ΠΡΟΩΡΗ ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΣΗ: ορισµός χαρακτηριστικά - επιπτώσεις

ΠΡΟΩΡΗ ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΣΗ: ορισµός χαρακτηριστικά - επιπτώσεις Εύη Κυράνα, Ψυχολόγος Υγείας-Σεξολόγος, MSc, PhD, HonFCSM Κέντρο Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας, ΑΠΘ

ΗΛΩΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΜΙΑ

Μήπως η γρήγορη εκσπερµάτιση είναι...φυσιολογική; Στα ζώα, η διείσδυση είναι συνήθως σύντοµης διάρκειας Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, τα ζώα πρέπει να είναι έτοιµα να ανταποκριθούν σε κινδύνους (fight or flight response), και εποµένως να είναι έτοιµα να αφήσουν το σπέρµα τους γρήγορα. Για παράδειγµα, στους χιµπατζίδες, η προσέγγιση, διείσδυση και εκσπερµάτιση διαρκούν 6 δευτ. Hong J. J Sex Res. 20:109-112; 1984

Ο έλεγχος της εκσπερµάτισης είναι θέµα...πολιτισµικό Επειδή ο σκοπός της σεξουαλικής επαφής των ανθρώπων είναι η ευχαρίστηση, ο άνδρας έµαθε να ελέγχει την εκσπερµάτιση προκειµένου να αυξήσει την ευχαρίστηση του ιδίου και της συντρόφου Θα µπορούσαµε να αντιληφθούµε τον έλεγχο της εκσπερµάτισης ως µια διαδικασία πολιτισµική και όχι φυσιολογική. Γι αυτό το λόγο η απουσία ελέγχου της εκσπερµάτισης έχει ψυχο-κοινωνικές προεκτάσεις

Ο µπελάς των ορισµών και η κρίσιµη χρήση στην καθηµερινή πράξη!

Παραδοσιακοί ορισµοί της ΠΕΚ Ιστορικά, 5 διαφορετικοί ορισµοί έχουν χρησιµοποιηθεί: 1. Κλασσικοί ορισµοί από τoν χώρο της σεξολογίας 2. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4 th Edition (DSM-IV) 3. International Classification of Diseases 10 th Edition (ICD-10) 4. American Urological Association (AUA) guidelines 5. 2 nd International Consultation on Sexual Dysfunctions/ International Consultation on Urological Disease (ICUD) 2004 6. International Society of Sexual Medicine (ISSM). Masters & Johnson, 1970 - Kaplan, 1974 [reviewed in Jannini et al. (2006) EAU-EBU Updates. Series 4:141-149]. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 th Edition. Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000. World Health Organization. International Classification of Diseases and Related Health Problems, 10 th Edition. Geneva: World Health Organization, 1994. Montague et al. J Urol. 2004;172:290-294. McMahon et al. J Sex Med 2004;1:58-65.

1. Κλασσικοί ορισµοί των σεξολόγων αδυναµία καθυστέρησης της εκσπερµάτισης τόσο ώστε να µπορεί η γυναίκα να έρθει σε οργασµό στο 50% των επαφών (Masters & Johnson, 1970) πρόβληµα εκούσιου ελέγχου της χρονικής στιγµής της εκσπερµάτισης (Kaplan, 1974). Reviewed in Jannini et al. (2006) EAU-EBU Updates. Series 4:141-149.

2. Παραδοσιακοί ορισµοί ΠΕ: DSM-IV 1. Επίµονη ή επαναλαµβανόµενη εκσπερµάτιση µε ελάχιστο ερεθισµό πριν, κατά τη διάρκεια ή αµέσως µετά την διείσδυση, και πριν τη χρονική στιγµή που το επιθυµεί ο άνδρας. Ο κλινικός θεραπευτής πρέπει να λάβει υπόψιν του παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια της φάσης διέγερσης, όπως η ηλικία, η ιδιαιτερότητα της συνθήκης ή συντρόφου, καθώς και τη συχνότητα της σεξουαλικής δραστηριότητας. 2. Το πρόβληµα προκαλεί έκδηλη δυσφορία ή διαπροσωπικά προβλήµατα 3. εν οφείλεται αποκλειστικά στις άµεσες επιδράσεις κάποιων ουσιών American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 th Edition. Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000.

3. Παραδοσιακοί ορισµοί ΠΕ: ICD-10 F52 Σεξουαλική δυσλειουργία, που δεν προκύπτει από οργανικό πρόβληµα ή ασθένεια F52.4 Πρόωρη εκσπερµάτιση Η αδυναµία ελέγχου της εκσπερµάτισης επαρκώς, ώστε να ευχαριστιούνται και οι δύο σύντροφοι την σεξουαλική επαφή World Health Organization. International Classification of Diseases and Related Health Problems, 10 th Edition. Geneva: World Health Organization, 1994.

