION SYSTEM AND FUNCTIONAL REQUIREMENTS SUBMODEL ref. NON- FUNCTIONAL REQUIREMENTS SUBMODEL ref. ARGUMENTS and ACTIONS about the process of development DESIGN SUBMODEL 27

28 Παράδειγµα Παράδειγµα περιγραφής περιγραφής προϊόντος προϊόντος 1,m EMPLOYEE MANAGER STAFFER FREELANCER INVOICE 1,1 1,1 1,1 0,m 1,m supervised_by has allocated submits 1,1 1,1 1,m PUBLIC-TRAN ALLOWANCE has 0,1 EURO invoice_id emp_no supervises is_for authorised_by 2-4 1,1 1,1 DOOR ENGINE CAPACITY CAR has IsPartOf 1,1 is_for TAX_REFERENCE code has 1,1 0,m is_for REG. no has is_for 1,1 1,1 authorises

Παράδειγµα περιγραφής διαδικασίας Hypotheses H2.1 Increase efficiency of trouble crew dispatching H2.2 Improve trouble detection Arguments Dispatch time is an important delay factor (+) The trouble detection procedure is extremely naive (+) G2- Accelerate service restoration Action Accept H2.1, H2.2 as Goals G4, G5 (AND) The two hypotheses are synergistic (+) G4 - Increase efficiency of trouble crew dispatching G5 - Improve trouble detection 29

Moντελοποίηση Η δοµηµένη περιγραφή απόψεων του πραγµατικού κόσµου µε σκοπό την κατανόηση και την επικοινωνία 30

Αναπαράσταση επιχειρησιακής γνώσης blah blah blah Actor 1 Role 1 Actor 2 Role 2 G i,1 G i,2 Actor n... G i,j Role n G i,j+1... G i,n 31

Οι Αρχές της I.S.O. The 100% Principle "All laws and rules governing the universe of discourse must be defined within the conceptual schema. None of these laws or rules must become part of of an application program or be distributed among many different application programs. The respective aspects of formulating these rules and of retrieving and manipulating information must be kept strictly separate". The Conceptualisation Principle "The conceptual schema must refer exclusively to rules of the universe of discourse. Rules which govern the implementation of the information system must not be allowed to become part of the conceptual schema". 32

Φορµαλισµοί στην ανάπτυξη Π.Σ. Αναπαράσταση του πραγµατικού κόσµου Conceptual Modelling Αναπαράσταση µηχανής Εφαρµογές βάσεων δεδοµένων Προγράµµατα εφαρµογών κ.ά. 33

Μεταµοντέλα, µοντέλα και δεδοµένα Language Structures Ανεξάρτητο µεθόδου inst_of L3 The method Definition Model inst_of L2 Ανεξάρτητο επιχείρησης The Application Model L1 inst_of Ειδικό για επιχείρηση The Application Information Component L0 Ειδικό για Π.Σ. 34

Παράδειγµα µεταµοντέλου Actor-Role Model Concept ModViews 1..n Actor +OrganisationalDivision : string plays has 1..n requires 1.n Enterprise Role +RoleFrequency : string 1..n involved_in 1..n has 1..n Role Goal Individual Actor Type Group Actor Type Competence +Competence : string Role Relationship requires provides 2..n made_up_of Hierarchical Dependency +Identifier : char = A requires gives Resource Dependency +Identifier : char = R +Resource : string requires gives Intentional Dependency +Identifier : char = I requires gives Enterprise Role ActorRole Enterprise Role ActorRole Enterprise Role ActorRole 35

ηµιουργία στιγµιότυπου (instance) Actor Dependency Marketing Department Promotion Department R Direct Product Promotion Determine Way of Promotion Marketing Dept. Provides directions to the Promotion Dept. To research for market needs To select the way of product promotion To create the target customer list I Promotion Dept. awaits completion of Direct Product Promotion To identify specialised needs of specific prospect customer groups Role Goal 36

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 37

Οι 4 κόσµοι στην ανάπτυξη Π.Σ. Πώς χρησιµοποιείται πληροφορία για τον πραγµατικό κόσµο στο Π.Σ. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Πώς το Π.Σ. αναπαριστά πληροφορία για τον πραγµατικό κόσµο ΚΟΣΜΟΣ ΧΡΗΣΗΣ Τί user interfaces πρέπει να υποστηρίζει το σύστηµα ΚΟΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Τί κριτήρια καθόρισαν τους στόχους ανάπτυξης ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τί αποφάσεις λήφθηκα για το σχεδιασµό του συστήµατος 38

ιαφορετικοί τύποι µοντέλων organisational models business models speech act models actor models ΧΡΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ behavioural models functional models data models specification models ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ version & configuration models ΑΝΑΠΤΥΞΗ process models product models tool models 39

Μοντέλα για βάσεις δεδοµένων και C.A.S.E. ΒΑΣΕΙΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ CONCEPTUAL MODELLING C.A.S.E. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Schema Design Transactions Design Models for the design of database applications Models for the capture of real-world knowledge FR Specification NFR Specification Enterprise Model Process Model ΜΕΘΟ ΟΣ Specification Repositories Models for the design of the repository Metamodels Product Process Method 40