4. Παραδοσιακοί ορισµοί ΠΕ: AUA guidelines Πρόωρη εκσπερµάτιση είναι η εκσπερµάτιση που συµβαίνει νωρίτερα από το επιθυµητό, είτε πριν ή λίγο µετά τη διείσδυση, προκαλώντας δυσφορία στον έναν ή και στους δύο συντρόφους. Montague et al. J Urol. 2004;172:290-294.

5. Παραδοσιακοί ορισµοί ΠΕ: ICSD/ICUD Επίµονη ή επαναλαµβανόµενη εκσπερµάτιση µε ελάχιστο ερεθισµό πριν, κατά τη διάρκεια ή αµέσως µετά την διείσδυση, και πριν τη χρονική στιγµή που το επιθυµεί ο άνδρας, ο άνδρας έχει λίγο ή καθόλου εκούσιο έλεγχο και προκαλεί στον ίδιο ή/ και στη σύντρόφο του ενόχληση ή δυσφορία. ICSD, International Committee on Sexual Disorders; ICUD, International Consultation on Urological Diseases. McMahon et al. J Sex Med 2004;1:58-65.

10 9.8 7 6.

Λανθάνοντες ενδοκολπικοί χρόνοι εκσπερµάτισης (IELT), ανδρών µε δια βίου πρόωρη εκσπερµάτιση ΠΕ, βάσει των κριτηρίων του DSM-IV Αριθµός ασθενών 30 25 20 15 10 5 Κλινική µελέτη, άνδρες µε δια βίου ΠΕ (Ν = 110) 90% εκσπερµατώνουν εντός 60 δευτ. 0 IELT(s) Waldinger MD et al. Int J Psychiatry Clin Pract 1998;2:287-93.

Λανθάνοντες ενδοκολπικοί χρόνοι εκσπερµάτισης (IELT) ανδρών µε ΠΕ Ν= 989 Άνδρες µε ΠΕ ια βίου ΠΕ: 74.4 % και Επίκτητη ΠΕ: 25.6 % McMahon, C.,. Int J Impot Res, 2002. 14(S19)

ιακυµάνσεις IELT µεταξύ ανδρών Μη επιλεγµένος "φυσιολογικός" πληθυσµός από 500 ετερόφυλα ζευγάρια Χρονοµέτρηση του ενδοκολπικού λανθάνοντος χρόνου εκσπερµάτισης (IELT)/γενικός πληθυσµός Αριθµός ασθενών 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ιάµεσος IELT: 5,4 λεπτά Μέσος IELT(s) Waldinger et al. J Sex Med 2005;2:492-497.

6. Evidence-based ορισµός της ΠΕ The International Society for Sexual Medicine (ISSM) ορισµός της πρόωρης εκσπερµάτισης: Η Πρόωρη εκσπερµάτιση είναι σεξουαλική δυσλειοτυργία των ανδρών: Η εκσπερµάτιση συµβαίνει πάντα ή σχεδόν πάντα πριν, ή περίπου σε 1 λεπτό από την κολπική διείσδυση, Αδυναµία να ελέγξει την εκσπερµάτιση σε όλες ή σχεδόν όλες τις διεισδύσεις Αρνητικές συνέπειες, όπως δυσφορία, ενόχληση, εκνευρισµός και / ή αποφυγή σεξουαλικής εγγύτητας. McMahon et al. J Sex Med 2008;5:1590-1606.

DSM-V Επίµονη και επαναλαµβανόµενη εκσπερµάτιση, κατά την σεξοαυλική επαφή µε συντροφο, µέσα σε περίπου 1 λεπτό και πριν την επιθυµία του ατόµου. Το σύπτωµα πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον 6 µήνες και συµβαίνει σε όλες ή σχεδόν όλες (75%-100%) τις περιστάσεις Το σύµπτωµα προκαλεί κλινική δυσφορία Η σεξουαλική δυσλειτουργία δεν εξηγείται καλύτερα από ψυχική διαταραχή ή ως συνέπεια σοβαρών προβληµάτων σχέσης ή άλλων σηµαντικών στρεσσογόνων παραγόντων, και δεν αποδίδεται στις επιπτώσεις ουσιών ή άλλων ιατρικών παθήσεων.

Αµερικανική µελέτη παρατήρησης ανδρών µε ΠΕ, η οποία διαγνώσθη βάσει των κριτηρίων του DSM-IV-TR* Ποσοστό (%) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Χωρίς ΠΕ (n = 1,215) Άνδρες µε ΠΕ: διάµεση τιµή IELT 1,8 λεπτά (εύρος 0-25 λεπτά) 26% εκσπερµατώνουν εντός 1 λεπτού 52% εκσπερµατώνουν εντός 2 λεπτών 35% εκσπερµατώνουν εντός 2-5 λεπτών 13% εκσπερµατώνουν εντός 5-25 λεπτών Άνδρες χωρίς ΠΕ: διάµεση τιµή IELT 7,3 λεπτά (εύρος 0-25 λεπτά) 6% εκσπερµατώνουν εντός 2 λεπτών 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 IELT (λεπτά) Patrick et al. J Sex Med 2005;2:358-367.