Πρόοδος της παρουσίασης Εισαγωγή Γενικά για το µάθηµα οµή του µαθήµατος Μελέτες Επιχειρήσεις και πληροφοριακά συστήµατα Περιγραφή των πληροφοριακών συστηµάτων Θεώρηση των πληροφοριακών συστηµάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες Επιχειρησιακή γνώση 41

Τύπος γνώσης Προϊόντα ιαδικασίες Κανόνες Ικανότητες Η γνώση αφορά σε: βοηθώντας έτσι τις εταιρίες... Στόχοι Ρόλοι Συναλλαγές να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες, να αυξήσουν τα κέρδη τους, κ.λπ. 42

Επιχειρησιακές τάσεις Συστήµατα Τα προβλήµατα είναι αλληλένδετα ιανοητικά (symbolic) µοντέλα Βασικές αρχές της επιχείρησης Κοινό όραµα Συνεργασία µεταξύ όλων των µελών της οµάδας Οµαδική µάθηση ιάλογος [P. Senge, MIT Center of Organisational Learning] 43

Ορισµός της διαχείρισης γνώσης the synergistic combination of data and information processing capacity of I.T., and the creative and innovative Κοινή capacity κατανόηση of human beings [Malhotra, 1997] Εξωτερίκευση της σχετικής γνώσης Υποστήριξη για αλλαγή Βέλτιστες tools επιχειρησιακές for representing, capturing, accumulating and πρακτικές transferring intangible as well as more formalised knowledge about relationships and organisational practices.. The focus is on increasing individual and organisational adaptability and improving feedback loops [IST Programme of the European Commission, 1998] 44

Βασικές λειτουργίες της επιχειρησιακής γνώσης (Ε.Γ.) Αναπαράσταση Επικοινωνία Ε.Γ. Συνεργασία ιαπραγµάτευση 45

Πλαίσιο για την εναρµόνιση επιχείρησης και Π.Σ. Υπάρχοντα Συστήµατα Πολλαπλά Ανοµοιογενή Επιρροές e-business συγχωνεύσεις απορρύθµιση αυτοµατοποίηση προσανατολισµός στον πελάτη Περιβάλλον Γνώσης Επιχειρησιακές ιαδικασίες Στρατηγική Υποδοµή ολοκλήρωση προσβασιµότητα συνεργασία επικοινωνία Λειτουργικές Οργανωτικές τρόποι σχεδιασµού τρόποι πρόσβασης τρόποι αναπαράστασης τρόποι ολοκλήρωσης τρόποι επικοινωνίας 46

Απαιτήσεις για Ε.Γ. Conceptual Definition independent of any storage independent of any presentation mechanisms Methodological Definition interrelate all aspects into a coherent set of procedures describing the way of working with the concepts 47

Χρησιµοποίηση επιχειρισιακής γνώσης Ανάπτυξη απαιτήσεων (Requirements Engineering) π.χ. σχεδιασµός Π.Σ. για έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας Επανασχεδιασµός επιχειρησιακών διαδικασιών (BPR) π.χ. σε σχέση µε την απορρύθµιση της αγοράς ηλεκτρισµού στην Ευρώπη Data Warehousing π.χ. data marts για εφαρµογές OLAP Data Mining π.χ. ανακάλυψη γνώσης από την ανάλυση λειτουργικών δεδοµένων µεγάλης τράπεζας της Βρετανίας 48

Χαρακτηριστικά της επιχειρησιακής γνώσης Πηγή: Επιχειρησιακό περιβάλλον Επιχειρησιακή Γνώση Προορισµός Βάσεις εδοµένων Συνδιασµός & των δύο Πίνακες Βάσεων 49

ιαχείριση γνώσης µέσω Π.Σ. Επιχειρησιακό Περιβάλλον Models Workflow Μοντελοποίηση Επιχειρησιακής Γνώσης Λειτουργικά εδοµένα Meta models Rules Data Warehouse Data Mining Β Β Β Data Warehousing 50

Εργαλεία για την ανάπτυξηα απαιτήσεων Στόχοι, δοµές, διαδικασίες κ.λπ.. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Data Bases Data Bases Στρατηγική Π.Σ., αρχιτεκτονική Π.Σ. 51

Εργαλεία για τον επανασχεδιασµό επιχειρησιακών διαδικασιών Ιεραρχική οργάνωση επιχείρησης Πελατοκεντρική, στοχοκεντρική οργάνωση Research & Development Production Finance Commercial Order Fulfillment Process Leader Team Customer Ανάλυση επιχειρησιακών στόχων Complaint Treatment New Product Introduction Process Leader Process Leader Team Team Customer Customer 52

Εργαλεία για την ανάλυση της συµπεριφοράς των πελατών business rules, objects και mappings Επιχειρησιακό περιβάλλον Γνώση Γνώση Περιβάλλον Π.Σ. Data Bases Data Bases Data Bases Clusters, association rules κ.λπ. 53

Και τέλος Τα πληροφοριακά συστήµατα είναι απεικονίσεις φαινοµένων του πραγµατικού κόσµου Το επιχειρησιακό περιβάλλον σύνθετης, εκτεταµένης γνώσης είναι πηγή Η αποτελεσµατικότητα ενός Π.Σ. εξαρτάται απο τη σωστή εναρµόνιση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος µε το περιβάλλον του Π.Σ. 54