Λανθάνων χρόνος ενδοκολπικής εκσπερµάτισης (IELT) Οι χρόνοι ΙELT σε άτοµα µε ΠΕ και άτοµα χωρίς ΠΕ αλληλεπικαλύπτονται, ιδίως στο χρονοδιάστηµα των 1-4 λεπτών 20 16 Χωρίς ΠΕ ΠΕ ιάµεση τιµή χωρίς ΠΕ = 8,8 (n = 845) Μέση τιµή µε ΠΕ = 2,0 (n = 182) Ποσοστό(%) 12 8 4 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 25+ IELT (lλεπτά) Οι συµµετέχοντες µε µέσο όρο IELT 25 λεπτά εντάχθηκαν σε µία ενιαία κατηγορία. Giuliano et al. Eur Urology 2008;53:1048-1057.

ιαγνωστικά κριτήρια ΠΕ

PEPA:Premature Ejaculation Perceptions and Attitudes) Η µεγαλύτερη διεθνής µελέτη έως τώρα που σχεδιάστηκε για τη διερεύνηση της ΠΕ ιαδικτυακή έρευνα (2004) Τυχαία δείγµατα (δηµογραφικά ελεγµένα) 12.133 άνδρες 18-70 ετών Ερωτήσεις σχετικά µε τη γενική και τη σεξουαλική υγεία ΗΠΑ Γερµανία Ιταλία Porst et al. Eur Urol 2007;51:816-824.

Μελέτη PEPA: ορισµός της ΠΕ Η ανάλυση σχεδιάστηκε ώστε να πληρεί όσο το δυνατόν τα κριτήρια του DSM-IV-TR: οι απαντήσεις µπλε χρώµατος προσδιορίστηκαν ως ΠΕ Νιώθετε ότι ο έλεγχός σας επί της εκσπερµάτισής κατά τη σεξουαλική επαφή είναι..." "ελλιπής" "µέτριος" "καλός" "πολύ καλός" "εξαιρετικός" Ποιες από τις τέσσερις αυτές δηλώσεις περιγράφει καλύτερα την επίδραση που έχει στη σχέση σας η συνήθης διάρκεια από τη διείσδυση έως τον οργασµό..." "είναι πρόβληµα για εµένα, όχι όµως για τη σύντροφό µου" "δεν είναι πρόβληµα για εµένα, είναι όµως για τη σύντροφό µου" "είναι πρόβληµα και για εµένα και για τη σύντροφό µου" "δεν είναι πρόβληµα ούτε για εµένα, ούτε για τη σύντροφό µου" PEPA, Premature Ejaculation Perceptions and Attitudes. Porst et al. Eur Urol 2007;51:816-824.

Ο επιπολασµός της ΠΕ είναι σταθερός σε όλες τις ηλικιακές οµάδες Μελέτη PEPA 30 Επιπολασµός(%) 25 20 15 10 18% 23% 23% 24% 25% 20% 5 0 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-70 Ηλικιακή οµάδα (έτη) PEPA, Premature Ejaculation Perceptions and Attitudes. Porst et al. Eur Urol 2007;51:816-824.

Ο επιπολασµός της ΠΕ είναι µεγαλύτερος από τη στυτική δυσλειτουργία Ανάλυση από την Εθνική Έρευνα Υγείας και Κοινωνικής Ζωής 50 40 ΠΕ (n = 1,243) Σ (n = 1,244) Επιπολασµός(%) 30 20 10 0 18-29 30-39 40-49 50-59 Ηλικιακή οµάδα (ετών) ΠΕ, χαρακτηριζόµενη ως "υπερβολικά πρόωρος οργασµός" Σ, χαρακτηριζόµενη ως "δυσκολία επίτευξης ή διατήρησης στύσης". Laumann et al. JAMA 1999;281:537-544.

Αιτίες πρόωρης εκσπερµάτισης (µελέτη PEPA) Θετική απάντηση στο ερώτηµα "κύριο αίτιο υπερβολικά πρόωρου οργασµού" % ανδρών µε ΠΕ (n = 2.754) Υπερβολική σεξουαλική διέγερση 48,7 Πολύ ευαίσθητος στην αφή 31,9 Πολύ σπάνιες ερωτικές επαφές 30,6 Άγχος επίδοσης 26,6 Γήρανση 23,6 Ψυχολογικά ή συναισθηµατικά ζητήµατα 10,4 Η ΠΕ αποτελεί ιατρική κατάσταση 6,6 Συνέπεια άλλης ιατρικής κατάστασης 5,4 PEPA, Premature Ejaculation Perceptions and Attitudes. Porst et al. Eur Urol 2007;51:816-824.

Συνέπειες της ΠΕΚ

ιαφορές µεταξύ ανδρών µε ΠΕ και χωρίς ΠΕ: δείγµα από ΗΠΑ και Ευρώπη Χειρότερες βαθµολογίες σε όλες τις µετρήσεις για τους άνδρες µε ΠΕ 4.0 3.5 3.0 PE US PE EU Non-PE US Non-PE EU 3.7 3.3 3.3 3.0 3.1 3.3 2.9 3.7 3.9 PEO Score 2.5 2.0 1.5 1.14 1.7 1.31 2.0 1.98 2.1 2.17 1.0 0.5 0.0 Control over ejaculation Personal distress Satisfaction with sexual intercourse Interpersonal dif ficulty n = 1,115. ανδρες µε ΠΕ: 201. Τα υψηλά σκορ δείχνουν καλύτερη λειτουργικότητα σε όλους τους τοµείς. Giuliano et al. Eur Urology 2008;53:1048-1057.

Σύγκριση των βαθµολογιών για τις ευρωπαίες και τις αµερικανίδες συντρόφους ανδρών µε ΠΕ και ανδρών χωρίς ΠΕ Χειρότερες βαθµολογίες σε όλες τις µετρήσεις για τους άνδρες µε ΠΕ, σύµφωνα µε τις αναφορές των συντρόφων τους ΠΕ ΗΠΑ ΠΕ ΕΕ Χωρίς ΠΕ ΗΠΑ Χωρίς ΠΕ ΕΕ 4 3,5 3 βαθµολογία PRO 2,5 2 1,5 1,5 1,7 3,3 3,1 1,8 2,3 3,6 3,7 2,1 2,1 3,4 3,2 2,5 3 3,8 3,9 1 0,5 0 Έλεγχος επί της εκσπερµάτισης Άγχος Ικανοποίηση από την επαφή ιαπροσωπικά προβλήµατα *Βαθµολογίες: δεύτερη επίσκεψη. Οι υψηλότερες βαθµολογίες δείχνουν καλύτερη λειτουργία για όλες τις µετρήσεις. Patrick et al. J Sex Med. 2005;2:358-367. Giuliano et al. Eur Urology 2008;53:1048-1057.

Πάνω από τους µισούς µε ΠΕ πιστεύουν οτι το πρόβληµα βλάπτει τη σχέση τους Percentage who agreed "completely" or "somewhat" 60 50 40 30 20 10 53% 31% 50% PE 34% Non-PE 0 I know I am letting my partner down when I climax too quickly Our overall relationship would be stronger if I were better able to satisfy my partner sexually n = 12,133. Montorsi.J Sex Med 2004;2(Suppl 1):8. Abstract PS-3-1. Rosen et al. (2005). Poster presented at SMSNA.

Η ΠΕ επηρεάζει την γενική και την σεξουαλική αυτο-πεποίηθηση Percentage who agreed "completely" or "somewhat" 60 50 40 30 20 10 50% 22% 26% PE men 10% Non-PE 0 Climaxing too soon causes me to lose confidence in my sexual ability Climaxing too soon makes me less confident even outside the bedroom Montorsi. J Sex Med 2004;2(Suppl 1):8. Abstract PS-3-1.

Η ΠΕ επηρεάζει τη συχνότητα επίτευξης οργασµού της συντρόφου Ποσοστό που αναφέρει οτι η σύντροφος πάντα ή συχνά φτάνει σε οργασµό Percentage (%) 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 53% PE 84% Non-PE Rosen et al. J Sex Med 2004;1(Suppl 1):57-58.

Η ΠΕ προκαλεί σηµαντικά προβλήµατα στον άνδρα Πώς επηρεάζει η ΠΕ τον άνδρα; ποτέ δεν νιώθω οτι έχω τον έλεγχο Η αδυναµία ελέγχου...σε κάνει να νιώθεις υποδεέστερος Ακόµη κι όταν µου λεεί οτι είναι απόλυτα ευχαριστηµένη, πάλι νιώθω οτι δεν διήρκησα αρκετά. Σίγουρα δηµιουργεί απόσταση στο ζευγάρι Revicki et al. Health Qual Life Outcomes 2008;6:33.

Η Οδύσσεια του άνδρα µε ΠΕ υσκολίες σχέσης Εµπειρία ΠΕΚ Ντροπή Συναισθηµατική αποµάκρυνση εν είναι µόνο η διάρκεια! Άγχος επίδοσης Αποφυγή σεξ Απογοήτευση Στρες Νιώθει αβοήθητος Αναποτελεσµατικοί πειραµατισµοί Αίσθηµα ανεπάρκειας